Nazwa. Pochodzi od dzieła Kurs filozofii pozytywnej Auguste a Commte a.

Transkrypt

1 Pozytywizm

2 Nazwa Pochodzi od dzieła Kurs filozofii pozytywnej Auguste a Commte a. Pozytywny tzn. pewny, użyteczny, realny (zaprzeczający temu, co fantastyczne przeciwstawienie się romantyzmowi). Inna nazwa: wiek pary i elektryczności. W Polsce także: literatura postyczniowa (dot. upadku powstania styczniowego 1864 r.)

3 Czas trwania Europa: ok r. Polska: od 1864 r. (upadek powstania styczniowego) do 1895 r. (umowna data rozpoczęcia się Młodej Polski debiut wielu artystów nowej epoki)

4 Polska pod zaborami (123 lata) Zaborcy: Prusy, Austria, Rosja

5 Pozytywizmu wobec romantyzmu Romantyzm mesjanizm, metafizyka Pozytywizm zadania społeczne walka zbrojna pisarz - bard, buntownik, geniusz zainteresowania: wyjątkowość, niepowtarzalność namiętność, porywy, szaleństwo walka naukowa pisarz - naukowiec, działacz społeczny zainteresowania: typowość, codzienność praca, pomoc, kształcenie,opieka

6 Rozwój czasopiśmiennictwa Gwałtowny rozwój prasy. Wprawki pisarskie wielu pisarzy. Konieczność stałego informowania o rozwoju, osiągnięciach cywilizacji. Prezentowanie pozytywistycznych idei. Reportaż i felieton.

7 Program polskiego pozytywizmu Program zewnętrznie nieefektowny, narażający to pokolenie na zarzuty oportunizmu, ograniczoności, a nawet zdrady. Pozytywistyczni ideologowie odrzucili bowiem zasadnicze hasła romantyczne, każąc mierzyć siły na zamiary i według aktualnych możliwości. Za najważniejsze uznano zasady przetrwania i regeneracji sił narodowych. Dla nich poszukiwano argumentów w ówczesnym światopoglądzie i koncepcjach naukowych. Tadeusz Bujnicki

8 Polski pozytywizm - najważniejsze hasła Praca u podstaw praca z najuboższymi warstwami społecznymi (robotnikami, chłopami) dla poprawy ich bytu. Praca organiczna traktowanie całego społeczeństwa jak organizmu państwowego; każdy człowiek powinien sprawnie pracować, by przyczynić się do rozwoju państwa. Emancypacja kobiet równe traktowanie obu płci, jako że kobiety wykonywały ciężką pracę, a były traktowane gorzej niż mężczyźni Asymilacja żydów zwalczanie przejawów antysemityzmu i postulowanie odrzucenia stereotypowego wizerunku żyda

9 Prądy filozoficzne Scjentyzm - zaufanie do nauki opartej na doświadczeniu i w ten sposób stającej się źródłem wiedzy o świecie. Monizm - społeczeństwo jako jeden żywy organizm; również historia pojmowana jako proces przyrodniczy, ukierunkowany oraz ewolucyjny - niesie ze sobą postęp, a każda epoka jest lepsza pod tym względem od poprzedniej. Utylitaryzm - postępowanie jest moralne, gdy zmierza do realizacji zasady największego szczęścia największej liczby ludzi. Każdy człowiek powinien starać się być jak najbardziej użytecznym. Wartość człowieka mierzy się jego wkładem w przyrost dobrobytu, rozwój kultury, nauki.

10 John Stewart Mill Herbert Spencer August Commte

11 Założenia sztuki Dążenie artystów do jak najdokładniejszego odzwierciedlenia rzeczywistości bez żadnych dodatkowych upiększeń. Zmiana tematyki na bardziej powszechną, codzienną. Tematem dzieł stały się zwykłe ludzkie czynności.

12 Realizm Celem realizmu było prawdziwe i dokładne opisanie modeli, natury oraz życia takim, jakie ono jest, bez dodatkowych upiększeń. Sztuczność sztuki znana z epoki romantyzmu, a jeszcze wcześniej antyku, została jednogłośnie odrzucona. Realiści składali hołd zwyczajności, codzienności. Nowym pomysłem na sztukę stało się przedstawianie przeciętnych ludzi wykonujących rutynowe czynności. Artyści starali się sportretować ich życie, wygląd, problemy, zwyczaje klasy średniej i niższej, trud bez zbędnych upiększeń.

13 Kamieniarze Gustave Courbet

14 Śpiąca prządka Gustave Courbet

15 Kobiety zbierające kłosy Jean Francois Millet

16 Naturalizm Wierniejsze względem realizmu przedstawianie rzeczywistości. Nieukrywanie biedy, choroby, brzydoty.

17 Twórczość kompilacyjna, łącząca elementy i treści z różnych stylów, epok i kierunków artystycznych, nieprowadząca do nowej syntezy, nieoryginalna. Eklektyzm

18 Impresjonizm Słowo impresjonizm wywodzi się od francuskiego wyrażenia impression oznaczającego wrażenie. Fascynacja światłem i ruchem. Artyści starali się przełożyć swoje wizualne odczucia dotyczące obiektów bezpośrednio na płótno, nie zważając na prawdziwy kształt czy barwę tych obiektów.

19 Edouard Manet, Claude Monet, Auguste Renoir

20 Literatura polska

21 Henryk Sienkiewicz Henryk Sienkiewicz ps. Litwos (ur w Woli Okrzejskiej, zm w Vevey) polski nowelista, powieściopisarz i publicysta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1905) za całokształt twórczości, jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku. Powieści historyczne: Krzyżacy, Quo vadis Trylogia: Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski Nowele: Sachem, Latarnik

22 Bolesław Prus Prus Bolesław, wł. Aleksander Głowacki ( ) - polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy, działacz społeczny, propagator turystyki pieszej i rowerowej. Powieści: Lalka, Faraon, Emancypantki Nowele: Katarynka, Antek, Z legend dawnego Egiptu

23 Maria Konopnicka Maria Konopnicka ps. Jan Sawa, Marko, Jan Waręż ( ) polska poetka i nowelistka okresu realizmu, krytyk literacki, publicystka i tłumaczka. Autorka Roty. Nowele: Miłosierdzie gminy, Dym Utwory dla dzieci: O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Na jagody, Nasza szkapa, Szkolne przygody Pimpusia Sadełko Obrazek Jaś nie doczekał

24 Polskie malarstwo

25 Jan Matejko Jan Matejko ( ) polski malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof. Jego uczniami byli m.in. Maurycy Gottlieb, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański. Ważne dzieła: Stańczyk Konstytucja 3 Maja Rejtan - upadek Polski Bitwa pod Grunwaldem Hołd pruski Kościuszko pod Racławicami

26

27

28 Sprawdź się Co trzeba wiedzieć o pozytywizmie?

29 Skąd pochodzi nazwa pozytywizm? Co oznaczało słowo pozytywny? Podaj inną nazwę epoki. Jaka nazwa epoki funkcjonowała w Polsce? Podaj ramy czasowe pozytywizmu. Pod zaborami jakich krajów znajdowała się Polska? Czym różniła się literatura pozytywizmu od romantycznej? Co spowodowało gwałtowny rozwój prasy tego okresu?

30 Podaj cztery punkty polskiego pozytywizmu. Czym się różni praca organiczna od pracy u podstaw? Czym był utylitaryzm? Na czym polegał monizm? Jaki powinien być człowiek wg utylitaryzmu? Wymień nazwiska filozofów tego okresu. Jak miała się sztuka pozytywizmu do wcześniejszych epok? Na czym polegał realizm? Czym był naturalizm?

31 Jakie są założenia eklektyzmu? Na czym polegał impresjonizm? Podaj nazwiska malarzy impresjonistów. Podaj nazwiska polskich pisarzy. Wymień powieści składające się na Trylogię. Scharakteryzuj Jana Matejkę jako malarza. Podaj tytuły trzech obrazów Matejki.

32 Pozytywizm masz opanowany :) Źródło zdjęć: commons.wikimedia.org