Prof. UAM dr hab. Marek Smolak Poznań, dnia 12 września 2012 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Etyka prawnicza na kierunku Prawo

Transkrypt

1 Prof. UAM dr hab. Marek Smolak Poznań, dnia 12 września 2012 r. Katedra Teorii i Filozofii Prawa OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Etyka prawnicza na kierunku Prawo I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: Etyka prawnicza 2. Kod modułu kształcenia: 10-Epw-pj-s, 10-Epw-pj-n 3. Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy albo fakultatywny): Fakultatywny 4. Kierunek studiów: Prawo 5. Poziom studiów (I lub II stopień albo jednolite studia magisterskie): Jednolite studia magisterskie (5-letnie) 6. Rok studiów: I-V (preferowany: II-V) 7. Semestr (zimowy lub letni): Semestr zimowy albo letni 8. Rodzaje zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne: 30 godzin wykładu Studia niestacjonarne: 15 godzin wykładu 9. Liczba punktów ECTS: 5 punktów ECTS 1

2 10. Imię i nazwisko, tytuł lub stopień naukowy, adres wykładowcy lub osoby prowadzącej zajęcia: Prof. UAM dr hab. Marek Smolak (smolak@amu.edu.pl) 11. Język wykładowy: Język polski II. Informacje szczegółowe 1. Cel modułu kształcenia: Dogłębne przyswojenie przez studenta wiedzy z zakresu etyki prawniczej 2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): Wymagania wstępne w zakresie wiedzy są następujące: a) podstawowa wiedza w zakresie stanowienia, obowiązywania, funkcjonowania, stosowania obowiązującego prawa polskiego, oraz w zakresie aksjologii prawa odpowiadająca treści kształcenia modułu Prawoznawstwo, b) brak szczególnych wymagań w zakresie umiejętności i kompetencji społecznych. 3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów: Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Etyka prawnicza (Epw) Symbol efektów kształcenia: Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi: Zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu etyki normatywnej, metaetyki, pojęcia z zakresu moralności, wartości ocen i norm; ma wiedzę dotyczącą etyki prawniczej ujmowanej jako etyka cnót, etyki deontologicznej oraz jako etyki konsekwencjonalistycznej. Ma wiedzę co do swoistych dla prawników dylematów moralnych związanych z stosowaniem prawa i obrotem prawnym; zna regulacje prawne zapobiegające konfliktowi interesów interesu publicznego i interesu prywatnego w zawodach prawniczych. Ma pogłębioną wiedzę co do etycznych konsekwencji postępowania niezgodnych z zasadami etyki prawniczej; zna podstawowe metody i sposoby ograniczania zjawiska nieetycznego postępowania przedstawicieli profesji prawniczych. Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów: K_W K_W 01-W03 K_W

3 Epw _U 01 Epw_U 02 Epw_U 04 Epw_K 01 Potrafi posługując się etyczną aparaturą pojęciową opisać i analizować pojawiające się w zawodach prawniczych swoiste dylematy moralne. Potrafi trafnie ocenić regulacje prawne pod względem ich zgodności ze standardami etycznymi wynikającymi z zasad etycznych obowiązujących w Polsce oraz w Unii Europejskiej. Potrafi w sposób świadomy określić zagroŝenia o podłoŝu etycznym w działalności prawników dotyczące niedostrzegania konfliktu interesów. Potrafi sprawnie wykorzystać wiedzę z zakresu etyki prawniczej, która pozwala na samodzielne rozwiązywanie problemów etycznych występujących w profesjach prawniczych. Posiada kompetencje do diagnozowania zagroŝeń wynikających z naruszania standardów etyki prawniczej. Posiada kompetencję do przeciwdzialania i eliminowania zagroŝeń wynikających z naruszania standardów etyki prawniczej. K_U 01 K_U 03 K_U 02 K_U 07 K_U 01 K_U 04 K_U 09 K_U K_U K_K K_K 07 K_K 10 K_K K_K 07 K_K 10 Epw_K 03 Posiada podstawową kompetencję w interpretowaniu i redagowaniu regulacji etycznych profesji prawniczych. K_K Treści kształcenia: Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Etyka prawnicza (Epw) Symbol treści kształcenia: Opis treści kształcenia: Odniesienie do efektów kształcenia modułu: TK_01 Zagadnienia ogólne etyki: etyka opisowa, normatywna i metaetyka, pojęcia moralności, wartości, ocen i norm. TK_02 Etyka a etyka zawodowa. Etyka zawodowa ujmowana jako etyka cnót, etyka deontologiczna oraz etyka konsekwencjalistyczna. Omówienie idei Arystotelesa ujmowane jako ilustrację etyki cnót; I. Kanta jako przykładu etyki deontologicznej oraz poglądy utylitarystów odzwierciedlające zasady etyki konsekwencjalistycznej. Epw_U 01 TK_03 Zasady i kanony argumentacji etycznej. Epw_U 01 3

4 TK_04 Etyka zawodów prawniczych: zawód prawnika jako zawód zaufania publicznego; rozwój korporacji zawodowych; zawód prawnika jako zawód pro publico bono; swoiste dla zawodu prawnika dylematy moralne. Epw_U 01 TK_05 Tajemnica zawodowa a godność wykonywania zawodu prawnika; zakres tajemnicy zawodowej, uchylenie tajemnicy zawodowej na przykładzie Kodeksu etyki adwokackiej; lojalność wobec klienta; staranność zawodowa. TK_06 Lojalność wobec klienta a konflikt interesów. Typy konfliktów oraz etyczne konsekwencje występowania konfliktu interesów. TK_07 TK_08 TK_09 Stosunek prawnika do sądów. Problem konfliktu dwóch dóbr: dobro klienta i dobro wymiaru sprawiedliwości na przykładzie stosunku prawnika do fałszywych wyjaśnień oskarŝonego lub fałszywych zeznań świadka. Stosunek prawnika do kolegów. KoleŜeńskość i lojalność wobec kolegów a problem nieuczciwego pozyskiwania klientów. Lojalność koleŝeńska a efektywność konkurencji w zawodzie prawnika. Reklama i marketing usług prawniczych. Bezwzględny zakaz reklamy a prawo do informacji. Wykorzystanie internetu dla celów reklamowych. Solicitation jako zakazana forma pozyskiwania klientów. Odpowiedzialność za naruszenie etyki lub naruszenie godności zawodu. Rodzaje odpowiedzialności prawnika, zakres odpowiedzialności. Pojęcie immunitetu oraz ich rodzaje, zakres immunitetu. TK_10 Etyka zawodu sędziego. PoŜądane cechy charakteru sędziego. Istota wykonywania zawodu sędziego. Niezawisłość bezstronność niezaleŝność. Wybrane zagadnienia etyki zawodu prokuratora. TK_11 Przyszłość i rozwój zawodów prawniczych. Etyka zawodów prawniczych a inne systemy moralne. 4

5 5. Zalecana literatura: KsiąŜki: 1. Łojko E. (red.), Etyka prawnika. Etyka nauczyciela zawodu prawniczego, Warszawa 2002, od strony 7 do strony Krzemiński Z., Etyka adwokacka. Teksty, orzecznictwo, komentarz, Zakamycze Vardy. P, Grosch, Etyka, Zyska i spółka 1995, rozdz. 2, 3, 4, 5, Klatka. Z., Wykonywanie zawodu radcy prawnego i adwokata, Wyd. C.H. Beck 2004, rozdz.xi do XVI. 5. MacIntyre, Krótka historia etyki, Wyd. Naukowe PWN 2002, rozdz.5, 7, Sarkowicz R., Amerykańska Etyka Prawnicza, Zakamycze 2004, rozdz. 1.2, 1.3, 1.4, 2.1, 3 (bez 3.6), 4, 5, 6, 9.1, 9.2, Ziembiński Z., Zarys zagadnień Etyki, Edytor 1994, rozdz. 1.4, 1.5, 2.4, 5, Ossowska M., Podstawy nauk o moralności, Warszawa 1957, rozdz. I, II, X. 9. Teichman J., Etyka Społeczna, Oficyna Naukowa, 2002, rozdz. 10. Pozycje ogólne: 1. Łojko E., O roli zawodów prawniczych w dzisiejszym społeczeństwie, Palestra 3-4/ Sobański R., Uwagi o etyce zawodów prawniczych, Palestra 7-8/ Steinhagen M., Tajemnica zawodowa prawników: wyzwania i zagroŝenia, Palestra 5-6/2004. Etyka adwokacka: 1. Cubała A., Gdy obrońca broni kilku oskarŝonych. Uwagi nad kolizją interesów, Palestra 7-8/ Kaftal A., O niektórych zagadnieniach immunitetu adwokackiego, Palestra 11/ Pabin B., E-czynności w pracy adwokata, Palestra 3-4/

6 4. Stefanicki R., Zakaz reklamy wolnych zawodów prawniczych na przykładzie zakazu reklamy adwokatów, Prawo Spółek 6/ Tomaszek A., Adwokatura schyłku, adwokatura przełomu (wieków), Palestra 12-1/ Cieślak M., W sprawie tajemnicy zawodowej adwokata, Palestra 3/1964. Etyka radcy prawnego: 1. Godecki Z., Etyka zawodowa jako problem radców prawnych, Radca Prawny 1/ Łabieniec P., Prawo a zasady etyki zawodowej radcy prawnego, Radca Prawny 1/ Sarnecki P., Radca prawny jako zawód zaufania publicznego, Radca Prawny 4-5/2002. Etyka sędziego: 1. Kubiak J. R., Wokół idei kodeksu etyki zawodowej sędziów, Palestra 3-4/ Ratajczak A., Niezawisłość sędziów i niezaleŝność sądów, Jurysta 1/1993. Etyka prokuratora: 1. Rzepa Z., Kilka uwag o etyce zawodowej prokuratorów, Prokurator 2/ Szafnicki J., Refleksja o etyce prokuratora, Prokuratura i Prawo 10/ Informacja o przewidywanej moŝliwości wykorzystania e-learningu: E-learning jest przewidziany wyłącznie na studiach niestacjonarnych (15 godzin wykładu w ramach bezpośredniego kontaktu oraz 15 godzin e-learningu). 7. Informacja o tym, gdzie moŝna zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do laboratorium itp.: Ewentualne informacje o charakterze i dostępności materiałów potrzebnych do zajęć przekazują prowadzący zajęcia na początku roku akademickiego. 6

7 III. Informacje dodatkowe 1. Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania: Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Etyka prawnicza (Epw) Symbol efektu kształcenia dla modułu: Symbol treści kształcenia realizowanych w trakcie zajęć: Sposoby prowadzenia zajęć umoŝliwiające osiągnięcie załoŝonych efektów kształcenia: Metody oceniania stopnia osiągnięcia załoŝonego efektu kształcenia: TK_01 Wykład Egzamin pisemny bądź ustny TK_02-11 Wykład wraz z rozwiązywaniem zadań i kazusów z zakresu etyki prawniczej. J.w. TK_01 J.w. J.w. Epw_U 01 TK_02-11 J.w. J.w. Epw_U 02 TK_02 J.w. J.w. TK_02-11 J.w. J.w. Epw_U 04 TK_02-11 J.w. J.w. Epw_K 01 TK_02-11 J.w. J.w. TK_02-11 J.w. J.w. Epw_K 03 TK_02-11 J.w. J.w. Przykładowe podstawowe pytania egzaminacyjne są identyczne jak ww. opisy poszczególnych treści kształcenia. 7

8 2. ObciąŜenie pracą studenta (punkty ECTS): Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Etyka prawnicza (Epw) Forma aktywności: Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności: Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem Praca własna studenta (łącznie wszystkie formy) Studia stacjonarne: 30 godzin wykładu. Studia niestacjonarne: 30 godzin (15 godzin wykładu i 15 godzin w ramach e-learningu). Studia stacjonarne: 120 godzin (150 godzin wynikających z 5 punktów ECTS minus 30 godzin z planu). Studia niestacjonarne: 120 godzin (150 godzin wynikających z 5 punktów ECTS minus 30 godzin z planu). Suma godzin 150 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla modułu (przedmiotu) 5 3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe: Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich: 5 punktów ECTS. Student otrzymuje wszystkie ww. punkty ECTS za zaliczenie całego modułu Etyka prawnicza, tzn. za ostateczne złoŝenie z oceną pozytywną egzaminu z tego przedmiotu. W skład tego całego modułu wchodzą: wykład oraz na studiach niestacjonarnych zajęcia w ramach e-learningu (jako pochodne wykładu). 4. Kryteria oceniania: Stosuje się następujące kryteria oceniania studenta: a) poprawność i kultura języka, b) umiejętność poprawnego formułowania myśli i poglądów oraz ich racjonalnego uzasadniania, 8

9 c) umiejętność poprawnej argumentacji prawniczej i logicznego wyciągania wniosków, d) znajomość przepisów i zasad etycznych zawodów prawniczych, e) poziom poszczególnych umiejętności scharakteryzowanych powyŝej w ramach opisu efektów kształcenia dla tego modułu. Marek Smolak 9