I. Część teoretyczna REDOKSYMETRIA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "I. Część teoretyczna REDOKSYMETRIA"

Transkrypt

1 Ćwiczenie 6 Porównanie dokładności metod: manganometrycznego i chromianometrycznego oznaczania żelaza (II) oraz reduktometrycznego i oksydometrycznego oznaczania nadtlenku wodoru. Literatura: 1. Minczewski J., Marczenko Z., Chemia analityczna. T.. Chemiczne metody analizy ilościowej. Wyd. 10. PWN, Warszawa Szmal Z.S., Lipiec T., Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, Wyd. II poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa Persona A.(red.) Chemia analityczna. Wyd. Medyk, Warszawa, Skrypt do ćwiczeń z chemii ogólnej, nieorganicznej i analitycznej, pod redakcją E. Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok Galus Z., Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej. Wyd. 9. WNT, Warszawa 007 Celem ćwiczenia jest: zapoznanie z podstawami miareczkowej analizy redoksymetrycznej, opanowanie umiejętności przeprowadzania analizy redoskymetrycznej metodą manganometryczną, chromianometryczną i jodometryczną na podstawie oznaczania żelaza (II) oraz nadtlenku wodoru, porówanie dokładności zastosowanych metod. Zakres materiału: podstawy miareczkowej analizy redoksometrycznej, podział metod redoksometrycznych, wskaźniki w redoksometrii, jako titrant i wskaźnik, zasady oznaczeń manganometrycznych (oznaczanie zawartości żelaza (II) i nadtlenku wodoru metodami miareczkowania bezpośredniego), K Cr O 7 jako titrant, zasada chromianometrycznego oznaczenia zawartości żelaza(ii) metodą miareczkowania bezpośredniego oraz zasada jodometrycznego oznaczania zawartości nadtlenku wodoru metodą miareczkowania pośredniego. Znajomość obliczeń chemicznych dotyczących redoksymetrii. Zagadnienia z wykładów poprzedzających ćwiczenia. I. Część teoretyczna REDOKSYMETRIA Redoksymetria stanowi obszerny dział analizy miareczkowej, skupiający metody oparte na reakcjach utlenienia i redukcji. Reakcje te charakteryzują się wymianą elektronów w sprzężonych reakcjach tzn., że reakcji redukcji musi towarzyszyć reakcja utlenienia. Redukcja polega na przyłączaniu elektronów, a więc jest związana z obniżeniem stopnia utlenienia, utlenienie zaś polega na oddawaniu elektronów, a więc jest związane z podwyższeniem stopnia utlenienia. Atomy, jony lub cząsteczki, które mają zdolność przyłączania elektronów nazywane są utleniaczami (elektronobiorcami). Zaś reduktory (elektronodawcy) są atomami, jonami lub cząsteczkami, które mają zdolność odłączania elektronów. Wiele substancji może, wobec odpowiednio silnego utleniacza, występować w charakterze reduktora, natomiast wobec odpowiednio silnego reduktora zachowywać się jak utleniacz. Substancje takie są nazywane związkami 1

2 amfoterycznymi redoks. Są to jony lub cząsteczki zawierające pierwiastki na pośrednim stopniu utlenienia. Redoksymetria w zależności od typu reakcji, jakiej ulega oznaczana substancja obejmuje dwa działy: oksydometrię oznaczanie substancji poprzez miareczkowanie roztworami utleniaczy (manganometria, jodometria, bromianometria, chromianometria, jodanometria, cerometria) reduktometrię oznaczanie substancji przez miareczkowanie roztworami reduktorów (jodometria, ferrometria, tytanometria, askorbinometria) Reakcje utlenienia-redukcji zachodzą tym energiczniej, im większa różnica potencjałów istnieje między kontaktującymi się układami. Reakcje utlenienia i redukcji w porównaniu do reakcji jonowych (np. jak w alkacymetrii) są znacznie wolniejsze. Reagujące ze sobą jony (często jednoimiennie naładowane) muszą wymieniać się elektronami, dlatego w rzeczywistości reakcja przebiega na ogół w kilku etapach, a zapis stechiometryczny reakcji uwzględnia tylko stadium początkowe i końcowe. Wiele z reakcji redoks przebiega z wystarczającą szybkością dopiero po ogrzaniu reagentów. Wskaźniki w redoksymetrii Miareczkowanie redoks można prowadzić śledząc zmiany potencjału w toku miareczkowania potencjometrycznego lub wizualnie stosując barwne wskaźniki. Niektóre utleniacze stosowane w miareczkowaniu redoks mają stosunkowo intensywną barwę własną, wówczas uchwycenie punktu końcowego miareczkowania nie wymaga stosowania dodatkowych wskaźników. Np. w manganometrii: manganian (II) potasu dzięki intensywnej fioletowej barwie sam odgrywa rolę wskaźnika. W jodometrii wskaźnikiem może być sam jod, który w wodnym roztworze jodku ma zależnie od stężenia żółte lub brązowe zabarwienie. Na ogół jednak w oznaczeniach jodometrycznych, zwłaszcza przy miareczkowaniu roztworów rozcieńczonych, stosuje się specyficzny wskaźnik, jakim jest roztwór skrobi. Skrobia w obecności jodu barwi się na kolor niebiesko-granatowy. W niektórych reakcjach, ze względu na brak zabarwienia reagujących roztworów lub brak zmiany barwy w punkcie równoważnikowym reakcji stosuje się wskaźniki oksydacyjno-redukcyjne. Są to odwracalne lub nieodwracalne układy sprzężone redoks, których obie formy, zredukowana i utleniona, mają inną barwę. Często stosowanym wskaźnikiem redoks jest difenyloamina, której forma zredukowana jest bezbarwna. Wobec silnych utleniaczy może ona ulegać utlenieniu (odwracalnemu) do związku o barwie fioletowej. Znane są również wskaźniki nieodwracalne, np. w bromianometrii punkt końcowy miareczkowania można stwierdzić po żółtej barwie bromu, ale dla wyraźnego uchwycenia końca reakcji stosuje się takie wskaźniki, jak oranż metylowy, czerwień metylowa lub kwas indygosulfonowy. Brom niszczy wskaźniki nieodwracalnie, skutkiem czego jest odbarwienie. MANGANOMETRIA Manganian (II) potasu należy do najsilniejszych utleniaczy stosowanych w metodach oksydymetrycznych. i jego roztwory mianowane są podstawą manganometrycznych metod oznaczania. Przebieg reakcji utleniania manganianem (II) potasu zależy od stężenia jonów wodorowych. W środowisku kwaśnym manganian (II) redukuje się do kationu Mn + - MnO 8H 5e Mn HO W środowisku słabo kwaśnym, obojętnym lub słabo alkalicznym manganian ulega redukcji do tlenku manganu (I) - MnO H 3e MnO HO

3 W roztworze silnie alkalicznym jon manganiowy (II) redukuje się do zielonego jonu manganianowego (I) - - MnO 1e MnO W manganometrii na ogół nie korzysta się ze wskaźników redoks, lecz wykorzystuje się odbarwienie fioletowego roztworu podczas zachodzącej reakcji. Nadmiar jednej kropli roztworu zabarwia trwale miareczkowany roztwór na kolor lekko różowy. Miareczkowanie manganometryczne wykorzystywane jest w farmakopealnych oznaczeniach: soli żelaza (II), nadtlenku wodoru, nadboranu sodu, nadtlenku benzoilu. CHROMIANOMETRIA W chromianometrii jako titrant stosowany jest roztwór dichromianu (I) potasu (K Cr O 7 ). W środowisku kwaśnym jony dichromianowe (I) ulegają redukcji do jonów chromu(iii) (roztwór przybiera zieloną barwę): 3 CrO 7 1H 6e Cr 7HO Dichromian (I) potasu jest słabszym utleniaczem od manganianu (II) potasu, jednak przewyższa go pod niektórymi względami: jest substancją podstawową i mianowane roztwory K Cr O 7 otrzymuje się poprzez rozpuszczenie w wodzie i rozcieńczenie do odpowiedniej objętości dokładnie obliczonej i odważonej ilości soli, wodne roztwory dichromianu (I) potasu są trwałe. Miareczkowanie roztworem dichromianu (I) przeprowadza się w środowisku kwasu siarkowego (I) lub kwasu solnego, gdyż tak jak w przypadku każdego utleniacza tlenowego potencjał utleniający dichromianu (I) rośnie ze wzrostem kwasowości roztworu. Koniec miareczkowania w chromianometrii rozpoznaje się za pomocą wskaźników redoks, wprowadzanych do miareczkowanego roztworu. Najczęściej jako wskaźniki stosuje się difenyloaminę i kwas difenyloaminosulfonowy. W chromianometrii stosuje się zarówno miareczkowanie bezpośrednie jak i pośrednie. Bezpośrednie miareczkowanie wykorzystuje się przede wszystkim do oznaczania zawartości żelaza (II), a także uranu (I), telluru (I), wolframu (III) i hydrochinonu. Niektóre substancje redukujące (np. siarczany I), reagujące z jonami dichromianowymi (I) dość wolno, oznacza się pośrednio. W tym celu dodaje się w nadmiarze roztworu K Cr O 7 i następnie odmiareczkowuje się nie zredukowane jony dichromianowe (I) mianowanym roztworem soli Mohra. Chromianometrycznie można też oznaczać w sposób pośredni szereg substancji utleniających, jak np. nadtlenki, chlorany (II). W tym celu do oznaczanej substancji dodaje się w nadmiarze mianowanego roztworu soli Mohra i nieutlenioną część żelaza (II) odmiareczkowuje się mianowanym roztworem dichromianu (I) potasu. JODOMETRIA Jodometria należy do najczęściej wykorzystywanych metod analiz redoksymetrycznych. Dzięki zdolnościom utleniającym jodu oraz zdolnościom redukującym jonów jodkowych ma ona wszechstronne zastosowanie. Podstawę tej metody stanowi odwracalna reakcja: 3

4 Kierunek przebiegu reakcji zależy od wielkości potencjału innego układu redoks, który znajduje się w roztworze. Jeżeli potencjał układu I /I - jest wyższy niż potencjał drugiego układu znajdującego się w roztworze, jod zachowuje się jak utleniacz, ulegając redukcji do jonów jodkowych. W reakcjach tych stosuje się miareczkowanie bezpośrednie mianowanym roztworem jodu. Sposobem tym można oznaczyć, np. S -, S O - 3. Jeżeli zaś potencjał układu I /I - jest niższy niż potencjał drugiego układu znajdującego się w roztworze, wówczas jony jodkowe zachowują się jak reduktor, utleniając się do wolnego jodu. W reakcjach tych w sposób pośredni oznacza się substancje utleniające, m.in. nadtlenek wodoru, związki miedzi (II). Do oznaczanych substancji dodaje się nadmiar jodku potasu i wydzielony jod odmiareczkowuje się mianowanym roztworem tiosiarczanu sodu (Na S O 3 ), który jest jednym z najczęściej stosowanych odczynników miareczkujących w jodometrii. W celu wyznaczenia punktu końcowego miareczkowania jodometrycznego jako indykator wykorzystywany jest roztwór skrobi, który z jodem tworzy adsorpcyjne połączenie o intensywnym niebieskim zabarwieniu. Dzięki znacznej czułości tej reakcji oznaczenia jodometryczne należą do najdokładniejszych oznaczeń miareczkowych. II. Część doswiadczalna 1. Porównanie manganometrycznego i chromianometrycznego oznaczania żelaza (II) 1.1. Manganometryczne oznaczanie żelaza (II) metodą miareczkowania bezpośredniego Zasada oznaczenia Manganometryczne oznaczanie żelaza opiera się na reakcji utlenienia jonów żelaza (II) do jonów żelaza (III) podczas miareczkowania roztworem manganianu (II) potasu w środowisku kwaśnym: albo: MnO - + 5Fe + + 8H + Mn + + 5Fe 3+ + H O (1) + 10FeSO + 8H SO MnSO + 5Fe (SO ) 3 + K SO + 8H O Podczas oznaczenia muszą być spełnione następujące warunki: oznaczane tą metodą żelazo, musi znajdować się w roztworze w postaci jonów Fe +, obecne w roztworze jony Fe 3+, należy zredukować, np. chlorkiem cyny (II) (1a) FeCl 3 + SnCl FeCl + SnCl roztwór nie może zawierać poza jonami żelaza (II) żadnych innych substancji, które w warunkach oznaczania redukowałyby również manganian (II) nadmiar reduktora (np.sncl ) usuwa się za pomocą chlorku rtęci (II), który utlenia SnCl do SnCl, a sam redukuje się do chlorku rtęci (I) (kalomelu) związku praktycznie nierozpuszczalnego w wodzie i nie reagującego w widoczny sposób z nadmanganianem: SnCl + HgCl SnCl + Hg Cl

5 nadmiar SnCl usuwa się, gdyż w czasie miareczkowania roztworem ulegałby on utlenieniu i w wyniku otrzymano by za duże stężenie żelaza redukcję żelaza należy przeprowadzać na gorąco, przy użyciu jak najmniejszego nadmiaru chlorku cyny (II); większy nadmiar spowodowałby później redukcję sublimatu do rtęci metalicznej SnCl + HgCl SnCl + Hg w celu przeciwdziałania redukcji chlorku rtęci (II) do Hg przeprowadza się reakcję między HgCl i SnCl jak najszybciej i na zimno użycie zbytniego nadmiaru chlorku cyny (II) jest szkodliwe również z tego powodu, że powstaje z niego duża ilość kalomelu, który może częściowo redukować manganian (II) lub jony żelaza (III) reakcja między chlorkiem rtęci (II) a chlorkiem cyny (II) nie przebiega natychmiast (gdyż HgCl jest słabo zdysocjowany na jony), dlatego też stosuje się duży nadmiar roztworu HgCl, a miareczkowanie jonów żelaza (II) rozpoczyna się dopiero po kilku minutach jeżeli roztwór, w którym ma być oznaczane żelazo, zawiera duże ilości jonów Cl może dochodzić do utleniania ich przez manganian (II), co powoduje zawyżanie wyników; aby temu zapobiec dodaje się roztworu Zimmermanna i Reinhardta, zawierającego: siarczan manganu (II) zmniejsza potencjał utleniający, przyspiesza katalitycznie reakcję jonów Fe + z manganianem (II) (tym samym zmniejsza się możliwość utleniania jonów Cl -, kwas fosforowy () i w mniejszym stopniu kwas siarkowy (I) tworzą one z jonami Fe 3+ jony kompleksowe, prawdopodobnie [Fe(PO ) ] 3 i [Fe(SO ) ], zmniejsza się więc stężenie jonów Fe 3+ i potencjał utleniający układu Fe 3+ / Fe +, co ułatwia utlenianie jonów żelaza (II) Przygotowanie mianowanego roztworu manganianu (II) potasu Manganianu (II) potasu nie można otrzymać w postaci dostatecznie czystej, aby mógł być używany jako substancja wzorcowa do bezpośredniego przygotowania roztworu mianowanego. Kryształy są na powierzchni zanieczyszczone MnO. Dlatego miano manganianu (II) należy nastawić korzystając z substancji wzorcowych. Substancjami wzorcowymi do nastawiania miana manganianu (II) potasu są szczawian sodu i kwas szczawiowy, które można otrzymać w postaci substancji o dużym stopniu czystości. Przygotowanie roztworu kwasu szczawiowego: obliczyć z dokładnością do 0,0001 g masę kwasu szczawiowego (H C O H O) potrzebną do sporządzenia 100 ml roztworu o stężeniu 0,05 mol l 1 odważyć na wadze analitycznej obliczoną ilość kwasu szczawiowego i rozpuścić w wodzie destylowanej w kolbie miarowej o pojemności 100 ml; jeżeli odważka nie będzie dokładna, należy obliczyć ścisłe stężenie otrzymanego roztworu. Nastawianie miana 0,0 M obliczyć ile ml kwasu siarkowego o stężeniu 5 mol l 1 potrzebne jest do sporządzenia 100ml roztworu o stężeniu 1 mol l 1 odmierzyć obliczoną objętość kwasu pipetą i rozcieńczyć wodą destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 100ml 10ml roztworu przygotowanego kwasu szczawiowego przenieść ilościowo pipetą do kolby stożkowej, dodać 0 ml kwasu siarkowego o stężeniu 1 mol l 1 i ogrzewać do temperatury około 80 C (odrywanie się pierwszych pęcherzy gazu od dna naczynia) nie doprowadzając do wrzenia 5

6 sporządzony roztwór miareczkować bardzo powoli roztworem manganianu (II) potasu, ciągle mieszając, aż do wystąpienia lekko różowego zabarwienia utrzymującego sie 0s; miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie obliczyć średnią objętość zużytą podczas miareczkowania manganianu (II) potasu Obliczenie miana roztworu Podczas miareczkowania zachodzi następująca reakcja: - 5HCO MnO 6H 10CO Mn 8HO z której wynika, że 5 moli H C O reaguje z molami. Liczbę moli reagującej substancji, oblicza się ze wzoru n = C m, a stężenie molowe roztworu można obliczyć z następującej proporcji: 5 moli H C O reagują z molami C reagują z C H C O mh C O C m H CO 5 C m H C O mol m l mol l mol l 1 mol l Oznaczanie zawartości żelaza (II) metodą miareczkowania bezpośredniego próbę zawierającą sól żelaza (II) przenieść ilościowo do kolby miarowej na 100ml, uzupełnić wodą do kreski i dokładnie wymieszać do zlewki na 50 00ml przenieść ilościowo 5ml sporządzonego roztworu oraz 5ml stężonego kwasu solnego; przykryć zlewkę szkiełkiem zegarkowym i podgrzać roztwór do wrzenia; zestawić zlewkę z ognia i opłukać szkiełko do zlewki małą ilością wody z tryskawki do gorącego roztworu wprowadzać kroplami, ciągle mieszając, roztwór SnCl o stężeniu 0,5mol l 1, aż do zaniku żółtego zabarwienia (co świadczy o całkowitej redukcji jonów Fe 3+ ), po czym dodać jeszcze krople tego odczynnika [lecz nie więcej!!!] roztwór ochłodzić do temperatury około 5 C i szybko dodać 5ml 5% roztworu chlorku rtęci (II) [uwaga trucizna!!!]. Wydziela się niewielka ilość białego, jedwabistego osadu chlorku rtęci (I); wydzielenie osadu szarego (drobne kropelki metalicznej rtęci) oznacza, że oznaczenie należy powtórzyć od początku odstawić zlewkę na 3 minuty, a następnie dodać 15ml roztworu Zimmermanna i Reinhardta oraz 100ml świeżo przegotowanej [pozbycie się tlenu!!!] i ostudzonej wody (roztwór rozcieńcza się, aby zmniejszyć stężenie jonów Cl ). miareczkować [natychmiast!!!] roztworem manganianu (II) potasu o stężeniu 0,0mol l 1 do uzyskania różowego zabarwienia, utrzymującego się w ciągu 10 sekund; w czasie miareczkowania miesza się roztwór bagietką; barwa zmiareczkowanego roztworu stopniowo znika, ponieważ manganian potasu powoli wchodzi w reakcję z jonami Cl lub chlorkiem rtęci (I); miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie średnią arytmetyczną z otrzymanych wyników wykorzystać do obliczenia zawartości żelaza (II) w analizowanym roztworze Obliczenie zawartości żelaza Z reakcji (1a) wynika, że mole reagują z 10 molami jonów żelaza. Ilość moli, która wzięła udział w reakcji oblicza się korzystając ze wzoru określającego stężenie molowe n C, a zawartość jonów żelaza (II) w próbie oblicza się z proporcji: m 6

7 mole reagują z 10 55,87 g Fe (II) C reaguje z x g Fe (II) m C 10 55,87 m x 1 l mol l g g mol UWAGA! Obliczona wartość odpowiada 1/ ogólnej ilości jonów żelaza w otrzymanej do analizy próbie Całkowita zawartość żelaza (II) w próbce (y): y = x Obliczenie błędu oznaczenia zawartości żelaza Błąd bezwzględny różnica pomiędzy wartością: rzeczywistą i otrzymaną jest w takich samych jednostkach jak wielkość mierzona. E bwz. = y μ Błąd względny różnica pomiędzy wartością rzeczywistą i otrzymaną dzielona przez wartość rzeczywistą i pomnożona przez 100%; wyrażony jest w %. gdzie: E wz. = y μ 100% μ y całkowita zawartość żelaza w próbie (wynik oznaczenia w [g]) μ rzeczywista zawartość w próbie [g] 1.. Chromianometryczne oznaczanie żelaza (II) metodą miareczkowania bezpośredniego Zasada oznaczenia Chromianometryczne oznaczanie żelaza(ii) opiera się na reakcji 3 3 CrO 7 6Fe 1H Cr 6Fe 7H O Ponieważ jony żelaza(ii) pochodzą z dysocjacji soli żelaza(ii) mogą pod wpływem tlenu z powietrza łatwo ulec utlenieniu do żelaza (III), w czasie przygotowania prób. Może to być przyczyną błędu pomiaru. Dlatego przed przystąpieniem do oznaczenia należy powstałe w roztworze żelazo (III) zredukować do żelaza (II). Redukcję przeprowadza się za pomocą chlorku cyny (II) Fe 3+ + Sn + Sn + + Fe + () Nadmiar wprowadzonych jonów cyny (II) usuwa się za pomocą chlorku rtęci (II) SnCl + HgCl SnCl + Hg Cl (3) W celu zmniejszenia potencjału utleniającego układu Fe (III)/Fe (II) oraz by zapobiec tworzeniu się barwnych chlorkowych kompleksów żelaza (III) dodaje się do miareczkowanego roztworu kwasu fosforowego () (który wiąże powstające podczas miareczkowania jony żelaza (III)). Sprzyja to także uzyskaniu wyraźniejszego punktu końcowego miareczkowania. Chromianometrycznemu oznaczaniu żelaza (II) przeszkadzają jony arsenu (III), antymonu (III) uranu (I) i inne substancje redukujące. Przygotowanie mianowanego roztworu dichromianu (I) potasu Dichromian (I) potasu należy do substancji podstawowych i mianowane roztwory K Cr O 7 otrzymuje się przez rozpuszczenie w wodzie i rozcieńczenie do odpowiedniej objętości dokładnie (1) 7

8 odważonej, obliczonej ilości wysuszonej soli. Wodne roztwory dichromianu (I) potasu są nieograniczenie trwałe. W celu otrzymania mianowanego roztworu dichromianu (I) potasu należy: obliczyć z dokładnością do 0,0001g masę dichromianu potasu (K Cr O 7 ), potrzebną do sporządzenia 100ml roztworu o stężeniu 0,00mol l 1 odważyć na wadze analitycznej obliczoną ilość K Cr O 7, przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 100 ml, rozpuścić w niewielkiej ilości wody, wymieszać, a następnie dopełnić wodą do kreski (miano roztworu w zamkniętym naczyniu nie ulega zmianie w ciągu długiego okresu czasu). Jeżeli odważka nie będzie dokładna, należy obliczyć ścisłe stężenie otrzymanego roztworu. Oznaczanie zawartości żelaza (II) otrzymaną do analizy próbę zawierającą jony żelaza (II) przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 100 ml, uzupełnić wodą destylowaną do kreski i wymieszać 0 ml sporządzonego roztworu przenieść ilościowo do kolby stożkowej, po czym dodać 1 ml stężonego kwasu solnego; roztwór ogrzać do wrzenia i dodać 1 ml roztworu SnCl o stężeniu 0,1 mol l 1 roztwór ostudzić i dodawać kroplami 5% roztwór HgCl do momentu powstania lekkiego zmętnienia (powstaje biały osad kalomelu); w razie powstania barwy szarej oznaczenie powtórzyć od początku do roztworu dodać ml 30% H SO (przygotować ze stężonego H SO ), ml stężonego H 3 PO i miareczkować roztworem K Cr O 7 o stężeniu 0,00 mol l 1 w obecności kilku kropli difenyloaminy do zmiany barwy roztworu z zielonej na fioletową; miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie z otrzymanych wyników obliczyć średnią objętość zużytego podczas miareczkowania dichromianu (I), którą należy wykorzystać do obliczenia zawartości żelaza (II) w analizowanym roztworze Obliczenie zawartości żelaza(ii) Z reakcji (1) wynika, że 1 mol dichromianu (I) potasu reaguje z 6 molami żelaza (II). Ilość moli dichromianu (I) potasu, która wzięła udział w miareczkowaniu oblicza się ze wzoru n C, a ilość żelaza można wyliczyć z następującej proporcji: K Cr O 7 m KCrO7 KCrO7 1 mol K Cr O 7 reaguje z 6 55,8 g Fe (II) C reaguje z x g Fe (II) K Cr O 7 mkcro7 C 6 55,8 K CrO7 mkcro7 1 x 1 mol l g g 1 mol UWAGA! Obliczona wartość odpowiada 1/5 ogólnej ilości jonów żelaza w otrzymanej do analizy próbie Całkowita zawartość żelaza (II) w próbce (y): y = 5 x Obliczenie błędu oznaczenia zawartości żelaza (II) Błąd bezwzględny: E bwz. = y μ Błąd względny: E wz. = gdzie: y całkowita zawartość żelaza (II) w próbce μ wartość rzeczywista y μ 100% μ 8

9 1.3. Porównanie dokładności manganometrycznego i chromianometrycznego oznaczania zawartości żelaza (II) Dokładność zgodność otrzymanego wyniku z wartością rzeczywistą im mniejszy błąd tym większa dokładność Porównać wielkość błędu powstałego podczas oznaczeń metodami: manganometrycznymi i chromianometrycznymi. Na podstawie porównania oznaczeń wyciągnąć wnioski, która metoda jest bardziej dokładna i bardziej praktyczna.. Porównanie oksydometrycznego i reduktometrycznego oznaczania nadtlenku wodoru.1. Oznaczanie zawartości nadtlenku wodoru metodą bezpośredniego miareczkowania manganometrycznego Zasada oznaczenia Nadtlenek wodoru zachowuje się wobec manganianu (II) jak reduktor. W kwaśnym środowisku redukuje on manganian(ii) do Mn + czemu towarzyszy odbarwienie roztworu, przy czym uwalnia się tlen: 5H O + + 3H SO 5O + MnSO + K SO + 8H O (1) Reakcję tą katalizują jony Mn + dlatego pierwsze krople manganianu (II) odbarwiają się bardzo powoli, lecz gdy stężenie jonów Mn + zwiększy się, przebieg reakcji jest bardzo szybki. Ze wzrostem rozcieńczenia maleje trwałość nadtlenku wodoru, należy więc przeprowadzać miareczkowanie bezpośrednio po odpipetowaniu próbki. Wykonanie oznaczenia otrzymaną próbkę przenieść ilościowo do kolby miarowej na 100ml, dopełnić wodą do kreski i dokładnie wymieszać 10ml sporządzonego roztworu przenieść ilościowo pipetą do kolby stożkowej i dodać ml kwasu siarkowego (I) o stężeniu 1mol l 1 miareczkować roztworem manganianu (II) potasu o stężeniu 0,0mol l 1 do trwałego różowego zabarwienia; miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie obliczyć średnią objętość zużytego podczas miareczkowania manganianu (II), którą należy wykorzystać do obliczeń zawartości nadtlenku wodoru Obliczenie zawartości nadtlenku wodoru Z reakcji (1) wynika, że mole manganianu (II) potasu reagują z 5molami nadtlenku wodoru. Liczbę moli, która wzięła udział w reakcji oblicza się korzystając ze wzoru określającego stężenie molowe n Cm, a zawartość nadtlenku wodoru w próbie oblicza się z następującej proporcji: mole reagują z 5 3,015 g H O UWAGA! reaguje z x g H O C m C m x 53,015 1 mol l mol g g Obliczona wartość stanowi 1/10 zawartości nadtlenku wodoru w otrzymanej do analizy próbie. Całkowita zawartość nadtlenku wodoru w próbie wynosi (y): y = x

10 Obliczenie błędu oznaczenia zawartości nadtlenku wodoru Błąd bezwzględny: Błąd względny: gdzie: E bwz. = y μ E wz. = y μ 100% μ y całkowita zawartość nadtlenku wodoru w próbce μ wartość rzeczywista.. Oznaczanie zawartości nadtlenku wodoru metodą pośredniego miareczkowania jodometrycznego Zasada oznaczenia Nadtlenek wodoru w kwaśnym środowisku utlenia jony jodkowe do wolnego jodu, który odmiareczkowuje się roztworem tiosiarczanu sodu: H O + I + H + I + H O I S O I S 3 O6 Wskaźnikiem zachodzenia reakcji jest skrobia, która z jodem tworzy adsorpcyjne połączenie o intensywnym niebieskim zabarwieniu. Reakcja zachodzi wolno i dlatego w celu jej przyspieszenia dodaje się do roztworu odpowiedniego katalizatora np. molibdenianu (I) amonu...1. Przygotowanie mianowanego roztworu tiosiarczanu sodu Nastawienie miana roztworu Na S O 3 przy użyciu manganian (II) potasu do kolby stożkowej wprowadzić 10ml roztworu H SO o stężeniu 1mol l 1 i dodać g KI; następnie dokładnie odmierzyć 10ml roztworu o stężeniu 0,0 mol l 1 i odstawić kolbę w ciemne miejsce na około 3 minuty do otrzymanego roztworu dodać 5ml wody destylowanej, a wydzielony jod natychmiast miareczkować roztworem tiosiarczanu sodowego do jasnożółtej barwy dodać 3 krople roztworu skrobi (pojawi się ciemnoniebieskie zabarwienie) i miareczkować do odbarwienia; miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie z otrzymanych wyników obliczyć średnią objętość, którą należy wykorzystać w dalszych obliczeniach Obliczenie miana roztworu Na S O 3 Podczas nastawiania miana tiosiarczanu sodu zachodzą kolejno reakcje: - MnO 10I 16H Mn 5I 8HO 5I 10S O 10I 5S 3 O6 z których wynika, że w reakcji moli z jonami jodkowymi otrzymuje się 5 moli I, i ta ilość jodu jest redukowana przez 10 moli Na S O 3. Liczbę moli manganianu (II) potasu, która wzięła udział w reakcji oblicza się ze wzoru n Cm, a stężenie molowe roztworu tiosiarczanu sodu można obliczyć z proporcji: 10

11 mole odpowiadają 10 molom Na S O 3 C odpowiada Na S O C m C m NaS O3... Oznaczenie nadtlenku wodoru metodą miareczkowania pośredniego obliczyć ile g jodku potasu należy dodać do wody, aby otrzymać 0 ml % roztworu (w/v) i sporządzić ten roztwór rozpuszczając obliczoną ilość jodku w 0 ml wody 10ml rozcieńczonego roztworu badanej próbki przenieść ilościowo do kolby stożkowej, dodać 10ml roztworu kwasu siarkowego (I) o stężeniu 1 mol l 1, 10ml % roztworu KI i kryształek molibdenianu (I) amonu kolbę przykryć szkiełkiem zegarkowym i odstawić na 5 minut w ciemne miejsce odmiareczkować wydzielony jod roztworem Na S O 3 o stężeniu 0,1mol l 1 do zaniku barwy; miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie obliczyć średnią objętość tiosiarczanu zużytego do miareczkowania i wykorzystać do obliczenia zawartości nadtlenku wodoru w analizowanej próbie Obliczenie zawartości nadtlenku wodoru Z reakcji (1) i () wynika, że 1 mol nadtlenku wodoru reaguje z molami jonów jodkowych z powstaniem 1 mola jodu, który reaguje z molami jonów tiosiarczanowych, zatem na 1 mol nadtlenku n C przypadają mole tiosiarczanu. Wiedząc, że: S O 3 S O m 3 S O 3 z poniższej proporcji można obliczyć zawartość nadtlenku wodoru w próbce: 3,0 g H O odpowiadają molom S O 3 C x g H O odpowiada S O 3 m S O 3 molom S O 3 x C m Na S O 3 C 10 3,0 1 mol l mol 1 3 m Na S O 3 l mol l mol mol / l l mol g S - - O3 SO3 g UWAGA! Obliczona wartość stanowi 1/10 zawartości nadtlenku wodoru w otrzymanej do analizy próbie. Całkowita zawartość nadtlenku wodoru w próbie wynosi (y): y = x Obliczenie błędu oznaczenia zawartości nadtlenku wodoru Błąd bezwzględny: Błąd względny: gdzie: E bwz. = y μ E wz. = y μ 100% μ y całkowita zawartość nadtelnku wodoru w próbce μ wartość rzeczywista 11

12 .3. Porównanie dokładności manganometrycznego i jodometrycznego oznaczania zawartości nadtlenku wodoru Dokładność zgodność otrzymanego wyniku z wartością rzeczywistą im mniejszy błąd tym większa dokładność Porównać wielkość błędu powstałego podczas oznaczeń metodami: manganometrycznymi i jodometrycznymi. Na podstawie porównania oznaczeń wyciągnąć wnioski, która metoda jest bardziej dokładna i bardziej praktyczna. 1

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.

Bardziej szczegółowo

Chemia analityczna. Redoksymetria. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia analityczna. Redoksymetria. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia analityczna Redoksymetria Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Miareczkowanie redoksymetryczne Oksydymetria - miareczkowanie reduktora utleniaczem (częstsze - utleniacz nie

Bardziej szczegółowo

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010.

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010. Literatura Ćwiczenie 7 A. Oznaczanie miedzi (II) i siarczanów (I) metodami bezpośredniej i pośredniej jodometrii. B. Bromianometryczne oznaczanie 8-hydroksychinoliny substancji z grupy aseptyków. 1. Minczewski

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 6 Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu KMnO 4 2. Manganometryczne

Bardziej szczegółowo

REDOKSYMETRIA ZADANIA

REDOKSYMETRIA ZADANIA REDOKSYMETRIA ZADANIA 1. Na zmiareczkowanie 0,1952 g kwasu szczawiowego H 2 C 2 O 4 2H 2 O zużyto 31,24 cm 3 mianowanego roztworu KMnO 4. Oblicz miano KMnO 4. m.m. H 2 C 2 O 4 2H 2 O=126,068 g/mol Odp.

Bardziej szczegółowo

8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria

8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria 8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH 8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

( liczba oddanych elektronów)

( liczba oddanych elektronów) Reakcje utleniania i redukcji (redoks) (Miareczkowanie manganometryczne) Spis treści 1 Wstęp 1.1 Definicje reakcji redoks 1.2 Przykłady reakcji redoks 1.2.1 Reakcje utleniania 1.2.2 Reakcje redukcji 1.3

Bardziej szczegółowo

Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe

Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe ANALIZA ILOŚCIOWA Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe analiza klasyczna metodami fizycznymi

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie

Bardziej szczegółowo

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010.

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010. Ćwiczenie Jodometryczna ocena zawartości jonów siarczkowych w kosmetykach. Porównanie dokładności manganometrycznego i jodometrycznego oznaczania zawartości nadtlenku wodoru w płynie do dezynfekcji skóry

Bardziej szczegółowo

ALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego

ALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego Dwa pierwsze ćwiczenia, a mianowicie: Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych kationów występujących w płynach ustrojowych oraz Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych anionów ważnych w diagnostyce

Bardziej szczegółowo

XLVII Olimpiada Chemiczna

XLVII Olimpiada Chemiczna M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,

Bardziej szczegółowo

Analiza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH

Analiza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH ĆWICZENIE 8 Analiza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH 1. Zakres materiału Pojęcia: miareczkowanie alkacymetryczne, krzywa

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH

INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Oznaczanie kwasowości ogólnej wody 2. Redoksymetria Redoksymetryczne oznaczania miedzi. 3. Kompleksometria

Bardziej szczegółowo

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO

Bardziej szczegółowo

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5 Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego.

Ćwiczenie 5 Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego. Ćwiczenie 5 Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego. Zasada doboru wskaźnika w alkacymetrii na przykładzie alkalimetrycznego oznaczania kwasu octowego zawartego w środku konserwującym E60. Alkalimetryczne

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji

Bardziej szczegółowo

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ 4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE: Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 5

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 5 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 5 Kompleksometryczne oznaczanie twardości wody w próbce rzeczywistej oraz mleczanu wapnia w preparacie farmaceutycznym Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI 6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH

OZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH OZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH WPROWADZENIE Utlenialność wody jest to umowny wskaźnik określający zdolność wody do pobierania tlenu z nadmanganianu potasowego (KMnO4) w roztworze kwaśnym lub

Bardziej szczegółowo

Zadania laboratoryjne

Zadania laboratoryjne M P I O L I D 47 1954 2000 Zadania laboratoryjne CH N E M Z I C ZDNIE 1 Ustalenie nudowy kompleksu szczawianowego naliza miareczkowa jest użyteczną metodę ilościową, którą wykorzystasz do ustalenia budowy

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ. DZIAŁ: Redoksymetria

ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ. DZIAŁ: Redoksymetria ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ DZIAŁ: Redoksymetria ZAGADNIENIA Kiedy mamy do czynienia z reakcją red-oks? Sprzężona para utleniacz-reduktor. Co jest utleniaczem

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 8. Argentometryczne oznaczanie chlorków metodą Fajansa

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 8. Argentometryczne oznaczanie chlorków metodą Fajansa CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 8 Argentometryczne oznaczanie chlorków metodą Fajansa Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO 3 2. Oznaczenie

Bardziej szczegółowo

ETAP III B r. Godz Analiza objętościowa alkacymetria i redoksometria

ETAP III B r. Godz Analiza objętościowa alkacymetria i redoksometria Wprowadzenie ETAP III B 06.04.2019 r. Godz. 11.00-14.00 Analiza objętościowa alkacymetria i redoksometria Miareczkowania są powszechnie stosowane w chemii analitycznej do oznaczania kwasów, zasad, utleniaczy,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji.

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji. VIII. Kinetyka i statyka reakcji chemicznych Zagadnienia Czynniki wpływające na szybkość reakcji Rzędowość i cząsteczkowość reakcji Stała szybkości reakcji Teoria zderzeń Teoria stanu przejściowego Reakcje

Bardziej szczegółowo

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny

Bardziej szczegółowo

Zakres wymagań z przedmiotu CHEMIA ANALITYCZNA dla II roku OML

Zakres wymagań z przedmiotu CHEMIA ANALITYCZNA dla II roku OML Zakres wymagań z przedmiotu CHEMIA ANALITYCZNA dla II roku OML Znajomości klasycznych metod analizy ilościowej: wagowej i objętościowej (redoksymetrii, alkacymetrii, argentometrii i kompleksometrii) Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów

Bardziej szczegółowo

KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA

KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA 9 KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z procesami katalitycznymi oraz wpływem stężenia, temperatury i obecności katalizatora na szybkość reakcji chemicznej. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali

Ćwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali VII. Reakcje utlenienia i redukcji Zagadnienia Szereg napięciowy metali Przewidywanie przebiegu reakcji w oparciu o szereg napięciowy Stopnie utlenienie Utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja Reakcje

Bardziej szczegółowo

Zadania laboratoryjne

Zadania laboratoryjne O L I M P I A D A 1954 45 1998 C H EM I C Z N A Zadania laboratoryjne Analiza jakościowa kompleksu ZADANIE 1 W wyniku reakcji pomiędzy wodnymi roztworami: siarczanu (VI) nieznanego metalu i soli sodowej

Bardziej szczegółowo

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA Metoda Mohra Kolba miarowa Na Substancja podstawowa: (Na), M = 58,5 g mol 1 Pipeta Naczyńko wagowe c Na M m Na Na kolby ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO 1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym

Oznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki

Bardziej szczegółowo

Miareczkowanie wytrąceniowe

Miareczkowanie wytrąceniowe Miareczkowanie wytrąceniowe Analiza miareczkowa wytrąceniowa jest oparta na reakcjach tworzenia się trudno rozpuszczalnych związków o ściśle określonym składzie. Muszą one powstawać szybko i łatwo opadać

Bardziej szczegółowo

PLAN BADANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO Badania fizykochemiczne wyrobów chemii gospodarczej.

PLAN BADANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO Badania fizykochemiczne wyrobów chemii gospodarczej. PLAN BADANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO Badania fizykochemiczne wyrobów chemii gospodarczej. 1. Organizator Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Sekcja POLLAB-CHEM/ EURACHEM-PL. 2. Koordynator Specjalistyczne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. A. Bromianometryczne oznaczanie 8-hydroksychinoliny substancji z grupy aseptyków

Ćwiczenie 5. A. Bromianometryczne oznaczanie 8-hydroksychinoliny substancji z grupy aseptyków Ćwiczenie 5 A. Bromianometryczne oznaczanie 8-hydroksychinoliny substancji z grupy aseptyków B. Porównanie dokładności argentometrycznego oznaczania chlorków w moczu metodą Mohra i Volharda. Literatura

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH

INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Mianowanie roztworu kwasu solnego Współoznaczanie NaOH i Na 2 CO 3 metodą Wardera 2. Redoksymetria Manganometryczne

Bardziej szczegółowo

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych. SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą

Bardziej szczegółowo

REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE

REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE 7 REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z reakcjami redoks. Zakres obowiązującego materiału Chemia związków manganu. Ich właściwości red-ox. Pojęcie utleniania, redukcji oraz stopnia

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

Badanie równowag w układach halogen - woda

Badanie równowag w układach halogen - woda ĆWICZENIE 5 Badanie równowag w układach halogen - woda Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami pierwiastków siódmej grupy układu okresowego na przykładzie jodu i bromu oraz badanie stanu równowagi

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali

ĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali ĆWICZENIE 10 Szereg napięciowy metali Szereg napięciowy metali (szereg elektrochemiczny, szereg aktywności metali) obrazuje tendencję metali do oddawania elektronów (ich zdolności redukujących) i tworzenia

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ -OPISY ĆWICZEŃ

PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ -OPISY ĆWICZEŃ PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ -OPISY ĆWICZEŃ PLAN PRACY PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ ILOŚCIOWEJ Liczba pkt Wyznaczanie współmierności kolby z pipetą ALKACYMETRIA Przygotowanie 0,1 M roztworu

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Pierwiastki bloku d. Zadanie 1.

Pierwiastki bloku d. Zadanie 1. Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja wybranych kationów i anionów

Identyfikacja wybranych kationów i anionów Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów

Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów ANALIZA ILOŚCIOWA ALKACYMETRIA Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów Opracowała dr Anna Wisła-Świder ANALIZA MIARECZKOWA Analiza miareczkowa - metodą ilościowego oznaczania substancji. Polega

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn

Bardziej szczegółowo

PRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ

PRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ PRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ Dwiczenia laboratoryjne dla studentów I roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Optyka okularowa

Bardziej szczegółowo

Dr Justyna Ostrowska, Mgr Paweł Kitlas. studia stacjonarne w/ćw

Dr Justyna Ostrowska, Mgr Paweł Kitlas. studia stacjonarne w/ćw Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3. Woda w substancjach stałych

Ćwiczenie 3. Woda w substancjach stałych Ćwiczenie 3 Oznaczenie zawartości wody krystalizacyjnej w CuSO 4 5H 2 O z wykorzystaniem analizatora wilgoci (częściowe odwodnienie) oraz suszarki laboratoryjnej (częściowe i całkowite odwodnienie) Literatura

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).

Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )). Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX (2008-2013)). Badanie tożsamości wg Farmakopei Polskiej należy wykonywać w probówkach. Odczynniki bezwzględnie należy dodawać w podawanej kolejności.

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ANALITYCZNA. 1 mol Na 2 CO mole HCl 0, mola x moli HCl x = 0,00287 mola HCl

CHEMIA ANALITYCZNA. 1 mol Na 2 CO mole HCl 0, mola x moli HCl x = 0,00287 mola HCl CHEMIA ANALITYCZNA I. Reakcje kwas-zasada - Alkacymetria II. Reakcje utleniania-redukcji - Redoksymetria III. Reakcje kompleksowania - Kompleksometria IV. Reakcje strącania osadów - Argentometria - Analiza

Bardziej szczegółowo

ANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA

ANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA Grażyna Gryglewicz ANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA l. Wiadomości ogólne Analiza miareczkowa jest jedną z ważniejszych metod analizy ilościowej. Metody analizy miareczkowej polegają na oznaczeniu ilości

Bardziej szczegółowo

Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu

Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu V. Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli Zagadnienia Kwasy i metody ich otrzymywania Wodorotlenki i metody ich otrzymywania Sole i metody ich otrzymywania

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 9

Spis treści. Wstęp... 9 Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem.

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad analizy miareczkowej. Materiały: 3 zlewki 250cm 3, biureta 50 cm 3, lejek, kolba miarowa 50 cm 3, roztwór NaOH,

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z CHEMII ANALITYCZNEJ. II rok Ochrony Środowiska (I stopnia)

LABORATORIUM Z CHEMII ANALITYCZNEJ. II rok Ochrony Środowiska (I stopnia) LABORATORIUM Z CHEMII ANALITYCZNEJ II rok Ochrony Środowiska (I stopnia) HARMONOGRAM ĆWICZEŃ Z CHEMII ANALITYCZNEJ II rok Ochrony Środowiska (I stopnia) 1.. Zajęcia organizacyjne. Przepisy BHP, regulamin

Bardziej szczegółowo

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,

Bardziej szczegółowo

4. Jakie reakcje mogą być wykorzystywane w analizie miareczkowej? Jakie reakcje są wykorzystywane w poszczególnych działach analizy miareczkowej?

4. Jakie reakcje mogą być wykorzystywane w analizie miareczkowej? Jakie reakcje są wykorzystywane w poszczególnych działach analizy miareczkowej? WYKŁAD 1: Wprowadzenie do chemii analitycznej 1. Czym zajmuje się chemia analityczna? 2. Podział analizy chemicznej wg różnych kryteriów. 3. Różnice pomiędzy analizą klasyczną a instrumentalną. 4. Jakie

Bardziej szczegółowo

PYTANIA TEORETYCZNE. 4. Dlaczego roztwór manganianu(vii) potasu zmienia miano podczas przechowywania (zapisz równania odpowiednich reakcji).

PYTANIA TEORETYCZNE. 4. Dlaczego roztwór manganianu(vii) potasu zmienia miano podczas przechowywania (zapisz równania odpowiednich reakcji). 1. Co to jest utleniacz/reduktor/utlenienie/redukcja? 2. Co to jest potencjał normalny/standardowy? PYTANIA TEORETYCZNE 3. Zapisz równania reakcji manganianu(vii) potasu z siarczanem(iv) potasu w środowisku

Bardziej szczegółowo

WYKONANIE ANALIZ. Chemia analityczna ilościowa- metody chemiczne (klasyczne)

WYKONANIE ANALIZ. Chemia analityczna ilościowa- metody chemiczne (klasyczne) WYKONANIE ANALIZ Chemia analityczna ilościowa- metody chemiczne (klasyczne) Opracowała: Anna Lutka I. Analiza wagowa 1. Oznaczanie żelaza w postaci Fe2O3: Uzupełnić otrzymaną w kolbce analizę do współmierności

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA JONÓW TIOSIARCZANOWYCH Miejsce ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej, sala

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia

Bardziej szczegółowo

Laboratorium 3 Toksykologia żywności

Laboratorium 3 Toksykologia żywności Laboratorium 3 Toksykologia żywności Literatura zalecana: Orzeł D., Biernat J. (red.) 2012. Wybrane zagadnienia z toksykologii żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocław. Str.:

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3. I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów

ĆWICZENIE 3. I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów ĆWICZENIE 3 I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów Alkacymetria jest metodą opartą na reakcji zobojętniania jonów hydroniowych jonami wodorotlenowymi lub odwrotnie. H 3 O+ _ + OH 2 O Metody

Bardziej szczegółowo

Osady w analizie ilościowej

Osady w analizie ilościowej Ćwiczenie 2 Otrzymywanie osadów grubokrystalicznych. Porównanie różnych technik uzyskiwania stabilnego osadu [suszenia i prażenia] na przykładzie oznaczania zawartości wapnia w postaci tlenku wapnia i

Bardziej szczegółowo

Wizualne i instrumentalne metody wyznaczania punktu końcowego miareczkowania

Wizualne i instrumentalne metody wyznaczania punktu końcowego miareczkowania Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wizualne i instrumentalne metody wyznaczania punktu końcowego miareczkowania Ilościowe oznaczanie zawartości

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIA. (4) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych, Artykuł 1

ROZPORZĄDZENIA. (4) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych, Artykuł 1 8.10.2016 L 273/5 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/1784 z dnia 30 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2568/91 w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2 O, stały (NH 4 ) 2 SO 4, H 2 O dest. Sprzęt laboratoryjny: elektryczna płyta grzewcza,

Bardziej szczegółowo

REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI część II

REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI część II REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI część II WSTĘP TEORETYCZNY Istotą reakcji utleniania i redukcji jest przemieszczanie się elektronów od jednego substratu do drugiego. Przekazywanie elektronów może odbywać

Bardziej szczegółowo

Reakcje redoks - aspekt analityczny

Reakcje redoks - aspekt analityczny Pracownia analizy ilościowej Reakcje redoks - aspekt analityczny Jodometryczne oznaczanie miedzi Wstęp Miedź to pierwiastek szeroko rozpowszechniony w przyrodzie. Występuje on w postaci licznych minerałów

Bardziej szczegółowo

STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!

STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie tlenu rozpuszczonego w wodzie metodą Winklera

Oznaczanie tlenu rozpuszczonego w wodzie metodą Winklera Pracownia dyplomowa III rok Ochrona Środowiska Licencjat (OŚI) Ćwiczenie 8 Oznaczanie tlenu rozpuszczonego w wodzie metodą Winklera 1. Wstęp Znane są trzy podejścia analityczne do oznaczania tlenu rozpuszczonego

Bardziej szczegółowo

Analiza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk

Analiza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk Analiza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk Kompleksometria to dział objętościowej analizy ilościowej, w którym wykorzystuje się reakcje tworzenia związków kompleksowych.

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa 1996. Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010.

poprawione i unowocześnione, PZWL, Warszawa 1996. Skrzydlewskiej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2010. Ćwiczenie Jodometryczna ocena zawartości jonów siarczkowych w kosmetykach. Porównanie dokładności manganometrycznego i jodometrycznego oznaczania zawartości nadtlenku wodoru w płynie do dezynfekcji skóry

Bardziej szczegółowo

2Mn OH = 2Mn(OH) 2 2Mn(OH) 2 + O 2 = 2MnO(OH) 2 MnO(OH) 2 + 2I + 4H + = Mn 2+ + I 2 + 3H 2O I 2 + 2S 2O 3

2Mn OH = 2Mn(OH) 2 2Mn(OH) 2 + O 2 = 2MnO(OH) 2 MnO(OH) 2 + 2I + 4H + = Mn 2+ + I 2 + 3H 2O I 2 + 2S 2O 3 Chemia Analityczna I - ćwiczenia (CHC1042c) REDOKSYMETRIA 1. Wzór Nernsta. Krzywe miareczkowania redoks. Kierunek reakcji. Wskaźniki. 2. Jak zmieni się potencjał elektrody platynowej zanurzonej w roztworze,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY. DZIAŁ: Kompleksometria

ĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY. DZIAŁ: Kompleksometria ĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY DZIAŁ: Kompleksometria ZAGADNIENIA Stała trwałości i nietrwałości kompleksów. Rodzaje kompleksów i przykłady EDTA Wskaźniki w kompleksometrii

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Ważniejsze wskaźniki ph. 1,2 2,8 1,7 czerwone pomarańczowe żółte. 8,0 9,6 8,9 żółte zielone niebieskie

Ważniejsze wskaźniki ph. 1,2 2,8 1,7 czerwone pomarańczowe żółte. 8,0 9,6 8,9 żółte zielone niebieskie Ćwiczenie 3 Zasada doboru wskaźnika w alkacymetrii na przykładzie oznaczania zawartości środka konserwującego E260 (kwasu octowego). Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego w soku żołądkowym. Oznaczanie

Bardziej szczegółowo