ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012"

Transkrypt

1 ZESZYTY NAUKWE INSTYTUTU PJAZDÓW 2(88)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1, Krzysztof Kołodziejczyk 2, Marlena wczuk 3, Piotr rliński 4, Jan Mosio-Mosiewski 5, Marek Warzała 6, Hanna Nosal 7 CENA ZASTSWANIA ESTRÓW METYLWYCH RÓŻNEG PCHDZENIA W SILNIKACH ZAPŁNIE SAMCZYNNYM Wstęp W krajach europejskich i Polsce podstawowym surowcem tłuszczowym do produkcji biodiesla jest olej rzepakowy, ale jego potencjalne zasoby są ograniczone, gdyż uprawa rzepaku wymaga spełnienia określonych warunków klimatycznych i glebowych. Poszukuje się więc innych źródeł surowca tłuszczowego, wśród których duże znaczenie może mieć olej pozyskany z rośliny zwanej lnianką siewną. Lnianka siewna zwana również lnicznikiem siewnym lub rydzem (łac. Camelina sativa) należy do najstarszych znanych roślin oleistych. W przeszłości roślina ta uprawiana była na obszarze całej Europy, ale w ostatnich dziesięcioleciach nie była powszechnie uprawiana ze względu na niskie plonowanie [1, 2]. W ostatnich latach na skutek postępu agrotechnicznego uzyskuje się już znacznie większe plony nasion lnianki siewnej. Istotne jest także to, że roślina ta może być uprawiana na glebach słabszych przy niższych w porównaniu z rzepakiem nakładach związanych z nawożeniem i użyciem środków ochrony roślin. Istotne są także analizy wskazujące na obniżenie emisji gazów cieplarnianych nie tylko w odniesieniu do paliw kopalnych, ale również innych biopaliw ciekłych [3, 4, 5]. Estry metylowe uzyskane z oleju lniankowego w stanie czystym nie mogą być wprowadzane do obrotu handlowego jako biodiesel ze względu na zbyt wysoką liczbę jodową oraz temperaturę blokady zimnego filtra. Uzyskanie produktu normowego jest możliwe przez sporządzenie odpowiedniej kompozycji z estrami metylowymi wyprodukowanymi z innych surowców tłuszczowych, takich jak olej rzepakowy, olej palmowy lub tłuszcze zwierzęce. Szczególnie interesujące jest zastosowanie oleju palmowego i tłuszczów zwierzęcych, gdyż są one dostępne na rynku w dużej ilości i zazwyczaj dodatkowo znacznie tańsze od oleju rzepakowego. I. Technologia wytwarzania estrów metylowych 1.1. Surowce Przygotowanie komponentów do sporządzenia mieszanin badawczych przeprowadzono w Instytucie Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia. 1 prof. dr hab. inż. Stanisław W. Kruczyński, Przemysłowy Instytut Motoryzacji 2 mgr inż. Krzysztof Kołodziejczyk, Przemysłowy Instytut Motoryzacji 3 mgr inż. Marlena wczuk, Przemysłowy Instytut Motoryzacji 4 dr inż. Piotr rliński, Instytut Pojazdów Politechniki Warszawskiej 5 prof. dr hab. inż. Jan Mosio-Mosiewski, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia" 6 dr inż. Marek Warzała, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia" 7 mgr Hanna Nosal, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia" 49

2 Do syntez estrów metylowych użyto po 600 kg oleju lniankowego, rzepakowego i tłuszczów zwierzęcych. lej lniankowy pochodził z upraw z terenu Wielkopolski i został wytłoczony przez Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych w Poznaniu przy zastosowaniu specjalnie zaprojektowanej do tego celu prasy. Tłuszcz wieprzowy spożywczy o nazwie handlowej Smalec Wyborowy zakupiono w Zakładach AGR- TP w Wiśniewie. Producentem zakupionego rafinowanego oleju rzepakowego były Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A. lej palmowy o nazwie handlowej Frytura Palmowa zakupiono w ilości 100 kg od firmy UNIFET z Gliwic. W tabeli 1.1 przedstawiono skład chemiczny stosowanych surowców tłuszczowych, natomiast w tabeli 1.2 przedstawiono profil ich kwasów tłuszczowych. Tabela 1.1. Skład chemiczny oleju lniankowego, rzepakowego, palmowego i tłuszczów zwierzęcych. Wyszczególnienie lej rzepakowy lej palmowy lej lniankowy Tłuszcz zwierzęcy Woda [mg/kg] LK [mg KH/g] 0,19 0,06 2,93 0,84 Gliceryna [%] 0,00 0,00 0,00 0,00 Monoglicerydy [%] 0,00 0,00 0,00 0,00 Diglicerydy [%] 1,68 4,49 3,32 1,19 Triglicerydy [%] 96,87 95,17 94,28 98,00 Niezidentyfikowane [%] 0,84 0,14 0,61 0,39 Σ estrów met.[%] 0,00 0,00 0,00 0,00 WKT [%] 0,61 0,20 1,79 0,42 50

3 Tabela 1.2. Profil kwasów tłuszczowych oleju lniankowego, rzepakowego palmowego i tłuszczów zwierzęcych. Zawartość kwasu [%] lej lniankowy lej rzepakowy lej palmowy Tłuszcz zwierzęcy wieprzowy C-14 : 0 0,06 0,11 1,10 1,48 C-16 : 0 4,89 4,19 42,78 26,56 C-16 : nien. 0,18 0,39 0,20 1,98 C-17 : 0-0, Σ C-18 nien. 64,78 87,34 48,81 46,55 C-18 : 0 2,20 1,77 4,54 19,15 C-18 : 1 12,98 59,41 38,61 37,34 C-18 : 2 15,26 19,22 10,02 8,62 C-18 : 3 36,54 8,71 0,18 0,59 C-20 : 0 1,54 0,67 0,40 0,31 C-20 : nien. 18,37 1,72 0,21 1,32 Dihydroksykarboksylowego - 0, C-22 : 0 0,39 0, C-22 : nien. 3,92 0, C-24 : 0 0,22 0, C-24 : nien. 0,80 0, Aparatura Partie próbne estrów metylowych poszczególnych tłuszczów sporządzono metodą periodyczną w reaktorze stalowym o pojemności 2 m 3, wyposażonym w mieszadło ramowe. Ścianka reaktora od strony wewnętrznej była emaliowana, a od strony zewnętrznej znajdował się płaszcz ogrzewany parą pod ciśnieniem 6 atm. Nad reaktorem zamontowana była chłodnica wodna spełniająca funkcję kondensatora. Reaktor ten po wyłączeniu mieszadła w niektórych operacjach służył także jako separator Metodyka badań Analizy składu wykonano na aparacie Hewlett-Packard seria II 5890 z wysokotemperaturową kolumną kapilarną HT-5, detektorem płomieniowojonizacyjnym (FID) i dozownikiem z dzielnikiem strumienia. Analizie poddawano próbki tłuszczów i estrów metylowych po przeprowadzeniu nielotnych składników w pochodne trimetylosililowe za pomocą BSA. Ilościowy skład chemiczny próbek został 51

4 określony jako procentowy udział poszczególnych składników w danej próbce, przy użyciu metody normalizacji wewnętrznej. Zawartości poszczególnych składników badanych próbek olejów ustalono na podstawie powierzchni ich pików na widmie chromatograficznym, przy założeniu, że ich współczynniki korekcyjne są równe 1. Liczbę kwasową substratów i produktów oznaczano metodą wolumetryczną według normy PN-IS 660:1998. Liczbę jodową surowców tłuszczowych oznaczano metoda wolumetryczną według normy PN-EN Zawartość wody w próbkach oznaczono metodą volumetryczną Karla-Fishera wg normy PN-EN IS 12937: Synteza estrów metylowych kwasów tłuszczowych Estry metylowe kwasów tłuszczowych wytwarzano z oczyszczonego surowca tłuszczowego. czyszczanie polegało na odśluzowaniu tłuszczu przy użyciu roztworu kwasu cytrynowego i osuszeniu. Estry metylowe otrzymywano w dwuetapowym procesie transestryfikacji metanolem glicerydów w obecności katalizatora alkalicznego. Reakcja zachodziła wg poniższego równania: R 1 R 2 R 3 + CH 3 H CH 3 H CH 3 H katalizator CH 3 CH 3 CH 3 R 1 R 2 R 3 + H H H W procesie stosowano nadmiar stechiometryczny metanolu. Katalizatorem reakcji transestryfikacji glicerydów metanolem był roztwór wodorotlenku potasu w metanolu. Produktem ubocznym procesu transestryfikacji była frakcja glicerynowa zawierająca oprócz gliceryny nieprzereagowany metanol i mydła powstające w wyniku reakcji ubocznej. W tabeli 1.3 zestawiono właściwości estrów metylowych otrzymanych odpowiednio z oleju lniankowego, rzepakowego, palmowego oraz tłuszczów zwierzęcych. 52

5 Tabela 1.3. Właściwości estrów metylowych otrzymanych z oleju lniankowego, rzepakowego, palmowego oraz tłuszczów zwierzęcych. Wyszczególnienie Estry metylowe oleju lniankowego Estry metylowe oleju rzepakowego Estry metylowe oleju palmowego Estry metylowe tłuszczów zwierzęcych Wymagania ogólne stawiane estrom metylowym kwasów tłuszczowych jako paliwu do silników o zapłonie samoczynnym wg normy PN-EN minimum maximum Woda [mg/kg] LK [mg KH/g] Wolny glicerol [%] Monoglicerydy [%] 0,15 0,22 0,26 0,11-0,50 0,00 0,02 0,00 0,00-0,02 0,10 ślady 0,37 ślady - 0,80 Diglicerydy [%] 0,03 ślady 0,10 0,00-0,20 Triglicerydy [%] 0,00 0,00 0,00 0,00-0,20 Estrów metylowych [%] Estry metylowe kwasu C18:3 [%] 99,21 98,27 98,77 98,87 96,5-36,5 8,7 0,59 0,60-12 LJ [g J 2/100g] 156,0 111,0 53,5 53,5-120 Temperatura blokady zimnego filtra [ºC] -5,0-10,0 +11,0 +12,0 w zależności od strefy klimatycznej trzymane estry metylowe oleju lniankowego, rzepakowego, palmowego i tłuszczów zwierzęcych spełniały wymagania normy PN-EN w zakresie kluczowych parametrów, takich jak suma estrów metylowych, liczba kwasowa oraz zawartość nieprzereagowanych glicerydów czy wolnego glicerolu. Spełnienie wszystkich formalnych wymogów normowych przez czyste estry metylowe oleju lniankowego jako paliwa do silników wysokoprężnych jest niemożliwe do osiągnięcia ze względu na specyficzne właściwości wynikające ze składu surowca tłuszczowego, dotyczy to szczególnie dopuszczalnej wartości liczby jodowej, zawartości estrów metylowych kwasu linolenowego (C18:3) oraz w mniejszym zakresie temperatury blokady zimnego filtra. Problemy te zostały rozwiązane w niniejszej pracy przez użycie do kompozycji paliwowej estrów pochodzących z innych olejów i tłuszczów i odpowiednie dodatki. II. Badania silnikowe 2.1. Paliwa badawcze Przedmiotem badań było pięć paliw [6]. Jako paliwo odniesienia przyjęto olej napędowy, który nie zawierał dodatków estrów roślinnych (jak olej handlowy dostępny 53

6 na stacjach paliwowych) oraz ulepszaczy. Pod względem jakości produkt ten spełnia normę PN-EN 590+A1:2010. Pozostałymi paliwami były mieszanki różnych estrów metylowych olejów roślinnych. Skład mieszanek został dobrany z uwzględnieniem przede wszystkim limitów dla wartości liczby jodowej oraz zawartości estrów metylowych kwasu linolenowego (C18:3). Wartości tych parametrów nie można poprawiać za pomocą dodatków uszlachetniających. Można to osiągnąć poprzez sporządzanie mieszanin z różnymi składnikami w odpowiednich proporcjach. W tabeli 2.1 przedstawiono skład czterech mieszanek, które zostały wyselekcjonowane z wielu próbek na podstawie wyników badań analitycznych przeprowadzonych w Przemysłowym Instytucie Motoryzacji. Przy doborze składu brano również pod uwagę maksymalne wykorzystanie estrów metylowych oleju lniankowego. Z tego względu poziom wartości liczby jodowej (przekraczającej dla LME o 36 g J 2 /100 g poziom dopuszczalny) oraz zawartości estrów metylowych kwasu linolenowego (C18:3) (przekraczającej dla LME o 24,5 % poziom dopuszczalny) dobierano tak, aby był on na poziomie maksymalnie dopuszczalnym lub nieznacznie go przekraczającym (tabela 2.2). Po zakończeniu badań w projekcie ostateczne składy mieszanek będą modyfikowane tak, by uzyskać większy zapas do dopuszczalnych limitów. Mieszanki nie zawierały żadnych dodatków uszlachetniających. Tabela Skład mieszanek badawczych (V/V) Numer RME LME PME ZME mieszanki M M M M gdzie: RME ester metylowy oleju rzepakowego, LME estry metylowe oleju lniankowego, PME estry metylowe oleju palmowego, ZME estry metylowe tłuszczów zwierzęcych. Badania analityczne mieszanin przeprowadzono w Laboratorium Badawczym Przemysłowego Instytutu Motoryzacji. Ze względu na to, że nie ma jeszcze określonych wymagań dla tego typu mieszanin, uzyskane wyniki badań porównano do wymagań normy jakości biodiesla PN-EN Na podstawie uzyskanych wyników badań przedstawionych w tabeli 2.2 można stwierdzić, że stabilność oksydacyjna w temp. 110 o C pomimo braku dodatków stabilizujących jest bliska spełnienia wymagań normatywnych oraz że CFPP mieści się w bardzo szerokim zakresie temperatur. Jak wcześniej wspomniano różnice w parametrach związane są z różną zawartością kwasów tłuszczowych. 54

7 Tabela 2.2. Wyniki wybranych badań fizykochemicznych mieszanin estrów różnego pochodzenia [6, 7] 1) 2) 3) Parametry Jednostka miary Wymagania dla RME wg PN-EN M1 M2 M3 M4 Gęstość kg/m ,5 880,4 878,7 880 Liczba g max ,8 jodowa jodu/100g Liczba mg max 0,5 0,4 0,44 0,46 0,49 kwasowa KH/g Temperatura C max 0 1), zablokowania zimnego filtru CFPP -10 2), -20 3) Temperatura C CP Zawartość % (m/m) max 12 12,2 11,8 12,6 - estru metylowego kwasu linolenowego Stabilność oksydacyjna w temp. h min 6 5,5 5,4 5,1-110 o C Stopień skorodowania wg NACE TM dla okresu letniego dla okresu przejściowego dla okresu zimowego --- A E E C 2.2. Badania wybranych parametrów procesu spalania Badania eksperymentalne czterech mieszanin estrów metylowych różnego pochodzenia oraz czystego oleju napędowego przeprowadzono w hamowni silnikowej Instytutu Pojazdów na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. Prace badawcze wykonano na silniku badawczym Perkins 1104C-44 (wyprodukowanym w 2007 roku) przy wykorzystaniu aparatury pomiarowej firmy Schenck oraz systemu parametrów szybkozmiennych AVL (dedykowanego do tego silnika) [8]. Rysunek 2.1 i 2.2 przedstawia przebiegi uśrednionego z 50 cykli pracy silnika ciśnienia w komorze spalania, rysunki 2.3 i 2.4 przedstawiają przyrosty ciśnień w cylindrze silnika, a pozostałe ukazują wartości wywiązującego się w procesie ciepła. Badanie wszystkich mieszanin realizowano w takich samych warunkach prędkościowo, obciążeniowych pracy silnika. Badania są zrealizowane dla dwóch charakterystycznych prędkości obrotowych wału korbowego tego silnika. Prędkości odpowiadającej 55

8 maksymalnej jego mocy (2200 obr/min) oraz prędkości obrotowej maksymalnego momentu obrotowego generowanego przez silnik (1400 obr/min). Na potrzeby badań nie była dokonywana regulacja silnika. Pracował on według oryginalnych ustawień fabrycznych czyli nie były zmieniane kąty wyprzedzenia wtrysku, dawki paliwa. W przyszłości celowym było by skorygowanie w/w parametrów pracy silnika dla każdej z tych mieszanek aby polepszyć jego parametry robocze. Rys Uśrednione ciśnienia w komorze spalania zarejestrowane przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej maksymalnemu momentowi obrotowemu (1400 obr/min) Rys Uśrednione ciśnienia w komorze spalania zarejestrowane przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej jego maksymalnej mocy (2200 obr/min) 56

9 Rys Uśrednione przyrosty ciśnienia w komorze spalania zarejestrowane przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej maksymalnemu momentowi obrotowemu (1400 obr/min) Rys Uśrednione przyrosty ciśnienia w komorze spalania zarejestrowane przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej jego maksymalnej mocy (2200 obr/min) 57

10 Rys Uśrednione wartości wywiązującego się ciepła Q oraz współczynnik wydzielania się ciepła x wyznaczone przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej maksymalnemu momentowi obrotowemu (1400 obr/min) Rys Uśrednione wartości wywiązującego się ciepła Q oraz współczynnik wydzielania się ciepła x wyznaczone przy prędkości obrotowej wału korbowego silnika odpowiadającej jego maksymalnej mocy (2200 obr/min) 58

11 Podsumowanie Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych można stwierdzić, że badane komponenty: różnią się znacznie między sobą zarówno składem jak i właściwościami fizykochemicznymi, spełniają wymagania normy PN-EN w zakresie: zawartości estrów metylowych (przekraczającą wartość wymaganą w normie, co świadczy o wysokim stopniu przereagowania reakcji transestryfikacji), liczby kwasowej oraz zawartości nieprzereagowanych glicerydów czy wolnego glicerolu, Estry metylowe oleju lniankowego nie mogą być stosowane jako samoistne biopaliwo ze względu na znaczne przekraczanie dopuszczalnej zawartości estrów metylowych kwasu linolenowego (C18:3) i wartości liczby jodowej. Estry metylowe oleju palmowego i tłuszczy zwierzęcych charakteryzują się niekorzystnymi właściwościami niskotemperaturowymi, mogących powodować problemy eksploatacyjne w niskich temperaturach. Przygotowane mieszanki składające się 3 komponentów zostały dobrane pod kątem spełnienia wymagań PN-EN oraz maksymalnego wykorzystania estrów metylowych oleju lniankowego. Ponadto wszystkie badane mieszanki: bez dodatku stabilizatorów nie spełniają wymagań w zakresie stabilności oksydacyjnej w temp. 110 o C, spełniają normę PN-EN w zakresie parametrów niskotemperaturowych, ale tylko dla okresu letniego (wyjątkiem jest paliwo M1, które spełnia normę dla okresu przejściowego), co wykazano w teście CFPP, nie zawierały dodatków uszlachetniających, w trakcie realizacji przeprowadzane są badania porównawcze działania dodatków wraz z określeniem ich optymalnego poziomu dozowania, mające na celu poprawę właściwości niskotemperaturowych, stabilności oksydacyjnej oraz właściwości antykorozyjnych. Analizując uzyskane wyniki z silnikowych badań hamownianych można stwierdzić, że: na uśrednionych wykresach indykatorowych zainicjowanie samozapłonu następuje później o około 4 o WK dla oleju napędowego w porównaniu do mieszanek M1, M3 i M4 przy dwóch charakterystycznych prędkościach obrotowych wału korbowego silnika, na co mają wpływ głównie właściwości fizykochemicznych badanych mieszanek. Wyjątkiem jest mieszanka M2, która w w/w punktach badawczych ma tylko o około 2 3 o WK wcześniejszy samozapłon w porównaniu z olejem napędowym, maksymalne ciśnienia w komorze spalania są większe dla mieszanek estrów w porównaniu do oleju napędowego. Największe ciśnienie w czasie badań zarejestrowano dla mieszanki M3, największe przyrosty ciśnień w komorze spalania zarejestrowano dla mieszanki M4, 59

12 podczas zasilania silnika mieszaninami estrów różnego pochodzenia zaobserwowano, że maksymalna ilość ciepła wywiązywanego w obszarze spalania kinetycznego jest większa dla oleju napędowego. Nieznaczną różnicę na korzyść mieszanek estrów metylowych zaobserwowano w ilość ciepła wywiązywanego się w okresie trwania spalania według mechanizmu dyfuzyjnego. Wyniki badań wskazują, że jest możliwe stosowanie estrów metylowych oleju lniankowego tylko jako komponentu paliw do silników wysokoprężnych, a nie jako samoistnego biopaliwa. Wynika to z faktu, że estry te różnią się znacznie składem i właściwościami fizykochemicznymi od estrów metylowych oleju rzepakowego. Dotyczy to szczególnie parametrów: zawartości estrów metylowych kwasu linolenowego (C18:3) i wartości liczby jodowej, które znacznie przekraczają dopuszczalne wartości określone w normie. Parametrów tych nie można ponadto poprawić dodatkami uszlachetniającymi. W celu uzyskania biopaliwa spełniającego wszystkie wymagania normatywne możliwe jest komponowanie estrów metylowych oleju lniankowego z innymi estrami, w odpowiednich proporcjach. Literatura: [1]. Zubr J.: il-seed crop: Camelina sativa, Industrial Crops and Products, 1997, 6, [2]. Zubr J.: Qualitative variation of Camelina sativa seed from different locations. Industrial Crops and Products, Volume 17, Issue 3, May 2003, [3]. Shonnard D. R., Williams L., Kalnes., T. N.: Camelina-derived jet fuel and diesel: sustainable biofuels, Environmental Progress & Sustainable Energy, 2010, 29, [4]. Jęczmionek Ł., lej z lnianki siewnej (Camelina sativa) szansa rozwoju biopaliw II generacji?. Nafta-Gaz. 09/ [5]. Fröhlich A., Rice B., Evaluation of Camelina sativa oil as a feedstock for biodiesel production. Industrial Crops and Products. Volume 21, Issue 1, January 2005, [6]. Kołodziejczyk K., wczuk M., Camelina sativa jako alternatywny surowiec do produkcji biopaliw stosowanych do zasilania silników wysokoprężnych, CHEMIK, Czerwiec 2011, [7]. Kołodziejczyk K., Frydrych J., Kruczyński W. S., rliński P., Jakubczyk D.. Charakterystyka jakościowa oleju lniankowego pod kątem stosowania jako samoistne biopaliwo lub komponent paliwa do silników z zapłonem samoczynnym. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 1(82)/2011, [8]. Ambrozik A., Kruczyński P., rliński P., Wpływ zasilania silnika o ZS paliwami alternatywnymi na wybrane parametry procesu spalania oraz emisję składników toksycznych spalin, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 2(78)/ Streszczenie W artykule zamieszczono wyniki badań prowadzonych w ramach międzynarodowego projektu badawczego EUREKA E!4018 CAMELINA-BIFUEL. Zaprezentowano informacje dotyczące warunków produkcji i właściwości estrów metylowych różnego pochodzenia oraz skład i właściwości ich mieszanin przygotowanych pod kątem ich zastosowania jako samoistnego biopaliwa lub 60

13 komponentu paliwa do silników z zapłonem samoczynnym stosowanych w środkach transportu. Dokonano porównania wybranych parametrów fizykochemicznych tych mieszanin do wymagań normy PN-EN określonej dla estru metylowego kwasów oleju rzepakowego (RME). Przeprowadzono również badania na hamowni silnikowej wykorzystującej silnik badawczy Perkins 1104C-44 dzięki którym określono wpływ tego rodzaju paliw na najistotniejsze parametry charakteryzujące proces spalania. Uzyskane wyniki badań dla tych mieszanin, w tych samych warunkach prędkościowo-obciążeniowych pracy silnika, odniesiono do rezultatów dla standardowego oleju napędowego. Słowa kluczowe: biopaliwa, wydzielanie się ciepła, estry metylowe olejów roślinnych, lnicznik siewny ASSESSMENT F APPLICATIN F THE METHYL ESTERS F CAMELINA IL AS A FUEL FR CMPRESSIN IGNITIN ENGINES Abstract This article presents the results of research performed within the international research project EUREKA E! 4018 Camelina Biofuel. Information about the production conditions and properties of methyl esters of various origin was presented as well as the composition and properties of their mixtures prepared for using as an biofuel or bio-component for compression ignition engines used in transport. A comparison of selected physical and chemical properties of these mixtures according to PN-EN 14214, standard for methyl ester of rapeseed oil (RME), was made. Based on the test results made on the Perkins 1104C-44 engine, the influence of tested biofuel mixtures on the most important parameters characterizing the combustion process was estimated. The obtained results were referred to the test results for standard diesel oil, under the same conditions of speed-load engine operation. Keywords: biofuels, heat emission, methyl esters vegetable oils, camelina sativa 61

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1, Piotr Orliński 2, Dariusz Jakubczyk 3 ANALIZA WYBRANYCH PARAMETRÓW PROCESU SPALANIA OLEJU RYDZOWEGO JAKO SAMOISTNEGO PALIWA LUB

Bardziej szczegółowo

Wpływ paliw estrowych na procesy utleniania oleju silnikowego w czasie eksploatacji

Wpływ paliw estrowych na procesy utleniania oleju silnikowego w czasie eksploatacji NAFTA-GAZ, ROK LXXIII, Nr 1 / 2017 DOI: 10.18668/NG.2017.01.05 Monika Ziółkowska Przemysłowy Instytut Motoryzacji Wpływ paliw estrowych na procesy utleniania oleju silnikowego w czasie eksploatacji W artykule

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2) Dz.U.2009.18.98 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. z dnia 4 lutego 2009 r.) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy

Bardziej szczegółowo

ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE. mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań

ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE. mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań Początek biodiesla w Polsce 2004/2005 uruchamianie Rafinerii Trzebinia 2006 otwieranie się kolejnych

Bardziej szczegółowo

Biopaliwo do silników z zapłonem samoczynnym i sposób otrzymywania biopaliwa do silników z zapłonem samoczynnym. (74) Pełnomocnik:

Biopaliwo do silników z zapłonem samoczynnym i sposób otrzymywania biopaliwa do silników z zapłonem samoczynnym. (74) Pełnomocnik: RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 197375 (21) Numer zgłoszenia: 356573 (22) Data zgłoszenia: 10.10.2002 (13) B1 (51) Int.Cl. C10L 1/14 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 Piotr Orliński 1 OCENA WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW PRACY SILNIKA ROLNICZEGO O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO OLEJAMI ROŚLINNYMI 1. Wstęp Problematyka zastosowania

Bardziej szczegółowo

Ocena emisji składników spalin silnika wysokoprężnego zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami metylowymi oleju rzepakowego

Ocena emisji składników spalin silnika wysokoprężnego zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami metylowymi oleju rzepakowego ARCHIWUM MOTORYZACJI 4, pp. 403-410 (2006) Ocena emisji składników spalin silnika wysokoprężnego zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami metylowymi oleju rzepakowego WINCENTY LOTKO Politechnika

Bardziej szczegółowo

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak ***

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** PORÓWNANIE EMISJI ZWIĄZKÓW TOKSYCZNYCH SILNIKA ZS ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM I BIOPALIWAMI OPARTYMI NA ESTRACH OLEJU LNIANKI I ESTRACH OLEJU RZEPAKOWEGO

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM NA EKONOMICZNE I ENERGETYCZNE WSKAŹNIKI JEGO PRACY

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM NA EKONOMICZNE I ENERGETYCZNE WSKAŹNIKI JEGO PRACY Andrzej AMBROZIK 1 Tomasz AMBROZIK 2 Piotr ORLIŃSKI 3 Stanisław ORLIŃSKI 4 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika, paliwa ekologiczne, środowisko WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY ENERGETYCZNE I ASPEKT EKOLOGICZNY ZASIALNIA SILNIKA ZS PALIWEM MINERALNYM POCHODZENIA ROŚLINNEGO

PARAMETRY ENERGETYCZNE I ASPEKT EKOLOGICZNY ZASIALNIA SILNIKA ZS PALIWEM MINERALNYM POCHODZENIA ROŚLINNEGO Inżynieria Rolnicza ()/00 PARAMETRY ENERGETYCZNE I ASPEKT EKOLOGICZNY ZASIALNIA SILNIKA ZS PALIWEM MINERALNYM POCHODZENIA ROŚLINNEGO Andrzej Ambrozik Katedra Maszyn Cieplnych, Politechnika Świętokrzyska

Bardziej szczegółowo

OCENA PORÓWNAWCZA ZUśYCIA PALIWA SILNIKA CIĄGNIKOWEGO ZASILANEGO BIOPALIWEM RZEPAKOWYM I OLEJEM NAPĘDOWYM

OCENA PORÓWNAWCZA ZUśYCIA PALIWA SILNIKA CIĄGNIKOWEGO ZASILANEGO BIOPALIWEM RZEPAKOWYM I OLEJEM NAPĘDOWYM InŜynieria Rolnicza 6/26 Jacek Wasilewski Katedra Energetyki i Pojazdów Akademia Rolnicza w Lublinie OCENA PORÓWNAWCZA ZUśYCIA PALIWA SILNIKA CIĄGNIKOWEGO ZASILANEGO BIOPALIWEM RZEPAKOWYM I OLEJEM NAPĘDOWYM

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE SKŁADU FRAKCYJNEGO BIOPALIW ROLNICZYCH ZAWIERAJĄCYCH BIOKOMPONENT CSME

OKREŚLENIE SKŁADU FRAKCYJNEGO BIOPALIW ROLNICZYCH ZAWIERAJĄCYCH BIOKOMPONENT CSME Inżynieria Rolnicza 9(118)/2009 OKREŚLENIE SKŁADU FRAKCYJNEGO BIOPALIW ROLNICZYCH ZAWIERAJĄCYCH BIOKOMPONENT CSME Grzegorz Wcisło Katedra Energetyki Rolniczej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

TECHNICZNE ASPEKTY WYTWARZANIA BIOPALIW ROLNICZYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGOSPODAROWANIA TŁUSZCZÓW ODPADOWYCH

TECHNICZNE ASPEKTY WYTWARZANIA BIOPALIW ROLNICZYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGOSPODAROWANIA TŁUSZCZÓW ODPADOWYCH TECHNICZNE ASPEKTY WYTWARZANIA BIOPALIW ROLNICZYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGOSPODAROWANIA TŁUSZCZÓW ODPADOWYCH mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań BIODIESEL Estry metylowe kwasów tłuszczowych (ang.

Bardziej szczegółowo

Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy

Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy Konwersja biomasy do paliw płynnych Andrzej Myczko Instytut Technologiczno Przyrodniczy Biopaliwa W biomasie i produktach jej rozkładu zawarta jest energia słoneczna. W wyniku jej: spalania, fermentacji

Bardziej szczegółowo

FUNCTIONAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS BADANIE FUNKCJONALNE SILNIKA ROLNICZEGO ZASILANEGO PALIWAMI POCHODZENIA ROŚLINNEGO

FUNCTIONAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS BADANIE FUNKCJONALNE SILNIKA ROLNICZEGO ZASILANEGO PALIWAMI POCHODZENIA ROŚLINNEGO Journal of KES Internal Combustion Engines 25, vol. 12, 3-4 FUNCTIAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS Marek Reksa Politechnika Wrocławska Instytut Konstrukcji I Eksploatacji Maszyn

Bardziej szczegółowo

WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ. 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport.

WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ. 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. Data sporządzenia raportu Instytucja odpowiedzialna za sporządzenie raportu Adres instytucji Nr telefonu:

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014 Piotr Orliński 1, Stanisław Orliński 2, Marcin K. Wojs 3 WPŁYW OBCIĄŻENIA SILNIKA ROLNICZEGO PERKINS ZASILANEGO BIOPALIWEM Z LNIANKI NA EFEKTYWNE WSKAŹNIKI

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/214 Piotr Orliński 1, Marcin K. Wojs 2, Mieczysław Sikora 3 WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ROLNICZYM O ZS ZASILANYM

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1, Janusz Januła 2, Maciej Kintop 3 OBLICZENIA SYMULACYJNE POWSTAWANIA NO X i CO PRZY SPALANIU OLEJU NAPĘDOWEGO I OLEJU RZEPAKOWEGO

Bardziej szczegółowo

Euro Oil & Fuel Biokomponenty w paliwach do silników Diesla wpływ na emisję i starzenie oleju silnikowego

Euro Oil & Fuel Biokomponenty w paliwach do silników Diesla wpływ na emisję i starzenie oleju silnikowego Instytut Nafty i Gazu Prace Naukowe Instytutu Nafty I Gazu nr 172 Euro Oil & Fuel Biokomponenty w paliwach do silników Diesla wpływ na emisję i starzenie oleju silnikowego Bio-components in Diesel fuels

Bardziej szczegółowo

OCENA ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU WYBRANYMI PALIWAMI

OCENA ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU WYBRANYMI PALIWAMI Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 OCENA ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU WYBRANYMI PALIWAMI Grzegorz Zając, Wiesław Piekarski, Paweł Krzaczek Katedra Energetyki i Pojazdów,

Bardziej szczegółowo

Wpływ ustawienia kąta wyprzedzenia wtrysku na procesy zachodzące w komorze spalania silnika rolniczego zasilanego biopaliwami

Wpływ ustawienia kąta wyprzedzenia wtrysku na procesy zachodzące w komorze spalania silnika rolniczego zasilanego biopaliwami ORLIŃSKI Stanisław 1 Wpływ ustawienia kąta wyprzedzenia wtrysku na procesy zachodzące w komorze spalania silnika rolniczego zasilanego biopaliwami WSTĘP Obecnie optymalizacja procesu spalania wymieniana

Bardziej szczegółowo

Ocena produktów przetwarzania olejów roślinnych pochodzących z małej agrorafinerii metodami chromatograficznymi

Ocena produktów przetwarzania olejów roślinnych pochodzących z małej agrorafinerii metodami chromatograficznymi Janusz Jakóbiec 1, Zygmunt Burnus 2, Aleksander Mazanek 3 AGH- Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Instytut Nafty i Gazu, Kraków Ocena produktów przetwarzania olejów roślinnych pochodzących z małej

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 4(100)/2014

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 4(100)/2014 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW ()/ Stanisław W. Kruczyński, Piotr Orliński, Marcin K. Wojs, Marlena Owczuk OCENA MOŻLIWOŚCI SPALANIA BIOGAZU W SILNIKU O ZAPŁIE SAMOCZYNNYM Z DAWKĄ PILOTUJĄCĄ OLEJU

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (92)/23 Andrzej Ambrozik, Tomasz Ambrozik 2, Dariusz Kurczyński 3, Piotr Łagowski 4 CHARAKTERYSTYKI WYDZIELANIA CIEPŁA PODCZAS PROCESU SPALANIA OLEJU NAPĘDOWEGO I ESTRÓW

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW MINERALNYCH I ROŚLINNYCH NA PRĘDKOŚĆ NARASTANIA CIŚNIENIA W PRZEWODZIE WTRYSKOWYM I EMISJĘ AKUSTYCZNĄ WTRYSKIWACZA

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW MINERALNYCH I ROŚLINNYCH NA PRĘDKOŚĆ NARASTANIA CIŚNIENIA W PRZEWODZIE WTRYSKOWYM I EMISJĘ AKUSTYCZNĄ WTRYSKIWACZA MOTROL, 2007, 9, 7 14 WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW MINERALNYCH I ROŚLINNYCH NA PRĘDKOŚĆ NARASTANIA CIŚNIENIA W PRZEWODZIE WTRYSKOWYM I EMISJĘ AKUSTYCZNĄ WTRYSKIWACZA Andrzej Ambrozik, Tomasz Ambrozik, Stanisław

Bardziej szczegółowo

BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP

BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP 5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 Piotr Orliński 1, Marcin K. Wojs 2, Paweł Mazuruk 3 BUDOWA STANOWISKA DO BADAŃ PALIW EKSPERYMENTALNYCH PŁYNNYCH WYKORZYSTUJĄCEGO SILNIK ROLNICZY O ZAPŁONIE

Bardziej szczegółowo

INFLUENCE OF POWERING 1104C PERKINS WITH MIXTURE OF DIESEL WITH THE ADDITION OF THE ETHANOL TO HIS SIGNS OF THE WORK

INFLUENCE OF POWERING 1104C PERKINS WITH MIXTURE OF DIESEL WITH THE ADDITION OF THE ETHANOL TO HIS SIGNS OF THE WORK Andrzej AMBROZIK 1 Tomasz AMBROZIK 2 Piotr ORLIŃSKI 3 Stanisław ORLIŃSKI 4 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika, paliwa ekologiczne, środowisko WPŁYW ZASILANIA PERKINS 1104C MIESZANINĄ

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WIELKOŚCI SZYBKOZMIENNYCH SILNIKA AD3.152 UR ZASILANEGO PALIWEM MINERALNYM, PALIWEM POCHODZENIA ROŚLINNEGO I ICH MIESZANINAMI

ANALIZA WIELKOŚCI SZYBKOZMIENNYCH SILNIKA AD3.152 UR ZASILANEGO PALIWEM MINERALNYM, PALIWEM POCHODZENIA ROŚLINNEGO I ICH MIESZANINAMI MOTROL, 28, 1, 11 22 ANALIZA WIELKOŚCI SZYBKOZMIENNYCH SILNIKA AD3.12 UR ZASILANEGO PALIWEM MINERALNYM, PALIWEM POCHODZENIA ROŚLINNEGO I ICH MIESZANINAMI Andrzej Ambrozik, Dariusz Kurczyński Katedra Maszyn

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASILANIA PALIWEM MIKROEMULSYJNYM NA PROCES JEGO WTRYSKU W SILNIKU O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM

WPŁYW ZASILANIA PALIWEM MIKROEMULSYJNYM NA PROCES JEGO WTRYSKU W SILNIKU O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE Andrzej AMBROZIK 1 Stanisław ORLIŃSKI 2 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika,

Bardziej szczegółowo

TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT

TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT Stanisław KRUCZYŃSKI 1 Piotr ORLIŃSKI 2 Stanisław ORLIŃSKI 3 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU ETANOLU DO MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTREM FAME NA EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA PERKINS-1104C-44

WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU ETANOLU DO MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTREM FAME NA EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA PERKINS-1104C-44 Stanisław Kruczyński Instytut Transportu Samochodowego Stanisław Orliński Wyższa Szkoła Biznesu Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska Maciej Gis Instytut Transportu Samochodowego WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU

Bardziej szczegółowo

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Tomasz OSIPOWICZ WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Streszczenie Celem artykułu było omówienie

Bardziej szczegółowo

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników Spis treści 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników.... 16

Bardziej szczegółowo

WZÓR RAPORTU DLA RADY MINISTRÓW

WZÓR RAPORTU DLA RADY MINISTRÓW 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. Data sporządzenia raportu Instytucja odpowiedzialna za sporządzenie raportu Adres instytucji Nr telefonu: Adres email: 2. Opis krajowego Systemu

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI. z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. (tekst jednolity)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI. z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. (tekst jednolity) Dz.U.2013.1058 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (tekst jednolity) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC TP-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw

Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC TP-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw Nazwa modułu: Procesy spalania w silnikach tłokowych Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC-2-206-TP-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia hydrokonwersji olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych do węglowodorowych bio-komponentów parafinowych (HVO)

Zagadnienia hydrokonwersji olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych do węglowodorowych bio-komponentów parafinowych (HVO) Łukasz Jęczmionek Zagadnienia hydrokonwersji olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych do węglowodorowych bio-komponentów parafinowych (HVO) Instytut Nafty i Gazu 2012 Zagadnienia hydrokonwersji olejów

Bardziej szczegółowo

IMPACT OF FUEL APPLICATIONS MICROEMULSION THE HYDROCARBON -ESTER - ETHANOL INDICATORS FOR EFFECTIVE WORK ENGINE PERKINS C -44

IMPACT OF FUEL APPLICATIONS MICROEMULSION THE HYDROCARBON -ESTER - ETHANOL INDICATORS FOR EFFECTIVE WORK ENGINE PERKINS C -44 Stanisław Kruczyński Instytut Transportu Samochodowego Stanisław Orliński Wyższa Szkoła Biznesu Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska Ewa Fudalej-Kostrzewa Politechnika Poznańska Maciej Gis Instytut Transportu

Bardziej szczegółowo

The influence of physicochemical fuel properties on operating parameters in diesel engine

The influence of physicochemical fuel properties on operating parameters in diesel engine Article citation info: LEJDA K., KUSZEWSKI H., LEW K. The influence of physicochemical fuel properties on operating parameters in diesel engine. Combustion Engines. 2015, 162(3), 915-920. ISSN 2300-9896.

Bardziej szczegółowo

WYBRANE PROBLEMY STOSOWANIA BIOPALIW DO ZASILANIA SILNIKÓW Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM

WYBRANE PROBLEMY STOSOWANIA BIOPALIW DO ZASILANIA SILNIKÓW Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 WYBRANE PROBLEMY STOSOWANIA BIOPALIW DO ZASILANIA SILNIKÓW Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM Grzegorz Dzieniszewski Instytut Techniki, Uniwersytet Rzeszowski Streszczenie. Przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Ocena parametryczna biopaliw płynnych

Ocena parametryczna biopaliw płynnych CZAS TECHNOLOGIA Ocena parametryczna biopaliw płynnych dr inż. Wojciech Golimowski w.golimowski@itep.edu.pl ITP Oddział Poznań PALIWA Paliwa kopalne BIOMASA Biopaliwa Węgiel Paliwa stałe Celuloza Ropa

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/212 Stanisław W. Kruczyński 1, Michał Kurek 2, Patryk Hirszler 3 ANALIZA PROCESU SPALANIA ETANOLU NA CHARAKTERYSTYCE REGULACYJNEJ KĄTA WYPRZEDZENIA ZAPŁONU SILNIKA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA EMISJĘ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW SPALIN

WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA EMISJĘ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW SPALIN Andrzej AMBROZIK 1 Tomasz AMBROZIK 2 Piotr ORLIŃSKI 3 Stanisław ORLIŃSKI 4 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika, paliwa ekologiczne, środowisko WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 grudnia 2017 r.

Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 grudnia 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz. 2459 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 20 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu monitorowania

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1. Klasyfikacja silników 2.1.1. Wprowadzenie 2.1.2.

Bardziej szczegółowo

Cezary I. Bocheński*, Krzysztof Warsicki*, Anna M. Bocheńska** * Politechnika Warszawska

Cezary I. Bocheński*, Krzysztof Warsicki*, Anna M. Bocheńska** * Politechnika Warszawska Journal of KONES Internal Combustion Engines 25, vol. 12, 3-4 COMPARISON OF PROCESS OF STREAM CREATION AND DIESEL OIL AND RAPE OIL ESTERS COMBUSTION IN THE RESEARCH COMBUSTION CHAMBER AT SINGLE- AND DIPHASE

Bardziej szczegółowo

TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT

TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT Stanisław KRUCZYŃSKI 1 Piotr ORLIŃSKI 2 Stanisław ORLIŃSKI 3 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. 1. Biopaliwa

Wprowadzenie. 1. Biopaliwa Wprowadzenie Obecnie ponad 80% zużywanej energii na świecie jest pozyskiwane z paliw kopalnych, z czego ok. 58% tej ilości przypada na transport. Szacuję się, że przy obecnym tempie eksploatacji złóż,

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1, Janusz Januła 2, Maciej Kintop 3 PORÓWNAWCZE OBLICZENIA SYMULACYJNE WYBRANYCH PARAMETRÓW PROCESU WTRYSKU PALIWA ON i OR W PROGRAMIE

Bardziej szczegółowo

Badania procesów wtrysku i spalania paliwa rzepakowego w silniku o zapłonie samoczynnym

Badania procesów wtrysku i spalania paliwa rzepakowego w silniku o zapłonie samoczynnym BIULETYN WAT VOL. LIX, NR 3, 2 Badania procesów wtrysku i spalania paliwa rzepakowego w silniku o zapłonie samoczynnym JEY WALENTYNOWICZ Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1 Piotr Orliński 2 Stanisław Orliński 3 WPŁYW ZASILANIA SILNIKA ROLNICZEGO MIESZANINAMI OLEJÓW ROŚLINNYCH Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA WYBRANE

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/12 Stanisław W. Kruczyński 1, Marcin K. Wojs 2, Piotr Orliński 3 OCENA PRZEMIAN TLENKÓW AZOTU W UTLENIAJĄCYCH REAKTORACH KATALITYCZNYCH SYSTEMU FILTRÓW CZĄSTEK

Bardziej szczegółowo

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych SPIS TREŚCI 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników... 16 2.1.1.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM NA PRZEBIEG PROCESU WTRYSKU I PODSTAWOWE PARAMETRY ROZPYLANIA

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM NA PRZEBIEG PROCESU WTRYSKU I PODSTAWOWE PARAMETRY ROZPYLANIA Andrzej AMBROZIK 1 Tomasz AMBROZIK 2 Piotr ORLIŃSKI 3 Stanisław ORLIŃSKI 4 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika, paliwa ekologiczne, środowisko WPŁYW ZASILANIA SILNIKA PERKINS 1104C BIOETANOLEM

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 Stanisław W. Kruczyński 1, Marcin K. Wojs 2 PALIWA DO SILNIKÓW SPALINOWYCH W UJĘCIU PROGRAMÓW SYMULACYJNYCH 1. Wstęp Rosnące zainteresowanie paliwami odnawialnymi

Bardziej szczegółowo

Analiza procesu transestryfikacji olejów pod kątem emisji gazów cieplarnianych dla różnych wariantów pozyskania energii dla instalacji

Analiza procesu transestryfikacji olejów pod kątem emisji gazów cieplarnianych dla różnych wariantów pozyskania energii dla instalacji NAFTA-GAZ luty 2013 ROK LXIX Kamil Berdechowski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Analiza procesu transestryfikacji olejów pod kątem emisji gazów cieplarnianych dla różnych wariantów pozyskania energii dla

Bardziej szczegółowo

OCENA POZIOMU ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU FAME I FAEE

OCENA POZIOMU ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU FAME I FAEE Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 OCENA POZIOMU ZUŻYCIA PALIWA PRZEZ SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM PRZY ZASILANIU FAME I FAEE Grzegorz Zając, Wiesław Piekarski Katedra Energetyki i Pojazdów, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Marlena Owczuk Biodiesel, a ochrona środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356

Marlena Owczuk Biodiesel, a ochrona środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356 Biodiesel, a ochrona środowiska Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356 2006 Marlena OWCZUK Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Warszawa A Studia E cologiae et B ioethicae 4/2006 Biodiesel, a ochrona

Bardziej szczegółowo

Ocena właściwości tribologicznych paliw roślinnych w aspekcie wpływu na proces zużycia aparatury wtryskowej silników o zapłonie samoczynnym

Ocena właściwości tribologicznych paliw roślinnych w aspekcie wpływu na proces zużycia aparatury wtryskowej silników o zapłonie samoczynnym MOTROL, 2009, 11c, 65-69 Ocena właściwości tribologicznych paliw roślinnych w aspekcie wpływu na proces zużycia aparatury wtryskowej silników o zapłonie samoczynnym Piotr Ignaciuk, Leszek Gil, Andrzej

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO

OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO CEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie procesu zasadowej transestryfikacji oleju roślinnego, wstępne oczyszczenie uzyskanych

Bardziej szczegółowo

WYTWÓRNIA. Wytwórnia Bioagra-Oil S.A. składa się z 2 sekcji: 1. Sekcja produkcji estrów metylowych o wydajności 200 000 ton / rok.

WYTWÓRNIA. Wytwórnia Bioagra-Oil S.A. składa się z 2 sekcji: 1. Sekcja produkcji estrów metylowych o wydajności 200 000 ton / rok. LOKALIZACJA Siedziba firmy i Zakład Produkcyjny Bioagra-Oil S.A. znajduje się w Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Tychach. ul. Przemysłowa 64 43-100 Tychy NIP 524-25-87-483 Siedziba zarządu

Bardziej szczegółowo

Logistyka - nauka. Tomasz Ambrozik, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn, Katedra Pojazdów Samochodowych

Logistyka - nauka. Tomasz Ambrozik, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn, Katedra Pojazdów Samochodowych Andrzej Ambrozik 1, Tomasz Ambrozik 2, Dariusz Kurczyński 3, Piotr Łagowski 4 Politechnika Świętokrzyska w Kielcach Badania i ocena porównawcza wskaźników ekologicznych silnika 1.3 MultiJet pracującego

Bardziej szczegółowo

Rating occurrence of knock combustion in a dual fuel CI engine powered by addition of biogas

Rating occurrence of knock combustion in a dual fuel CI engine powered by addition of biogas Stanisław W. KRUCZYŃSKI Piotr ORLIŃSKI Marcin K. WOJS Marlena OWCZUK Anna MATUSZEWSKA PTNSS 2015 3524 Rating occurrence of knock combustion in a dual fuel CI engine powered by addition of biogas The paper

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTRAMI METYLOWYMI OLEJU RZEPAKOWEGO

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTRAMI METYLOWYMI OLEJU RZEPAKOWEGO Cezary I. Bocheński, Anna M. Bocheńska BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTRAMI METYLOWYMI OLEJU RZEPAKOWEGO Streszczenie. Nowe paliwa są obecnie testowane jako alternatywne wobec paliw

Bardziej szczegółowo

Ocena stabilności oksydacyjnej paliw do silników o zapłonie samoczynnym według projektowanych wymagań CEN

Ocena stabilności oksydacyjnej paliw do silników o zapłonie samoczynnym według projektowanych wymagań CEN NAFTA-GAZ, ROK LXIX, Nr 11 / 213 Dariusz Sacha Instytut Nafty i Gazu Ocena stabilności oksydacyjnej paliw do silników o zapłonie samoczynnym według projektowanych wymagań CEN jest jedną z podstawowych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW NATURALNYCH I ROŚLINNYCH NA WSKAŹNIKI EKONOMICZNE, ENERGETYCZNE I EKOLOGICZNE SILNIKA ROLNICZEGO O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW NATURALNYCH I ROŚLINNYCH NA WSKAŹNIKI EKONOMICZNE, ENERGETYCZNE I EKOLOGICZNE SILNIKA ROLNICZEGO O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM Stanisław KRUCZYŃSKI, Piotr ORLIŃSKI, Stanisław ORLIŃSKI WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI PALIW NATURALNYCH I ROŚLINNYCH NA WSKAŹNIKI EKONOMICZNE, ENERGETYCZNE I EKOLOGICZNE SILNIKA ROLNICZEGO O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM, PALIWEM FAME I ICH MIESZANINAMI. Andrzej Ambrozik*, Dariusz Kurczyński**

WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM, PALIWEM FAME I ICH MIESZANINAMI. Andrzej Ambrozik*, Dariusz Kurczyński** MOTROL, 2006, 8A, 31 41 WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM, PALIWEM FAME I ICH MIESZANINAMI Andrzej Ambrozik*, Dariusz Kurczyński** * Instytut Modelowania Procesów,

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie tłuszczu zwierzęcego jako biopaliwa wybrane zagadnienia

Wykorzystanie tłuszczu zwierzęcego jako biopaliwa wybrane zagadnienia KANCELARIA SENATU BIURO ANALIZ I DOKUMENTACJI Dział Analiz i Opracowań Tematycznych Wykorzystanie tłuszczu zwierzęcego jako biopaliwa wybrane zagadnienia OPRACOWANIA TEMATYCZNE OT- 589 WRZESIEŃ 2010 Copyright

Bardziej szczegółowo

WINCENTY LOTKO, KRZYSZTOF GÓRSKI

WINCENTY LOTKO, KRZYSZTOF GÓRSKI WINCENTY LOTKO, KRZYSZTOF GÓRSKI OCENA WYBRANYCH PARAMETRÓW PROCESU SPALANIA W SILNIKU O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANYM MIESZANINAMI OLEJU NAPĘDOWEGO Z ETANOLEM LUB ETEREM METYLO-TERT-BUTYLOWYM ESTIMATION

Bardziej szczegółowo

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I UŻYTKOWE ESTRÓW METYLOWYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OLEJU RZEPAKOWEGO JAKO PALIWA SILNIKOWEGO

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I UŻYTKOWE ESTRÓW METYLOWYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OLEJU RZEPAKOWEGO JAKO PALIWA SILNIKOWEGO Inżynieria Rolnicza 9(107)/2008 WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I UŻYTKOWE ESTRÓW METYLOWYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OLEJU RZEPAKOWEGO JAKO PALIWA SILNIKOWEGO Janusz Jakóbiec Instytut Nafty i Gazu w Krakowie

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASTOSOWANIA WYBRANYCH PALIW ZASTĘPCZYCH NA DAWKOWANIE PALIWA W ZASOBNIKOWYM UKŁADZIE WTRYSKOWYM SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM

WPŁYW ZASTOSOWANIA WYBRANYCH PALIW ZASTĘPCZYCH NA DAWKOWANIE PALIWA W ZASOBNIKOWYM UKŁADZIE WTRYSKOWYM SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM WPŁYW ZASTOSOWANIA WYBRANYCH PALIW ZASTĘPCZYCH NA DAWKOWANIE PALIWA W ZASOBNIKOWYM UKŁADZIE WTRYSKOWYM SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM Dr inż. Adam USTRZYCKI, Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI,

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM

CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM Krzysztof Motyl, Aleksander Lisowski Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki silnika ZS z układem zasilania Common Rail zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami FAME

Charakterystyki silnika ZS z układem zasilania Common Rail zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami FAME AMBROZIK Andrzej 1 AMBROZIK Tomasz 2 KURCZYŃSKI Dariusz 3 ŁAGOWSKI Piotr 4 Charakterystyki silnika ZS z układem zasilania Common Rail zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami FAME WSTĘP Paliwa

Bardziej szczegółowo

Analiza możliwości wykorzystania heksanu w mieszaninie z olejem rzepakowym do zasilania silnika o zapłonie samoczynnym

Analiza możliwości wykorzystania heksanu w mieszaninie z olejem rzepakowym do zasilania silnika o zapłonie samoczynnym LONGWIC Rafał 1 LOTKO Wincenty 2 KOWALCZYK Jacek 3 SANDER Przemysław 4 Analiza możliwości wykorzystania heksanu w mieszaninie z olejem rzepakowym do zasilania silnika o zapłonie samoczynnym WSTĘP Historia

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Rafał SROKA OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA Streszczenie. W

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/212 Stanisław W. Kruczyński 1, Michał Kurek 2, Patryk Hirszler 3 ANALIZA PROCESU SPALANIA ETANOLU NA CHARAKTERYSTYCE REGULACYJNEJ SKŁADU MIESZANKI SILNIKA ROVER

Bardziej szczegółowo

BADANIA ZUŻYCIA ELEMENTÓW UKŁADU WTRYSKOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO PALIWAMI ROŚLINNYMI

BADANIA ZUŻYCIA ELEMENTÓW UKŁADU WTRYSKOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO PALIWAMI ROŚLINNYMI ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 4 (158) 2010 ISSN 1731-8157 Leszek GIL Piotr IGNACIUK Andrzej NIEWCZAS BADANIA ZUŻYCIA ELEMENTÓW UKŁADU WTRYSKOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM ZASILANEGO PALIWAMI ROŚLINNYMI

Bardziej szczegółowo

Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe

Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe Slajd 1 Lennart Tyrberg, Energy Agency of Southeast Sweden Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe Przygotowane przez: Mgr inż. Andrzej Michalski Zweryfikowane przez: Dr inż. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103 Wymagania edukacyjne PRZEDMIOT Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych KLASA II MPS NUMER PROGRAMU NAUCZANIA (ZAKRES) 723103 1. 2. Podstawowe wiadomości o ch spalinowych

Bardziej szczegółowo

LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE

LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE Stanisław KRUCZYŃSKI 1 Piotr ORLIŃSKI 2 Stanisław ORLIŃSKI 3 silnik spalinowy, wtrysk paliwa,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA ROLNICZEGO MIESZANINĄ OLEJU NAPĘDOWEGO Z BIOBUTANOLEM NA JEGO EFEKTYWNE WSKAŹNIKI PRACY

WPŁYW ZASILANIA SILNIKA ROLNICZEGO MIESZANINĄ OLEJU NAPĘDOWEGO Z BIOBUTANOLEM NA JEGO EFEKTYWNE WSKAŹNIKI PRACY Piotr ORLIŃSKI 1 Stanisław ORLIŃSKI 2 silnik spalinowy, wskaźniki pracy silnika, paliwa ekologiczne, ochrona środowiska WPŁYW ZASILANIA SILNIKA ROLNICZEGO MIESZANINĄ OLEJU NAPĘDOWEGO Z BIOBUTANOLEM NA

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY ZASILANIA SILNIKA G9T PALIWEM F-34 ORAZ JEGO MIESZANINAMI Z BIOKOMPONENTEM

PROBLEMY ZASILANIA SILNIKA G9T PALIWEM F-34 ORAZ JEGO MIESZANINAMI Z BIOKOMPONENTEM MIROSŁAW KARCZEWSKI, MICHAŁ WILK PROBLEMY ZASILANIA SILNIKA G9T PALIWEM F-34 ORAZ JEGO MIESZANINAMI Z BIOKOMPONENTEM DELIVERY PROBLEMS IN A G9T ENGINE SUPPLIED WITH THE FUEL F-34 AND ITS BICOMPONENT MIXTURES

Bardziej szczegółowo

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego

Bardziej szczegółowo

Estryfikacja etanolowa i metanolowa w wytwarzaniu biokomponentów i biopaliw do silników o zapłonie samoczynnym

Estryfikacja etanolowa i metanolowa w wytwarzaniu biokomponentów i biopaliw do silników o zapłonie samoczynnym Estryfikacja etanolowa i metanolowa w wytwarzaniu biokomponentów i biopaliw do silników o zapło samoczynnym Mieczysław Struś, Mariusz Rewolte Wstęp W ostatnich latach obserwuje się przyspiesze doskonalenia

Bardziej szczegółowo

Wpływ FAME pochodzenia zwierzęcego na stabilność oksydacyjną olejów napędowych

Wpływ FAME pochodzenia zwierzęcego na stabilność oksydacyjną olejów napędowych NAFTA-GAZ wrzesień 2011 ROK LXVII Dariusz Sacha Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wpływ FAME pochodzenia zwierzęcego na stabilność oksydacyjną olejów napędowych Wstęp Spalanie paliw ropopochodnych w silnikach

Bardziej szczegółowo

ANALIZY LABORATORYJNE

ANALIZY LABORATORYJNE ANALIZY LABORATORYJNE LABORATORIUM ZAKŁADÓW AZOTOWYCH CHORZÓW S.A. OFERUJE MOŻLIWOŚĆ PRZEPROWADZENIA ANALIZ WEDŁUG ADEKWATNYCH METODYK BADAWCZYCH. Zebrane wieloletnie doświadczenie z zakresu badań nad

Bardziej szczegółowo

Przebieg ciśnienia w cylindrze silnika ZS z wieloetapowym wtryskiem paliwa zasilanego mieszaninami oleju napędowego i estrów FAME

Przebieg ciśnienia w cylindrze silnika ZS z wieloetapowym wtryskiem paliwa zasilanego mieszaninami oleju napędowego i estrów FAME Andrzej Ambrozik 1, Tomasz Ambrozik 2, Dariusz Kurczyński 3, Piotr Łagowski 4 Politechnika Świętokrzyska Przebieg ciśnienia w cylindrze silnika ZS z wieloetapowym wtryskiem paliwa zasilanego mieszaninami

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010 Instytut: Techniczny Kierunek studiów: Zarządzanie i inżynieria produkcji Kod kierunku: 06.9 Specjalność:

Bardziej szczegółowo

PL B BUP 23/12

PL B BUP 23/12 PL 216725 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216725 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 394699 (22) Data zgłoszenia: 29.04.2011 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

BADANIA LEPKOŚCI KINEMATYCZNEJ BIOPALIW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

BADANIA LEPKOŚCI KINEMATYCZNEJ BIOPALIW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Wojciech Golimowski, Alicja Nowak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa Oddział w Poznaniu BADANIA LEPKOŚCI KINEMATYCZNEJ BIOPALIW POCHODZENIA

Bardziej szczegółowo

NAUKA I TECHNIKA. Wiesław PIEKARSKI Grzegorz ZAJĄC. 1. Wprowadzenie

NAUKA I TECHNIKA. Wiesław PIEKARSKI Grzegorz ZAJĄC. 1. Wprowadzenie Wiesław PIEKARSKI Grzegorz ZAJĄC ANALIZA DOBORU MIESZANEK PALIWOWYCH BIOPALIWA I OLEJU NAPĘDOWEGO W ASPEKCIE EMISJI SPALIN AN ANALYSIS OF THE SELECTION OF BIOFUEL AND ENGINE OIL MIXTURES IN VIEW OF EXHAUST

Bardziej szczegółowo

Technika Samochodowa

Technika Samochodowa Gliwice, Maj 2015 Technika Samochodowa ZAPRASZAMY!!! Specjalność na kierunku MiBM którą opiekuje się Instytut Techniki Cieplnej 1 Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Śląska www.itc.polsl.pl Konarskiego

Bardziej szczegółowo

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs Profesorowie Pracownicy Zakładu adu Silników w Spalinowych prof. dr hab. inŝ. Stanisław W. Kruczyński(kierownik Zakładu) prof. dr hab. inŝ. Zdzisław Chłopek Docenci Doc. dr inŝ. Maciej Tułodziecki Adiunkci

Bardziej szczegółowo

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych.

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych. XXXII Konferencja - Zagadnienia surowców energetycznych i energii w energetyce krajowej Sektor paliw i energii wobec nowych wyzwań Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................

Bardziej szczegółowo

NAFTA-GAZ wrzesień 2009 ROK LXV

NAFTA-GAZ wrzesień 2009 ROK LXV NAFTA-GAZ wrzesień 2009 ROK LXV Dariusz Sacha Instytut Nafty i Gazu, Kraków Kierunki rozwoju metod oznaczania stabilności oksydacyjnej paliw do silników o zapłonie samoczynnym W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

LOKOMOTYWY SM-42 A8C22 IN THE LOCOMOTIVE SM-42

LOKOMOTYWY SM-42 A8C22 IN THE LOCOMOTIVE SM-42 Jerzy Cisek * WPŁYW MIESZANIN RME Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA PARAMETRY PRACY SILNIKA a8c22 LOKOMOTYWY SM-42 EFFECT OF MIXTURES RME WITH DIESEL OIL ON THE OPERATION PARAMETERS OF THE ENGINE A8C22 IN THE LOCOMOTIVE

Bardziej szczegółowo