Proces postrzegania marek produktów u dzieci
|
|
- Anna Zając
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Anna Sibińska Katedra Marketingu, Uniwersytet Łódzki Marta Smoręda studentka studiów magisterskich, Uniwersytet Łódzki Magdalena Zamolska absolwentka Uniwersystetu Łódzkiego Proces postrzegania marek produktów u dzieci Postrzeganie jest procesem psychologicznym stanowiącym jeden z etapów przetwarzania informacji odbieranych przez narządy zmysłów. Pomaga ono ludziom dokonywać kategoryzacji i oceny znajdującej się wokół nich rzeczywistości. Niewątpliwie konsumenci różnią się sposobami postrzegania świata ekonomicznego, a szczególnie marek produktów, a różnice te wynikają z ich doświadczeń, wiedzy czy sytuacji, w jakiej się znajdują. Elementy te determinują zarówno wybór informacji z otoczenia, jej przetwarzanie, jak i sposób oceny produktu. Ponadto czynniki te kształtują się u nabywców już od wczesnego dzieciństwa i mogą być wynikiem percepcji zjawisk zakupowych zachodzących w tym okresie. Przedmiotem pracy jest przedstawienie procesu postrzegania marek produktów u dzieci wraz z wykazaniem wpływu reklamy marki na jej ocenę w oczach dzieci. W pierwszej części artykułu scharakteryzowano proces percepcji najmłodszych nabywców oraz opisano czynniki kształtujące percepcję u dzieci. Zwrócono uwagę na wiek jako funkcję rozwoju postrzegania otoczenia dziecka, socjalizację dziecka i nabywanie wiedzy o markach produktów z otoczenia zewnętrznego, jak również wpływ grupy rówieśniczej na odbiór marek produktów. Kolejno opisano wpływ reklamy na proces postrzegania produktu, z tym założeniem, że sposób, w jaki dzieci postrzegają reklamę, wpływa na sposób ich oceny marki. Ostatnia część pracy zawiera wyniki badań jakościowych. Składają się na nie opinie dzieci wyrażone w trakcie wywiadów zogniskowanych, w których badano ich stosunek do robienia zakupów, reklamy oraz marek produktów. Proces postrzegania u dzieci Postrzeganie jest procesem poznawczym, dzięki któremu człowiek odzwierciedla i uświadamia sobie cechy przedmiotów, ludzi, zjawisk czy sytuacji oddziałujących na narządy zmysłów 1. Na proces percepcyjny składają się cztery główne etapy: selekcji, organizacji, interpretacji i negocjacji. Pierwszy z nich polega na doborze interpretowanych bodźców, drugi na kategoryzacji uzyskanych z bodźców informacji (często na zasadzie stereotypizacji). Na przebieg trzeciego główny wpływ ma doświadczenie odbiorcy, takie jak satysfakcja z dotychczasowych relacji. Ostatnia faza rozgrywa się między jednostkami, a ma na celu uzyskanie konsensusu i umiejętności właściwej oceny wydarzeń 2. W otoczeniu człowieka występują wręcz niezliczone rodzaje bodźców, które im bardziej człowiek zauważa, tym więcej może się o nich dowiedzieć. Ludzka percepcja jest uzależniona od łączenia różnego rodzaju elementów występujących w naszym polu spostrzeżeniowym. Według prawa organizującego percepcję, otoczenie charakteryzują dwa rodzaje bodźców z niego płynących figury i tła 3. Bodźce o charakterze figury to te, na które zwraca- 1 A. Jachnis, Psychologia konsumenta. Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania zachowań konsumenckich, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz Warszawa 2007, s R.B. Adler, Relacje interpersonalne, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań A. Falkowski, T. Tyszka, Psychologia zachowań konsumenckich, GWP, Gdańsk 2002, s
2 4 R. Gerring, P.G. Zimbardo, Psychologia i życie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, s A.P. Sperling, Psychologia, Zysk i Spółka, Poznań 1995, s D. Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, GWP, Gdańsk 2010, s J. Piaget, Jak sobie dziecko wyobraża świat, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006, s my szczególną uwagę, a elementy tła mogą być niekiedy nawet niezauważalne (jak tykanie zegara). Ma to związek z selekcją ukierunkowaną na cel, która odzwierciedla wybory obiektów, na które chcemy zwrócić uwagę. Innym sposobem na określenie obiektu uwagi jest tzw. pochwycenie przez bodziec. Ma ono miejsce wówczas, gdy niezależnie od nakierowywanej uwagi, jeden z bodźców, obiektów płynących z otoczenia, przykuwa uwagę osoby postrzegającej, niezależnie od jej celów 4. Jako że sytuacją niespotykaną w naturalnym ludzkim otoczeniu jest występowanie pojedynczych sygnałów, które nie nachodziłyby jeden na drugi, rzeczą normalną jest występowanie różnego rodzaju szumów komunikacyjnych, swego rodzaju bodźców tła. Mogą one wynikać z błędnego rozszyfrowania intencji autora treści bądź też zaangażowania (lub jego braku) w odbiór przekazu ze strony jego adresata. Jest to głęboko połączone z procesami percepcyjnymi, które są poniekąd nie tyle odbieraniem bodźców pochodzących z otoczenia, ile ich interpretowaniem 5. Percepcja w psychologii nie jest jedynie samym aktem świadomego kontaktu z bodźcem, ale integrowaniem, porównywaniem, a także zniekształcaniem płynących zeń informacji 6. Z czysto biologicznego punktu widzenia proces percepcyjny dziecka nie powinien się niczym różnić od tego procesu u osoby dorosłej. Różnice pojawiają się jednak znaczące. Wynika to z tego, że wraz z wiekiem zmieniają się u dzieci zdolności motoryczne i sensoryczne, a co za tym idzie percepcyjne. Rozwój postrzegania jest skorelowany z wiekiem. Wyróżnić można trzy główne stadia rozwoju poznawczego dzieci 7. Dzieci do drugiego roku życia nie są w stanie myśleć abstrakcyjnie, ze względu na brak opanowania słownictwa, a ich zachowanie ma przede wszystkim charakter fizyczny, mający na celu zaspokojenie podstawowych popędów. Od trzeciego roku życia dzieci zaczynają rozpoznawać przedmioty i posługiwać się symbolami, nie mają jednak jeszcze rozwiniętej umiejętności kategoryzacji bodźców, przez co nie są w stanie skoordynować swoich myśli, ułożyć ich w logiczną całość czy skupić na czymś na dłużej swojej uwagi. Dzieci w wieku szkolnym wchodzące już w stadium operacji konkretnych, nadal miewają trudności z myśleniem abstrakcyjnym, przez co nie potrafią rozróżnić przekazu reklamowego od programu pokazywanego w telewizji. Ostatnim stadium jest stadium operacji formalnych, które dotyczy nastolatków. Zaczynają myśleć jak człowiek dorosły, a logiczne i abstrakcyjne myślenie nie stanowią dla nich wyzwania 8. Kolejnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się percepcji u dziecka jest jego środowisko fizyczno-społeczne 9. Na ewoluowanie procesu postrzegania produktów wśród dzieci mają wpływ elementy związane z postępami, jakie dziecko czyni w procesie socjalizacji konsumenckiej 10. To z domu dzieci wynoszą umiejętności m.in. oszczędzania czy oceniania stosunku ceny do jakości marek. To, w jaki sposób rodzice oglądają telewizję, jak i to, czy w domu panują określone jasno reguły oglądania telewizji, ma znaczny wpływ na sposób, w jaki później dziecko z niej korzysta. Obserwacja rodziców uczy dziecko oceny przekazywanych mu informacji. Jeśli rodzice dyskutują, zamiast powtarzać tylko zasłyszane np. w telewizji informacje, młody człowiek uczy się ich selekcji oraz tego, że nie we wszystkie należy wierzyć bezwarunkowo. Swoim zachowaniem rodzice są w stanie wykształcić w dziecku postawę krytyczną, a nie bierną, mogą też oni zachęcać dziecko do poszukiwania alternatywnych rozwiązań 11. Należy także pamiętać, że proces oceny rzeczywistości przez dzieci zdeterminowany jest w dużej mierze oddziaływaniem rówieśników, kolegów czy koleżanek 12. Dzieci starsze i nastolatki swoje wybory konsumenckie opierają przede wszystkim na modzie i marce produktu, zarówno jeśli chodzi o ubrania, jak i sposób spędzania wolnego czasu 13. Ponieważ akceptacja jest dla młodych konsumentów niezwykle ważna, to grupa rówieśnicza stanowi dla nich nie tylko trendową inspirację, ale jest też jednym z głównych źródeł informacji o produktach 14. Nastolatki mają wpływ nie tylko na panującą wśród nich modę, ale stanowią również wzajemne źródło informacji o działalności reklamowej podejmowanej przez producentów. Polecają sobie ulubione reklamy za pośrednictwem różnych portali społecznościowych. Ich opinie (bądź też ich brak) mają wpływ na skuteczność przekazu reklamowego. Wpływ rówieśników jest na młodzież i dzieci tak znaczący, że 8 G. Antonides, W.F. van Raji, Zachowania konsumenta, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003, s J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Wyd. Naukowe Żak, Warszawa 2000, s A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują. Kindermarketing i psychologia, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2010, s Tamże, s Tamże, s. 49; E. Kieżel, Racjonalność konsumpcji i zachowań konsumentów, PWE, Warszawa 2004, s A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują..., jw., s A. Olejniczuk-Merta, Rynki młodych konsumentów w nowych krajach Unii Europejskiej, PWE, Warszawa 2007, s
3 według amerykańskich i europejskich badaczy ich opinie współdecydują o zachowaniach konsumenckich 15. Reklama a proces postrzegania produktu Wiek odbiorcy takiego przekazu jak reklama telewizyjna ma wpływ na jego percepcję. Wydaje się również, że ma on wpływ na percepcję samego postrzeganego produktu. Zasadnicze jest wykazanie związku między procesami percepcyjnymi a odbiorem reklamowanego produktu. W celu określenia sposobu percepcji reklamy jako w pełni dojrzałego muszą zostać spełnione trzy podstawowe założenia. Po pierwsze powinno wystąpić rozpoznanie przekazu reklamowego, czyli umiejętność zidentyfikowania jego komercyjnego charakteru. Drugim niezbędnym czynnikiem jest rozumienie, czyli umiejętność przypisywania reklamie jej perswazyjnego charakteru. Najpóźniej pojawia się sceptycyzm, czyli rezerwa wobec informacji zawartej w reklamie. Przedstawione powyżej funkcje pojawiają się u młodych konsumentów z wiekiem, co zależne jest od rozwoju funkcji poznawczych dziecka, a ma wpływ nie tylko na samo postrzeganie reklamy, ale również reklamowanego produktu 16. Myślenie dziecka w wieku od dwóch do sześciu lat nacechowane jest brakiem logiki oraz silnymi skłonnościami do fantazjowania i nadawania wszystkiemu znaczenia magicznego, jest ono również w znacznym stopniu życzeniowe, a dziecko ma problem z rozróżnieniem rzeczywistości od pragnień 17. To w tym wieku pojawiają się wyimaginowani przyjaciele oraz wiara w to, że produkty mają duszę 18. Do piątego roku życia dzieci mają problem z rozpoznaniem, a odróżnienia reklam od innych programów pokazywanych w telewizji dokonują przede wszystkim na podstawie ich długości oraz tego, że reklamy uznają za bardziej zabawne. Badania przeprowadzone przez Kołodziejczyk udowodniły, że pojęcie fikcji staje się dla dzieci stałe dopiero w wieku od pięciu do siedmiu lat. W wieku lat trzech do pięciu dziecko zaczyna odróżniać rzeczywistość telewizyjną od tej realnej i mniej więcej w tym wieku pojawia się u niego również dostrzeganie związków między tymi dwoma światami. Mimo 15 A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują..., jw., s Tamże, s Tamże, s G. Antonides, W.F. van Raji, Zachowania konsumenta, jw., s Przykładem takiego myślenia może być sytuacja z filmu Toy Story podobnie jak w bajce, dzieci wierzą, że ich zabawki naprawdę ożywają, kiedy nikt na nie nie patrzy. że reakcja na te związki pojawia się dość wcześnie, to przez swoje egocentryczne usposobienie dzieci w wieku nawet do ośmiu lat nie są w stanie pojąć perswazyjnego charakteru reklam. Jak pokazują badania, gdy konsument wie, że ma do czynienia z działalnością reklamową, staje się czujniejszy i ostrożniejszy 19. W wieku szkolnym pojawia się stosunek do reklam podobny jak u dorosłych, a koniec szkoły podstawowej jest dla młodych nastolatków okresem szczególnie antyreklamowym dzieci m.in. znacznie mniej koncentrują się na reklamach. Robi to zaledwie co trzecie dziecko w tym wieku (w porównaniu z co drugim dzieckiem w wieku sześciu lat). Badaniem tego zjawiska zajmuje się też psychologia społeczna. Eksperymentalnie potwierdzono hipotezy, że to, w jakim stopniu maleje zaufanie dzieci wobec reklam jest funkcją ich wieku 20. Doliński posuwa się nawet do stwierdzenia, że można wnioskować, że być może dzieci w tym właśnie wieku są najbardziej nieufnymi odbiorcami reklamy. Umiejętność rozpoznawania marek oraz używania wskazówek percepcyjnych do określania kategorii produktów pojawia się u dzieci do siódmego roku życia. Cechujący je egocentryzm powoduje u nich odbieranie rzeczywistości sklepowej oraz wszelkich produktów jako stworzonych wyłącznie w celu zaspokojenia jedynie ich własnych potrzeb. Do oceny produktu używają jego pojedynczych cech. W okresie analitycznym, występującym u dzieci w wieku od siedmiu do jedenastu lat, pojawia się coraz większa świadomość marki, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty dla nich przeznaczone. Coraz bardziej rozumieją symboliczne aspekty konsumpcji, a sklepy stają się już dla nich miejscem, które ma przynosić przede wszystkim zyski, a nie jest jedynie stworzone dla zaspokajania ich potrzeb. Równocześnie zaczynają zauważać, że media mogą stanowić bogate źródło informacji o produktach. Wraz ze zrozumieniem perswazyjnego charakteru reklam, pojawia się u dzieci w wieku od jedenastu do szesnastu lat świadomość marek przeznaczonych zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Rozumieją nie tylko symboliczne znaczenie konsumpcjonizmu, ale poszczególnych kategorii produktów oraz marek. Zaczynają też dokonywać oceny produktu na podstawie abstrakcyjnych przesłanek, takich jak własne preferencje, udział danej marki w rynku czy też jej atrybutów społecznych 21. Sposób budowania identyfikacji z marką jest u dzieci podobny jak u dorosłych, jednak u dzieci 19 R. Heath, Reklama. Co tak naprawdę wpływa na jej skuteczność? GWP, Gdańsk 2008, s ; A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują..., jw., s D. Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, jw., s A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują..., jw., s
4 słabsza jest skłonność do budowania emocjonalnego przywiązania do marki, dlatego na przykład zauważono, że dzieci często zachęcają rodziców do zakupu produktów konkretnej marki tylko ze względu na dołączony do niego gadżet 22. Jednakże im częściej człowiek jest wystawiony na kontakt z konkretną marką, tym więcej i silniejsze tworzą się połączenia, niekoniecznie uświadomione, zwane engramami, do których prowadzą ścieżki elektryczne 23, McNeal wykazał w swoich badaniach, że dzieci już w wieku siedmiu lat uznają zakupy za ważne i ciekawe, a dziewięciolatki uważają ich robienie za niezbędną część życia 24. Natomiast pierwsze obrazy myślowe logotypów i znaków firmowych są tworzone przez dzieci już w wieku sześciu miesięcy 25. Projektowanie przekazu reklamowego skierowanego do dzieci i młodzieży powinno być poprzedzone dogłębną analizą czynników wyróżniających ich percepcję. Należą do nich nie tylko młody wiek, ale również znacząca podatność na wzorce oraz zbytnia łatwowierność 26. Reklama dziecięca wyróżnia się również tym, że treści powinny być w niej przekazywane w sposób dosłowny, aby były odpowiednio zrozumiane, co wynika z udowodnionych ograniczonych zdolności do myślenia abstrakcyjnego. Z. Hałat twierdzi, że reklama skierowana do dzieci wywiera wpływ na ich preferencje, zachowanie podczas zakupów i konsumpcję, a efekt ten ujawnia się nie tylko w odniesieniu do rozmaitych marek, lecz także dotyczy różnych rodzajów żywności i napojów. Jak już zostało wcześniej opisane, dzieci podchodzą bardzo bezpośrednio i bezkrytycznie do reklamy, dlatego przedstawianie w niej zabawek, które same chodzą, latają czy pływają, może wprowadzić dzieci w błąd i wywołać u nich niechęć i poczucie rozczarowania. Reklama wpływa zatem nie tylko na budowanie świadomości istnienia przedstawianych w niej produktów, ale również na sposób ich postrzegania. Postrzeganie marek produktów u dzieci wyniki badań jakościowych Przeprowadzane badania miały na celu analizę stosunku dzieci do zakupów i reklam. Były próbą odpowiedzi na pytanie, czy reklamy mają wpływ na postrzeganie przez nie marek. Badanie prowadzone było metodą wywiadu zogniskowanego, podczas którego dzieciom puszczane były wybrane reklamy najpopularniejszych telefonów komórkowych z systemem operacyjnym 27. W badaniu celowo zdecydowano się na reklamy produktów, które nie są przeznaczone dla dzieci. Było to podyktowane zróżnicowanym wiekiem dzieci, jak również faktem, że telefony komórkowe są używane w chwili obecnej od najmłodszych lat i dzieci w sposób bezpośredni i pośredni mają z nimi kontakt. Czas trwania jednego wywiadu grupowego obejmował 45 minut, czyli godzinę lekcyjną. Dzieci biorące udział w badaniu zostały podzielone na trzy grupy wiekowe: klasy 1 3 szkoły podstawowej; klasy 4 6 szkoły podstawowej; klasy 1 3 gimnazjum 28. Podział ten został przeprowadzony celowo, ze względu na rozwój szkolny i konsumencki dzieci. Każda z grup liczyła po 10 osób, rozkład płci nie był brany pod uwagę. Dzieci biorące udział w badaniu zostały dobrane drogą doboru losowego zależnego spośród dzieci, których rodzice wyrazili zgodę na ich udział w badaniu. W trakcie trwania dyskusji użyto także następujących metod jakościowych: projekcji zachowań dzieci przy użyciu techniki rysunku oraz technik badania spontanicznej i wspomaganej świadomości marki. Badanie stosunku dzieci do reklamy zostało rozpoczęte analizą stosunku dzieci do oglądania telewizji. Były one pytane nie tylko o to, czy ją oglądają, ale również, jakie są to programy i czy wolą oglądać telewizję same czy w towarzystwie, na przykład członków rodziny lub kolegów. Wszystkie dzieci deklarowały, że oglądają telewizję. Pytane o ulubione programy, odpowiadały różnie. Młodsze dzieci mówiły przede wszystkim o ulubionych stacjach telewizyjnych, te starsze natomiast konkretnie o serialach czy filmach. Zapytane o to, czy wolą spędzać czas przed komputerem czy przed telewizorem, zdecydowanie wybierały komputer. Wybór argumentowały tym, że komputer spełnia wiele różnych zadań, bo można surfować po Internecie, grać, a z telewizorem związane jest jedynie bierne spędzanie czasu. Dziecko z klas 1 3: Komputer jest lepszy, bo można więcej rzeczy na nim robić, a telewizję tylko oglądać. Z wypowiedzi dzieci wynika, że mimo takich opinii, dzieci często oglądają telewizję, co wystawia je na częsty kontakt z reklamami. Niezależnie od wie- 22 M. Lindstrom, Dziecko reklamy, Świat Książki, Warszawa 2005, s R. Heath, Reklama. Co tak naprawdę..., jw., s M. Lindstrom, Dziecko reklamy, jw., s J. McNeal, The Kids Market: Myths and Realities, Paramount Market Publishing, USA 1999, s A. Jasielska, R.A. Maksymiuk, Dorośli reklamują, dzieci kupują..., jw., s Wybór marek został oparty na badaniu firmy Brand24, które ujawniło, które smartfony są najpopularniejsze w Internecie. Za: K. Dzieliński, Najpopularniejsze marki smartfonów w Polsce, odczyt: Na podstawie tego badania wybrano sześć reklam. 28 Do badania wybrano jedną szkołę podstawową oraz gimnazjum w Łodzi. 23
5 ku dzieci twierdzą, że reklamy je irytują, gdy przerywają oglądany przez nie program. Dzieci zostały zapytane, czy rozmawiają o reklamie ze znajomymi albo członkami rodziny. W każdej grupie wiekowej wymieniane były ulubione reklamy. Najmłodsze dzieci deklarują, że w ogóle z nikim nie rozmawiają o reklamach, w klasach 4 6 tylko jedna dziewczynka powiedziała, że raz zdarzyło jej się przesłać koleżance link do reklamy, która jej się spodobała. Dopiero w gimnazjum pojawiły się wypowiedzi świadczące o tym, że dzieci zwracają uwagę na reklamy. Jeden z chłopców powiedział, że nie rozmawia z nikim o reklamach, chyba że pojawi się reklama gier komputerowych, wtedy pokazuje ją swoim rówieśnikom. Dziecko z gimnazjum: Podobają mi się reklamy ( ), ponieważ są takie błyskotliwe i śmieszne. Nie rozmawiam o nich, ale jak lecą, to się uśmiechnę. Zastanawiające w badaniu było jednak to, że pomimo krytycznego stosunku dzieci do reklamy, wykazują one bardzo dużą wiedzę o poszczególnych reklamach i kampaniach i są w stanie spontanicznie przytaczać ich treści, a nawet całe zawarte w przekazie slogany. Dziecko z gimnazjum: Jeśli jest jakaś reklama, która mi się podoba (...). Tej rzeczy nie mogę mieć, np. jest fajna reklama auta, to i tak wysyłam koleżance link z tą reklamą. Albo jest śmieszna reklama (...), to też potrafię wysłać, bo te reklamy mnie śmieszą i potrafię w szkole non stop o nich rozmawiać. Podczas wywiadu zaobserwowano, że im starsze dzieci, tym częściej rozmawiają o reklamach pomiędzy sobą, nawet pomimo złego nastawienia do nich. Młodsze dzieci nie deklarowały takiej potrzeby wymiany informacji ze swoimi rówieśnikami. Dzieci zdają sobie sprawę z tego, po co jest reklama, oraz mają świadomość jej perswazyjnego charakteru niezależnie od wieku. Pytane o to, po co ich zdaniem jest reklama, odpowiadały m.in: Dziecko z klas 1 3: Żeby reklamować różne rzeczy, żeby więcej kupować. Dziecko z klas 4 6: Żeby zachęcić do kupowania tej rzeczy. Mój tata mi kiedyś tłumaczył na przykładzie płatków śniadaniowych, że jest bardzo reklamowany (...). No to, jeżeli ja pójdę do sklepu, to moją uwagę zwróci właśnie ten ( ), a nie jakieś inne płatki, o których w ogóle nigdy nie słyszałam i nigdy ich nie widziałam w telewizji i nigdzie. Dziecko z gimnazjum: Żeby bardziej poszerzyć konsumpcjonizm społeczeństwa. W trakcie badania poddano projekcji wyobrażenia dzieci o telefonach komórkowych. W pierwszym etapie zadaniem uczestników było narysowanie swojego wymarzonego telefonu komórkowego (dzieci rysowały z wykorzystaniem ołówka). Kolejno puszczono dzieciom reklamę sześciu telefonów. W ostatnim etapie poproszono, aby dokonały zmian swoich rysunków i dorysowały elementy, które ich zdaniem powinny zawierać telefony (dzieci nanosiły zmiany na rysunkach za pomocą kolorowych kredek). Rysunek 1. Rysunki wykonane przez dzieci wyobrażające ich własne telefony Ź r ó d ł o: opracowanie własne na podstawie badań. 24
6 Już w pierwszym etapie dokonywania rysunków można zauważyć, że świadomość marek wśród dzieci jest duża. Dominowały w nich rysunki, które dotyczyły konkretnych marek telefonów. Widoczne to było poprzez rysowanie logo telefonu, jego elementów, a także pojawiało się w rozmowach dzieci (tablica 1). oglądaniu reklam tych telefonów, które dzieci posiadają lub w posiadaniu takich telefonów są ich rodzice lub rówieśnicy. Moderator: A ta reklama wam się podobała? Dzieci z klas 4 6: Tak! Widzieliśmy to. Kolega taki ma! Tablica 1. Zachowania dzieci w trakcie badania Dzieci z klas 1 3 Dzieci z klas 4 6 Dzieci z gimnazjum rysują bardziej grupowo niż samodzielnie wyrażają/przyjmują opinię rodziców bądź lidera grupy rysunki po obejrzeniu reklam nie różnią się od poprzednich w rysunkach tej grupy dzieci pojawiają się jedynie elementy charakterystyczne dla smartfonów, a nie zwykłych telefonów komórkowych rysują bardziej wspólnie niż samodzielnie na rysunkach wykazują się znajomością funkcji telefonów, np. klawiatury na rysunkach pojawiają się elementy charakterystyczne dla znanych marek po obejrzeniu reklam dorysowują zauważane elementy rysują głównie telefony, które widziały u znanych im osób (np. kolegów) skupiają się na funkcjonalności telefonu i jego cechach personalizacji identyfikują telefon z własną osobą poprzez domalowywanie własnych inicjałów i imion zwracają uwagę na możliwości telefonu: słuchawki, rysiki, mikrofon rysują telefony, które same posiadają i są z nich zadowolone, lub takie, które posiadają znane im osoby (np. z rodziny) Ź r ó d ł o: opracowanie własne na podstawie badań. Również rejestracja rozmów dzieci i wyrażanych przez nie opinii w trakcie i po obejrzeniu reklam przyniosła ciekawe spostrzeżenia. We wszystkich trzech grupach pozytywne emocje występowały przy Wraz z wiekiem wzrasta krytyczny stosunek dzieci do oglądanych przekazów. Najstarsze dzieci kwestionowały niektóre elementy reklamy jako nieprawdziwe, nierealne lub niezgodne z utrwalo- Rysunek 2. Wyobrażenia dzieci o telefonach komórkowych Ź r ó d ł o: opracowanie własne na podstawie badań. 25
7 nymi przez nie wzorcami, np. oni maja dużo kasy lub aktorzy nie potrzebują pożyczek. Ponadto im starsze dziecko, tym zauważalna jest większa świadomość możliwości użycia telefonu i porównania tej wiedzy z treścią reklamy. We wszystkich badanych grupach najbardziej zapamiętywanymi elementami reklam były elementy muzyczne, rymowanki słowne. Dzieci także preferowały reklamy, w których kreowane są atmosfera radości i przyjaźni. Obserwacja zarówno werbalnych, jak i niewerbalnych zachowań dzieci pokazuje, że już od najmłodszych lat marki stają się dla nich produktami kształtującymi tożsamość i są głównym elementem identyfikacji w grupie odniesienia lub rodzinie. Z badania wynika, że najmłodsze dzieci kierują się w swoich sądach opinią lidera, dla którego z kolei autorytet rodziców odgrywa bardzo dużą rolę. Dzieci w tym wieku są bardzo bezkrytyczne dla zachowań i opinii swoich bliskich. Wśród najmłodszych dzieci najbardziej widoczny był wpływ autorytetu rodziców. Reklama była przez nie akceptowana przede wszystkim wtedy, gdy utwierdzała je w przekonaniu, że dany produkt jest najlepszy, bo posiada go znajomy lub jedno z rodziców. Podobnie było wśród dzieci starszych, reklama zdawała się nie kreować nowych zachowań, nie spełniała nawet swojej funkcji przypominającej. Wykorzystywana była bardziej przez dzieci jako źródło rozrywki niż informacji marketingowo-produktowej. W gimnazjum, gdzie dzieci wykazywały się większym indywidualizmem, zauważono wpływ reklamy na rysowane przez nie telefony. Dzieci zaczęły wymagać od telefonów więcej, ponieważ reklama przypomniała im o wielu funkcjonalnościach telefonów komórkowych. Najbardziej zauważalne było dorysowywanie dużych, charakterystycznych dla jednej z marek słuchawek, które wcześniej nie pojawiły się na żadnym z rysunków. Dzieci z klasy 1 3: Ale ekstra! Tak! Mój tata ma taki! Po obejrzeniu reklamy konkurencyjnego telefonu: Gorszy niż X [telefon taty]. Dziewczynka z klasy 1 3 do koleżanek podczas rysowania wymarzonego telefonu, pokazując na symbol na swojej koszulce: Macie wzór. W klasach starszych rośnie w dzieciach chęć potwierdzenia przekazywanych im opinii na podstawie faktów i realnych funkcji produktów. Dziecko z klas 4 6: Po prostu pokazywała [reklama] ciekawe życie, ale nie była pokazana wcześniej ta (...) więc nie wiadomo, czy to ta (...) zapewnia fajne życie. Z kolei dzieci w wieku gimnazjalnym starają się myśleć samodzielnie, są bardziej krytyczne wobec opinii innych, chyba że pokrywa się to z ich własnym sądem lub da się wytłumaczyć logicznie. Dziecko z gimnazjum:, Jak ktoś nie jest taki piękny [jak pokazano na reklamie], to czemu ma nie mieć telefonu? Badanie miało również zweryfikować świadomość marek telefonów komórkowych zarówno podczas dyskusji, jak i rysowania telefonów. Smartfony, które nie są teoretycznie produktami skierowanymi pierwotnie na rynek młodych konsumentów (np. ze względu na cenę), okazały się doskonale znanymi produktami przez tę grupę konsumentów. Zasadniczo już na początku spotkania dzieci, zapytane o to, czy posiadają telefony, zaczęły przekrzykiwać się markami, ukazując przy tym ich znajomość oraz zainteresowanie tematem. Również prośba o narysowanie wymarzonego telefonu ujawniła dużą świadomość marek, ponieważ dzieci często utożsamiały telefon nie tyle z funkcjonalnością, ile właśnie z konkretną marką. W badaniu sprawdzano spontaniczną znajomość marek telefonów oraz wymuszoną, z podaniem nazw marek telefonów istniejących na rynku. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim teście dzieci wykazały praktycznie bezbłędną znajomość marek. Zasadniczym pytaniem problemowym postawionym przy projektowaniu badania było, czy reklama ma bezpośredni wpływ na postrzeganie reklamowanych produktów. Próbowano udowodnić, że nawet jednorazowy kontakt z przekazem reklamowym będzie miał wpływ na wygłaszane opinie czy też na przedstawiany przez dzieci wizerunek wymarzonego produktu. Okazało się, że tak krótki kontakt, wspierany dyskusją na temat prezentowanego filmu reklamowanego, może mieć wpływ na kreowanie marzeń, ponieważ badane dzieci zaczęły dorysowywać na swoich rysunkach charakterystyczne elementy marki i żywo dyskutowały na temat jej elementów. Podsumowanie Badanie pozwoliło sformułować wnioski dotyczące roli mass mediów i reklamy w rozwoju konsumenckim dzieci. Z wypowiedzi dzieci wynika, że lubią oglądać telewizję, jednak przeszkadzają im reklamy. Czas przerw reklamowych starają się wykorzystać w inny sposób, niż po prostu na czekanie aż się one skończą. Nie szukają też ciekawych reklam w Internecie, czyli nie są aktywnymi ich odbiorcami, mimo to potrafią sformułować różne opinie na ich temat. Deklarują, że głównym celem reklamy jest przedstawienie produktu i poszerzenie jego świadomości, a im dziecko starsze, tym większa u niego świadomość i wyczucie perswazyjnego charakteru działań reklamowych. Dodatkowo pojawiła się prawidłowość, że im dziecko starsze, tym bardziej negatywne opinie o reklamie wygłasza. Należy jednak zastrzec, że deklarowane wypowiedzi badania wykluczały się wzajemnie. Właśnie w gimnazjum pojawiło się też to najbar- 26
8 dziej pozytywne nastawienie względem reklam, bo to właśnie w tej grupie wiekowej przyznano się do rozmawiania ze znajomymi o reklamach, a nawet do incydentów oglądania ich w Internecie. Podsumowując, należy zauważyć, że kontakt dziecka z reklamą ma bezpośredni wpływ na postrzeganie przez nie marek. Może utrwalać wyniesione z domu wzorce konsumpcyjne lub je wzbogacać. Krytycyzm co do oglądanych przekazów uwidacznia się co prawda wraz z wiekiem, jednak kontakt dzieci z reklamą jest bardzo duży i to właśnie reklama jest źródłem informacji o produktach, a prezentowane w niej marki tworzą u dzieci wyobrażenia o produktach. s UMMARY Process of brands' perception among children Perception is one of the elements that are indispensable for human beings to existing in reality and is a significant stage of processing information received by sensory system. The aim of this article is an attempt to characterize the process of children's perception of brands. In the paper the process of perception has been associated with the process of the evaluation of brands as well as with advertising messages that present these brands. The article presents links between the perception processes and the reception of advertised brands. The considerations that have been undertaken in the article have been presented on the basis of the analysis of theoretical assumptions such as: elements of the perception process, stages of children's cognitive development or links between TV advertising and the perception of an advertised brand. Moreover, the article presents the results of the quality research conducted among children. The research was conducted on the basis of focus discussions carried out on three groups of children from a primary school and a junior high school. The material that has been gathered made it possible to analyze the attitude of children towards advertisements and it was an attempt to answer the question whether perception of advertisement influences the perception of the brand of product. 27
Mariola Kajfasz Magdalena Krzak Magda Kaczmarczyk Anna Jabłońska
Mariola Kajfasz Magdalena Krzak Magda Kaczmarczyk Anna Jabłońska Plan prezentacji 1. Podstawowe definicje produkt, marka 2. Dwojakie spojrzenie na markę; 3. Postawa wobec marki; 4. Tożsamość marki 5. Rodzaje
Bardziej szczegółowoOddziaływanie mediów na dzieci i młodzież Kod przedmiotu
Oddziaływanie mediów na dzieci i młodzież - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Oddziaływanie mediów na dzieci i młodzież Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-OMnDiM Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki,
Bardziej szczegółowoMetody sprzedaży. dr Beata Bajcar
Metody sprzedaży dr Beata Bajcar Metody sprzedaży Wykład 1 Literatura Solomon, M.R. (2006) Zachowania i zwyczaje konsumentów, Gliwice: Wydawnictwo Helion. Antonides, G., Van Raaij, W.F. (2003). Zachowanie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Temat zajęć: Podejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci Prowadzący dr Urszula Widelska Politechnika Białostocka 4 listopada 2017 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoStosunek Polaków do reklamy
1 Stosunek Polaków do reklamy Rzeczowo o reklamie Celem reklamy jest przekazywanie informacji o produktach i rozwiązaniach ułatwiających nam życie. Dzięki reklamie można dowiedzieć się co, po co i za ile
Bardziej szczegółowoAnna Kozłowska, Reklama. Techniki perswazyjne, OW SGH, Warszawa 2011
Anna Kozłowska, Reklama. Techniki perswazyjne, OW SGH, Warszawa 2011 Ze wstępu do książki Reklama to nieodłączny element naszego życia codziennego - jest obecna wszędzie (na ulicy, w pracy, w szkole, w
Bardziej szczegółowoQuestvertising - nowe podejście do reklamy online
Patronat Questvertising - nowe podejście do reklamy online Podsumowanie wyników badań Prof. Dariusz Doliński, dr hab. Tomasz Grzyb Uniwersytet SWPS we współpracy z Adquesto pod patronatem IAB Polska PRZEDMOWA
Bardziej szczegółowoPułapki ilościowych badań pre-testowych. Przygotowali: Małgorzata Kozarow Krzysztof Tomczak
Pułapki ilościowych badań pre-testowych Przygotowali: Małgorzata Kozarow Krzysztof Tomczak O czym chcemy powiedzieć? O perswazyjności, i jej ograniczeniach jako głównej miary w pre-testach O komunikacji,
Bardziej szczegółowoDziecko w sieci badanie zagrożeń związanych z poznawaniem ludzi przez Internet wśród dzieci w wieku 12-17 lat. 20-25 października 2004
Dziecko w sieci badanie zagrożeń związanych z poznawaniem ludzi przez Internet wśród dzieci w wieku 12-17 lat 20-25 października 2004 1 Podsumowanie 2 Podsumowanie (1) Zdecydowana większość badanych (91%)
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Bardziej szczegółowoActivity monitoring card Karta działań Primary School No 12 in Częstochowa
Klasa: 6a i 6b Date of report: Data: 8.12.2015 r. 8.12.2015 r. Drafted by: Dorota Pliszka Sporządził/a: ACTIVITY 1.4. Learning paths on MDG-7 for children and adolescents (3-14 years old) and activation
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoOd juniora do seniora Program Edukacji Ekonomicznej
Od juniora do seniora Program Edukacji Ekonomicznej Roman Pomianowski Program realizowany jest przy wsparciu Czym jest edukacja ekonomiczna (EE) Znaczenie umiejętności odraczania nagrody Dziecko klientem
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Podejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci dr Marcin Szplit Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 10 października 2012 r. Dzieci: 1. Osoba poniżej 18 roku życia. 2. Osoba pozostająca na utrzymaniu
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Rola marketingu we współczesnym świecie. Czym jest marketing? dr Mikołaj Pindelski
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Rola marketingu we współczesnym świecie Czym jest marketing? dr Mikołaj Pindelski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 7. maja 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoDlaczego filmy online mają tak duże znaczenie dla marketingu mobilnego
Dlaczego filmy online mają tak duże znaczenie dla marketingu mobilnego Żyjemy w czasach, w których konsument odruchowo sięga po telefon, kiedy czegoś chce albo potrzebuje. opublikowany kwiecień 2015 Chce
Bardziej szczegółowoKwestionariusz stylu komunikacji
Kwestionariusz stylu komunikacji Z każdego stwierdzenia wybierz jedno, które uważasz, że lepiej pasuje do twojej osobowości i zaznacz jego numer. Stwierdzenia w parach nie są przeciwstawne, przy wyborze
Bardziej szczegółowoZarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie
Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie Opis specjalności: Celem specjalności Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie jest wykształcenie specjalistów posiadających kompetencje pozwalające im
Bardziej szczegółowoSUCCESS INSIGHTS Indeks Umiejętności Sprzedaży
SUCCESS INSIGHTS Indeks Umiejętności Sprzedaży Przedstawiciel handlowy ABC Company 2012-11-15 Success Insights - Globalny lider komputerowych analiz zachowań i postaw. info@successinsights-cee.eu WSTĘP
Bardziej szczegółowoAutorka prezentacji: Magdalena Buzor
Autorka prezentacji: Magdalena Buzor Pojęcie wychowania Wychowanie w szerokim znaczeniu wszelkie zjawiska związane z oddziaływaniem środowiska społ. i przyr. na człowieka, kształtujące jego tożsamość,
Bardziej szczegółowoSkonsumowane społeczeństwo konsumpcjonizm i konsumpcja jako ważny aspekt w życiu każdego człowieka
Aleksandra Mijalska Uniwersytet Łódzki Wydział Ekonomiczno Socjologiczny aleksandra.mijalska@gmail.com Skonsumowane społeczeństwo konsumpcjonizm i konsumpcja jako ważny aspekt w życiu każdego człowieka
Bardziej szczegółowoGeneracja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy
Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Raport z badania Szymon Góralski Wrocław, 2013 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY Dziecko i media Aktywność młodych w sieci Marek Staniewicz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 12 czerwca 2017 r. W 2014 roku, na zlecenie NASK oraz Rzecznika Praw Dziecka,
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoPodejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Podejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci Katarzyna Sekścińska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 14 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowo1. Czy uważasz się za osobę tolerancyjną?
Czy z tolerancją nam po drodze? Ankietę przeprowadzono w związku z Tygodniem Tolerancji obchodzonym 13-17 listopada 2017 r. w I Liceum Ogólnokształcącym im. Obrońców Westerplatte w Mrągowie. W badaniu
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Przedmiot: etyka Klasy: II/III Rok szkolny: 2015/2016 Szkoła: Szkoła Podstawowa im. Batalionów AK Gustaw i Harnaś w Warszawie ul. Cyrklowa 1 Nauczyciel prowadzący: mgr Piotr
Bardziej szczegółowoCopyright by Danuta Anna Michałowska. Poznań
1 Interpersonalna Masowa i medialna Grupowa i publiczna Międzykulturowa 2 proces tworzenia unikatowego znaczenia wspólnego dla grupy osób gra (kalambury) wzajemna współpraca złożona transakcja, dwustronny,
Bardziej szczegółowoRodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych.
Rodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych. Rodzina jest interpersonalnym systemem stosunków wewnątrz grupowych lub systemem społecznym. Te stosunki tworzone są przez więzi społeczne i emocjonalne.
Bardziej szczegółowoROZWOJOWE UWARUNKOWANIA STOSUNKU DO JEDZENIA
ROZWOJOWE UWARUNKOWANIA STOSUNKU DO JEDZENIA Rozważania na bazie badań sondażowych Dr Beata Ziółkowska Instytut Psychologii, UAM Klasyfikacja potrzeb psychicznych POTRZEBA: to siła wewnętrzna, która pod
Bardziej szczegółowoEfekt ROPO Jak obecność online wpływa na wzrost sprzedaży offline Wyniki badania marketingowego. Patronat branżowy
Efekt ROPO Jak obecność online wpływa na wzrost sprzedaży offline Wyniki badania marketingowego Patronat branżowy Efekt ROPO Efekt ROPO (ang. Research Online Purchase Offline) polega na realizowaniu przez
Bardziej szczegółowoPoniższe pytania dotyczą różnych spraw związanych z korzystaniem z mediów i urządzeń cyfrowych, w tym komputerów stacjonarnych, laptopów, notebooków,
Poniższe pytania dotyczą różnych spraw związanych z korzystaniem z mediów i urządzeń cyfrowych, w tym komputerów stacjonarnych, laptopów, notebooków, smartfonów, tabletów, telefonów komórkowych bez dostępu
Bardziej szczegółowoPozycjonowanie produktu w oparciu o kryteria psychologiczne
Pozycjonowanie produktu w oparciu o kryteria psychologiczne Psychologiczne podstawy marketingu.02.06.2014 Małgorzata Badowska Katarzyna Maleńczyk Aleksandra Tomala Spis treści 1. Definicje 2. Istota pozycjonowania
Bardziej szczegółowoWYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM. Jak ocenia Pan/i działalność edukacyjną szkoły do której uczęszcza Pana/i dziecko?
WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM 1. Ogólna ocena działalności szkoły Ponad 80% badanych respondentów ocenia działalność edukacyjną szkoły swojego dziecka dobrze lub bardzo dobrze.
Bardziej szczegółowo629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 REKLAMA W GOSPODARCE OKRESU TRANSFORMACJI WARSZAWA, SIERPIEŃ 1993
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowoMARKETING BANKOWY NA SERWISACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH MEDIA DLA CZŁOWIEKA CZY CZŁOWIEK DLA MEDIÓW
MARKETING BANKOWY NA SERWISACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH MEDIA DLA CZŁOWIEKA CZY CZŁOWIEK DLA MEDIÓW Autorzy mgr Natalia Sławińska mgr inż. Jarosław Świdyński Doktoranci Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie.
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia lat)
SCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia 10-15 lat) Temat: Lekcja Akceptacji Czas: 45min Ilość uczniów: max 30 Cel główny: Uczniowie rozumieją, że wszyscy jesteśmy różni. Dowiadują się, że spektrum autyzmu jest różnorodne
Bardziej szczegółowoTemat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej.
Temat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej. (źródło: Moja przedsiębiorczość materiały dla nauczyciela, Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości) Cele: Zainspirowanie uczniów
Bardziej szczegółowoA N A L I Z A I K R E O W A N I E T R E N D Ó W R O K A K A D E M I C K I / Q&A P R Z Y G O T O W A N E P R Z E Z :
A N A L I Z A I K R E O W A N I E T R E N D Ó W R O K A K A D E M I C K I 2 0 1 8 / 2 0 1 9 Q&A P R Z Y G O T O W A N E P R Z E Z : ANALIZA I KREOWANIE TRENDÓW O k i e r u n k u : C Z Y M J E S T K I E
Bardziej szczegółowoObecny model edukacji głuchych: plusy i minusy
+ Konferencja Orzecznictwo dla dzieci i młodzieży z dysfunkcją słuchu Obecny model edukacji głuchych: plusy i minusy Warszawa 16 czerwca 2014 r. Ośrodek Rozwoju Edukacji Joanna Łacheta Pracownia Lingwistyki
Bardziej szczegółowoSpołeczności a reklama Prezentacja wyników badania
Społeczności a reklama Prezentacja wyników badania Cele badania, czyli czego właściwie chcieliśmy się dowiedzieć? Metodologia I Etap Badanie jakościowe (gemiusfgi) Wywiady w trzech grupach dyskusyjnych
Bardziej szczegółowoWarsztaty diagnostyczno-projektowe Badania zachowań konsumenckich
Warsztaty diagnostyczno-projektowe Badania zachowań konsumenckich Nr zajęć Termin 1 26.02 2 5.03 3 12.03 4 19.03 5 26.03 6 2.04 7 23.04 Organizacja zajęć fakultatywne 8 Praca własna 9 30.04 10 7.05 11
Bardziej szczegółowoMutyzm wybiórczy w codzienności
Mutyzm wybiórczy w codzienności Magdalena Mordzak Mutyzm wybiórczy w codzienności 2019 Copyright Magdalena Mordzak 2019 (mutyzm2019@gmail.com) REDAKCJA I KOREKTA Magdalena Rzadkowolska RYSUNEK NA OKŁADCE
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoEtapy procesu zaspokajania potrzeb. B. Czynniki wpływające na zachowanie nabywcy. 1. Rozpoznanie potrzeby. 2. Poszukiwanie informacji
Istota procesu postępowania nabywców Punktem wyjścia wszystkich działań marketingowych jest konsument Postępowanie nabywców dr Grzegorz Mazurek Proces zachowania konsumenta (consumer behavior) można zdefiniować
Bardziej szczegółowoWarsztaty profilaktyczne dla mł odzieży. 13 czerwca 2016 r.
Warsztaty profilaktyczne dla mł odzieży 13 czerwca 2016 r. 13 czerwca 2016 r. w naszej szkole odbyły się warsztaty z zakresu profilaktyki uzależnieo. W warsztatach udział wzięli uczniowie z klasy szóstej
Bardziej szczegółowoTEMATYKA PRAC. Zarządzanie Studia stacjonarne II stopień I rok
TEMATYKA PRAC Zapisy dnia 18.02.2015 r. o godz. 9.45 Prof.nzdz. dr hab. Agnieszka Sitko-Lutek Zapisy pok. 309 Zarządzanie Studia stacjonarne II stopień I rok 1. Uwarunkowania i zmiana kultury organizacyjnej
Bardziej szczegółowoGoogle sprawdza, jakie są ścieżki zakupowe polskich konsumentów [RAPORT]
Google sprawdza, jakie są ścieżki zakupowe polskich konsumentów [RAPORT] data aktualizacji: 2018.10.23 W trakcie podejmowania decyzji zakupowej konsumenci korzystają z wielu różnych źródeł informacji,
Bardziej szczegółowo#WYBIERAM. Najnowszy raport Fundacji Sukcesu Pisanego Szminką WYBIERAJ SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ ŚWIADOMIE
#WYBIERAM Najnowszy raport Fundacji Sukcesu Pisanego Szminką WYBIERAJ SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ ŚWIADOMIE MŁODZI CHCĄ PRACOWAĆ Kolejny rok śledzimy uważnie sytuację młodych ludzi na rynku pracy. Zbieramy opinie,
Bardziej szczegółowoJunior shopper. Dzieci i nastolatki jako kupujący i decydenci
Junior shopper. Dzieci i nastolatki jako kupujący i decydenci Oferta zakupu raportu GfK 2017 1 Wprowadzenie Młody nabywca W październiku 2016 roku opublikowaliśmy najnowszą edycję raportu o młodym nabywcy
Bardziej szczegółowoUzyskanie tych informacji potrzebne jest do wdrożenia i modyfikowania programu profilaktycznego Szkoła Bezpiecznego Internetu.
Bezpieczeństwo mojego dziecka w Internecie Opis i analiza wyników ankiety skierowanej do rodziców uczniów Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II w Płocku w ramach programu Szkoła Bezpiecznego Internetu. Przeprowadzona
Bardziej szczegółowoSUCCESS INSIGHTS Indeks Strategii Sprzedaży
SUCCESS INSIGHTS Indeks Strategii Sprzedaży Przedstawiciel handlowy ABC Company 6-3-7 www.konteksthr.pl ul. Kubickiego 17/29, 2-954 Warszawa WSTĘP Indeks Strategii Sprzedaży jest obiektywną analizą tego,
Bardziej szczegółowoPercepcja, język, myślenie
Psychologia procesów poznawczych Percepcja, język, myślenie Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia. W 1 1.Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia. 2. Historia psychologii poznawczej.
Bardziej szczegółowoPsychologia reklamy i marketingu Kod przedmiotu
Psychologia reklamy i marketingu - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia reklamy i marketingu Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-PRiM-W-S14_pNadGen666QA Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki,
Bardziej szczegółowoWyniki ankiety ewaluacyjnej
Wyniki ankiety ewaluacyjnej przeprowadzonej wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w ramach projektu Niewidomy uczeń w naszej szkole finansowanego ze środków Ministra Edukacji Narodowej Informacje
Bardziej szczegółowoPodejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci
Akademia Młodego Ekonomisty Podejmowanie decyzji konsumenckich przez dzieci Dr Ewa Tokajuk Uniwersytet w Białymstoku 26 listopada 2015 r. konsumpcja każde zaspokojenie ludzkich potrzeb decyzja postanowienie,
Bardziej szczegółowoCzy Polscy konsumenci szukają i cenią polskie produkty? Raport z badań stowarzyszenia PEMI. Warszawa 2012.
Czy Polscy konsumenci szukają i cenią polskie produkty? Raport z badań stowarzyszenia PEMI. Warszawa 2012. Spis treści Wstęp...3 Czy podczas zakupów szukacie Państwo informacji na temat kraju pochodzenia
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
Bardziej szczegółowoJunior Shopper Dzieci / nastolatki jako kupujący oraz decydenci. Oferta zakupu raportu
GfK 2016 oferta zakupu raportu JUNIOR SHOPPER WPROWADZENIE Młody nabywca W październiku 2016 roku opublikowaliśmy najnowszą edycję raportu o młodym nabywcy. Znacząca grupa dzieci i nastolatków dysponuje
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny. Bądź sobą
Program profilaktyczny Bądź sobą przeznaczony dla klas IV VI Program opracowała: Monika Wandas-Wasieńko Cele programu: 1.Wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej. 2.Nawiązywanie nieagresywnych kontaktów.
Bardziej szczegółowoGSMONLINE.PL. UKE: Polacy o rynku telekomunikacyjnym w roku
GSMONLINE.PL UKE: Polacy o rynku telekomunikacyjnym w roku 2013 2013-12-13 UKE opublikowało raporty z badań w zakresie korzystania z usług telekomunikacyjnych. Uzyskane rezultaty zawierają opinie konsumentów
Bardziej szczegółowoWyniki badania na temat czytania dzieciom
Wyniki badania na temat czytania dzieciom Maj 2007 O badaniu Badanie przeprowadzone zostało w drugiej połowie marca 2007 roku metodą ankiety internetowej Ankieta podzielona była na kilka części pytania
Bardziej szczegółowoEWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V
EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V Problem badawczy: Czy uczniowie są uzależnieni od Internetu i telefonów komórkowych. Opracowali:
Bardziej szczegółowoAutor: Ewelina Brzyszcz Studentka II roku II stopnia Dziennikarstwo i komunikacja społeczna Uniwersytet Jana Kochanowskiego Kielce
Autor: Ewelina Brzyszcz Studentka II roku II stopnia Dziennikarstwo i komunikacja społeczna Uniwersytet Jana Kochanowskiego Kielce Wraz z upowszechnieniem Internetu narodziło się nowe pokolenie. Świat
Bardziej szczegółowoWPŁYW ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU NA WYCHOWANIE MŁODZIEŻY W OKRESIE ADOLESCENCJI
WPŁYW ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU NA WYCHOWANIE MŁODZIEŻY W OKRESIE ADOLESCENCJI Autorki: Agnieszka Błyszczek, Magdalena Gołębiewska INFORMACJE O AUTORKACH Doktorantki I roku Pedagogiki, na Wydziale Nauk
Bardziej szczegółowoRaport z badania reputacji marki
Raport z badania reputacji marki dla Fundacja na rzecz reputacji marki Premium Brand ul. Asfaltowa 4/4 02-527 Warszawa tel.: 22 392 06 20 tel. kom.: +48 720 913 135 e-mail: biuro@premiumbrand.com.pl www.premiumbrand.com.pl
Bardziej szczegółowoReklamy herbaty w ujęciu neurolingwistycznego programowania
Reklamy herbaty w ujęciu neurolingwistycznego programowania Kielce, 6-7 listopada 2013 roku Ogólnopolskiej konferencji dla studentów i doktorantów Oddzieleni... Problemy w komunikacji międzyludzkiej Dominik
Bardziej szczegółowoZarządzanie marketingiem i sprzedażą
Zarządzanie marketingiem i sprzedażą Specjalność stanowi zbiór 5 przedmiotów specjalnościowych umożliwiających studentom nabycie profesjonalnej wiedzy i szerokich umiejętności w zakresie zarządzania marketingiem
Bardziej szczegółowoE-commerce w Polsce Kim są polscy e-kupujący? [RAPORT]
E-commerce w Polsce 2018. Kim są polscy e-kupujący? [RAPORT] data aktualizacji: 2018.07.06 Kupujący online stanowią 56 proc.wszystkich badanych internautów. Wśród kupujących nieco więcej jest osób przed
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia konsumenta Mgr Beata Skowrońska psycholog, coach Uniwersytet w Białymstoku 20 listopada 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoTegoroczna edycja badań przeprowadzana była na przełomie marca i kwietnia 2015.
KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2015 to ogólnopolski, promocyjny program konsumencki, prowadzony przez Redakcję Strefy Gospodarki ogólnopolskiego, niezależnego dodatku dystrybuowanego wraz z Dziennikiem Gazetą
Bardziej szczegółowoćwiczenia 15 zaliczenie z oceną
Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Zarządzanie Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: dr Barbara Jacennik Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoopracowany przez : mgr Joannę Ejsmont
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 10 im. Sługi Bożego księdza Michała Sopoćki w Białymstoku Publiczne Gimnazjum nr 16 ul. Sokólska 1 15-865 Białystok tel.(085)66-47-407 PROGRAM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH W
Bardziej szczegółowoAgencja Badań Nowej Generacji
Agencja Badań Nowej Generacji Kim jesteśmy SW Research Agencja badań nowej generacji Rok założenia 2011 Stały skład 11 Wizerunek Wartości Lider i prekursor społecznościowych badań przez Internet w Polsce.
Bardziej szczegółowoCzemu tak wiele dzieci rezygnuje ze sportu?
Czemu tak wiele dzieci rezygnuje ze sportu? Przyczyny Systemowe np. brak szkółek dla zawodników powyżej 13 r.ż. Osobnicze takie jak : - niska motywacja - brak wiary w siebie - wysoki poziom stresu - brak
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoW VI edycji badania w 2017 roku zastosowano następujące metody badawcze:
KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2017 to ogólnopolski, promocyjny program konsumencki, prowadzony przez Redakcję Strefy Gospodarki ogólnopolskiego, niezależnego dodatku dystrybuowanego wraz z Dziennikiem Gazetą
Bardziej szczegółowoPOSTAW NA ROZWÓJ! 19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT
19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego edycja 2 Projekt współfinansowany przez
Bardziej szczegółowoInteraktywne formy promocji & reklamy. Trzeba działać aby rzeczy się stawały, a nie czekać aż się staną
Interaktywne formy promocji & reklamy Trzeba działać aby rzeczy się stawały, a nie czekać aż się staną 1 Agenda Kim jesteśmy O epromer Interaktywny epr Czym się zajmujemy Model współpracy Nasze doświadczenie
Bardziej szczegółowoMetoda Opcji Metoda Son-Rise
Metoda Opcji Metoda Son-Rise autorzy: Barry Kaufman oraz Samahria Kaufman syn diagnoza- głęboki autyzm i opóźnienie umysłowe, IQ poniżej 30; opracowali własną metodę-> obserwując zachowania syna stwierdzili,
Bardziej szczegółowoPolscy konsumenci a pochodzenie produktów. Raport z badań stowarzyszenia PEMI. Warszawa 2013.
Polscy konsumenci a pochodzenie produktów.. Spis treści Wstęp 3 1. Jak często sprawdzacie Państwo skład produktu na etykiecie? 4 2. Jak często sprawdzacie Państwo informację o kraju wytworzenia produktu
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ KONSUMENCKICH
PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ KONSUMENCKICH Ćwiczenia 4 Postawy konsumenckie POSTAWA Postawa to trwała ocena (pozytywna lub negatywna) ludzi, obiektów, pojęć. Krótkotrwałe stany emocjonalne - gniew, irytacja nie
Bardziej szczegółowoCzłowiek biznesu, nie sługa. (fragmenty rozmów na FB) Cz. I. że wszyscy, którzy pracowali dla kasy prędzej czy później odpadli.
Człowiek biznesu, nie sługa. (fragmenty rozmów na FB) Cz. I Piotr: Ludzie nie rozumieją pewnych rzeczy, zwłaszcza tego, że wszyscy, którzy pracowali dla kasy prędzej czy później odpadli. Kasa nie może
Bardziej szczegółowoW poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r.
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Ewa Hasek Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.
Bardziej szczegółowoTwoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności
Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności Interpretacja wyników w skali standaryzowanej W okresie nauki w szkole podstawowej dziecko będzie pisało standaryzowane sprawdziany umiejętności
Bardziej szczegółowoNEWSLETTER PRODUCT PLACEMENT W POLSKICH SERIALACH TELEWIZYJNYCH 14 GRUDNIA 2007
NEWSLETTER PRODUCT PLACEMENT W POLSKICH SERIALACH TELEWIZYJNYCH 14 GRUDNIA 2007 Spis treści 1. CEL I PRZEBIEG BADANIA 3 2. CHARAKTERYSTYKA RESPONDENTÓW 4 3. WYNIKI 5 4. WNIOSKI I REKOMENDACJE 8 tel. (071)
Bardziej szczegółowoANKIETY (ZESTAWIENIE): Z MŁODZIEŻĄ O KOMUNIKACJI I WIELOZADANIOWOŚCI NA CO TO MA WPŁYW?
ANKIETY (ZESTAWIENIE): Z MŁODZIEŻĄ O KOMUNIKACJI I WIELOZADANIOWOŚCI NA CO TO MA WPŁYW? 1 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 ANKIETA 1... 4 1. SPOSÓB KOMUNIKACJI... 4 1.1 Wyniki... 4 1.2 Wyjaśnienia... 8 2. CZEGO
Bardziej szczegółowoGry komputerowe. popularna forma rozrywki dla dzieci i młodzieży
Gry komputerowe popularna forma rozrywki dla dzieci i młodzieży Gry komputerowe mogą: wspierać rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dzieci wpływać pozytywnie na spostrzegawczość, reakcje na bodźce,
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Czytanie - oto najlepszy sposób uczenia się. Aleksander Puszkin Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie.
Bardziej szczegółowoTegoroczna edycja badań przeprowadzana była na przełomie marca i kwietnia 2015.
KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2015 to ogólnopolski, promocyjny program konsumencki, prowadzony przez Redakcję Strefy Gospodarki ogólnopolskiego, niezależnego dodatku dystrybuowanego wraz z Dziennikiem Gazetą
Bardziej szczegółowoBadania marketingowe. Omówione zagadnienia
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie Badania marketingowe Wykład 6 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Omówione zagadnienia Rodzaje badań bezpośrednich Porównanie
Bardziej szczegółowoSylabus z modułu. [45C] Psychologia. Interpretowanie i rozumienie podstawowych zjawisk życia psychicznego. Student po zakończeniu modułu:
1. Ogólne informacje o module Sylabus z modułu [45C] Psychologia Nazwa modułu PSYCHOLOGIA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status
Bardziej szczegółowoMgr Anna Bernacka Mgr Justyna Cherchowska Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie
Mgr Anna Bernacka Mgr Justyna Cherchowska Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie Obecnie jesteśmy świadkami niespotykanej dynamiki postępu technologicznego, który w głównej mierze tyczy się sposobu
Bardziej szczegółowoProgram Wychowawczo-Profilaktyczny. Klasa I gimnazjum
Program Wychowawczo-Profilaktyczny Klasa I gimnazjum Program wychowawczo-profilaktyczny oparty jest na założeniach Programu Wychowawczego i Programu Profilaktycznego Szkoły Podstawowej Specjalnej i Gimnazjum
Bardziej szczegółowoW zależności od zajętego miejsca może otrzymać następujące godło: złote srebrne brązowe wyróżnienie
KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2018 to ogólnopolski, promocyjny program konsumencki, prowadzony przez Redakcję Strefy Gospodarki ogólnopolskiego, niezależnego dodatku dystrybuowanego wraz z Dziennikiem Gazetą
Bardziej szczegółowoZadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1.
Zadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1. Wykonano pewien eksperyment skuteczności działania pewnej reklamy na zmianę postawy. Wylosowano 10 osobową próbę studentów, których poproszono o ocenę pewnego produktu,
Bardziej szczegółowoFREE ARTICLE. www.research-pmr.com. Świadomość marki a lojalność konsumentów. Autor: Maciej Koniewski
FREE ARTICLE Świadomość marki a lojalność konsumentów Autor: Maciej Koniewski Luty 2012 Świadomość marki to najniższy poziom znajomości marki. Jest to początek kontinuum znajomości marki, które rozciąga
Bardziej szczegółowo