MODELE BIZNESU W EPOCE NETWORK ECONOMY
|
|
- Ludwik Kowalik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROCZNIKI EKONOMII I ZARZ DZANIA Tom 5(41) 2013 MARIUSZ SAGAN I. CHARAKTERYSTYKA NETWORK ECONOMY (NE) Wybór modelu biznesu realizowanego przez przedsi biorstwo jest ci le uzale niony od jego decyzji strategicznych 1. Kluczowy wp yw na ewolucj tradycyjnych modeli biznesowych w kierunku modeli biznesu gospodarki sieciowej mia y jednak e czynniki zwi zane z otoczeniem zewn trznym przedsi biorstw, w tym globalizacja oraz otwieranie si rynków, wprowadzenie nowych technologii informacyjnych oraz przede wszystkim rozkwit Internetu. Internet sta si nie tylko nowym kana em komunikacji z klientem, ale przede wszystkim umo liwi stworzenie platformy wspó pracy pomi dzy przedsi biorstwami oraz konsumentami w celu testowania i rozwoju nowych produktów i us ug oraz technologii. Globalna sie cyfrowa zmieni a zasadniczo rodowisko biznesowe przedsi biorstw, redukuj c koszty komunikowania si z klientem, tworz c sieci wspó pracy, dywersyfikuj c przychody oraz dziel c si nimi z innymi uczestnikami gry rynkowej innymi s owy, stwarzaj c now przestrze mo liwych konfiguracji biznesowych, w tym umo liwiaj c pojawienie si nowych modeli biznesu, które mog zaadoptowa przedsi biorstwa 2. Równolegle biznes zosta zmuszony do DR MARIUSZ SAGAN adiunkt Zak adu Strategii Konkurencji, Instytut Rynków i Konkurencji, Szko a G ówna Handlowa w Warszawie; mariuszsagan@interia.pl 1 Sam model biznesowy nie jest strategi, ale odzwierciedla wybory strategiczne przedsi biorstwa oraz mo e by u yty do ich analizy i komunikowania interesariuszom. 2 A.H. B a s k, M. T i n n i l a, M. R a j a h o n k a, Matching service strategies, business models and modular business processes, Business Process Management Journal 16(2010), nr 1, s. 160.
2 MARIUSZ SAGAN 290 stworzenia ram komunikowania si i wspó pracy z coraz liczniejszym oraz z o- onym rodowiskiem interesariuszy. Gospodarka sieciowa zmienia uk ad zale no ci rynkowej, czego egzemplifikacj jest przesuwanie si punktu ci ko ci w adzy od sprzedawców w kierunku kupuj cych. Sprzyja temu natychmiastowy dost p do oferty rynkowej na ca ym rynku globalnym. W zwi zku z powy szym, zredukowany tak e zosta poziom asymetrii informacji. W konsekwencji dost p do informacji natychmiastowy, tani i zindywidualizowany sta si kolejnym wyznacznikiem gospodarki internetowej. Pe niejsza i dostosowana do potrzeb klienta informacja przyczynia si z kolei do wzrostu jego satysfakcji. Internet uruchomi w wielu przypadkach zjawiska twórczej destrukcji, niszcz c niektóre stare produkty i us ugi, jednocze nie ograniczaj c funkcje marketingowe innych. Gospodarka sieciowa dysponuje, co jest niezmiernie istotne dla pe niejszego i du- o bardziej zindywidualizowanego zaspokojenia potrzeb klientów (zarówno indywidualnych, jak te instytucjonalnych), niesko czon pojemno ci wirtualn. Mo liwo ci te nie zosta y jeszcze zdyskontowane przez biznes, nawet na poziomie koncepcyjnym, co otwiera nowe pole do tworzenia du o bardziej zaawansowanych modeli biznesowych w przysz o ci, opartych na generowaniu w ród klientów nowych potrzeb. Turbulentne zmiany w otoczeniu konkurencyjnym spowodowa y, i tradycyjne modele biznesu, które sprawdza y si w stabilnym rodowisku, straci y racj bytu. Proces ten obj w a ciwie wszystkie sektory gospodarki. W efekcie powsta y nowe ga zie/biznesy, których konkurencyjno nie jest ju oparta na zasobach fizycznych przedsi biorstw sektora, lecz na kapitale intelektualnym, sieciach oraz nowych, elastycznych strukturach organizacyjnych. Ich wiod c cech sta a si zdolno do kreacji innowacji warto ci oraz agresywna polityka poszukiwania nowych mo liwo ci rynkowych, a w konsekwencji wi kszych zysków 3. 3 T.H. D a v e n p o r t, M. L e i b o l d, S. V o e l p e l, Strategic Management in the Innovation Economy. Strategy Approaches and Tools for Dynamics Innovation Capabilities, New York: Wiley 2006, s. 7.
3 291 II. UWARUNKOWANIA MODELI BIZNESOWYCH W GOSPODARCE SIECIOWEJ Komunikacja elektroniczna i rozwój zastosowa Internetu w radykalny sposób zmieni y dotychczas istniej ce, tradycyjne modele biznesu. Mo na w a ciwie stwierdzi, i gospodarka sieciowa stworzy a zupe nie nowe modele biznesowe, czyli sposoby, w jaki firma uzyskuje przychody i zyski ze swojej dzia alno ci. W zwi zku z powy szym, modele biznesu w gospodarce sieciowej (zamiennie stosowane s tak e poj cia modele biznesu w gospodarce opartej na Internecie, modele e-biznesu) 4 sta y si odpowiedzi na b yskawiczne zmiany w otoczeniu rynkowym, jednocze nie szybko dostosowuj c si do kolejnych zmian. Cech charakterystyczn modeli biznesowych w gospodarce sieciowej jest ich bardzo wysoka elastyczno, czemu towarzyszy nieustanna optymalizacja dzia a operacyjnych firmy dzi ki wykorzystaniu technologii cyfrowych. Zmiana charakteru modeli biznesowych w epoce Network Economy jest uwarunkowana jak ju zaznaczono przede wszystkim rewolucj internetow oraz innymi prze omowymi tendencjami w otoczeniu. Z drugiej strony nie by aby mo liwa bez zmian w zachowaniach klienta, zmieniaj cych si strategii przedsi biorstwa (w tym zmian w zarz dzaniu firm ) oraz nowej architektury przedsi biorstwa. Problem ten jest przedmiotem analizy w dalszej cz ci niniejszego opracowania. Przej cie z perspektywy transakcyjnej na perspektyw relacyjn jest jednym z podstawowych czynników wp ywaj cych na funkcjonowanie modeli biznesowych w gospodarce sieciowej. Dotychczasowy charakter wymiany, którego podstawowym celem w gospodarce tradycyjnej jest ekonomizacja transakcji, w perspektywie relacyjnej zyska nowy wymiar: tworzenia relacji interpersonalnych pomi dzy sprzedawc i nabywc oraz generowania dialogu pomi dzy sprzedawc a wieloma konkretnymi kupuj cymi (dzi ki nowym systemom infor- 4 Gartner Group (firma konsultingowa z USA) twierdzi z kolei, i nie mo na obecnie mówi o modelach e-biznesowych, gdy w gospodarce internetowej wszystkie modele biznesu realizowane przez przedsi biorstwa to modele sieciowe. W zwi zku z powy szym e-biznes jest po prostu biznesem, za model e-biznesu modelem biznesu. Zob. J. S t r a u s s, R. F r o s t, E-marketing, Upper Saddle River: Prentice Hall 2009, s. 11.
4 MARIUSZ SAGAN 292 macyjnym) 5. Dotychczasowa komunikacja z masowym rynkiem przybra a form komunikacji wzajemnej z grupami spo eczno ciowymi lub/i ze ci le wyselekcjowanymi segmentami nabywców. Dialog pomi dzy klientami a firmami staje si w sieci czynnikiem rozwoju biznesu. Co wi cej, to klienci decyduj i rozwijaj nowe wzorce konsumpcji mediów i wyboru produktów, za transparentno Internetu powoduje, i przywi zanie do marki staje si wprost proporcjonalne do mo liwo ci natychmiastowego, wirtualnego dost pu do obietnicy, któr ze sob niesie 6. Rynek on-line sta si swoistym ekosystemem, z nowymi normami zachowa kupuj cych i sprzedawców, wyznaczanymi przez technologi oraz sieci spo eczne. Nowa struktura transakcji w gospodarce sieciowej, cho jest sygnalizowana przez teori sieci, nie jest przez wspomnian teori w pe ni obj ta, co dotyczy zw aszcza topografii i struktury sieci 7. W warstwie zarz dczej nast puje przej cie do nowego paradygmatu modelu biznesu gospodarki sieciowej. Cele zarz dcze, ugruntowane wokó zaspokajania potrzeb klienta w celu realizacji zysku w tradycyjnych modelach biznesu, w modelach biznesu internetowego s modyfikowane w ró nych p aszczyznach. W modelu e-biznesu wykorzystuj cym komunikacj e-marketingow, celem zarz dczym jest stworzenie marketingu dialogu z wykorzystaniem zaawansowanych narz dzi IT. Z kolei w modelu e-biznesowym opartym na marketingu interaktywnym, zamiarem zarz dczym jest zorganizowanie interakcji firmy z klientami w celu stworzenia, rozwoju oraz u atwienia wzajemnej komunikacji dla osi gania wspólnych korzy ci biznesowych 8. Wp yw modeli biznesu w gospodarce sieciowej na decyzje zarz dcze jest bardzo widoczny tak e w innych p aszczyznach zarz dzania, w tym w strukturach zarz dczych. Tradycyjny podzia funkcjonalny w sprzeda y i marketingu (mened erowie sprzeda y, brand managerowie) w modelu e-biznesowym wykorzystuj cym marketing relacyjny jest zast powany struktur projektow, wykorzystuj c zasoby ludzkie z ró nych komórek organizacyjnych i szczebli zarz dzania. Tak e w warstwie inwestycji zarz dczych nowe 5 A. L i n d g r e e n, R. P a l m e r, J. V a n h a m m e, Contemporary marketing practice: theoretical propositions and practical implications, Marketing Intelligence & Planning 22(2004), nr 6, s D. C h a f f e y, P.R. S m i t h, emarketing excellence. Planning and optimizing your digital marketing, New York: Butterworth Heinemann 2008, s Ch. Z o t t, R. A m i d, The Business Model as the Engine of Network-Based Strategies, w: The Network Challenge. Strategy, Profit, and Risk in an Interlinked World, red. P.R. Kleindorfer, Y.Wind, R. F. Gunther, New Jersey: Wharton School Publishing 2009, s L i n d g r e e n, P a l m e r, V a n h a m m e, Contemporary marketing, s. 679.
5 293 modele biznesu w sieci akcentuj konieczno ponoszenia nak adów na tworzenie zewn trznych aktywów rynkowych (stworzenie sieci relacji) w miejsce tradycyjnych nak adów w wewn trzny potencja organizacji (np. aktywa promocji, sprzeda y itp.). W literaturze przedmiotu akcentuje si, i w dynamicznych modelach biznesu w Internecie cz decyzji zarz dczych ma charakter intuicyjny (w ograniczony sposób wiadomy). Uwarunkowania funkcjonowania modeli biznesowych w gospodarce sieciowej mo na tak e rozpytywa w kontek cie relacji: strategia przedsi biorstwa model biznesu procesy biznesowe. W powy szej konfiguracji model biznesowy staje si wyrazem przyj tej przez firm strategii, najcz ciej na poziomie strategicznej jednostki biznesowej (SBU). Taki sposób rozumowania pozwala na w czenie konceptualne modeli e-biznesowych w ramy ogólnej strategii przedsi biorstwa, poza którymi funkcjonowa y, w cz ci za o e teoretycznych oraz w praktyce zarz dczej szybko rosn cych firm gospodarki sieciowej 9. Umiejscowienie modeli biznesowych na poziomie SBU pozwala tak e na lepsze zrozumienie, dlaczego i w jakich konfiguracjach tworz one sieci wspó pracy (w tym sieci globalne). Model biznesowy, jako szczegó owa egzemplifikacja strategii firmy na poziomie strategicznej jednostki biznesowej, okre la przede wszystkim sposoby dystrybucji oraz podzia u warto ci dla klientów. Strategia firmy realizuj cej model e-biznesu powinna transmitowa do jego za o e, poza warto ci dla klienta, sposoby osi gania zamierzonego usieciowienia w firmie, zakres i g boko relacji z interesariuszami, standardy kontraktów, koszty wytwarzania oraz hierarchi wewn trzn. Niestety, jak pokazuj badania, modele biznesu nie nad aj za zmianami strategii firmy, i odwrotnie 10. III. ELEMENTY MODELU BIZNESU W GOSPODARCE SIECIOWEJ W modelu biznesu (zarówno tradycyjnym, jak i internetowym) kluczowymi elementami konstytuuj cymi s : warto (korzy ci), któr zamierza zaoferowa klientowi przedsi biorstwo, cis e okre lenie grupy nabywców, do których trafi owa warto (korzy ci), oraz sposób utrzymania przewagi konkurencyjnej na 9 B a s k, T i n n i l a, R a j a h o n k a, Matching service strategies, s Tam e, s. 173.
6 MARIUSZ SAGAN 294 rynku. Model biznesu jest spajany przez zasoby (technologia, kapita ludzki, posiadane marki) oraz wyró niaj ce firm zdolno ci (kompetencje R&D, umiej tno ci przywódcze managementu, kompetencje w zakresie wytwarzania i logistyki itp.). Do chwili obecnej w literaturze przedmiotu nie dopracowano si ogólnie przyj tego paradygmatu modelu biznesu w gospodarce sieciowej. Problemy definicyjne modeli e-biznesu wynikaj z kilku powodów. Po pierwsze ró ni badacze w odmienny sposób widz elementy konstytuuj ce model biznesu internetowego (przyjmuj c b d te nie przyjmuj c mierzalne kryteria typologii modeli biznesowych). Po drugie niejednoznaczna jest terminologia i definicje modelu biznesu (rozumianego tradycyjnie i jako punkt wyj cia do modeli e-biznesu). Po trzecie brak jest operacjonalizacji zwi zków na linii strategia model biznesu (model e-biznesu) procesy biznesowe, która pozwala aby na pe niejsze zrozumienie procesów wewn trz tej triady. Przyk adowo J. Strauss i R. Frost definiuj model biznesu w Internecie (model e-biznesu) jako metod dzia ania, w ramach której przedsi biorstwo jest w stanie utrzyma technologi IT jako kluczowy komponent swoich zasobów, dzi ki której mo e dostarcza warto dla klientów i partnerów biznesowych oraz generowa strumienie przychodów 11. Cytowani autorzy rozpatruj model e-biznesu i jego elementy w czterech p aszczyznach 12 : 1. Bie cej dzia alno ci firmy (na model e-biznesowy w tym wymiarze sk adaj si : zakupy on-line, , zawarto strony, pozyskiwanie informacji wywiadownia internetowa, reklama i promocja sprzeda y on-line, dynamiczne strategie cenowe). 2. Procesów biznesowych w przedsi biorstwie (CRM, zarz dzanie wiedz w organizacji i sieci, budowanie spo eczno ci internetowych, marketing baz danych, zarz dzanie a cuchem dostaw, planowanie zasobów przedsi biorstwa, strategia masowej indywidualizacji). 3. Strategii przedsi biorstwa (model biznesowy oparty na e-handlu, portalach, sieci spo eczno ciowej, brokerze lub agencie on-line). 4. Gry rynkowej przedsi biorstwa gdzie powy sze elementy s na bie co, operacyjnie konfigurowane i rekonfigurowane, aby firma mog a osi ga zamierzone cele strategiczne. 11 Patrz: S t r a u s s, F r o s t, E-marketing, s Tam e, s
7 295 W uj ciu Ch. Zotta i R. Amida istot zawarto ci modelu biznesu jest to, czy b dzie w stanie zaproponowa klientom now konfiguracj produktów, us ug oraz informacji. Dodatkowo cech konstytuuj c model biznesu w tej propozycji jest jego zdolno do uzyskiwania dost pu do bezprecedensowej wcze niej liczby klientów, partnerów sieciowych oraz towarów i us ug. Zott i Amid explicite nie definiuj powy szego modelu jako model e-biznesowy, cho jego komponenty s ci le uzale nione od mo liwo ci funkcjonowania w Internecie 13. Mieszcz si one w szerszych ramach propozycji konstrukcji modelu biznesowego, na który sk adaj si : ramy strukturalne modelu biznesu, zawarto modelu biznesu oraz zarz dzanie modelem biznesu. Najbardziej kompleksow propozycj, w której zdefiniowano podstawowe elementy (komponenty) modelu biznesowego w Internecie (modelu e-biznesu), zaproponowali A. Afuah oraz Ch.L. Tucci 14. Autorzy widz odpowiednio skonstruowany model e-biznesu, jako rodek do osi gania przewagi konkurencyjnej w bran ach internetowych. Ich zdaniem, model biznesu internetowego (sprz ony z otoczeniem oraz z planowanymi zyskami firmy) powinien zawiera nast puj ce elementy (skodyfikowane b d te funkcjonuj ce jako zbiór nieformalnych za- o e ): 1. Warto oferowana klientowi. 2. Zakres oferty dla klienta. 3. Polityka cenowa. 4. ród a przychodów. 5. Dzia ania (funkcje) powi zane. 6. Realizacja modelu. 7. Umiej tno ci firmy. 8. Trwa o przewagi konkurencyjnej. Ró nica pomi dzy modelem biznesu tradycyjnym a modelem biznesu wy- cznie w Internecie sprowadza si, zdaniem cytowanych autorów, do znalezienia odpowiedzi na kluczowe pytania dotycz ce zmiany uwarunkowa biznesowych w gospodarce internetowej w porównaniu do stanu sprzed rozwojem Internetu oraz sposobów wykorzystania Internetu, jako narz dzia tworzenia i dystrybucji warto ci dla klienta. 13 Z o t t, R. A m i d, The Business, s A. A f u a h, Ch.L. T u c c i, Biznes internetowy. Strategie i modele, Kraków: Oficyna Ekonomiczna 2003, rozdzia IV.
8 MARIUSZ SAGAN WARTO OFEROWANA KLIENTOWI Dla klienta warto to produkt b d us uga, które posiadaj wyró niaj ce go od konkurencji cechy lub oferowane s po ni szej cenie. Przedsi biorstwo mo e ró nicowa swoj ofert ze wzgl du na: cechy funkcjonalne, moment wprowadzenia produktu na rynek, lokalizacj, serwis, dost pny asortyment, wizerunek marki oraz zakres powi za z innymi firmami 15. Kluczem sukcesu firmy jest umiej tno dostarczenia nabywcy odpowiedniej konfiguracji warto ci (value mix). W internetowych modelach biznesowych istnieje wy szy potencja na generowanie nowej, unikalnej warto ci dla klienta, dzi ki praktycznie nieograniczanym mo liwo ciom konfiguracji dzia a biznesowych. Tym samym Internet powinien umo liwia znalezienie sposobów zaspokojenia nowych, dynamicznych potrzeb nabywców. rodkiem do nowego zarz dzania warto ci dla klienta w modelach e-biznesu staje si umiej tne zarz dzanie sieciow wspólnot klientów. Pozwala to z jednej strony na uczenie si od nich kompetencji sieciowej, z drugiej za umo liwia lepsze rozpoznanie potrzeb klientów. Spo eczno ci sieciowe mog by zarówno zorientowane na transakcj (przede wszystkim rynek B2B), jak i na wspólne interesy. W tym drugim przypadku wspólne cele determinuj wy szy poziom interakcji uczestników sieci 16. Dla odpowiednio dedykowanych modeli e-biznesu oznacza to, i atwiej jest stworzy i dystrybuowa w a ciwie skonfigurowan warto dla klienta. J drem modelu e-biznesu jest zatem utrzymywanie dwustronnych, wspó ucz cych si, relacji z klientem (oraz innymi partnerami w sieci). Sprawiaj one, i nabywcy zaczynaj personalizowa firm (jego system organizacyjny i kultur organizacyjn ), dostarczaj c im produkty b d us ugi, w analogiczny sposób, w jaki personalizuj marki produktów lub us ug. Uczestnicy sieci (klienci) zachowuj si relatywnie cz sto w relacjach on-line w sposób altruistyczny (tworz c warto dla spo eczno ci sieciowych), co u atwia sukcesywne generowanie nowych i zarazem ta szych rozwi za internetowych przez biznes. 2. ZAKRES OFERTY Zakres oferty jest ci le zwi zany z warto ci, któr oferuje klientowi firma. W tradycyjnych modelach biznesu zakres ten odpowiada na pytanie, do jakiego 15 Tam e, s J. R o w l e y, Just another channel? Marketing communications in e-business, Marketing Intelligence & Planning 22(2004), nr 1, s
9 297 segmentu demograficznego lub geograficznego firma oferuje swoj ofert oraz jak du y jest asortyment produktów i us ug, dostarczaj cych warto nabywcy 17. W modelach e-biznesu kluczem w ofercie jest wielko segmentu klientów, do których mo na dotrze wy cznie za pomoc Internetu, co zmienia optyk segmentacji na transnarodow. 3. POLITYKA CENOWA Kszta towanie cen jest jednym z tych elementów modelu biznesu, który istotnie zmienia si w warunkach gospodarki sieciowej. Przede wszystkim obowi zuj cy w tradycyjnych modelach biznesu model praktycznie nienegocjowanej, ma o elastycznej ceny sta ej, jest wypierany przez cen ustalan w trakcie tzw. dwustronnych negocjacji. Mechanizm ten, mo liwy do implementacji na tak skal jedynie w modelach internetowych, pozwala na szybk realizacj transakcji (w opinii klientów: tak e na bardziej sprawiedliw ). Ma to niebagatelne znaczenie dla firmy, zarówno w kontek cie satysfakcji klienta z oferowanego produktu (us ugi), jak te dzielenia si z nim warto ci. Poza dwustronnymi negocjacjami modele internetowe oferuj tak e du o bardziej zaawansowane i transparentne mechanizmy aukcyjne. W literaturze przedmiotu utrwali si w ostatnich latach pogl d, i modele internetowe s w stanie zaoferowa generalnie lepsze warunki cenowe ni modele tradycyjne czy nawet mieszane. Now propozycj dla rynku, a zarazem konkurencyjn formu dla stricte modeli e-biznesowych staj si jednak e tzw. niskokosztowe modele biznesu (low-cost business models), w wi kszo ci funkcjonuj ce w ramach modeli tradycyjnych. Istota modeli niskokosztowych sprowadza si do stworzenia równowagi pomi dzy propozycj warto ci, któr firma chce dostarczy klientowi, a jej zasobami, struktur i mark, które wspieraj dzia ania niskokosztowe 18. Formu a strategii niskokosztowej wykorzystuje segmenty klientów wra liwych na zmiany cen, ogranicza koszty w ca ym a cuchu warto ci, projektuje adekwatn dla efektywno ci kosztowej organizacj oraz m.in. kreuje podstawowy, zunifikowany standard produktów b d us ug, inny dla poszczególnych segmentów nabywców 19. Pomimo i powy sza strategia nie jest 17 A f u a h, T u c c i, Biznes internetowy, s. 91 oraz N. K a c h a n e r, Z. L i n d g a r d t, D. M i c h a e l, Innovating low-cost business models, Strategy & Leadership 39(2011), nr 2, s Por. szerzej: tam e, s
10 MARIUSZ SAGAN 298 aplikowalna bezpo rednio do modeli internetowych, cz wykorzystanych rozwi za koncepcyjnych jest wykorzystywana zw aszcza przez przedsi biorstwa mi dzynarodowe w procesie przenoszenia poszczególnych cz ci swojego modelu biznesu do Internetu. Mo e to w przysz o ci spowodowa zmian koncepcji modelu e-biznesu, w kierunku wi kszej standaryzacji strategii firm obecnych wy cznie w Internecie. 4. RÓD A PRZYCHODÓW Ka dy model biznesu powinien ci le rozgranicza, co stanowi ród o przychodów (zysków) dla danej firmy. W modelach biznesu internetowego ustalenie róde przychodów i zysków nabiera szczególnego znaczenia, dlatego e medium internetowe jest technologi po rednicz c i wykazuje sieciowe efekty zewn trzne 20. Internet powoduje, i czysty model e-biznesowy ma du o wi cej mo liwo ci generowania przychodów z nowych róde, oraz elastycznego ich konfigurowania, ni modele tradycyjne. Bardzo cz sto przychody firmy pochodz z obci - ania partnerów sieciowych w modelu (inne firmy), ni z przerzucania kosztów na bezpo rednich klientów. Dzielenie przychodów na wielu interesariuszy modelu powoduje, e z jednej strony nast puje dywersyfikacja ryzyka utraty zysków, z drugiej za mo e powodowa niekorzystne efekty rozmywania modelu e-biznesowego (i w konsekwencji dalszej jego niesterowalno ci). Przychody w modelu e-biznesowym s generowane najcz ciej przez po redników (media on-line, portale) oraz przez typowe strony transakcyjne (wspierane przez przychody z reklamy) DZIA ANIA (FUNKCJE POWI ZANE) Dostarczenie okre lonej warto ci ró nym klientom (indywidualnym b d instytucjonalnym) wymaga podj cia okre lonych dzia a, które stanowi fundament wytworzenia tych warto ci (korzy ci). S one realizowane w ramach a cucha warto ci przedsi biorstwa. W modelach biznesu internetowego wymaga to odpowiedzi dodatkowo na nast puj ce pytania: jak wiele nowych rodzajów dzia alno ci nale y wykona w zwi zku z podj ciem biznesu w Internecie oraz 20 A f u a h, T u c c i, Biznes internetowy, s Wyczerpuj ce omówienie rodzajów przychodów z modeli e-biznesu znajduje si w pracy: C h a f f e y, S m i t h, emarketing, s
11 299 w jakim stopniu Internet mo e (powinien) usprawni wykonywanie dotychczasowych czynno ci? 22 W porównaniu do tradycyjnych modeli biznesowych, istotna staje si zatem dodatkowa konfiguracja czynno ci, w tym nowe podej cie efektywno ciowe do dzia a w modelu biznesu. Wspieranie dzia a w modelach internetowych wymaga niekiedy zastosowania zupe nie nowych instrumentów promocyjnych, w tym przej cia od sposobów komunikacji realizowanych w mediach tradycyjnych do mediów on-line. W takim przypadku nowy fundament tworzenia warto ci dla klienta jest wspomagany przez now reklam : tani, interaktywn, ci le pozycjonowan, bezpo redni oraz tak, w której kluczem jest przekaz informacyjny, nie za wizerunek REALIZACJA MODELU Proces wdra ania w ycie modelu biznesowego (jako jeden z kluczowych elementów konstytuuj cych sam model biznesowy) jest uwarunkowany systemem i struktur organizacyjn firmy, jej kultur organizacyjn oraz otoczeniem. Sie Internetu zmienia istotnie czynniki okre laj ce skuteczno realizacji modelu biznesowego. W okre lonych przypadkach wdra ania modeli wy cznie e-biznesowych zaobserwowano, i rozmywana zostawa a dotychczasowa architektura przedsi biorstwa w kierunku tworzenia elastycznych struktur organizacyjnych, s u cych wymianie transakcji oraz informacji z zewn trznymi interesariuszami firmy UMIEJ TNO CI FIRMY ORAZ TRWA O PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ Zasoby firmy oraz jej kluczowe kompetencje warunkuj zdolno przedsi biorstwa do osi gania i utrzymywania w d u szym okresie przewag konkurencyjnych. W tradycyjnych modelach biznesowych nabycie odpowiednich kompetencji przez firm mog o wyró nia j na rynku przez wiele lat, bez istotnego ryzyka biznesowego. W niestabilnym i nieprzewidywalnym otoczeniu rynkowym zasoby i kompetencje (w tym zdolno do wyró niania si na rynku) mog szybko si zde- 22 A f u a h, T u c c i, Biznes internetowy, s R o w l e y, Just another channel?, s Z o t t, A m i d, The Business, s. 271.
12 MARIUSZ SAGAN 300 waluowa, gdy konkurencja internetowa b yskawicznie kopiuje i rekonfiguruje rozwi zania biznesowe z rynku. Powoduje to, i dotychczasowe strategie nakierowane na utrwalenie przewag konkurencyjnych staj si nieskuteczne. W nowych modelach e-biznesowych Internet wp ywa na umiej tno ci firmy, tworz c nowe pola do ich definiowania (redefiniowania). Nowa konfiguracja zasobów (w tym dzielenie si zasobami w sieci) powoduje, i tradycyjnie rozumiany element modelu biznesu (zasoby i kompetencje) musi zacz by postrzegany jako element konieczny, ale niewystarczaj cy, gdy kluczem do sukcesu i przetrwania firm w konkurencji sieciowej staje si konfiguracja ad hoc. IV. STRATEGIE I KLASYFIKACJE MODELI BIZNESU INTERNETOWEGO (E-BIZNESU) E-biznes mo e zosta zdefiniowany, jako prowadzenie dzia alno ci w Internecie w celu pozyskania klientów, sprzeda y im produktów b d us ug oraz realizacji zysków. Model biznesu internetowego (e-biznesu) okre la sposób, w jaki firma zamierza zrealizowa zyski z dzia alno ci w sieci. J. Abraham wyró nia dziesi podstawowych strategii w e-biznesie 25 : 1. Strategia Partenonu polega na wdro eniu przez przedsi biorstwo kilku wewn trznie powi zanych ze sob strategii, które nios jedn wspóln obietnic dla klienta. 2. Strategia oparta na symbiotycznej wspó pracy w przypadku której o powodzeniu modelu e-biznesu decyduje sie relacji z innymi partnerami na rynku. 3. Strategia przewodzenia polegaj ca na budowaniu pozycji lidera we w asnej bran y (dzi ki d eniu do doskona o ci b d wyró nianiu si ). 4. Strategia marketingu sekwencyjnego której istot jest konsekwentne, sekwencyjne komunikowanie si z klientem (g ównie poprzez poczt elektroniczn ). 5. Strategia dostarczania bezwarunkowej gwarancji satysfakcji. 25 Podaj za: P. M a j e w s k i, Czas na e-biznes, Gliwice: Helion 2007, s
13 Strategia polecania wykorzystuj ca zaufanie klientów, jakim darz osoby polecaj ce dan firm. 7. Strategia edukowania klientów. 8. Strategia pozycjonowania siebie jako eksperta w przypadku której nale y aktywnie prowadzi dzia alno edukacyjn oraz PR. 9. Strategia case study polegaj ca na stworzeniu banku studiów przypadków, podkre laj cych profesjonalizm i kompetencje firmy, 10. Strategia oparcia si na osobach znanych i s awnych dzi ki wy szemu poziomowi zaufania, jakim obdarzaj klienci osoby znane, nast puje jego przenoszenie na promowane produkty i us ugi. Uszczegó owieniem strategii e-biznesowych s strategie e-commerce, w ród których najpopularniejsze s : 1. Strategia Back-end (oferowanie klientom, oprócz podstawowego produktu b d us ugi, tzw. produktów dope niaj cych). 2. Up-selling oraz cross-selling. W literaturze przedmiotu mo na spotka si z ró nymi próbami klasyfikacji modeli biznesowych w Internecie 26. Interesuj c klasyfikacj zaproponowa P. Greenspun, dziel c modele e-biznesu wed ug stopnia zaawansowania technologicznego oraz poziomu usieciowienia potencjalnych klientów 27 : 1. Witryny, które dostarczaj tradycyjnej informacji dost pnej powszechnie przed powstaniem Internetu lecz przeniesionej do Internetu (witryna umieszczona w sieci, firma zarabia na reklamach, programach partnerskich oraz wspó pracy z producentami oraz innymi podmiotami z bran y). Ta witryna jest najdro sza, konieczne staje si pozyskiwanie dodatkowych informacji, za stopa zwrotu z inwestycji jest ni sza. Jest to typowy model biznesowy, funkcjonuj cy uprzednio w sposób tradycyjny, a nast pnie przeniesiony do Internetu. 2. Witryny, które dostarczaj informacji nagromadzonej w wyniku wspó pracy gdzie zdecydowanie wy szy ni w pierwszym modelu jest poziom sieciowo ci uczestników (przyk ad stanowi serwisy niszowe tworzone przez spo eczno wokó nich zgromadzon, serwisy z fotkami, aukcje internetowe). W modelu tym 26 W polskiej literaturze klasyfikacj modeli e-biznesowych zaprezentowali m.in.: T. G o - b i o w s k i, T.M. D u d z i k, M. L e w a n d o w s k a, M. W i t e k - H a j d u k, Modele biznesu polskich przedsi biorstw, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH 2008, s Podaj za: M a j e w s k i, Czas na e-biznes, s Analizuj c powy sz koncepcj, nale y podkre li, i trudno jest w pe ni zgodzi si z autorem, który uto samia model biznesowy z witryn. W istocie rzeczy, witryny mog by raczej przyk adami wykorzystania ró nych modeli biznesowych, równie w krzy owy sposób.
14 MARIUSZ SAGAN 302 dochody generowane s g ównie z reklam, klienci posiadaj odp atny dost p do tre ci, za warunkiem niezb dnym jest sieciowo, czyli w tym przypadku tworzenie i wymienianie si informacjami mi dzy spo eczno ci. Omawiany model e-biznesu jest tani oraz mo e przynosi szybkie zyski, pod warunkiem zaistnienia du ej spo eczno ci i wymiany informacji. 3. Witryny, które dostarczaj us ug przy u yciu programu serwera witryny (np. interaktywne mapy, planowanie zakupów). Stworzenie takiego modelu e-biznesowego wymaga sporego nak adu pocz tkowego, lecz potencjalne oferuje on wysokie zyski. 4. Witryny, które utworzy y standard pozwalaj cy konsumentom na wysy anie zapyta do ró nych baz danych (porównywarki cenowe, zintegrowane z bazami danych ró nych sklepów internetowych, portale grupuj ce i porównuj ce np. serwisy finansowe i bankowe, dostarczaj ce informacji o us ugach finansowych ró nych podmiotów). S to przyk ady oparcia witryn na skomplikowanych modelach biznesowych, gdzie konieczne staje si integrowanie wielu baz danych oraz op acania relacji i koneksji biznesowych. Z drugiej strony potencjalne zyski w tym modelu biznesowym mog by bardzo du e. W najbardziej znanej klasyfikacji P. Timmersa model e-biznesu obejmuje kilka podstawowych elementów, w tym sposób konfiguracji produktu i us ugi oraz okre lenie róde przychodów dla firmy. Autor wyró ni jedena cie modeli e-biznesu ze wzgl du na zakres innowacyjno ci i stopie integracji funkcjonalnej 28 : 1. Sklep internetowy (sprzeda przez Internet umo liwiaj ca sk adanie zamówie, dostarczanie towarów oraz realizacj p atno ci). 2. Zamówienia elektroniczne. 3. E-aukcje (przeniesienie tradycyjnie odbywaj cych si licytacji wy cznie do Internetu). 4. E-centrum handlowe (sie niezale nych najcz ciej sklepów internetowych funkcjonuj cych pod jedn mark ),. 5. Wirtualna spo eczno (witryna jest miejscem spotka dla spo eczno ci sieciowej, za cz onkowie tej spo eczno ci stanowi idealn grup docelow dla firmy, warunkiem skuteczno ci tego modelu e-biznesowego jest stworzenie prawdziwej wi zi pomi dzy cz onkami spo eczno ci). 28 Podaj za: G o b i o w s k i, D u d z i k, L e w a n d o w s k a, W i t e k - H a j d u k, Modele biznesu, s Kluczem do sukcesu modelu e-biznesu jest automatyzacja funkcji w przedsi biorstwie internetowym oraz outsourcing. Patrz: M a j e w s k i, Czas na e-biznes, rozdzia IV.
15 Platforma wspó pracuj ca (dostarczanie narz dzi i rodowiska informatycznego dla wspó pracuj cych ze sob przedsi biorstw). 7. Organizator rynku (oferowanie dost pu do rynku elektronicznego dostawcom produktów katalogowych). 8. Integrator a cucha warto ci (w celu eksploatacji przep ywów informacji pomi dzy ogniwami oraz uzyskania synergii w zakresie dzielenia si warto ci dla klienta). 9. Dostawca us ug w a cuchu warto ci (specjalizacja funkcjonalna w a cuchu warto ci). 10. Broker informacji (oferowanie szerokiego zakresu pogrupowanej i spozycjonowanej informacji, wybranej z ogromnej ilo ci danych w sieci). 11. Dostawca us ug zwi zanych z bezpiecze stwem w sieci. Wed ug cytowanego autora, zakres innowacyjno ci modelu biznesu okre la, w jakim stopniu funkcje realizowane wcze niej w tradycyjnych modelach biznesu s realizowane przez Internet, oraz jakie funkcje, wcze niej nierealizowane, s zawarte w modelu e-biznesu 29. Najwi kszym zakresem innowacyjno ci wed ug P. Timmersa charakteryzuj si : integrator a cucha warto ci, platforma wspó pracuj ca oraz broker informacji. W przypadku tego pierwszego modelu, wysoki poziom integracji ogniw oraz dynamika przep ywu informacji mi dzy ogniwami s nowymi elementami mo liwymi do osi gni cia wy cznie w modelu czysto internetowym. Z kolei sklep internetowy charakteryzuje si niskim zakresem innowacyjno ci, gdy ten model e-biznesu zawiera wiele funkcji realizowanych w modelach tradycyjnych. W ostatnich latach w literaturze przedmiotu du o uwagi po wi cono bardziej szczegó owym badaniom i klasyfikacjom modeli biznesowych (np. dedykowanych poszczególnym bran om b d te specyficznym rynkom np. wy cznie rynkowi B2C lub B2B, b d te funkcjonalno ciom, na podstawie których powstaje szczegó owy model sprzeda y w Internecie) 30. wiadczy to, i problematyka modeli e-biznesowych po pocz tkowym okresie prac koncepcyjnych, znalaz a swoje odzwierciedlenie w prowadzonych na szerok skal badaniach empirycznych, g ównie o charakterze jako ciowym. Przyk adowo now klasyfi- 29 Zob. G o b i o w s k i, D u d z i k, L e w a n d o w s k a, W i t e k - H a j d u k, Modele biznesu, s Patrz dla przyk adu: M. A m b e r g, M. S c h r o d e r, E-business models and consumer expectations for digital audio distribution, Journal of Enterprise Information Management 20(2007), nr 3.
16 MARIUSZ SAGAN 304 kacj modeli e-biznesowych na rynku B2b zaproponowali ostatnio R. Balocco, A. Perego oraz S. Perotti. Wyró nili oni nast puj ce modele biznesu internetowego B2b 31 : 1. Ortodoksyjny e-rynek (Orthodox emarketplace) witryna internetowa jest publicznie dost pna i dzielona z wszystkimi przedsi biorstwami uczestnikami rynku. Witryna oferuje dodatkowe us ugi generuj ce i wspieraj ce powi zania handlowe pomi dzy uczestnikami rynku. 2. Us ugodawca w zakresie aplikacji (Application service provider ASP) witryna internetowa zapewniaj ca p atny, bezpieczny dost p do platformy rozwi za i zastosowa technologicznych. 3. Outsourcer procesowy (Process outsourcer) witryna internetowa, gdzie na rzecz firmy u ytkownika wszystkie procesy w relacji kupuj cy sprzedaj cy s profesjonalnie zarz dzane przez operatora witryny. Wszystkie trzy omówione witryny zaliczaj si do modeli e-biznesowych, opartych na zapewnianiu dost pu do profesjonalnych us ug dla firm. Cytowani autorzy zaproponowali tak e modele e-biznesowe s u ce wsparciu procesów B2b: 1. e-zaopatrzenie (esourcing) z m.in. narz dziami wspieraj cymi nowych dostawców. 2. e-katalog (ecataloge). Z punktu widzenia zarz dczego, wymienione modele e-biznesu opieraj si na gwarancji anonimowo ci i neutralno ci po rednika w transakcjach, budowaniu zaufania i relacji pomi dzy klientami oraz zapewnianiu wysokiego stopnia p ynno ci, w zwi zku z niskimi mar ami na rynku i wysokim poziomem kosztów sta ych 32. Z punktu widzenia dystrybucji warto ci dla klienta, jest ona ci le zdefiniowana i przeznaczona dla uczestników rynku regularnie i systematycznie korzystaj cych z mo liwo ci zakupowych. Oznacza to, i w modelach e-biznesowych na rynku B2b, w porównaniu z rynkami konsumenckimi, ma miejsce du o wy szy zakres precyzji w zakresie definiowania warto ci dla klienta. W tym sensie przeniesienie tradycyjnych modeli biznesowych B2b do Internetu odby o si bez szkody dla nabywców. 31 R. B a l o c c o, A. P e r e g o, S. P e r o t t i, B2b emarketplaces. A classification framework to analyse business models and critical success factors, Industrial Management & Data Systems 2010, nr 8, s Tam e, s
17 305 V. DYNAMIKA MODELI BIZNESOWYCH W INTERNECIE Jedn z podstawowych cech modeli e-biznesowych jest to, i nie s statyczne. Relatywnie niski koszt wej cia na rynek obs ugiwany wy cznie przez Internet powoduje, i ryzyko pojawienia si na nim nowych uczestników, na ladowców i konkurentów jest bardzo wysokie. Oznacza to, i aby utrzyma przewag nad ju wchodz cymi oraz potencjalnie wchodz cymi, firma powinna realizowa strategi wyprzedzaj c. A. Afuah oraz Ch.L. Tucci wymieniaj trzy podstawowe sposoby walki konkurencyjnej dla modeli biznesowych w Internecie 33 : 1. Strategia blokowania konkurencji (stworzenie barier chroni cych rynek produktów danej firmy: podsiadanie chronionych prawem aktywów niematerialnych i prawnych). 2. Strategia ucieczki do przodu (firma przyjmuje za o enie, i ka de bariery ochronne mog zosta z czasem obalone, zatem sposobem staje si wprowadzanie ci g ych zmian w modelu biznesowym, b d te przygotowanie i wdro enie zupe nie nowej koncepcji funkcjonowania biznesu). 3. Strategia czenia si (alianse strategiczne, sieci wspó pracy b d wej cie kapita owe partnera dysponuj cego lepsz technologi lub/i dost pem do sieci/baz klientów). Z punktu widzenia mo liwo ci biznesowych, jakie stwarza gospodarka sieciowa, wydaje si, i najbardziej atrakcyjn strategi walki konkurencyjnej powinna sta si strategia ucieczki do przodu. Potencja do zmiany, pierwotnej konfiguracji i rekonfiguracji elementów konstytuuj cych model biznesowy w gospodarce sieciowej jest bardzo znacz cy. Na poziomie w a ciwie ka dego elementu tworz cego a cuch warto ci firmy, mo liwe jest podejmowanie dzia a, z jednej strony wprowadzaj cych nowe modu y biznesowe ( ci le oparte na Internecie, sieciowo ci), z drugiej za eliminuj ce modu y tradycyjne, zwi zane z tzw. gospodark przedinternetow. Dodatkowo, Internet umo liwia fizyczne skracanie a cucha warto ci. Modelowanie i zmiana konfiguracji (w ka dym mo liwym uk adzie) dotychczasowych, powszechnie znanych narz dzi biznesowych jest kolejn metod na rozwój biznesów internetowych w dynamicznym rodowisku rynkowym bez granic. Wspóln p aszczyzn dla dynamicznej zmiany modelu biznesowego staje si dynamiczna rekonfiguracja. Jak dotychczas, badania nie 33 A f u a h, T u c c i, Biznes internetowy, s
18 MARIUSZ SAGAN 306 odpowiedzia y na pytanie, czy dynamiczna rekonfiguracja jest wymuszana przez bardzo szybkie tempo zmian na rynku, czy te przez zmiany systemowe w modelach biznesowych, rozpocz te wraz z rozwojem gospodarki internetowej (zmiany w warstwie zarz dczej, zmiany w zakresie strategii podzia u warto ci itp.). Trudno jest tak e definitywnie rozstrzygn, czy modele biznesu s nowe, gdy s now rekonfiguracj dotychczasowych narz dzi biznesowych, czy te przyspieszeniu zmian w tworzeniu/rekonfiguracji nowych modeli towarzyszy nowa ich jako (zarz dcza, dostarczania warto ci dla klienta, wspó pracy w sieci z interesariuszami itp.)? Bardzo dobrym przyk adem strategii ucieczki do przodu, ale tak e skutecznego budowania relacji z klientami oraz partnerami sieciowymi, mo e by model biznesowy firmy Groupon. Portal Groupon.pl po redniczy w relacjach pomi dzy firmami us ugowymi a klientami B2C (Groupon oferuje potencjalnym us ugodawcom potencjalnych klientów którzy s zarejestrowanymi cz onkami tego portalu). Od ka dej transakcji (kuponu) Groupon uzyskuje wynegocjowan z us ugodawc mar. Firmy us ugowe (w Polsce najcz ciej restauracje, hotele, kupony do sklepów, salony kosmetyczne itp.) reklamuj si praktycznie bezp atnie w Internecie na portalu Groupon (reklama dla setek tysi cy odwiedzaj cych). W zamian oferuj dla pewnej, ci le okre lonej grupy klientów swoje us ugi ze znaczn zni k (zazwyczaj 50%-60%). Klienci cz z nich otrzymuje mo liwo zakupu us ugi z bardzo du ym rabatem, tzw. kupony, dodatkowo klienci polecaj cy portal innym internautom, otrzymuj specjalne punkty wymieniane na wi ksze upusty, wszyscy klienci zapoznaj si z reklam firm us ugowych pozycjonuj cych si w portalu. Pomimo dziesi tek na ladowców w Polsce, Groupon potrafi utrzyma pozycj lidera na rynku. Wynika to m.in. z faktu, i istot modelu biznesowego spó ki nie jest witryna sama w sobie 34, lecz przede wszystkim rozbudowana sie partnerów biznesowych, oferuj ca znaczne dyskonty cenowe wielu us ug charakteryzuj cych si stosunkowo wysok jako ci i tworz ca nowe konfiguracje warto ci dla klienta. Dodatkowym utrudnieniem dla analizy biznesowej nowych modeli internetowych i ich dynamiki jest fakt, i w odró nieniu od biznesów tradycyjnych, zdecydowanie cz stszym celem w a cicieli spó ek jest doprowadzenie do szybkiego wzrostu ich warto ci i odsprzeda z bardzo du ym zyskiem. Zmienia to 34 Przypadek Groupona, ale tak e wielu innych biznesów sieciowych wskazuje, i to w a nie witryny bazuj na ogólniejszych modelach biznesowych (w licznych wcze niejszych przypadkach z praktyki gospodarczej, witryny by y traktowane jako modele biznesowe).
19 307 optyk zarówno strategiczn, jak i perspektyw klienta. Powoduje, i decyzje w modelach e-biznesu maj charakter krótkoterminowy i operacyjny i nie s legitymowane przez adne strategie d ugookresowe. Tym samym wybory krótkoterminowe przedsi biorstw nie zawsze s (by mo e s stosunkowo rzadko) pochodn wyborów d ugoterminowych. Brak, w wielu przypadkach, planowania rednio- i d ugoterminowego w strategiach firm w gospodarce internetowej jest paradoksalnie czynnikiem generuj cym szybsz dynamik zmian i rozwój nowych technologii, produktów/us ug na rynku. Z drugiej strony, konsekwencj staje si przypadkowo decyzji mened erskich, niedopasowanie struktur w organizacjach do zmian oraz relatywnie niski wska nik przetrwania nowych biznesów internetowych. Mo na za o y, i mamy do czynienia obecnie z wczesnym etapem rozwoju rynku i biznesów bazuj cych na Internecie. Spodziewane g bokie procesy konsolidacyjne mog spowodowa, i na rynku ustabilizowanym zmieni si optyka planowania strategicznego z dzia a dora nych na horyzont co najmniej redniookresowy. We wspó czesnym wiecie biznesu i na globalnym rynku, ci le po czonymi sieciami informacji, przedsi biorcy i mened erowie powinni wykracza w swoich decyzjach poza schematyczne my lenie w kategoriach li tylko produktów, procesów i szczebli zarz dzania w swoich firmach 35. Obecnie tworzenie warto ci dla klientów i partnerów wymaga zaprojektowania i stworzenia holistycznego modelu e-biznesowego, ze ci le okre lonymi granicami danego biznesu. Specyfik i jednocze nie utrudnieniem dla tego procesu jest elastyczne i krótkoterminowe my lenie oraz dzia anie mened erów i przedsi biorstw, wynikaj ce z potrzeby szybkiej odpowiedzi na dynamicznie rosn c konkurencj (której aktywno dodatkowo pot guje niski koszt wej cia do systemu nowych podmiotów gospodarczych) i nieu atwiaj ce jednocze nie strukturalizacji w przedsi biorstwach i formalizacji tworzonych modeli biznesowych. Nale y tak e bra pod uwag fakt, i tworzenie i dystrybucja warto ci dla klienta odbywa si ponad granicami narodowymi. Tylko nowe podej cie do tworzenia modeli biznesowych (umiej tno kopiowania i udoskonalania najlepszych praktyk rynku globalnego) i zarz dzania nimi (szybsze rekonfiguracje podstawowych ich elementów przynosz cych najwi ksz warto dla klienta), jest w stanie zapewni w turbulentnej, sieciowej gospodarce mo liwo ci do tworzenia nowych przestrzeni konkurowania na rynku. 35 Z o t t, A m i d, The Business, s. 271.
20 MARIUSZ SAGAN 308 BIBLIOGRAFIA A f u a h A., T u c c i Ch.L.: Biznes internetowy. Strategie i modele, Kraków: Oficyna Ekonomiczna A m b e r g M., S c h r o d e r M.: E-business models and consumer expectations for digital audio distribution, Journal of Enterprise Information Management 20(2007), nr 3. B a l o c c o R., P e r e g o A., P e r o t t i S.: B2b emarketplaces. A classification framework to analyse business models and critical success factors, Industrial Management & Data Systems 2010, nr 8. B a s k A.H., T i n n i l a M., R a j a h o n k a M.: Matching service strategies, business models and modular business processes, Business Process Management Journal 16(2010), nr 1. C h a f f e y D., S m i t h P.R.: emarketing excellence. Planning and optimizing your digital marketing, New York: Butterworth Heinemann D a v e n p o r t T.H., L e i b o l d M., V o e l p e l S.: Strategic Management in the Innovation Economy. Strategy Approaches and Tools for Dynamics Innovation Capabilities, New York: Wiley G o b i o w s k i T., D u d z i k T.M., L e w a n d o w s k a M., W i t e k - H a j d u k M.: Modele biznesu polskich przedsi biorstw, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH H e u v e l h o f E., de J o n g M., K a r s M. S t o u t H.: Strategic Behaviour in Network Industries. A Multidisciplinary Approach, Cheltenham: Edward Elgar K a c h a n e r N., L i n d g a r d t Z., M i c h a e l D.: Innovating low-cost business models, Strategy & Leadership 39(2011), nr 2. The Network Challenge. Strategy, profit, and Risk in an Interlinked World, Wharton School Publishing, red. P.R. Kleindorfer, Y. Wind, R.F. Gunther, New Jersey L i n d g r e e n A., P a l m e r R., V a n h a m m e J.: Contemporary marketing practice: theoretical propositions and practical implications, Marketing Intelligence & Planning 22(2004), nr 6. M a j e w s k i P.: Czas na e-biznes, Gliwice: Helion M a r r B.: Strategic Performance Management, Leveraging and measuring your intangible value drivers, New York: Butterworth Heinemann R o w l e y J.: Just another channel? Marketing communications in e-business, Marketing Intelligence & Planning 22(2004), nr 1. S t r a u s s J., F r o s t R.: E-marketing, Upper Saddle River: Prentice Hall 2009.
Efektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1
Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1 Listopad 2012 Organizacja funkcjonalna Dotychczas na organizację patrzono z perspektywy realizowanych funkcji. Zarząd
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoZobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence.
Informacje dla kadry zarządzającej Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. 2010 Cisco i/lub firmy powiązane. Wszelkie prawa zastrzeżone. Ten dokument zawiera
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA DO ZAPYTANIA KE1/POIG 8.2/13
Zapytanie ofertowe - Działanie PO IG 8.2 Warszawa, dnia 13.12.2013 r. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA DO ZAPYTANIA KE1/POIG 8.2/13 ISTOTNE INFORMACJE O PROJEKCIE: Celem projektu "Wdrożenie zintegrowanego systemu
Bardziej szczegółowoZaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP
Zaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP Szanowni Państwo, Mam przyjemność zaprosić Państwa firmę do udziału w Usłudze
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r
ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r 1. ZAMAWIAJĄCY HYDROPRESS Wojciech Górzny ul. Rawska 19B, 82-300 Elbląg 2. PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA Przedmiotem Zamówienia jest przeprowadzenie usługi indywidualnego audytu
Bardziej szczegółowoDlaczego transfer technologii jest potrzebny MŚP?
Dlaczego transfer technologii jest potrzebny MŚP? Kamil Bromski Kierownik, Dolnośląski Ośrodek Transferu Wiedzy i Technologii Specjalista ds. transferu technologii, Agencja Rozwoju Innowacji S.A. Dolnośląski
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoDOTACJE NA INNOWACJE ZAPYTANIE OFERTOWE
Rentis S.A. ul. Krakowska 204 02-219 Warszawa Warszawa, dnia 20.10.2014 r. ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z realizacją projektu pn. Wdrożenie systemu B2B pomiędzy Global Rent a Car S.A. i jego partnerami
Bardziej szczegółowoBADANIE RYNKU. Prof. dr hab. Andrzej Pomykalski. Katedra Innowacji i Marketingu
BADANIE RYNKU Prof. dr hab. Andrzej Pomykalski Katedra Innowacji i Marketingu LUDZIE MUSZĄ KUPOWAĆ. ale mogą wybierać Fazy procesu zarządzania marketingowego zawierają: Badanie rynku Analiza rynku docelowego
Bardziej szczegółowoFormularz konsultacyjny projektu Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie rozwoju gospodarczego
Formularz konsultacyjny projektu Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie rozwoju gospodarczego CZĘŚĆ I - DANE OSOBOWE (*wypełnienie obowiązkowe) imię i nazwisko*: tel. / faks: e-mail*: wyrażam
Bardziej szczegółowoOferta Usługa szkoleniowo doradcza z zakresu zarządzania przez kompetencje w MSP
Usługa szkoleniowo doradcza z zakresu zarządzania przez Szanowni Państwo, Mamy przyjemność zaprosić Państwa firmę do udziału w usłudze szkoleniowodoradczej z zakresu zarządzania kompetencjami w MSP, realizowanej
Bardziej szczegółowonewss.pl Ultraszybki internet nowej generacji - UPC Fiber Power
UPC Polska, lider w zakresie prędkości przesyłu danych i jeden z największych polskich dostawców usług internetowych, wprowadza na rynek ultraszybki internet kablowy najnowszej generacji UPC Fiber Power,
Bardziej szczegółowoe-izba IZBA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ www.ecommercepolska.pl
e-izba IZBA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ www.ecommercepolska.pl e-izba - IZBA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Niniejszy dokument jest przeznaczony wyłącznie dla jego odbiorcy nie do dalszej dystrybucji 1 2012 Fundacja
Bardziej szczegółowoKupno spółki Metodologia Azimutus Warszawa 2008 1
Kupno spółki Metodologia Azimutus Warszawa 2008 1 Zakres prac przy kupnie spółki Oferowany przez nas zakres prac obejmuje przegląd branży oraz szczegółową analizę operacyjnofinansową potencjalnych celów
Bardziej szczegółowoZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG
ZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG LP Działanie Poprzednie brzmienie Aktualne brzmienie 1. 1.4-4.1 Projekt obejmuje badania przemysłowe i/lub prace rozwojowe oraz zakłada wdroŝenie
Bardziej szczegółowoSystemy wspierające sprzedaż i marketing w logistyce. Iwo Baszkowski Wojtek Dubicki
Systemy wspierające sprzedaż i marketing w logistyce Iwo Baszkowski Wojtek Dubicki Sprzedaż SEVEN Subiekt GT nowoczesny i przyjazny dla użytkownika system obsługi sprzedaży skierowany jest do małych i
Bardziej szczegółowoSegmentacja i plasowanie dr Grzegorz Mazurek. Wybór rynku docelowego. Istota segmentacji
Segmentacja i plasowanie dr Grzegorz Mazurek Wybór rynku docelowego Istota segmentacji Do rzadkości należy sytuacja, w której jedno przedsiębiorstwo odnosi znaczne sukcesy w sprzedaży wszystkiego dla wszystkich
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE
SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE Wstęp Rozdział 1 przedstawia istotę mieszkania jako dobra ekonomicznego oraz jego rolę i funkcje na obecnym etapie rozwoju społecznego i ekonomicznego.
Bardziej szczegółowofranczyzowym w Polsce
Raport o rynku franczyzowym w Polsce II edycja - 2008 Wstęp Akademia Rozwoju Systemów Sieciowych zakończyła kolejną edycję badania rynku systemów sieciowych (sieci franczyzowe, agencyjne, partnerskie i
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe M.M. Druk Serwis Sp. z o.o.
Kraków, 09.05.2014 ZAPYTANIE OFERTOWE Zwracamy się z prośbą o przedstawienie oferty handlowej na planowany zakup 2 aplikacji Web to Print oraz Print od Demand w ramach działania 2.1 schemat B Wspólne przedsięwziecia
Bardziej szczegółowoDZIENNIK UCZESTNIKA PRAKTYK ZAWODOWYCH. realizowanych dla nauczycieli i instruktorów kształcących w zawodzie TECHNIKA LOGISTYKA
DZIENNIK UCZESTNIKA PRAKTYK ZAWODOWYCH realizowanych dla nauczycieli i instruktorów kształcących w zawodzie TECHNIKA LOGISTYKA HANDEL I REKLAMA W PRAKTYCE PILOTAŻOWY PROGRAM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowoTurystyka wiejska i agroturystyka Kielce 2009. Zarz dzanie marketingowe ofert turystyczn na obszarach wiejskich. dr Danuta Dudkiewicz
Turystyka wiejska i agroturystyka Kielce 2009 Zarz dzanie marketingowe ofert turystyczn na obszarach wiejskich dr Danuta Dudkiewicz 1 Ph. Kotler: miertelne grzechy marketingu brak dostatecznej znajomo
Bardziej szczegółowoRaport kwartalny z działalności emitenta
CSY S.A. Ul. Grunwaldzka 13 14-200 Iława Tel.: 89 648 21 31 Fax: 89 648 23 32 Email: csy@csy.ilawa.pl I kwartał 2013 Raport kwartalny z działalności emitenta Iława, 14 maja 2013 SPIS TREŚCI: I. Wybrane
Bardziej szczegółowoSystemy monitoringu wizyjnego Avigilon w zabezpieczeniu obiektów logistycznych.
doradzamy, szkolimy, rozwijamy Systemy monitoringu wizyjnego Avigilon w zabezpieczeniu obiektów logistycznych. Właściciel tel. 722-529-820 e-mail: biuro@brb-doradztwobiznesowe.pl www.brb-doradztwobiznesowe.pl
Bardziej szczegółowoŚrodki unijne dla branży transportowej. Bezpłatny kurs EFS
Środki unijne dla branży transportowej. Bezpłatny kurs EFS Celem głównym projektu jest podniesienie kwalifikacji z zakresu wdrażania rozwiązań proekologicznych u pracowników przedsiębiorstw branży TSL.
Bardziej szczegółowonasze warto ci system, który czy
nasze warto ci system, który czy 2 nasze warto ci system który czy Szanowni Pa stwo, Nasze rmowe warto ci: odpowiedzialno, zaanga owanie, profesjonalizm, praca zespo owa i szacunek wyznaczaj sposób dzia
Bardziej szczegółowoNowości w module: BI, w wersji 9.0
Nowości w module: BI, w wersji 9.0 Copyright 1997-2009 COMARCH S.A. Spis treści Wstęp... 3 Obszary analityczne... 3 1. Nowa kostka CRM... 3 2. Zmiany w obszarze: Księgowość... 4 3. Analizy Data Mining...
Bardziej szczegółowoJak wdrażanie innowacji w przedsiębiorstwach wpływa na ich bieżącą działalność oraz pozycję rynkową? - przykład FAKRO -
Jak wdrażanie innowacji w przedsiębiorstwach wpływa na ich bieżącą działalność oraz pozycję rynkową? - przykład FAKRO - Firma FAKRO FAKRO jest prywatna firmą rodzinną powstałą w 1991 r. Właścicielem oraz
Bardziej szczegółowoLublin, 19.07.2013. Zapytanie ofertowe
Lublin, 19.07.2013 Zapytanie ofertowe na wyłonienie wykonawcy/dostawcy 1. Wartości niematerialne i prawne a) System zarządzania magazynem WMS Asseco SAFO, 2. usług informatycznych i technicznych związanych
Bardziej szczegółowoKontrakt Terytorialny
Kontrakt Terytorialny Monika Piotrowska Departament Koordynacji i WdraŜania Programów Regionalnych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 26 pażdziernika 2012 r. HISTORIA Kontrakty wojewódzkie 2001
Bardziej szczegółowoSatysfakcja pracowników 2006
Satysfakcja pracowników 2006 Raport z badania ilościowego Listopad 2006r. www.iibr.pl 1 Spis treści Cel i sposób realizacji badania...... 3 Podsumowanie wyników... 4 Wyniki badania... 7 1. Ogólny poziom
Bardziej szczegółowoElementy i funkcjonalno
Konsola operatora Konsola operatora zapewnia dost p do najwa niejszych informacji o po czeniu i aktualnym statusie abonentów, dzi ki czemu u atwia przekazywanie po cze. Konsola przewy sza swoimi mo liwo
Bardziej szczegółowoNormy szansą dla małych przedsiębiorstw. Skutki biznesowe wdrożenia norm z zakresu bezpieczeństwa w małych firmach studium przypadków
IV Ogólnopolska Konferencja Normalizacja w Szkole Temat wiodący Normy wyrównują szanse Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Łódź, ul. Kopcińskiego 29 Normy szansą dla małych
Bardziej szczegółowoPostanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych
Wyciąg z Uchwały Rady Badania nr 455 z 21 listopada 2012 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uchwała o poszerzeniu możliwości
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowoDZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA PRZEDSIĘBIORSTW
DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA PRZEDSIĘBIORSTW Opole, 29.01.2016 r. Danuta Michoń Opolski Ośrodek Badań Regionalnych Badania z zakresu innowacji ujęte w PBSSP Podstawowe pojęcia Działalność innowacyjna przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoDotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku.
Dotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w roku 2013, realizuje działania na rzecz wsparcia i rozwoju przedsiębiorstw. Obowiązkiem spoczywającym na PARP jest
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH
PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Do celów projektowania naleŝy ustalić model procesu wytwórczego: Zakłócenia i warunki otoczenia Wpływ na otoczenie WEJŚCIE materiały i półprodukty wyposaŝenie produkcyjne
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13
Bardziej szczegółowoStanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie
Bardziej szczegółowoUchwała nr O- 14 - III- 2012 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia wzoru kontraktu menedżerskiego
Uchwała nr O- 14 - III- 2012 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia wzoru kontraktu menedżerskiego Na podstawie art. 33 pkt 14 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PROMOCJI: BĄDŹ GOTÓW NA VAT! WYBIERZ SYMFONIĘ
REGULAMIN PROMOCJI: BĄDŹ GOTÓW NA VAT! WYBIERZ SYMFONIĘ Postanowienia ogólne 1. Organizatorem Promocji Bądź gotów na VAT! Wybierz Symfonię (dalej: Promocja) jest firma Sage Sp. z o.o. w Warszawie, ul.
Bardziej szczegółowoKRYTERIA DOSTĘPU. Działanie 2.1,,E-usługi dla Mazowsza (typ projektu: e-administracja, e-zdrowie)
Załącznik nr 1 do Uchwały nr / II / 2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 201-2020 KRYTERIA DOSTĘPU Działanie 2.1,,E-usługi dla Mazowsza (typ projektu:
Bardziej szczegółowoRegulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza
Bardziej szczegółowoPOIG Działanie 8.1 nabór 2010
POIG Działanie 8.1 nabór 2010 Gdańsk, 29 lipca 2010 r. Co to jest e-usługa? Przez e-usługę rozumie się usługę: - świadczoną w sposób zautomatyzowany - przez uŝycie technologii informacyjnych, - za pomocą
Bardziej szczegółowoRaport_Inter_2009_converted52:Layout 1 4/20/09 1:02 PM Page 18 Ubezpieczenia {
{ Ubezpieczenia Klienci InterRisk SA Vienna Insurance Group to zarówno osoby fizyczne, jak firmy, przedsiębiorstwa i szkoły. Oferujemy im ponad 150 produktów ubezpieczeniowych. Nasze ubezpieczenia zapewniają
Bardziej szczegółowoSystem nagłośnieniowy i dźwiękowy system ostrzegawczy Bosch Praesideo
System nagłośnieniowy i dźwiękowy system ostrzegawczy Bosch Praesideo 2 Systemy nagłośnieniowe i dźwiękowe systemy ostrzegawcze Bosch Praesideo Bosch Praesideo przekaże Twoją wiadomość zawsze i wszędzie
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Objaśnienia przyjętych wartości do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy i Miasta Jastrowie na lata 2013-2028 1.
Bardziej szczegółowoProgram doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie przedmiotów ekonomicznych
Autor programu: Prof. dr hab. inż. Zofia Wilimowska Instytut Finansów Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Program doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie przedmiotów ekonomicznych Nadrzędnym
Bardziej szczegółowoBiznesplan - Projekt "Gdyński Kupiec" SEKCJA A - DANE WNIOSKODAWCY- ŻYCIORYS ZAWODOWY WNIOSKODAWCY SEKCJA B - OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
Załącznik nr 5 do regulaminu Biznesplan - Projekt "Gdyński Kupiec" SEKCJA A - DANE WNIOSKODAWCY- ŻYCIORYS ZAWODOWY WNIOSKODAWCY SEKCJA B - OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA SEKCJA C - PLAN MARKETINGOWY/ANALIZA
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIA. marketingowy. Wymaga on zintegrowanych strategii tj. strategii jednoczesnego
Prof. dr hab. Krystyna Cholewicka-Goździk WARTOŚĆ KLIENTA SPRAWDZIAN SKUTECZNOŚCI PROCESOWEGO ZARZĄDZANIA Dominująca rola klienta we współczesnym zarządzaniu Truizmem jest stwierdzenie, że jedną z najbardziej
Bardziej szczegółowoExcel w logistyce - czyli jak skrócić czas przygotowywania danych i podnieść efektywność analiz logistycznych
Excel w logistyce - czyli jak skrócić czas przygotowywania danych i podnieść efektywność analiz logistycznych Terminy szkolenia 25-26 sierpień 2016r., Gdańsk - Mercure Gdańsk Posejdon**** 20-21 październik
Bardziej szczegółowoUSŁUGA ZARZĄDZANIA. Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych. oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A.
USŁUGA ZARZĄDZANIA Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A. Poznań 2012 Na czym polega usługa Zarządzania Portfelem Usługa Zarządzania Portfelem (asset
Bardziej szczegółowoInformacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy własnych....5
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)
Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) 1. Wejście na stronę http://www.officemedia.com.pl strona główną Office Media 2. Logowanie do zakupowej części serwisu. Login i hasło należy
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Załącznik nr 1 do SIWZ SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest wykonanie usługi: Opracowanie Strategii Promocji Marki Zakopane na lata 2012-2020 Celem zamówienia jest stworzenie
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW I JEJ ZASTOSOWANIE W ADMINISTARCJI PUBLICZNEJ
E-administracja warunkiem rozwoju Polski. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw z wykorzystaniem innowacyjnych modeli referencyjnych procesów Administracji Publicznej STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW I JEJ
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o. 44-122 Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.
Gliwice, 07.12. 2012 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Zakup usług doradczych w zakresie wyselekcjonowania, sprawdzenia wiarygodności grupy docelowej potencjalnych partnerów handlowych, przygotowania ofert współpracy
Bardziej szczegółowoMonitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów
Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Opole, 10 grudnia
Bardziej szczegółowoWarszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Bardziej szczegółowoTarnowskie Góry, 29 sierpnia 2013 PREZENTACJA WYNIKÓW ZA I PÓŁROCZE 2013 GRUPY KAPITAŁOWEJ PRAGMA INKASO S.A.
PREZENTACJA WYNIKÓW ZA I PÓŁROCZE 2013 GRUPY KAPITAŁOWEJ PRAGMA INKASO S.A. Struktura Grupy na dzień 30.06.2013 Podmioty Grupy PRAGMA INKASO S.A. lider rynku windykacji wierzytelnościami B2B o wysokich
Bardziej szczegółowoPROGMEDICA System Zarządzania zgodnością w Szpitalu WOLTERS KLUWER DLA SZPITALI
PROGMEDICA System Zarządzania zgodnością w Szpitalu WOLTERS KLUWER DLA SZPITALI lider rozwiązań dla rynku zdrowia Wśród największych profesjonalnych wydawnictw na świecie Ponad 40 krajów Europa, Ameryka
Bardziej szczegółowoRegulamin Programu Motywacyjnego II. na lata 2013-2015. współpracowników. spółek Grupy Kapitałowej Internet Media Services SA
Załącznik do Uchwały nr 5 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Internet Media Services SA z dnia 9 stycznia 2013 roku Regulamin Programu Motywacyjnego II na lata 2013-2015 dla członków Zarządu, menedżerów,
Bardziej szczegółowoDobre praktyki w zakresie zarządzania ładem architektury korporacyjnej
Dobre praktyki w zakresie zarządzania ładem architektury korporacyjnej Dr hab. Andrzej Sobczak, prof. SGH, Kierownik Zakładu Systemów Informacyjnych, Katedra Informatyki Gospodarczej SGH Gospodarczej SGH
Bardziej szczegółowoRodzaje i metody kalkulacji
Opracowały: mgr Lilla Nawrocka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Miętnem mgr Maria Rybacka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych
Bardziej szczegółowoRudniki, dnia 10.02.2016 r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE
Zamawiający: Rudniki, dnia 10.02.2016 r. PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z planowaną realizacją projektu pn. Rozwój działalności
Bardziej szczegółowoII. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których:
Warszawa, dnia 25 stycznia 2013 r. Szanowny Pan Wojciech Kwaśniak Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Pl. Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Wasz znak: DRB/DRB_I/078/247/11/12/MM W
Bardziej szczegółowoREGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI
REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Biuro Karier Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie, zwane dalej BK EWSPA to
Bardziej szczegółowoProjekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Zarząd Stalprodukt S.A. podaje do wiadomości treść projektów uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, które odbędzie się
Bardziej szczegółowoKlasyczny model: jakość lojalność już dawno przestał działać!
Programy lojalnościowe Co to program lojalnościowy? Program lojalnościowy to długotrwałe działania marketingowe służące do budowania oraz podtrzymywania pozytywnych relacji z wybranymi, najbardziej atrakcyjnymi
Bardziej szczegółowoDziałalność gospodarcza i działalność statutowa odpłatna organizacji pozarządowych. Tadeusz Durczok, 8 grudnia 2008
Działalność gospodarcza i działalność statutowa odpłatna organizacji pozarządowych Tadeusz Durczok, 8 grudnia 2008 Około 18% organizacji pozarządowych prowadziło w roku 2008 działalność gospodarczą lub
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoWsparcie sektora nauki i innowacyjnych przedsiębiorstw w latach 2014-2020 - załoŝenia krajowego programu operacyjnego Marcin Łata Dyrektor Departamentu Zarządzania Programami Konkurencyjności i Innowacyjności
Bardziej szczegółowoZ ACZE Z NIE I K LI L E I NTA T
Wykład 5. ZNACZENIE KLIENTA W SYSTEMACH JAKOŚCI 1 1. Ogólna charakterystyka obsługi klientów: Obsługa klienta jest złożonym pojęciem, ujmującym kształtowanie relacji z klientem oraz zdolność zaspokojenia
Bardziej szczegółowoPROPONOWANE TEMATY ZAGADNIEŃ DO PRAC DYPLOMOWYCH. Kierunek ZARZĄDZANIE
PROPONOWANE TEMATY ZAGADNIEŃ DO PRAC DYPLOMOWYCH Kierunek ZARZĄDZANIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA na rok akademicki 2013/14 niestacjonarne (wieczorowe i zaoczne) Przykładowe zakresy tematyczne: Dr Anna Dyląg
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA PODATKOWE W BRANŻY ENERGETYCZNEJ - VAT
ZAGADNIENIA PODATKOWE W BRANŻY ENERGETYCZNEJ - VAT Szanowni Państwo! Prowadzenie działalności w branży energetycznej wiąże się ze specyficznymi problemami podatkowymi, występującymi w tym sektorze gospodarki.
Bardziej szczegółowoStrategie marketingowe. Red.: Wojciech Wrzosek. Wstęp
Strategie marketingowe. Red.: Wojciech Wrzosek Wstęp Rozdział 1 Istota strategii marketingowych 1.1. Treść strategii marketingowych 1.2. Proces kształtowania strategii marketingowych 1.2.1. Faza opracowywania
Bardziej szczegółowoAudyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona
Audyt SEO Elementy oraz proces przygotowania audytu 1 Spis treści Kim jesteśmy? 3 Czym jest audyt SEO 4 Główne elementy audytu 5 Kwestie techniczne 6 Słowa kluczowe 7 Optymalizacja kodu strony 8 Optymalizacja
Bardziej szczegółowoPOLITYKA PRYWATNOŚCI
POLITYKA PRYWATNOŚCI stosowanie do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2013 r., poz. 1422 ze zm.) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie
Bardziej szczegółowoBIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA (obowiązuje od dnia 28.11.2011 r.)
BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA (obowiązuje od dnia 28.11.2011 r.) I. INFORMACJE OGÓLNE Pełna nazwa Wnioskodawcy/Imię i nazwisko II. OPIS DZIAŁALNOŚCI I PRZEDSIĘWZIĘCIA 1. KRÓTKI OPIS PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowoZarządzanie Produkcją II
Zarządzanie Produkcją II Dr Janusz Sasak Poziomy zarządzania produkcją Strategiczny Taktyczny Operatywny Uwarunkowania decyzyjne w ZP Poziom strategiczny - wybór strategii - wybór systemu produkcyjnego
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 523/2009 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 20.04.2009r.
UCHWAŁA Nr 523/2009 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 20.04.2009r. druk nr 478a w sprawie połączenia gminnych instytucji kultury: Miejskiego Centrum Kultury i Informacji Międzynarodowej w Radomiu oraz Klubu
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoSieć Punktów Informacyjnych w Województwie Kujawsko- Pomorskim
Sieć Punktów Informacyjnych w Województwie Kujawsko- Pomorskim 1 Sieć Punktów Informacyjnych o Funduszach Europejskich w Województwie Kujawsko- Pomorskim 18 grudnia 2008 r. podpisanie Porozumienia z Ministerstwem
Bardziej szczegółowoDotacje unijne dla młodych przedsiębiorców
Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców Autor: R.P. / IPO.pl 18.07.2008. Portal finansowy IPO.pl Przeciętnemu Polakowi dotacje unijne kojarzą się z wielkimi inwestycjami infrastrukturalnymi oraz dopłatami
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH Ludwik Synoradzki Jerzy Wisialski EKONOMIKA Zasada opłacalności Na początku każdego
Bardziej szczegółowo3M Dział Materiałów do Reklamy Wizualnej KOMUNIKACJA MARKI. 1 31 July 2014. All Rights Reserved.
KOMUNIKACJA MARKI 1 Wyzwania Rynku Reklamy Konsumenci otrzymują ponad 1000 komunikatów reklamowych dziennie. Zbudowanie silnej marki może stać się kluczem do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej firmy.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu
UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoDOTACJE NA INNOWACJE. Zapytanie ofertowe
Wrocław, dnia 03.01.2013 r. Nitrotek Sp. z o.o. ul. Krynicka 40/7 50-555 Wrocław Zapytanie ofertowe W związku z realizacją projektu Wdrożenie nowoczesnego systemu B2B automatyzującego współpracę Nitrotek
Bardziej szczegółowoOpis modułu analitycznego do śledzenia rotacji towaru oraz planowania dostaw dla programu WF-Mag dla Windows.
Opis modułu analitycznego do śledzenia rotacji towaru oraz planowania dostaw dla programu WF-Mag dla Windows. Zadaniem modułu jest wspomaganie zarządzania magazynem wg. algorytmu just in time, czyli planowanie
Bardziej szczegółowoUwaga - Bezpłatne usługi innowacyjne dla firm
Uwaga - Bezpłatne usługi innowacyjne dla firm Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie serdecznie zaprasza do skorzystania z bezpłatnych usług innowacyjnych, których celem jest usprawnienie funkcjonowania
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ 1. PODSTAWY KONCEPCYJNE MARKETINGU BEZPOŚREDNIEGO
Marketing bezpośredni. Koncepcja, zarządzanie, instrumenty. Autor: Mariusz Trojanowski Wstęp CZĘŚĆ 1. PODSTAWY KONCEPCYJNE MARKETINGU BEZPOŚREDNIEGO 1. Istota i reguły marketingu bezpośredniego 1.1. Mity
Bardziej szczegółowoWrocław, 20 października 2015 r.
1 Wrocław, 20 października 2015 r. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Działanie 1.1.1 Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa (Szybka Ścieżka) MŚP i duże Informacje
Bardziej szczegółowoJak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach.
Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach. 1 PROJEKTY KOSZTOWE 2 PROJEKTY PRZYCHODOWE 3 PODZIAŁ PROJEKTÓW ZE WZGLĘDU
Bardziej szczegółowo