Fizjologia układu krążenia I

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fizjologia układu krążenia I"

Transkrypt

1 Fizjologia układu krążenia I

2 Rytm i przewodzenie Zwykle przed każdym skurczem serca, aktywność elektryczna jest inicjowana przez zmodyfikowane komórki mięśni prawego przedsionka tworzące węzeł zatokowy (SAsinoatrial node) Impuls przewodzony jest przez drogi przewodzenia obu przedsionków w tempie 0,1-1,0 m/s docierając do węzła przedsionkowo komorowego (AV atrioventricular node); Przewodzenia w węźle AV jest powolne (o, o5 m/s) co umożliwia napełnienie komór w czasie skurczu przedsionków Impuls dochodzi do pęczka Hisa, który następnie dzieli się na lewą i prawą odnogę, lewa odnoga dzieli się na przednią i tylną wiązkę, końcowy etap rozgałęzień obu odnóg to włókna Purkinjego, wyściełające całą podwsierdziową powierzchnię mięśnia obu komór Potencjał czynnościowy przemieszcza się tak szybko za pośrednictwem włókien Purkinjego (4m/s), że aktywacja mięśnia komór występuje niemal jednocześnie Rozruszniki serca: SA: ok / min AV: ok / min Włókna Purkinjego.: ok / min

3 Typy potencjałów czynnościowych 1. Częściowa repolaryzacja 2.Plateu Potencjały czynnościowe występujące w mięśniu przedsionków i komór oraz we włóknach Purkinjego tzw. szybkie potencjały czynnościowe 0.: Szybka depolaryzacja 4. Potencjał spoczynkowy 3. Szybka repolaryzacja potencjały czynnościowe występujące w węzłach: SA i AV; tzw. wolne potencjały czynnościowe

4 Układ bodźco-przewodzący Cardiac muscle does not require action potentials from nerves to activate its own electrical activity The discharge rate of the sinoatrial node normally exceeds the discharge rate of other potentially automatic pacemaker sites and thus maintains dominance of the cardiac rhythm SA sinoatrial, AV- atrioventricular nodes has its own automacity and rhythmicity thanks to slow depolarization in phase 4 of action potential, in specific conditions also cardiac muscle and Purkinije fibers has this ability. Each pulse generator has its rhythm rate. Sinus rhythm /min, Sinus bradycardia < 60/min, Sinus tachycardia > 100/min Escape nodal (AV node) rhythm: beats/min Escape ventricular (ventricular muscle or Purkinje fibers) rhythm: beats/min

5 Okres refrakcji bezwzględnej (dezaktywacja kanałów sodowych) od fazy szybkiej depolaryzacji do powrotu do wartości -50 mv tj od fazy 0 poprzez 1, 2 do ramienia zstępującego fazy 3 Okres refrakcji wzeględnej od -50mv do 70mv - niektóre kanały sodowe są już gotowe do pobudzenia. Silny odkomórkowy prąd potasowy powoduje iż bodziec potrzebny do wywołania pobudzenia musi być silniejszy niż standardowy Faza ranliwa: Od potencjału -70mV do -85mV. Bramki inaktywujące kanałów sodowych są otwarte a potencjał komórki jest blisko potencjału progowego do otwarcia bramek aktywujących. Mały bodziec wystarczy do pobudzenia komórki

6 Sprzężenie elektromechaniczne Potencjał czynnościowy aktywacja błonowych kanałów wapniowych L i napływ Ca do komórki [Ca] w diadzie otwarcie kanałów wapniowych (rec. Rianodynowych: RyRs) uwolnienie Ca z siateczki śródplazmatycznej SR gwałtowny wzrost komórkowego Ca jony Ca łączą się z troponiną C aktywacja skurczu usuwanie Ca z cytoplamy (80% przez SERCA ATP-aza wapniowa SR, pozostałe przez błonowy wymiennik jonowy Na/Ca oraz ATP-aza wapniowa błony kom. ) rozkurcz

7

8

9 Skurcz

10 Efekt Bodwitcha Inotropowy wpływ wzrostu HR: HR napływ Ca do komórki szybciej niż można go usunąć [Ca2 +] wpływ inotropowy pozytywny

11 Effect of autonomic innervation

12 Jonotropowe Metabotropowe Receptory kaskady cyklicznego adenozynomonofosforanu (camp) Receptory camp ( Gs Cyklaza adenylanowa camp aktywacja kinazy białkowej A fosorylacja białek i enzymów mobilizacja ukł.krążenia i uruchamianie rezerw energetycznych β niewybiórczy agonista izoproterenol, antagonista propranolol» β1 działanie mobilizujący wpływ na serce, wiążą się z NA i adrenaliną antagonista atenolol» β2 działanie mobilizujący wpływa na serce (słabiej poznany), rozkurcz mięśni gładkich naczyń i oskrzeli większe powinowactwo do adrenaliny niż NA, Powinowactwo NA do β 2 jest duże w sercu a nieznaczne w naczyniach krwionośnych (odmienności izoformy receptora) antagonista pindolol D1 rozkurcz naczyń, Receptory hamujące syntezę camp ( Gi/Go camp) adrenergiczny α2 antagonista receptorów β M2 (główny receptor układu przywspółczulnego w sercu) w, M4 bloker atropina Receptory cyklu inozytolo-fosfolipidowego (trifosforan inozytolu - IP3, diacyloglicerol DAG) [IP3 aktywuje receptor rianodynowy Ca w cytoplazmie; DAG aktywuje kinazę białkową C skurcz mięśni gładkich] M1, M3, M4, M5- bloker atropina α1- zwężenie naczyń, słabe działanie inotropowe dodatnie, przerost miokardium i mięśniówki naczyń agonista fenylefryna Receptory - podział

13 Serce: pobudzenie rec. β głównie receptorów β 1 fosforylacja 1. Aktywacja kanałów wapniowych L zwiększony napływ Ca 2+ do kardiomiocytów 2. Aktywacja SERCA (fosforylacja inhibitora SERCA fosfolambanu) zwiększenie gromadzenia Ca2+ w siateczce śródplazmatycznej 3. Aktywacja kanałów Ca w SR (RyRs) i łatwiejsze uwalnianie z niej Ca2+ w czasie potencjałów czynnościowych 4. Fosforylacja Troponiny I zmniejsza powinowactwo troponiny C do Ca, co ułatwia odłączanie aktyny od miozyny 5. Bezpośrednie pobudzenie kanałów f w komórkach węzła zatokowego zwiększa szybkość spoczynkowej depolaryzacji przyspiesza rytm zatokowy 6. Aktywacja kanałów L węźle zatokowym i AV zwiększa amplitudę potencjałów czynnościowych szybkość przewodzenia 1,2,3: inotropowy +; 2,4 : lusitropowy + 5: chronotropowy +; 6: dromotropowy +

14 Naczynia krwionośne receptory β2 camp hamuje aktywność kinazy łańcuchów lekkich miozyny, która jest odpowiedzialna za fosforylowanie miozyny mięśniówki gładkiej bezpośredni przełożenie na zmniejszenie siły skurczu

15 Naczynia krwionośne receptory α

16 Układ przywspółczulny wpływ na serce Włokna przywspółczulne pochodzące z obu pni nerwów błędnych, unerwiają: Węzeł zatokowo-przedsionkowy rec. M2 Węzeł przedsionkowo-komorowy rec. M2 Miokardium prawego przedsionka rec. M2 Unerwienie miokardium komór i tkanki bodźco-przewodzącej na poziomie komór jest skąpe

17 Pobudzenie rec. M 2 aktywuje acetylocholinozależne i adenozynozależne kanały potasowe oraz hamuje cyklazę adenylową (CA) poprzez białko Gi 1. Wpływ na SA: zwiększenie przewodności sarkolemy dla K odkomórkowy prąd K (I KACh ) zwolnienie a nawet zatrzymanie spoczynkowej depolaryzacji (kompensacja dokomórkowych prądów I f i I Ca ) efekt chronotropowy ujemny 2. Wpływ na strefę przedsionkowo-węzłową i węzeł AV: I KACh hiperpolaryzacja (kompensacja prądu I Ca ) zmniejszenie amplitudy potencjału czynnościowego zwolnienie przewodzenia blok AV częściowy/całkowity efekt dromotropowy ujemny 3. Wpływ na miocyty przedsionków. Aktywacja I KACh powoduje przyspieszenie repolaryzacji skrócenie potencjałów czynnościowych inaktywacja kanałów wapniowych występuje wcześniej ograniczenie napływu Ca. Zahamowanie CA inotropowy ujemny 4. W komorach układ przywspółczulny działa poprzez hamowanie efektów pobudzenia nerwów współczulnych. Pobudzenie presynaptycznego rec. M2 powoduje blokowanie uwalniania NA- słaby efekt inotropowy ujemny zależny od aktywności układu współczulnego

18 ANS węzły SA & AV Noradrenalina/Adrenalina β1& β2 stymulacja Chronotropowy+: Aktywacja If Spontaniczna depolaryzacja jest szybsza Heart Rate (HR) Dromotropowy+: Aktywacja kanałów wapniowych L Amplituda potencjału czynnościowego Szybkość przewodzenia Acetylocholina M2 stymulacja Chronotropowy & dromotropowy ujemny: Aktywacja odśrodkowego prądu K+ Zwolnienie spontanicznej depolaryzacji & Zmniejsznie amplitudy potencjału czynnościowego

19 Wpływ na serce: przywspółczulny vs współczulny Przyspieszenie czynności serca jest wypadkową zmniejszenia aktywności przywspółczulnej oraz zwiększenia aktywności współczulnej Kontrola częstości rytmu serca jest zdominowana przez efekt przywspółczulny, tj. stymulacja przywspółczulna n. X może zwolnić częstość rytmu zatokowego lub nawet czasowo zatrzymać czynność serca nawet gdy układ współczulny jest maksymalnie pobudzony. Blokowanie rec. β zwalnia rytm zatokowy o kilkanaście udzerzeń/min, a blokowanie receptorów M2 przyspiesza rytm zatokowy o około 40 uderzeń/min Kontrola kurczliwości jest zdominowana przez układ współczulny, przy minimalnym wpływie układu przywspółczulnego

20 Wpływ układu współczulnego na naczynia krwionośne Zakończenia współczulne tonicznie uwalniają NA, która wiąże się z receptorami α i β 2 adrenergicznymi obecnymi w naczyniach krwionośnych Ponieważ unaczynienie większości narządów zawiera więcej receptorów α 1 niż β 2, aktywacja układu współczulnego (NA) powoduje wazokonstrykcję i zwiększenie oporu obwodowego Zmodyfikowane zakończenia nerwowe rdzenia nadnerczy uwalniają adrenalinę. Krążąca w krwiobiegu adrenalina łączy się z receptorami α 1 i β w naczyniach i sercu W małych stężeniach adrenalina aktywuje głównie receptory β zwiększając rzut serca (efekt chrono i inotropowy), przy jednoczesnym zmniejszeniu oporu obwodowego (wazodylatacja), przy większych stężeniach aktywuje również receptory α

21 Wpływ układu współczulnego na naczynia krwionośne Wszystkie naczynia krwionośne z wyjątkiem naczyń włosowatych i naczyń łożyska są unerwione współczulnie. Włókna wykazują toniczną aktywność zwężenie naczyń. Neurogenne rozszerzenie większości naczyń krwionośnych odbywa się przez zahamowanie tonicznej aktywności współczulnej Gęstość unerwienia jest zależna od lokalizacji, np.: obfite w naczyniach skórnych, bardzo skąpe unaczynienie mózgu i naczyń wieńcowych. Najobficiej unerwione są tętniczki, duże żyły są słabo unerwione, ale obecna w nich duża objętość krwi powoduje że przy niewielkich zmianach promienia dochodzi do dużych zmian dystrybucji krwi

22 Współczulny - przywspółczulny interakcje na poziomie zakończeń nerwowych Sprzężenie zwrotne ujemne NA uwalniana z zakończeń nerwowych działa na presynaptyczny autoreceptor α 2 powodując hamowanie swojego uwalniania Sprzężenie zwrotne dodatnie autoreceptor β 2, NA jest dla niego nieaktywna, ale silnym agonistą jest adrenalina zwiększając uwalnianie NA Ujemne sprzężenie zwrotne ACh autoreceptor presynaptyczny M2 Heteroreceptory M2 (pobudzane przez ACh) obecne w błonie zakończeń współczulnych hamują uwalnianie NA Heteroreceptor hamujący wydzielanie Ach - wrażliwy na NA α 2

23 Działanie adrenaliny, acetocholiny, propranololu, atropiny, glikozydów nasercowych, blokerów kanałów wapniowych

24 Adrenalina neuroprzekaźnik, hormon lub lek paraenteralny Serce Chronotropowy (częstość rytmu) + Dromotropowy (szybkość przewodzenia)+ Inotropowy (siła skurczu)+ β1 ( Ca, camp) Luzitropowy (szybkość rozkurczu) + Bathmotropowy (próg pobudliwości) + (dodantni oznacza, że zmniejszony próg pobudliwości - komórka bardziej pobudliwa) Adrenalina podwyższa ciśnienie tętnicze w wyniku zwiększenia rzutu serca Naczynia: Aktywacja β2 - rozkurcz naczyń np.: mięśni szkieletowych, krążenia wrotnego następnie Aktywacja α1 skurcz naczyń np.: skóry i nerek oraz naczyń żylnych Ogólnie: Z uwagi na powinowactwo do β większe niż do α adrenalina przy małych dawkach powoduje obniżenie całkowitego oporu systemowego (β 2) przy jednoczesnym wzroście rzutu serca (β1) wzrost ciśnienia skurczowego (β1), spadek rozkurczowego (β2), wzrost częstości rytmu serca (β1) Przy dawkach bardzo małych (dawki doświadczalne) paradoksalnie może nawet dojść do spadku ciśnienia tętniczego (β2) Dawki średnie i duże (stosowane w praktyce, np.: w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego lub podczas resuscytacji) ciśnienia tętniczego. Początkowo wysycenie receptorów β, a i m większa dawka, tym większe wysycenie receptorów α rosnący opór obwodowy i ciśnienie krwi.

25

26 Noradrenalina neurotransmiter Serce Chronotropowy (częstość rytmu) + Dromotropowy (szybkość przewodzenia)+ Inotropowy (siła skurczu)+ β1 ( Ca, camp) Luzitropowy (szybkość rozkurczu) + Bathmotropowy (próg pobudliwości) + Naczynia: Aktywacja α1 skurcz następnie Aktywacja β2 - rozkurcz (mniejsze powinowactwo niż adrenalina) Ponieważ w naczyniach krwionośnych jest więcej receptorów α1 niż β2, a także powinowactwo NA jest większe do rec. α1 niż do β2 ostatecznie stymulacja współczulna (NA) powoduje: zwiększenie całkowitego oporu obwodowego, wzrost ciśnienia krwi (skurczowego i rozkurczowego) oraz przyspieszenie rytmu serca

27 Noradrenalina-lek dożylny Stymulacja α1 skurcz naczyń krwionośnych wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego Przy dużym wzroście ciśnienia krwi dochodzi do odruchu z n. X HR (pomimo stymulacji receptorów β1) Stosowana w leczeniu wstrząsu np.: septycznego

28

29 Dopamina Prekursor NA i ADR W małych dawkach D1 rozszerzenie naczyń (szczególnie nerkowych) poprawa perfuzji nerkowej Średnie dawki dodatkowo β1 ino.. lusi.. chrono.. dromotropowe dodatnie wzrost rzutu serca Dawki duże dodatkowo α1 skurcz naczyń wzrost oporu obwodowego i ciśnienia krwi Stosowana w leczeniu wstrząsu kardiogennego

30 Propranolol nieselektywny β bloker Kompetycyjna blokada β1 receptorów w sercu działanie przeciwne do stymulacji współczulnej W tym mechanizmie jest to lek obniżający ciśnienie, zwalniający czynność serca i działający antyarytmicznie Blokada β2 może spowodować skurcz niektórych łożysk naczyniowych np. trzewnych i wątrobowych zjawisko wykorzystywane w leczeniu powikłań nadciśnienia wrotnego

31 Acetylocholina - neurotransmiter Wpływ na serce: Chronotropowy - ujemny Dromotropowy ujemny Inotropowy (przedsionki) ujemny Luzitropowy - ujemny Batmotropowy - ujemny M2 ( Ca, camp) hiperpolaryzacja Efekt naczyniowy: Rozszerzenie Naczyń Krwionośnych Narządów Płciowych (NO)

32 Adenozyna Otwiera kanał potasowy powodując hiperpolaryzację komórek W efekcie hamuje czynność węzła zatokowego oraz zwalnia przewodzenie AV Stosowana do przerywania częstoskurczów przedsionkowo-komorowych i nawrotnych częstoskurczów węzłowych Podana w szybkim bolusie działa szybko (max działanie 20-30s) i krótko (kolejną dawkę można podać po 1-2 minutach).

33 Atropina Bardzo małe dawki powodują zwolnienie czynności serca o 4-8 uderzeń/min. Większe dawki przyspieszają rytm zatokowy o uderzeń/min efekt bezpośredniego zablokowania M2 w węźle zatokowoprzedsionkowym Przyspiesza szybkość przewodzenia w węźle AV Bez wpływu na kurczliwość miokardium i ciśnienie tętnicze Leczenie bradykardii

34 Blokery kanałów wapniowych Werapamil, diltiazem: zmniejszają częstość pracy serca i szybkość przewodzenia oraz są lekami antyarytmicznymi, mają silny wpływ inotropowy ujemny i rozszerzają naczynia krwionośne redukują ciśnienie tętnicze. Ca blokery są antagonstami nie kompetycyjnymi układu współczulnego

35 ` Glikozydy nasercowe (digoksyna, strofantyna): Zahamowanie pompy Na-K zmniejsza gradient błonowy dla sodu co redukuje wymianę przezbłonową Na-Ca wzrost stężenia wapnia wewnątrzkomórkowego efekt inotropowy dodatni W tym samym czasie leki te mają wpływ na aktywację układu przywspółczulnego, oraz bezpośrednio wpływają na węzeł AV zwalniają czynność serca.

Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium. M.Eng. Michal Adam Michalowski

Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium. M.Eng. Michal Adam Michalowski Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 8 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 8 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 8 : 19.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 II gr 10:15 11:45 III gr 12:00 13:30

Bardziej szczegółowo

Krwiobieg duży. Krwiobieg mały

Krwiobieg duży. Krwiobieg mały Mięsień sercowy Budowa serca Krązenie krwi Krwiobieg duży Krew (bogata w tlen) wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na mniejsze tętnice,

Bardziej szczegółowo

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Autonomiczny układ nerwowy - AUN Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007

DZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007 DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. TKANKI POBUDLIWE. Ćw. 1. Fizjologia jako nauka o homeostazie. (1-2 X 2012) 1. Wprowadzenie do przedmiotu. 2. Fizjologia i jej znaczenie w naukach

Bardziej szczegółowo

Potencjał spoczynkowy i czynnościowy

Potencjał spoczynkowy i czynnościowy Potencjał spoczynkowy i czynnościowy Marcin Koculak Biologiczne mechanizmy zachowania https://backyardbrains.com/ Powtórka budowy komórki 2 Istota prądu Prąd jest uporządkowanym ruchem cząstek posiadających

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Prawy przedsionek odbiera krew z krążenia wielkiego Zastawka trójdzielna między prawym przedsionkiem a prawą komorą Prawa komora pompuje krew do krążenia płucnego Zastawka

Bardziej szczegółowo

4. Głównym neurotransmitterem pozazwojowych włókien współczulnych unerwiających serce jest: A. Acetylocholina B. ATP C. Noradrenalina D.

4. Głównym neurotransmitterem pozazwojowych włókien współczulnych unerwiających serce jest: A. Acetylocholina B. ATP C. Noradrenalina D. 1. Pobudzenie nerwu błędnego prowadzi do: A. Zwiększenia szybkości przewodzenia w wężle przedsionkowo-komorowym B. Zwiększenia rytmu serca C. Zmniejszenia rytmu serca D. Żadne z powyższych 2. Współczulne

Bardziej szczegółowo

Dział III Fizjologia układu krążenia

Dział III Fizjologia układu krążenia Dział III Fizjologia układu krążenia Ćw. 1. Mięsień sercowy. (18 II 2014) 1. Doświadczenia z wykorzystaniem animacji i symulacji komputerowych oglądanie i zapisywanie czynności izolowanego serca szczura:

Bardziej szczegółowo

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia

Bardziej szczegółowo

CECHY MIĘŚNIA SERCOWEGO

CECHY MIĘŚNIA SERCOWEGO CECHY MIĘŚNIA SERCOWEGO HISTOLOGICZNE włókna mięśniowe są cieńsze niż w mięśniu szkieletowym jądra komórkowe leżą w środku włókna, a nie na obwodzie jest zespólnią komórkową (syncytium) posiada rozgałęzienia

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia rytmu serca. Monika Panek-Rosak

Zaburzenia rytmu serca. Monika Panek-Rosak Zaburzenia rytmu serca Monika Panek-Rosak załamek P depolaryzacja przedsionków QRS depolaryzacja komór załamek T repolaryzacja komór QRS < 0,12 sek PR < 0,2 sek ROZPOZNAWANIE ZAPISU EKG NA MONITORZE 1.

Bardziej szczegółowo

Mięśnie. dr Magdalena Markowska

Mięśnie. dr Magdalena Markowska Mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu 1) Jako możliwość przemieszczania przestrzennego mięśnie poprzecznie prążkowane 2) Pompa serce 3) Jako podstawa do utrzymywania czynności życiowych mięśnie

Bardziej szczegółowo

Budowa i funkcje komórek nerwowych

Budowa i funkcje komórek nerwowych Budowa i funkcje komórek nerwowych Fizjologia Komórki nerwowe neurony w organizmie człowieka około 30 mld w większości skupione w ośrodkowym układzie nerwowym podstawowa funkcja przekazywanie informacji

Bardziej szczegółowo

Droga impulsu nerwowego w organizmie człowieka

Droga impulsu nerwowego w organizmie człowieka Droga impulsu nerwowego w organizmie człowieka Impuls nerwowy Impuls nerwowy jest zjawiskiem elektrycznym zachodzącym na powierzchni komórki nerwowej i pełni podstawową rolę w przekazywaniu informacji

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A. Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne

Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A. Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne napięcie elektryczne, zwane napięciem na błonie. Różnica potencjałów to ok.

Bardziej szczegółowo

Układ bodźcoprzewodzący

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA II KATEDRA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 2014 Układ bodźcoprzewodzący Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania

Biologiczne mechanizmy zachowania Biologiczne mechanizmy zachowania Przekaźnictwo chemiczne w mózgu mgr Monika Mazurek IPs UJ Odkrycie synaps Ramon y Cajal (koniec XIX wieku) neurony nie łączą się między sobą, między nimi jest drobna szczelina.

Bardziej szczegółowo

Dostęp dożylny/doszpikowy. Przygotowane przez: lek. med. Andrzej Jakubowski

Dostęp dożylny/doszpikowy. Przygotowane przez: lek. med. Andrzej Jakubowski Dostęp dożylny/doszpikowy Dostęp dożylny Szybszy, łatwy technicznie nie wymaga przerwania zabiegów resuscytacyjnych mniejsze ryzyko powikłań Dostęp doszpikowy zakładanie trwa nieco dłużej, trudniejszy

Bardziej szczegółowo

Fazy potencjału czynnościowego serca

Fazy potencjału czynnościowego serca Leki antyarytmiczne Treść Fizjologia rytmu serca Definicja i mechanizmy arytmii Klasyfikacja leków antyarytmicznych Leki antyarytmiczne (mechanizmy i charakterystyka farmakologiczna) Arytmie w praktyce

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A. Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne

Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A. Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne Błona komórkowa grubość od 50 do 100 A Istnieje pewna różnica potencjałów, po obu stronach błony, czyli na błonie panuje pewne napięcie elektryczne, zwane napięciem na błonie. Różnica potencjałów to ok.

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Tkanka nerwowa. neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające)

Tkanka nerwowa. neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające) Tkanka nerwowa neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające) Sygnalizacja w komórkach nerwowych 100 tys. wejść informacyjnych przyjmowanie sygnału przewodzenie

Bardziej szczegółowo

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych Anatomia i fizjologia układu krążenia Łukasz Krzych Wytyczne CMKP Budowa serca RTG Unaczynienie serca OBSZARY UNACZYNIENIA Układ naczyniowy Układ dąży do zachowania ośrodkowego ciśnienia tętniczego

Bardziej szczegółowo

Kurczliwość. Układ współczulny

Kurczliwość. Układ współczulny CIŚNIENIE KRWI = RZUT SERCA X OBWODOWY OPÓR NACZYNIOWY Obciążenie wstępne Kurczliwość Układ współczulny Skurcz czynnościowy Układ RAA WZROST RZUTU SERCA ZWIĘKSZENIE OBWODOWEGO PRZEPŁYWU KRWI WYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Resuscytacja krążeniowo - oddechowa Optymalizacja krążenia wieńcowego i mózgowego Układ nerwowy: Średni przepływ krwi: 70ml/100g/min Przepływ krwi w

Bardziej szczegółowo

Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie

Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo

Bardziej szczegółowo

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA. Prawidłowa generacja i przewodzenie impulsów RYTMU I PRZEWODZENIA

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA. Prawidłowa generacja i przewodzenie impulsów RYTMU I PRZEWODZENIA Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna Purkinjego II KATEDRA KARDIOLOGII CM CM UMK UMK

Bardziej szczegółowo

Dział IV. Fizjologia układu krążenia

Dział IV. Fizjologia układu krążenia Dział IV Fizjologia układu krążenia UWAGA! Ćwiczenia 1 i 2 oraz 7 i 8 odbywać się będą systemem rotacyjnym zgodnie z niżej podanym podziałem. Ćw. 1. Serce cz. I. Cykl hemodynamiczny serca. Badanie fizykalne

Bardziej szczegółowo

Opracował: Arkadiusz Podgórski

Opracował: Arkadiusz Podgórski Opracował: Arkadiusz Podgórski Serce to pompa ssąco-tłocząca, połoŝona w klatce piersiowej. Z zewnątrz otoczone jest workiem zwanym osierdziem. Serce jest zbudowane z tkanki mięśniowej porzecznie prąŝkowanej

Bardziej szczegółowo

Dział II. TKANKI POBUDLIWE. UKŁAD NERWOWY. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW.

Dział II. TKANKI POBUDLIWE. UKŁAD NERWOWY. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW. Dział II. TKANKI POBUDLIWE. UKŁAD NERWOWY. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW. Ćw. 1. Pobudliwość, pobudzenie. Tkanki pobudliwe. Tkanka nerwowa. (13-16 XI 2018) 1. Doświadczenia z wykorzystaniem animacji i symulacji

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 6 elektrod przedsercowych V1 do V6 4 elektrody kończynowe Prawa ręka Lewa ręka Prawa noga Lewa noga 1 2 Częstość i rytm Oś Nieprawidłowości P Odstęp PQ Zespół QRS (morfologia,

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Farmakologiczne wsparcie układu krążenia

Farmakologiczne wsparcie układu krążenia Farmakologiczne wsparcie układu krążenia Paweł Nadziakiewicz Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Leki działające inotropowo dodatnio znane od wielu lat, stosowane u setek tysięcy pacjentów rocznie, w

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ: UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości

Bardziej szczegółowo

Dział IV. Fizjologia układu krążenia

Dział IV. Fizjologia układu krążenia Dział IV Fizjologia układu krążenia UWAGA! Dwiczenia 1 i 2 odbywad się będą systemem rotacyjnym zgodnie z niżej podanym podziałem. Dw. 1. Serce cz. I. Cykl hemodynamiczny serca. Badanie fizykalne serca.

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość Aparat kurczliwy: miofilamenty cienkie ( i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) Tkanka mięśniowa troponina tropomiozyna troponina lub kaldesmon i kalponina łańcuchy lekkie miozyna 2 pobudliwość

Bardziej szczegółowo

ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI

ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI Michał M. Dyzma PLAN REFERATU Historia badań nad wapniem Domeny białek wiążące wapń Homeostaza wapniowa w komórce Komórkowe rezerwuary wapnia Białka buforujące Pompy wapniowe

Bardziej szczegółowo

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa

Bardziej szczegółowo

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 1 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 1 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 1 : 8.10.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ II gr 08:00 10:0 III gr 10:15 11:45 IV gr 12:00 13:30

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii... 11. 2. Rejestracja elektrokardiogramu... 42. 3. Ocena morfologiczna elektrokardiogramu...

SPIS TREŚCI. 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii... 11. 2. Rejestracja elektrokardiogramu... 42. 3. Ocena morfologiczna elektrokardiogramu... SPIS TREŚCI 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii.............................. 11 Wstęp................................................................ 11 Ogólny opis krzywej elektrokardiograficznej...................................

Bardziej szczegółowo

Ruch ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Ruch ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Ruch DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Zjawisko ruchu a mięśnie jako możliwość przemieszczania przestrzennego mięśnie szkieletowe

Bardziej szczegółowo

Układ wewnątrzwydzielniczy

Układ wewnątrzwydzielniczy Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne

Bardziej szczegółowo

Fizjologia układu krążenia II. Dariusz Górko

Fizjologia układu krążenia II. Dariusz Górko Fizjologia układu krążenia II Dariusz Górko Fizyczne i elektrofizjologiczne podstawy elektrokardiografii. Odprowadzenia elektrokardiograficzne. Mechanizm powstawania poszczególnych załamków, odcinków oraz

Bardziej szczegółowo

1. Model lipidowy - W roku 1895 Overton opierając się na fakcie, że substancje rozpuszczalne w tłuszczach wnikały do komórki bardziej efektywnie niż

1. Model lipidowy - W roku 1895 Overton opierając się na fakcie, że substancje rozpuszczalne w tłuszczach wnikały do komórki bardziej efektywnie niż 1. Model lipidowy - W roku 1895 Overton opierając się na fakcie, że substancje rozpuszczalne w tłuszczach wnikały do komórki bardziej efektywnie niż nierozpuszczalne - wydedukował, że lipidy muszą stanowić

Bardziej szczegółowo

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Fizjologia Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Pytanie 1 1. 51 letni mężczyzna, z rozpoznaniem stabilnej dusznicy bolesnej został skierowany na test wysiłkowy. W spoczynku, częstość skurczów serca

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość Tkanka mięśniowa troponina tropomiozyna Aparat kurczliwy: miofilamenty cienkie ( i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) białka pomocnicze łańcuchy lekkie miozyna 2 miozyna 2 pobudliwość kurczliwość

Bardziej szczegółowo

Fizjologia układu krążenia

Fizjologia układu krążenia Fizjologia układu krążenia Ćwiczenie II. l. Badanie fizykalne serca a/ oglądanie klatki piersiowej - punkty i linie orientacyjne, ocena kształtu, budowy klatki piersiowej /symetria, wysklepienie, ruchomość

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy

Ćwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy Ćwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy Organizacja układu autonomicznego Niezależny od naszej woli Sympatyczny i parasympatyczny - układ limbiczny - wyjście poprzez podwzgórze - komponenta w wyrażaniu

Bardziej szczegółowo

Właściwości błony komórkowej

Właściwości błony komórkowej Właściwości błony komórkowej płynność asymetria selektywna przepuszczalność Transport przez błony Współczynnik przepuszczalności [cm/s] RóŜnice składu jonowego między wnętrzem komórki ssaka a otoczeniem

Bardziej szczegółowo

Co to są wzorce rytmów?

Co to są wzorce rytmów? Sieci neuropodobne XII, Centralne generatory wzorców 1 Co to są wzorce rytmów? Centralne generatory rytmów są układami neuronowymi powodujących cykliczną aktywację odpowiednich mięśni, mogą działać w pewnym

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej

Bardziej szczegółowo

EKG w stanach nagłych. Dr hab. med. Marzenna Zielińska

EKG w stanach nagłych. Dr hab. med. Marzenna Zielińska EKG w stanach nagłych Dr hab. med. Marzenna Zielińska Co to jest EKG????? Układ bodźco-przewodzący serca (Wagner, 2006) Jakie patologie, jakie choroby możemy rozpoznać na podstawie EKG? zaburzenia rytmu

Bardziej szczegółowo

Farmakologia autonomicznego układu nerwowego część II

Farmakologia autonomicznego układu nerwowego część II Farmakologia autonomicznego układu nerwowego część II Prof. UM dr hab. Przemysław Mikołajczak Katedra i Zakład Farmakologii Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Układ nerwowy Cecha Somatyczny

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Zatrucie lekami antyarytmicznymi w praktyce ZRM

Zatrucie lekami antyarytmicznymi w praktyce ZRM Zatrucie lekami antyarytmicznymi w praktyce ZRM mgr Krzysztof Kotliński Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Stacja Pogotowia Ratunkowego we Włocławku Wojewódzka Stacja Ratownictwa Medycznego w Łodzi β-blokery

Bardziej szczegółowo

Układ nerwowy. /Systema nervosum/

Układ nerwowy. /Systema nervosum/ Układ nerwowy /Systema nervosum/ Autonomiczny układ nerwowy Autonomiczny układ nerwowy = = wegetatywny -jest częścią UN kontrolującą i wpływającą na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich,

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Marta Kamińska

Dr inż. Marta Kamińska Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska Układ nerwowy Układ nerwowy zapewnia łączność organizmu ze światem zewnętrznym, zezpala układy w jedną całość, zprawując jednocześnie nad

Bardziej szczegółowo

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem informacji odebranej przez komórkę. Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Receptor cząsteczka chemiczna ( peptyd

Bardziej szczegółowo

Fizjologiczne podstawy badań elektrofizjologicznych obwodowego układu nerwowego

Fizjologiczne podstawy badań elektrofizjologicznych obwodowego układu nerwowego neuroelektrofizjologia Fizjologiczne podstawy badań elektrofizjologicznych obwodowego układu nerwowego Rafał Rola I Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Adres do korespondencji:

Bardziej szczegółowo

Leki autonomicznego układu nerwowego- współczulnego

Leki autonomicznego układu nerwowego- współczulnego Leki autonomicznego układu nerwowego- współczulnego 1 α Typy, podtypy, rozmieszczenie receptorów adrenergicznych α 1 - głównie mięśnie gładkie pobudzenie- skurcz mięśni gładkich α 2 - receptor presynaptyczny

Bardziej szczegółowo

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa

Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem

Bardziej szczegółowo

Kompartmenty wodne ustroju

Kompartmenty wodne ustroju Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około

Bardziej szczegółowo

Zablokowane pobudzenie przedwczesne przedsionkowe poziom bloku

Zablokowane pobudzenie przedwczesne przedsionkowe poziom bloku Franciszek Walczak, Robert Bodalski Klinika Zaburzeń Rytmu Serca Instytutu Kardiologii w Warszawie STRESZCZENIE Niniejsza praca jest komentarzem do ryciny 13. zamieszczonej w Forum Medycyny Rodzinnej (2007;

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.

Bardziej szczegółowo

Budowa i zróżnicowanie neuronów - elektrofizjologia neuronu

Budowa i zróżnicowanie neuronów - elektrofizjologia neuronu Budowa i zróżnicowanie neuronów - elektrofizjologia neuronu Neuron jest podstawową jednostką przetwarzania informacji w mózgu. Sygnał biegnie w nim w kierunku od dendrytów, poprzez akson, do synaps. Neuron

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

FARMAKOLOGIA LEKÓW ZNIECZULAJĄCYCH JERZY JANKOWSKI

FARMAKOLOGIA LEKÓW ZNIECZULAJĄCYCH JERZY JANKOWSKI FARMAKOLOGIA LEKÓW ZNIECZULAJĄCYCH JERZY JANKOWSKI LEKI DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO Hamują odwracalnie pewne funkcje o.u.n.: Odczuwanie bólu Świadomość Odruchy obronne Napięcie mięśniowe FAZY ZNIECZULENIA

Bardziej szczegółowo

EKG Zaburzenia rytmu i przewodzenia cz. II

EKG Zaburzenia rytmu i przewodzenia cz. II EKG Zaburzenia rytmu i przewodzenia cz. II Karol Wrzosek KATEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII, NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH Mechanizmy powstawania arytmii Ektopia Fala re-entry Mechanizm re-entry

Bardziej szczegółowo

Jaką rolę w krążeniu pełni prawa połowa serca?

Jaką rolę w krążeniu pełni prawa połowa serca? Jaką rolę w krążeniu pełni prawa połowa serca? Critical Care 2006; 10 supp.3 Opracowała: Lek. Katarzyna Śmiechowicz II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii KAiIT Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Bardziej szczegółowo

Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium. M.Eng. Michal Adam Michalowski

Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium. M.Eng. Michal Adam Michalowski Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno

Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno Zaburzenia rytmu serca spowodowane są przez nieprawidłowe wytwarzanie bodźców w układzie rozrusznikowym lub zaburzone przewodzenie bodźców elektrycznych w obrębie

Bardziej szczegółowo

Nukleotydy w układach biologicznych

Nukleotydy w układach biologicznych Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których

Bardziej szczegółowo

Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie

Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana poprzecznie prążkowana serca gładka Tkanka mięśniowa Podstawową własnością

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Komórka. 1. Bioczasteczki : węglowodany, białka, tłuszcze nukleotydy

Wykład I. Komórka. 1. Bioczasteczki : węglowodany, białka, tłuszcze nukleotydy Wykład I. Komórka 1. Bioczasteczki : węglowodany, białka, tłuszcze nukleotydy 2. Funkcje białek błonowych: 1. Transport: a. bierny b. czynny, z wykorzystaniem energii 2. Aktywność enzymatyczna 3. Receptory

Bardziej szczegółowo

ELEKTROKARDIOGRAFIA UKŁAD KRĄŻENIA. Joanna Grabska-Chrząstowska

ELEKTROKARDIOGRAFIA UKŁAD KRĄŻENIA. Joanna Grabska-Chrząstowska ELEKTROKARDIOGRAFIA UKŁAD KRĄŻENIA Joanna Grabska-Chrząstowska EKG Na początek trochę teorii UKŁAD KRĄŻENIA UKŁAD KRĄŻENIA UKŁAD KRĄŻENIA BUDOWA SERCA ETAPY PRACY SERCA UKŁAD KRĄŻENIA PŁODU I NOWORODKA

Bardziej szczegółowo

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy Izabela Duda 1 Krążeniowe Systemowe powikłania urazu czaszkowomózgowego Oddechowe: pneumonia, niewydolność oddechowa, ARDS, zatorowość,

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 2 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 2 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 2 : 15.10.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 II gr 10:15 11:45 III gr 12:00 13:30

Bardziej szczegółowo

Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka?

Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka? Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka? Iwona Maroszyńska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki Czym należy

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa

Bardziej szczegółowo

Leki spazmolityczne Leki hamujące czynność skurczową mięśni gładkich

Leki spazmolityczne Leki hamujące czynność skurczową mięśni gładkich Leki spazmolityczne Leki hamujące czynność skurczową mięśni gładkich nazywamy lekami spazmolitycznymi (spasmolityca)- powodują one zwiotczenie mięśni gładkich: Wyróżniamy wśród nich dwie duże grupy: leki

Bardziej szczegółowo

ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA

ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA 4.1. Uwagi wstępne 171 4 ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA TADEUSZ MANDECKI 4.1. UWAGI WSTĘPNE Za powstawanie impulsów elektrycznych w sercu i ich przewodzenie odpowiedzialne są wyspecjalizowane komórki

Bardziej szczegółowo

Przedsionkowe zaburzenia rytmu

Przedsionkowe zaburzenia rytmu Przedsionkowe zaburzenia rytmu 4 ROZDZIAŁ Wstęp Załamki P elektrokardiogramu odzwierciedlają depolaryzację przedsionków. Rytm serca, który rozpoczyna się w węźle zatokowo-przedsionkowym i ma dodatnie załamki

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie ( główki miozyny kroczą po aktynie)

Tkanka mięśniowa pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie ( główki miozyny kroczą po aktynie) Tkanka mięśniowa Aparat kuczliwy: miofilamenty cienkie (aktyna i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie (

Bardziej szczegółowo

Opracowała: Układ nerwowy somatyczny - reaguje na bodźce dochodzące ze środowiska zewnętrznego, reakcja zwykle jest skierowana na zewnątrz.

Opracowała: Układ nerwowy somatyczny - reaguje na bodźce dochodzące ze środowiska zewnętrznego, reakcja zwykle jest skierowana na zewnątrz. Opracowała: a: lek.med.. Agnieszka Adamczak-Ratajczak Układ nerwowy somatyczny - reaguje na bodźce dochodzące ze środowiska zewnętrznego, reakcja zwykle jest skierowana na zewnątrz. 2 1 Autonomiczny układ

Bardziej szczegółowo

Farmakologia leków antyarytmicznych Marzena Dworacka

Farmakologia leków antyarytmicznych Marzena Dworacka Farmakologia leków antyarytmicznych Marzena Dworacka Leczenie zaburzeń rytmu dzisiaj Ogranicza się stosowanie leków antyarytmicznych, a zwiększa się znaczenie leków modyfikujących przebieg choroby leżącej

Bardziej szczegółowo

Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie

Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie W ł a d y s ł a w Z. T r a c z y k Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE Wydawnictwo Lekarskie PZWL prof. dr hab. med. WŁADYSŁAW Z. TRACZYK Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE W ydanie VIII - uaktualnione M Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion.

Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Sergio L, Cavazzoni Z, Delinger RP Critical Care 2006 Opracował: lek. Michał Orczykowski II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Bardziej szczegółowo

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń Transportowane cząsteczki Transport przez błony Transport bierny szybkość transportu gradien t stężeń kanał nośnik Transport z udziałem nośnika: dyfuzja prosta dyfuzja prosta CO 2, O 2, NO,, H 2 O, etanol,

Bardziej szczegółowo

UKLAD KRĄśENIA - FIZJOLOGIA

UKLAD KRĄśENIA - FIZJOLOGIA CZYNNOŚĆ MECHANICZNA SERCA CYKL PRACY SERCA 1. NAPŁYW KRWI DO PRZEDSIONKÓW ZE ZBIORNIKÓW śylnych I PRZEZ OTWARTE UJŚCIA PRZEDSIONKOWOW KOMOROWE DO KOMÓR W FAZIE ROZKURCZU SZYBKIE NAPELNIANIE KOMÓR KRWIĄ

Bardziej szczegółowo

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych: Zmęczenie Zmęczenie jako jednorodne zjawisko biologiczne o jednym podłożu i jednym mechanizmie rozwoju nie istnieje. Zmęczeniem nie jest! Zmęczenie po dniu ciężkiej pracy Zmęczenie wielogodzinną rozmową

Bardziej szczegółowo