Nr uprawnień budowlanych PROJEKTOWAŁ: mgr inż. Artur Guz

Transkrypt

1 A-TL1 Numer umowy : PSSE/2678 TEMAT / OBIEKT / : Gdański Park Naukowo Technologiczny Etap III, Budynek A dz. Nr 684/2, 685/2, 686, 687/2, 687/3, OPRACOWANIE : NAZWA I KOD GRUP ROBÓT : dz. Nr 693, 692 i 689/2 / ustanowienie służebności gruntowej BUDYNEK BIUROWY A - PROJEKT WYKONAWCZY SYSTEMU BMS, EMS, SYSTEMU ŚLUZ ORAZ DETEKCJI NIEBIEZPIECZNYCH GAZÓW LABORATORIA Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej NAZWA I KOD KLAS ROBÓT : Roboty budowlane w zakresie budynków NAZWA I KOD KATEGORII ROBÓT : Roboty budowlane w zakresie budowy obiektów budowlanych związanych z edukacją i badaniami ADRES : INWESTOR : ul. TRZY Lipy 3 Gdańsk Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna sp. z o.o. ul. Władysława IV 9, Sopot ZLECENIODAWCA : Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna sp. z o.o. ul. Władysława IV 9, Sopot STADIUM : PROJEKT WYKONAWCZY REWIZJA: 03 Imię i nazwisko BRANŻA : TELETECHNIKA Nr uprawnień budowlanych Data PROJEKTOWAŁ: mgr inż. Artur Guz SPRAWDZIŁ: mgr inż. Jakub Zduńczyk Podpis Sąd Rejonowy Gdańsk Północ w Gdańsku, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, ul. Piekarnicza10 KRS , Kapitał zakładowy: 250,500 zł Konto bankowe:

2 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA Nr Nazwa dokumentu Nr dokumentu Dokumenty Tekstowe 1. -Opis systemu BMS, EMS, systemu śluz, detekcji gazów 3 2. A-TL9-A-Numeracja punktów BMS, CMAS oraz EMS A-TL9-A 2 3. A-TL10-A-Zestawienie odbiorników energii elektrycznej A-TL10-A 2 4. A-TL11-A-Lista punktów BMS A-TL11-A 4 5. A-TL12-A-Lista punktów EMS A-TL12-A 1 6. A-TL14-A-Lista kablowa systemów BMS, EMS i CMAS A-TL14-A 4 7. A-TL15-A-Lista parametrów EMS A-TL15-A 2 8. A-TL16-A-Lista klasyfikacji GMP/GEP dla BMS A-TL16-A 0 Rysunki 9. Schemat blokowy zasilania systemu BMS i CMAS TL-1 1 B 10. Schemat blokowy sterowania systemu BMS i CMAS TL-1 2 B 11. Schemat P&ID BMS HVAC część 1 TL-1 3 C 12. Schemat P&ID BMS HVAC część 2 TL-1 4 C 13. Schemat P&ID BMS HVAC część 3 TL-1 5 C 14. Schemat P&ID BMS Woda lodowa TL-1 6 A 15. Schemat P&ID BMS Sprężone powietrze TL-1 8 B 16. System EMS rzut 1 kondygnacji TL-1 9 B 17. Schemat blokowy systemu EMS TL-1 10 A 18. Przykładowy schemat elektryczny systemu EMS TL-1 11 A 19. Sygnalizacja śluz rzut 1 kondygnacji TL-1 12 B 20. Schemat połączeń śluzy z kontrolą dostępu TL-1 13 A 21. System detekcji gazów - rzut 1 kondygnacji TL-1 14 A 22. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 2.10 TL-1 15 A 23. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 2.12 TL-1 16 A 24. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 2.15 TL-1 17 A 25. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 2.19 TL-1 18 A 26. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 3.01 TL-1 19 A 27. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 3.02 TL-1 20 A 28. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 4.11 TL-1 21 A 29. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 4.12 TL-1 22 A 30. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 4.15 TL-1 23 A 31. Schemat systemu detekcji gazów pomieszczenie 5.07 TL-1 24 A 32. Schemat P&ID BMS Woda demineralizowana TL-1 25 B 33. Schemat P&ID BMS Gazy laboratoryjne i próżnia TL-1 26 A 34. Koryta kablowe i przejścia przez stropy rzut 1 kondygnacji TL Koryta kablowe i przejścia przez stropy rzut 2 kondygnacji TL Koryta kablowe i przejścia przez stropy rzut 3 kondygnacji TL Koryta kablowe i przejścia przez stropy rzut dachu TL Schemat rozmieszczenia liczników cząstek TL Schemat kwalifikacji systemów BMS, CMAS, EMS i śluz TL Rewizja Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 2 z 72

3 SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE Przedmiot oraz zakres opracowania Podstawa opracowania Główne założenia technologiczne SYSTEM BMS Podstawowe cele systemu Systemy zarządzane z BMS Architektura systemu Elementy systemu Wymagania operacyjne i tryb oszczędnościowy Interfejsy systemu BMS z innymi systemami Praca systemów przy zaniku napięcia podstawowego Wymagania dodatkowe Algorytmy sterowania instalacjami Uwagi ogólne dla wszystkich układów regulacji Zabezpieczenia (blokady) MAHU01, AHU04/05/06/07/ Alarmy niekrytyczne MAHU01, AHU04/05/06/07/ Start centrali pracującej na powietrzu zewnętrznym MAHU01, AHU04/05/06/07/08- wymogi Zabezpieczenia (blokady) AHU02/ Alarmy niekrytyczne AHU02/ Start central AHU02/03- wymogi Sekwencja startu central Zatrzymanie centrali wentylacyjnej Regulacja temperatury i wilgotności powietrza nawiewu centrali MAHU Regulacja temperatury i wilgotności powietrza nawiewu centrali AHU04/05/06/07/ Regulacja temperatury w centralach AHU02, AHU Utrzymywanie parametrów powietrza w centrali AHU Regulacja wydajności centrali MAHU01, AHU02/03/04/06/07/ Utrzymywanie nadciśnień w pomieszczeniach Regulacja temperatury na chłodnicach/nagrzewnicach lokalnych Regulacja temperatury w układzie grzejnik/nagrzewnica Sterowanie biegiem wentylatora układów chłodzących SP-..(Splitów) Sygnalizacja stanów zabrudzenia filtrów Regulacja powietrza na wyciągu w pomieszczeniach 4.11/ Sterowanie wyciągami w pomieszczeniu Sterowanie wyciągami w pomieszczeniach 3.03/3.02/3.01/3.05/3.07/4.06/4.03/4.01/ 3.04/ Sterowanie wyciągami w pomieszczeniach System odcięć dla VHP Wentylatory wyciągowe dygestoriów Instalacja próżni Sterowanie odciągami lokalnymi Sterowanie wyciągiem w serwerowni Sterowanie wentylacją pomieszczenia sprężarek w strefie technicznej 3.9a Tryb oszczędnościowy Instalacja wody lodowej Monitoring ciśnienia w instalacji gazów Monitoring rozdzielnic energetycznych Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 3 z 72

4 Sterowanie pompą wody DEMI Sterowanie pracą układów chłodzących w pomieszczeniu UPS Detekcja zalania Nawiewy laminarne w pomieszczeniu Okablowanie systemu BMS Kwalifikacja Wytyczne instalatorskie Granice dostaw INSTALACJA CIŚNIENIA REFERENCYJNEGO SYSTEM EMS (ang. Environment Monitoring System) Podstawowe cele systemu Architektura systemu Obszar produkcji farmaceutycznej, wybrane pomieszczenia laboratoryjne Obszar Wiwarium Lista monitorowanych parametrów Elementy systemu Przetwornik temperatury i wilgotności względnej Przetwornik ciśnienia różnicowego Przetwornik prędkości przepływu powietrza Licznik cząstek Pompa próżniowa wymuszająca przepływ powietrza przez liczniki cząstek: Analizator zawartości całkowitego węgla organicznego (TOC) (PW, WFI): Przetwornik ciśnienia (PW, WFI, CS, CA, gazy:co 2 /O 2 /N 2 ) Przetwornik przepływu (PW, WFI) Przetwornik przewodności (PW, WFI, CS) Przetwornik temperatury (PW, WFI, CS) Zintegrowany miernik temperatury i wilgotności (wiwarium) Panel EMS Serwer systemu EMS: Stacja systemu EMS: Wymagania specjalne Kwalifikacja Interfejsy systemu EMS z innymi systemami automatyki Okablowanie systemu EMS Wytyczne instalatorskie SYSTEM DETEKCJI GAZÓW Opis instalacji Architektura instalacji Interfejsy do innych systemów Elementy systemu Algorytm działania Wytyczne instalatorskie Odbiory Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 4 z 72

5 7. SYSTEM SYGNALIZACJI ŚLUZ Opis instalacji Architektura systemu Elementy systemu Algorytm działania układu sterowania i sygnalizacji śluz Okablowanie systemu Wytyczne instalatorskie Kwalifikacja KOORDYNACJA Z INNYMI BRANŻAMI PODCZAS DOSTAWY, INSTALACJI I ROZRUCHU WYKONAWSTWO Ogólne Praca w pomieszczeniach czystych Rozruch, odbiór, szkolenie i przekazanie Użytkownikowi Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 5 z 72

6 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Przedmiot oraz zakres opracowania Opracowanie obejmuje projekt wykonawczy, przedmiotem którego są laboratoria biotechnologiczne w ramach nowoprojektowanego i obecnie w trakcie budowy budynku A Gdańskiego Parku Naukowo Technologicznego (GPNT). Inwestycja zlokalizowana będzie w Gdańsku przy ulicy Trzy Lipy 3, na działkach: większa część działki nr 693 objęta planem miejscowym zagospodarowania terenu, mniejszy fragment działki nr 693 objęty decyzją o warunkach zabudowy działki nr 692, 689/2 z ustanowieniem służebności gruntowej /akt notarialny/ dla wjazdu od ulicy Schuberta. Fragment działki o numerze 693 przeznaczony pod lokalizację budynku A od północy graniczy z istniejącym budynkiem GPNT, od południa i zachodu z terenem zagospodarowanym na drogi wewnętrzne i parkingi oraz terenem zadrzewionych skarp, od wschodu z działką pod zabudowę budynku B. Dla budynku został wykonany przez Pomorskie Biuro Projektów GEL Sp. z o.o Sopot, ul. Reja 13/15 Projekt Budowlany, który został zatwierdzony i uzyskano prawomocne pozwolenie na budowę, na podstawie którego trwają obecnie roboty budowlane. Do autora w/w projektu należy kwalifikacja koniecznych zmian objętych niniejszym opracowaniem w stosunku do Projektu Budowlanego. Projektant powinien dokonać kwalifikacji czy zmiany wymagają uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, czy też zmiany dotyczą nieistotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego. W przypadku kwalifikacji zmian jako istotne Inwestor powinien zlecić Generalnemu Projektantowi wykonanie projektu Budowlanego Zamiennego i wystąpić do urzędu o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę. Poza zakresem opracowania jest inwentaryzacja budowlana i instalacyjna obiektu dokumentacja została opracowana na podstawie dokumentacji projektowej obiektu przekazanej przez GPNT. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 6 z 72

7 1.2. Podstawa opracowania 1/ Umowa ze Zleceniodawcą 2/ Ustalenia i uzgodnienia międzybranżowe dokonane podczas spotkań ze Zleceniodawcą 3/ Mapa sytuacyjna w skali 1: 500 dostarczona przez Zleceniodawcę 4/ Dane i wytyczne ochrony p.poż. opracowane przez Pomorskie Biuro Projektów GEL Sp. z o.o. (projekt w branży architektoniczne wykonany przez dr arch. Marek Gawdzik 1737/Gd/84) oraz rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń ppoż. Henryka Babireckiego w lutym 2009 roku. 5/ Projekt wykonawczy architektoniczny Budynku Biurowego A - Biotechnologiczne i Farmaceutyczne Laboratoria Pilotażowe wykonana przez Pomorskie Biuro Projektów GEL Sp. z o.o. 6/ Projekt technologiczny opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. wramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku 7/ Projekt architektoniczny opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. w ramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku 8/ Projekt instalacji wentylacji mechanicznej opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. w ramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku 9/ Projekt instalacji sanitarnych opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. w ramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku 10/ Projekt instalacji elektrycznych opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. w ramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku 11/ Aktualne Polskie Normy i przepisy prawa budowlanego Główne założenia technologiczne Główne założenia technologiczne są zawarte w opisie procesu technologicznego dokument nr PT wykonanego w ramach dokumentacji: Projekt technologiczny opracowany przez M+W Process Industriess Sp. z o.o. w ramach umowy z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. Z o.o. z roku (aktualizacja ). Założenia i wytyczne do niniejszego opracowania przyjęto na podstawie Projektu technologicznego. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 7 z 72

8 2. SYSTEM BMS 2.1. Podstawowe cele systemu System automatyki, przewidziany dla obiektu, ma realizować funkcje automatycznej regulacji i sterowania systemami podrzędnymi obiektu (wyszczególnionymi w punkcie 2.2), utrzymania założonych parametrów oraz kontroli ich działania. System ma zapewnić komfortową obsługę instalacji, bezpieczeństwo eksploatacji, stabilność parametrów operacyjnych oraz przyczyniać się do minimalizacji kosztów użytkowania i uzyskania optymalnej wydajności nadzorowanych instalacji, między innymi poprzez przełączanie trybu pracy instalacji HVAC pomiędzy trybem normalnym (dzień) a oszczędnościowym (noc, weekendy, święta). Zadaniem systemu jest również podtrzymanie pracy układów związanych z zapewnieniem prawidłowych warunków środowiskowych w pomieszczeniach klasy A/B/C oraz w wiwarium w przypadku zaniku podstawowego napięcia zasilania. Elementy systemu zapewnią pomiar i automatyczną regulację wielkości operacyjnych związanych z systemami zależnymi, kontrolowanie stanów alarmowych generowanych przez te systemy, sygnalizowanie stanów awaryjnych układów HVAC i sterowanie pracą urządzeń wykonawczych tych układów Systemy zarządzane z BMS L.p. System Kontrola 1 HVAC Sterowanie i monitoring 2. Wyciągi lokalne Sterowanie i monitoring 3. Wyrzuty z nawiewów laminarnych Sterowanie i monitoring 4. Nawiewy laminarne w klasie A/B Monitoring 5. Nawiewy laminarne w pozostałych klasach Monitoring 6. Dystrybucja wody lodowej (z instalacji budynku) Sterowanie i monitoring 7. Generacja i dystrybucja wody lodowej na potrzeby pomieszczeń klas B/C Sterowanie i monitoring 8. Dystrybucja wody gorącej (z instalacji budynku) Sterowanie i monitoring 9. Generacja i dystrybucja sprężonego powietrza Monitoring 10. Wybrane urządzenia technologiczne (komory laminarne, okna podawcze, Monitoring dygestoria) 11 System energetyczny Monitoring 12 Detekcja gazów toksycznych i wybuchowych Monitoring 13 System sygnalizacji pożaru Monitoring sygnału alarmu pożrowego 14. System dekontaminacji ścieków Monitoring (LON lub ModBus) 15. Inne systemy automatyki budynku Monitoring 16. Sygnalizatory zużycia gazów technicznych Monitoring 17 Instalacja próżni Monitoring sprężarek i poziomu podciśnienia Uwaga: Pozostałe (poza wymienionymi powyżej) instalacje/urządzenia związane z generacją/dystrybucją mediów posiadały będą własne, autonomiczne układy automatyki dostarczane przez producenta/dostawcę instalacji/urządzenia. Urządzenia procesowe będą wyposażone w autonomiczne systemy automatyki niezintegrowane z systemem BMS Architektura systemu Strukturę zasilania i sterowania systemu BMS prezentują rysunki TL-1-1 i TL-1-2. System będzie składał się z następujących elementów: Aparatura obiektowa (regulatory, siłowniki, czujniki, przetworniki pomiarowe) Rozdzielnice zasilająco sterujące Sterowniki programowalne Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 8 z 72

9 Serwer bazy danych Stacja operatorska Dokładny opis poszczególnych elementów znajduje się w rozdziale 2.4 niniejszej dokumentacji. Stacje BMS będą połączone z serwerem wydzieloną siecią LAN. System automatyki BMS musi być wyposażony w interfejs komunikacyjny pozwalający na zdalny dostęp (poprzez sieć Internet) do wszystkich funkcji wizualizacyjnych, kontrolnych i sterowniczych. Funkcjonalność zdalnego dostępu do systemu musi zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa instalacji poprzez zastosowanie szyfrowania przesyłanych danych (minimum SSL2), logowanie użytkowników itp. Komunikacja pomiędzy serwerem a sterownikami odbywać się będzie po wydzielonej, dedykowanej magistrali komunikacyjnej 2.4. Elementy systemu Podstawowym elementem systemu BMS będzie kompletna aparatura obiektowa zamontowana bezpośrednio na urządzeniach wentylacyjnych. Odpowiedzialna będzie za realizację jego zadań, czyli: urządzenia kontrolno-pomiarowe realizujące funkcje pomiaru parametrów, przy pomocy tych urządzeń będą realizowane pomiary temperatury wielkości procesowych i stanów alarmowych, wilgotności, ciśnienia oraz kontrola różnicy ciśnień, stanów urządzeń wykonawczych itp, urządzenia wykonawcze realizujące funkcje sterowania układami HVAC w celu zapewnienia odpowiednich parametrów wielkości procesowych, będą to zawory regulacyjne na instalacjach wodnych wraz z siłownikami, siłowniki przepustnic powietrza na kanałach nawiewnych i wywiewnych. Regulatory stałego (CAV) i zmiennego (VAV) wydatku nie wchodzą w zakres niniejszego opracowania i są zaprojektowane i dobrane w ramach części mechanicznej HVAC. Każdy z regulatorów powinien zostać wyposażony w odpowiedni interfejs komunikacyjny, pozwalający na wymianę danych z warstwą sterownikową BMS. Zastosowany interfejs powinien umożliwić wymianę następujących informacji: wartość zadana ciśnienia/przepływu wartość mierzona ciśnienia/przepływu zmiana trybu pracy (zamknięcie/otwarcie/praca normalna) W projekcie zastosowano dwa typy regulatorów: regulator utrzymujący stały przepływ powietrza - montowany na kanale nawiewnym (lub wyciągowym, o ile w pomieszczeniu nie jest utrzymywane podciśnienie/nadciśnienie), kompletnie wyposażony w elementy pomiarowe, sterujące i wykonawcze, dokonujący pomiaru przepływu w kanale i za pomocą stopnia otwarcia przepustnicy kontrolujący wielkość strumienia powietrza w kanale regulator utrzymujący stałe nadciśnienie w pomieszczeniu względem ciśnienia referencyjnego - montowany na kanale wyciągowym, kompletnie wyposażony w elementy pomiarowe, sterujące i wykonawcze, dokonujący pomiaru nadciśnienia w pomieszczeniu i za pomocą stopnia otwarcia przepustnicy kontrolujący jego wielkość. Pomiary ciśnienia w pomieszczeniach będą realizowane względem ciśnienia referencyjnego. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 9 z 72

10 Kolejnymi elementami systemu automatyki będą kompletne pod względem funkcjonalnym, wielopolowe, stojące, rozdzielnice zasilająco sterujące RM1, RM2. Rozdzielnice zasilająco-sterujące zlokalizowane zostały w strefie technicznej [II/1.02]. Wymiary rozdzielnic będą wynikać ze szczegółowej dokumentacji warsztatowej, stworzonego przez wykonawcę systemu automatyki na etapie realizacji projektu. Planując rozmieszczenie poszczególnych aparatów elektrycznych należy zachować podział funkcjonalny, na część zasilającą i sterującą. Każda z grup funkcjonalnych ma znaleźć się w oddzielnym polu lub, gdyby zaistniała taka konieczność, kilku sąsiednich polach. Połączenia elektryczne pomiędzy poszczególnymi polami zostaną zrealizowane przy pomocy listew krosujących. Należy przewidzieć listwy dla wszystkich połączeń zewnętrznych. Wszystkie listwy (zaciski) muszą być jednoznacznie opisane. Każde pole szafy będzie wyposażone w urządzenie wentylacyjne i panel oświetleniowy, a pole, w którym znajdą się sterowniki programowalne, należy dodatkowo wyposażyć w gniazdo serwisowe 230 VAC. Wszystkie aparaty elektryczne, które znajdą się w szafie będą zmontowane na panelu montażowym i zostaną jednoznacznie opisane. Połączenia wewnątrz szafy zostaną wykonane w korytkach kablowych. Poszczególne przewody zostaną opisane numerami zacisków lub potencjałów. Do wykonawcy systemu BMS będzie też należało wykonanie wszystkich potrzebnych tras kablowych (w miejscach gdzie nie da się wykorzystać już istniejących lub przewidzianych w projekcie elektrycznym) oraz ułożenie wszystkich kabli wyspecyfikowanych w niniejszym projekcie. Szafy połączone zostaną magistralą komunikacyjną umożliwiającą wymianę danych pomiędzy jednostkami logicznymi. Następnymi elementami systemu BMS będą sterowniki swobodnie programowalne. Będą one zlokalizowane w szafach RM1-RM2 jednak ze względu na ich zasadnicze znaczenie należy je traktować jako osobne elementy systemu. Każdy sterownik musi być wyposażony w odpowiednią ilość wejść i wyjść, analogowych i dyskretnych z rezerwą 15% dla każdego rodzaju sygnału. Musi być również wyposażony w zegar czasu rzeczywistego. Wymagane jest też posiadanie nieulotnej pamięci podtrzymującej program w przypadku zaniku napięcia. Sterowniki swobodnie programowalne wykorzystane do realizacji systemu automatyki muszą należeć do grupy sterowników dedykowanych dla instalacji HVAC, programowanie takiego sterownika odbywa się na zasadzie konfigurowania standardowych bloków funkcyjnych przewidzianych dla instalacji HVAC (np. Honeywell - seria Excel, Siemens seria Design PX, TAC seria Xenta lub technicznie i funkcjonalnie równoważne). Zdalny nadzór nad systemem automatyki będzie realizowany przez system wizualizacji składający się z serwera bazy danych (z zainstalowaną aplikacją zbierania danych) oraz stacji operatorskich (interfejs użytkownika). Serwer zostanie zainstalowany w szafie rack w pomieszczeniu serwerowni, zaś stacje, w pomieszczeniu biurowym na parterze (1.02) oraz w pomieszczeniu ochrony (1.9). Do każdej stacji operatorskiej będą podłączone dwie drukarki: alarmowa (rejestracja bieżących alarmów) i raportowa (drukowanie raportów, trendów, zestawień itp.). Interfejs operatora zainstalowany na stacji operatorskiej, zostanie wykonany na bazie oprogramowania typu SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) jednego z uznanych producentów. Interfejs operatora musi spełniać określone wymagania operacyjne, które zostaną wyszczególnione w punkcie 2.5. Przykładowe konfiguracje warstwy hardware-software jakie można zastosować do realizacji zadania to: Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 10 z 72

11 sterowniki Honeywell serii Excel i oprogramowanie wizualizacyjne SymetryE lub Enterprise Building Integrator (EBI), sterowniki produkcji firmy SIEMENS linii Desigo PX i oprogramowanie wizualizacyjne Desigo Insight sterowniki TAC seria Xenta i oprogramowanie wizualizacyjne TAC Vista. Przy wyborze innych rozwiązań konieczne jest zachowanie analogicznego poziomu zaawansowania technologii, spełnienie wymagań funkcjonalnych i aprobata Inwestora Wymagania operacyjne i tryb oszczędnościowy System automatyki HVAC, musi zapewnić spełnienie wymienionych poniżej zadań operacyjnych: automatyczna regulacja, sterowanie i monitoring (zarządzanie) podsystemami technologii budynku (HVAC, media brudne, urządzenia technologiczne); wizualizacja stanów analogowych i binarnych wszystkich elementów nadzorowanych instalacji załączanie i wyłączanie poszczególnych elementów systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, rejestrację danych w pamięci sterownika, dostęp do zgromadzonych informacji, możliwość zadawania i zmiany wszystkich istotnych dla procesu wartości parametrów procesowych w granicach przewidzianych w założeniach dla instalacji HVAC, możliwość zmian będzie dostępna tylko przez osoby do tego uprawnione, dostęp do modułu zadawania będzie chroniony hasłem dostępu, ciągły monitoring sygnałów alarmowych i rejestrację ich wystąpienia w pamięci sterownika oraz wizualną i dźwiękową sygnalizację wystąpienia nowego alarmu, kasowanie zaistniałych zdarzeń alarmowych tylko poprzez zaakceptowanie ich przez operatora systemu, archiwizację danych i raportowanie archiwizację konfiguracji i ustawień systemowych minimalizacja czasu czynności diagnostycznych i serwisowych utrzymanie odpowiednich poziomów i stabilności parametrów środowiskowych wpływających bezpośrednio na jakość wytwarzanego produktu stworzenie korelacji międzysystemowych pozwalających na sterowanie funkcjami w danym podsystemie w zależności od zdarzeń, które zachodzą w innych podsystemach ekonomiczne zarządzanie instalacjami w zależności od pór roku optymalne sterowanie instalacjami technicznymi budynku przy pomocy katalogów czasowych dziennych lub całorocznych pozwalających na dostosowanie do okresów użytkowania pomieszczeń realizację funkcji awaryjnych (np. zatrzymanie wentylacji od alarmu pożarowego, zmiana trybu pracy wentylacji od alarmów z systemu detekcji gazów itp.) możliwości logowania operatorów systemu w celu identyfikacji i przypisania określonych działań do danego operatora korekta temperatury zadanej dla nawiewu/wyciągu w zależności od temperatury zewnętrznej (tryb pracy lato-zima). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 11 z 72

12 System będzie posiadał możliwość przełączania pomiędzy normalnym i oszczędnościowym trybem pracy instalacji dla następujących obszarów: Laboratorium Analityczne i KJ Obszar R&D Część biurowo-socjalna W obszarach GMP (MAHU01, AHU02/03/06) i zwierzętarni (AHU07) nie projektuje się trybu oszczędnościowego dla instalacji HVAC. Tryb oszczędnościowy pozwala na zredukowanie ilości wymian powietrza w pomieszczeniach, co jest bezpośrednio związane z redukcją wydatków wentylatorów central HVAC. Nastawy dla wielkości parametrów temperatury i wilgotności pozostają bez zmian, zachowany pozostaje kierunek przepływów powietrza bez zachowania projektowanych wartości różnic ciśnień. Zastosowany sprzęt komputerowy (serwer i stacja) musi spełniać wymagania sprzętowe dla optymalnej pracy danej aplikacji zawarte w specyfikacji dostawcy/producenta oprogramowania BMS. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 12 z 72

13 2.6. Interfejsy systemu BMS z innymi systemami L.p. System Typ sygnału Kierunek komunikacji -> - do BMS <- - z BMS Sygnał 1 Nawiewy laminarne w klasie A/B DI -> Alarm ogólny ze sterownika nawiewów DI -> Uszkodzenie wentylatora DI -> Niestabilność przepływu (zabrudzenie filtru HEPA) 2 Komory laminarne 3 Dygestoria 4 Okna podawcze 5 System dekontaminacji ścieków 6 Generacja wody lodowej na potrzeby pomieszczeń klas B/C 7 System energetyczny DI -> Nieprawidłowe pozycjonowanie okna DI -> tryby pracy komory: stop/praca normalna/praca nocna DI -> brak przepływu powietrza DI -> brak zasilania DI -> za wysoko podniesione okno DI -> załączenie/wyłączenie dygestorium DI -> praca normalna DI -> praca przy zwiększonym przepływie (wartość nominalna+100m3/h) AI -> sygnał analogowy 0..10V aktualny przepływ na regulatorze VAV dygestorium DI -> Uszkodzenie wentylatora DI -> Niestabilność przepływu (zabrudzenie filtru HEPA) DI -> Otwarcie okna LON/ <-> Alarmy techniczne, potwierdzenie pracy ModBus DO <- Start/stop DI -> Awaria DI -> Praca DI -> Praca poszczególnych sprężarek DI -> Obecność/zanik zasilania podstawowego DI -> Załączenie zasilania awaryjnego (agregat prądotwórczy) LON/ <-> Analizatory parametrów sieci (3 komplety) ModBus DI -> Obecność zasilania z każdej rozdzielnicy elektrycznej DI -> Stany wyłączników głównych oddziałowej rozdzielnicy R1 DI -> Sygnały z rozdzielnicy RK ModBus <-> Monitoring UPS-ów 8 Generacja sprężonego powietrza - DI -> Praca sprężarki DI -> Awaria 9 Detekcja gazów toksycznych i DI -> Przekroczenie I progu alarmowego wybuchowych DI -> Przekroczenie II progu alarmowego 10 System sygnalizacji pożaru DI -> Alarm pożarowy II stopnia DI -> Praca 11 Instalacja próżni pompy próżniowe DI -> Awaria Sygnały alarmowe z systemu sygnalizacji pożaru muszą spowodować sprzętowe (z pominięciem jednostki logicznej) zatrzymanie układów wentylacji obsługujących daną strefę pożarową. System klap pożarowych powinien być monitorowany przez system sygnalizacji pożaru, zamknięcie klapy musi być interpretowane jako alarm pożarowy i skutkować zatrzymaniem centrali wentylacyjnej. Powrót do stanu normalnego (dozoru) po zaniku alarmu pożarowego powinien spowodować automatyczny start centrali wentylacyjnej. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 13 z 72

14 2.7. Praca systemów przy zaniku napięcia podstawowego Ze względu na sposób zasilania system automatyki został podzielony w następujący sposób: Systemy zasilane tylko z napięcia podstawowego (przy zaniku napięcia podstawowego nie pracują) układy zasilane z RM1. Wykrycie zaniku napięcia podstawowego powinno skutkować przejściem systemu w stan oczekiwania. Po powrocie napięcia podstawowego układy powinny wystartować w sekwencji identycznej jak dla normalnego uruchomienia. Systemy zasilane z napięcia gwarantowanego (UPS) oraz z napięcia rezerwowego (agregat prądotwórczy) - przy zaniku napięcia podstawowego obwody zasilane z UPS są podtrzymywane, zaś obwody zasilane z agregatu prądotwórczego pozostają w stanie oczekiwania do momentu startu agregatu, wówczas następuje sekwencyjne załączenie układów. Po powrocie napięcia podstawowego układy zasilane z agregatu muszą się załączyć i ponownie wystartować w sekwencji identycznej jak dla normalnego uruchomienia. Sterowniki logiczne PLC należy zasilić z UPS. Szczegóły dotyczące sposobu zasilania układów ujęte zostały w dokumencie A-TL10- A_Lista_odbiorników_energii_elektrycznej. UWAGA Po starcie generatora poszczególne odbiory muszą być załączane sekwencyjnie ze zwłokami czasowymi min. 10 sekund w przeciwnym wypadku istnieje ryzyko odstawienia agregatu prądotwórczego. Centrale wentylacyjne MAHU01, AHU02, AHU07 wyposażone są w dublowane układy wentylatorowe - każdy wentylator zasilany przez odrębny falownik. W przypadku zaniku podstawowego napięcia zasilania, układy przechodzą w stan pracy awaryjnej: MAHU01 zasilanie z UPS, praca na jednym wentylatorze (w związku z wyłączeniem centrali AHU03 zasilanej z napięcia podstawowego). W przypadku awarii wentylatora głównego następuje natychmiastowy przerzut na wentylator zapasowy bez przerwy w pracy centrali. Sygnałem wyzwalającym przerzut wentylatorów jest sygnał awarii wentylatora (awaria z falownika, brak potwierdzenia pracy z presostatu, awaria zasilania). Temperatura nawiewu utrzymywana przez układ nagrzewnica elektryczna/chłodnica wodna. Nawilżacz NH-01 zasilanie z agregatu prądotwórczego, w momencie zaniku napięcia nawilżacz nie pracuje, po starcie agregatu załączenie nawilżania AHU02 zasilanie z UPS, praca na dwóch wentylatorach z pełnym wydatkiem bez względu na obecność zasilania podstawowego, AHU07 zasilanie z agregatu prądotwórczego, po zaniku napięcia podstawowego i starcie generatora następuje sekwencyjne załączenie elementów układu jak dla normalnego startu (bez konieczności wygrzewania nagrzewnicy wodnej w zimie). Praca przy zasilaniu z agregatu prądotwórczego tylko jednego wentylatora na nawiewie i jednego na wyciągu (praca z około 50% wydajnością do ustawienia na etapie rozruchu). Temperatura nawiewu utrzymywana przez nagrzewnicę elektryczną. W przypadku zaniku napięcia podstawowego UPS będzie pracował na wewnętrznych bateriach, a po starcie agregatu prądotwórczego będzie przez niego zasilany. Czas podtrzymania pracy na UPS równy 10 minut jest wystarczający do startu i przejęcia obciążenia przez agregat prądotwórczy. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 14 z 72

15 Dla układów zasilanych tylko z agregatu prądotwórczego w przypadku zaniku napięcia podstawowego wystąpi przerwa w dostawie energii elektrycznej na czas startu i przejęcia obciążenia przez agregat prądotwórczy. Czas startu i uzyskania gotowości przez agregat prądotwórczy jest krótszy niż 5 minut. Po powrocie napięcia systemy automatyki układów zasilanych z agregatu prądotwórczego powinny wystartować samoczynnie i sekwencyjne załączyć poszczególne odbiorniki energii elektrycznej. Sekwencja startu powinna być realizowana z uwzględnieniem podziału na poszczególne grupy/układy odbiorów (np. centrala wentylacyjna + wentylatory wyciągowe), z uwzględnieniem przesunięć czasowych przy załączeniu poszczególnych odbiorników. Po załączeniu wszystkich elementów grupy/układu odbiorów powinna być załączana grupa kolejna. Układ generacji i dystrybucji wody lodowej dla obszarów klas A/B/C oraz wiwarium będzie niezależny i zasilany z agregatu prądotwórczego. Po zaniku napięcia podstawowego i starcie generatora system musi wystartować i dostarczyć wodę lodową do central MAHU01, AHU02 i AHU Wymagania dodatkowe Układy automatyki powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami wewnętrznymi (np. przepięcia w sieci elektrycznej, zakłócenia radiowe, elektryczność statyczna, zanik napięcia), jak i uszkodzeniami zewnętrznymi. Aparaty polowe (czujniki i przetworniki pomiarowe) przewidziane do rekalibracji powinny być zamontowane w sposób maksymalnie upraszczający czynności rekalibracyjne. Rozdzielnice automatyki powinny posiadać od 15% wolnych wejść/wyjść oraz możliwość rozbudowy (wolne miejsca na listwach) Algorytmy sterowania instalacjami Poniżej opisano algorytmy sterowania instalacjami. Na etapie realizacji konieczne jest ich doprecyzowanie (np. dokładne określenie wartości zadanych) Uwagi ogólne dla wszystkich układów regulacji System automatyki umożliwi, poprzez interfejs stacji operatorskiej, zmianę wszystkich wartości zadanych dla regulacji temperatury, wilgotności i ciśnienia. Dokładna wartość wielkości zadanych, zapewniająca utrzymanie parametrów powietrza nawiewanego zgodnych z założeniami dokumentacji technologicznej HVAC, zostanie ustalona na etapie rozruchu instalacji. Dokumentacja powykonawcza będzie zawierać szczegółowy opis poszczególnych algorytmów Zabezpieczenia (blokady) MAHU01, AHU04/05/06/07/08 Blokady pracy central można podzielić na dwie grupy: o blokady bezwarunkowe zdarzenia, które powodują natychmiastowe zatrzymanie centrali wentylacyjnej bez spełnienia żadnych dodatkowych warunków, Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 15 z 72

16 o blokady warunkowe sygnały, które zatrzymują pracę centrali przy zaistnieniu pewnych dodatkowych zdarzeń. Ponadto, ze względu na specyfikę działania blokady można podzielić na sprzętowe (realizowane z pominięciem sterownika) i programowe (realizowane przez sterownik). Zestawienie blokad przedstawiają poniższe tabele: Blokady bezwarunkowe L.p. Blokada Opis 1 Alarm zamrożeniowy nagrzewnicy Zadziałanie termostatu przeciwzamrożeniowego nagrzewnicy wodnej rozpiętego za nagrzewnicą. Sygnał zatrzaskiwany na przekaźniku w szafie RM1 i zwalniany po zejściu sygnału z termostatu i wciśnięciu przycisku Reset. Blokada powoduje zadziałanie następujących dodatkowych sterowań: zawór nagrzewnicy: 100% pompa nagrzewnicy: start 2 Awaria wentylatora nawiewu Zadziałanie styku awarii w falowniku wentylatora nawiewu, sygnał z wyłącznika serwisowego wentylatora lub zadziałanie zabezpieczenia silnikowego. 3 Awaria wentylatora wyciągu Zadziałanie styku awarii w falowniku wentylatora wyciągu, sygnał z wyłącznika serwisowego wentylatora lub zadziałanie zabezpieczenia silnikowego. 4. Alarm pożarowy Sygnał alarmu pożarowego II stopnia z systemu automatycznej sygnalizacji pożaru. Sygnał podawany na sterownik. Po zejściu zagrożenia pożarem centrala startuje automatycznie. 5. Sygnał z przekaźnika kontroli faz 6. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu ciśnienia w kanale nawiewnym/wyciągowym Alarm z przekaźnika kontroli faz blokuje pracę wszystkich urządzeń wykonawczych (silniki elektryczne) oraz jest sygnalizowany w sterowniku jako awaria systemu sterowania. Wzrost ciśnienia w kanale nawiewnym lub wyciągowym powyżej wartości 800Pa. Funkcja zabezpieczenia kanałów wentylacyjnych przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wszystkie blokady bezwarunkowe powodują natychmiastowe zatrzymanie pracy centrali poprzez następujące sterowania z pominięciem sterownika logicznego: przepustnica czerpni: zamknięcie przepustnica wyrzutni: zamknięcie wentylator nawiewu: stop wentylator/wentylatory wyciągu: stop Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 16 z 72

17 Blokady warunkowe L.p. Blokada Warunki Opis 1. Awaria pompy nagrzewnicy Tzewn_sr<8 o C Zadziałanie zabezpieczenia silnikowego w obwodzie zasilania. Alarm zatrzaskiwany w sterowniku. W przypadku temperatur zewnętrznych większych od 8 o C alarm przestaje stanowić blokadę. 2. Awaria pracy pompy nagrzewnicy 3. Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy czerpni Tzewn_sr<8 o C start pompy nagrzewnicy otw. przepustnic czerpni AHU 04/05/06/08 Brak potwierdzenia pracy pompy nagrzewnicy ze styku pomocniczego stycznika. Alarm zatrzaskiwany w sterowniku. W przypadku temperatur zewnętrznych większych od 8 o C alarm przestaje stanowić blokadę. Zdejmowany jest sygnał startu pompy nagrzewnicy. MAHU01/AHU07 Jak dla AHU04/05/06/08 z tym, że alarm niekrytyczny nie powoduje zatrzymania pracy centrali. Następuje załączenie nagrzewnicy elektrycznej. Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy czerpni po podaniu sygnału sterującego na otwarcie i upłynięciu czasu zwłoki t=200s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku 4. Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy wyrzutni 5. Brak potwierdzenia pracy wentylatora nawiewu z presostatu 6. Brak potwierdzenia pracy wentylatora wyciągu z presostatu 7. Zadziałanie termostatu nagrzewnicy elektrycznej otw. przepustnicy wyrzutni start wentylatora nawiewu start wentylatora wyciągu Praca z nagrzewnicą elektryczną, Tzewn_sr<8 st. C Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy wyrzutni po podaniu sygnału sterującego na otwarcie i upłynięciu czasu zwłoki t=200s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Brak potwierdzenia uzyskania różnicy ciśnień na wentylatorze nawiewu po podaniu sygnału startu i czasie zwłoki t=60s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Brak potwierdzenia uzyskania różnicy ciśnień na wentylatorze wyciągu po podaniu sygnału startu i czasie zwłoki t=60s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Zatrzymanie centrali. Dla temperatur powyżej 15 st.c zadziałanie termostatu nie musi spowodować zatrzymania centrali tylko fizyczne rozłączenie obwodu zasilającego nagrzewnicę elektryczną. Wszystkie blokady warunkowe powodują natychmiastowe zatrzymanie pracy centrali poprzez następujące sterowania (zgodnie z punktem 2. tabeli awaria pompy nagrzewnicy nie jest alarmem krytycznym dla central wyposażonych w nagrzewnice elektryczne): przepustnica czerpni: zamknięcie przepustnica wyrzutni: zamknięcie wentylator nawiewu: stop wentylator/wentylatory wyciągu: stop Z uwagi na fakt że, blokady warunkowe są wypracowywane przez sterownik na podstawie zaistniałej sekwencji zdarzeń, po wciśnięciu przycisku Reset (w stacji operatorskiej) powodują przejście centrali do trybu postoju (przy braku alarmów krytycznych centrala startuje automatycznie). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 17 z 72

18 Alarmy niekrytyczne MAHU01, AHU04/05/06/07/08 System automatyki HVAC monitoruje stany urządzeń i wszelkie nieprawidłowości sygnalizowane są jako stany alarmowe. Alarmy niekrytyczne pełnią rolę informacyjną i nie wpływają na pracę układu HVAC. L.p. Alarm Opis 1. Zabrudzenie filtrów w Zadziałanie presostatu filtra. Zwłoka na wejście sygnału alarmowego 3 min. centrali 2. Zabrudzenie filtrów na Zadziałanie presostatu filtra. Zwłoka na wejście sygnału alarmowego 3 min. nawiewie/wyciągu w pomieszczeniu 3. Alarm zalania kanału nawiewnego MAHU01, AHU07 4. Spadek temperatury wody gorącej zasilającej nagrzewnicę pierwotną poniżej ustalonego poziomu Zadziałanie higrostatu w kanale nawiewnym spowoduje zablokowanie funkcji nawilżania. Powrót do funkcji nawilżania będzie możliwy po zejściu sygnału pobudzenia oraz czasie zwłoki 10 min. Załączenie nagrzewnicy elektrycznej i utrzymywanie parametrów temperaturowych powietrza nawiewanego z pominięciem nagrzewnicy wodnej. Przekroczenie wszelkich parametrów analogowych np. temperatury, wilgotności, (wyjście poza dopuszczalne limity alarmowe) jest alarmem niekrytycznym dla systemu BMS Start centrali pracującej na powietrzu zewnętrznym MAHU01, AHU04/05/06/07/08- wymogi Przy temperaturach wyższych od 8 o C 1 Pojawienie się sygnału zezwolenia na pracę 2 Sprawdzenie stanu blokad bezwarunkowych 3 Otwarcie przepustnicy nawiewu 4. Otwarcie przepustnicy wyciągu 5 Start wentylatora nawiewu (po otwarciu przepustnic) 6 Start wentylatora wyciągu zwłoka 30s 7 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia na nawiewie 8 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia na wyciągu 9 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji temperatury nawiewu i wyciągu 10 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji wilgotności nawiewu i wyciągu 11 Praca do momentu pojawienia się alarmu blokady lub zdjęcia sygnału zezwolenia na pracę Pojawienie się jakiejkolwiek blokady na dowolnym etapie przebiegu sekwencji startowej powoduje wygenerowanie alarmu krytycznego i zatrzymanie pracy centrali. Przy temperaturach zewnętrznych poniżej 8 o C 1 Pojawienie się sygnału zezwolenia na pracę 2 Sprawdzenie stanu blokad bezwarunkowych 3 Otwarcie zaworu nagrzewnicy na 100% przez okres 5 min. 4. Weryfikacja pracy pompy nagrzewnicy zwłoka 15s (dla temperatur poniżej 8 o C pompa pracuje bez przerwy). 5. Otwarcie przepustnicy nawiewu po 3 minutach od rozpoczęcia wygrzewania wstępnego nagrzewnicy 6 Otwarcie przepustnicy wyciągu 7 Start wentylatora nawiewu (po otwarciu przepustnic) 8 Start wentylatora wyciągu zwłoka 30s 9 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia na nawiewie i wyciągu 10 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia na wyciągu 11 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji temperatury nawiewu, czas pracy z podniesioną temperaturą zadaną nawiewu 15K równy t=10min. 12 Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji wilgotności nawiewu i wyciągu zwłoka 5min 13 Praca do momentu pojawienia się alarmu blokady lub zdjęcia sygnału zezwolenia na pracę Pojawienie się jakiejkolwiek blokady na dowolnym etapie przebiegu sekwencji startowej powoduje wygenerowanie alarmu krytycznego i zatrzymanie pracy centrali. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 18 z 72

19 Zabezpieczenia (blokady) AHU02/03 Blokady bezwarunkowe L.p. Blokada Opis 1 Awaria wentylatora nawiewu Zadziałanie styku awarii w falowniku wentylatora nawiewu, sygnał z wyłącznika serwisowego wentylatora lub zadziałanie zabezpieczenia silnikowego. 2 Awaria wentylatora wyciągu Zadziałanie styku awarii w falowniku wentylatora wyciągu, sygnał z wyłącznika serwisowego wentylatora lub zadziałanie zabezpieczenia silnikowego. 3 Alarm pożarowy Sygnał alarmu pożarowego II stopnia z systemu automatycznej sygnalizacji pożaru. Sygnał podawany na sterownik. Po zejściu zagrożenia pożarem centrala startuje automatycznie. 4. Sygnał z przekaźnika Alarm z przekaźnika kontroli faz blokuje pracę wszystkich urządzeń wykonawczych (silniki kontroli faz 5. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu ciśnienia w kanale nawiewnym/wyciągowym elektryczne) oraz jest sygnalizowany w sterowniku jako awaria systemu sterowania. Wzrost ciśnienia w kanale nawiewnym lub wyciągowym powyżej wartości 800Pa. Funkcja zabezpieczenia kanałów wentylacyjnych przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wszystkie blokady bezwarunkowe powodują natychmiastowe zatrzymanie pracy centrali poprzez następujące sterowania z pominięciem sterownika logicznego: przepustnice na kanałach z/do MAHU01: zamknięcie wentylator nawiewu: stop wentylator/wentylatory wyciągu: stop Blokady warunkowe L.p. Blokada Warunki Opis 1. Brak potwierdzenia pracy MAHU01 Sygnał zezwolenia na pracę MAHU01 Brak potwierdzenia pracy MAHU01 (zadziałanie dowolnej blokady lub brak zezwolenia na pracę) 2. Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy doprowadzającej powietrze z MAHU01i Sygnał otwarcia przepustnicy Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy po podaniu sygnału sterującego na otwarcie i upłynięciu czasu zwłoki t=200s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku 3. Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy wyrzucającej powietrze do MAHU01 4. Brak potwierdzenia pracy wentylatora nawiewu z presostatu 5. Brak potwierdzenia pracy wentylatora wyciągu z presostatu Sygnał otwarcia przepustnicy start wentylatora nawiewu start wentylatora wyciągu Brak potwierdzenia otwarcia przepustnicy wyrzutni po podaniu sygnału sterującego na otwarcie i upłynięciu czasu zwłoki t=200s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Brak potwierdzenia uzyskania różnicy ciśnień na wentylatorze nawiewu po podaniu sygnału startu i czasie zwłoki t=60s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Brak potwierdzenia uzyskania różnicy ciśnień na wentylatorze wyciągu po podaniu sygnału startu i czasie zwłoki t=60s Alarm zatrzaskiwany w sterowniku Wszystkie blokady warunkowe powodują natychmiastowe zatrzymanie pracy centrali poprzez następujące sterowania: przepustnice na kanałach z/do MAHU01: zamknięcie wentylator nawiewu: stop wentylator/wentylatory wyciągu: stop Z uwagi na fakt że, blokady warunkowe są wypracowywane przez sterownik na podstawie zaistniałej sekwencji zdarzeń, po wciśnięciu przycisku Reset (w stacji operatorskiej) powodują przejście centrali do trybu postoju (przy braku alarmów krytycznych centrala startuje automatycznie). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 19 z 72

20 Alarmy niekrytyczne AHU02/03 System automatyki HVAC monitoruje stany urządzeń i wszelkie nieprawidłowości sygnalizowane są jako stany alarmowe. Alarmy niekrytyczne pełnią rolę informacyjną i nie wpływają na pracę układu HVAC. L.p. Alarm Opis 1. Zabrudzenie filtrów w Zadziałanie presostatu filtra. Zwłoka na wejście sygnału alarmowego 3 min. centrali 2. Zabrudzenie filtrów na nawiewie/wyciągu w pomieszczeniu 3. Sygnał zaniku podstawowego napięcia zasilania Zadziałanie presostatu filtra. Zwłoka na wejście sygnału alarmowego 3 min. Zdjęcie sygnału zezwolenia na pracę dla AHU03 oraz zamknięcie przepustnic doprowadzających powietrze przygotowane przez MAHU01 do AHU03. Przekroczenie wszelkich parametrów analogowych np. temperatury, wilgotności, (wyjście poza dopuszczalne limity alarmowe) jest alarmem niekrytycznym dla systemu BMS Start central AHU02/03- wymogi 1. Pojawienie się sygnału zezwolenia na pracę (przepustnice dolotu i wyrzutu powietrza otwierają się przy starcie MAHU01) 2. Sprawdzenie stanu blokad bezwarunkowych 3. Start wentylatora nawiewu z obniżoną wartością zadaną ciśnienia w kanale 4.. Start wentylatora wyciągu z obniżoną wartością zadaną ciśnienia w kanale zwłoka 30s 5. Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia na nawiewie zwłoka 2 minuty od startu wentylatora wyciągu 6. Rozpoczęcie funkcji automatycznej regulacji ciśnienia wyciągu zwłoka 2 minuty od startu wentylatora nawiewu 7. Praca do momentu pojawienia się alarmu blokady lub zdjęcia sygnału zezwolenia na pracę Sekwencja startu central W przypadku central MAHU01-AHU02/03 stanowiących jeden układ wentylacyjny sekwencja startowa powinna przybierać następującą formę: Otwarcie przepustnic wlotowych/wylotowych w centralach recyrkulacyjnych Start centrali MAHU01 Po czasie zwłoki odpowiednim do okresu stabilizacji parametrów pracy MAHU01 (ustalanego na etapie rozruchu) sekwencyjny start central recyrkulacyjnych z czasem zwłoki 5 min. W przypadku rozruchu central wentylacyjnych, startu po zaniku napięcia zasilającego bądź alarmie pożarowym, centrale wentylacyjne muszą startować sekwencyjnie, w taki sposób by wentylatory były uruchamiane w odstępach minimum 30s (dotyczy wszystkich central w strefie laboratoriów). Sekwencja startu dotyczy również wszystkich central przy zasilaniu z agregatu prądotwórczego Zatrzymanie centrali wentylacyjnej Celowe zatrzymanie W celu zatrzymania centrali wentylacyjnej należy z poziomu panelu operatora ustawić sygnał zezwolenia na pracę w pozycję OFF. Układ automatycznie przejdzie w stan spoczynku. Zatrzymanie awaryjne Podczas awaryjnego zatrzymania centrali, należy przestrzegać wskazówek przywołanych w punkcie opisującym sygnały alarmowe. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 20 z 72

21 Regulacja temperatury i wilgotności powietrza nawiewu centrali MAHU01 Centrala MAHU01 przygotowuje świeże powietrze o stałych parametrach temperatury i wilgotności bezwzględnej dla central recyrkulacyjnych. Funkcja ta jest realizowana zgodnie z rysunkiem zamieszczonym poniżej. Schemat regulacji temperatury i wilgotności nawiewu Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 21 z 72

22 Gdzie: Tn Tw Tzn Tzewn Twp Tzwp Todz Tmodz Mn Mzn CH O N1 N2 NAW Z ZCH ZO NAW - temperatura nawiewu - temperatura wyciągu - temperatura zadana nawiewu - temperatura zewnętrzna - temperatura wody powrotnej z nagrzewnicy - temperatura zadana wody powrotnej z nagrzewnicy - temperatura odzysku - temperatura minimalna odzysku - wilgotność bezwzględna (zawartość wilgoci) powietrza nawiewanego - wilgotność bezwzględna zadana - chłodnica - zawór odzysku ciepła - nagrzewnica wstępna - nagrzewnica wtórna - nawilżacz parowy - wyjściowy sygnał sterownia zaworu - sygnał sterowania zaworem chłodnicy - sygnał sterowania zaworem odzysku - sygnał sterowania nawilżaczem parowym Na podstawie temperatury zadanej i temperatury nawiewu wypracowywany jest sygnał regulacji Y[PID1] % przez pojedynczy regulator PID1. Sygnał ten, dzielony jest kaskadowo pomiędzy kolejne urządzenia: Zawór chłodnicy Zawór wymiennika odzysku ciepła Zawór nagrzewnicy wstępnej Zawór nagrzewnicy wtórnej Temperatura zadana nawiewu jest liniowo zależna od temperatury zewnętrznej. W przypadku, gdy temperatura na zewnątrz jest niższa niż 8 o C pompa nagrzewnicy wstępnej pracuje bez przerwy, jeśli temperatura jest wyższa pompa nagrzewnicy jest załączana tylko, jeśli otwarcie zaworu nagrzewnicy wstępnej jest wyższe od 1%. W celu zabezpieczenia nagrzewnicy wstępnej dołożono dodatkowy mechanizm utrzymywania stałego poziomu temperatury wody powrotnej z nagrzewnicy. Mechanizm ten jest uruchamiany tylko w przypadku, gdy temperatura zewnętrzna jest niższa niż 6 o C. Sygnał sterowania zaworem nagrzewnicy wstępnej, w przypadku temperatur zewnętrznych niższych od 6 o C (KOMP1) jest porównywany z sygnałem z regulatora PID3 za pomocą algorytmu MAX wybór największej wartości. Na wejście temperatury zadanej regulatora PID3 podawana jest temperatura Tzwp, której wartość zależy liniowo od temperatury zewnętrznej. Regulator PID3 porównuje wartość zadaną z temperaturą wody powrotnej z nagrzewnicy i za pomocą szybkiej regulacji PI wypracowuje sygnał otwarcia zaworu nagrzewnicy wstępnej. W przypadku, gdy temperatura na zewnątrz jest wyższa od 6 o C, na wejście komparatora podawana jest wartość zero i porównywana z sygnałem sterowania zaworu wypracowanego przez algorytm sterowania temperaturą nawiewu. Sygnał otwarcia zaworu wymiennika ZO porównywany jest z sygnałem z kolejnego regulatora PID2 wypracowującego sygnał sterujący na podstawie temperatury odzysku Todz oraz stałej temperatury zadanej Tmodz=2 0 C. Z tych dwóch sygnałów wybierany jest sygnał o mniejszej wartości, którym sterowany jest zawór wymiennika. Pompa wymiennika odzysku uruchamiana jest gdy sygnał sterujący zaworu jest większy od 3%, wyłączana gdy sygnał sterujący zaworu jest mniejszy od 1%. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 22 z 72

23 W przypadku wystąpienia alarmu zamrożenia wymiennika (presostat) zawór wymiennika odzysku powinien być zamknięty. W przypadku, gdy temperatura wyciągu jest mniejsza od temperatury zewnętrznej i układ jest w stanie chłodzenia zawór wymiennika odzysku powinien być wysterowany na wartość 100% (odzysk chłodu). W celu zapewnienia wymaganych parametrów wilgotności powietrza w pomieszczeniach w centrali zastosowano układ automatycznej regulacji wilgotności bezwzględnej nawiewu. Sygnał z czujnika wilgotności bezwzględnej nawiewu będzie sterował zaworem chłodnicy (wykraplanie) lub nawilżacza parowego (nawilżanie). Wilgotność nawiewu jest utrzymywana przez pojedynczy regulator PID4 (pomiar wilgotności w kanale nawiewnym odniesiony do wilgotności zadanej) poprzez sekwencyjny podział sygnału regulatora (0..100%) pomiędzy sygnał sterowania zaworem chłodnicy i nawilżacza parowego z zachowaniem strefy nieczułości. Ze względów energetycznych wartość zadana wilgotności bezwzględnej nawiewu będzie różna dla odmiennych trybów pracy układu utrzymania wilgotności: 7,5 g/kg dla nawilżania 9,5 g/kg dla osuszania Obydwie wielkości nastaw gwarantują zachowanie wilgotności względnej w pomieszczeniach na poziomie 40-65%rH przy temperaturze o C. Sygnał sterowania chłodnicą z podziału sekwencyjnego jest porównywany z sygnałem sterowania chłodnicą z algorytmu sterowania temperaturą nawiewu poprzez algorytm MAX. Na zawór podawany jest sygnał o większej wartości. W przypadku, gdy sygnał Y[PID4] znajduje się w granicach 0..Y1 układ znajduje się w stanie osuszania, co wymaga spełnienia dodatkowych warunków: sterowanie wymiennika odzysku: 0% sterowanie nagrzewnicą wstępną: 0% sterowanie nagrzewnicą wstępną (elektryczną) - stop Jeżeli układ znajduje się w stanie nawilżania nie muszą być spełnione żadne dodatkowe warunki. Przy zaniku podstawowego napięcia zasilania, gdy układ jest w stanie grzania, załączana jest nagrzewnica elektryczna. Zadaniem nagrzewnicy elektrycznej jest utrzymywanie stałej temperatury za nagrzewnicą na poziomie 18 o C (dodatkowy czujnik temperatury). W przypadku pracy w trybie osuszania -układ powinien blokować sygnał sterujący wykraplania i przejść tylko w tryb chłodzenia. Start nagrzewnicy elektrycznej należy sprzętowo uzależnić od pracy wentylatora nawiewu. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 23 z 72

24 Regulacja temperatury i wilgotności powietrza nawiewu centrali AHU04/05/06/07/08 Centrale AHU04/05/06/07/08 przygotowują świeże powietrze o stałych parametrach temperatury i wilgotności bezwzględnej. Dalsza obróbka powietrza realizowana jest przez wymienniki lokalne sterowane bezpośrednio od temperatury w pomieszczeniu. Funkcja ta jest realizowana zgodnie z rysunkiem zamieszczonym poniżej. Schemat regulacji temperatury i wilgotności nawiewu Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 24 z 72

25 Gdzie: Tn Tw Tzn Tzewn Twp Tzwp Todz Tmodz Mn Mzn CH O N1 N2 NAW Z ZCH ZO NAW - temperatura nawiewu - temperatura wyciągu - temperatura zadana nawiewu - temperatura zewnętrzna - temperatura wody powrotnej z nagrzewnicy - temperatura zadana wody powrotnej z nagrzewnicy - temperatura odzysku - temperatura minimalna odzysku - wilgotność bezwzględna (zawartość wilgoci) powietrza nawiewanego - wilgotność bezwzględna zadana - chłodnica - zawór odzysku ciepła - nagrzewnica wstępna - nagrzewnica wtórna - nawilżacz parowy - wyjściowy sygnał sterownia zaworu - sygnał sterowania zaworem chłodnicy - sygnał sterowania zaworem odzysku - sygnał sterowania nawilżaczem parowym Na podstawie temperatury zadanej i temperatury nawiewu wypracowywany jest sygnał regulacji Y[PID1] % przez pojedynczy regulator PID1. Sygnał ten, dzielony kaskadowo pomiędzy kolejne urządzenia: Zawór chłodnicy Zawór wymiennika odzysku ciepła Zawór nagrzewnicy wstępnej Zawór nagrzewnicy wtórnej Temperatura zadana nawiewu jest liniowo zależna od temperatury zewnętrznej. W przypadku, gdy temperatura na zewnątrz jest niższa niż 8 o C pompa nagrzewnicy wstępnej pracuje bez przerwy, jeśli temperatura jest wyższa pompa nagrzewnicy jest załączana tylko, jeśli otwarcie zaworu nagrzewnicy wstępnej jest wyższe od 1%. W celu zabezpieczenia nagrzewnicy wstępnej dołożono dodatkowy mechanizm utrzymywania stałego poziomu temperatury wody powrotnej z nagrzewnicy. Mechanizm ten jest uruchamiany tylko w przypadku, gdy temperatura zewnętrzna jest niższa niż 6 o C. Sygnał sterowania zaworem nagrzewnicy wstępnej, w przypadku temperatur zewnętrznych niższych od 6 o C (KOMP1) jest porównywany z sygnałem z regulatora PID3 za pomocą algorytmu MAX wybór największej wartości. Na wejście temperatury zadanej regulatora PID3 podawana jest temperatura Tzwp, której wartość zależy liniowo od temperatury zewnętrznej. Regulator PID3 porównuje wartość zadaną z temperaturą wody powrotnej z nagrzewnicy i za pomocą szybkiej regulacji PI wypracowuje sygnał otwarcia zaworu nagrzewnicy wstępnej. W przypadku, gdy temperatura na zewnątrz jest wyższa od 6 o C, na wejście komparatora podawana jest wartość zero i porównywana z sygnałem sterowania zaworu wypracowanego przez algorytm sterowania temperaturą nawiewu. Sygnał otwarcia zaworu wymiennika ZO porównywany jest z sygnałem z kolejnego regulatora PID2 wypracowującego sygnał sterujący na podstawie temperatury odzysku Todz oraz stałej temperatury zadanej Tzodz=2 0 C. Z tych dwóch sygnałów wybierany jest sygnał o mniejszej wartości, którym sterowany jest zawór wymiennika. Pompa wymiennika odzysku uruchamiana jest gdy sygnał sterujący zaworu jest większy od 3%, wyłączana gdy sygnał sterujący zaworu jest mniejszy od 1%. W przypadku wystąpienia alarmu zamrożenia wymiennika (presostat) zawór wymiennika odzysku powinien być zamknięty. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 25 z 72

26 W przypadku, gdy temperatura wyciągu jest mniejsza od temperatury zewnętrznej i układ jest w stanie chłodzenia zawór wymiennika odzysku powinien być wysterowany na wartość 100% (odzysk chłodu). W celu zapewnienia wymaganych parametrów wilgotności powietrza w pomieszczeniach w centrali zastosowano układ automatycznej regulacji wilgotności bezwzględnej nawiewu. Sygnał z czujnika wilgotności bezwzględnej nawiewu będzie sterował zaworem chłodnicy (wykraplanie) lub nawilżacza parowego (nawilżanie). Wilgotność nawiewu jest utrzymywana przez pojedynczy regulator PID4 (pomiar wilgotności w kanale nawiewnym odniesiony do wilgotności zadanej) poprzez sekwencyjny podział sygnału regulatora (0..100%) pomiędzy sygnał sterowania zaworem chłodnicy i nawilżacza parowego z zachowaniem strefy nieczułości. Ze względów energetycznych wartość zadana wilgotności bezwzględnej nawiewu będzie różna dla odmiennych trybów pracy układu utrzymania wilgotności: - dla central AHU04/05/06/08 7,5 g/kg dla nawilżania 9,5 g/kg dla osuszania - dla centrali AHU07 8,5 g/kg dla nawilżania 9,5 g/kg dla osuszania Obydwie wielkości nastaw gwarantują zachowanie wilgotności względnej w pomieszczeniach na poziomie 40-65%rH przy temperaturze o C dla AHU04/05/06/08 oraz 45-65%rH przy temperaturze o C dla AHU07. Sygnał sterowania chłodnicą z podziału sekwencyjnego jest porównywany z sygnałem sterowania chłodnicą z algorytmu sterowania temperaturą nawiewu poprzez algorytm MAX. Na zawór podawany jest sygnał o większej wartości. W przypadku, gdy sygnał Y[PID4] znajduje się w granicach 0..Y1 układ znajduje się w stanie osuszania, co wymaga spełnienia dodatkowych warunków: sterowanie wymiennika odzysku: 0% sterowanie nagrzewnicą wstępną (wodną): 0% Jeżeli układ nie znajduje się w stanie nawilżania nie muszą być spełnione żadne dodatkowe warunki. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 26 z 72

27 Regulacja temperatury w centralach AHU02, AHU03 W centralach AHU02, AHU03 temperatura nawiewu wypracowywana jest poprzez kaskadę dwóch regulatorów PID na podstawie temperatury zadanej wyciągu, temperatury wyciągu i temperatury nawiewu. Rozwiązanie takie pozwoli na zapewnienie utrzymania zadanej temperatury wyciągu przy limitowanej temperaturze powietrza nawiewanego. Sygnał sterujący będzie dzielony sekwencyjnie pomiędzy zawory chłodnicy i nagrzewnicy. Schemat regulacji temperatury na centralach recyrkulacyjnych Gdzie: Tn Tzn Tw Tzw Z CH N - temperatura nawiewu - temperatura zadana nawiewu (wypracowywana przez regulator PID1) - temperatura wyciągu - temperatura zadana wyciągu - stopień otwarcia zaworów - chłodnica - nagrzewnica W przypadku zaniku podstawowego napięcia zasilania, sygnał sterowania nagrzewnicy wodnej AHU02 jest przełączany jako sygnał sterowania dla nagrzewnicy elektrycznej. Uruchomienie nagrzewnicy elektrycznej powinno być uzależnione sprzętowo od pracy wentylatora nawiewu centrali. Dla pomieszczenia przygotowania buforów (2.23) możliwe będzie obniżenie temperatury powietrza do 16 C poprzez załączenie chłodnicy zamontowanej na nawiewie. Chłodnicę będzie można uruchomić korzystając z lokalnego nastawnika, zamontowanego w pomieszczeniu, lub za pośrednictwem systemu BMS. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 27 z 72

28 Utrzymywanie parametrów powietrza w centrali AHU09 W chłodni zaprojektowany został układ wentylacyjny według poniższego rysunku: Układ wentylacji chłodni Elementy HVAC: DA1...DA7- przepustnice odcinające CH1 chłodnica wodna CH2-1..CH2-4 chłodnice z glikolowe VAV_N1 regulator VAV pracujący ze stałym wydatkiem VAV_N2 regulator VAV pracujący ze stałym wydatkiem VAV_N3 - regulator VAV pracujący ze stałym wydatkiem VAV_W1/VAV_W2 regulatory VAV regulujące ciśnienia w pomieszczeniach (regulacja niezależna realizowana przez automatykę regulatora VAV) Regulacja ciśnienia w kanałach wentylacyjnych Centrala AHU09 utrzymuje stały poziom ciśnienia w kanale nawiewnym i wyciągowym pojedyncza regulacja PID od ciśnienia w kanale, regulacja za pomocą przetworników częstotliwości. Wentylatory nawiewne i wyciągowe są zdublowane i dobrane ze 100% nadwyżką. W przypadku awarii jednego z wentylatorów, drugi wentylator przejmuje całość obciążenia. Sterowanie osuszaczem adsorpcyjnym Załączenie osuszacza jest realizowane za pomocą higrostatu kanałowego, gdy wilgotność względna w kanale doprowadzającym powietrze z MAHU01 wzrośnie powyżej 10%rH (1,1g/kg przy 16 o C). Wyłączenie osuszacza następuje gdy wilgotność spadnie poniżej 8%rH (0,9g/kg przy 16 o C). Przy starcie osuszacza otwierana jest przepustnica DA6 i DA5, Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 28 z 72

29 natomiast zamykana przepustnica DA7. Zatrzymanie osuszacza powinno spowodować zamknięcie przepustnic DA6 i DA5 oraz otwarcie przepustnicy DA7. Regulacja temperatury Chłodnica CH1 utrzymuje stałą wartość temperatury nawiewu na poziomie 12 o C. W przypadku gdy nie pracuje osuszacz lub nie ma dodatkowych zysków ciepła z pomieszczenia (wprowadzanie gorących zbiorników) zawór chłodnicy powinien być zamknięty. Chłodnice CH2-1 i CH2-2 sterowane są sekwencyjnie sygnałem analogowym w zależności od temperatury na wyrzucie z komory wstępnej. Start chłodnicy musi być skorelowany z otwarciem odpowiedniej przepustnicy DA1, DA2. Chłodnice CH2-3 i CH2-4 sterowane są sekwencyjnie sygnałem analogowym w zależności od temperatury na wyrzucie z pomieszczenia chłodni. Start chłodnicy musi być skorelowany z otwarciem odpowiedniej przepustnicy DA3, DA4. Regulacja ilości powietrza nawiewanego/wywiewanego z pomieszczeń Do pomieszczeń nawiewane są stałe ilości powietrza (regulatory VAV pracujące ze stałym wydatkiem), natomiast regulacja nadciśnienia w pomieszczeniach realizowana jest przez automatykę regulatorów VAV zamontowanych na wyrzutach powietrza z pomieszczeń. Pomieszczenia chłodni muszą pozostać wentylowane (musi być zachowany przepływ przez jeden z regulatorów VAV_N1/N2 oraz przez VAV_N3) nawet w przypadku wysterowania zaworów CH-1/CH-2 oraz CH3/CH4 na wartość 0% Regulacja wydajności centrali MAHU01, AHU02/03/04/06/07/08 Wydatek central zostanie ustalony poprzez utrzymywanie stałych poziomów ciśnień w kanale nawiewnym i powrotnym centrali. Utrzymywanie stałego ciśnienia w kanałach nawiewnym i wyciągowym odbywa się z wykorzystaniem pojedynczych regulatorów PID wypracowujących sygnały do sterowania falownikami wentylatorów na podstawie uchybu pomiędzy wartością zadaną ciśnienia a bieżącym odczytem ciśnienia w kanale nawiewnym/wyciągowym. Wartości ciśnień w kanałach zapewniające poprawną pracę pozostałych elementów instalacji HVAC zostaną dobrane na etapie rozruchu Utrzymywanie nadciśnień w pomieszczeniach Utrzymywanie nadciśnień w pomieszczeniach będzie realizowane za pomocą regulatorów VAV montowanych na nawiewach i wyciągach powietrza z pomieszczeń. Regulatory VAV są urządzeniami wyposażonymi w niezależne elementy automatyki, posiadające własne przetworniki pomiarowe, układy regulacji oraz elementy wykonawcze. Regulatory VAV zasilane będą z systemu BMS. Nawiew Stały przepływ będzie utrzymywany poprzez regulatory VAV otrzymujące wartość zadaną ze sterownika BMS poprzez dedykowany interfejs komunikacyjny (np. LON, MP-BUS lub równoważny). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 29 z 72

30 Wyciąg Stałe ciśnienie w pomieszczeniu będzie utrzymywane poprzez regulatory VAV otrzymujące wartość zadaną ciśnienia ze sterownika poprzez dedykowany interfejs komunikacyjny (np. LON, MP-BUS lub równoważny). Regulatory VAV dedykowane do regulacji ciśnienia porównują wartość zadaną z BMS z pomiarem ciśnienia realizowanym przez wewnętrzny czujnik i dokonują zmiany przepływu wywiewanego powietrza w celu osiągnięcia żądanej nastawy. Regulacja nadciśnień/podciśnień w pomieszczeniach Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 30 z 72

31 Regulacja temperatury na chłodnicach/nagrzewnicach lokalnych Z uwagi na zakładane zyski/straty ciepła w pomieszczeniach, powietrze doprowadzane do pomieszczeń przygotowywane jest przez lokalne zespoły chłodnic lub nagrzewnic. Zawory chłodnic sterowane są z systemu BMS na podstawie pomiarów temperatury dokonywanych w tych pomieszczeniach. Schemat regulacji temperatury na wymiennikach lokalnych Gdzie: Tpom Tzad Z CH N - temperatura mierzona w pomieszczeniu - temperatura zadana - sygnał sterujący z regulatora temperatury - chłodnica - nagrzewnica Sygnał poziomu temperatury porównywany jest w sterowniku z sygnałem wielkości zadanej dla danego pomieszczenia i za pomocą pojedynczego algorytmu PID wypracowywany jest sygnał sterowania zaworem chłodnicy/nagrzewnicy. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 31 z 72

32 Regulacja temperatury w układzie grzejnik/nagrzewnica W pomieszczeniach biurowych przylegających do elewacji szklanej regulacja temperatury realizowana jest przez układ grzejnik - nagrzewnica kanałowa według następującego algorytmu: Schemat regulacji temperatury w układzie nagrzewnica lokalna-grzejnik Gdzie: Tpom Tzad Z CH G N - temperatura mierzona w pomieszczeniu - temperatura zadana - sygnał sterujący z regulatora temperatury - sygnał sterujący zaworem chłodnicy lokalnej - sygnał sterowania zaworem termoelektrycznym grzejnika (z histerezą) - sygnał sterowania zaworem nagrzewnicy lokalnej Sygnał poziomu temperatury porównywany jest w sterowniku z sygnałem wielkości zadanej dla danego pomieszczenia i za pomocą pojedynczego algorytmu PID wypracowywany jest sygnał sterowania zaworami chłodnicy-grzejnika/nagrzewnicy. Dla grzejników przewiduje się zastosowanie zaworów termoelektrycznych sterowanych sygnałem ON/OFF z histerezą przełączania. Na siłownik zaworu nagrzewnicy wodnej podawany jest sygnał analogowy. Rozwiązanie takie zapewnia priorytet dla sterowania grzejnikiem Sterowanie biegiem wentylatora układów chłodzących SP-..(Splitów) W przypadku zastosowania splitów (SP-..) sterowanie zaworem chłodu odbywa się zgodnie z algorytmami sterownia chłodnic lokalnych (dedykowanych dla pomieszczeń) i opisanych w algorytmach regulacji temperatury dla poszczególnych pomieszczeń. Sterownie biegiem wentylatora splitu powinno się odbywać zgodnie z poniższym algorytmem: Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 32 z 72

33 Bieg wentylatora Zch Gdzie: Zch - stopień otwarcia zaworu chłodnicy 1,2,3 - biegi wentylatora split u Schemat regulacji biegu wentylatora Pompka skroplin urządzenia chłodniczego powinna być zasilona z rozdzielnicy zasilania układu chłodu Sygnalizacja stanów zabrudzenia filtrów Filtry HEPA w nawiewnikach pomieszczeń są monitorowane za pomocą presostatów, z których sygnały zbierane są do sterownika BMS. Zadziałanie presostatu powinno być sygnalizowane w sterowniku, jako sygnał alarmu zabrudzenia filtra ze zwłoką 3 minut. Alarm zbrudzenia filtru jest alarmem niekrytycznym i pełni rolę informacyjną nie wpływa na pracę układu wentylacji. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 33 z 72

34 Regulacja powietrza na wyciągu w pomieszczeniach 4.11/4.12 W pomieszczeniu 4.11 znajdują się cztery komory laminarne z wyrzutami powietrza na zewnątrz. Elementy sterowania przepływem powietrza w pomieszczeniu 4.11 Legenda: VAV_N regulator zmiennego wydatku na nawiewie (nastawa z BMS) VAV_W1- regulator zmiennego wydatku na wyciągu sterowany od ciśnienia w pomieszczeniu VAV_W2 regulator zmiennego wydatku pracujący ze stałą nastawą przepływu (170m3/h) D01..D04 przepustnice odcinające sterowane ON/OFF WP-5-2- wentylator wyciągowy z przetwornicą częstotliwości P czujnik ciśnienia S01..S04 przyciski załączenia komór laminarnych (w komorach laminarnych) Komory laminarne będą załączane w zależności od potrzeb przyciskami lokalnymi. Wciśnięcie przycisku start S01..S04 (zgłoszenie żądania załączenia komory) będzie powodowało załączenie wentylatorów komory oraz otwarcie odpowiedniej przepustnicy na kanale wyciągowym. O ile wentylator nie będzie pracował pierwsze zgłoszenie żądania otwarcia przepustnicy powinno spowodować start wentylatora wyciągowego (wyłączenie ostatniej komory powinno spowodować zatrzymanie wentylatora). Wentylator wyposażony w przetwornicę częstotliwości będzie utrzymywał stały poziom ciśnienia w zbiorczym kanale wyciągowym co zagwarantuje utrzymanie odpowiednich przepływów w poszczególnych kanałach wyciągowych komór. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 34 z 72

35 Układ należy skonstruować w taki sposób, by załączenie minimum jednej komory powodowało start wentylatora, zaś wyłączenie wentylatora może nastąpić tylko gdy nie pracuje żadna z komór wyłączenie danej komory nie może powodować wyłączenia wentylacji komór pozostałych: Regulacja wydatku regulatora VAV na nawiewie będzie realizowana zgodnie z poniższym algorytmem: Algorytm regulacji temperatury i wydatku VAV w pomieszczeniu 4.11 Regulacja temperatury w pomieszczeniu realizowana jest przez pojedynczy regulator PID porównujący wartość zadaną temperatury (z BMS) z wartością mierzoną w pomieszczeniu. Sygnał z regulatora PID jest dzielony sekwencyjnie pomiędzy regulator VAV na nawiewie i zawóry nagrzewnicy. Regulacja odbywa się w następujących obszarach: 1-0..Y1% -chłodzenie wydatkiem powietrza nawiewanego do laboratorium przez VAV na nawiewie (temperatura powietrza na nawiewie w centrali 16 o C) 2- Y1..Y2% - ogrzewanie zmianą temperatury powietrza nawiewanego poprzez sterowanie zaworem na nagrzewnicy kanałowej, przy utrzymywaniu stałego poziomu przepływu przez VAV na nawiewie 3- Y2..100% - ogrzewanie poprzez regulację ilości powietrza nawiewanego przy maksymalnym otwarciu zaworu na nagrzewnicy kanałowej Minimalną wielkość przepływu dla VAV na nawiewie ustalić na etapie rozruchu w taki sposób by utrzymywana była minimalna liczba wymian powietrza w pomieszczeniu równa 8. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 35 z 72

36 Sygnał sterujący dla VAV z regulatora temperatury jest sumowany z wydatkami zależnymi od ilości włączonych komór laminarnych V.KL-9...V.KL-12 i stanu pracy odciągów lokalnych. Suma wydatków (regulacja temperatury i ilość załączonych komór x wydatek komory oraz stan odciągów x wydatek odciągów) jest podawana jako nastawa dla regulatora VAV na nawiewie. Regulator VAV_W1 będzie utrzymywał zmienny przepływ powietrza w zależności od ciśnienia w pomieszczeniu. Regulator VAV_W2 będzie utrzymywał stały przepływ bez względu na stan pracy pozostałych urządzeń HVAC. W pomieszczeniu znajdują się ponadto ssawki odciągów lokalnych załączane niezależnie. W przypadku załączenia wszystkich wyciągów (wyciągi z komór laminarnych i odciągi lokalne) przepustnica DA_W musi zostać zamknięta (odcięcie regulatora VAV sterowanego od ciśnienia, który w takim przypadku znalazłby się poza charakterystyką regulacji). Przy pracy wszystkich wyciągów powietrze wraca do układu HVAC tylko poprzez regulator VAV_W2 należy ustawić taką wartość zadaną przepływu, aby w takim przypadku utrzymywana była żądana wartość nadciśnienia w pomieszczeniu (25Pa). W pozostałych przypadkach nadciśnienie w pomieszczeniu utrzymywane jest przez regulator VAV_W1. Analogiczny układ sterowania należy zaimplementować w pomieszczeniu UWAGA! Dla pomieszczeń w których regulacja temperatury odbywa się poprzez zmianę ilości nawiewanego/wywiewanego powietrza (4.11, 4.12), wygenerowanie alarmu I lub II stopnia przez system detekcji gazów powinno skutkować automatycznym ustawieniem maksymalnego wydatku przez BMS. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 36 z 72

37 Sterowanie wyciągami w pomieszczeniu 2.12 Układ powietrza wyciągowego w pomieszczeniu 2.12 składa się z następujących elementów: Regulatora VAV utrzymującego stały przepływ na wyciągu Trzech przepustnic sterowanych ON/OFF z mechanicznymi blokadami pozycji krańcowych Trzech przycisków start/stop komory laminarnej wraz z lampką potwierdzenia zadziałania Hepa Filter Hepa Filter Schemat sterowania wyciągami w pomieszczeniu 2.12 Legenda: VAV_N regulator z wydatku na nawiewie VAV_W1- regulator zmiennego wydatku na wyciągu sterowany utrzymujący stały poziom przepływu VAV_W2 regulator zmiennego wydatku regulowany od ciśnienia w pomieszczeniu L02 - lampka potwierdzenia stanu wentylacji S01 przycisk załączenia komory laminarnej sygnał z komory LF S02 przycisk załączenia wyciągów znad bioreaktorów Zestawienie stanów przepustnic w zależności od przycisków sterujących: Przycisk S01 załącza wentylator komory laminarnej oraz wentylator wyciągowy z komory laminarnej (na dachu). Przycisk S02 otwiera załącza wentylator wyciągowy WP6-1 wyciągów znad bioreaktorów. VAV na nawiewie pracuje ze stałą wartością zadaną przepływu. VAV_W1 pracuje ze stałym wydatkiem. Żądany poziom nadciśnienia w pomieszczeniu utrzymywany jest przez VAV_W2 na wyciągu. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 37 z 72

38 UWAGA! Jako, że w pomieszczeniu 2.12 regulacja temperatury odbywa się poprzez zmianę ilości nawiewanego/wywiewanego powietrza, wygenerowanie alarmu I lub II stopnia przez system detekcji gazów powinno skutkować automatycznym ustawieniem maksymalnego wydatku przez BMS Sterowanie wyciągami w pomieszczeniach 3.03/3.02/3.01/3.05/3.07/4.06/4.03/4.01/ 3.04/4.14 Układ powietrza wyciągowego w pomieszczeniach 3.03/3.02/3.01/4.01 składa się z następujących elementów: Regulatora VAV na wyciągu sterowanego w zależności od ilości powietrza nawiewanego Regulatora VAV na nawiewie sterowanego od temperatury w pomieszczeniu i ilości załączony wyciągów Przycisku start/stop komory laminarnej sygnał z komory laminarnej Regulatora VAV sterującego przepływem powietrza wyrzucanego z dygestorium sygnał z dygestorium przekazywany do BMS Układ regulacji przepływu powietrza w laboratoriach Legenda: VAV_N regulator zmiennego wydatku na nawiewie wartość zadana przepływu podawana z BMS VAV_W- regulator zmiennego wydatku na wyciągu wartość zadana przepływu podawana z BMS VAV_D regulator zmiennego wydatku w dygestorium wartość aktualnego przepływu podawana do BMS CAV_LF mechaniczny regulator stałego wydatku na wyrzucie z komory laminarnej LF CAV_1..CAV_4- mechaniczne regulatory stałego wydatku na wyrzutach z szafek na odczynniki Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 38 z 72

39 Sposób regulacji temperatury i ilości powietrza w pomieszczeniu przedstawia poniższy schemat: Algorytm regulacji temperatury i wydatku powietrza Regulacja temperatury w pomieszczeniu realizowana jest przez pojedynczy regulator PID porównujący wartość zadaną temperatury (z BMS) z wartością mierzoną w pomieszczeniu. Sygnał z regulatora PID jest dzielony sekwencyjnie pomiędzy regulator VAV na nawiewie, zawory nagrzewnicy i chłodnicy. Regulacja odbywa się w następujących obszarach: 1-0..Y% - regulacja zaworem chłodnicy kanałowej 2- Y1..Y2% -chłodzenie wydatkiem powietrza nawiewanego do laboratorium przez VAV na nawiewie (temperatura powietrza na nawiewie w centrali 16 o C) 3- Y2..Y3% - ogrzewanie zmianą temperatury powietrza nawiewanego poprzez sterowanie zaworem na nagrzewnicy kanałowej, przy utrzymywaniu stałego poziomu przepływu przez VAV na nawiewie 4- Y3..100% - ogrzewanie poprzez regulację ilości powietrza nawiewanego przy maksymalnym otwarciu zaworu na nagrzewnicy kanałowej Minimalną wielkość przepływu dla VAV na nawiewie ustalić na etapie rozruchu w taki sposób by utrzymywana była minimalna liczba wymian powietrza w pomieszczeniu równa 8. Sterowanie regulatorami VAV: Sygnał VAV_Nt z algorytmu regulacji temperatury dodawany jest do wielkości przepływów wynikających z aktualnych wydatków na aktywnych wyciągach. Ilości powietrza wyrzucanego przez odpowiednie wyciągi należy zmierzyć na etapie rozruchu. Wyciągi z szaf wentylowanych pracują bezprzerwowo. Wyciągi sterowane ON/OFF to: ramiona odciągowe (dla stanu ON: wartość zmierzona na etapie rozruchu, dla OFF:0m 3 /h), wyciąg z komory laminarnej (dla stanu ON: wartość zmierzona na etapie rozruchu, dla OFF:0m 3 /h) wyciąg z dygestorium (sygnał zwrotny z regulatora VAV na wyciągu z dygestorium). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 39 z 72

40 Sygnał zwrotny z regulatora VAV na nawiewie jest podawany do BMS i przekazywany jako nastawa przepływu dla regulatora VAV na wyciągu. W przypadku znacznej rozbieżności pomiędzy pomiarem zwrotnym VAV na nawiewie i VAV na wyciągu BMS musi wygenerować alarm i zbilansować ilość powietrza w pomieszczeniu. Dla pomieszczeń 3.05/3.07/4.06/4.03/3.04/4.14 w których liczba typów lokalnych wyciągów jest mniejsza układ należy skonstruować analogicznie. UWAGA! Dla pomieszczeń w których regulacja temperatury odbywa się poprzez zmianę ilości nawiewanego/wywiewanego powietrza (3.01, 3.02), wygenerowanie alarmu I lub II stopnia przez system detekcji gazów powinno skutkować automatycznym ustawieniem maksymalnego wydatku przez BMS Sterowanie wyciągami w pomieszczeniach 4.13 Regulacja temperatury w pomieszczeniu 4.13 powinna być realizowana według poniższego algorytmu: Algorytm regulacji temperatury i wydatku powietrza Regulacja temperatury w pomieszczeniu realizowana jest przez pojedynczy regulator PID porównujący wartość zadaną temperatury (z BMS) z wartością mierzoną w pomieszczeniu. Sygnał z regulatora PID jest dzielony sekwencyjnie pomiędzy regulator VAV na nawiewie, zawory nagrzewnicy i chłodnicy. Regulacja odbywa się w następujących obszarach: 1-0..Y% - regulacja zaworem chłodnicy kanałowej 2- Y1..Y2% -chłodzenie wydatkiem powietrza nawiewanego do laboratorium przez VAV na nawiewie (temperatura powietrza na nawiewie w centrali 16 o C) 3- Y2..Y3% - ogrzewanie zmianą temperatury powietrza nawiewanego poprzez sterowanie zaworem na nagrzewnicy kanałowej, przy utrzymywaniu stałego poziomu przepływu przez VAV na nawiewie 4- Y3..100% - ogrzewanie poprzez regulację ilości powietrza nawiewanego przy maksymalnym otwarciu zaworu na nagrzewnicy kanałowej Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 40 z 72

41 Regulator VAV na wyciągu utrzymuje niezależnie poziom ciśnienia w pomieszczeniu względem ciśnienia referencyjnego System odcięć dla VHP W następujących pomieszczeniach przewiduje się możliwość prowadzenia dekontaminacji za pomocą VHP: MAHU01 :2.22 AHU05: 4.16, 4.12, 4.15, 4.09, 4.11, 4.10, 4.13 AHU06: 2.09, 2.11, 2.10, 2.12, 2.13, 2.31, 2.30, 2.28, 2.29 W czasie prowadzenia dekontaminacji pomieszczenie powinno zostać uszczelnione a wentylacja mechaniczna odcięta. Realizowane jest to za pomocą klap wentylacyjnych montowanych na kanałach nawiewnym i wyciągowym do danego pomieszczenia. Zamknięcie przepustnic będzie wykonywane ze stacji BMS Wentylatory wyciągowe dygestoriów Ze względów bezpieczeństwa należy zapewnić bezprzerwowy wyciąg z dygestoriów. Wentylatory WD-1..5 należy zasilić z UPS-a. W celu skompensowania powietrza wywiewanego należy otworzyć przepustnicę na kanale powietrza świeżego doprowadzenie powietrza z zewnątrz. Po zaniku podstawowego napięcia zasilania wentylatory dygestoriów będą zapewniać minimalny przepływ ~150m 3 /h przez każde z dygestoriów Instalacja próżni Monitorowane parametry/stany: Praca pompy próżniowej Awaria pompy próżniowej Pomiar podciśnienia w instalacji próżni W przypadku sygnału z czujnika poziomu z separatora cieczy system powinien zatrzymać pompę próżniową i otworzyć zawór spustowy separatora. Po ustalonym czasie zwłoki zawór powinien zostać zamknięty a pompa próżniowa uruchomiona. Należy przewidzieć bezpośrednią blokadę, tak aby nie było możliwe załączenie pompy próżniowej przy otwartym zaworze próżniowym. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 41 z 72

42 Sterowanie odciągami lokalnymi Odciągi lokalne połączone zostały w następujące grupy Wentylator wyciągowy Grupa Pomieszczenie Ilość odciągów W4/ WR3/ Układ sterowania załączaniem odciągów składa się z następujących elementów: - przycisk sterujący start/stop wraz z lampką potwierdzenia - siłownik przepustnicy odcinającej ON/OFF Wciśnięcie przycisku start w którymkolwiek pomieszczeniu danej grupy, spowoduje otwarcie przepustnicy odcinającej daną grupę wyciągów oraz załączenie odpowiedniego wentylatora wyciągowego. Wentylator będzie zasilany przez przetwornicę częstotliwości, która będzie utrzymywała stały, zadany poziom ciśnienia w kanale wyrzutowym. Załączenie wentylatora i otwarcie przepustnicy sygnalizowane będzie zaświeceniem lampek potwierdzenia działania systemu. Ilości powietrza w kanałach odciągowych zostaną ustawione za pomocą przepustnic ręcznych Sterowanie wyciągiem w serwerowni Układ wyciągowy w serwerowni obsługuje dwie strefy strefę pomieszczenia oraz strefę pod podłogą podniesioną. Wyciąg spod podłogi podniesionej odcinany jest przepustnicą D01. Serwerownia [II/1.1] 25 C /min RH20% Wentylacja serwerowni W warunkach normalnych przepustnica D01 jest zamknięta wentylowana jest tylko przestrzeń pomieszczenia. W przypadku pożaru i zadziałania systemu gaszenia SUG, po zakończeniu gaszenia należy otworzyć przepustnicę D01 w celu usunięcia gazowych produktów spalania i pozostałości środka gaśniczego. Otwarcie przepustnicy będzie realizowane ze stacji BMS przez operatora. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 42 z 72

43 Sterowanie wentylacją pomieszczenia sprężarek w strefie technicznej 3.9a Układ wentylacji pomieszczenia sprężarek. DA1..DA5 WSp-1 Szacht wywiewny JZ 600x400mm DA6 3.9a Pomieszczenie Techniczne Wentylacja pomieszczenia sprężarek Elementy HVAC: DA1..DA6 przepustnice odcinające WSP-1 wentylator wyciągowy sterowany z przetwornicy częstotliwości Regulacjia temperatury w pomieszczeniu sprężarek: Schemat regulacji temperatury w pomieszczeniu sprężarek Gdzie: Tpom Tzad WSP-1 DA1..DA6 - temperatura mierzona w pomieszczeniu - temperatura zadana - sygnał sterujący falownikiem wentylatora WSP-1 - sygnały sterowania przepustnicami W pomieszczeniu sprężarkowni mierzona jest temperatura powietrza. Temperatura ta jest porównywana z wielkością temperatury zadanej i poprzez algorytm PID uzyskiwany jest sygnał sterowania falownikiem wentylatora. Wraz ze wzrostem sygnału sterującego falownika (zwiększeniem prędkości obrotowej wentylatora) otwierane są kolejne przepustnice doprowadzające powietrze do pomieszczenia. Przepustnice DA1 i DA6 powinny zostać otwarte przed uruchomieniem wentylatora. W przypadku zatrzymania wentylatora na przepustnice powinien zostać wysłany sygnał zamknięcia. Przepustnice DA1 i DA6 powinny Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 43 z 72

44 zostać tak wyregulowane na blokadach mechanicznych, aby w przypadku zamknięcia przepustnica pozostała w pozycji minimalnego otwarcia gwarantującego grawitacyjną wentylację pomieszczenia Tryb oszczędnościowy Tryb oszczędnościowy dotyczy central obsługujących następujące obszary: Laboratorium analityczne i KJ Laboratoria R&D Obszar biurowo-socjalny Powyższe obszary obsługiwane są przez centrale AHU04, AHU05, AHU08. Tryb oszczędnościowy będzie polegał na zredukowaniu ilości powietrza nawiewanego i wywiewanego z pomieszczeń zmiana nastaw na regulatorach VAV. Dla pomieszczeń z kaskadą ciśnień, ilość powietrza może być obniżona do poziomu pozwalającego na utrzymanie ukierunkowanego przepływu (redukcja ilości powietrza na nawiewie i zmiana nastawy na ciśnienia na wyciągu). Zmiana nastaw regulatorów VAV spowoduje automatyczne zredukowanie wydatków wentylatorów w centralach AHU (utrzymywanie stałego poziomu ciśnienia w kanałach przy zmniejszonym stopniu otwarcia regulatorów VAV. Wielkości nastaw dla poszczególnych pomieszczeń należy dobrać na etapie rozruchu i regulacji instalacji HVAC Instalacja wody lodowej Instalacja generacji i dystrybucji wody lodowej składa się z następujących elementów: Agregatu wody lodowej (z pompą obiegową) Zbiornika buforowego Pompy dystrybucyjnej (obieg wody na chłodnice central HVAC MAHU01, AHU02, AHU07 i system chłodnic rzędowych serwerowni). System jest zasilany z agregatu prądotwórczego i musi pracować po zaniku podstawowego napięcia zasilania. Start układu realizowany jest w następującej sekwencji: Start pompy dystrybucyjnej Wygenerowanie sygnału zezwolenia na pracę agregatu wody lodowej przez BMS Agregat wody lodowej wyposażony jest we własny, autonomiczny system automatyki, nie stanowiący części systemu BMS. Do systemu BMS przesyłane powinny być następujące sygnały: Praca agregatu Awaria agregatu Informacje o pracy poszczególnych sprężarek BMS monitoruje następujące parametry wody lodowej: Temperatura na zasilaniu i powrocie Ciśnienie na zasilaniu i powrocie Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 44 z 72

45 Dla obiegu przeznaczonego do zasilania chłodnic strefowych BMS realizuje funkcję sterownia podniesieniem parametrów wody lodowej z 6/12 st.c na 12/16 st. C. Układ sterowania składa się z następujących elementów: Czujnika temperatury na zasilaniu obiegu Siłownika zaworu mieszjącego Stała temperatura zasilania równa 12 o C utrzymywana jest przez regulację bezpośrednią z wykorzystaniem pojedynczego regulatora PID. Dla każdej chłodnicy szacowane jest lokalne zapotrzebowanie na chłód - jako iloczyn mocy danej chłodnicy i stopnia otwarcia danego zaworu na wodzie lodowej (w kw). Suma wszystkich lokalnych zapotrzebowań na chłód daje wartość globalnego zapotrzebowania na chłód (w kw). Zezwolenie na pracę agregatu wody lodowej jest wystawiane przez BMS jeżeli wartość globalnego zapotrzebowania na chłód przekracza wartość minimalnej mocy jaką może dostarczać agregat chłodniczy Monitoring ciśnienia w instalacji gazów Monitoring stanu napełnienia butli/zbiorników gazów będzie zrealizowany za pomocą przetworników ciśnienia, zainstalowanych na głównych ciągach rurowych dystrybuujących gazy do punktów poboru. Spadek ciśnienia poniżej zadeklarowanego limitu powinien wygenerować alarm w systemie BMS informacja o wyczerpaniu zbiornika gazu lub rozszczelnieniu instalacji. Monitorowane są następujące ciśnienia gazów: Dwutlenek węgla Azot Hel Tlen Przetworniki pomiarowe przeznaczone do monitoringu ciśnień w magazynach gazów powinny mieć zakres pomiarowy 0-2,5MPa (0..25bar) dla zbiorników N 2, O 2, CO 2 oraz 0-30MPa (0..300bar) dla monitoringu ciśnienia w butli He Monitoring rozdzielnic energetycznych System BMS będzie przyjmował następujące informacje: obecność/zanik zasilania podstawowego załączenie zasilania awaryjnego (generator prądotwórczy) monitoring analizatorów parametrów sieci zasilania (dwa transformatory + generator) obecność zasilania (z każdej rozdzielnicy elektrycznej) monitoring UPS-ów poprzez interfejs ModBus Sterowanie pompą wody DEMI Pompa wody DEMI powinna być zasilana rozdzielnicy RM2. Sterownie pracą pompy odbywa się od presostatu zainstalowanego za pompą. Spadek ciśnienia w instalacji powinien Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 45 z 72

46 powodować załączenie pompy. Wyłączenie pompy następuje po zbudowaniu ciśnienia (sygnał z presostatu). Presostat powinien być dostarczony wraz ze świadectwem materiałowym Sterowanie pracą układów chłodzących w pomieszczeniu UPS Do sterowania pracą splitów należy zastosować konfigurowalny mini-sterownik dedykowany dla sterowania komfortem w pomieszczeniu. Sterownik powinien być dostarczony w komplecie razem z zespołem urządzeń chłodniczych. Układ sterowania powinien zostać wyposażony w element pomiaru temperatury. Konfigurowalne sterowniki z zaimplementowanym programem umożliwiają sterownie zaworem chłodu urządzenia oraz odpowiednie załączanie biegów wentylatora. System powinien być wyposażony w układ pracy naprzemiennej. Pompkę skroplin należy zasilić z szafki sterownika komfortu. Sterowniki powinny być wyposażone w port komunikacyjny pozwalający na komunikację z systemem BMS Detekcja zalania W pomieszczeniach serwerowni oraz baterii UPS (garaż podziemny) przewiduje się wykonanie systemu detekcji zalania. System będzie się składał z czujników rozmieszczonych Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 46 z 72

47 pod podłogą podniesioną. W momencie wykrycia obecności wody system BMS powinien wygenerować alarm Nawiewy laminarne w pomieszczeniu 2.22 W pomieszczeniu klasy B [2.22] odpowiednia czystość powietrza będzie utrzymywana za pomocą nawiewów laminarnych LAF. Sterowanie nawiewami odbywać się będzie z dedykowanego systemu automatyki dostarczanego w komplecie z modułami nawiewów laminarnych. System będzie zasilany i sterowny z rozdzielnicy RLAF zamontowanej w strefie technicznej na kondygnacji 2 lub z panelu operatorskiego LCD zamontowanego w pomieszczeniu. Moduły wentylatorów będą zasilane napięciem 230VAC. Każdy z wentylatorów wyposażony jest moduł komunikacyjny w standardzie FFT10A. Wentylatory są połączone siecią komunikacyjną i zakończone terminalem operatorskim. Z poziomu terminala lub BMS zadawane są parametry pracy dla każdego z wentylatorów. Każdy z filtrów w układów LAF wyposażony jest w porty pozwalające na podłączenie presostatu sygnalizującego poziom zabrudzenia filtrów. Z rozdzielnicy RLAF BMS monitoruje stan alarmu zbiorczego instalacji automatyki LAF Okablowanie systemu BMS Okablowanie systemu BMS wykonać kablami, których typy wyspecyfikowane są w poniższej tabeli: Urządzenia montowane wewnątrz obiektu: L.p. Urządzenie Typ kabla 1. Wentylatory, pompy (bez falowników) YDY do wyłącznika remontowego, YLY od wyłącznika do napędu 2. Wentylatory z falownikiem YDY do falownika, 2YSLCY od falownika do napędu 3. Czujniki analogowe LiYCYp 4. Czujniki binarne LiYY 5. Kable komunikacyjne wg. wytycznych dostawcy systemu Urządzenia montowane poza obiektem (do urządzeń na zewnątrz budynku): L.p. Urządzenie Typ kabla 1. Wentylatory, pompy (bez falowników) YKYżo do wyłącznika remontowego, YLY od wyłącznika do napędu 2. Wentylatory z falownikiem YKYżo do falownika, 2YSLCY od falownika do napędu 3. Czujniki analogowe YKSLYekw. 4. Czujniki binarne YKSLY 5. Kable komunikacyjne wg. wytycznych dostawcy systemu 6. Agregat prądotwórczy XzTKMXpw 2x2x Wentylatory dachowe zasilanie NKGs 0,6/1kV 8. Wentylatory dachowe sterowanie HLGs 9. Wentylatory dachowe z falownikiem- Od falownika do wentylatora- 2XSLCH-J FE180/PH90 (E90) zasilanie 10. Wentylatory dachowe z falownikiem - sterowanie Do falownika: HTKSHekw FE180/PH90 (E90) Dla urządzeń zasilanych z rozdzielnic w budynku a usytuowanych poza jego obrębem, dopuszcza się prowadzenie kabli z tabeli 1 wewnątrz budynku i wyjście poza budynek kablami z tabeli 2 z łączeniem w puszce instalacyjnej montowanej przed przejściem poza budynek (od wewnątrz). Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 47 z 72

48 Kable do agregatu prądotwórczego prowadzić w rurze osłonowej φ50mm równolegle do trasy kabli energetycznych. Kable do wiaty na gazy techniczne prowadzić po estakadzie. Przejście kabli przez ścianę zewnętrzną budynku zabezpieczyć odgromnikami gazowymi. Kable do wentylatorów dachowych prowadzić w pustce między budynkowej. Okablowanie wykonać kablami odpornymi ogniowo FE180/PH90. Od daszku łącznika do dachu budynku kable prowadzić w rurce ze stali nierdzewnej SS304L. Rurkę mocować do elementów konstrukcji wsporczej za pomocą certyfikowanego systemu mocowań. Na dachu kable prowadzić w pełnych zamknięty korytach kablowych Kwalifikacja System BMS ze względu na wymogi kwalifikacji będzie podzielony na dwie części: Warstwa systemu nadrzędnego (zintegrowany komputerowy system zarządzania) podlegać będzie pełnym odbiorom zgodnie z Dobrą Praktyką Inżynierską (ang. Good Engineering Procedure GEP) Warstwa elementów polowych (czujniki, przetworniki pomiarowe, sygnalizatory, elementy wykonawcze) oraz warstwa elementów sterujących (rozdzielnice automatyki, sterowniki): o Dla central MAHU01, AHU02, AHU03, AHU06, AHU09 -elementy będą podlegać pełnej kwalifikacji IQ, OQ wraz z instalacją HVAC zgodnie zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (Goog Manufacturing Practice GMP) oraz GAMP5 (Good Automated Manufacturing Practice version 5) o Dla central AHU04, AHU05, AHU07, AHU08 elementy podlegać będą pełnym odbiorom zgodnie z Dobrą Praktyką Inżynierską (ang. Good Engineering Procedure GEP) Szczegóły odnośnie kwalifikacji ujęte zostały w dokumencie A-TL16-A-Lista klasyfikacji GMP/GEP dla BMS. Odbiór systemu komputerowego zgodnie z GEP wymaga przeprowadzenia wszystkich testów odbiorowych oraz potwierdzenia faktu ich przeprowadzenia poprzez sporządzenie odpowiednich protokołów. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 48 z 72

49 2.14. Wytyczne instalatorskie Czujniki temperatury w centralach wentylacyjnych montować w dolnej części centrali (dysza pomiarowa ustawiona pionowo). W kanałach wentylacyjnych czujniki temperatury montować w odległości przynajmniej trzech promieni gięcia duktu od punktu zakrzywienia kanału wentylacyjnego. Kapilarę termostatu przeciwzamrożeniowego rozpiąć za nagrzewnicami central zasysających powietrze z zewnątrz, możliwe najbliżej nagrzewnicy. Temperaturę zadziałania termostatu ustawić na 5 st. C. W trakcie montażu siłowników zaworów zwrócić szczególną uwagę na jakość wykonywanych połączeń mechanicznych. Kanałowe czujniki ciśnienia i presostaty montować na kanałach. Zwrócić uwagę by przewody pneumatyczne nie były zaciśnięte przez inne elementy systemu. Okablowanie układać na korytkach i drabinkach kablowych przedstawionych na rysunkach kondygnacyjnych. Odejścia do poszczególnych elementów wykonać w rurkach PVC. Kable układać na korytkach kablowych. Odejścia do urządzeń wykonać w rurkach PVC lub rurkach karbowanych. W przypadku gdy prowadzenie kabla wymagane jest w rurce karbowanej osłonnej, o ile to możliwe zastosować rurkę z systemowymi dławikami. Przejścia przez ściany i stropy oddzieleń pożarowych uszczelnić ogniowo tworząc barierę o odporności ogniowej nie mniejszej niż odporność ogniowa oddzielenia pożarowego. Przejścia instalacji na dach wykonać w rurkach stalowych typu fajka. Na zewnątrz budynku instalacje układać w rurkach PVC odpornych na UV Granice dostaw Zasilanie rozdzielnic automatyki: kable zasilające ujęte w projekcie elektrycznym Regulatory VAV: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Komory laminarne: specyfikacja i dobór w projekcie technologicznym, monitoring projekt automatyki, sterowanie autonomiczne Okna podawcze: specyfikacja i dobór w projekcie technologicznym, monitoring projekt automatyki, sterowanie autonomiczne Przepustnice regulacyjne i odcinające: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Wentylatory wyciągowe: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Dygestoria: specyfikacja i dobór w projekcie technologicznym, sterowanie autonomiczne, monitoring projekt automatyki Centrale wentylacyjne: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Falowniki wentylatorów: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 49 z 72

50 Nagrzewnice elektryczne: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Nawiewy laminarne: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji projekt wentylacji, sterowanie autonomiczne, zasilanie i monitoring projekt automatyki Nawilżacze parowe: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie projekt elektryczny, sterowanie projekt automatyki Agregaty chłodnicze: specyfikacja i dobór w projekcie wentylacji, zasilanie projekt elektryczny, sterowanie projekt automatyki Zawory regulacyjne z siłownikami na instalacjach rurowych: specyfikacja i dobór w projekcie mediów, zasilanie i sterowanie projekt automatyki Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 50 z 72

51 3. INSTALACJA CIŚNIENIA REFERENCYJNEGO Instalacja ciśnienia referencyjnego (odniesienia) jest dedykowana dla systemu BMS do pomiarów ciśnień różnicowych w obiekcie. Instalację ciśnienia referencyjnego należy wykonać rurą PCV φ50mm. Połączenia należy wykonać w sposób szczelny (łączenia na klej silikonowy). Po wykonaniu instalacji sprawdzić jej szczelność dla ciśnienia 100Pa. Odejścia do przyłączy pomiarowych wykonać przewodem giętkim. Odejścia linii ciśnienia referencyjnego wykonać za pomocą rozgałęźników instalacji pneumatycznych wyposażonych w złącza zachowujące szczelność połączenia bez konieczności utrzymywania nadciśnienia w przewodzie. Rury instalacji referencyjnej prowadzone w przestrzeni nad sufitem podwieszanym zakończyć podłączeniem do głównej rury φ315mm długości m zainstalowanej w strefie technicznej na kondygnacji 2. Rurę zaślepić obustronnie i wykonać połączenie na zewnątrz budynku przez sekcję filtracyjną (z kapilarą φ=1mm, długości 1 m). Na zewnątrz budynku instalację zakończyć puszką wyposażoną w filtr oddechowy. Puszkę zamontować na dachu. Przejście do puszki wykonać w kanale międzybudynkowym doprowadzającym powietrze do central wentylacyjnych. Przejście od daszku łącznika na dach budynku wykonać w rurze SS304L razem z kablami elektrycznymi. Typowy schemat instalacji ciśnienia referencyjnego Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 51 z 72

52 4. SYSTEM EMS (ang. Environment Monitoring System) 4.1. Podstawowe cele systemu Projektowany obszar został podzielony na strefy czystości różniące się między sobą parametrami środowiskowymi. Z punktu widzenia GMP, parametry środowiskowe wpływające bezpośrednio na jakość produktu farmaceutycznego muszą być monitorowane w celu umożliwienia udowodnienia, że proces produkcyjny przebiega w środowisku, które spełnia założone wymagania klimatyczne i czystości. Parametry te to tzw. parametry krytyczne. Ze względu na charakter produkcji przyjęto następujące parametry krytyczne: różnica ciśnień, temperatura wilgotność względna czystość powietrza (liczba cząstek o średnicach 0,5um i 5um) w klasach A/B prędkość przepływu powietrza pod nawiewami laminarnymi w obszarach farmaceutycznej klasy A równa 0,45 m/s ± 20%. Dla poszczególnych instalacji mediów monitorowane będą następujące parametry krytyczne: Instalacja wody oczyszczonej (PW) przepływ, przewodność, temperatura, ciśnienie, zawartość całkowitego węgla organicznego; Instalacja wody do iniekcji (WFI) przepływ, przewodność, temperatura, ciśnienie, zawartość całkowitego węgla organicznego; Instalacja pary czystej (CS) ciśnienie, temperatura, przewodność- pomiar na kondensacie CS Instalacja gazów (tlen, azot, dwutlenek węgla) - pomiar ciśnienia na głównych liniach dystrybucyjnych Instalacja sprężonego powietrza (CA) punkt rosy pomiar wykonywany przez moduł osuszacza, ciśnienie System EMS jest całkowicie niezależny od Systemu Sterowania i Nadzoru (BMS Building Management System) oraz systemu sterowania i monitoringu mediów czystych CMAS. System EMS monitoruje wyniki regulacji systemu BMS, czyli warunki klimatyczne w pomieszczeniach objętych systemem EMS oraz parametry generowanych mediów czystych. Nie zachodzi jednak żadne fizyczne sprzężenie pomiędzy tymi systemami. System EMS będzie spełniał następujące funkcje: Ciągły monitoring parametrów środowiskowych i mediów czystych; Rejestracja danych zgodnie z 21 CFR Part 11; Generowanie raportów; Alarmowanie (na stacji operatorskiej i w przypadku warunków klimatycznych - lokalnie na panelach indykacyjnych) Utworzony: Autor: Artur Guz Rewizja: 02 Strona: 52 z 72

53 4.2. Architektura systemu W celu monitorowania wyżej wymienionych parametrów zainstalowany zostanie skomputeryzowany system monitorowania parametrów środowiskowych EMS. Składać będzie się on z następujących elementów: Przetworniki pomiarowe i urządzenia dedykowane do specjalnych pomiarów (np.: licznik cząstek) Panele indykacyjne montowane w każdym pomieszczeniu, w których monitorowane są parametry środowiskowe Rozdzielnica zasilająco - sterująca RE1 ze sterownikami PLC w strefie technicznej na kondygnacji 2 Serwer EMS w szafie rack w serwerowni na 2 kondygnacji Stacja operatorka w pomieszczeniu biurowym 1.02 Serwer będzie połączony ze stacją wydzieloną siecią LAN. Do sieci podłączone będą również liczniki cząstek. Przetworniki i panele indykacyjne będą się łączyły bezpośrednio ze sterownikami poprzez wejścia analogowe i cyfrowe. Te zaś komunikować się będą z serwerem po wewnętrznej sieci komunikacyjnej. System EMS musi być wyposażony w interfejs komunikacyjny pozwalający na zdalny dostęp (poprzez sieć Internet) do wszystkich funkcji wizualizacyjnych i kontrolnych. Funkcjonalność zdalnego dostępu do systemu musi zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa instalacji poprzez zastosowanie szyfrowania przesyłanych danych (minimum SSL2), logowanie użytkowników itp. Autor: Artur Guz Rewizja: 03 Strona: 53 z 72