Przepływy nieplanowe i ich wpływ na bezpieczeństwo. systemu elektroenergetycznego. 1. Wprowadzenie. 2. Europejski rynek energii elektrycznej
|
|
- Rafał Murawski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Przepływy nieplanowe i ich wpływ na bezpieczeństwo pracy systemu elektroenergetycznego Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny 1. Wprowadzenie Europa pracuje obecnie nad budową jednolitego wspólnotowego rynku energii elektrycznej. Rada Europy określiła termin zakończenia tych prac na koniec 2014 r. Europejski Model Docelowy (ang. Target Model) zakłada, że sieci przesyłowe krajów członkowskich EU stanowiące strefy lub inaczej obszary rynkowe są traktowane jako miedziane płyty, a ograniczenia przesyłowe występują jedynie na połączeniach transgranicznych pomiędzy nimi. Aktualnie procedowany model docelowy to pragmatyczne rozwiązanie, które ma szansę być wdrożone w latach W poszczególnych regionach Europy, w zależności od stopnia zaawansowania rozwoju rynku oraz sieci przesyłowych, proces implementacji wspólnotowych rozwiązań rynkowych ma zróżnicowane tempo, lecz kraje wspólnoty europejskiej podejmują wysiłki, aby model docelowy został zaimplementowany zgodnie z wytycznymi Rady Europy. Jednym z najważniejszych problemów obecnego modelu europejskiego rynku energii są tzw. przepływy nieplanowe wynikające z niedostatecznej korelacji między zasadami prowadzenia obrotu energią a prawami fizyki obowiązującymi w systemie elektroenergetycznym. Zjawisko wskazywane od lat przez PSE Operator zostało dostrzeżone przez większość europejskich operatorów systemów przesyłowych (OSP), jak również przez ENTSO-E i Komisję Europejską. W marcu 2012 r. zostało opublikowane wspólne stanowisko PSE Operator oraz operatorów z Czech, Słowacji i Węgier na temat ograniczania przepływów nieplanowych. Operatorzy wskazali na konieczność poprawy mechanizmów rynkowych, w tym zmianę konfiguracji obszarów rynkowych i respektowanie obowiązku koordynacji wymiany energii między nimi. Rozwiązania proponowane przez PSE Operator wchodzą teraz do realizacji, czego dowodem są dedykowane spotkania organizowane przez komisarza Gunthera Oettingera czy list Daniela Dobbeni, prezydenta ENTSO-E w sprawie zagrożeń bezpieczeństwa pracy w połączonym europejskim systemie przesyłowym. Dr Henryk Majchrzak Dr Konrad Purchała PSE Operator SA 2. Europejski rynek energii elektrycznej 2.1 Docelowy model rynku energii w Europie Zintegrowany rynek energii elektrycznej promujący efektywność przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego jest niezmiennie jednym z priorytetów Komisji Europejskiej. 8
2 Osiągnięcie tego celu stanowi jednak ogromne wyzwanie dla całego sektora elektroenergetycznego. Energia elektryczna jest wyjątkowym nośnikiem energii, ponieważ ilość wytwarzanej energii musi być na bieżąco, w każdym okresie, bilansowana z potrzebami odbiorców. Z uwagi na bariery technologiczne, jej przechowywanie jest możliwe tylko na małą skalę. Energia elektryczna w sieci przesyłowej, płynąc od źródła do odbiorcy, obciąża linie przesyłowe i inne elementy systemu w zależności od ich konfiguracji i parametrów technicznych. Powyższe współzależności powodują konieczność ścisłej koordynacji wymiany transgranicznej i obrotu energią oraz współpracy operatorów w całej Europie. 2.2 Koordynacja wymiany transgranicznej w Europie Rynek energii elektrycznej w Europie opiera się na tzw. modelu strefowym. Sieci przesyłowe krajów członkowskich UE są na potrzeby rynku traktowane jako miedziane płyty, a ewentualne ograniczenia przesyłowe występują jedynie na połączeniach między poszczególnymi strefami lub inaczej obszarami rynkowymi. U podstawy takiego podejścia leży założenie, że transakcje zawierane w ramach danego obszaru rynkowego nie mają znaczącego wpływu na przepływy w pozostałej części systemu elektroenergetycznego. Jednak ze względu na silne powiązania wzajemne między sieciami przesyłowymi krajów UE, powyższe założenie nie zawsze jest prawdziwe. Dla zapewnienia bezpiecznej pracy europejskiego systemu przesyłowego koordynacja ograniczona do wymiany energii między obszarami rynkowymi jest niedostateczna. Transakcje zawierane przez uczestników rynku nie uwzględniają fizycznego sposobu ich realizacji, a operatorzy systemów przesyłowych są zmuszeni podejmować działania dostosowawcze dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców. Każdego dnia operatorzy systemów przesyłowych wyznaczają dostępne zdolności przesyłowe na połączeniach transgranicznych, a następnie udostępniają je uczestnikom rynku w ramach zorganizowanych aukcji. Podstawową trudnością w procesie wyznaczania zdolności transgranicznych są niepewności dotyczące fizycznej realizacji transakcji zawartych przez uczestników rynku. W Europie, z uwagi na strefowy model rynku, jego uczestnicy podczas zawierania transakcji nie są zobowiązani do wskazywania dokładnych lokalizacji, w których energia zostanie wytworzona i odebrana. Ta informacja jest dostępna dla OSP dopiero po zamknięciu bramki handlowej dla transakcji rynkowych. W efekcie, w mo- mencie wyznaczania zdolności przesyłowych udostępnianych uczestnikom rynku dla zawarcia transakcji wymiany transgranicznej, OSP dysponuje jedynie informacją o prognozowanym zachowaniu uczestników rynku, oszacowanym zazwyczaj na podstawie danych historycznych. Powyższe ma bardzo duże znaczenie zarówno dla efektywności rynkowych mechanizmów alokacji zdolności transgranicznych, jak i dla bezpieczeństwa pracy połączonych systemów przesyłowych. Brak uwzględnienia fizycznych uwarunkowań systemu przesyłowego przez uczestników rynku zawierających transakcje wewnątrz poszczególnych obszarów rynkowych może powodować powstawanie sytuacji zagrożenia bezpiecznej pracy systemu. W rezultacie, oprócz niepewności wynikających z obecności w systemie przesyłowym trudno prognozowanej generacji odnawialnej, operatorzy systemów przesyłowych są narażeni na dodatkowe ryzyko wynikające ze zmienności warunków rynkowych. Niedostateczna rozdzielczość obszarów rynkowych, a co za tym idzie niewystarczające uwzględnienie technicznych uwarunkowań pracy systemu w procesie prowadzenia obrotu energią elektryczną, nie daje OSP wystarczających narzędzi do skutecznego zarządzania pracą systemu. Najpoważniejszym tego skutkiem są występujące na coraz szerszą skalę w europejskiej sieci przesyłowej nieplanowane przepływy mocy. 3. Przepływy nieplanowe w europejskim systemie elektroenergetycznym 3.1 Geneza przepływów nieplanowych Niedostateczne uwzględnienie fizycznych aspektów połączonej sieci przesyłowej podczas zawierania transakcji rynkowych powoduje powstawanie zjawiska tzw. przepływów nieplanowych, czyli przepływów mocy w obrębie sieci przesyłowej jednego operatora powodowanych przez transakcje handlowe zawarte w obszarze kontrolowanym przez sąsiedniego operatora. Przepływy nieplanowe to wymiana mocy, która nie została zgłoszona OSP w postaci grafików wymiany transgranicznej, a tym samym nie jest objęta rynkowym mechanizmem alokacji transgranicznych zdolności przesyłowych. W ogólnym ujęciu są to różnice pomiędzy handlowymi grafikami wymiany transgranicznej a przepływami fizycznymi. Można wyróżnić dwie podstawowe przyczyny powstawania przepływów nieplanowych: Przepływy nieplanowe wynikające z nieuwzględnienia wpływu transakcji zawieranych wewnątrz obszarów rynkowych (krajów) nr 3-4 (13-14)
3 na przepływy mocy w krajach sąsiednich. Zwyczajowo przyjęło się nazywać je przepływami kołowymi (ang. loopflows). Całkowite wyeliminowanie takich przepływów jest niemożliwe w pracującej synchronicznie sieci połączonej. Można je jedynie ograniczać przez właściwą definicję lub zmniejszenie obszarów rynkowych (nawet do poszczególnych węzłów sieciowych model węzłowy), co umożliwi kontrolowanie większej części przepływów przez mechanizmy rynkowe. Właściwa organizacja rynku energii spowoduje, że wszystkie istotne transakcje wymiany zostaną poddane mechanizmowi alokacji, a wynikowe przepływy mocy staną się planowe. Przepływy nieplanowe wynikające z braku uwzględnienia wpływu transakcji pomiędzy obszarami rynkowymi (krajami) na przepływy energii w krajach sąsiednich. Nazywa się je przepływami tranzytowymi (ang. unplanned transit flows). Implementacja docelowego modelu europejskiego rynku energii elektrycznej, Flow-Based Market Coupling, pozwoli na uregulowanie tego zjawiska. W obu przypadkach istotny jest brak koordynacji i nie uwzględnianie przy zawieraniu transakcji rynkowych technicznych uwarunkowań połączonej sieci przesyłowej. Organizując rynek należy tak ustalić jego reguły, aby jak największa część przepływów transgranicznych była kontrolowana i alokowana przez mechanizmy rynkowe. Zgodnie z Rozporządzeniem 714/EC/2009, wymiana handlowa pomiędzy krajami EU, która wpływa znacząco na przepływy w innych krajach, musi być prowadzona w sposób skoordynowany Przepływy nieplanowe jako największe wyzwanie przy tworzeniu zintegrowanego europejskiego rynku energii W ostatnich latach przepływy nieplanowane w Europie Środkowo- -Wschodniej (CEE) znacznie się nasiliły i stały się istotnym problemem dla operatorów z Polski, Czech, Słowacji i Węgier. W sieciach wielooczkowych, takich jak sieć przesyłowa Europy kontynentalnej, niewielka ilość przepływów nieplanowych jest zjawiskiem całkowicie normalnym, wynikającym z praw fizyki. Jednak obecnie na wielu granicach w Europie obserwowane wielkości przepływów nieplanowych są wielokrotnie wyższe niż zaplanowane grafiki handlowe. Nierzadkie są przypadki, gdy przepływ fizyczny ma kierunek przeciwny do handlowego. Taka sytuacja nie może być zaakceptowana z następujących powodów: Przepływy nieplanowe zakłócają efektywność funkcjonowania rynku wymiany transgranicznej. Dzisiejszy mechanizm alokacji zdolności Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny transgranicznych kontroluje jedynie niewielką część fizycznych zdolności przesyłowych, ponieważ ich znaczna część jest wykorzystywana przez niekontrolowane przepływy nieplanowe. Na niektórych granicach, np. w kierunku importu do KSE w aukcjach miesięcznych i rocznych, w ogóle nie ma dostępnych zdolności przesyłowych, ponieważ zdolności przesyłowe połączeń transgranicznych są w całości konsumowane przez przepływy nieplanowane. Co więcej, przepływy z systemu niemieckiego wpływające do KSE nie muszą konkurować o dostęp do sieci i nie podlegają wycenie, a co za tym idzie są traktowane preferencyjnie w stosunku do planowej wymiany transgranicznej wynikającej z zakładanego importu czy eksportu. Dodatkowo, wyznaczając zdolności przesyłowe udostępniane następnie uczestnikom rynku do wymiany transgranicznej, OSP muszą uwzględniać możliwość pojawienia się przepływów nieplanowanych. Powoduje to konieczność stosowania marginesów bezpieczeństwa wykraczających poza te, które wynikają z zachowania reguły N-1. Przepływy nieplanowe zmniejszają bezpieczeństwo pracy połączonych systemów elektroenergetycznych. W wyniku występowaniu przepływów nieplanowych, PSE Operator jest zmuszony podejmować działania dostosowawcze celem przeciwdziałania przekroczeniom dopuszczalnych obciążalności elementów KSE. Polski OSP ponosi zarówno koszty takich działań, jak i ryzyka związane z ich częstym stosowaniem. Wzrasta więc prawdopodobieństwo niewystarczalności technicznych środków dostosowawczych. Pojawiają się też czasowe niedotrzymania warunków bezpieczeństwa pracy KSE, co w przypadku zaistnienia sytuacji awaryjnej może doprowadzić do awarii o zasięgu ogólnoeuropejskim. Rys. 1 przedstawia zestawienie występowania potencjalnych zagrożeń bezpiecznej pracy systemu, zidentyfikowanych przez PSE Operator podczas planowania pracy KSE. Wszystkie wskazane sytuacje były spowodowane przez nieplanowe przepływy mocy i jako niemożliwe do wyeliminowania przez jednostronne działania PSE Operator wymagały pomocy spoza KSE. Po zastosowaniu nadzwyczajnych środków zaradczych, większość z potencjalnych zagrożeń pokazanych w powyższej tabeli nie przełożyła się na realne wystąpienie sytuacji niedotrzymania kryterium N-1. Jednak, jak pokazuje rys. 2, w ostatnich latach wystąpiły takie przypadki. Najczęstsze problemy w KSE to przeciążenie linii Krajnik-Vierraden oraz wewnętrznych linii 220 kv Mikułowa Czarna i Mikułowa Świebodzice T1 i T2. 1 Artykuł 3.1 Wytycznych ws. Zarządzania i Alokacji Dostępnej Zdolności Przesyłowej Połączeń Wzajemnych Między Systemami Krajowymi, będących prawnie wiążącym załącznikiem do Rozporządzenia 714/EC/
4 Rys. 1. Przypadki potencjalnego zagrożenia pracy systemu elektroenergetycznego wywołane nieplanowanymi przepływami Rys. 2. Przypadki przekroczenia bezpiecznego punktu pracy systemu elektroenergetycznego w latach
5 Rys. 3. Środki zaradcze stosowane przez PSE Operator dla ograniczenia wpływu nieplanowanych przepływów
6 Jedną z głównych przyczyn występowania nieplanowych przepływów jest rozkład generacji w Niemczech i wymiana handlowa Niemcy-Austria. Kraje te stanowią jeden wspólny obszar rynkowy, co zgodnie z warunkami europejskiego modelu rynku umożliwia podmiotom z tych krajów zawieranie transakcji bez uwzględnienia ograniczeń przesyłowych w systemie polskim i państw sąsiednich. Tymczasem z uwagi na niedostatecznie rozwiniętą sieć przesyłową w Niemczech na kierunku północ-południe nadmiar energii z generacji wiatrowej na północy Niemiec jest przesyłany na południe Niemiec i do Austrii przez sieci krajów ościennych, powodując tym samym powstawanie znaczących nieplanowych obciążeń w sieci przesyłowej KSE. 3.3 Integracja źródeł odnawialnych Wśród narzędzi polityki klimatycznej Unii Europejskiej znajdują się zobowiązania do realizacji pakietu , czyli ograniczenia zużycia energii, zwiększenia udziału źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie energetycznym i ograniczenie emisji CO 2. Cele te można przełożyć na zadania związane z rozwojem energetyki odnawialnej i działania na rzecz poprawy efektywności wykorzystania obecnych źródeł energii. Mając na uwadze charakterystykę źródeł odnawialnych, można postawić tezę, że cele klimatyczne Unii Europejskiej stoją w sprzeczności ze stworzeniem zintegrowanego rynku energii elektrycznej. Powody są następujące: Rosnąca produkcja energii ze źródeł odnawialnych przekłada się na zwiększoną zmienność przepływów transgranicznych. W obecnym modelu rynku sytuacja ta istotnie ogranicza wielkość udostępnianych zdolności przesyłowych, ponieważ podczas wyznaczania zdolności transgranicznych OSP muszą możliwie dokładnie oszacować spodziewany rozkład obciążeń na poszczególne jednostki wytwórcze. Im większe są trudności z tym oszacowaniem, tym większe marginesy bezpieczeństwa przesyłu muszą być przyjmowane. Wsparcie dla źródeł odnawialnych jest realizowane głównie przez tzw. feed-in tariffs, czyli płatność właścicielowi elektrowni z góry określonej kwoty za każdą dostarczoną jednostkę energii, niezależnie od cen na rynku. Jest to bardzo skuteczny i przyjazny dla inwestorów system wsparcia, powodujący szybki rozwój objętej nim technologii. System feed-in nie sprzyja jednak rynkowej integracji źródeł odnawialnych, ponieważ objęta nim wytwarzana energia funkcjonuje obok rynku i jest nieelastyczna wobec kształtujących się na nim cen. Taki stan przynosi niekorzystne konsekwencje dla źródeł konwencjonalnych, które w momentach dużej generacji ze źródeł odnawialnych mogą być wypychane z rynku konkurencyjnego. Dodatkowo, mając w perspektywie zobowiązania kontraktowe w innych godzinach doby i ograniczenia techniczne, które nie pozwalają wyłączyć na krótki czas danej jednostki wytwórczej, elektrownie konwencjonalne mogą być zmuszone do kontynuowania pracy nawet kosztem odpłatności za samą możliwość wytwarzania energii. Może to skutkować kształtowaniem się ujemnych cen energii na rynku. Problem ten został już rozpoznany w Europie i istnieje coraz silniejsza świadomość, że należy porzucić systemy wsparcia bazujące na feed-in na rzecz systemów umożliwiających bardziej efektywną integrację źródeł odnawialnych w grze rynkowej, np. opartych na systemie certyfikatów pochodzenia. 4. Sposoby przeciwdziałania skutkom przepływów nieplanowych 4.1 Stosowane środki zaradcze Rys. 3 przedstawia rodzaj i częstotliwość stosowania środków zaradczych przez PSE Operator w celu ograniczania wpływu przepływów nieplanowych. Zestawienie pokazuje liczbę dni w danym miesiącu, kiedy był stosowany środek zaradczy. Z uwagi na możliwe jednoczesne stosowanie kilku środków zaradczych w danej godzinie, wynikowa liczby dni pokazana na poniższym rysunku może być wyższa niż liczba dni w danym miesiącu kalendarzowym. Wykorzystywane przez PSE Operator środki zaradcze to: Zmiana grafików pracy elektrowni (wewnętrzny redispatching). Sens stosowania tego środka wymaga zaangażowania elektrowni, które mają znaczący wpływ na zmianę przepływów na przeciążonych liniach transgranicznych i sąsiednich. W przypadku KSE są to jednostki wytwórcze Dolna Odra i Turów, a w niektórych przypadkach także Opole. Uzgodniona wymiana awaryjna (Agreed Supportive Power) ze Szwecji. Wprowadzenie do KSE dodatkowej energii ze Szwecji przy jednoczesnej zmianie salda obszaru polskiego. Możliwość wykorzystania tego środka zależy od dostępnych wolnych zdolności w kierunku S2P na połączeniu HVDC ze Szwecją. nr 3-4 (13-14)
7 Międzynarodowa zmiana grafików pracy elektrowni (Cross-Border Redispatching) z 50Hertz. Zaniżenie generacji mocy po stronie niemieckiego operatora 50Hertz przy jednoczesnym podniesieniu generacji w KSE. Pętla stałoprądowa (DC Loop). Wykorzystanie połączeń HVDC SwePol i Kontek do przesłania energii z Niemiec do Polski przez połączenia stałoprądowe DE-DK-SE-PL. Dostępność tego środka zależy przede wszystkim od wolnych zdolności przesyłowych na wspomnianych połączeniach stałoprądowych. Zmiana topologii sieci KSE Otwarcie sprzęgła w stacji Świebodzice 220 kv. Otwarcie sprzęgła w stacji Kopanina 220 kv (obniżenie obciążenia na liniach do Czech). Zmiana konfiguracji stacji Dobrzeń dwa rozdzielne węzły elektryczne 400 kv. Wyłączenie linii 400 kv Pasikurowice Ostrów. Ograniczanie zdolności przesyłowych. Gdy PSE Operator spodziewa się niekorzystnych warunków sieciowych i przewiduje występowanie wysokich przepływów nieplanowych, zdolności przesyłowe oferowane dla rynku dnia następnego są ograniczane zarówno w kierunku importu, jak i eksportu. 4.2 Przesuwniki fazowe Inne sposoby ograniczania przepływów nieplanowych i ich negatywnego wpływu na KSE to rozbudowa sieci przesyłowej i zwiększanie jej elastyczności m.in. poprzez wzmocnienie wewnętrznej sieci przesyłowej KSE oraz budowę trzeciego połączenia Polska-Niemcy. Szczególnym elementem rozbudowy sieci jest zainstalowanie na zachodniej granicy KSE tzw. przesuwników fazowych. Są to specjalnego typu transformatory, które dzięki swojej konstrukcji umożliwiają regulację kąta napięcia, a przez to zmianę rozpływów mocy w systemie. W rezultacie KSE zostanie wyposażony w środki zaradcze pozwalające z jednej strony na ograniczanie niepożądanych nieplanowych przepływów zagrażających bezpieczeństwu pracy KSE, a z drugiej strony na obniżenie marginesów bezpieczeństwa stosowanych przy wyznaczaniu transgranicznych zdolności przesyłowych. Przesuwniki fazowe przyczynią się do lepszego wykorzystania polskiej infrastruktury sieciowej, zwiększą możliwości absorpcji energii z farm wiatrowych oraz poprawią bezpieczeństwo pracy KSE i całego regionu CEE. Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Wymierną korzyścią dla uczestników rynku są zwiększone zdolności importowe i eksportowe KSE. W kontynentalnej sieci elektroenergetycznej w Europie zostało już zainstalowanych kilkanaście urządzeń tego typu, a doświadczenia z ich użytkowania są bardzo pozytywne. PSE Operator jest w końcowej fazie przygotowywania procesu przetargowego. Przesuwniki fazowe zostaną zainstalowane w torach linii najwyższych napięć 400 kv Krajnik-Vierraden i Mikułowa-Hagenwerder. Po przeprowadzeniu szeregu analiz techniczno-ekonomicznych zostały już określone dokładne parametry techniczne i sposób zarządzania nastawami regulacji. Odzyskanie przez PSE Operator kontroli nad przepływami mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym jest często błędnie utożsamiane z postawieniem na zachodniej granicy KSE zapory ograniczającej generację energii odnawialnej u naszych sąsiadów. Chociaż przesuwniki fazowe w pewnym zakresie technicznie dają taką możliwość, PSE Operator jako odpowiedzialny członek Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych (ENTSO-E) stawia jednoznacznie na współpracę międzyoperatorską i zamierza wykorzystywać te urządzenia w sposób przynoszący korzyści nie tylko dla Polski, ale także dla całego regionu. 4.3 Konieczność zmiany obszarów rynkowych Jak wspomniano wcześniej, docelowy model europejskiego rynku energii elektrycznej zakłada wdrożenie mechanizmu alokacji zdolności transgranicznych opartego na przepływach (Flow-Based Market Coupling). Umożliwi on uwzględnienie wpływu wymiany transgranicznej na przepływy mocy w sieciach krajów sąsiednich. Jednakże, z uwagi na strefowy charakter europejskiego rynku energii, ten mechanizm nie będzie w stanie ograniczyć przepływów nieplanowych powodowanych wymianą prowadzoną wewnątrz obszarów rynkowych (tzw. loopflows). Jedynym sposobem na ograniczenie nieplanowych przepływów powodowanych transakcjami zawieranymi wewnątrz obszarów rynkowych jest rewizja obszarów rynkowych w Europie, a w szczególności ich zmniejszenie. Z punktu widzenia PSE Operator i Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, niezbędnym minimum jest rozdzielenie obszaru rynkowego Niemiec i Austrii oraz wprowadzenie obowiązku koordynacji wymiany handlowej między tymi krajami, podobnie jak ma to mieć miejsce dla innych krajów regionu. Brak woli strony niemiecko-austriackiej do uwzględnienia tej granicy w mechanizmie Flow-Based Market Coupling 14
8 nie pozwoli na systemowe uregulowanie części przepływów nieplanowych wynikających z wymiany handlowej i będzie stanowił dyskryminujące traktowanie dla uczestników rynku w pozostałych krajach CEE. W opinii PSE Operator, utworzenie wspólnego obszaru rynkowego Niemiec i Austrii stoi w sprzeczności z obowiązującym Rozporządzeniem 714/EC/2009. Nakazuje ono koordynację alokacji zdolności przesyłowych, gdy wymiana handlowa pomiędzy dwoma krajami znacząco wpływa na przepływy w innych krajach (art. 3.1 w Congestion Management Guidelines, będących prawnie wiążącym załącznikiem do wspomnianego Rozporządzenia). 5. Wnioski Przepływy nieplanowe to istotny problem w sieci Europy kontynentalnej. Powodują one zarówno ograniczenie bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego, jak i zmniejszanie dostępnych zdolności przesyłowych. Zwiększająca się liczba godzin pracy systemów poszczególnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej bez spełnienia kryteriów bezpieczeństwa zwiększa ryzyko wystąpienia poważnej awarii o charakterze ogólnoeuropejskim. Europejscy operatorzy sieci przesyłowych pracują nad wdrożeniem mechanizmu Flow-Based Market Coupling umożliwiającym zwiększenie stopnia koordynacji transgranicznej wymiany handlowej. Prace te dają jednak niewystarczające efekty. Jednym w powodów takiego stanu rzeczy są niskie zdolności przesyłowe uzyskiwane w metodyce FBA dla obecnej konfiguracji obszarów rynkowych. Innymi słowy, obecne doświadczenia zdają się wskazywać na fakt, że bez właściwego zdefiniowania obszarów rynkowym wprowadzenie obowiązku koordynacji wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych nie umożliwi zwiększenia wolumenu udostępnianych zdolności przesyłowych. PSE Operator jest jednym z inicjatorów prac nad rewizją obszarów rynkowych w Europie. ENTSO-E prowadzi obecnie, w oparciu o opracowywany Kodeks Sieciowy w zakresie Alokacji Zdolności Przesyłowych i Zarządzania Ograniczeniami (Network Code for Capacity Allocation and Congestion Management), projekt pilotażowy w zakresie określania optymalnych obszarów rynkowych. W przypadku niemożności określenia właściwych obszarów rynkowych w Europie, należy szukać innych rozwiązań nakierowanych na uregulowanie przepływów nieplanowych poprzez umowy międzyoperatorskie zobowiązujące operatorów do ograniczania wpływu swoich systemów elektroenergetycznych na inne systemy. Jeśli nie będzie to możliwe na bazie uzgodnień międzyoperatorskich, europejski regulator ACER (Agency for the Cooperation of Energy Regulators) lub Komisja Europejska powinni uregulować tę kwestię na poziomie prawodawstwa wspólnotowego. Dr inż. Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu PSE Operator SA, absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej w Gliwi cach. W 2001 r. na Politechnice Opolskiej obronił pracę doktorską obejmującą problematykę strat rozruchowych bloków energetycznych i został adiunktem w In stytucie Elektrowni i Systemów Pomiarowych tej uczelni. W 2003 r. ukończył studia menedżerskie MBA uzyskując tytuł magistra ekonomii na Wydziale Zarządza nia i Informatyki Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Od początku kariery w 1986 r. jest związany zawodowo z energetyką. Pracował od stanowiska obchodowego po dyżurnego inżyniera ruchu w Elektrow ni Bełchatów, a od 1991 r. jako kierownik wydziału ruchu bloków, następnie główny inżynier eksploatacji w Elektrowni Opole. Od 1998 r. zastępca dyrektora technicznego ds. eksploatacji, w 2004 r. został powołany na stanowisko członka zarządu, dyrektora technicznego. W 2005 r. objął funkcję Prezesa Zarządu, dyrektora generalnego BOT Elektrowni Opole SA. W 2008 r. wygrał konkurs na stanowisko Prezesa Zarządu BOT Górnictwo i Energetyka SA. Na stępnie był wiceprezesem ds. inwestycji i wytwarzania w PGE SA, a w latach dyrektorem Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki. Od lipca 2010 r. członek Zarządu, od 15 października 2010 r. Prezes Zarządu PSE Operator SA. Członek Komitetu Problemów Energetyki PAN w Warszawie, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE), członek Komitetu Sterującego ds. badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa NCBiR, przewodniczący Rady Zarządzającej Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej. Reprezentant PSE Operator w Walnym Zgromadzeniu European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-E). Dr inż. Konrad Purchała, dyrektor Biura Rozwoju Rynku Energii PSE Operator SA, absolwent Wydziału Techniki Wielkich Mocy Politechniki Warszawskiej i studiów doktoranckich na Wydziale Elektroenergetyki Uniwersytetu w Leuven w Belgii. Stypendysta Erasmusa w Belgii. Od 2005 r. Kierownik Projektu Tractebel Engineering, Power System Consulting (grupa GdF-SUEZ), doradca w zakresie rynków energetyki i systemów elektroenergetycznych. Od 2009 r. pracuje w PSE Operator SA, początkowo jako Doradca Zarządu, a następnie w Departamencie Usług Operatorskich na stanowisku Dyrektora Zadania odpowiedzialnego za obszar integracji rynków energii. Od lutego 2012 r. Dyrektor Biura Rozwoju Rynku Energii. nr 3-4 (13-14)
Jednolity europejski rynek energii elektrycznej Rozwój wymiany transgranicznej: - mechanizmy - infrastruktura przesyłowa
Jednolity europejski rynek energii elektrycznej Rozwój wymiany transgranicznej: - mechanizmy - infrastruktura przesyłowa 20 maj 2015 Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Europejski rynek energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS)
Oferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS) A out (eksport) [MW] Data NTC AAC* Oferowane moce** NTC A in (import) [MW] AAC* Oferowane
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny luty 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS)
Oferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny luty 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS) Przyczyny ograniczeń (planowane do wyłączenia A out (eksport) [MW] A in (import) [MW] elementy
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny październik 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS)
zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny październik 2017 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS) A out (eksport) [MW] Data NTC AAC* moce** NTC A in (import) [MW] AAC* moce Przyczyny ograniczeń
Bardziej szczegółowoPlanowanie rozwoju polskiej sieci przesyłowej w perspektywie 2025
Henryk Majchrzak 1) Planowanie rozwoju polskiej sieci przesyłowej w perspektywie 2025 Planning of the Polish transmission network development in the perspective of the year 2025 Prezentując zagadnienie
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny wrzesień 2016 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS)
Oferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny wrzesień 2016 roku Przekrój techniczny PSE (50HzT+CEPS+SEPS) A out (eksport) A in (import) Przyczyny ograniczeń (wyłączenie elementów sieciowych) Data
Bardziej szczegółowoKierunki działań zwiększające elastyczność KSE
Kierunki działań zwiększające elastyczność KSE Krzysztof Madajewski Instytut Energetyki Oddział Gdańsk Elastyczność KSE. Zmiany na rynku energii. Konferencja 6.06.2018 r. Plan prezentacji Elastyczność
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 15 listopada 2014 r.
Konstancin-Jeziorna, 15 listopada 2014 r. Informacja PSE S.A. w sprawie zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, udostępnianych w ramach aukcji rocznej na 2014 rok organizowanej przez Biuro
Bardziej szczegółowoPerspektywa rynków energii a unia energetyczna. DEBATA r.
Perspektywa rynków energii a unia energetyczna DEBATA 20.05.2015 r. Unia Energetyczna - dokumenty Dokumenty Komunikat Komisji Europejskiej: Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 3 grudnia 2015 r.
Konstancin-Jeziorna, 3 grudnia 2015 r. Informacja PSE S.A. w sprawie zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, udostępnianych w ramach aukcji rocznej na 2016 rok organizowanej przez Joint Allocation
Bardziej szczegółowo8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan,
8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan, 19.12.2017 O nas Forum Energii to think tank zajmujący się energetyką Wspieramy transformację energetyczną Naszą misją jest tworzenie fundamentów
Bardziej szczegółowoPrognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach Materiał informacyjny opracowany w Departamencie Rozwoju Systemu PSE S.A.
Prognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 216 235 Materiał informacyjny opracowany w Departamencie Rozwoju Systemu PSE S.A. Konstancin-Jeziorna, 2 maja 216 r. Polskie Sieci Elektroenergetyczne
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2011 roku Przekrój techniczny PSEO (50HzT+CEPS+SEPS)
Oferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2011 roku Przekrój techniczny PSEO (50HzT+CEPS+SEPS) A out (eksport) A in (import) Przyczyny ograniczeń (wyłączenie elementów sieciowych) Data
Bardziej szczegółowoZagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej
Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoKrajowy rynek energii elektrycznej jako element. europejskiego od Lizbony po Helsinki. 1. Liberalizacja rynku energii elektrycznej w Europie
Krajowy rynek energii elektrycznej jako element zintegrowanego rynku europejskiego od Lizbony po Helsinki Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny
Bardziej szczegółowoNowe wyzwania w planowaniu rozwoju sieci przesyłowej
Nowe wyzwania w planowaniu rozwoju sieci przesyłowej Dr Henryk Majchrzak Tomasz Tarwacki Grzegorz Tomasik Jacenty Węgliński PSE Operator SA Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek energetyczny Rynek
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 21 listopada 2011 r.
Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A., ul. Warszawska 165, 05-520 Konstancin-Jeziorna NIP: 526-27-48-966, REGON 015668195, Nr KRS 0000197596 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIV Wydział Krajowego
Bardziej szczegółowoOferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2013 roku Przekrój techniczny PSEO (50HzT+CEPS+SEPS)
Oferowane zdolności przesyłowe - Przetarg miesięczny sierpień 2013 roku Przekrój techniczny PSEO (50HzT+CEPS+SEPS) A out (eksport) A in (import) Przyczyny ograniczeń (wyłączenie elementów sieciowych) Data
Bardziej szczegółowoKodeksy sieciowe wybrane zagadnienia i wyzwania
Kodeksy sieciowe wybrane zagadnienia i wyzwania Rafał Gawin Departament Rozwoju Rynków i Spraw Konsumenckich, URE X Forum Obrotu, Iława, 5-7 czerwca 2017 r. Zagadnienia 1. Czym są kodeksy sieciowe? 2.
Bardziej szczegółowoRozwój współpracy międzyoperatorskiej w zakresie zarządzania połączonym systemem w Europie Środkowej
Rozwój współpracy międzyoperatorskiej w zakresie zarządzania połączonym systemem w Europie Środkowej Robert Paprocki PSE Operator S.A. / ENTSO-E VI Konferencja POWER RING Warszawa, 20 grudnia 2010 Electricity
Bardziej szczegółowoPREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI
Warszawa, dnia 30 lipca 2013 r. PREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI Informacja (nr 22/2013) w sprawie sposobu wykorzystania przez operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego środków uzyskanych
Bardziej szczegółowoInformacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 31/2014. w sprawie
Warszawa, dnia 30 lipca 2014 r. Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 31/2014 w sprawie sposobu wykorzystania przez operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego środków uzyskanych z
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 29 listopada 2012 r.
Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A., ul. Warszawska 165, 05-520 Konstancin-Jeziorna NIP: 526-27-48-966, REGON 015668195, Nr KRS 0000197596 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIV Wydział Krajowego
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 20 listopada 2014 r.
Konstancin-Jeziorna, 20 listopada 2014 r. Informacja PSE S.A. w sprawie zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, udostępnianych w ramach aukcji rocznej na 2015 rok organizowanej przez Biuro
Bardziej szczegółowoZmiany, przed którymi stoją Operatorzy Systemów. dalszej liberalizacji rynku
Zmiany, przed którymi stoją Operatorzy Systemów Przesyłowych w świetle dalszej liberalizacji rynku Wojciech Jarosz Polityka Energetyczna dla Europy (EPE) Cele Wzrost bezpieczeństwa dostaw Zapewnienie konkurencyjności
Bardziej szczegółowoBilansowanie mocy w systemie dystrybucyjnym czynnikiem wspierającym rozwój usług systemowych
Bilansowanie mocy w systemie dystrybucyjnym czynnikiem wspierającym rozwój usług systemowych Autorzy: Adam Olszewski, Mieczysław Wrocławski - Energa-Operator ("Energia Elektryczna" - 3/2016) Funkcjonujący
Bardziej szczegółowoWyzwania Energetyki 2012 CEF
Wyzwania Energetyki 2012 CEF Janusz Piechociński Luty 2012 Nowe narzędzie CEF Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmujących lata
Bardziej szczegółowoRedukcja zapotrzebowania mocy na polecenie OSP Mechanizmy funkcjonowania procesu DSR r.
Redukcja zapotrzebowania mocy na polecenie OSP Mechanizmy funkcjonowania procesu DSR 20.04.2017 r. Rynek redukcji mocy - DSR Agenda: 1. Operatorskie środki zaradcze zapewnienie bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 15 listopada 2014 r.
Konstancin-Jeziorna, 15 listopada 2014 r. Informacja PSE S.A. w sprawie zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, udostępnianych w ramach aukcji rocznej na 2014 rok organizowanej przez Biuro
Bardziej szczegółowoIstotne daty dla budowy regionalnego rynku energii to:
Istotne daty dla budowy regionalnego rynku energii to: 7 grudnia 2009 - Wicepremier, minister gospodarki Waldemar Pawlak oraz ministrowie ds. gospodarki Austrii, Czech, Niemiec, Węgier, Słowacji i Słowenii
Bardziej szczegółowoPREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI
PREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI Informacja (nr 21/2012) w sprawie sposobu wykorzystania przez operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego środków uzyskanych z udostępniania transgranicznych
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
PCC Rokita Spółka Akcyjna INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr.. z dnia.. Tekst obowiązujący od dnia. SPIS TREŚCI I.A. POSTANOWIENIA OGÓLNE...
Bardziej szczegółowoInformacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 28/2015 w sprawie
Warszawa, 30 lipca 2015 r. Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 28/2015 w sprawie sposobu wykorzystania przez operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego środków uzyskanych z udostępniania
Bardziej szczegółowoPolskie potrzeby inwestycyjne w połączenia transgraniczne
Polskie potrzeby inwestycyjne w połączenia transgraniczne Warszawa, 05/12/2007 KSE a obszary synchroniczne w Europie NORDEL ATSOI UKTSOA UPS/IPS UCTE Kabel prądu stałego Wstawka prądu stałego Połączenie
Bardziej szczegółowoInstrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
Spis treści I.A. Postanowienia ogólne... 3 I.B. Podstawy prawne opracowania IRiESD... 5 I.C. Zakres przedmiotowy i podmiotowy IRiESD oraz struktura IRiESD... 6 I.C.1. Zakres zagadnień podlegających uregulowaniu
Bardziej szczegółowoSpotkanie prasowe. Konstancin-Jeziorna 22 września 2016
Spotkanie prasowe Konstancin-Jeziorna 22 września 2016 Kluczowe czynniki oddziaływujące na bieżący bilans mocy w KSE 1. Temperatura powietrza wpływa na poziom zapotrzebowania odbiorców (w skrajnych warunkach
Bardziej szczegółowoRynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r.
Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r. 2 Cel główny Polityki energetycznej Polski do 2050 r. Tworzenie warunków
Bardziej szczegółowoKonstancin-Jeziorna, 22 października 2018 r.
Zasady zawieszania i przywracania działań rynkowych oraz szczegółowe zasady rozliczania niezbilansowania i rozliczania energii bilansującej w okresie zawieszenia działań rynkowych na podstawie art. 36
Bardziej szczegółowoINTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014
INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII w ramach projektu OZERISE Odnawialne źródła energii w gospodarstwach rolnych ZYGMUNT MACIEJEWSKI Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci Warszawa,
Bardziej szczegółowoPRZEPŁYWY MOCY NA POŁĄCZENIACH TRANSGRANICZNYCH KSE I MOŻLIWOŚCI ICH REGULACJI
P O L I T E C H N I K A Ś L Ą S K A WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI I STEROWANIA UKŁADÓW PRZEPŁYWY MOCY NA POŁĄCZENIACH TRANSGRANICZNYCH KSE I MOŻLIWOŚCI ICH REGULACJI Henryk Kocot (Kurt
Bardziej szczegółowoBudowa europejskiego rynku energii. Jacek Brandt
Budowa europejskiego rynku energii Jacek Brandt FORUM OBROTU Stare Jabłonki, 09-11 czerwca 2014 Market Coupling główny element wspólnego rynku energii w Europie W 2010 roku Forum Florenckie zaakceptowało
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr.. z dnia.. Tekst obowiązujący od dnia. SPIS TREŚCI I.A. POSTANOWIENIA OGÓLNE... 3 I.B. PODSTAWY PRAWNE
Bardziej szczegółowoNC ER warsztaty PSE S.A. Wdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych informacje ogólne i otoczenie prawne
NC ER warsztaty PSE S.A. Wdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych informacje ogólne i otoczenie prawne Jakub Guzikowski jakub.guzikowski@pse.pl +48 22 242 14 97 DP-PR/WK Konstancin-Jeziorna 26 lutego 2018
Bardziej szczegółowoProjekt Kodeksu Sieci w zakresie Bilansowania
Projekt Kodeksu Sieci w zakresie Bilansowania Warsztaty dla uczestników rynku Konstancin-Jeziorna, 02 sierpnia 2013 Program Warsztatów 10:00-10:30 Model docelowy dla rynku energii elektrycznej w Europie
Bardziej szczegółowoZakłady Chemiczne "POLICE" S.A.
Strona / stron 1 /7 Spis treści: A. POSTANOWIENIA OGÓLNE 2 B. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA IRiESD 4 C. ZAKRES PRZEDMIOTOWY I PODMIOTOWY IRiESD ORAZ STRUKTURA IRiESD 5 D. WEJŚCIE W ŻYCIE IRiESD ORAZ TRYB
Bardziej szczegółowoMiejska Energetyka Cieplna w Ostrowcu Św. Sp. z o.o.
MECSp. z o.o. Instrukcją Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej Miejska Energetyka Cieplna w Ostrowcu Św. Sp. z o.o. w OSTROWCU ul. SIENKIEWICZA 91 Instrukcja Ruchu l Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
Bardziej szczegółowoMożliwości wprowadzenia do KSE mocy z MFW na Bałtyku
Możliwości wprowadzenia do KSE mocy z MFW na Bałtyku Autor: Sławomir Parys, Remigiusz Joeck - Polskie Sieci Morskie ( Czysta Energia nr 9/2011) Ostatni okres rozwoju energetyki wiatrowej cechuje zwiększona
Bardziej szczegółowoWdrażanie wytycznych w zakresie bilansowania (EBGL) Draft Rozporządzenia (KE)
Wdrażanie wytycznych w zakresie bilansowania (EBGL) Draft Rozporządzenia (KE) Spotkanie z uczestnikami rynku Kamil Smolira, PSE S.A. Konstancin-Jeziorna, 05.07.2017 Agenda 1. Cel Wytycznych 2. Zakres przedmiotowy
Bardziej szczegółowoIntegracja trans-graniczna praktyczne możliwości rozwoju Market Coupling. Jacek Brandt Konferencja NEUF 2009 TGE S.A.
Integracja trans-graniczna praktyczne możliwości rozwoju Market Coupling Jacek Brandt Konferencja NEUF 2009 TGE S.A. 18 czerwca 2009 Integracja trans-graniczna Konferencja NEUF 2009, cze_2009 2 Integracja
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym
Urząd Regulacji Energetyki Bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym Adres: ul. Chłodna 64, 00-872 Warszawa e mail: ure@ure.gov.pl tel. (+48 22) 661 63 02, fax (+48 22) 661
Bardziej szczegółowoBoryszew S.A. Oddział Nowoczesne Produkty Aluminiowe Skawina INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ. Część ogólna
Boryszew S.A. Oddział Nowoczesne Produkty Aluminiowe Skawina INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr.. z dnia.. Tekst obowiązujący od dnia.
Bardziej szczegółowoInwestycje w energetyce w sytuacji niepewności makroekonomicznej. Grzegorz Onichimowski TGE SA
Inwestycje w energetyce w sytuacji niepewności makroekonomicznej Grzegorz Onichimowski TGE SA Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 2 Ostatnia lekcja z prywatyzacji. 1. Wejście PGE SA na Giełdę
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 17 października 2017 r.
Warszawa, dnia 17 października 2017 r. Komunikat Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 74/2017 w sprawie ustalenia kryteriów oceny wniosków o przyznanie odstępstw zgodnie art. 79 i art. 80 rozporządzenia
Bardziej szczegółowoi międzynarodowego rynku energii
Techniczne aspekty krajowego i międzynarodowego rynku energii Konrad Purchała Forum Obrotu, 26 czerwca 2012 roku Podstawy bezpiecznej pracy systemu Generacja musi w każdym momencie bilansować zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ II OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
CZĘŚĆ II OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ROZDZIAŁ II.2.1 WYMAGANIA ZAMAWIAJĄCEGO DO PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA SPIS TREŚCI ROZDZIAŁU II.2.1: 1 ZAŁOŻENIA DO PROJEKTOWANIA DLA LINII 400KV MIKUŁOWA ŚWIEBODZICE ZĄBKOWICE
Bardziej szczegółowoWyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi. Maciej Przybylski 28 marca 2017 r.
Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi Maciej Przybylski 28 marca 2017 r. Agenda 1 Aktualne zapotrzebowanie na energię i moc 7 Kierunki zmian organizacji rynku 2
Bardziej szczegółowoTerawat Dystrybucja Sp. z o.o. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ. Część ogólna
INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr.. z dnia.. Tekst obowiązujący od dnia. Bytom, styczeń 2014 r. SPIS TREŚCI I.A. Postanowienia ogólne...
Bardziej szczegółowoWdrażanie Kodeksu Sieci dotyczącego pracy systemu (SOGL) - Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1485
Wdrażanie Kodeksu Sieci dotyczącego pracy systemu (SOGL) - Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1485 Remigiusz Warzywoda remigiusz.warzywoda@pse.pl +48 22 242 14 42 DM-WW Konstancin-Jeziorna 8 lutego 2018
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Końskich sp. z o.o. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Cześć ogólna Tekst obowiązujący od dnia: 26.05.2017r. IRiESD Część ogólna data: Wersja: zatwierdzona
Bardziej szczegółowoRYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ
POLITECHNIKA LUBELSKA STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH ODDZIAŁ LUBLIN XX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Kazimierz Dolny, 21-23 maja 2014 r. Patronat Honorowy Rynek energii
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do formularza G-10.7
Objaśnienia do formularza G-10.7 Objaśnienia dotyczą wzoru formularza za 2014 r. Celem sprawozdania G-10.7 jest badanie przepływów energii elektrycznej oraz obliczenie strat i współczynnika strat sieciowych
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ
Hierarchiczny Wielopoziomowy Układ Sterowania Poziomami Napięć i Rozpływem Mocy Biernej w KSE Wykład 1 STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ 1 Sterowanie U i Q w systemie
Bardziej szczegółowo51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG
51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do
Bardziej szczegółowoSulechów, 18 Listopad 2011 r. Podłączenie do sieci elektroenergetycznych jako główna bariera w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce
Podłączenie do sieci elektroenergetycznych jako główna bariera w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce Pełnomocnik Wojewody Zachodniopomorskiego ds. Bezpieczeństwa Energetycznego Witold KĘPA 2020
Bardziej szczegółowoWprowadzenie istota bilansowania mocy czynnej w KSE. Uwarunkowania techniczne funkcjonowania KSE.
Rynek bilansujący SZKOLENIE 15-16 maja 2019, HOTEL BEST WESTERN FELIX, WARSZAWA Rynek bilansujący PROGRAM Środa, 15.05.2019: 10.00-19.00 10.00-10.30 recepcja szkolenia/kawa powitalna 10.30 12.30 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii
Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii Sławomir Siejko Konferencja Gospodarka jutra Energia Rozwój - Środowisko Wrocław 20 stycznia 2016 r. Prezes Rady Ministrów Regulator
Bardziej szczegółowoWojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Bardziej szczegółowoWPŁYW OTOCZENIA REGULACYJNEGO NA DYNAMIKĘ INWESTYCJI W ENERGETYKĘ ROZPROSZONĄ
WPŁYW OTOCZENIA REGULACYJNEGO NA DYNAMIKĘ INWESTYCJI W ENERGETYKĘ ROZPROSZONĄ Dr hab. Mariusz Swora, Uniwersytet Jagielloński Seminarium eksperckie Energetyka obywatelska na rzecz lokalnego rozwoju gospodarczego
Bardziej szczegółowoFAQ KODEKSU SIECI ALOKACJI ZDOLNOŚCI PRZESYŁOWYCH I ZARZĄDZANIA OGRANICZENIAMI NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA. Konstancin-Jeziorna, 4 kwietnia 2012 r.
FAQ NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA PUBLICZNE KONSULTACJE KODEKSU SIECI W ZAKRESIE ALOKACJI ZDOLNOŚCI PRZESYŁOWYCH I ZARZĄDZANIA OGRANICZENIAMI Konstancin-Jeziorna, 4 kwietnia 2012 r. NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE
Bardziej szczegółowoBudowa europejskiego rynku gazu ziemnego i rozwój infrastruktury przesyłowej gazu w UE
Dolnośląski Kongres Energetyczny Wrocław, 15 października 2015 Budowa europejskiego rynku gazu ziemnego i rozwój infrastruktury przesyłowej gazu w UE Rola i zadania ENTSOG Rafał Wittmann Członek Zarządu
Bardziej szczegółowoEuropejskie energetyczne sieci przesyłowe: znaczenie dla Niemiec i Polski
Europejskie energetyczne sieci przesyłowe: znaczenie dla Niemiec i Polski Dotychczasowe oraz przyszłe wymogi i rozwiązania Sympozjum energetyczne Sulechów, 21.11.2013 r. Gert Schwarzbach Operator sieci
Bardziej szczegółowoPolska energetyka po CEP i ETS rola sieci i połączeń transgranicznych
Polska energetyka po CEP i ETS rola sieci i połączeń transgranicznych Leszek Jesień leszek.jesien@pse.pl Departament Współpracy Międzynarodowej Warszawa 8 grudnia 2017 r. Strategia PSE S.A. Przygotowanie
Bardziej szczegółowoPrzyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki
Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Polski system energetyczny na rozdrożu 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność
Bardziej szczegółowoWdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych informacje ogólne i otoczenie prawne
Wdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych informacje ogólne i otoczenie prawne Spotkanie otwarte Jakub Guzikowski jakub.guzikowski@pse.pl +48 22 242 14 97 DP-PR/WK Konstancin-Jeziorna 8 lutego 2018 r. Informacje
Bardziej szczegółowoZakres danych publikowanych przez GPI
Zakres danych publikowanych przez GPI I slide 1 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ RYNEK GAZU Zakres danych publikowanych przez GPI I slide 2 Zakres publikowanych danych jest na etapie konsultacji. Zostanie doprecyzowany
Bardziej szczegółowoKlastry energii rozwój energetyki rozproszonej. Białystok, 30 marca 2017 r.
Klastry energii rozwój energetyki rozproszonej Białystok, 30 marca 2017 r. Cechy OZE Plusy Korzyści generacji rozproszonych Niska lub zerowa emisja Wykorzystanie lokalnych surowców (biogazownie) Przetwarzanie
Bardziej szczegółowoKrajowy i europejski rynek energii elektrycznej
Krajowy i europejski rynek energii elektrycznej Halina Bownik-Trymucha FORUM OBROTU Giżycko, 26 czerwca 2012 r. 1 Krajowy rynek energii elektrycznej główne problemy i wzywania Dostosowanie regulacji prawnych
Bardziej szczegółowoJak zintegrować elektrownię jądrową w polskim systemie elektroenergetycznym? Zbigniew Uszyński Departament Rozwoju Systemu 15 listopada 2017 r.
Jak zintegrować elektrownię jądrową w polskim systemie elektroenergetycznym? Zbigniew Uszyński Departament Rozwoju Systemu 15 listopada 2017 r. Integracja elektrowni jądrowej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst zatwierdzony przez Zarząd Tekst obowiązujący od dnia15 marca 2014 roku... Podpis i pieczęć osób zatwierdzających SPIS TREŚCI I.A.
Bardziej szczegółowoNowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu
Rola giełdy na rynku energii elektrycznej. Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Warszawa, 25 kwietnia 2008 Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUzupełnianie prawa europejskiego. Kodeksy sieciowe
Uzupełnianie prawa europejskiego. Kodeksy sieciowe Autor: Jerzy Andruszkiewicz Instytut Elektroenergetyki Politechniki Poznańskiej, PTPiREE ( Energia Elektryczna marzec 2013 r.) Kodeksy sieciowe mają wspomóc
Bardziej szczegółowoEuropejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne
Europejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne Konferencja «Power Ring bezpieczeństwo europejskiego rynku energii» Warszawa, Polska, 31 listopada 2006 Dr Wolfgang Kerner,
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki URE a zdolności przesyłowe połączeń transgranicznych KSE
dr Roman Korab Politechnika Śląska Rozwój energetyki URE a zdolności przesyłowe połączeń transgranicznych KSE W dyskusjach dotyczących pożądanych kierunków rozwoju krajowego system elektroenergetycznego
Bardziej szczegółowoJAK POPRAWIĆ KONKURENCYJNOŚĆ RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
JAK POPRAWIĆ KONKURENCYJNOŚĆ RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Grzegorz Onichimowski Prezes Zarządu NEUF 2007 Nowa Energia- User Friendly październik 2007, Warszawa Konkurencja na REE czy da się konkurować
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
UNIHUT S.A. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst obowiązujący od dnia. SPIS TREŚCI I.A. Postanowienia ogólne... 3 I.B. Podstawy prawne opracowania IRiESD... 5 I.C. Zakres
Bardziej szczegółowoProjekt Rozporządzenia Komisji ustanawiającego wytyczne dotyczące pracy systemu przesyłowego energii elektrycznej SO GL
Projekt Rozporządzenia Komisji ustanawiającego wytyczne dotyczące pracy systemu przesyłowego energii elektrycznej SO GL Spotkanie otwarte Remigiusz Warzywoda, PSE S.A. Konstancin-Jeziorna, 5.07.2017 Cele
Bardziej szczegółowoTechniczne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego
Techniczne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego Jachranka, 24.09.2015 r. Marek Kulesa Dyrektor Biura TOE Zakres prezentacji 1. Krajowa produkcja i zużycie energii
Bardziej szczegółowoPANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz. Jan Pyka. Grudzień 2009
PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz Jan Pyka Grudzień 2009 Zakres prac Analiza uwarunkowań i czynników w ekonomicznych związanych zanych z rozwojem zeroemisyjnej gospodarki energii
Bardziej szczegółowoJak żyć z deficytem mocy?
Centrum Strategii Energetycznych w poszukiwaniu opcji strategicznych dla polskiej energetyki Jak żyć z deficytem mocy? dr Henryk Majchrzak prezes Zarządu Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. Od redakcji
Bardziej szczegółowoAktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst obowiązujący od dnia. SPIS TREŚCI I.A. Postanowienia ogólne... 3 I.B. Podstawy prawne opracowania IRiESD... 5 I.C. Zakres przedmiotowy
Bardziej szczegółowoMechanizmy rynku mocy jako element rozwoju OZE
Mechanizmy rynku mocy jako element rozwoju OZE Władysław Mielczarski Energy NewsLetters nr 8, 20.02.2015 W Polsce konieczne są inwestycje w nowe mocy wytwórcze. Wynika to ze starzenia się majątku wytwórczego,
Bardziej szczegółowoPropozycje sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego
Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Propozycje sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego
Bardziej szczegółowoOZE -ENERGETYKA WIATROWAW POLSCE. Północno Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie
OZE -ENERGETYKA WIATROWAW POLSCE Północno Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie Szczecin, 2012 2020 = 3 x 20% Podstawowe cele europejskiej polityki energetycznej do 2020
Bardziej szczegółowoProgi mocy maksymalnych oraz wymogi ogólnego stosowania NC RfG. Jerzy Rychlak Konstancin-Jeziorna
Progi mocy maksymalnych oraz wymogi ogólnego stosowania NC RfG Jerzy Rychlak 17.04.2019 Konstancin-Jeziorna Główne zadania OSP związane z implementacją Rozporządzenia 2016/631 (NC RfG) 1. Wyznaczenie,
Bardziej szczegółowoI co dalej z KDT? Warszawa, 14 czerwca 2007 roku
I co dalej z KDT? Warszawa, 14 czerwca 2007 roku 0 Wydobycie Wytwarzanie Przesył Dystrybucja Sprzedaż Potencjał rynkowy PGE PGE po konsolidacji będzie liderem na polskim rynku elektroenergetycznym, obecnym
Bardziej szczegółowoZAPRASZA NA PRAKTYCZNE WARSZTATY
ZAPRASZA NA PRAKTYCZNE WARSZTATY UMOWY W ENERGETYCE Termin: 29-30 marca 2011 Miejsce: Centrum Szkolenia Gazownictwa, ul. Kasprzaka 25, Warszawa www.onpromotion.pl GRUPA DOCELOWA WARSZTATÓW: Warsztaty są
Bardziej szczegółowoPrzydziały dla energetyki i pozostałych sektorów. ; Krajowy Plan Inwestycyjny. Katarzyna Kłaczyńska, LL.M. 12 kwietnia 2013 r.
Przydziały dla energetyki i pozostałych sektorów. ; Krajowy Plan Inwestycyjny Katarzyna Kłaczyńska, LL.M. 12 kwietnia 2013 r. Nowe zasady przydziału uprawnień Przydziały dla energetyki: Przydzielane zgodnie
Bardziej szczegółowoKARTA AKTUALIZACJI nr CB/24/2019 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi
KARTA AKTUALIZACJI nr CB/24/2019 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi Data przygotowania: 17 października 2019 roku. Przedmiot
Bardziej szczegółowo