Trudne wybory banków centralnych. Strategia celu inflacyjnego (2)

Transkrypt

1 Trudne wybory banków centralnych Strategia celu inflacyjnego (2)

2 Trudne wybory banków centralnych

3 Jak reagował ECB na wzrost inflacji wywołany globalnym wzrostem cen surowców?

4 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% PKB Konsumpcja prywatna HICP Popyt krajowy Inwestycje Efekty II rundy? -1%

5 Dlaczego ECB podniósł stopy procentowe pomimo wyraźnych symptomów zbliżającej się recesji.

6 PKB Popyt krajowy Podwyżka stóp 6% Konsumpcja prywatna HICP Inwestycje pomimo recesji 5% 4% 3% 2% 1% Lipiec 2008: ECB podnosi stopy procentowe 0% -1%

7 ECB wciąż wierzył, że gospodarka funkcjonuje w sposób zbliżony jak w świecie wywiedzionym The central bank need not worry about the output gap, which is indeed hard to measure since potential output moves around all the time: założeń modeli równowagi ogólnej: the change in inflation is a sufficient indicator for deciding when interest rates should be changed. Defining a Macroeconomic Framework for the Euro Area, CEPR, Monitoring The European Central Bank no. 3, London 2001, p. 3-4

8 Jak uzasadniono podwyżkę stóp procentowych?

9 16 Efekty II rundy: figura retoryczna? Wage setting behavior could add to inflationary pressures via broadly based second-round effects Broadly based second-round effects stemming from wage setting behavior must be avoided Risk of upward shocks in inflation leading to a wage-price spiral ECB Monthly Bulletin, July 2008

10 Czy miało to potwierdzenie w danych empirycznych?

11 4% 3% Niemcy Francja Włochy Płace nominalne Efekty II rundy? 2% 1% 0%

12 Czy wszystkie banki Eurosystemu były podobnego zdania?

13 Efekty II rundy: Rzeczywiste zagrożenie? No wage-price spiral has developed to date. This is an important difference from previous oil crises, when in some European countries the instability of inflation expectations led to equally unstable monetary conditions. Mario Draghi, The Governor s Concluding Remarks, Banca D Italia, Rome, 31 May 2008

14 Dwa błędy ECB

15 Co mówiły w Polsce prognozy CPI na początku 2006r?

16 Projekcja inflacji - styczeń 2006

17 Co spowodowało, że inflacja okazała się w rzeczywistości o 2% wyższa?

18 Projekcja inflacji - styczeń 2006 Wzrost cen surowców na rynku globalnym

19 Wzrost inflacji w latach r głównie na skutek wzrostu cen surowców wywołał powszechne oczekiwania, że RPP zdecydowanie podniesie stopy procentowe

20 tym bardziej, że szybko rosły płace i ULC

21 2001q1 2001q3 2002q1 2002q3 2003q1 2003q3 2004q1 2004q3 2005q1 2005q3 2006q1 2006q3 2007q1 2007q3 2008q1 2008q3 2009q1 2009q3 2010q1 per cent ULC Labour productivity Nominal wages Źródło: NBP

22

23 Food Transport Regulated prices Other components of CPI 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1%

24 Dlaczego mimo takiej sytuacji stopy procentowe były podnoszone?

25 7% Inflacja i stopy procentowe 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

26 Dostosowanie się do powszechnych oczekiwań było łatwą i bezpieczną decyzją: Those charged with managing others fortunes who make mistakes are least likely to be punished when they have been following best practice Peter Howitt, 1999

27 Dlaczego część RPP nie opowiadała się za best practice?

28 2006: Spadek cen na amerykańskim rynku hipotecznym

29 Jan/04 May/04 Sep/04 Bank reorientation towards FX lending Jan/05 May/05 Sep/05 Jan/06 May/06 Sep/06 Jan/07 May/07 Sep/07 Jan/08 May/08 Sep/08 Jan/09 May/09 Sep/09 Jan/10 May/10 Sep/ PLN billion Monthly increases of mortgage loans to households (data adjusted for exchange rate changes) foreign currency loans (lhs) domestic currency loans (lhs) CHF/PLN (rhs) Czy podniesienie wysokości krajowej stopy procentowej zahamowałoby manię brania kredytów walutowych? Source: NBP data 29

30 It makes no sense to undermine monetary policy of the local central bank by foreign exchange lending /Ewald Novotny/

31 Czy podzielanie przez gołębie z RPP obaw MFW i BIS o możliwość wystąpienia czarnego scenariusza było słuszne?

32 Projekcja PKB luty 2008

33 2001q1 2001q3 2002q1 2002q3 2003q1 2003q3 2004q1 2004q3 2005q1 2005q3 2006q1 2006q3 2007q1 2007q3 2008q1 2008q3 2009q1 2009q3 2010q1 per cent ULC Labour productivity Nominal wages Źródło: NBP

34 Food Transport Regulated prices Other components of CPI 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1%

35 7% Inflacja i stopy procentowe 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0%

36 Co mówiły prognozy CPI na początku 2008 r?

37 Projekcja inflacji luty 2008 Globalna recesja

38 WIELKA BRYTANIA

39 We wrześniu 1992 r, po 3 tygodniowym ataku spekulacyjnym, Bank Anglii upłynnia kurs funta szterlinga. Następuje silna deprecjacja brytyjskiej waluty.

40 5% Kurs funta szterlinga do ECU 0% -5% -10% -15% 1990M1 1990M7 1991M1 1991M7 1992M1 1992M7?

41 Dlaczego Wielka Brytania zastosowała BCI już w trzy tygodnie po dewaluacji funta?

42 Bank Anglii nie chciał, by utrwaliły się oczekiwania inflacyjne wywołane silnym spadkiem kursu funta

43 5% Kurs funta szterlinga do DEM 0% -5% -10% Przywrócenie zaufania do BoE i funta szterlinga -15% 1990M1 1991M1 1992M1 1993M1 1994M1

44 SZWECJA

45 W 1990 r. pęka bąbel spekulacyjny na szwedzkim rynku nieruchomości. Szwedzkie instytucje finansowe ponoszą bardzo duże straty.

46 Kto pokrył duże straty szwedzkich instytucji finansowych?

47 % Szwecja 0% -4% -8% -12% deficyt budżetowy (% PKB) -16% -20%

48 Czy tylko konieczność pokrycia strat instytucji finansowych wywołała bardzo złą sytuację w budżecie Szwecji?

49 % 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% Szwecja PKB -3%

50 Gdzie rząd Szwecji pożyczył pieniądze, by pokryć ogromny deficyt budżetowy?

51 mld USD Szwecja szwedzkie papiery dłużne w posiadaniu zagranicznych inwestorów

52 Co mogło w takiej sytuacji zwiększyć ciężar kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego rządu Szwecji?

53 5% Szwecja 0% -5% -10% Kurs korony -15% -20% -25% 1990M1 1990M7 1991M1 1991M7 1992M1 1992M7 1993M1?

54 Jak rząd Szwecji mógł zapewnić inwestorów, że nie pojawi się sprzężenie zwrotne pomiędzy szybką deprecjacją korony i wzrostem inflacji, która wywołałaby wzrost stóp procentowych i spadek cen szwedzkich obligacji?

55 5% Szwecja 0% -5% -10% -15% -20% -25% Przywrócenie zaufania do Riksbanku i korony Kurs korony -30% 1990M1 1991M1 1992M1 1993M1 1994M1 1995M1 1996M1

56 % Szwecja 5% 0% -5% -10% deficyt budżetowy (% PKB) -15% -20%

57 Dlaczego w 1994 r Hiszpania zastosowała strategię celu inflacyjnego?

58 10% Kursy walut europejskich w stosunku do DEM 5% 0% -5% Spanish peseta -10% -15% -20% -25% 1990M1 1991M1 1992M1 1993M1

59 Dlaczego w 1995 r Włochy zastosowały strategię celu inflacyjnego?

60 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% -30% -35% Kursy walut europejskich w stosunku do DEM Italian lira 1990M1 1991M1 1992M1 1993M1

61 5% Kursy walut europejskich w stosunku do DEM 0% -5% -10% Italian lira -15% -20% -25% 1994M1 1995M1 1996M1 1997M1 1998M1

62 CHILE

63 Jest lato 1997 r. Zasiadamy w RPP Banku Chile. Mamy trudny orzech do zgryzienia. W wyniku serii kryzysów walutowych w Azji Południowo- Wschodniej spada popyt na nasz eksport a inwestorzy gremialnie uciekają z rynków wschodzących. Kurs peso spada i spada, a my się zastawiamy, co robić.

64 Chile Kurs peso poziom stopy procentowej? 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25%? -30% 1996M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1

65 Mija rok, a my nie podejmujemy żadnej decyzji. Co sprawia, że jesteśmy tak niepewni tego, co należy zrobić?

66 15% Chile 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% kurs peso CPI -30% 1996M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1

67 Po roku jednak decyzję podejmujemy. Podnosimy stopy.

68 Chile Kurs peso rynkowe stopy procentowe 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% -30% 1996M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

69 Jakie były tego skutki?

70 30% 20% stopa procentowa produkcja 10% 0% -10% 1994M1 1995M1 1996M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1 2001M1

71 Bilans bieżacy PKB

72 Oceny ex post mówią, że popełniliśmy błąd :(

73 NOWA ZELANDIA

74 Jest lato 1997 r. Jesteśmy członkami zarządu Banku Rezerwy Nowej Zelandii. Nasz prezes ma ciężki orzech do zgryzienia. W wyniku serii kryzysów walutowych w Azji Południowo- Wschodniej spada popyt na eksport naszego kraju a inwestorzy gremialnie uciekają z rynków wschodzących. Kurs kiwi spada i spada, a my się zastawiamy, co poradzić prezesowi.

75 15% Nowa Zelandia 10% 5% 0% -5% -10% Kurs kiwi -15% -20% -25%? -30% 1996M1 1997M1 1998M1

76 Mija pół roku, a my wciąż nie wiemy, co poradzić naszemu prezesowi. Co sprawia, że nie jesteśmy pewni tego, co mamy robić?

77 5% Nowa Zelandia 4% 3% CPI 2% 1% 0% -1% 1994Q1 1995Q1 1996Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1

78 Po ponad pół roku wahań podejmujemy decyzję.

79 0, ,50 0,45 kurs walutowy stopa dyskontowa , , , M1 1997M1 1998M1 1999M1 2000M1 2001M1 4

80 Jakie były konsekwencje?

81 1996Q1 1996Q2 1996Q3 1996Q4 1997Q1 1997Q2 1997Q3 1997Q4 1998Q1 1998Q2 1998Q3 1998Q4 1999Q1 1999Q2 1999Q3 1999Q4 108% 106% 104% 102% 100% 98% 96% 94% produkcja stopa dyskonta 12% 10% 8% 6% 4% 2% 92% 0%

82 bilans bieżacy PKB

83 Oceny ex post mówią, że popełniliśmy błąd :(

84 AUSTRALIA

85 Jest lato 1997 r. Jesteśmy członkami RPP Banku Rezerwy Australii. Mamy trudny orzech do zgryzienia. W wyniku serii kryzysów walutowych w Azji Południowo-Wschodniej spada popyt na eksport naszego kraju a inwestorzy gremialnie uciekają z rynków wschodzących. Kurs naszej waluty spada i spada, a my się zastawiamy, co mamy robić.

86 kurs AUD AUSTRALIA 10% 5% 0% -5% inflacja stopy procentowe GDP kurs -10% -15%? -20% 1996Q1 1997Q1 1998Q1-25%

87 Mijają kolejne miesiące, a my nie podejmujemy żadnej decyzji. Co sprawia, że nie jesteśmy pewni tego, co mamy robić?

88 inflacja, stopy procentowe, PKB kurs AUD 4,0% AUSTRALIA 10% 3,5% 3,0% inflacja kurs 5% 2,5% 0% 2,0% -5% 1,5% 1,0% -10% 0,5% -15% 0,0% -0,5% -20% -1,0% 1996Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1-25%

89 W końcu kurs przestaje spadać. Inflacja wprawdzie nieco wzrosła, ale umocnienie kursu powinno ją ustabilizować Uznajemy, że potrzeby podnoszenia stóp już nie ma. Nasze niezdecydowanie przyniosło korzystne efekty. Uff!

90 inflacja, stopy procentowe, PKB kurs AUD 8% AUSTRALIA 10% 7% 6% 5% 5% 0% 4% 3% 2% 1% 0% inflacja stopy procentowe GDP kurs -5% -10% -15% -20% -1% 1996Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1-25%

91 Jesteśmy bardzo z siebie zadowoleni. Stóp nie podnieśliśmy. Podtrzymaliśmy wzrost gospodarczy pomimo spadku popytu na nasz eksport. Jesteśmy przez wszystkich chwaleni :))

92 inflacja, stopy procentowe, PKB kurs AUD 8% AUSTRALIA 10% 7% 6% 5% 5% 0% 4% 3% 2% 1% 0% inflacja stopy procentowe GDP kurs -5% -10% -15% -20% -1% 1996Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1-25%

93 The favourable supply-side developments of the 1990s were not caused by monetary policy, but they did make the job of monetary policymakers a lot easier. Luck plays a large role in how history judges central bankers. So, Ben, I wish you the best of luck in your new job. You may need it! Czy życzenie się sprawdziło? Gregory Mankiw: A Letter to Ben Bernanke, Harward University, grudzień 2007, s. 7