Prole tariusze wszystkich krajów, ł ączcie się!

Transkrypt

1 Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! P ISMO KOMUNISTYCZNEJ P ARTII P OLSKI Dz i e s i ę c i o l e c i e Komunistycznej Partii Polski ISSN W numerze również: Jak powstawała KPP 2 Wystąpienie ambasadora Kuby rocznica urodzin E. Gierka 4 Deklaracja Bejrucka 6 Mavrikos o niezależności związków zawodowych 8 Geniusz Niemeyera 10 NR 1 2/238 Z okazji dziesięciolecia Komunistycznej Partii Polski 15 grudnia w Warszawie odbyła się konferencja rocznicowa, której towarzyszyła wystawa fotografii dokumentujących działalność Partii. Połowa grudnia to w historii KPP szczególny okres. W 16 grudnia 1918 roku powstała Komunistyczna Partia Robotnicza Polski (w następnych latach działająca pod nazwą KPP), a 14 grudnia 2002 roku odbył się pierwszy zjazd obecnie działającej Partii. Na początku obrad przypomniano okoliczności i historię reaktywowania KPP oraz jej najważniejsze działania od 2002 roku. Najbardziej zaangażowanym działaczom oraz prenumeratorom partyjnego pisma Brzask Przewodniczący KKW wręczył dyplomy uznania za wieloletnią pracę na rzecz Partii. Uroczysty charakter miało również przyjęcie nowego członka Partii. Położenie polskich robotników w W. Brytanii 11 Ludwik Krzywicki 14 Gościem specjalnym konferencji był Ambasador Kuby Juan Castro Martinez, który przekazał zebranym pozdrowienia oraz wygłosił krótki referat.

2 Z ŻYCIA PARTII Podczas konferencji omawiano bieżącą sytuację krajową i międzynarodową, a także dyskutowano o perspektywach rozwoju oraz kierunkach dalszej aktywności KPP. Podsumowanie dotychczasowej działalności wraz z przypomnieniem najważniejszych kampanii, w których uczestniczyła Partia przedstawiła wiceprzewodnicząca KKW. W następnym wystąpieniu uzasadniono dlaczego partia komunistyczna jest potrzebna współczesnej Polsce. Wygłoszone zostały także referaty o sytuacji polskich emigrantach pracujących w Wielkiej Brytanii, polityce historycznej obecnych władz oraz dotyczący propozycji aktywizacji działalności propagandowej. Referaty opublikujemy w "Brzasku" W trakcie dyskusji uznano, że KPP musi skupić się przede wszystkim na obronie praw pracowniczych, a w szczególności walce z liberalizacją Kodeksu pracy, nadużywaniem pozakodeksowych form zatrudnienia oraz podniesieniem wieku emerytalnego i pogorszeniem warunków życia społeczeństwa. Prowadzona pod hasłem walki z kryzysem rządowa polityka pogłębia wyzysk ludzi pracy, przerzucając na nich koszty pogrążającego się kryzysu kapitalizmu. Jako ostatni przykład błędnych i nieskutecznych działań podawano przypa- dek kompromitacji Kolei Śląskich. Krytykowano komercjalizację różnych sfer życia społecznego, która ze względu na coraz większe dysproporcje majątkowe dla większości społeczeństwa oznacza ograniczenie dostępu do edukacji i kultury oraz ochrony zdrowia. Podkreślano, że w partyjnej działalności podejmowanym stanowiskom muszą towarzyszyć konkretne działania, w tym współpraca z organizacjami pracowniczymi i innymi lewicowymi. Ponadto zwrócono uwagę, iż o wiele większą wagę należy przykładać do aktywności w internecie, a w szczególności aktualizacji strony internetowej partii oraz prowadzenia kampanii informacyjnych. Podczas konferencji zaproponowano utworzenie naukowego ośrodka ideologicznego, mającego przygotowywać partyjne publikacje oraz wspierać prowadzone przez KPP kampanie. Ośrodek ten miałby działać we współpracy z innymi partiami komunistycznymi na świecie. Propozycja ta ma zostać rozwinięta w najbliższym czasie. Redakcja Jak powstawała KPP Postanowienie Sądu Okręgowego Warszawie dnia 22 maja 2000 roku o wykreśleniu ZKP Proletariat z rejestru partii politycznych z powodu rzekomej niezgodności postanowień Statutu naszej Partii z zapisami ustawy o partiach politycznych nie zahamowało naszej walki, a sił dodawały nam czerwone sztandary. Idąc drogą prawną złożyliśmy wniosek do Sądu Najwyższego o kasację tego haniebnego postanowienia oraz zażalenie na negatywne postanowienie Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2001 r. Sąd Najwyższy postanowieniem z 10 stycznia 2002 roku oddalił nasze zażalenie, o czym zawiadomił nas 18 marca 2002r. W ówczesnej sytuacji wyczerpało to wszystkie możliwości naszych odwołań na drodze prawnej. W tej sytuacji na posiedzeniach i dyskusjach na temat dal- 2 szych działań i w nawiązaniu do historii ruchu robotniczego tow. z Łodzi zgłosili wniosek o powołanie Komunistycznej Partii Polski. Wsparciem dla tej decyzji było przypomnienie stanowiska Europejskiego Trybunału Praw Czło-wieka, który orzekł, że delegalizacja partii, tylko z powodu że w nazwie ma przymiotnik komunistyczna narusza europejską konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności gwa-rantujących swobodę zrzeszania się. Wniosek o powołanie KPP został przyjęty jednogłośnie. W tej sytuacji powołano zespół do opracowania Statutu oraz Komitet Organizacyjny do opracowania i wykonania zadań zgodnie z przepisami ustawy o partiach politycznych, dotyczących rejestracji partii. Na początku września 2002 roku złożono w Sądzie Okręgowym w Warszawie wymagane doku-menty wraz z ponad 3 tysiącami popierających rejestrację partii podpisów,

3 Z ŻYCIA PARTII (wobec wymaganego 1000), wszystko zostało przyjęte bez zastrzeżeń. W dniu 18 października 2002 otrzymaliśmy pismo z postanowieniem o wpisaniu do ewidencji partii politycznych Komunistycznej Partii Polski. Wówczas podjęto działania organizacyjne, w celu zwołania I Zjazdu KPP. Zjazd odbył się 14 grudnia 2002 roku w Dąbrowie Górniczej. Delegaci I Zjazdu przyjęli Program i Statut KPP, Odezwę KPP, Odezwę do młodzieży i uchwałę dtyczącą miesięcznika Brzask. Zjazd zobowiązał wszystkie terenowe organizacje partyjne do aktywnego działania propagandowego na rzecz rozpowszechniania Zjazdowych dokumentów, które mówią o powstaniu KPP i jej działalności na rzecz sprawiedliwości społecznej. Dla II Zjazdu KPP (9-XII-2012) i III Zjazdu 11 XII-2010 r. oraz dla wszystkich planowych posiedzeń KKW najważ-niejszym zadaniem było przygotowanie klasy robotniczej do wspólnej i świadomej obrony naby-tych praw pracowniczych, do walki o wyeliminowanie wszelkiego wyzysku poprzez budowę społeczeństwa bezklasowego w ramach ustroju socjalistycznego, bo socjalizm nie jest przeżytkiem, przeszłością jest on przyszłością i nadzieją wszystkich, szczególnie w dzisiejszej kapitalistycznej rzeczywistości. Jesteśmy świadomi faktu, ż niezwykle ważnym zadaniem dla naszej Partii jest praca wśród młodzieży. Dlatego wszystkimi drogami musimy docierać do młodych niezrzeszonych obywateli Z ideą wspólnej walki o przyszłość, lepszą od tej, którą daje zbrodniczy kapitalizm. Polska młodzież zasługuje na godne jutro. Należy podkreślić, że w naszym działaniu w dziedzinie rozpowszechniania wiedzy marksistowskoleninowskiej i informacji o życiu Partii główną rolę spełnia nasz organ prasowy miesięcznik Brzask. Dzięki wysiłkowi redakcji ale przede wszystkim korespondentów przysyłających często ciekawe materiały do publikacji. Jest potrzebne, aby w więk-szym stopniu były one wymianą doświadczeń organizacji terenowych zdobywanych w codziennej działalności partyjnej. Doświadczeni walką przy realizacji naszych zadań zbierajmy siły na rzecz dalszego pogłębiania jedności polskiego ruchu komunistycznego i idźmy razem pod czerwonymi sztandarami w drugie i następne 10- lecia. Szanowni Przyjaciele, Po trzecie: sytuacja międzynarodowa staje się coraz bardziej skomplikowana i trudna. Oprócz głodu, biedy, braku opieki medycznej i poważnych problemów zdrowotnych, które dotykają najbiedniejszych i bezdomnych, oprócz zagrożeń ekologicznych, które narażają na niebezpieczeństwo istnienie małych państw, geograficznie odizolowanych, przede wszystkim wysp, trwają również wojny prowadzone w barbarzyński i brutalny sposób. Kampanie medialne manipulują umysłami ludzkimi i wywierają pewien wpływ na sposób myślenia całych społeczeństw. Powszechni słyszy się albo czyta w prasie, ze zabijemy tego czy tamtego, jakby to było ogłoszenie z westernu: poszukuje się żywego lub martwego. Dziś można bezkarnie linczować. Zrobiło się powszechne, że niektórzy rządzący ogłaszają to publicznie, z przyjemnością i euforią, jako ogromny sukces. Poza tym przeważa kłamstwo. Oraz nieracjonalny brak etyki w stosunkach międzynarodowych, przeważa kłamstwo, dezinformacja, wypaczanie prawdy i oszczerstwa. Nie tylko panuje kryzys finansowy czy gospodarczy, ale też nieobliczalny i niekwestionowany kryzys w innych dziedzinach życia. Mamy obowiązek walczyć i być optymistami. Ufamy i wierzymy w człowieka jako największego wyraziciela humanitaryzmu i świata, w którym żyjemy. Kuba prowadziła, prowadzi i zawsze będzie prowadzić politykę zagraniczną opartą na niezbywalnych i niekwestionowanych zasadach, opartą na prawdzie i solidarności we wszystkich jej przejawach. Kuba potrzebuje również solidarności, gdyż jeśli się ją oferuje albo otrzymuje, jest się bardziej ludzkim, jest się lepszym i bardziej doskonałym w życiu, pokazuje się, że jest możliwe lepsze życie, pełniejsze i bardziej satysfakcjonujące. Wiem, że prowadzą Państwo działalność w warunkach szczególnie trudnych. To wam nadaje więcej zasług, wartości i większe uznanie. Pracujecie z męstwem, odwagą i inteligencją, jesteście Państwo dobrzy nie tylko jeden dzień, jeden tydzień, miesiąc czy rok, jesteście dobrzy i prawi całe życie. Dziękuję i życzę sukcesów. Juan Castro Martinez Miech żyje KPP!! Marian Indelak Wystąp i e n i e Am b a sa d ora Ku b y Dziękuję za zaproszenie. To nie będzie przemówienie, tylko kilka krótkich komentarzy aby mogli Państwo kontynuować pracę. Po pierwsze: Kuba przyzwyczajona do walk i zwycięstw cały czas walczy i zwycięża. Aktualizacja gospodarcza, która się u nas dokonuje jako podstawę przyjęła program gospodarczy dobrze przygotowany, dobrze przemyślany, który wciąż jest dostosowywany i konsekwentnie rozwijany. Jego głównym celem jest umocnienie Socjalizmu, jego rozwój i gwarancja dobrobytu społeczeństwa kubańskiego. Na Kubie nie będzie odwrotu od obranej drogi. Dla nas Rewolucja i socjalizm są gwarantami niepodległości, wolności i pełnej suwerenności. Możemy stwierdzić bez żadnego szowinizmu, że mamy to, co najważniejsze, aby osiągnąć nasze cele: rewolucyjny naród o wysokim poziomie wykształcenia akademickiego i kultury politycznej. Mamy Partię Komunistyczną doświadczoną i waleczną, uznawaną i szanowaną przez ogromną większość ludności kubańskiej. Podobnie jak Partia Rewolucyjna utworzona przez Jose Marti pod koniec XIX wieku do kierowania wojną słuszną i konieczną do osiągnięcia niezależności od metropolii hiszpańskiej. Dziś mamy Partie Komunistyczną do przeciwstawiania się największemu supermocarstwu, jakie kiedykolwiek istniało i największemu imperium, jakie zna ludzkość imperializmowi amerykańskiemu. Po drugie: stanowczo sprzeciwiamy się blokadzie gospodarczej, finansowej i handlowej nałożonej przez różnorakie administracje Stanów Zjednoczonych. Walczymy o uwolnienie pięciu Kubańczyków uwięzionych przez Stany Zjednoczone i mamy w tym względzie coraz większe poparcie międzynarodowe. Dążymy do tego, aby zwyciężył realizm i rozwaga oraz żeby Unia Europejska zniosła tak zwane Stanowisko Wspólne przeciwko Kubie, które jest niesprawiedliwe, dyskryminujące i selektywne. Ani jedni ani drudzy nie zmienią naszego przeznaczenia, nie akceptujemy żadnego rodzaju nacisków, skądkolwiek by nie przyszły. 3

4 POLSKA Wybitny przywódca, światły towarzysz. O Edwardzie Gierku w setną rocznicę urodzin Setna rocznica urodzin Edwarda Gierka skłania do przemyśleń i refleksji. 6 stycznia 1913 r. urodził się w Porąbce (obecnie część Sosnowca) jeden z najznakomitszych przywódców w historii Polski, robotnik, polityk, mąż stanu, dobry i zacny człowiek. Wielu pamięta wciąż Jego charakterystyczną sylwetkę, uśmiech, barwę głosu. Wielu wspomina z uczuciem głębokiej wdzięczności autentyczne, niekwestionowane, wielkie zasługi poniesione przezeń w służbie ojczyzny i ludu pracującego. Gdyby zorganizować dziś plebiscyt na największego z Polaków w ubiegłym stuleciu, najpewniej wygrałby go właśnie Edward Gierek. Był poza tym jednym z najwybitniejszych przywódców polskiego ruchu robotniczego w historii, obok Ludwika Waryńskiego, Juliana Marchlewskiego, Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki czy Wojciecha Jaruzelskiego. Polscy komuniści, socjaliści, ludzie szeroko rozumianej lewicy oddają dziś cześć Jego pamięci, wspominając jak wiele zawdzięcza Polska dekadzie rządów światłego lidera. Za trud, ciężką pracę, światłe i dalekowzroczne decyzje dziękują dziś Edwardowi Gier- 4 kowi i niewierzący i wierzący. Ci drudzy mogą przecież zaświadczyć, jak wiele zyskały ich wspólnoty religijne w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia właśnie dzięki światłej, wyważonej, koncyliacyjnej polityce wyznaniowej ekipy E. Gierka. Jego dekada, bez wątpienia najbardziej udana w dziejach powojennej Polski, znaczona jest szeregiem dokonań, z których korzystamy i z których korzystać będą kolejne pokolenia. Nigdy przedtem i nigdy potem nie modernizowano Polski tak wszechstronnie, tak efektywnie i śmiało, dowodem czego nowoczesne inwestycje komunikacyjne, niespotykany rozwój służby zdrowia, wielkie zakłady przemysłowe, dostępny i niedrogi Fiat 126p, lot Polaka w Kosmos, ogromny awans cywilizacyjny wsi, rozwój budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego, czy nadrobienie opóźnień narosłych przez ponad ćwierćwiecze wokół odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Władcy współczesnej, burżuazyjno-klerykalnej Polski przechwalają się swoimi rzekomymi zasługami w unowocześnieniu kraju, gdyby jednak zestawić je z autentycznymi osiągnięciami Gierka, wynik obróci się na niekorzyść Jego dzisiejszych następców. Nie dość, że gospodarują unijnymi środkami, to potrafią je w spektakularny i kompromitujący sposób marnować, a każdy już nie kilometr lecz wręcz metr autostrady fetowany jest niczym Nobel dla Polaka. Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe z uporem godnym lepszej sprawy forsują fałszywe hasło o Polsce w budowie, podczas gdy tak naprawdę Polska jest dziś w wyprzedaży, w budowie była bowiem w dekadzie E. Gierka, jak trafnie relacjonuje na łamach Res Humana prof. Maria Szyszkowska konstatację Andrzeja Niskiego. Jak wszystkie inne polskie miasta bardzo wiele zawdzięcza Gierkowi ustroniakowi nie z urodzenia lecz z wyboru i zamiłowania miasto Ustroń. Gdyby nie światła, odważna wizja i Jego i Jerzego Ziętka, nie powstałaby uzdrowiskowa dzielnica na Zawodziu, nie zaroiłaby się od pięknych piramid. Ustroń pozostałby skromnym ośrodkiem, przez który przejeżdżałoby się tranzytem do Wisły. Niczym więcej. Nie można o tym zapominać dziś zwłaszcza, gdy sztucznie gloryfikuje się i przecenia ustrońskie wczasowisko z lat międzywojennych i wcześniejszych. Przecież był to naówczas ośrodek nie tylko kameralny, ale dostępny wyłącznie dla obszarników i fabrykantów, ludzie pracy zaczęli bowiem leczyć się i odpoczywać w Ustroniu dopiero po jego wyzwoleniu przez polskich i radzieckich żołnierzy.

5 Ogromnie wiele mają do zawdzięczenia E. Gierkowi Śląsk i Zagłębie zarówno dzięki opiece, jaką roztoczył nad nimi stojąc w latach na czele Komitetu Centralnego, jak i z tytułu zasług poczynionych przezeń już w latach i , gdy był kolejno sekretarzem i I sekretarzem KW PZPR w Katowicach. Nigdy wcześniej i nigdy później polski górnik i polski hutnik nie był przez polskie państwo w takim stopniu doceniony. Służą dziś i służyć będą Polsce przez lata najtrwalsze pomniki Edwarda Gierka wzniesione dzięki Niemu inwestycje, z Hutą Katowice na czele. Ósma dekada XX w. to okres szczególnego znaczenia Polski na arenie międzynarodowej, ogromnego wkładu Rzeczypospolitej w dialog Wschodu i Zachodu, w politykę odprężenia i rozbrojenia. Inicjujący te przedsięwzięcia E. Gierek, jeden z ostatnich niestety polskich mężów stanu jest wzorem przywódcy symbolizującego rozsądek, rozum, pragmatyzm, myślenie o przyszłości w odróżnieniu od kultywowanych dziś irracjonalizmu, idealizmu, rozpamiętywania militarnych klęsk i rozdrapywania ran. Jak żaden inny polski przywódca, Edward Gierek zasłynął z promowania nowocześnie i mądrze rozumianego patriotyzmu wskazując na narodowe imponderabilia, łączył wierność marksistowsko-leninowskim ideałom z głębokim umiłowaniem ojczyzny, wyrażającym się przez pracę, osobiste poświęcenie, innowacyjność, wynalazczość, konkurencyjność na rynkach światowych czy obecność polskiej bandery na morzach całego świata. Wszystkie te wartości zostały dziś, w Polsce kapitalistycznej kompletnie zaprzepaszczone: montowanie infantylnych karnawałowych kotylionów, narzucanie kultu Piłsudskiego i Dmowskiego razem wziętych(!) nijak się mają do patriotyzmu rozumianego nowocześnie, po gierkowsku, po polsku. A co się tyczy biało-czerwonej flagi, to polskim marynarzom przyszło dziś harować pod egzotycznymi, tanimi banderami egzotycznych państw. Dla burżuazyjnej władzy symbole państwowe są tylko utylitarnym narzędziem, skoro przeto przekraczający Wisłę między Kazimierzem Dolnym a Janowcem m/f Janowiec (dawny Gelderland ) pływa odkąd pamiętam pod czerwono-białą banderą Monako lub Indonezji zapewne przez niedbalstwo kapitana i armatora nie spotykają go za to żadne sankcje. Czy byłoby to możliwe w latach ? Czy byłoby dopuszczalne w Polsce socjalistycznej? Dziedzictwo i dokonania Edwarda Gierka inspirowały i inspirują do konstytuowania się instytucji zrzeszających ludzi przeświadczonych o wyjątkowej osobowości ich patrona. Ruch Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka, Społeczne Ogólnopolskie Stowarzyszenie im. Edwarda Gierka, Instytut im. Edwarda Gierka pracują nad upowszechnianiem rzetelnej, wolnej od ipeenowskich zafałszowań i klerykalnej indoktrynacji wiedzy o wielkim ustroniaku, sosnowiczaninie, Zagłębiaku, Ślązaku, Polaku, Europejczyku, obywatelu świata, także poprzez prowadzenie badań naukowych i publikowanie ich rezultatów. Przypisać należy im również organizację obchodów kolejnych rocznic śmierci I sekretarza w Sosnowcu (także przy Jego grobie) i Dąbrowie Górniczej. W miejscu, w którym spoczął Edward Gierek, spotyka się co roku kilkaset osób. Przedstawiciele Komunistycznej Partii Polski również są wśród nich.. Nie mam wątpliwości, że nie zabraknie nas również w bliskich E. Gierkowi miejscach teraz właśnie, gdy przypada piękny jubileusz stulecia Jego urodzin. W czasach, gdy szuka się na siłę wyciąganych z zapomnienia bohaterów, warto pamiętać o indywidualnościach naprawdę i szczerze zasłużonych, o tych, którzy jak Kopernik, Chopin, Skłodowska-Curie, Gierek rozsławili Polskę, którzy są jej chlubą. Powinnością wszystkich tych, którym drogie są ideały społecznej lewicy, materialistyczne spojrzenie na rzeczywistość i marksistowski światopogląd, jest oddanie należnej czci pamięci wybitnego towarzysza. Chyląc czoła przed Jego grobem nie możemy zapominać o tym, w jak prymitywny, zaciekły i zawzięty sposób uprzykrzano byłemu przywódcy ostatnie dwie dekady życia (zmarł 29 lipca 2001 r. w Cieszynie), zarzucając mu już od późnego lata 1980 r. wszelkie rzekome zaniedbania i nieprawości czy doszukując się w skromnym domu złotych klamek. Nie mniej haniebne jest to, że w ostatnich latach imię Edwarda Gierka przywołują w toku kampanii wyborczej w celach wyłącznie koniunkturalnych prawicowe, aroganckie indywidua, które w porównaniu z I sekretarzem KC są po prostu nikim. Najwyraźniej nie wstyd politykierom, mącicielom i watażkom spod ciemnej gwiazdy, gdy opluwają chronicznie dorobek Polski Ludowej, usiłując zarazem w bezczelny i podły sposób pozyskać głosy elektoratu przywiązanego do wartości jakie uosabiał E. Gierek. Towarzysz Edward Gierek objął stery rządzącej partii w sześćset lat od śmierci króla Kazimierza Wielkiego. Uczynił Polskę silniejszą, nowoczesną, liczącą się w świecie, tak jak król, który zastał ją drewnianą a pozostawił murowaną. Czy na kolejnego przywódcę takiego jak obaj oni formatu Polska będzie oczekiwać równie długo? Powinniśmy i możemy oddać dziś Edwardowi Gierkowi hołd, szacunek i wdzięczność. Cześć Jego pamięci. Maciej Kijowski 5

6 D e kl a ra cj a B e j ru cka D e kl a ra cj a koń cowa XI V M i ę d zyn a rod owe g o S p otka n i a P a rti i Kom u n i styczn ych i Rob otn i czych W dniach listopada 2012 roku w stolicy Libanu Bejrucie pod hasłem "Wzmocnienie walki przeciwko eskalacji imperialistycznych agresji, na rzecz powszechnych społeczno-gospodarczo-demokratycznych praw i aspiracji oraz socjalizmu" obradowało XIV Międzynarodowe Spotkanie Partii Komunistycznych i Robotniczych. W Spotkaniu udział wzięło 84 delegatów, reprezentujących 60 partii z 44 krajów z pięciu kontynentów, szereg partii, nie mogących uczestniczyć z powodów od nich niezależnych, przesłało pozdrowienia. Spotkanie, następujące 3 lata po nadzwyczajnym regionalnym spotkaniu państw arabskich dotyczącym Palestyny, które odbyło się w 2009 r. w Syrii, stanowi nową szansę dla Partii Komunistycznych i Robotniczych na wyrażenie nadal trwającej solidarności i wsparcia dla walki klasy robotniczej oraz ludowych walk i powstań w krajach arabskich przeciwko imperialistycznej agresji wielkiego kapitału, na rzecz demokratycznych zmian. Dyskusje, które miały miejsce w trakcie posiedzenia, przyczyniły się do wymiany poglądów na temat rozwoju sytuacji na całym świecie i porozumienia w sprawie wspólnych działań mających na celu rewolucyjną walkę o socjalizm. XIV Międzynarodowe Spotkanie Partii Komunistycznych i Robotniczych potwierdziło swoje wcześniejsze oświadczenia, wydane podczas poprzednich spotkań w latach odnoszące się do kapitalistycznego kryzysu nadprodukcji i nadmiernej akumulacji kapitału, którego korzenie wynikają z zaostrzenia głównych, w dalszym ciągu pogłębiających się i narastających, sprzeczności między kapitałem a pracą. Różne warianty burżuazyjnego zarządzania kryzysem nie opanowały go. Wszystkie przynoszą tak samo barbarzyńskie skutki dla praw ludu. Imperialistyczna reakcja na własny kryzys polega na różnorodnej ofensywie przeciwko społeczno-gospodarcze, demokratyczne prawa narodów. Ofensywa ta ma na celu likwidację osiągnięć wywalczo- 6 nych przez ludzi pracy i narody w XX wieku oraz nasilenie wyzysku i ucisku. W rzeczywistości, w związku z rosnącą agresywnością imperializmu oraz rozszerzaniem się imperialistycznych wojen, ze zmianami w pozycjonowaniu światowych mocarstw wynikającym ze względnego osłabienia USA a także rosnącej gospodarczej i politycznej pozycji kilku państw, okazuje się, że świat po raz kolejny stanął na krytycznym i niebezpiecznym zakręcie. Narastają sprzeczności i ostra konkurencja, a poważne zagrożenia sąsiadują z realnymi możliwościami rozwoju walk pracowniczych i ludowych. Warto zadać sobie pytanie: w jaki sposób będzie przejawiać się narastające w skali światowej imperialistyczne natarcie w sferze militarnej, politycznej, gospodarczej i społecznej, jakie formy przyjmie? Po pierwsze, siły imperialistyczne z wielu kierunków prowadzą natarcie skierowane na likwidację praw narodów i klasy robotniczej zdobytych w sferach społecznogospodarczej i narodowo-demokratycznej, a także na dalsze zmiany w układzie sił między siłami wytwórczymi a stosunkami produkcji z korzyścią dla kapitału i osłabieniem pozycji pracujących. Trwa proces dalszej koncentracji i centralizacji kapitału. W tym samym czasie atakuje zdobycze społeczne i pracownicze, co prowadzi do znacznego spadku płac, bezrobocia, zniszczenia funkcji społecznych państwa i niemal całkowitej prywatyzacji całego sektora publicznego. Tej antyspołecznej ofensywie towarzyszy bezprecedensowa ingerencja w krajowe i demokratyczne zdobycze narodów, w ich prawo do zdrowego środowiska. Szczególnie nasiliły się ataki przeciwko pracowniczym, gospodarczym i społecznym prawom kobiet, prowokując brutalne pogorszenie warunków życia, zarówno w zakresie publicznym jak i prywatnym. Zwracanie na to uwagi oraz zwalczanie tej agresji jest bardzo istotne, ponieważ walka o rzeczywistą równość kobiet jest istotnym elementem walki z kapitalizmem. Po drugie, należy podkreślić, że wystąpienie Baracka Obamy w ONZ, gdzie oświadczył, że jego kraj nie "wycofa się" ze świata, jest zgodne z programem zatwierdzonym przez NATO na jego ostatnim szczycie w Chicago, zakładającym nasilenie imperialistycznych interwencji wojskowych na całym świecie pod hasłem "mądrej obrony". Obejmuje on rozpoczęcie pierwszej fazy programu "tarczy rakietowej" i "wojen gwiezdnych" w Europie oraz globalny program tarczy antyrakietowej, bezpośrednią interwencję militarną w Libii, okresowe groźby wobec Iranu i KRLD, zwiększenie aktywności militarnej, agresję i prowokacje na Bliskim Wschodzie, w strefie Azji i Pacyfiku oraz na całym kontynencie afrykańskim, nasilenie imperialistycznego militaryzmu w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach. Podejmowane są wrogie działania oraz blokada Kuby, jak również tajne plany przeciwko Wenezueli. Po trzecie, tej agresywnej kampanii towarzyszą bez-

7 czelne i publiczne polityczne ingerencje w sprawach większości krajów na całym świecie. Interwencje te przejawiają się w wykorzystywaniu kapitału i wpływów dla zafałszowania woli ludu, manipulacji, zastraszania oraz zapobiegania zdobyciu władzy przez reprezentantów wybranych przez lud. Dla osiągnięcia swoich celów siły imperialistyczne nie wahają się sięgać po najgorsze narzędzia, takie jak organizowanie ataków terrorystycznych, przewrotów wojskowych, sprzymierzanie się z neofaszystami, promowanie różnych politycznego-religijnych i kontrrewolucyjnych sił - wszystko w trosce o sprawowanie imperialistycznej kontroli nad całą planetą, poprzez zmiany granic oraz przekształcanie rynków sektorowych, zwłaszcza rynku surowców energetycznych - ropy i gazu oraz szlaków transportowych. Po czwarte, interwencjom militarnym towarzyszy zaangażowanie w celu utrzymania władzy wielkiego biznesu organizacji i instytucji międzynarodowych takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy i Unia Europejska. Dla osiągnięcia tych celów, oprócz nasilenia agresji i bezpośrednich ingerencji politycznych w sprawy różnych krajów, system kapitalistyczny prowadzi bezlitosną wojnę przeciwko międzynarodowej klasie robotniczej i jej przedstawicielom, poprzez: - odmowę podstawowego prawa człowieka do pracy oraz związanych z nimi osiągnięć klasy robotniczej. - globalną ideologiczną i medialną ofensywę mającą na celu ograniczenie walki pracowników i narodów oraz prześladowania wszystkich sił społecznych i politycznych, prowadzących walkę przeciwko imperializmowi, w szczególności partii komunistycznych i robotniczych. - działania prowadzone z naruszeniem zasad zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych oraz "Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka", które zostały uchwalone w warunkach innego układu sił, dzięki istnieniu ZSRR i innych socjalistycznych krajach. Po piąte, w kontekście globalnego natarcia imperialistycznych agresji, należy zwrócić uwagę na sposób, w jaki przejawiają się w projekcie "Nowego Bliskiego Wschodu", mającym na celu ponowny podział regionu oraz jego mieszkańców na grupy etniczne i religijne, stale walczące ze sobą, aby przejąć bogactwa naturalne występujące w tym regionie, a zwłaszcza zasoby ropy naftowej oraz gazu. Wojny oraz okupacja Afganistanu, Iraku i Libii, a także izraelskie ataki przeciwko Libanowi oraz ludności palestyńskiej są nieodłączną częścią imperialistycznego projektu Wielkiego Bliskiego Wschodu". To w kontekście tego projektu powinny być analizowane ostatnie wydarzenia z uwzględnieniem: 1. Narastającego zagrożenia imperialistycznych interwencji zbrojnych ze strony USA i Unii Europejskiej w Iranie i Syrii, wykorzystujących zarówno przemoc wobec ludności cywilnej jak i oparcie się na siłach, wspieranych przez imperialistów, 2. Nieustannego dążenia do kontrolowania przebiegu powstań, które miały miejsce w ciągu ostatnich dwóch lat w kilku krajach arabskich, w szczególności Egipcie i Tunezji, z wykorzystaniem sekciarstwa religijnego, rasizmu i uprzedzeń oraz jak zwykle - petrodolarów arabskich reżimów z rejonu Zatoki Perskiej. Te wydarzenia wraz z ich ewentualnymi skutkami wy- wierają presję na klasę robotniczą i partie komunistyczne i robotnicze do poniesienia historycznej odpowiedzialności za konfrontację z kapitalizmem i agresywnym imperializmem. Ta konfrontacja, która musi odbywać się w poszczególnych krajach i na arenie międzynarodowej, jest niezbędna do odcięcia się od monopoli oraz osiągnięcia rezultatów w postaci przejścia do socjalizmu, jak to określono podczas XIII Międzynarodowego Spotkania Partii Komunistycznych i Robotniczych, które odbyło się w grudniu 2011 roku w Atenach. Konfrontacja z imperializmem wymaga wzmocnienia współpracy i solidarności naszych partii, określenia naszych wspólnych celów, prowadzenia walki z jednej strony oraz współpracy z różnymi antyimperialistycznymi siłami i ruchami masowymi, w tym związkami zawodowymi, organizacjami feministycznymi i młodzieżowymi oraz intelektualistami z drugiej strony. W Ameryce Łacińskiej siły antyimperialistyczne, związki zawodowe i inne ruchy społeczne kontynuują walkę o prawa ludu i przeciwko imperializmowi. Walki te, których celem jest kontrnatarcie przeciwko imperializmowi, doprowadziły w niektórych przypadkach do powstania rządów deklarujących się programowo w obronie suwerenności i praw społecznych, rozwoju oraz ochrony zasobów naturalnych i biologicznej różnorodności, postrzeganych jako dające nowy impuls do walki z imperializmem. Ta kompleksowa konfrontacja wymaga również organizacji pracowników w miejscu pracy i w związkach zawodowych, wzmocnienia ruchu zorientowanego klasowo, promocji sojuszu klasy robotniczej z uciskanymi warstwami ludowymi, intensyfikacji międzynarodowej walki klasy robotniczej i narodów z całego świata. Konieczne jest przejście do kontrofensywy, zerwanie z monopolami i imperialistycznymi sojuszami aby zapobiec antyludowym działaniom, obalić kapitalizm oraz spełni współczesne potrzeby ludzi. Ideologiczna walka ruchu komunistycznego ma zasadnicze znaczenie dla ochrony i rozwoju naukowego socjalizmu, dla odparcia obecnego antykomunizmu, konfrontacji z burżuazyjną ideologią oraz wszystkim obcym tendencjom, nienaukowym teoriom i oportunistycznym prądom odrzucającym walkę klas. Jest także ważna dla zdemaskowania roli sił socjaldemokratycznych, które bronią i wdrażają antyludową, proimperialistyczną politykę poprzez wspieranie strategii kapitału i imperializmu. Zrozumienie jednolitego charakteru zobowiązań wynikających z walk społecznych i narodowych oraz walki o wyzwolenie klasowe, o umocnienie socjalistycznej alternatywy, wymaga ideologicznej kontrofensywy ruchu komunistycznego. Kryzys kapitalizmu i jego konsekwencje oraz międzynarodowe doświadczenia z budowy socjalizmu udowodniły wyższość socjalizmu. Pragniemy podkreślić naszą solidarność z narodami, które walczą o socjalizm i są zaangażowane w jego budowę. W związku z powyższym powinniśmy skoncentrować się na następujących wspólnych działaniach: 1. Walce z nowymi militarnymi, politycznymi, gospodarczymi i społecznymi planami imperializmu oraz niedopuszczeniu do jego panowania nad światem. 2. Zjednoczeniu sił w walce o likwidację wojskowych 7

8 baz NATO oraz prawo wystąpienia z imperialistycznych organizacji i paktów. 3. Wyrażeniu klasowej solidarności oraz wspieraniu walki klasy robotniczej i narodów w krajach kapitalistycznych przeciwko polityce pogarszającej sytuację społeczeństw, o poprawę warunków życia pracowników i narodów. 4. Umacnianiu międzynarodowej solidarności z demokratycznymi ludowymi ruchami i powstaniami przeciwko represyjnym i okupacyjnym reżimom, a także przeciwko zagranicznym ingerencjom w sprawy innych państw 5. Przeciwdziałaniu ustawom, środkom i prześladowaniom, skierowanym przeciwko komunistom. A także rozpoczęciu kampanii walki ideologicznej przeciwko próbom falsyfikacji historii, z podkreśleniem cennego wkładu ruchu robotniczego i komunistycznego w historię ludzkości. 6. Potępieniu blokady Kuby przez USA, poparciu walki o zakończenie tej blokady oraz nasileniu kampanii o uwolnienie pięciu kubańskich patriotów i ich powrót do ojczyzny. 7. Potępieniu okrucieństw popełnianych przez izraelskie wojska okupacyjne przeciwko narodowi palestyńskiemu oraz poparciu jego prawa do oporu przeciwko okupacji i utworzenia niepodległego państwa ze stolicą we Wschodniej Jerozolimie, a także wsparciu kampanii na rzecz zakończenia blokady Strefy Gazy oraz poparciu prawa palestyńskich uchodźców do powrotu do ojczyzny. 8. Wzmocnieniu międzynarodowego frontu antyimperialistycznego i poparciu w poszczególnych państwach masowych antyimperialistycznych organizacji, takich jak Światowa Federacja Związków Zawodowych, Światowa Rada Pokoju, Światowa Federacja Młodzieży Demokratycznej, Międzynarodowa Demokratyczna Federacja Kobiet. Berjrut, 25 listopada 2012 r. P rze m ówi e n i e G e org e M a vri kosa, se kre ta rza g e n e ra l n e g o WF TU Te ori e o n i e za l e żn ości i n e u tra l n ości zwi ązków za wod owych Reakcyjne przemiany, które mają miejsce w skali światowej w ostatnich 20 latach, i tymczasowa dominacja sił kapitału i reformizmu na poziomach politycznym i ideologicznym, ożywiają stare teorie o niezależności i o neutralności związków zawodowych. Te wyobrażenia głoszą, że koordynacja walki robotników w klasowozorientowanych kierunkach ogranicza tę walkę, podporządkowuje ją priorytetom politycznym i wpuszcza w pułapkę ścieżek, które nie służą interesom klasy robotniczej każdego określonego kraju. Naturalnie, siły kapitału i ich zwolennicy z reformistycznych związków zawodowych nie tylko są zadowoleni z takich poglądów, ale jednocześnie promują je i przedstawiają jako, rzekomo, nowoczesne i postępowe. W żadnym wypadku jednakże nie są to nowe teorie. Są to stare teorie. Tego typu teorie były wyrażane w łonie Światowej Federacji Związków Zawodowych (WFTU), nawet na jego pierwszym kongresie w Paryżu w 1945 roku, gdy przedstawiciele niektórych związków zawodowych, szczególnie brytyjskich i holenderskich, domagali się, by WFTU pozostawała neutralna w takich sprawach jak kolonializm, używając jako argumentu fałszywej wymówki, że nie jest to sprawa związkowa. Konfrontacja była twarda. Brytyjczycy i Holendrzy stanęli do gwałtownego sporu z przywódcami związkowymi z Indii S.A. Dange, Kuby Lazaro Peną, Chin Liu Chang Chengiem, Związku Radzieckiego Kuzniecowem i innymi. Po głosowaniu, uchwała Kongresu Założycielskiego WFTU głosiła: byłoby to niepełne zwycięstwo, gdyby ludność w koloniach i na terytoriach wszystkich krajów została pozbawiona swoich praw do samostanowienia i do niepodległości narodowej. Na każdym zakręcie historii i w każdym okresie odwrotu ruch związkowy musiał zmierzać się z takimi głosami, które chciały go dostosować do nowej rzeczywistości. 8 Doświadczenie historyczne jednakże dowodzi, że największe zdobycze związków zawodowych i klasy robotniczej były osiągane, gdy związki zawodowe kierowały się w swojej walce ekonomicznej jasną orientacją względem ostatecznych celów walki klasowej, gdy były umocnione swą proletariacką koordynacją działań na poziomie międzynarodowym w opozycji do umiędzynarodowionych sił kapitału i ich stronników w ruchu związkowym. Degeneracja przywództwa związkowego, jaka nastąpiła np. we francuskim CGT lub włoskim CGIL, które kiedyś były związkami zorientowanymi klasowo i zakorzenionymi w fabrykach i miejscach pracy, jest rezultatem takiego odwrotu od historycznych lekcji walki klasowej. A problemem jest nie tyle degeneracja i bankructwo biurokracji związkowej, ale iluzje, które są kultywowane w masach pracowniczych, rozbrajanie uczciwych bojowników związkowych, czy orientacja związków w kierunku partnerstwa społecznego i pojednania klasowego i pokoju. To dlatego warto raz jeszcze odpowiedzieć na kilka konkretnych zagadnień. a) Jak się ma niezależność i neutralność wobec ostatecznych celów walki proletariatu na rzecz obalenia kapitalizmu i zniesienia wyzysku człowieka przez człowieka? Chociaż związki zawodowe z pewnością nie mogą zainicjować takiej rewolucyjnej zmiany, to jednak tylko poprzez taką zmianę mogą one trwale osiągnąć swoje podstawowe cele. Obecny, pełno-frontalny atak kapitału na osiągnięcia klasy robotniczej, jego wysiłki aby wyjść z kryzysu gospodarczego poprzez przerzucenie ciężaru kryzysu na robotników, dowodzi, że jakiekolwiek zdobycze i osiągnięcia walki ekonomicznej mogą być tylko obronne, tymczasowe i pozostają w ciągłym niebezpieczeństwie, że zostaną odebrane. Stanie się tak jeśli

9 walka o te zdobycze nie zostanie powiązana z szerszą walką klasową o inną władzę, która będzie działać wyłącznie na rzecz klasy robotniczej i jej sprzymierzeńców. Izolowane od takiej walki politycznej związki zawodowe mogą co najwyżej rozwinąć wśród mas roboczych świadomość ekonomistyczną, która jest skazana na podporządkowanie ideologii burżuazyjnej. Jest to świadomość, która wskazuje, że celem związków zawodowych jest tylko poprawa pozycji klasy robotniczej w ramach kapitalizmu, że cele klasy robotniczej wyczerpują się i sprowadzają tylko do poprawy sytuacji finansowej, takiej jak wysokość wynagrodzeń czy emerytur itd. To są polepszenia sytuacji, które rządy mogą jednym pociągnięciem anulować np. poprzez opodatkowanie ludzi pracy. Z tych powodów, pionierscy przedstawiciele klasy robotniczej, Marks i Engels, już w połowie XIX wieku, podkreślali dla robotników konieczność walki nie tylko z konsekwencjami systemu kapitalistycznego, ale, jednocześnie, przeciwko systemowi jako takiemu. Podkreślali oni rolę związków zawodowych jako zorganizowanej siły dla przezwyciężenia systemu pracy najemnej i kapitału. Samo doświadczenie historyczne wyraźnie ukazało, że tylko gdy walka ekonomiczna klasy robotniczej zrzeszonej w związkach zawodowych była harmonijnie łączona z polityczną walką o władzę, w koordynacji z odpowiednimi partiami rewolucyjnymi, było możliwe obalenie wyzysku człowieka przez człowieka. Takie połączenie w walce nie tylko jej nie ogranicza, ale ułatwia szerokim warstwom klasy robotniczej przezwyciężyć przesądy i złudzenia, uwolnić się od ideologii burżuazyjnej, pomóc w stworzeniu prawdziwego Zjednoczonego Frontu klasy robotniczej do promowania swoich wspólnych interesów. Takiego zjednoczonego ruchu nie można jednak stworzyć poprzez sztuczne spawanie czy porozumienia wysokiego szczebla, lecz jedynie na drodze do rewolucyjnej przemiany społeczeństwa. b) Jak się ma niezależność i neutralność wobec proletariatu innych krajów i jego klasowo-zorientowanych organizacji związkowych? W przeciągu ostatnich dwóch wieków potrzeby kapitału wobec posiadania coraz większej ilości rynków dla jego towarów pchnęły go do rozszerzenia się po wszystkich zakątkach globu. Przez eksploatację rynku światowego burżuazja nadała produkcji i spożyciu wszystkich krajów charakter kosmopolityczny (Manifest komunistyczny). Umiędzynarodowienie kapitału, które od tego czasu bardzo się zintensyfikowało i zwielokrotniło, w epoce międzynarodowych monopoli i imperializmu dodało nowe zadania i powinności klasie robotniczej, do dotychczasowych. Ruch pracowniczy zapisał na swych sztandarach, obok hasła o zniesieniu wyzysku, hasło: proletariusze wszystkich krajów, łączcie się. Czy ta sytuacja eliminuje dawne zadania klasy robotniczej w każdym kraju? Nie! Walka klasy robotniczej przeciwko kapitałowi jest (przynajmniej w formie) przede wszystkim krajowa. Proletariat każdego kraju musi ukończyć swój biznes wpierw i przede wszystkim z własną burżuazją w swoim własnym kraju. Jednakże umiędzynarodowienie aktywności kapitału powołuje do życia nowe konieczności i potrzeby międzynarodowej koordynacji działań klasy robotniczej do zmierzenia się ze: wspólną globalną strategią kapitali- stów przeciwko robotnikom (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Unia Europejska, Bank Światowy, OECD itd.), aktywnością dużych grup monopolowych w wielu krajach świata, narastającym zagrożeniem zbrojnych konfliktów i ofiar ludzkich po stronie klasy robotniczej, spowodowanych rywalizacją pomiędzy różnymi frakcjami kapitału. Czy ta międzynarodowa koordynacja proletariatu znosi szczególne cechy i specyfikę walki klasowej w każdym kraju? Klasowo-zorientowany ruch związkowy i jego międzynarodowe organizacje zawsze doceniały szczególne zadania, które nierównomierny rozwój kapitalizmu w różnych krajach narzucał ruchowi robotniczemu. Jednakże nigdy nie bał się podkreślać wspólnych zasad i celów, które zawsze powinny pozostawać w tle każdej konsekwentnej walki klasowej i w ten sposób ostatecznie jednoczył interesy i działania proletariatu na poziomie międzynarodowym. W naszych dniach hipokryzja wszystkich oportunistycznych sił w ruchu związkowym ujawnia się coraz bardziej. Spójrzmy na stanowisko zajęte wobec imperialistycznych ataków przeciwko Libii w 2011 roku, w wyniku których śmierć poniosło 135 tys. osób. Kierownictwo Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych (ITUC), kierownictwa związkowe francuskiego CGT, włoskiego CGIL i innych, jak brytyjskiego TUC, niemieckiego DGB, związków zawodowych z Holandii, ze Szwecji, poparły imperialistyczną wojnę. Dlaczego? Ich głównym celem było uzyskanie dla burżuazji w ich własnych krajach większego udziału w grabieży ropy naftowej, gazu ziemnego i innych zasobów bogactwa znajdujących się w Libii. Z tej grabieży bogactw należących do innych ludności oportuniści uzyskali swój mały udział poprzez różnego rodzaju przywileje czy poprzez podwyżki wynagrodzeń. Spójrzmy na stanowisko zaprzedanego kierownictwa hiszpańskich CCOO podczas kryzysu, który miał miejsce w kwietniu 2012 roku na linii pomiędzy dwoma państwami Hiszpanią i Argentyną, gdy zaistniało zagrożenie militarnej konfrontacji spowodowanej przez nacjonalizację hiszpańskiego monopolu Repsol-YPF przez rząd w Argentynie. Ten hiszpański monopol kradnie od 14 lat ropę naftową Argentyny. CCOO oficjalnie w słowach i na piśmie stanęło po stronie hiszpańskiego rządu, kapitalistycznych właścicieli Repsol-YPF, wraz z Komisją Europejską i ze wszystkimi innymi złodziejami w tą sprawę zaangażowanymi! Czemu? Ponieważ czerpią zyski z grabieży zasobów naturalnych i z wyzysku klasy robotniczej Argentyny. Poprzez wynagrodzenia, poprzez inne przywileje, otrzymują swój udział z łupów. Na obu powyższych przykładach, widać oczywistą hipokryzję oportunistów, którzy tylko w słowach mówią o międzynarodowej solidarności i o internacjonalizmie, gdy w rzeczywistości wykorzystują międzynarodowy proletariat. c) Jak się ma neutralność klasowo zorientowanych związków zawodowych wobec WFTU i ITUC? Konieczność walki klasy robotniczej w każdym kraju przeciwko władzy samego kapitału (a nie tylko przeciwko konsekwencjom jego władzy) oraz konieczność międzynarodowej koordynacji działań w tym samym kierunku, jasno pokazuje, że na powyższe pytanie na- 9

10 leży udzielić odpowiedzi przeczącej. Stanowiska i działania ITUC i jej organizacji członkowskich na poziomie krajowym, dowodzą, że nie mają one nic wspólnego z prawdziwą obroną interesów klasy robotniczej, nawet interesów bezpośrednio obronnych, nie mówiąc o tych długoterminowych. Tak więc żaden klasowo zorientowany związek zawodowy, który szanuje swoją rolę i swoją misję, oraz żaden prawdziwy działacz związków zawodowych, który chce pozostać częścią swojej klasy, nie może zostać schwytany w taki fałszywy dylemat. Nikt nie może twierdzić, że nasz związek jest niezależny i sam o sobie decyduje. Czy w takim razie oznacza to, że sam decyduje się na to, by być służalczy wobec Międzynarodowego Funduszu Walutowego i wobec Banku Światowego? Co te wszystkie wymówki oznaczają? Kogo mają przekonać? Nikogo! Ten sam błąd jest popełniany przez niektórych naszych towarzyszy, którzy proponują połączenie WFTU z ITUC! To jest tak, jakby ktoś zaproponował zjednoczenie rewolucyjnej partii komunistycznej z partią socjaldemokratyczną, czy nawet z jakąś partią skrajnej prawicy. Jakby ktoś próbował połączyć olej z wodą. Robotnicy muszą sobie uświadomić, że WFTU i ITUC mają dwa różne historyczne korzenie, dwie różne strategie, różne cele, różne ideologie i podstawy teoretyczne. Nie jest możliwym połączyć tych dwóch równoległych linii, jednej, która propaguje walkę przeciwko Kapitałowi i Imperializmowi, i drugiej, która pro- wadzi do podporządkowania celów Kapitałowi i Imperializmowi. Jednakże, jeśli przyjmiemy, że nastąpi moment, w którym niektóre biurokratyczne przywództwa zaczną podążać do przodu w takim procesie sztucznego spawania, to można na pewno przyjąć, że w następnej chwili może się rozpocząć proces formowania nowej klasowo zorientowanej organizacji międzynarodowej, ponieważ jej istnienie jest obiektywną koniecznością. Wnioski ogólne Wszystkie te teorie, które pojawiają się i przemijają, mają za swój centralny cel uzasadnienie odwrotów, kompromisów, rezygnacji z zasad walki klasowej. Mają one za cel stworzenie usprawiedliwienia dla współpracy przywódców związkowych z monopolami i ich rządami. Wreszcie, wszystkie te teoretyczne wysiłki mają na celu ukrycie przed zwykłymi ludźmi prawdy: że ci liderzy związków zawodowych stracili jakikolwiek kontakt z realnymi interesami klasy robotniczej i tego, że jednocześnie są niebezpieczni dla klasy robotniczej w innych krajach. Naszym obowiązkiem jest odsłanianie na oczach pracowników tych przywódców związków zawodowych i takiej linii politycznej. Będziemy to czynić dopóki nie odpędzimy wszystkich tego rodzaju liderów od związków zawodowych, jak o tym pisał i to podkreślał w swoich pracach Lenin. Kopenhaga, Dania, 14 listopada 2012 r. G e n i u sz N i e m e ye ra i j e g o wa l ka o n owy świ a t Nocą w środę 5 grudnia, jakby to powiedział pisarz Guimarães Rosa, wiadomość o wielkiej śmierci obiegła Brazylię i cały świat. Dłonie architekta Oskara Niemeyera, dotychczas zawsze w kreatywnym ruchu nad deską kreślarską, legły bez ruchu na jego sercu, które przestało bić w wieku 104 lat. Renato Rabelo Niemeyer odszedł lecz wciąż pozostaje żywy stworzywszy rzadki model narodowej konwergencji odprowadzany na ostatnią drogę przez swych rodaków do galerii najznamienitszych postaci Narodu. Osiągnął ten panteon dzięki wielkości i pięknu swojej architektury, uważanej za jedną z ikon modernizmu na całym świecie i dzięki konsekwencji swego całego życia prowadzonego zgodnie z ideami Komunizmu, które pchnęły go ku aktywnemu i niezmordowanemu zaangażowaniu dla Brazylii i jej ludu. Jego długie 104-letnie życie można przyrównać do drzew owocowych pełnych liści, tak obfitych w owoce w jego tropikalnym kraju, które nawet gdy leciwe nie przestają kwiecić i wydawać owoce. Był człowiekiem obojętnym na pieniądze lecz pochłoniętym swoją pracą, okazującym bezgraniczną solidarność swoim towarzyszom i wszystkim tym których skrzyżowało z nim przeznaczenie. Architektura Niemeyera zaistniała i zdobyła renomę na całym świecie. Architektoniczny zbiór wolnych, lekkich kształtów, w przeciwieństwie do kątów prostych, zamiłowanie do krzywizn. Krzywizn, które jak sam stwierdził odnalazł W górach mojego kraju, ukochanej kobiecie, chmurach na niebie, falach morza. Z pracami rozrzuconymi po wielu krajach, kilku kontynentach, jego sztuka ze zbrojonego betonu wyciągnęła przepiękne twory. Szereg projektów mogłoby zilustrować po- 10 dziw różnych narodów dla jego prac, jednak niesamowity udział w projekcie Siedziby Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, w USA, w pojęciu symbolicznym, podkreśla międzynarodowe uznanie dla wartości pracy Niemeyera. Jego wygnanie podczas wojskowej dyktatury, rozpoczętej zamachem stanu w 1964 roku, pchnęło go do podróżowania po całym świecie i otwarcia biura w Paryżu. Zadeklarował swoją miłość do takich krajów jak m.in.: Francja, Algieria, ZSRR i Włochy. Jak twierdzi wybitny historyk Eric Hobsbawn: Dwudziestowieczna Brazylia bez Niemeyera jest niemożliwa do wyobrażenia. To niemożliwe żeby myśleć o dwudziestowiecznej architekturze bez niego. Miasto Brasilia to główny dowód jego miłości do Brazylii. Miasto niezależnego i imperatywnego piękna. Krzywizny i kolumny. Wolne przęsła, kopuły, wymuszające na inżynierii przekroczenie jej ograniczeń i wykonanie pozornie niemożliwych obliczeń. Wszystko ze względu na wprowadzenie zbrojonego betonu w celu uzyskania delikatności. Pewnego razu André Malraux, pisarz i minister kultury Francji, był tak zachwycony jego pracą, że oświadczył: Najbardziej fundamentalnym elementem architektonicznym od czasów kolumn greckich są kolumny Pałacu Alvorada. Lecz ten wielki Brazylijczyk, oprócz spędzania swojego życia na czynieniu naszej planety piękniejszą poprzez swoją architekturę, był jednocześnie, zgodnie i z pasją zaangażowany na szlaku uwalniania jej od niesprawiedliwości, od wojen i kapitalistycznego wyzysku. Od zarania swojego życia był związany ze sprawami ludzi i wolnościowymi ideałami Socjalizmu. W swoich wspomnieniach z dumą wzmiankuje o swoich związkach z Komunizmem i Partią Komunistyczną. Na przykład mówi, że po rozmowie z Luizem Carlosem Prestesem, użyczył miejsce, gdzie miał swoje biuro na siedzibę Komitetu

11 Miejskiego Komunistycznej Partii Brazylii (PCB) w Rio de Janeiro: Prestes, zatrzymaj dom. Twoje zadanie jest ważniejsze od mojego. Minął czas i nadszedł kres Związku Radzieckiego, przynosząc niewiarę a nawet wstecznictwo. Jednak Niemeyer twardo stał przy swoich przekonaniach: Zacząłem rozważać, iż kryzys radziecki był naturalną fazą walki politycznej, w której byt ludzki nie osiągnął wymaganego poziomu dla Komunisty, solidarnego społeczeństwa ( ) Rewolucja Październikowa była istotnym początkiem. Znakiem, iż świat się zmieni; iż każda porażka, która może nastąpić, jest przeszkodą na drodze; iż idee Marksa są wciąż niewzruszone i że walka wymaga więcej świadomości i determinacji. W Memoriale Latynoamerykańskim, rozległym kompleksie architektonicznym, wzniesionym w mieście São Paulo, ujawniają się autorskie i obywatelskie więzi z ludami Ameryki Łacińskiej. W tym pięknym kompleksie jest rzeźba, ogromna otwarta dłoń z betonu z krwią spływającą w dół. Pot, krew i ubóstwo znaczą historię tej Ameryki Łacińskiej, która była obcinana i prześladowana. Teraz pilnym stało się jej ponowne ustawienie i dokonanie jej transformacji w nienaruszalny monolit, będący w stanie uczynić kontynent niezależnym i radosnym. Kiedy w 2007 roku czcił stulecie swojego życia, prezydent Luiz Inácio Lula da Silva i minister kultury Gilberto Gil odznaczyli go orderem 'Ordem do Mérito Cultural' (za zasługi dla kultury), a także z inicjatywy senatora Inácio Arrudy Kongres Narodowy ogłosił rok 2007 'Rokiem Niemeyera' i zorganizował na część architekta specjalną sesję Senatu. Podczas obchodów stulecia swego życia był zadowolony z powodu wielkiej radości i nadziei związanych z przebudzeniem Ameryki Łacińskiej i swego kraju. W wywiadzie dla gazety Princípios oświadczył: 'W tym momencie z nami wszystko jest w porządku. Lula rozumie brazylijskie problemy. Jest robotnikiem, jest wierny swoim korzeniom i stoi po stronie ludzi. Ameryka Łacińska sama się organizuje a jej ludy wybierają bardziej ludową drogę. Mamy Hugo Cháveza i Fidela Castro, którzy są wielkimi postaciami. Po raz kolejny wyraził jasno swoje zdanie: Utopią jest próba naprawiania kapitalizmu i myślenie, że będzie on lepszy. To wielki błąd. To doktryna nędzy i egoizmu. Nie chcemy ulepszać kapitalizmu, który reprezentuje to wszystko, te różnice klasowe, biednego bez miejsca do życia. Możemy położyć kres kapitalizmowi. Jego zaangażowanie i wiara w cykl polityczny zapoczątkowany przez zwycięstwo Luli w 2002 roku zostały potwierdzone podczas kampanii prezydenckiej Dilmy Rousseffa w 2010, podczas której, pomimo ze był już na wózku inwalidzkim, nalegał na udzielenie poparcia Dilmie, która została kandydatem, co zdarzyło się w Rio de Janeiro, gdzie była wypromowana przez intelektualistów i artystów. Oscar Niemeyer to co miał najlepsze w sobie dał swojej ojczyźnie i wielu ludziom, jako obywatel i architekt. Jego nadzieje na lepsze dziś i jutro były karmione dobrocią i młodością Brazylii, a także jej kreatywnym i pracowitym ludem. Komunistyczna Partia Brazylii (PcdoB), z którą Oscar Niemeyer utrzymywał relacje przyjaźni i współpracy, łączy swój głos z głosem ludzi, Narodu, aby uhonorować ponad sto lat jego życia oraz skarb jego twórczości. Jego dzieło będzie kontynuowane wraz z nowym pokoleniem architektów zainspirowanych kreatywnością i odwagą, a jego Komunistyczne przekonania zainspirują serca i umysły dla zwycięstwa Socjalizmu w Brazylii i na świecie. P ołoże n i e p ol ski ch rob otn i ków w W. B ryta n i i Towarzyszki i towarzysze, Mając zaszczyt zwracania się do Was chciałbym na wstępie pogratulować jubileuszu istnienia Partii i życzyć kolejnych (dziesięcioleci) skutecznej walki na rzecz socjalizmu i komunizmu w Polsce i za granicą. Proszę przyjąć moje gratulacje. Tematem mojego wystąpienia jest obecna sytuacja polskiej emigracji, w świetle współczesnych problemów kryzysu w Polsce i Europie. Swoje opinie opieram prawie wyłącznie na osobistych doświadczeniach, tak zwanej obserwacji uczestniczącej, więc pozwolę sobie skupić się na sytuacji naszych rodaków tylko w Wielkiej Brytanii. Pierwszego maja 2004 roku, po latach żmudnych negocjacji, Rzeczpospolita Polska stała się członkiem rozszerzonej Unii Europejskiej. Odstąpię od oceny tego wydarzenia a kwestie czy był to fakt w historii naszego kraju pozytywny czy odwrotnie, pozostawiam Waszej, towarzyszki i towarzysze, osobistej ocenie. Jedną znaczącą rzecz ta data rozpoczęła kolejną falę emigracji zarobkowej z Polski. Gdyż oto tak zwane rynki pracy szeregu krajów otworzyły się dla pracowników nowo przyjętych państw. Jednym z tych rynków była Wielka Brytania. Kto emigrował? Moim zdaniem na początku ludzie, których pozwolę sobie nazwać arystokracją pracy. To prawdziwi beneficjenci wstąpienia Polski do Unii, ludzie, którzy w Polsce nieźle zarabiali a za granicą nawet jeszcze więcej. Wyjazd był i jest - dla nich szansą na rozwój zawodowy i życiowy. Są to lekarze, dentyści, farmaceuci, dalej: kierowcy (autobusów i TIR-ów) wszyscy ci ludzie, którzy zasłynęli pod postacią polskiego hydraulika wąsko wyspecjalizowani fachowcy i specjaliści. Być może system edukacji krajów Europy Zachodniej sprawił, iż zaczęło takich brakować, a pośród lekarzy zaczęło brakować tych, którzy pracowaliby bezpośrednio z pacjentem. Bardzo szybko za tymi ludźmi podążyła następna grupa. Bardzo liczna rzesza osób słabo wykształconych, nieznających języków obcych, ludzi, których do emigracji popchnęło szalejące bezrobocie w ich miejscu zamieszkania. Jeden po drugim, korzystając z osobistych kontaktów z tymi, którzy już się znaleźli za granicą, korzystając z ich wparcia już na miejscu, wyjeżdżali. I bardzo szybko przekonywali się, że chociaż zajęcie jest, ale okupione ciężką pracą, bardzo skromnymi warunkami mieszkaniowymi i godzeniem się na wyzysk, o którym wspomnę później. Koniec końców, po jakimś czasie przywykają do nowych warunków, urządzają się, ale nigdy kraju, do którego przybyli nie nazwą swoim. Czują się tu obco, i gdyby zapewniono im godną pracę w Polsce, wielu by wróciło, bo w kraju widzą swoje miejsce. Ale często jest inaczej, w kraju nic ich nie czeka, żadna perspektywa. To ich Brytyjczycy najbardziej kryty- 11

12 kują za to, że nie znają miejscowego języka i nawet nie są zainteresowani jego nauką. Żyją w trybie praca-miejsce snu, odwiedzają polskie sklepy, aby kupić coś polskiego do jedzenia, odwiedzają najtańsze markety, najtańsze sklepy z odzieżą są inni. Kolejna grupa to ludzie w przedziale wieku lat, absolwenci tych kierunków szkół wyższych, o których mówi się, iż 'produkują bezrobotnych' politologów, socjologów, specjalistów od resocjalizacji. Także moja skromna osoba częściowo podpada pod to zjawisko. Nie oceniam motywacji, która rodaków z wyższym wykształceniem popchnęła za granice, bo ona u każdej osoby bywa różna i nie zawsze oznacza osobistą porażkę. Jest jednak coś nie tak w naszym systemie edukacji, skoro uparcie, rok po roku, 'produkuje się' specjalistów z dyplomem, którzy potem montują części w zakładach za granicą. Może zbyt pochopnie zlikwidowano te zawodówki? Kolejna, nie aż tak liczna grupa, to ci, którzy opuścili kraj, aby móc swobodnie wyznawać swoją religię albo wyrażać swoje myśli i poglądy. Nie to, żeby byli tu jakoś narażeni na utratę życia czy wolności. Po prostu żyją przeświadczeniem, iż są kraje w Europie, w których mogą się realizować swobodniej. Polska stała się dla nich za duszna w kategoriach ideologicznych. Niech przykładem będzie to, iż w Wielkiej Brytanii funkcjonuje kilka partii komunistycznych a w Polsce jedna, w dodatku w atmosferze nagonki i propagandy dziejowej zemsty. Słowa uznania dla Was towarzysze, że macie odwagę działać w takich warunkach. To czyni Wasz jubileusz jeszcze cenniejszym. Grupą przyjmującą emigrację z największym optymizmem jest polska młodzież, którą rodzice ściągnęli do siebie za granicę. To oni mają szansę w pełni tam się odnaleźć. Chodzą do miejscowych szkół, szybko łapią język i miejscową kulturę, są pełni entuzjazmu. Tych ludzi w przyszłości zabraknie dla Polski. Zabraknie, bo oni absolutnie nie mają zamiaru wracać do kraju. I ostatnia grupa, o której też należy wspomnieć to przestępcy. Oni też wyjechali. Oni tez zwietrzyli, że Europa to dla nich szansa. Kilka lat potrwało zanim policje krajów zachodnich nauczyły się z nimi postępować i przy współpracy polskich organów ścigania kolejno ich wyławiają i deportują, także tych poszukiwanych za przestępstwa w kraju. Kiedy w 2008 roku eksplodował kryzys, gwałtownie skoczyły w górę wskaźniki przestępczości w Polsce. Okazało się, że także oni wrócili, bo zabrakło punktów zahaczenia za granicą. Kilka słów o średnich zarobkach. Przesadą byłoby stwierdzenie, iż Polacy w Wielkiej Brytanii biedują, ale też nie są krezusami. Mam tu na myśli klasę robotniczą. Średnia funtów miesięcznie plasuje rodaków w granicach dochodu uznawanego w tamtym kraju za minimum socjalne. Trzeba podkreślić, iż standard życia uważany za minimum socjalne tam nie ma wiele wspólnego z podobnym w Polsce. Jeżeli ma się stałą i pewną pracę, a także regularne możliwości pracowania w nadgodzinach, to jest to życie skromne ale stabilne. Polak opłaca pokój (mieszkanie jeśli mieszka z rodziną), wyżywienie, wysyła około 200 funtów miesięcznie do Polski na utrzymanie bliskich, resztę pieniędzy przeznacza na ubrania, środki czystości, drobne rozrywki i utrzymanie samochodu (jeśli posiada). Pracując na umowę przez 12 agencję, czyli będąc narażonym na natychmiastowe zwolnienie z pracy według uznania zakładu, w którym wykonuje obowiązki, musi mieć odłożone kilkaset funtów na wypadek kilku tygodni braku źródła zarobkowania. Takie są realia. Jakiś czas temu rozmawiając z Polakiem z kraju spotkałem się z zarzutem, iż ja zarabiam 6.50 funtów na godzinę a on 4 złote. Towarzysze, to nie jest tak, że pomnoży się funty razy pięć i wyjdzie ile zarabia Polak tam. Koszty życia są tam takie, że te 6.50 funtów nie znaczy wiele więcej niż 4 złote zarobione w Polsce. Społeczeństwo brytyjskie jest jeszcze bardziej podzielone klasowo niż polskie. W zupełnie innych dzielnicach mieszka klasa średnia, jeszcze innych bogaci mieszkańcy, a jeszcze gdzie indziej najmniej zarabiający. Wszystko regulują ceny czynszów na danym obszarze. Z powodu na kosztów wynajmu nasi rodacy mieszkają w dzielnicach dla najuboższych (mam na myśli polskich robotników). Takie też są realia. W trakcie ostatnich lat przebywania polskiej emigracji w Wielkiej Brytanii niektórzy pracodawcy nauczyli się jak ten fakt najlepiej wykorzystać dla siebie. Popowstawały zakłady pracy zatrudniające wyłącznie emigrantów, w których niższy i średni personel zarządzający też składa się z nie-brytyjczykow. Są to prawdziwe obozy pracy, w których pracownikom płaci się najniższą z możliwych stawek placowych. W zakładach zatrudniających obywateli miejscowych, gdzie emigranci są tylko dodatkiem, przestrzega się tego, że godziny obowiązkowe opłacane są po normalnej stawce (wyższej niż najniższa możliwa) a nadgodziny odpowiednio więcej. Wydawałoby się, że to oczywiste. Nie w niektórych 'obozach pracy'. Tam pracuje się dziennie, co najmniej dziesięć godzin, a jak jest okres zwiększonych zamówień to nawet bywa dwanaście, wszystko po minimalnej stawce za godzinę. Pracownik po latach nieprzerwanej pracy dostaje podwyżkę stawki godzinnej, taką samą, jaką ja dostałem po trzech miesiącach, będąc zatrudnionym przez agencję pracy a nie na stalą umowę. Mało tego, wiedząc, że Polak nie znający języka i tak nie ma wyjścia, w zakładach zatrudniających emigrantów wymyśla mu się karkołomne obostrzenia, śrubuje normy produkcji, podgląda kamerami TV przemysłowej czy nie kradnie albo się nie obija itd. Wszystko za małe pieniądze. Wiec Polak pracuje po godzin dziennie, dodatkowo w sobotę (nie każdą) kolejne 6. Wszystko po to, żeby zarobić te funtów tygodniowo i żyć na poziomie, o jakim wspomniałem. Jest to zjawisko dla polskiej arystokracji pracy nieznane. Nawet ci, którzy choć znają język i trafili do zakładu zatrudniającego miejscowych mają lepiej, bo chociaż też zarabiają te , to jednak pracują po 8 godzin dziennie (plus nadgodziny w soboty). Wymienione stawki ulegają podwyższeniu dla wszystkich pracujących na nocnych zmianach. Znajdują się miłośnicy takiego trybu, w imię zarobienia szybciej i powrotu do kraju. Bynajmniej nie jest to praca sprzyjająca prowadzeniu życia osobistego. W Wielkiej Brytanii emigrant unika chorowania w sensie brania zwolnienia lekarskiego. Jeśli nawet honorowane są takowe to stawka dzienna za pobyt na zwolnieniu jest tak niska, że rodacy wolą chodzić do pracy chorzy. Biorą środki przeciwbólowe, przeciwgry-

13 powe, chorują i pracują. System zarobkowania za godzinę pracy wytwarza specyficzną atmosferę pazerności na pieniądze, wyliczania grosza, dążenia żeby pracować jak najdłużej, bo więcej się zarobi. Ale i tak nie są to jakieś wielkie zarobki w przypadku robotnika. Pod wpływem kryzysu, który osaczył Europę, podejście Brytyjczyków w stosunku do emigrantów drastycznie się zmieniło. Z postawy życzliwej i opinii o nas, jako tych, którzy napędzają miejscową gospodarkę do niechętnej, wręcz wrogiej, gdyż rzekomo odebraliśmy im pracę. Prawda jest taka, iż emigranci wykonują te prace, które Brytyjczycy zostawili nam do wykonywania, prace ciężkie, w trudnych warunkach. Dodatkowo niektórzy pracodawcy wykorzystali sytuację i pogorszyli warunki płacowe, wiedząc, że mogą sobie na to pozwolić. Ci Brytyjczycy, którzy pracować nie chcą, którzy wolą symulować schorzenia, aby otrzymywać stały zasiłek (tzw. benefit) i tak do pracy się nie wybierają. Emigranci wcale nie są faworyzowani. Miejscowy może sobie pozwolić na notoryczne spóźnienia albo nieusprawiedliwione nieobecności. Z taką osobą się rozmawia, wyjaśnia, daje ostatnią szansę. Emigrant byłby wyrzucony maksymalnie po drugim razie. Dla osoby z zewnątrz wygląda to tak jakby emigrantów obwiniano o spowodowanie pogorszenia wygodnego trybu życia sprzed kryzysu. Takie swoiste poszukiwanie kozła ofiarnego. Jest dziwne, że w tym morzu różnorakich języków, rożnych nacji, które przez lata napływały do Wielkiej Brytanii, właśnie język polski irytuje miejscowych najbardziej. Nie izolujemy się bardziej niż muzułmanie, nie ubieramy się inaczej niż miejscowa klasa robotnicza. Mamy jedną wadę: jesteśmy zaradni, zdeterminowani w zdobywaniu swojej pozycji poprzez ciężką pracę, zorganizowani poprzez samopomoc, ogłoszenia w polskich sklepach. Brytyjczyków to denerwuje, bo ciężka praca nie leży w ich naturze a Polacy pozawyżali normy, mają swoiste podejście do solidności, często szukają wymówek, Polak pojawi się w pracy zawsze. W kampanii antyemigracyjnej, a konkretnie antypolskiej, przoduje dziennik The Sun, chyba najbardziej poczytny na Wyspach. Rok temu w sondzie, która nacja odmieniła Wielką Brytanię najbardziej' wygraliśmy my, Polacy. Nie muzułmanie stawiający meczety i islamskie szkoły, których żony noszą na ulicach hidżab, nie czarnoskórzy z Kenii, Jamajki, którzy sprawili, że ulice stały się bardziej kolorowe i weselsze, nie to Polacy. Kiedy jedną Brytyjkę zapytałem, dlaczego, dlaczego nie oni, ci z innych kontynentów? Odpowiedziała, bo Polacy też są biali i spośród białych odmienili najbardziej. Już nie chciałem być nieuprzejmy i powiedzieć, że w sondzie nie chodziło o białych tylko wszystkich. Nie było sensu, na uprzedzenia nic się nie poradzi. Bardziej obiektywny 'Independent' postarał się opisać sytuację także z innej strony, ze strony pracodawców. A dla nich emigranci, w tym Polacy, to wymarzeni pracownicy. Nie ze względu na możliwość ich wykorzystywania, lecz takie cechy jak: pracowitość, punktualność czy szacunek dla pracy (po to by jej nie stracić). Wymieniali konkretne przykłady, w których miejscowy bezrobotny wynajdywał niezliczone wymówki, żeby nie przyjść a emigrant był dyspozycyjny zawsze. Kiedy dwa lata temu w Wielkiej Brytanii był zimowy kata- klizm, czyli spadł śnieg, kraj stanął, do pracy pospóźniali się albo w ogóle nie dotarli pracownicy, ale nie Polacy. Kilkucentymetrowy opad nie jest dla nas powodem do spóźnień. Jest szereg zakładów, które przed uwolnieniem rynku pracy w Wielkiej Brytanii miały kłopoty ze skompletowaniem załogi, bo praca tam jest trudna i uciążliwa teraz nie mają problemu, bo są Polacy. Co smutne jedna z rodzin tam pracujących doświadczyła szykan w postaci demonstracji sfrustrowanego tłumu około 30 osób przed swoim domem, gdyż rzekomo odebrali Brytyjczykom pracę. Nie pomogły wołania, że przyjechali, aby podjąć pracę odpowiadając na ogłoszenie, na które mógł odpowiedzieć każdy, także miejscowy. Musiała interweniować policja. Nastroje bywają czasami nieciekawe. Takie napięcie spowodowane niechęcią do nas w zasadzie utrzymuje się cały czas, jest tylko maskowane wpojona brytyjska uprzejmością, która nie jest szczera. Lecz to nieprawda, ze tamci ludzie są z natury ksenofobami. Jesteśmy internacjonalistami i nie hołdujemy myśleniu my-oni. Każdy naród ma swój Smoleńsk i swoją aborcję. Niemogący stawić czoła prawdziwym problemom system burżuazyjny wynajduje dla nas i dla innych narodów Europy sztuczne problemy. Nie ma większego koszmaru burżuazji niż zjednoczona, świadoma swojego znaczenia i praw, klasa robotnicza. Dlatego w każdym państwie Europy i Ameryki Północnej maszyna ideologiczno propagandowa wmawia miejscowej klasie robotniczej, że nie istnieje, napuszcza jednych na drugich, aby dać im coś w zamian - Brytyjczyków na Polaków, Polaków na Rosjan itd. Ta bardzo nieodpowiedzialna i niebezpieczna gra już jedne krwawe żniwo w Europie zebrała, ale widocznie lekcja jugosłowiańska nie wszystkich czegoś nauczyła. W obecnej sytuacji, przy funkcjonowaniu obecnego systemu, jaki omówiłem, nie ma bliskich perspektyw na stowarzyszanie się Polaków w organizacjach związkowych czy politycznych. Prywatnie poszczególne osoby być może byłyby zainteresowane, ale na pewno nie w formie uczestnictwa w organizacji zakładowej. Zbyt duża presja i strach przed utratą pracy. Sytuacja nie osiągnęła jeszcze takiego poziomu desperacji, który jak w krajach południa Europy, pchnąłby ku masowemu oporowi. Rząd i pracodawcy mają świeżo w pamięci zamieszki sprzed roku, dlatego umiejętnie dozują niedostatek, aby nie przesadzić. Miejscowi obywatele otrzymują oferty pracy na pól etatu, pracy tymczasowej. Cokolwiek, żeby tylko im coś dać. Jest to poniekąd naturalne działanie, ale nie leczące przyczyny tylko skutki kryzysu. Niemniej osobiste wyrażanie poglądów, skłanianie rodaków do refleksji nad prawdziwą kondycją ich życia może w dłuższej perspektywie przynieść efekty, może odjąć postawę samozadowolenia, czasem wręcz poczucia wyższości w stosunku do tych, co zostali w kraju. Dlatego, że w każdym kraju Europy klasa robotnicza ma takich samych przeciwników i ten sam system ucisku. Inni ten kryzys wywołali a innym każe się za to płacić. Zawsze, jak kapitalizm kapitalizmem, było tak samo klasa robotnicza ciężką pracą zapewniała i zapewnia próżniacze życie burżuazji. Felix (referat wygłoszony na Konferencji 10 -lecia) 13

14 HISTORIA Ludwik Krzywicki zapomniany polski marksista Ludwik Krzywicki urodził się w Płocku 21 sierpnia 1859 r. w zubożałej rodzinie ziemiańskiej. W rodzinie Krzywickich nie przelewało się. Szczególnie ciężka sytuacja materialna zapanowała po śmierci ojca Ludwika Tadeusza Krzywickiego. Mały, niespełna dwuletni Ludwik wraz z matką Kamilą z domu Iwanicką zamieszkali wówczas w domu jego dziadka Franciszka Ksawerego Iwanickiego republikanina z przekonań oraz uczestnika powstania listopadowego z 1831 r. Dziadek L. Krzywickiego rozbudził w nim uczucia patriotyczne oraz historyczne zainteresowania. Pomimo ciężkiej sytuacji materialnej i przysłowiowego wiązania końca z końcem, Ludwikowi udało się dzięki ogromnemu samozaparciu ukończyć gimnazjum w Płocku i rozpocząć w 1878 r. dalszą naukę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, na wydziale matematyczno fizycznym. Warto w tym miejscu odnotować, iż dwa lata wcześniej, w 1876 r. powstało na uczelni warszawskiej pierwsze kółko socjalistyczne. Swoją działalność zapoczątkowały również pierwsze kółka socjalistyczne wśród robotników warszawskich. W tym samym natomiast roku, w którym przybył do Warszawy Ludwik Krzywicki powstały w tym mieście pierwsze Kasy Oporu. Utworzone z inicjatywy Ludwika Waryńskiego zabezpieczały one fundusze na okres strajku. Kasy Oporu były jedną z pierwszych form zorganizowanej, świadomej samoobrony robotników przed wyzyskiem ze strony fabrykantów. W okresie studenckim (lata ) Ludwik Krzywicki po raz pierwszy zetknął się z pracami Karola Marksa, w szczególności z jego największym dziełem Kapitałem. Był to rosyjski przekład tej pracy. Ludwik Krzywicki podkreślał później, że: była to pierwsza książka ekonomiczna, która ustaliła jego stosunek do zagadnień społecznych na resztę życia. Odtąd świadomie stał się zwolennikiem oraz propagatorem myśli marksistowskiej. Podejmuje współpracę z członkami Proletariatu pierwszej, rewolucyjnej partii robotniczej na ziemiach polskich pod zaborami, której inicjatorem i duszą był wspomniany wyżej Ludwik Waryński. W 1883 r. Ludwik Krzywicki został wydalony z uczelni za udział w nielegalnym, patriotycznym wiecu studenckim przeciwko wzrastającej rusyfikatorskiej, antypolskiej polityce caratu. Nie mogąc studiować na obszarze ówczesnej Rosji carskiej, Ludwik Krzywicki próbował zapisać się na medycynę w Krakowie, lecz władze austriackie również dały mu wyraźnie do zrozumienia, że na terytorium Galicji ze względu na swoje wywrotowe poglądy polityczne jest osobą niepożądaną. W 1884 r. udał się do Lipska, następnie przeniósł się do Zürichu, gdzie brał udział w życiu licznej wówczas emigracji socjalistycznej, Wreszcie na krótko osiadł w Paryżu. Podczas pobytu za granicą wykorzystał istniejące tam szersze możliwości dostępu do literatury marksistowskiej. 14 Rezultatem podjętej wówczas współpracy ze Stanisławem Krusińskim również przekonanym marksistą było przetłumaczenie na język polski pierwszego tomu Kapitału Karola Marksa. Na początku lat 80. XIX stulecia Ludwik Krzywicki podejmuje także wytężoną działalność publicystyczną na łamach polskiej prasy socjalistycznej: Walki Klas oraz Przedświtu. Zdając sobie sprawę jak ważną rolę miała do spełnienia w ówczesnych niesprzyjających robotnikom warunkach prasa propagująca i wyjaśniająca zasady socjalizmu starał się, by jego publicystyczny przekaz był jasny, konkretny a przede wszystkim zrozumiały dla polskiego robotnika: Raju dopóty nie będzie, dopóki ci, co pracują, nie wypędzą wszystkich darmozjadów: i panów i fabrykantów (...) z urzędnikami, policją, żandarmami - podkreślał z naciskiem na łamach socjalistycznego Przedświtu w 1884 r. dodając jednocześnie: taki to już dzisiejszy porządek, że najlepiej się dzieje tym, co nic nie robią, a tylko z cudzej pracy żyją, a najgorzej tym co najwięcej i najciężej pracują - zaznaczał z goryczą Ludwik Krzywicki. Kierując swoje słowa do polskich robotników zwracał im uwagę, że: socjalizm podaje sposób rozumnego i sprawiedliwego urządzenia społeczeństwa. Więc każdy, w interesie którego leży, aby urządzenia ludzkie rozumnie i sprawiedliwie były prowadzone, musi zostać socjalistą - przekonywał Ludwik Krzywicki dodając, że polscy robotnicy powinni zrozumieć, że tylko od socjalizmu mogą się czegoś dobrego spodziewać. W 1886 r. władze carskie pozwoliły mu na powrót do Kongresówki i zamieszkanie w rodzinnym Płocku. Dwa lata później, w 1888 r. przeniósł się do Warszawy. Pomimo ciągłej obserwacji ze strony carskiej policji, Krzywicki odnowił kontakty z warszawskim środowiskiem robotniczym. Objął także kierownictwo nad działalnością wydawnicza Koła Oświaty Robotniczej przy Związku Robotników Polskich (ZRP). Wśród założycieli tej proletariackiej organizacji znaleźli sie m. in. ślusarz Jan Leder oraz zecer Henryk Wilkoszewski. Jej patronem ideowym był natomiast Ludwik Krzywicki. W tym okresie Krzywicki utrzymywał także kontakty z działaczami innej robotniczej organizacji Drugiego Proletariatu. W tym miejscu warto podkreślić, iż jednym z jej twórców był Marcin Kasprzak, który dla sprawy robotniczej poświęcił swoje życie. Podkreślić należy również, iż w tym okresie (druga połowa lat 80. XIX stulecia) Krzywicki intensywnie pracował nad dalszym tłumaczeniem Kapitału Karola Marksa, Początków cywilizacji i Wojny chłopskiej Fryderyka Engelsa oraz Nędzy filozofii Karola Marksa. Na początku lat 90. XIX stulecia, aby uniknąć aresztowania kolejny raz opuszcza Królestwo Polskie. Udaje się do Berlina a następnie za Ocean do Stanów Zjednoczonych zajmując się tam przede

15 wszystkim praca naukową w dziedzinie socjologii. Do Warszawy powraca w 1893 r. Władze carskie bacznie śledzące działalność Krzywickiego czekały na odpowiedni dla nich moment, by go aresztować. Dogodnym pretekstem stał się udział Ludwika Krzywickiego w pogrzebie jednego z założycieli i działaczy Związku Robotników Polskich Janusza Tańskiego. Udział w pogrzebie Tańskiego carskie władze potraktowały jako wyraz politycznej manifestacji. Krzywicki został aresztowany i skazany na sześć miesięcy więzienia. W ciągu następnych kilkunastu lat za swoja działalność polityczną Krzywicki był kilkakrotnie aresztowany przez carskie władze i skazywany na kary więzienia. Rzeczą charakterystyczną było, iż w latach jego aresztowania miały miejsce zazwyczaj na krótko przed robotniczym świętem 1 Maja. Władze carskie pamiętające jego płomienne przemówienia, które wygłaszał podczas wieców w okresie rewolucji 1905 r. za wszelką cenę starały się uniemożliwić mu publiczne wystąpienia. Warto zauważyć, iż w okresie rewolucji 1905 r. Ludwik Krzywicki związał się z Polską Partią Socjalistyczną wchodząc do redakcji jednego z jej organów prasowych Kuriera Codziennego. Liczne trudności, na które napotykał Ludwik Krzywicki nie zniechęcały go do dalszej działalności. Wręcz przeciwnie. W latach aktywnie uczestniczył w organizowaniu oświaty robotniczej. Ponadto na łamach swojej publicystyki ze zdwojoną siłą jeszcze bardziej piętnował z marksistowskiego punktu widzenia otaczającą rzeczywistość społeczną. W wydanym w 1909 r. zbiorze artykułów dotyczących najbardziej palących kwestii społecznych pod zbiorczym tytułem W otchłani L. Krzywicki świadomy roli i znaczenia słowa drukowanego zwracał uwagę na upadek i znikczemnienie prasy burżuazyjnej : swoboda prasy, tj. dostęp do dziennikarstwa został zamknięty przed hołyszem, który ma przekonania, ale nie ma kapitałów. Narzędzie walki ideowej przywłaszczył sobie przedsiębiorca, który bynajmniej nie zaprząta się kwestią, co jest z pożytkiem dla rzeczy publicznej, jeno co napędzi mu pieniędzy do kieszeni. (...) Prasa, która pod wpływem orgii pieniężnej, z jej życiem nerwowym, urywaniem czasu wszelkiemu spożyciu i poświęceniem go jedynie na pracę produkcyjną tj. robienie geszeftów, ugrzęzła cała w bagnisku reporterki, stacza się jeszcze bardziej w otchłań znikczemnienia dzięki objęciu jej sterów przez żądny zysków kapitał. (...) Zapanowała w niej religia Interesu, arcykapłanem jest kapitalista uznający jedną tylko cnotę prędkiego robienia majątków, zakrystianem reporter - zaznaczał L. Krzywicki. Pokusić się można o stwierdzenie, iż pomimo upływu niemal stu lat powyższe słowa we współczesnej nam kapitalistycznej Polsce nadal niestety zachowują swoją aktualność. W latach a więc w okresie I wojny światowej L. Krzywicki pełnił funkcję członka Centralnego Komitetu Obywatelskiego miasta Warszawy. Celem HISTORIA tej instytucji była opieka nad cywilna ludnością miasta, która na własnej skórze doświadczała skutków toczącej się wówczas wojny. Jako przewodniczący Wydziału Pracy tegoż Komitetu zwołał wówczas pierwszą konferencję związków zawodowych. W niepodległej Polsce, w 1921 r. Ludwik Krzywicki objął na Uniwersytecie Warszawskim katedrę historii ustrojów społecznych. W swoich wykładach łączył imponującą wiedzę, różnego rodzaju dane oraz sporą dawkę faktów z krytyczną analizą ówczesnej przedwrześniowej rzeczywistości społeczno politycznej. Na początku lat 20. XX stulecia Ludwik Krzywicki związał się także z Uniwersytetem Ludowym w Warszawie. Instytucja ta stanowiła wówczas jeden z prężniej rozwijających się ośrodków kultury robotniczej. W połowie 1924 r. Uniwersytet Ludowy został zamknięty przez władze państwowe. Powodem były zbyt duże wpływy jakie zdobyli na tej uczelni polscy komuniści. W 1936 r. władze sanacyjne uznały, iż przyszedł najwyższy czas, by wysłać sędziwego już wówczas L. Krzywickiego pogardliwie określanego przez przeciwników czerwonym socjologiem na emeryturę. Katedra historii ustrojów społecznych na Uniwersytecie Warszawskim została zlikwidowana a na jej miejsce władze utworzyły katedrę teologii... Na przymusowej emeryturze Ludwik Krzywicki poświęcił się całkowicie pracy w Instytucie Gospodarstwa Społecznego (IGS). Działalnością IGS kierował w latach Instytucja ta specjalizowała się w badaniach nad warunkami życia ludzi pracy w Drugiej RP. Instytut Gospodarstwa Społecznego poprzez swoich członków był powiązany z ruchem robotniczym i radykalnym odłamem ruchu ludowego. Pod patronatem IGS ukazały się: Pamiętniki bezrobotnych (w 1933 r.), Pamiętniki chłopów (T. 1 2, w latach ) oraz Pamiętniki emigrantów (T. 1 2, w 1939 r.). Powyższe prace winni przeczytać szczególnie ci historycy, którzy spoglądają na przedwojenną Polskę przez różowe okulary i którzy z uporem maniaka propagują współcześnie prymitywne w istocie rzeczy zestawienie: Polska międzywojenna jako nieskazitelny wzór cnót i wszelkich wspaniałości i Polska powojenna - komunistyczna jako wcielenie zła, wszystkiego co najgorsze i nic ponadto. Ludwik Krzywicki pionier polskiej myśli marksistowskiej zmarł w Warszawie, w trzecim roku okupacji hitlerowskiej 10 czerwca 1941 r. Miał 82 lata. Za podsumowanie niniejszych rozważań o Ludwiku Krzywickim niech posłużą jego słowa, które dla współczesnej, autentycznie ideowej polskiej lewicy stanowić powinny swoiste jej credo: nie jesteśmy zwolennikami panów filozofów doradzających wobec spraw publicznych bezczynne siedzenie z założonymi rękami. Teraźniejszość nas nie tylko nie zadowala, ale przejmuje najwyższą odrazą. Ryszard Rauba 15

16 Z ŻYCIA PARTII N O WY RO K W Nowym Roku członkom i sympatykom KPP, czytelnikom Brzasku oraz wszystkim ludziom pracy życzymy sukcesów w pracy zawodowej, działalności społeczno-politycznej, optymizmu, energii oraz odwagi w walce o lepsze jutro. Życzymy również pomyślności oraz spełnienia marzeń w życiu osobistym. Niech 2013 rok będzie ostatnim rokiem kapitalistycznego wyzysku. Niech w Nowym Roku zakończy się polityka przerzucania na społeczeństwo skutków kryzysu kapitalizmu, a jego beneficjenci poniosą konsekwencje swojej antyspołecznej polityki. Aby tak się stało, musimy prowadzić jeszcze aktywniejszą walkę o ustrój sprawiedliwości społecznej. Przypominamy odpowiedzią na kapitalistyczny kryzys jest socjalizm. My możemy istnieć i rozwijać się bez kapitalistów - oni bez nas nie. Redakcja Publikowane artykuły wyrażają opinie autorów i nie zawsze są zgodne z poglądami Redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i nadawania im tytułów. Skład Redakcji: Krzysztof Szwej (redaktor naczelny), Beata Karoń. brzask@o2.pl. Komunistyczna Partia Polski skr. poczt. 154, Dąbrowa Górnicza. Opłatę za Brzask należy wpłacać na konto bankowe Partii z dopiskiem za Brzask. PKO BP S.A. Oddział I Dąbrowa Górnicza