CYFROWE WIZUALIZACJE URBANISTYCZNE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWAŃ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CYFROWE WIZUALIZACJE URBANISTYCZNE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWAŃ"

Transkrypt

1 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Człowiek i Środowisko 35 (1-2) 2011, s Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński CYFROWE WIZUALIZACJE URBANISTYCZNE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWAŃ Słowa kluczowe: wizualizacja urbanistyczna, wirtualna rzeczywistość, zarządzanie przestrzenią Otaczające nas środowisko cechuje się dużą różnorodnością, a stopień jego złożoności wzrasta niemal nieskończenie przy każdej próbie jego bliższego poznania. Już w starożytności zauważono, iż przedstawianie poszczególnych aspektów otaczającego środowiska za pomocą abstrakcyjnych symboli graficznych pozwala niejednokrotnie lepiej uchwycić istotne jego cechy oraz właściwości. Przykłady stanowią liczne wizualizacje, począwszy od rysunków, obrazów przedstawiających otaczającą przestrzeń, poprzez opracowania kartograficzne, a skończywszy na cyfrowych trójwymiarowych wizualizacjach przestrzennych. W każdym z wymienionych sposobów model struktury poszczególnych komponentów środowiska jest i pozostanie jedynie jego reprezentacją, bardziej lub mniej zgeneralizowaną. W niniejszym artykule ograniczymy się do prezentacji cyfrowych wizualizacji urbanistycznych. Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne Przez wizualizację cyfrową należy rozumieć wspieraną komputerowo, interaktywną, graficzną (wizualną) reprezentację danych w celu rozsze- 53

2 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński rzenia procesu poznania. 1 Zalety abstrakcyjnych, uogólnionych modeli rzeczywistości docenili naukowcy, uznając wizualizację jako wartościowe narzędzie wspomagające rozwój badań naukowych. Uwzględniając zakres tematyczny poszczególnych wizualizacji, wyróżniamy wśród nich m.in. wizualizacje urbanistyczne 2, prezentujące sposób zagospodarowania przestrzennego między innymi miast oraz osiedli. Wykorzystując trójwymiarową wizualizację urbanistyczną możemy określać: lokalizację jej poszczególnych elementów, kierunki, odległości, wysokości, kształty, relacje przestrzenne itd. Ponadto prawidłowo przygotowana wizualizacja ma wiele zastosowań praktycznych, m.in.: ułatwia sposób komunikacji, umożliwia wykonywanie symulacji, stymuluje proces poznawczy, wspomaga rozwiązywanie problemów. Obecnie głównymi argumentami przemawiającymi za stosowaniem cyfrowych wizualizacji urbanistycznych jest m.in. szybki rozwój technologii komputerowych, wzrost mocy obliczeniowej i związana z tym zdolność do odwzorowywania wysokorozdzielczej, wielokolorowej grafiki oraz animacji w czasie rzeczywistym. Wizualizacjom sprzyja rozwój automatyzacji systemów pozyskiwania danych (chociażby wykorzystywanie danych z naziemnego i lotniczego skaningu laserowego, ukośnych zdjęć lotniczych, zobrazowań satelitarnych). Wspomniane wizualizacje pośrednio wywodzą się z bardzo popularnych niegdyś makiet, czyli sposobu obrazowania modeli kompozycji przestrzennych, budynków, obiektów małej architektury, wnętrz mieszkalnych, urządzeń itp., przy użyciu tworzyw naturalnych bądź sztucznych (np. drewno, metal, tektura, plastik) w pomniejszonej zazwyczaj skali. Wizualizacje urbanistyczne dysponujące trzecim wymiarem (3D) zapewniają zbliżony przekaz informacji o danym terenie co makiety, tyle że w formie wirtualnej. Wizualizacje nie dostarczają możliwości bezpośredniego fizycznego obcowania z wygenerowanym modelem. Głównym celem wizualizacji jest jak najwierniejszy przekaz informacji o terenie. Dlatego też obcowanie ze środowiskiem wirtualnym nie powinno stanowić żadnych przeszkód, wręcz 1 Readings in Information Visualization, using vision to think., ed. Stuart K.Card, Jok D. Mackinlay, Ben Shneiderman, Morgan Kaufmann, Series in Interactive Technologies, Urbanistyka dział architektury zajmujący się zasadami planowania przestrzennego miast i osiedli (Źródło: 54

3 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań może otwierać nowe możliwości. Cyfrowe wizualizacje 3D są wynikiem stosowania wyspecjalizowanego typu modelowania komputerowego. Dzięki zastosowaniu w nim niejednokrotnie bardzo skomplikowanych operacji mamy możliwość prezentacji uproszczonej wersji otaczającej nas rzeczywistości oraz zachodzących w niej procesów. Do wykonania cyfrowej wizualizacji urbanistycznej 3D powinniśmy posiadać szereg danych o poszczególnych obiektach, takich jak: lokalizacja, sposób posadowienia, wymiary zewnętrzne, kształt bryły, pokrycie elewacji oraz dachu itp. Wraz ze wzrostem szczegółowości naszej prezentacji graficznej może stać się również niezbędne posiadanie danych o poszczególnych detalach prezentowanych obiektów. Ponadto należy również dysponować danymi o ich otoczeniu, tj. sposobie zagospodarowania terenu, ukształtowaniu powierzchni itp. W wizualizacjach urbanistycznych w celu przedstawienia ukształtowania terenu zastosowanie znajduje numeryczny model rzeźby terenu (Digital Terrain Model DTM, Digital Elevation Model DEM). Jest to numeryczna reprezentacja fragmentu powierzchni ziemskiej, utworzona zazwyczaj przez zbiór punktów tej powierzchni oraz algorytmy służące do aproksymacji jej położenia i kształtu na podstawie współrzędnych x, y, z tych punktów 3. Stopień szczegółowości modeli budynków określamy w skali CityGML LoD 4. Taka standaryzacja pozwala rozróżnić produkty oraz stawiane im wymagania na każdym z poziomów dokładności. W tym celu wyróżnionych jest pięć głównych poziomów dokładności: LoD (Level of Detail) w zależności od złożoności geometrycznej, dokładności i kompletności modeli 3D. LoD 0 (świat, kraj) Charakterystyka: NMT pokryty ortofotomapą; 2,5D wymiarowa prezentacja (2D+H); Dachy: brak; Dokładność XY/H: >/5m / >/5m LoD 1 (region, miasto) Charakterystyka: proste bryły z płaskimi dachami, model blokowy; Dachy: tylko płaskie; Dokładność XY/H: 5m / 5m LoD 2 (miasto, dzielnica) Charakterystyka: model z teksturami z rozróżnieniem typu dachu i jego kubatury; Dachy: rzeczywiste; Dokładność XY/H: 2m / 1m 3 Źródło: r. 4 Źródło: CityGML LoD; r. 55

4 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński LoD 3 (kwartał, ulica) Charakterystyka: wiernie odwzorowana elewacja, wyodrębnione wszystkie elementy o rozmiarach powyżej 0,5 m, wysokorozdzielcze tekstury, dokładnie oddany kształt i typ dachu; Dachy: rzeczywiste o wysokim stopniu szczegółowości; Dokładność XY/H: 0,5m / 0,5m LoD 4 (pojedyncze obiekty) Charakterystyka: bardzo szczegółowe odwzorowanie z zewnątrz jak i wewnątrz, zawierające położenie ścian, drzwi oraz pozostałych elementów, wyodrębnione wszystkie elementy o rozmiarach powyżej 0,2m; Dachy: Wierne; Dokładność XY/H: 0,2m / 0,2m Przedstawienie tego co nas otacza, przy zastosowaniu nawet najdokładniejszego modelu, pozostaje jednak tylko jego przybliżeniem. Takie przybliżenie rzeczywistości nazywamy wirtualną rzeczywistością. Wirtualna rzeczywistość Wirtualną rzeczywistość 5 (ang. Virtual Reality) można definiować jako obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznych i wykorzystaniu danych cyfrowych. W VR przedstawione są prawdziwe bądź fikcyjne miejsca i zachodzące w nich zdarzenia. Użytkownicy oprogramowania tworzącego VR mogą w niej uczestniczyć, wykorzystując urządzenia peryferyjne komputera, m.in. takie jak mysz, klawiatura, głośniki i przede wszystkim monitor. Za pomocą nich jesteśmy w stanie poruszać się po scenie VR oraz reagować na bodźce wzrokowe, słuchowe i inne. Wraz z rozwojem techniki VR coraz bardziej przypomina świat rzeczywisty. Świat stworzony w komputerze w trójwymiarowym środowisku, w którym człowiek może poruszać się i manipulować wirtualnymi przedmiotami. W tak stworzonej przestrzeni możemy budować domy, ulice, latarnie, samochody itp. Trójwymiarowy model można wzbogacić o tekstury, oświetlenie, rzeźbę terenu. Wszystko to prowadzi do jak najbardziej realistycznego przedstawienia naszego otoczenia z wykorzystaniem komputera na podstawie pozyskanych danych. VR może być odzwierciedleniem otaczającego nas środowiska bądź też obrazem środowiska wyimaginowanego przez użytkownika programu. Zastoso- 5 Źródło: r. 56

5 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań wanie danych cyfrowych umożliwia budowanie złożonych trójwymiarowych modeli obiektów, których budowa w realnych warunkach mogłaby okazać się zbyt kosztowna lub po prostu nieuzasadniona. Efekty pracy powstałe przy tworzeniu VR możemy przedstawiać w postaci makiet, obrazów, filmów. Świat wirtualny jest schematycznym odwzorowaniem rzeczywistości, które umożliwia łatwiejsze rozwiązywanie problemów w tej rzeczywistości istniejących, np. dotyczących kształtowania przestrzeni. Zaletą VR jest odwracalność wcześniej zaistniałych w niej procesów, co znajduje swoje zastosowanie w różnego rodzaju prognozach. Dzięki niej wiele decyzji przed wprowadzeniem w życie może zostać wcześniej przetestowanych na zamodelowanej przez nas reprezentacji środowiska. VR znajduje również zastosowanie głównie w prezentacjach, wizualizacjach, symulacjach, nawigacji i oczywiście w rozrywce, głównie w grach komputerowych. Przykłady zastosowań Zastosowanie wizualizacji urbanistycznych staje się coraz bardziej rozpowszechnione. Stosuje się je nie tylko w celu zobrazowania przyszłych inwestycji developerskich (choć jest to bardzo popularne), ale również, coraz częściej w prezentowaniu podjętych decyzji planistycznych, wzmocnieniu udziału społeczeństwa w planowaniu przestrzennym lub jako wsparcie w podejmowaniu decyzji w sytuacjach kryzysowych. Autorzy niniejszego artykułu skupili się na pięciu przykładach wizualizacji, odmiennych pod względem zasięgu opracowania, dostępności, poziomu szczegółowości, zastosowania itp. W pierwszych dwóch przykładach wizualizacje cyfrowe jedynie wspomagały proces tworzenia projektów (nie stanowiły efektu końcowego pracy), jednocześnie wpływały na podjęte w nich decyzje, odzwierciedlone w wytycznych, założeniach i wnioskach. W trzecim przykładzie wizualizacja posłużyła głównie do zobrazowania planowanej inwestycji oraz badania, jak społeczność lokalna postrzega ją w różnych wymiarach. W czwartym przykładzie wizualizacja wspomogła podjęcie decyzji. Mimo że miały na nią wpływ przede wszystkich uwarunkowania ekonomiczne, społeczno-gospodarcze oraz środowiskowe, wizualizacja odegrała decydującą rolę. Przykład piąty to dynamicznie rozwijający się portal Google Earth. 57

6 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński Tabela 1. Ogólna charakterystyka wybranych wizualizacji Wizualizacje przykład 1 przykład 2 przykład 3 przykład 4 przykład 5 Zasięg centrum miasta wieś Data opracowania Dostępność Poziom szczegółowości kampus uniwersytecki fragment miasta na wyłączność realizowanego projektu LoD 2 LoD 3, bez fotorealistycznych tekstur elewacji na wyłączność realizowanego projektu LoD 2 LoD 3, bez fotorealistycznych tekstur elewacji wyniki publikowane w internecie LoD 1 LoD 2 w zależności od widoku na wyłączność realizowanego projektu LoD 2 zbiór wybranych miejsc na Ziemi Google Earth (projekt ciągle się rozwija, wprowadzane są kolejne wersje) publikowane w Internecie LoD 1, LoD 2, LoD 3 w zależności od prezentowanego obiektu Zastosowanie zagospodarowanie przestrzeni publicznej badania społeczne prezentacja problemów przestrzennych podejmowanie decyzji promocja miast, wirtualna turystyka oraz wiele innych Źródło: Opracowanie własne 58

7 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Przykład 1 Zastosowanie wizualizacji w projektowaniu przestrzeni publicznych 6 Celem pracy było stworzenie z wyspy skończonej kompozycji urbanistycznej poprzez zagospodarowanie przestrzeni publicznych. Biorąc pod uwagę przeszłość miasta oraz jego walory architektoniczne, powstanie projektu zostało poprzedzone analizą historyczną, urbanistyczną i architektoniczną, a także analizą dokumentów planistycznych oraz wytycznych konserwatorskich. Proces analizowania obszaru badań był wspomagany komputerowo za pomocą wizualizacji wraz z numerycznym modelem terenu. Wizualizacja pułtuskiej wyspy została wykonana przy użyciu pakietu ArcGis ArcScene oraz programu AutoCAD. Pomocna okazała się mapa zasadnicza tego terenu, zdjęcia lotnicze oraz obserwacja terenowa i sporządzona podczas niej dokumentacja fotograficzna. Do budowy modelu 3D zostały wykorzystane następujące warstwy tematyczne: numeryczny model terenu, budynki, ulice, chodniki, parkingi, cieki wodne, zieleń (drzewa oraz krzewy), lampy, ławki, kwietniki, znaki drogowe, ogrodzenia oraz inne elementy tworzące tkankę miejską. Modele budynków mieszkalnych, obiektów zabytkowych, a także część elementów małej architektury powstały w programie AutoCad, a następnie zwizualizowano je w ArcScene. Modele zabudowy wyspy pozbawione są elementów zdobniczych, okien, gzymsów, schodów, ze względu na czytelność wizualizacji. Jedynie obiekty zabytkowe (dominanty) zostały wykonane z większą dokładnością, uwzględniając poszczególne (wybrane) detale. Pozostałym modelom nadano rzeczywiste kształty dachów oraz kolory elewacji (z wyłączeniem budynków gospodarczych). Dla podkreślenia ukształtowania powierzchni obszaru wizualizacji wykorzystano numeryczny model terenu. Efektem końcowym pracy było sformułowanie wytycznych dotyczących badanych zasobów oraz stworzenie koncepcji projektowej z wykorzystaniem wizualizacji 3D. 6 Przykład 1 Praca magisterska Wioletty Jaworskiej pt. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wyspy w Pułtusku. Studium i projekt. Główny cel pracy: Podkreślenie kompozycji urbanistycznej Pułtuska poprzez zagospodarowanie przestrzeni publicznych w centrum miasta. Teza: Kompozycja urbanistyczna Pułtuska może być ważnym czynnikiem stymulującym rozwój miasta. Pułtusk ma wybitne wartości urbanistyczne, które aktualnie nie są całkowicie czytelne. Warszawa

8 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński Rys. 1. Wizualizacja wyspy w Pułtusku. Źródło: Praca magisterska pt. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wyspy w Pułtusku. Studium i projekt, Wioletta Jaworska, SGGW, Warszawa 2007 Wizualizacja pułtuskiej wyspy posłużyła do wskazania terenów nieatrakcyjnych, pozostających w dysharmonii z otoczeniem oraz wyeksponowania nowych miejsc o charakterze publicznym, integrujących społeczeństwo. Dzięki zobrazowaniu 3D uwydatniły się problemy związane z trzecim wymiarem wysokością. Pozwoliło to uniknąć takich błędów w zagospodarowaniu terenu, które mogłyby zaburzyć istniejący układ urbanistyczny oraz przysłonić interesujące i cenne obiekty architektoniczne. Dodatkowo, dzięki wizualizacji, wskazano tereny pozbawione ładu przestrzennego, które były mało widoczne podczas inwentaryzacji terenowej, usytuowane głównie poza główną linią zabudowy. Pozwoliło to określić wytyczne i założenia dla tych obszarów, które uporządkują istniejące zagospodarowanie. Wizualizacja w dalszych etapach prac mogłaby wspomóc akceptację projektu przez opinię publiczną, np. poprzez zamieszczenie jej na stronie internetowej i przeprowadzenie ankiety, a także wspomóc podjęcie decyzji przez władze lokalne. 60

9 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Przykład 2 Zastosowanie wizualizacji w lokalizacji przestrzeni publicznych 7 Celem projektu było znalezienie najbardziej optymalnej lokalizacji parku we wsi Stromiec, przy zastosowaniu analiz Systemów Informacji Przestrzennej oraz współudziale mieszkańców. W oparciu o przeprowadzone analizy wyodrębniono trzy warianty lokalizacji parku. Wykorzystanie modelowania komputerowego posłużyło prezentacji poszczególnych wariantów w procesie partycypacji społecznej. Trójwymiarowa wizualizacja obejmowała przede wszystkim obszary zabudowane, w tym obszary trzech Rys. 2. Lokalizacja parku w Stromcu Źródło: Praca magisterska pt. Park Publiczny we wsi Stromiec jako element kreowania ładu przestrzeni, Kacper Kamiński, SGGW, Warszawa Przykład 2 Praca magisterska Kacpra Kamińskiego pt. Park Publiczny we wsi Stromiec jako element kreowania ładu przestrzeni. Główny cel pracy: Znalezienie lokalizacji oraz zdefiniowanie zasad funkcjonowania parku. Teza: Na obszarze wsi Stromiec można znaleźć takie miejsce w celu urządzenia parku, które sprzyjałoby społecznym integracjom. Warszawa

10 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński wyodrębnionych wariantów. Wizualizacja powstała przy użyciu aplikacji AutoCAD oraz ArcScene. Prezentowane w niej modele pod względem swej szczegółowości plasują się na poziomie LoD 2 LoD 3, jednakże żaden z nich nie jest modelem fotorealistycznym (tzn. do oteksturowania elewacji nie zastosowano ich zdjęć). Mając na uwadze wysokie koszty oraz znikome możliwości organizacyjne zaprezentowania wizualizacji na żywo, została ona przedstawiona w formie kilku zrzutów ekranowych na plakacie. Posiłkując się wspomnianą wizualizacją, mieszkańcy mieli za zadanie wybrać jeden ze wskazanych wariantów lokalizacji parku. Rys. 2 pokazuje różne warianty lokalizacji parku przedstawione w formie pomniejszonego plakatu, wykorzystywanego podczas prowadzenia konsultacji społecznych. Wizualizacja umożliwiła mieszkańcom inne spojrzenie na otaczającą przestrzeń. Pracę z wizualizacją ułatwiały bardziej szczegółowo wykonane od pozostałych modele charakterystycznych budynków w miejscowości, tj. kościoła, szkoły, urzędu gminy. Niemniej jednak badani w niewielkim stopniu potrafili wykorzystać zalety wizualizacji. W terenie znacznie lepiej orientowali się głównie dzięki zamieszczonym na plakacie mapom z podziałem ewidencyjnym gruntów. Duży wpływ na jej użyteczność w tym projekcie miała prezentacja wizualizacji na wydrukowanym plakacie. Eksport wizualizacji do formatu umożliwiającego wydruk znacznie obniżył jej walory. Niniejszy projekt udowodnił, iż zalety wizualizacji można w pełni wykorzystać jedynie przy zastosowaniu technik komputerowych umożliwiających pełną interakcję badanych z prezentowaną wirtualną rzeczywistością. Przykład 3 Zastosowanie wizualizacji w prezentacji problemów przestrzennych 8 Naukowcy z Uniwersytetu w Aalborgu w Dani przeprowadzili badanie dotyczące postrzegania przestrzeni w trzech różnych reprezentacjach wizualizacji. Badanie dotyczyło prezentacji projektowanego 6-piętrowego budynku biblioteki na kampusie Uniwersytetu w Aalborgu. Istniejąca zabudowa otaczająca bibliotekę składała się z 2-3-piętrowej zabudowy mieszkaniowo-uniwersyteckiej. Do badań zaproszono dziesięciu reprezentantów dzielnicy oraz dwóch ekspertów. Projekt biblioteki został przedstawiony w trzech widokach: wrysowany rzut z góry na planie 2D, prosty biało-czarny model 3D oraz fotorealistyczny model 3D z nałożonymi fakturami. 8 Opracowane na podstawie Visual Representations, Usability and Urban Planning in Real-time 3D Geovisualization Anette Nielsen, Centre for 3D GeoInformation, Denmark 62

11 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań C Rys. 3. Trzy widoki projektowanego budynku biblioteki uniwersyteckiej (A fotorealistyczny model 3D, B czarno-biały model 3D, C wrysowany rzut budynku na mapie 2D) Źródło: Visual Representations, Usability and Urban Planning in Real-time 3D Geovisualization Anette Nielsen, Centre for 3D GeoInformation, Denmark Osoby uczestniczące w badaniu brały udział w sesjach składających się z wywiadów uzupełnionych o ankiety zawierające 32 pytania. Całość oceniona została przez ekspertów architekta oraz urbanistę. Osoby oceniające oraz eksperci zgodzili się, że prezentacje 3D są bardziej optymalne w stosunku do 2D, m.in. dlatego, gdyż stwarza to możliwość porównania projektowanego budynku z sąsiednią zabudową. Większość osób oceniających oraz architekt wybrało fotorealistyczny model 3D, ponieważ najłatwiej im było zorientować się w terenie oraz wyobrazić sobie skutki projektu. Natomiast urbanista podchodził sceptycznie do fotorealistycznego modelu 3D ze względu na nadmierne (często fałszywe) oczekiwania oraz mogące się rodzić nieporozumienia. Jeśli chodzi o samą ocenę wizualizacji, oceniającym zabrakło w widokach 3D modeli ludzi, które pozwoliłyby im na prawidłową ocenę proporcji. 63

12 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński Przykład 4 Zastosowanie wizualizacji w podejmowaniu decyzji 9 Głównym celem projektu był dobór optymalnej inwestycji dla południowo-wschodniego obszaru miasta Mińsk Mazowiecki (ok. 30 ha). Jako kryteria wyboru inwestycji przyjęto ocenę wpływu na rozwój społeczno- -gospodarczy gminy oraz ocenę presji wywieranej na środowisko naturalne. Przedmiot projektu stanowił wolny od zabudowy, nieużytkowany rolniczo obszar z niewielkimi enklawami leśnymi. Wśród propozycji zagospodarowania terenu miasta była budowa osiedla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz budowa gospodarstwa agroturystycznego. Pierwsza opcja przewidywała wybudowanie 96 domów jednorodzinnych, na działkach o powierzchni od 2000 do ponad 4000 m 2, z minimalną powierzchnią biologicznie czynną 80%. Druga opcja przewidywała budowę gospodarstwa agroturystycznego obejmującego m.in. budowę 16 domków letniskowych, restauracji, gospody, budynku gospodarczego wraz z garażami, stajni, budynku inwentarskiego wraz z kotłownią oraz wieży widokowej. Aby ułatwić podjęcie decyzji w oparciu o przywołane kryteria, wykonano trójwymiarową wizualizację inwestycji prezentującą poszczególne warianty zagospodarowania. Projekt wykonany został przy użyciu pakietu ArcGis ArcMap oraz CommunityViz. Wizualizację wykonano w aplikacji ArcScene. CommunityViz w łatwy sposób umożliwił porównanie inwestycji pod względem ekonomicznym, natomiast ArcScene pod względem wizualnym. Oba warianty według założonych kryteriów wyboru zdobyły identyczną liczbę punktów. Bardziej optymalna dla miasta z punktu widzenia korzyści społecznych oraz ekonomicznych okazała się budowa osiedla domów jednorodzinnych. Natomiast z przyrodniczego punktu widzenia zdecydowanie korzystniejsza okazała się budowa gospodarstwa agroturystycznego. W podjęciu ostatecznej decyzji wspomogła decydentów wykonana na potrzeby projektu trójwymiarowa wizualizacja. Zastosowanie wizualizacji jako narzędzia wspomagającego planowanie przestrzenne umożliwiło podjęcie decyzji, mając na uwadze poza zestawieniami tabelarycznymi korzyści i strat również ład przestrzenny, w tym wizualną stronę projektu. Ocena wpływu inwestycji na środowisko, poza określeniem stopnia wpływu, jaki potencjalna inwestycja może wywierać na stan oraz zasoby 9 Fragment pracy Ocena oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia wraz z wariantowaniem. 64

13 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Rys. 4. Propozycje zagospodarowania terenu wraz z wizualizacją południowo- -wschodniego obszaru miasta Mińsk Mazowiecki (A osiedle domów jednorodzinnych z zabudową ekstensywną, B gospodarstwo agroturystyczne z rozbudowaną bazą noclegową) Źródło: Fragment pracy Ocena oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia wraz z wariantowaniem. Autorzy opracowania wizualizacji: Wioletta Jaworska, Kacper Kamiński. środowiska naturalnego powinna również określać wpływ inwestycji na walory krajobrazowe środowiska. Wobec tego zastosowanie wizualizacji jako narzędzia trójwymiarowego wariantowania w przeprowadzaniu oceny oddziaływania na środowisko okazuje się być niezbędne w celu dokonania pełnej i rzetelnej oceny. Przykład 5 Zastosowanie wizualizacji w różnych dziedzinach (promocja miast, wirtualna turystyka i inne) Program Google Earth umożliwia przeniesienie się do dowolnego miejsca na Ziemi i wyświetlanie zdjęć satelitarnych, map, ukształtowania terenu, budynków 3D od odległych galaktyk do kanionów w głębi 65

14 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński oceanów. Można przeglądać bogate materiały geograficzne, zapisywać odwiedzone miejsca i udostępniać je innym 10. Wizualizacja zabudowy w Google Earth powstaje w oparciu o systematycznie dodawane modele budynków opracowywane przez grupy miłośników 3D z całego świata. Sam proces akceptacji przez Google danego modelu do niedawna trwał nawet kilka miesięcy. Dzisiaj proces akceptacji znacznie się skrócił, trwa kilka dni. Co prawda, przekłada się to na jakość prezentowanych modeli, które nie zawsze są najwyższych lotów. Ponadto powstają modele wykonywane przez profesjonalne firmy, swym zasięgiem pokrywające obszary dużych miast. Ich pracę można porównać do masowej produkcji. Wiele z tych modeli jest generowanych automatycznie bądź półautomatycznie. Nie są to modele żmudnie rysowane kreska po kresce. Ich bryły powstają np. na podstawie danych pozyskanych z Airborne Laser Scanning LIDAR (Lotniczy skaning laserowy to fotogrametryczna metoda pomiarowa pozwalająca na zapis powierzchni terenu w postaci chmury punktów, stanowiącej reprezentację terenu. W wyniku pomiaru otrzymujemy bardzo dokładny model powierzchni. Idea działania lotniczego skaningu laserowego opiera się na pomiarze odległości pomiędzy aparaturą pomiarową znajdującą się na pokładzie samolotu, bądź helikoptera, a punktami terenowymi) 11, bądź przy wykorzystaniu stereopar obrazów satelitarnych o bardzo du- Rys. 5. Wizualizacja centrum Warszawy Źródło: Google Earth, Źródło: r. 11 Źródło: r. 66

15 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań żej rozdzielczości przestrzennej. Tekstury elewacji brył pochodzą zaś z coraz lepszej jakości ukośnych zdjęć lotniczych lub naziemnych zdjęć panoramicznych. Dzięki temu są to modele fotorealistyczne. Rozwój automatyzacji procesu pozyskiwania danych przekłada się na zasięg i dużą liczbę publikowanych wizualizacji. Wśród prezentowanych w Google Earth obiektów znajdują się również modele o wyższym stopniu szczegółowości. Są to modele z poziomu LoD 3. Wykonuje się je np. w oparciu o dane pozyskane z naziemnego skaningu laserowego. W celu wierniejszego odwzorowania elewacji budynków wykorzystywane są zdjęcia naziemne charakteryzujące się dużo lepszą rozdzielczością. Ponadto, dla podkreślenia ukształtowania terenu, Google Earth stosuje numeryczny model terenu. Trójwymiarowe modele zabudowy w Google Earth posiada już kilkaset miast z całego świata, w tym Warszawa. Podsumowanie Scharakteryzowane wizualizacje cechują się podobnym poziomem szczegółowości. Wykorzystane w nich modele budynków prezentują pewne kompozycje zabudowy, nie obejmując detali architektonicznych poszczególnych obiektów. Modele te, poza wiernie odwzorowaną kubaturą, posiadają informacje o ich lokalizacji względem powierzchni Ziemi. Odróżnia to przedstawione wizualizacje od trójwymiarowych prezentacji graficznych wykonywanych na potrzeby konkursów urbanistycznych czy ofert developerskich. Zawarta informacja geoprzestrzenna znajduje zastosowanie m.in. w wirtualnej turystyce. Głównie dotyczy to piątego przykładu, gdzie za pomocą wyszukiwarki dołączonej do interfejsu użytkownika możemy wyszukiwać dowolne miejsca na Ziemi, a następnie oglądać je w środowisku trójwymiarowym. Prawa mieszkańców do organizowania przestrzeni wokół siebie mogą przejawiać się poprzez szerokie i efektywne uczestnictwo społeczeństwa w procesie planowania przestrzennego. Konsultacje społeczne powinny zapobiegać lokalnym protestom oraz konfliktom, mogą również wspomagać podejmowanie trafnych decyzji już na etapie projektowania. Dlatego też przydatnym elementem uzupełniającym prowadzenie badań społecznych jest modelowanie komputerowe. Jego wykorzystanie podczas prezentacji 67

16 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński informacji o otaczającym nas środowisku znajduje szerokie zastosowanie w zarządzaniu przestrzenią. Wygenerowana przy użyciu wizualizacji wirtualna rzeczywistość umożliwia identyfikację wielu problemów istniejących, bądź mogących zaistnieć w rzeczywistości. Analizując stan zagospodarowania danego terenu oraz funkcje i parametry istniejącej zabudowy, możemy wyszukiwać konkretne lokalizacje w oparciu o wcześniej ustalone pożądane cechy miejsca. Ten atrybut wizualizacji został wykorzystany w drugim przykładzie, gdzie poszukiwano najbardziej optymalnego miejsca lokalizacji parku. Wizualizacje okazują się pomocnym narzędziem przy określaniu dopuszczalnych parametrów powstającej zabudowy. Wykorzystując jedną z zalet wirtualnej rzeczywistości, jaką jest odwracalność powstałych procesów, możemy przeprowadzać wielokrotne symulacje rozwoju zabudowy, co w znacznym stopniu wspomaga proces decyzyjny, dostarczając wielu argumentów za oraz przeciw proponowanym rozwiązaniom. Wiele z opisywanych tu zalet posiadają prezentacje kartograficzne, jednakże należy pamiętać, iż w przypadku wizualizacji dysponujemy dodatkowo trzecim wymiarem. Zwiększa to znacznie pole możliwości wykonywanych analiz oraz ułatwia percepcję prezentowanej rzeczywistości. Dzięki wspomnianemu dynamicznemu rozwojowi technologii komputerowych możliwa jest również praca z czwartym wymiarem, jakim jest czas. Musimy dysponować wtedy zasobnym zbiorem danych o badanym terenie oraz bardzo wydajnym sprzętem komputerowym, co bezpośrednio przekłada się na koszt wykonywania takich wizualizacji. Jednak wartość merytoryczna oraz zastosowanie wizualizacji dynamicznych, reagujących na zachodzące w czasie procesy i zjawiska, jest zdecydowanie większa niż wizualizacji statycznych, aktualnych jedynie w danym momencie. Mimo licznych zalet, jakie posiadają cyfrowe wizualizacje urbanistyczne, ich wykorzystanie w zarządzaniu przestrzenią nie jest praktykowane, a szkoda! Zastosowanie tej formy prezentacji ułatwi zrozumienie zasadności przyjętych przez urbanistę rozwiązań, uczytelni zapisy podjęte w projektach, a w dalszym etapie wspomoże konsultacje społeczne oraz uzgodnienia z decydentami. Wizualizacje przydatne są przede wszystkim na terenach zainwestowanych oraz terenach, gdzie zostały ustalone precyzyjne wskaźniki urbanistyczne. W przypadku określenia przybliżonych (w określonym przedziale) parametrów zabudowy wskazane jest wykonanie wizualizacji poszczególnych wariantów, czyli prezentujących różne możliwości proponowanych rozwiązań. 68

17 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Niewielki stopień wykorzystania wizualizacji w zarządzaniu przestrzenią wynika zapewne z braku tradycji posiłkowania się takimi opracowaniami przy prowadzonych procesach partycypacyjnych, braku wystarczającej ilości informacji do wykonania wizualizacji, czasochłonności oraz braku wyraźnego zapotrzebowania na produkt, jakim jest sama wizualizacja. Jednakże główną barierę stanowi zdecydowanie koszt wykonania projektu 3D. Zakładając, iż standardowe opracowania planistyczne wykorzystują tylko część informacji płynących z wizualizacji, a koszt jej wykonania niejednokrotnie przewyższa koszt wykonania samego opracowania, to tworzenie wizualizacji urbanistycznych na potrzeby projektów planistycznych wydaje się ekonomicznie nieuzasadnione. Niestety, pomijamy tutaj koszty likwidacji potencjalnych konfliktów przestrzennych, jakie mogą zaistnieć w przyszłości z powodu nieprzeanalizowanych danych w środowisku trójwymiarowym. Znaczne obniżenie kosztów wykorzystania wizualizacji urbanistycznych spowoduje zastosowanie odpowiednich sposobów przechowywania danych tworzących wizualizację w oparciu o serwisy WWW. Rozwiązaniem takim jest język KML, czyli język znacznikowy z rodziny XML używany do kodowania i przesyłania reprezentacji danych geograficznych, wyświetlanych następnie w oprogramowaniu typu earth browser (Google Earth, Google Maps). KML skupia się na wizualizacji danych przestrzennych, łącznie z objaśnieniami do map i obrazów. Wizualizacja taka obejmuje zarówno graficzną prezentację danych na globie, jak i kontrolę nawigacji użytkownika 12. Stosując takie metody moglibyśmy za darmo bądź po niewielkich kosztach korzystać z opracowanych już wizualizacji 3D dla interesujących nas obszarów. Wystarczyłoby jedynie zaimportować do odpowiednio zestandaryzowanej aplikacji zainstalowanej na naszym komputerze dane udostępniane w serwisie WWW, a następnie rozpocząć interesujące nas analizy i symulacje. Biorąc pod uwagę szerokie możliwości wizualizacji 3D oraz szybki rozwój technik komputerowych, mamy nadzieję, iż w przyszłości wizualizacje staną się popularnym narzędziem wspomagającym planowanie przestrzenne. 12 Źródło: r. 69

18 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński BIBLIOGRAFIA Andrzejewska M., Baranowski M., Fiedziukiewicz K., Kowalska A., Matuszkiewicz J. M., Rusztecka M., Roo-Zielińska E., Solon J.: O partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym. Zastosowanie geowizualizacji w celu wzmocnienia udziału spornego w planowaniu przestrzennym, Warszawa 2007 Andrzejewska M., Baranowski M., Rusztecka M.: Geowizualizacja w procesie planowania przestrzennego, Roczniki Geomatyki, tom III, zeszyt 4, 2005 Card S. K., Mackinlay J. D., Shneiderman B.: Readings in Information Visualization, using vision to think, Morgan Kaufmann Series in Interactive Technologies, 1999 Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R.: GIS, Obszary zastosowań, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Hildebrandt D., Dollner J.: Implementing 3D Geovisualization in Spatial Data Infrastructures: The Pros and Cons of 3D Portrayal Services, Hasso-Plattner-Institut, University of Potsdam, Germany Jaworska W.: Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wyspy w Pułtusku. Studium i projekt, Warszawa 2007 Kamiński K.: Park Publiczny we wsi Stromiec jako element kreowania ładu przestrzeni, Warszawa 2007 Klejnberg H.: Zastosowanie trójwymiarowych wizualizacji planów zagospodarowania przestrzennego w konsultacjach społecznych /w:/ Człowiek i Środowisko, tom 34, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa 2010 Longley P. A., Goodchild M. F., Maguire D. J., Rhind D. W.: GIS. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2006 MacEachren A. M., Gahegan M., Pike W., Brewer I., Cai G., Hardisty F.: Geovisualization for knowledge construction and decision-support, The Pennsylvania State University (Geovista Center and Department of Geography, Geovista Center and School of Information Science&Technology) and University of South Carolina (Department of Geography) Nielsen A.: Visual Representations, Usability and Urban Planning in Real-time 3D Geovisualization, Centre for 3D GeoInformation, Denmark Redkik A.: Virtual Netherlands, Geovisualizations for Interactive Spatial Planning and Decision-making, 2006 Różycki S.: Trójwymiarowe modele miast tworzenie i zastosowania, Archiwum Fotogrametrii i Teledetekcji, Vol. 17b, 2007 Portale internetowe: Portal Gogle Earth, dostęp r. Portal IKAR, Geoportal Państwowego Instytutu Geologicznego, pl, dostęp r. Portal internetowy Miasta 3D i wiele więcej, dostęp r. Portal internetowy Słownik Języka Polskiego dostęp r. 70

19 Cyfrowe wizualizacje urbanistyczne możliwości zastosowań Portal Polskiego Towarzystwa Informacji Przestrzennej, dostęp r. Portal internetowy Wikipedia, wolna encyklopedia, dostęp r. Adres Autorów: mgr Wioletta Kamińska mgr Kacper Kamiński Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa, ul. Targowa 45 Digital visualisations in urban planning possible applications Abstract The environment that surrounds us is extremely diversified, whilst the degree of its complexity increases almost infinitely any time one attempts to scrutinise it in detail. A tool that makes it possible to present the space around us is digital visualisation in urban planning. If 3D visualisation in urban planning is put to work, one is capable of establishing: locations of its various elements, directions, distances, heights, shapes, spatial relations, etc. These days, the main arguments in favour of using digital visualisations in urban planning are, amongst others, dynamic development of computer technologies and a major improvement in computing power which translates into computers having the capacity to display high-resolution multicolour graphics and animations in real time. Other factors that contribute to the growing popularity of visualisations are also automation of data collecting systems (e.g. utilising data from terrestrial and airborne laser scanning, oblique aerial photos, satellite imagery). However, presentation of all that surrounds us even if the most accurate models are used is only an approximation of the reality. Such approximations are known as the virtual reality. The virtual world is a simplified representation of the reality. We use it to more efficiently solve problems that exist in it, e.g., pertaining to giving the space a form. A major benefit of VR is reversibility of processes that have previously occurred in it; this capacity can be utilised in all sorts of forecasts. It makes it possible to test proposed solutions using the representation of the environment we are building before one of them is selected and actually implemented. The authors of this article have presented five examples of visualisations, different with respect to the scope of study, availability, application, level 71

20 Wioletta Kamińska, Kacper Kamiński of detail, etc. The first two out of the five digital visualisations were merely meant to aid project development (they were not the end result of work); at the same time they impacted on the decisions made in the course of project, being represented in guidelines, assumptions and conclusions. In the third case, the visualisation was mainly used to depict the planned investment and find out how the local community perceives it from different perspectives. In the fourth case, the visualisation was referred to in the decision-making process, but did not impact on the end result. Most of all, these were economic, social and environmental conditions that proved most significant in this respect. The fifth case is the Google Earth website, which is being intensively developed. Visualisations in urban planning should support public discussion about adopted solutions in spatial planning projects. Identification of potential problems at the design stage help avoid many space-related conflicts that may emerge at the implementation stage. This form of presentation will surely make it easier for urban planners to substantiate the feasibility of solutions they have adopted; also, it will facilitate comprehension of project assumptions, and later of public consultations and obtaining approvals from decision-makers. Despite numerous benefits boasted by digital visualisations in urban planning, they are hardly ever used in spatial management. However, considering the vast potential of 3D visualisations and dynamic development of computer technologies, it is very likely that in the future such visualisations will become a popular tool aiding spatial planning. 72

Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych

Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych dr inż. Adam Iwaniak Infrastruktura Danych Przestrzennych w Polsce i Europie Seminarium, AR Wrocław

Bardziej szczegółowo

Definicja i funkcje Systemów Informacji Geograficznej

Definicja i funkcje Systemów Informacji Geograficznej Definicja i funkcje Systemów Informacji Geograficznej Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków 17 marca 2014 r. Systemy Informacji Geograficznej są traktowane jako zautomatyzowana sieć funkcji, czyli

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNE CYFROWYCH MIAST KONSTRUKCJE. Autor: JÜRGEN DÖLLNER, Potsdam. Wykonała : Iwona Nowosad

AUTOMATYCZNE CYFROWYCH MIAST KONSTRUKCJE. Autor: JÜRGEN DÖLLNER, Potsdam. Wykonała : Iwona Nowosad AUTOMATYCZNE KONSTRUKCJE CYFROWYCH MIAST Autor: JÜRGEN DÖLLNER, Potsdam Wykonała : Iwona Nowosad SPIS TREŚCI: Wstęp Cyfrowe miasta Generowanie modeli budynków Generowanie fasad i tekstur powierzchni Fuzja

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 Fotogrametria to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Wykorzystywana jest ona do opracowywani map oraz do różnego rodzaju zadań pomiarowych.

Bardziej szczegółowo

Propozycje wykorzystania zdjęć panoramicznych w GIS i geodezji

Propozycje wykorzystania zdjęć panoramicznych w GIS i geodezji Propozycje wykorzystania zdjęć panoramicznych w GIS i geodezji Michał Bednarczyk Renata Pelc-Mieczkowska UWM Olsztyn XXIV DOROCZNA KONFERENCJA PTIP ROZWÓJ METOD I TECHNOLOGII GEOPRZESTRZENNYCH Wstęp Technika

Bardziej szczegółowo

Planowanie przestrzenne

Planowanie przestrzenne Planowanie przestrzenne Powszechny, szybki dostęp do pełnej i aktualnej informacji planistycznej jest niezbędny w realizacji wielu zadań administracji publicznej. Digitalizacja zbioru danych planistycznych

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawy pozycjonowania satelitarnego GPS

Bardziej szczegółowo

Systemy Informacji Geograficznej

Systemy Informacji Geograficznej 2-letnie studia magisterskie na kierunku Geografia Zakład Systemów Informacji Geograficznej, Kartografii i Teledetekcji Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego Szczegółowe

Bardziej szczegółowo

Badanie ankietowe dotyczące funkcjonalności aplikacji geoportalowej

Badanie ankietowe dotyczące funkcjonalności aplikacji geoportalowej Badanie ankietowe dotyczące funkcjonalności aplikacji geoportalowej Daniel Starczewski Centrum UNEP/GRID-Warszawa 1. Cel ankiety 2. Grupa ankietowanych - charakterystyka 3. Zakres opracowania ankiety 4.

Bardziej szczegółowo

Geograficzny System Informacji (GIS, SIP) w urzędzie gminy kompetencje i zastosowania

Geograficzny System Informacji (GIS, SIP) w urzędzie gminy kompetencje i zastosowania Geograficzny System Informacji (GIS, SIP) w urzędzie kompetencje i zastosowania Zadania gmin zostały wyodrębnione na podstawie zapisów wybranych ustaw: Ustawa Ustawa o samorządzie gminnym z dn. 8 marca

Bardziej szczegółowo

Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi

Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi Maciej Borsa Koordynator B+R Instytut Systemów Przestrzennych I Katastralnych Upowszechnienie techniki satelitarnej

Bardziej szczegółowo

SESJA SZKOLENIOWA. SZKOLENIE I Wprowadzenie do ArcGIS Desktop. 8-9 X (2-dniowe) max. 8 osób. SZKOLENIE II Wprowadzenie do ArcGIS Server

SESJA SZKOLENIOWA. SZKOLENIE I Wprowadzenie do ArcGIS Desktop. 8-9 X (2-dniowe) max. 8 osób. SZKOLENIE II Wprowadzenie do ArcGIS Server SZKOLENIE I Wprowadzenie do ArcGIS Desktop SESJA SZKOLENIOWA 8-9 X (2-dniowe) Szkolenie dla nowych użytkowników oprogramowania ArcGIS oraz osób rozpoczynających pracę z GIS dostarcza podstawowej wiedzy

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE GIS W SERWISIE INTERNETOWYM SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

WYKORZYSTANIE GIS W SERWISIE INTERNETOWYM SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WYKORZYSTANIE GIS W SERWISIE INTERNETOWYM SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Andrzej Sasuła Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Warszawa, 30.11.2005 r. http://www.malopolska.pl to adres serwisu Internetowego

Bardziej szczegółowo

DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO

DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO Marta KORDOWSKA, Andrzej KARACZUN, Wojciech MUSIAŁ DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO Streszczenie W artykule omówione zostały zintegrowane

Bardziej szczegółowo

Cel wykładu. Literatura. Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy. Geograficzne systemy informatyczne Bezpieczeństwo Narodowe, sem. 4

Cel wykładu. Literatura. Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy. Geograficzne systemy informatyczne Bezpieczeństwo Narodowe, sem. 4 Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy Geograficzne systemy informatyczne Bezpieczeństwo Narodowe, sem. 4 Podstawy, historia i rozwój GIS Wykład 2 Grzegorz Bazydło Cel wykładu Celem wykładu jest przedstawienie

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONALNE ZMIANY PRZESTRZENNOCZASOWE ZABUDOWY TERENU MIASTECZKA AKADEMICKIEGO KORTOWA W OSTATNIM 100-LECIU

FUNKCJONALNE ZMIANY PRZESTRZENNOCZASOWE ZABUDOWY TERENU MIASTECZKA AKADEMICKIEGO KORTOWA W OSTATNIM 100-LECIU FUNKCJONALNE ZMIANY PRZESTRZENNOCZASOWE ZABUDOWY TERENU MIASTECZKA AKADEMICKIEGO KORTOWA W OSTATNIM 100-LECIU E. Lewandowicz UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Ocena wykorzystania algorytmów interpolacyjnych do redukcji ilości danych pozyskiwanych w sposób

Bardziej szczegółowo

HARMONIZACJA DANYCH W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM

HARMONIZACJA DANYCH W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM HARMONIZACJA DANYCH W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Nowe technologie w gospodarce przestrzennej Bytom, 13 stycznia 2012 Antoni Łabaj, SmallGIS INTERDYSCYPLINARNOŚĆ PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO Planowanie przestrzenne

Bardziej szczegółowo

Bazy danych dla MPZP. Aplikacja wspomagające projektowanie graficzne MPZP

Bazy danych dla MPZP. Aplikacja wspomagające projektowanie graficzne MPZP Bazy danych dla MPZP Aplikacja wspomagające projektowanie graficzne MPZP Historia rozwoju aplikacji ETAP I Standaryzacja opracowań w ramach pracowni urbanistycznej Usprawnienie akwizycji danych przestrzennych

Bardziej szczegółowo

GIS w zwiększaniu aktywności obywatelskiej mieszkańców Gdańska. Krystyna Żochowska Biuro Informatyki

GIS w zwiększaniu aktywności obywatelskiej mieszkańców Gdańska. Krystyna Żochowska Biuro Informatyki GIS w zwiększaniu aktywności obywatelskiej mieszkańców Gdańska Krystyna Żochowska Biuro Informatyki 1. o systemie informacji przestrzennej, 2. zasoby miejskiego SIP w UMG, 3. organizacja wymiany zasobów

Bardziej szczegółowo

Fotografia i videografia sferyczna do obrazowania przestrzeni i pomiarów fotogrametrycznych

Fotografia i videografia sferyczna do obrazowania przestrzeni i pomiarów fotogrametrycznych Fotografia i videografia sferyczna do obrazowania przestrzeni i pomiarów fotogrametrycznych Karol Kwiatek Katedra Gospodarki Regionalnej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Karol.Kwiatek@uek.krakow.pl 23.05.2014

Bardziej szczegółowo

KOŁO NAUKOWE GEODETÓW Dahlta

KOŁO NAUKOWE GEODETÓW Dahlta WYDZ. GEODEZJI GÓRNICZEJ I INŻYNIERII ŚRODOWISKA KOŁO NAUKOWE GEODETÓW Dahlta www.kng.agh.edu.pl Karlova Studánka, 17-19 maja 2012 r. BUDOWA SYSTEMU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ DLA UCZELNI WYŻSZEJ GEOPORTAL

Bardziej szczegółowo

Model 3D miasta Poznania

Model 3D miasta Poznania Model 3D miasta Poznania Dowolne obiekty 3D Budynek LOD3. ewidencyjny ORACLE MV - w ramach budowanego systemu odbywa się: tworzenie i aktualizacja modeli budynków oraz dowolnych obiektów 3D (analizy statystyczne,

Bardziej szczegółowo

Aglomeracja Opolska w regionalnym system informacji przestrzennej. Opolskie w Internecie

Aglomeracja Opolska w regionalnym system informacji przestrzennej. Opolskie w Internecie Aglomeracja Opolska w regionalnym system informacji przestrzennej Opolskie w Internecie Podstawa prawna Realizacja projektu Opolskie w Internecie- system informacji przestrzennej i portal informacyjnopromocyjny

Bardziej szczegółowo

WYOBRAŹ SOBIE, ŻE MÓGŁBYŚ WIZUALIZOWAĆ DANE W NIECAŁĄ SEKUNDĘ Z KAŻDEGO MIEJSCA NA ZIEMI.

WYOBRAŹ SOBIE, ŻE MÓGŁBYŚ WIZUALIZOWAĆ DANE W NIECAŁĄ SEKUNDĘ Z KAŻDEGO MIEJSCA NA ZIEMI. WYOBRAŹ SOBIE, ŻE MÓGŁBYŚ WIZUALIZOWAĆ DANE W NIECAŁĄ SEKUNDĘ Z KAŻDEGO MIEJSCA NA ZIEMI. PRECYZYJNA WIZUALIZACJA 3D W CZASIE RZECZYWISTYM. Geoverse MDM to błyskawiczny, interaktywny dostęp do chmury punktów

Bardziej szczegółowo

Każdy system GIS składa się z: - danych - sprzętu komputerowego - oprogramowania - twórców i użytkowników

Każdy system GIS składa się z: - danych - sprzętu komputerowego - oprogramowania - twórców i użytkowników System Informacji Geograficznej (GIS: ang. Geographic Information System) system informacyjny służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych. Najbardziej oczywistą

Bardziej szczegółowo

INTERACTIVE ELECTRONIC TECHNICAL MANUAL FOR MACHINERY SYSTEMS WITH THE USE OF AUGMENTED REALITY

INTERACTIVE ELECTRONIC TECHNICAL MANUAL FOR MACHINERY SYSTEMS WITH THE USE OF AUGMENTED REALITY Mgr inż. Marcin JANUSZKA, email: marcin.januszka@polsl.pl Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn, Politechnika Śląska INTERAKTYWNA DOKUMENTACJA MASZYN I URZĄDZEŃ Z ZASTOSOWANIEM TECHNIK POSZERZONEJ RZECZYWISTOŚCI

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie aplikacji GIS w planowaniu przestrzennym Kielc

Wykorzystanie aplikacji GIS w planowaniu przestrzennym Kielc GIS jest zintegrowanym systemem oprogramowania komputerowego i danych wykorzystywanym do prezentacji i zarządzania informacją odniesioną przestrzennie oraz analizowania relacji i modelowania procesów przestrzennych.

Bardziej szczegółowo

Rozwój Łodzi i jego perspektywy

Rozwój Łodzi i jego perspektywy Rozwój Łodzi i jego perspektywy dr inż. arch. Robert Warsza Dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Łodzi MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA W ŁODZI Rozwój Łodzi i jego perspektywy Rewitalizacja plany

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD IX

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD IX TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD IX to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Taki obraz uzyskiwany jest dzięki wykorzystaniu kamery lub aparatu. Obraz powstaje na specjalnym

Bardziej szczegółowo

Podstawy przetwarzania danych pochodzących z lotniczego skanowania laserowego w oprogramowaniu LP360 firmy QCoherent

Podstawy przetwarzania danych pochodzących z lotniczego skanowania laserowego w oprogramowaniu LP360 firmy QCoherent Podstawy przetwarzania danych pochodzących z lotniczego skanowania laserowego w oprogramowaniu LP360 firmy QCoherent Mateusz Maślanka Specjalista ds. oprogramowania LiDAR mateusz.maslanka@progea.pl Mateusz

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE PROGRAMU ArchiCAD DO PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNO- BUDOWLANEGO

WYKORZYSTANIE PROGRAMU ArchiCAD DO PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNO- BUDOWLANEGO Mgr inż. arch. kraj. Malwina TUBIELEWICZ-MICHALCZUK POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Wydział Budownictwa Instytut Architektury w Budownictwie DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.312 WYKORZYSTANIE PROGRAMU ArchiCAD

Bardziej szczegółowo

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION MOŻLIWOŚCI WYDOBYCIA INFORMACJI 3D Z POJEDYNCZYCH WYSOKOROZDZIELCZYCH OBRAZÓW SATELITARNYCH J. Willneff, J. Poon, C. Fraser Przygotował:

Bardziej szczegółowo

Trendy nauki światowej (1)

Trendy nauki światowej (1) Trendy nauki światowej (1) LOTNICZE PLATFORMY BEZZAŁOGOWE Badanie przydatności (LPB) do zadań fotogrametrycznych w roli: nośnika kamery cyfrowej, nośnika skanera laserowego, nośnika kamery wideo, zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009

serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009 serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009 1 OGC (Open Geospatial Consortium, Inc) OGC jest międzynarodowym konsorcjum 382 firm prywatnych, agencji rządowych oraz uniwersytetów, które nawiązały współpracę w celu rozwijania

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Geomonitoring. Techniki pozyskiwania informacji o kształcie obiektu. Kod Punktacja ECTS* 3

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Geomonitoring. Techniki pozyskiwania informacji o kształcie obiektu. Kod Punktacja ECTS* 3 Geografia, stopień I studia stacjonarne semestr IV KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Geomonitoring Nazwa Nazwa w j. ang. Techniki pozyskiwania informacji o kształcie obiektu Digital measurement

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne w planowaniu przestrzennym WF-ST1-GI--12/13Z-TECH. Liczba godzin stacjonarne: Zajęcia projektowe: 45

Technologie informacyjne w planowaniu przestrzennym WF-ST1-GI--12/13Z-TECH. Liczba godzin stacjonarne: Zajęcia projektowe: 45 Karta przedmiotu Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Technologie informacyjne w planowaniu przestrzennym Nazwa przedmiotu w j. ang. Język

Bardziej szczegółowo

FAKULTET PROJEKTOWANIE PARAMETRYCZNE BIM

FAKULTET PROJEKTOWANIE PARAMETRYCZNE BIM FAKULTET PROJEKTOWANIE PARAMETRYCZNE BIM 1. Czas: II semestr II stopnia 15 godzin (laboratoria) 2. Cel przedmiotu: nabycie umiejętności wykorzystywania zasobów różnorodnych aplikacji do projektowania parametrycznego

Bardziej szczegółowo

Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi

Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi Konferencja Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi Uniwersytet Śląski w Katowicach 12 lutego 2014 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu

Bardziej szczegółowo

Przygotowała Elżbieta Pastucha na podstawie CityGML OGC Standard for Photogrammetry by Thomas H. Kolbe, Claus Nagel, Alexandra Stadler

Przygotowała Elżbieta Pastucha na podstawie CityGML OGC Standard for Photogrammetry by Thomas H. Kolbe, Claus Nagel, Alexandra Stadler Przygotowała Elżbieta Pastucha na podstawie CityGML OGC Standard for Photogrammetry by Thomas H. Kolbe, Claus Nagel, Alexandra Stadler Wirtualne modele miast 3D Nowa Generacja Wykorzystanie: Symulacje

Bardziej szczegółowo

Automatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych

Automatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych Automatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych autor: Robert Drab opiekun naukowy: dr inż. Paweł Rotter 1. Wstęp Zagadnienie generowania trójwymiarowego

Bardziej szczegółowo

Wojciech Żurowski MGGP AERO ZDJĘCIA LOTNICZE I SKANING LASEROWY ZASTOSOWANIA W SAMORZĄDACH 2015-10-08

Wojciech Żurowski MGGP AERO ZDJĘCIA LOTNICZE I SKANING LASEROWY ZASTOSOWANIA W SAMORZĄDACH 2015-10-08 Wojciech Żurowski MGGP AERO ZDJĘCIA LOTNICZE I SKANING LASEROWY ZASTOSOWANIA W SAMORZĄDACH 2015-10-08 Informacja przestrzenna z pułapu lotniczego 2 Historia firmy Zakup skanera fotogrametrycznego i uruchomienie

Bardziej szczegółowo

Systemy Informacji Geograficznej ich rola i zastosowanie

Systemy Informacji Geograficznej ich rola i zastosowanie Systemy Informacji Geograficznej ich rola i zastosowanie Iwona Nakonieczna Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wydział Geodezji i Kartografii Wrocław, ul. Dobrzyńska 21/23 Wydział Geodezji i

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 201/2017 Język wykładowy: Polski Semestr

Bardziej szczegółowo

SYSTEM INFORMACJI GIS DLA POTRZEB GOSPODARKI WODNEJ WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO

SYSTEM INFORMACJI GIS DLA POTRZEB GOSPODARKI WODNEJ WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO ANNA SZCZEPANIAK-KREFT 1 SYSTEM INFORMACJI GIS DLA POTRZEB GOSPODARKI WODNEJ WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO 1. Wstęp Komputerowe systemy GIS określane bywają jako System Informacji Przestrzennej, przy czym

Bardziej szczegółowo

Karolina Żurek. 17 czerwiec 2010r.

Karolina Żurek. 17 czerwiec 2010r. Karolina Żurek 17 czerwiec 2010r. Skanowanie laserowe to metoda pomiaru polegająca na przenoszeniu rzeczywistego kształtu trójwymiarowego obiektu do postaci cyfrowej. Bezpośrednim produktem skanowania

Bardziej szczegółowo

W OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY

W OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY TWORZENIE MODELU DNA ZBIORNIKA WODNEGO W OPARCIU O JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY Tomasz Templin, Dariusz Popielarczyk Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie

Bardziej szczegółowo

Adres strony: Wykonała: Anna Szulborska

Adres strony:  Wykonała: Anna Szulborska Adres strony: http://server.miasto.gdynia.pl/geoserwer/e-mapa.htm Wykonała: Anna Szulborska Strona internetowa - http://bemowo.emapa.net/ serwisu mapowego nie posiada strony głównej Przy łączu 15 Mbit/s

Bardziej szczegółowo

Zajęcia techniczne rozkładu materiału kl.3gim. /moduł zajęcia modelarskie/

Zajęcia techniczne rozkładu materiału kl.3gim. /moduł zajęcia modelarskie/ Zajęcia techniczne rozkładu materiału kl.3gim. /moduł zajęcia modelarskie/ Nr lekcjii 1 2 3 4 5 6 Temat lekcji Liczba godzin Rozkład materiału, kryteria ocen, BHP 1 Dokumentacja techniczna 1 Ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie Bezzałogowych Statków Latających w różnych zastosowaniach budowalnych i geodezyjnych

Wykorzystanie Bezzałogowych Statków Latających w różnych zastosowaniach budowalnych i geodezyjnych Wykorzystanie Bezzałogowych Statków Latających w różnych zastosowaniach budowalnych i geodezyjnych Współdziałanie inżynierów budownictwa i geodezji w procesie budowlanym" inż. Paweł Wójcik tel. 697 152

Bardziej szczegółowo

Spis treści CZĘŚĆ I POZYSKIWANIE ZDJĘĆ, OBRAZÓW I INNYCH DANYCH POCZĄTKOWYCH... 37

Spis treści CZĘŚĆ I POZYSKIWANIE ZDJĘĆ, OBRAZÓW I INNYCH DANYCH POCZĄTKOWYCH... 37 Spis treści Przedmowa... 11 1. Przedmiot fotogrametrii i rys historyczny jej rozwoju... 15 1.1. Definicja i przedmiot fotogrametrii... 15 1.2. Rozwój fotogrametrii na świecie... 23 1.3. Rozwój fotogrametrii

Bardziej szczegółowo

Space for your logo, a photograph etc. Action 3.3.1 (WBU) www.viaregiaplus.eu

Space for your logo, a photograph etc. Action 3.3.1 (WBU) www.viaregiaplus.eu Space for your logo, a photograph etc. Action 3.3.1 (WBU) THE ANALYSIS CONCERNING THE DESIGNATION OF THE ROUTE THAT INTEGRATES THE SOUTH OF THE LOWER SILESIA PROVINCE TOGETHER WITH NORTH - SOUTHLINKS Analiza

Bardziej szczegółowo

BIM Executive projektowanie, koordynacja i wdrażanie nowoczesnych projektów budowlanych

BIM Executive projektowanie, koordynacja i wdrażanie nowoczesnych projektów budowlanych BIM Executive projektowanie, koordynacja i wdrażanie nowoczesnych projektów budowlanych Dojrzały merytoryczne, innowacyjny program studiów podyplomowych Executive BIM projektowanie, koordynacja i wdrażanie

Bardziej szczegółowo

Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę

Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę Analizę wykonalności dla wskaźnika dostępności obszarów pod zabudowę wykonamy zgodnie z przedstawionym schematem postępowania rozpoczynając

Bardziej szczegółowo

WirtualnyDom.com. Prosimy o zapoznanie się z funkcjami Wirtualnego Domu. WirtualnyDom.com

WirtualnyDom.com. Prosimy o zapoznanie się z funkcjami Wirtualnego Domu. WirtualnyDom.com to nowa jakość w sposobie prezentacji i sprzedaży nieruchomości deweloperskich. Dzięki aplikacji można zaprezentować nieruchomość w najdrobniejszym detalu, uruchomić wyobraźnię kupujących i sprawnie przeprowadzić

Bardziej szczegółowo

Techniki animacji komputerowej

Techniki animacji komputerowej Techniki animacji komputerowej 1 Animacja filmowa Pojęcie animacji pochodzi od ożywiania i ruchu. Animować oznacza dawać czemuś życie. Słowem animacja określa się czasami film animowany jako taki. Animacja

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 37, s. 141-146, Gliwice 2009 ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN KRZYSZTOF HERBUŚ, JERZY ŚWIDER Instytut Automatyzacji Procesów

Bardziej szczegółowo

MULTIMEDIA W SYSTEMIE RECEPTUS

MULTIMEDIA W SYSTEMIE RECEPTUS Scientific Bulletin of Che lm Section of Mathematics and Computer Science No. 1/2008 MULTIMEDIA W SYSTEMIE RECEPTUS RAFAŁ PRZEPIÓRKA Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki Streszczenie. Prezentacje multimedialne

Bardziej szczegółowo

System informacji o szlakach turystycznych Mazowsza

System informacji o szlakach turystycznych Mazowsza System informacji o szlakach turystycznych Mazowsza Mateusz Troll Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Tomasz Gacek GISonLine S.C. Plan prezentacji 1. Informacje o projekcie 2. Składowe systemu

Bardziej szczegółowo

Zakład Hydrologii i Geoinformacji Instytut Geografii UJK CYFROWE BAZY DANYCH PRZESTRZENNYCH. Laboratorium

Zakład Hydrologii i Geoinformacji Instytut Geografii UJK CYFROWE BAZY DANYCH PRZESTRZENNYCH. Laboratorium CYFROWE BAZY DANYCH PRZESTRZENNYCH Laboratorium Ćwiczenie 2: Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT 10k) 1. Zakres informacji, sposoby tworzenia i aktualizacji oraz sposoby udostępniania BDOT szczegółowo

Bardziej szczegółowo

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka 2015 Wprowadzenie: Modelowanie i symulacja PROBLEM: Podstawowy problem z opisem otaczającej

Bardziej szczegółowo

Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych. Jacek Jania

Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych. Jacek Jania Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych Jacek Jania Plan prezentacji 1. Mapy tematyczne 2. Narzędzia do tworzenia map tematycznych 3. Rodzaje pakietów oprogramowania GIS 4. Rodzaje licencji

Bardziej szczegółowo

Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS

Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management

Bardziej szczegółowo

The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose.

The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose. mgr inż. Marta Kordowska, dr inż. Wojciech Musiał; Politechnika Koszalińska, Wydział: Mechanika i Budowa Maszyn; marteczka.kordowska@vp.pl wmusiał@vp.pl Opracowanie przebiegu procesu technologicznego w

Bardziej szczegółowo

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU GEODEZJA I KARTOGRAFIA

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU GEODEZJA I KARTOGRAFIA Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora nr 10./12 z dnia 21 lutego 2012r. KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU GEODEZJA I KARTOGRAFIA Symbol kierunkowych efektów kształcenia (GiK) GiK_W01 GiK _W02

Bardziej szczegółowo

Wybrane projekty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie Przedsięwzięcia zmierzające do harmonizacji baz danych przestrzennych

Wybrane projekty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie Przedsięwzięcia zmierzające do harmonizacji baz danych przestrzennych Wybrane projekty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie Przedsięwzięcia zmierzające do harmonizacji baz danych przestrzennych Krzysztof Mączewski Dyrektor Departamentu Geodezji i

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Nazwa Geograficzne systemy informacji przestrzennej (GIS) 1

KARTA KURSU. Nazwa Geograficzne systemy informacji przestrzennej (GIS) 1 Gospodarka przestrzenna, 1, stacjonarne, II, 3 KARTA KURSU Nazwa Geograficzne systemy informacji przestrzennej (GIS) 1 Nazwa w j. ang. Geographical Information Systems (GIS) 1 Koordynator Paweł Struś Zespół

Bardziej szczegółowo

Mapa dla Jednostki Administracyjnej

Mapa dla Jednostki Administracyjnej Mapa dla Jednostki Administracyjnej Spis treści: 1. Opis produktu... 3 2. Funkcje... 4 2.1 Wyświetlanie i przesuwanie mapy... 4 2.2 Wyliczanie odległości... 4 2.3 POI... 4 2.4 Inne funkcje i moŝliwości...

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne Rocznik: 2013/2014 Język wykładowy: Polski Semestr

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XIX/241/VI/2011 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 18 października 2011r.

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XIX/241/VI/2011 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 18 października 2011r. UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XIX/241/VI/2011 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 18 października 2011r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Kopanina - Rudnicze B w Poznaniu 1. Obszar objęty

Bardziej szczegółowo

Geoportal jako narzędzie wspierające konsultacje Planu Ochrony Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego

Geoportal jako narzędzie wspierające konsultacje Planu Ochrony Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego Geoportal jako narzędzie wspierające konsultacje Planu Ochrony Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego Daniel Starczewski daniel.starczewski@gridw.pl Starszy specjalista ds. Geoinformacji, Centrum UNEP/GRID-Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd

Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd Projekt z przedmiotu Systemy Informacji Przestrzennej. Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd geoportali oraz modelowanie 3D. Prowadzący: dr inż. Sławomir Mikrut Projekt

Bardziej szczegółowo

MAPY CYFROWE I ICH ZASTOSOWANIE

MAPY CYFROWE I ICH ZASTOSOWANIE MAPY CYFROWE I ICH ZASTOSOWANIE MAPY CYFROWE I ICH ZASTOSOWANIE NYSA, dn. 24.10.2014r. Opracowanie: Marcin Dorecki Wiesław Fościak Mapa zasadnicza rozumie się przez to wielkoskalowe opracowanie kartograficzne,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH DLA KLASY SZÓSTEJ W ZAKRESIE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH DLA KLASY SZÓSTEJ W ZAKRESIE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW EDUKACYJNE Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH DLA KLASY SZÓSTEJ W ZAKRESIE I UCZNIÓW Ocena celujący bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający Zakres wiadomości wykraczający dopełniający rozszerzający podstawowy

Bardziej szczegółowo

Tworzenie baz wiedzy o Mazowszu. jako elementów krajowej infrastruktury informacji przestrzennej

Tworzenie baz wiedzy o Mazowszu. jako elementów krajowej infrastruktury informacji przestrzennej Tworzenie baz wiedzy o Mazowszu jako elementów krajowej infrastruktury informacji przestrzennej Witold Radzio Z-ca dyrektora BGWM w Warszawie Konferencja w ramach projektu Przyspieszenie wzrostu konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Opole, 11 grudnia 2012 Edyta Wenzel-Borkowska

Opole, 11 grudnia 2012 Edyta Wenzel-Borkowska Koncepcja zintegrowanego systemu monitoringu zagospodarowania przestrzennego na poziomie regionalnym ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Aglomeracji Opolskiej Opole, 11 grudnia 2012 Edyta Wenzel-Borkowska

Bardziej szczegółowo

Ochrona środowiska w gminie

Ochrona środowiska w gminie Ochrona środowiska w gminie Wiedza o środowisku naturalnym jest warunkiem zmniejszenia ryzyka wystąpienia w nim szkód, zapewnia lepsze wykorzystywanie zasobów naturalnych oraz umożliwia racjonalne kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne X X X X X

Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne X X X X X Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne Załącznik nr 4 do wniosku o utworzenie kierunku studiów Załącznik nr 3 do Uchwały Nr 142 Senatu UMK z dnia 16 grudnia 2014 r. Efekty

Bardziej szczegółowo

Narzędzia Informatyki w biznesie

Narzędzia Informatyki w biznesie Narzędzia Informatyki w biznesie Przedstawiony program specjalności obejmuje obszary wiedzy informatycznej (wraz z stosowanymi w nich technikami i narzędziami), które wydają się być najistotniejsze w kontekście

Bardziej szczegółowo

Collecting, Processing and Augmentation of VR Cities

Collecting, Processing and Augmentation of VR Cities Collecting, Processing and Augmentation of VR Cities Pozyskiwanie, przetwarzanie i rozwój wirtualnych miast. Franz Leberl, Stefan Kluckner, Horst Bischof, Graz Przyg. Monika Dworak Problematyka prezentacji

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA PORZĄDKOWANIA MIEJSKIEJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ

ZAGADNIENIA PORZĄDKOWANIA MIEJSKIEJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ Budownictwo 18 Nina Sołkiewicz-Kos, Malwina Tubielewicz-Michalczuk ZAGADNIENIA PORZĄDKOWANIA MIEJSKIEJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ Wprowadzenie Przedmiotem pracy jest analiza przestrzeni miejskiej Gminy Kłomnice

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2013/2014 Język wykładowy: Polski Semestr

Bardziej szczegółowo

WIRTUALNE WIZUALIZACJE. Poznaj nowy wymiar wizualizacji dzięki wirtualnej rzeczywistości.

WIRTUALNE WIZUALIZACJE. Poznaj nowy wymiar wizualizacji dzięki wirtualnej rzeczywistości. WIRTUALNE WIZUALIZACJE Poznaj nowy wymiar wizualizacji dzięki wirtualnej rzeczywistości. Potencjał wirtualnej rzeczywistości jest ogromy. Załóż gogle i nie ruszając Załóż gogle i przenieś nigdzie nie się

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA

KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA Kod przedmiotu: 02.9-WI-AUP-KWP Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: mgr inż. arch. Michał Golański Prowadzący: nauczyciele

Bardziej szczegółowo

7. Metody pozyskiwania danych

7. Metody pozyskiwania danych 7. Metody pozyskiwania danych Jedną z podstawowych funkcji systemu informacji przestrzennej jest pozyskiwanie danych. Od jakości pozyskanych danych i ich kompletności będą zależały przyszłe możliwości

Bardziej szczegółowo

www.bimservice.pl OFERTA WSPÓŁPRACY

www.bimservice.pl OFERTA WSPÓŁPRACY OFERTA WSPÓŁPRACY Modelowanie Informacji o Budynku BIM Dokumentacje wykonawcze Wsparcie w zakresie technologii BIM Dynamiczne wizualizacje Kompleksowa obsługa firm deweloperskich Analizy energetyczne budynków

Bardziej szczegółowo

Nazwa przedmiotu. I. Informacje podstawowe. Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna. Nazwa przedmiotu w j. ang.

Nazwa przedmiotu. I. Informacje podstawowe. Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna. Nazwa przedmiotu w j. ang. Karta przedmiotu Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Technologia informacyjna w planowaniu przestrzennym Nazwa przedmiotu w j. ang. Język

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ortofotomapy dla celów wymiaru podatku od nieruchomości Na przykładzie miasta Gliwice

Wykorzystanie ortofotomapy dla celów wymiaru podatku od nieruchomości Na przykładzie miasta Gliwice Wykorzystanie ortofotomapy dla celów wymiaru podatku od nieruchomości Na przykładzie miasta Gliwice styczeń 2015 1 Ortofotomapa jest dostępna w ewidencji gruntów i budynków oraz w ramach Miejskiego Systemu

Bardziej szczegółowo

8. Analiza danych przestrzennych

8. Analiza danych przestrzennych 8. naliza danych przestrzennych Treścią niniejszego rozdziału będą analizy danych przestrzennych. naliza, ogólnie mówiąc, jest procesem poszukiwania (wydobywania) informacji ukrytej w zbiorze danych. Najprostszym

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia w pracy z danymi rastrowymi w ArcGIS Marcin Paź Esri Polska

Wybrane zagadnienia w pracy z danymi rastrowymi w ArcGIS Marcin Paź Esri Polska Wybrane zagadnienia w pracy z danymi rastrowymi w ArcGIS 10.1 Marcin Paź Esri Polska Zagadnienia Koncepcja rastra Typy danych rastrowych Właściwości rastrów Modele danych rastrowych w ArcGIS Przetwarzanie

Bardziej szczegółowo

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu

Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu Załącznik nr 1 do Uchwały nr 9/12 Rady Instytutu Inżynierii Technicznej PWSTE w Jarosławiu z dnia 30 marca 2012r. Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU

Bardziej szczegółowo

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Warsztaty FRAME I. Cel Zapoznanie uczestników z możliwościami wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME (zwanej dalej FRAME ) oraz jej narzędzi

Bardziej szczegółowo

DESIGNER APPLICATION. powered by

DESIGNER APPLICATION. powered by DESIGNER APPLICATION powered by O FIRMIE HiddenData specjalizuje się w technologii dystrybucji treści video w Internecie oraz w budowie złożonych, funkcjonalnych aplikacji internetowych i mobilnych. Budujemy

Bardziej szczegółowo

Analiza wykonalności dla wskaźnika: zmiany obszarów użytkowanych rolniczo

Analiza wykonalności dla wskaźnika: zmiany obszarów użytkowanych rolniczo Analiza wykonalności dla wskaźnika: zmiany obszarów użytkowanych rolniczo Analizę wykonalności dla kolejnego wskaźnika: zmiany obszarów użytkowanych rolniczo rozpoczniemy, podobnie do wskaźnika dostępności

Bardziej szczegółowo

Metadane w zakresie geoinformacji

Metadane w zakresie geoinformacji Metadane w zakresie geoinformacji Informacja o zasobie danych przestrzennych Plan prezentacji 1. Co to są metadane i o czym nas informują? 2. Rola metadanych 3. Dla jakich zbiorów tworzone są metadane?

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkowania modułu Rzeźba terenu

Instrukcja użytkowania modułu Rzeźba terenu Instrukcja użytkowania modułu Rzeźba terenu Kolejnym modułem, który chcemy Państwu przybliżyć jest moduł Rzeźba terenu. W module tym zostały przedstawione dane prezentujące ukształtowania powierzchni województwa

Bardziej szczegółowo