Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie III gimnazjum

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie III gimnazjum Ocena celująca Otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany programem nauczania klasy trzeciej. Wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne i świadczą o systematycznej pracy nad pogłębianiem swojej wiedzy. Potrafi oceniać językową, literacką i kulturalną rzeczywistość, nie powiela poglądów innych, tylko krytycznie je analizuje. Zna wszystkie utwory literackie przewidziane programem nauczania. Wykorzystuje media jako źródło informacji i opinii w samodzielnym dochodzenia do wiedzy. Zdobywa informacje, wykorzystując różne źródła. Samodzielnie analizuje i interpretuje utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane programem nauczania. Odczytuje różne teksty kultury rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa znaczenia przenośne. Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno- językowym, logicznym i rzeczowym. Redaguje wszystkie teksty poprawnie pod względem stylistycznym, kompozycyjnym i interpunkcyjnym; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia. Prace pisemne są oceniane na 18 punktów. We własnych wypowiedziach posługuje się czynnie terminami literackimi. Ciekawie prezentuje własne stanowisko i efekty pracy. Fleksja i składnia Klasyfikuje wszystkie części mowy, określa ich formę gramatyczną oraz funkcje składniowe. Przekształca różnorodne konstrukcje składniowe w zależności od potrzeb komunikacyjnych i stylistycznych. Wskazuje błędne konstrukcje składniowe, nazywa rodzaj błędu i poprawia go. Świadomie stosuje i przekształca w wypowiedziach mowę zależną i niezależną, wykorzystując ich funkcję stylistyczną. Słowotwórstwo Dokonuje analizy słowotwórczej wszystkich wyrazów. Tworzy poprawnie formy gramatyczne nazw miejscowych, nazwisk żeńskich i małżeństw.

2 Ocenia poprawność neologizmów, zapożyczeń, określa ich wartość komunikacyjną i stylistyczną. Wykorzystuje w mowie i piśmie wyrazy synonimiczne, wieloznaczne, przeciwstawne, o zabarwieniu emocjonalnym, o znaczeniu przenośnym, regionalne i środowiskowe. Zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne. W tekstach oddziela przecinkiem wypowiedzenia wielokrotnie złożone. Stosuje prawidłowo znaki interpunkcyjne przy zapisie mowy zależnej i niezależnej. Poprawnie zapisuje wyrazy zapożyczone oraz zakończenia w nazwiskach żeńskich i małżeństw. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował min. 86% zakresu wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania klasy trzeciej. Bardzo dobrze zna utwory literackie przewidziane programem nauczania. Wykorzystuje różne źródła informacji i opinii w samodzielnym dochodzeniu do wiedzy. Analizuje i interpretuje utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane programem nauczania. Odczytuje różne teksty kultury rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa znaczenia przenośne Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistyczno- językowym, logicznym i rzeczowym. Pisze rozprawki na tematy dotyczące problemów życia współczesnego, a także odnoszące się do problemów przedstawionych w lekturach, dobierając najtrafniejsze argumenty i cytaty. Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się takimi formami wypowiedzi jak: opowiadanie, opis, sprawozdanie, notatka, list prywatny, oficjalny i otwarty, pisma użytkowe ( list motywacyjny, podanie, życiorys ), zaproszenie, telegram, zawiadomienie, ogłoszenie. Posługuje się czynnie terminami literackimi. Prezentuje własne poglądy, stanowisko i efekty pracy. Fleksja i składnia Porządkuje części mowy, określa funkcje składniowe. ich formę gramatyczną oraz

3 Przekształca konstrukcje składniowe w zależności od potrzeb komunikacyjnych i stylistycznych. Dostrzega błędne konstrukcje składniowe, nazywa rodzaj błędu i poprawia go. Stosuje i przekształca w wypowiedziach mowę zależną i niezależną, wykorzystując ich funkcję stylistyczną. Słowotwórstwo Dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu. Tworzy poprawnie formy gramatyczne wyrazów pochodnych. Ocenia poprawność neologizmów, zapożyczeń, określa ich wartość komunikacyjną i stylistyczną. Stosuje wyrazy synonimiczne, wieloznaczne, przeciwstawne, o zabarwieniu emocjonalnym, o znaczeniu przenośnym, regionalne i środowiskowe. Opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii i interpunkcji. Przy zapisie mowy zależnej i niezależnej stosuje prawidłowo znaki interpunkcyjne. Poprawnie zapisuje wyrazy zapożyczone. Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz elementy wybrane z programu nauczania w klasie trzeciej. Buduje poprawne pod względem składniowym wypowiedzenia. W zależności od celu komunikacji różnie kształtuje swoje wypowiedzi. Posługuje się słownictwem określającym stany emocjonalne. Dobiera wyrazy, które najtrafniej wyrażają żądane treści. Stosuje w swych wypowiedziach synonimy, antonimy i homonimy oraz wyrazy o znaczeniu ogólnym i konkretnym. Samodzielnie potrafi poprawić większość błędów językowych i stylistycznych. Poprawnie redaguje wszystkie formy wypowiedzi. Zna treść wymaganych programem lektur. Rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie, podaje przykłady. Interpretuje teksty poetyckie, zna środki poetyckie. Fleksja i składnia Zna odmienne i nieodmienne części mowy. Posiada usystematyzowane wiadomości o odmianie wyrazów. Buduje poprawne pod względem składniowym i interpunkcyjnym wypowiedzenia złożone.

4 Analizuje proste wykresy zdań złożonych i pojedynczych. Słowotwórstwo Posiada usystematyzowane wiadomości o budowie słowotwórczej wyrazu. Stosuje w wypowiedziach poprawne formy nazw własnych, nazwisk żeńskich i małżeństw, nazw miejscowych. Zna źródła związków frazeologicznych i potrafi określać ich przenośne znaczenie. W miarę dobrze opanował zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Ocena dostateczna Uczeń opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Wypowiada się poprawnie, rozumie ogólny sens czytanych tekstów. Odkrywa w literaturze społeczne, patriotyczne i religijne postawy bohaterów i konfrontuje je z zachowaniem osób rzeczywistych. Poprawnie pisze opowiadania, opisy, listy, sprawozdania, zaproszenia, instrukcje, rozprawki ( tematy omówione wcześniej ). Rozumie znaczenie pojęć i terminów z zakresu literatury i kultury. Posługuje się poznanymi słownikami i encyklopediami. Na prostych przykładach omawia cechy komedii, dramatu właściwego i tragedii. Rozumie treść różnorodnych instrukcji. Samodzielnie wyodrębnia elementy budowy wiersza. Fleksja i składnia Wskazuje części mowy. Rozróżnia wypowiedzenia (zdania, równoważniki zdania i zawiadomienia ). Tworzy proste przykłady zapisu mowy zależnej i niezależnej. Słowotwórstwo Tworzy nazwiska żeńskie i małżeństw. Wyróżnia w tekście zapożyczenia, antonimy, homonimy i synonimy. Dostrzega popularne związki frazeologiczne i potrafi określić ich przenośne znaczenie. Zna reguły ortograficzne i interpunkcyjne. Poprawnie zapisuje nazwiska żeńskie i małżeństw. Popełnia nieliczne błędy ortograficzne.

5 Ocena dopuszczająca Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje proste zadania przewidziane w programie nauczania klasy trzeciej. Czyta poprawnie, wyraźnie i wyraziście. Rozumie czytany i analizowany tekst. Rozróżnia lirykę, epikę i dramat. Potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy. Rozróżnia cechy podstawowych gatunków literackich ( np. powieść, nowela, tren, hymn). Poprawnie redaguje opowiadanie, streszczenie, sprawozdanie, opisy, prostą instrukcję, zaproszenie, rozprawkę ( zgodnie z przygotowanym planem ). Określa przy pomocy nauczyciela części mowy i zdania. Rozpoznaje wypowiedzenia. Analizuje proste wykresy zdań. Tworzy zgodnie ze wzorem nazwy własne, nazwiska żeńskie i małżeństw, nazwy miejscowości. Przy pomocy nauczyciela wskazuje synonimy, antonimy i homonimy, źródła związków frazeologicznych i wyjaśnia ich przenośne znaczenie. Dostrzega neologizmy, archaizmy i wyrazy zapożyczone. Popełniane błędy nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w jej napisanie. Ocena niedostateczna Uczeń nie przeczytał lektur przewidzianych programem nauczania w klasie trzeciej. Technika czytania nie pozwala mu zrozumieć tekstu, nie rozumie ogólnego sensu czytanych tekstów. Nie zna podstawowych pojęć i terminów literackich, pozwalających analizować utwory literackie. Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji, składni, słowotwórstwa i słownictwa, fonetyki. Nie zna zasad ortograficznych i interpunkcyjnych. Prace pisemne nie są poprawne pod względem rzeczowym, logicznym, stylistycznym. Nie potrafi tworzyć planu rozprawki. Nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.

6 Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie II gimnazjum Ocena celująca Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony programem nauczania klasy drugiej Wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu zdobytej wiedzy. Uczeń nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno- językowym, logicznym i rzeczowym. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane programem nauczania; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze literackim. Zna rodzaje i gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Zna wszystkie utwory literackie przewidziane w programie. Prace pisemne są oceniane na 18 punktów, prezentują wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Fleksja i składnia Biegle klasyfikuje części mowy, określa ich formę gramatyczną oraz funkcje składniowe. Zauważa i potrafi omówić osobliwości w odmianie rzeczowników i czasowników. Rozróżnia typy liczebników i biegle odmienia je. Umie przedstawić podział zaimków ze względu na funkcję w zdaniu i zastępowaną część mowy; umiejętnie stosuje zaimki w zdaniu. Wykonuje wykresy zdań złożonych. Dostrzega błędnie sformułowane zdania, potrafi nazwać rodzaje błędów i je poprawić. Rozróżnia zdania i wyrazy wtrącone, stosując je w wypowiedziach pisemnych. Słowotwórstwo Bezbłędnie dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu, określa jego znaczenie realne i słowotwórcze. Biegle nazywa i analizuje kategorie słowotwórcze wyrazów. Omawia funkcje neologizmów. Poprawnie stosuje nowe wyrazy.

7 Rozróżnia skróty i skrótowce, prawidłowo je odmienia, stosuje zasady ortograficzne w ich zapisie. Zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w wypowiedzeniach, szczególnie we wtrąceniach. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował min. 86% zakresu wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania klasy drugiej Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistyczno- językowym, logicznym i rzeczowym. Analizuje i interpretuje utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane programem nauczania; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze literackim. Rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Prace pisemne świadczą o znajomości problematyki, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. Pisze rozprawki na tematy dotyczące życia ucznia, a także odnoszące się do problemów przedstawionych w lekturach. Opinie popiera umiejętnie dobranymi cytatami. Swobodnie wypowiada się w opisie przeżyć wewnętrznych o uczuciach i doznaniach bohaterów literackich i własnych, używa słownictwa nacechowanego emocjonalnie. W opowiadaniach twórczych i odtwórczych stosuje słownictwo ożywiające relację, słownictwo oceniające, wykorzystuje różnorodne konstrukcje zdaniowe, urozmaica wypowiedzi dialogami, monologami, opisami przeżyć, sytuacji, tła, postaci, pytaniami retorycznymi, cytatami. Fleksja i składnia Klasyfikuje części mowy, określa ich formę gramatyczną oraz funkcje składniowe. Potrafi omówić osobliwości w odmianie rzeczowników i czasowników. Rozróżnia typy liczebników; odmienia je. Umie przedstawić podział zaimków ze względu na funkcję w zdaniu i zastępowaną część mowy; poprawnie stosuje zaimki w zdaniu. Wykonuje wykresy zdań złożonych ( typowe konstrukcje ). Wskazuje błędnie sformułowane zdania i poprawia je.

8 Rozróżnia zdania i wyrazy wtrącone, stosując je w wypowiedziach pisemnych. Słowotwórstwo Dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu. Potrafi omówić funkcje formantów słowotwórczych. Nazywa i analizuje kategorie słowotwórcze wyrazów. Omawia funkcje neologizmów. Ocenia na konkretnych przykładach nowe wyrazy pod względem poprawnościowym. Rozróżnia skróty i skrótowce, prawidłowo je odmienia, stosuje zasady ortograficzne w ich zapisie. Uczeń opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortograficzne. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. Potrafi w wypowiedzeniu oddzielić człony równorzędne pod względem składniowym. Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz elementy wybrane z programu nauczania w klasie drugiej. W zależności od celu komunikacji różnie kształtuje swoje wypowiedzi. Posługuje się słownictwem związanym z doznaniami emocjonalnymi. Osiąga spójność wypowiedzi poprzez parafrazę tekstu, a także stosowanie wyrazów spajających. Samodzielnie potrafi poprawić większość błędów językowych i stylistycznych. Poprawnie redaguje wszystkie formy wypowiedzi (opowiadanie, opis, streszczenie, sprawozdanie, recenzję, charakterystykę, rozprawkę ). Zna treść wymaganych programem lektur. Rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie. Dokonuje interpretacji tekstu poetyckiego, wskazuje i nazywa środki poetyckie. Fleksja i składnia Posiada usystematyzowane wiadomości o częściach mowy. Zna koniugację czasowników, tworzy imiesłowy. Poprawnie określa formę gramatyczną odmiennych części mowy. Poprawnie odmienia zaimki, dzieli je ze względu na znaczenie.

9 Dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania łącznie z wykresem związków wyrazowych. Wyodrębnia rodzaje zdań i sporządza proste wykresy. Poprawnie przekształca i stosuje imiesłowowy równoważnik zdania. Słowotwórstwo Oddziela formant od podstawy słowotwórczej, nazywa formanty, wskazuje oboczności. Sporządza wykresy rodziny wyrazów, znajduje rdzeń, wskazuje oboczności w rdzeniu. Odróżnia zrosty, złożenia, zestawienia, neologizmy. Rozróżnia skróty i skrótowce, prawidłowo je odmienia, stosuje zasady ortograficzne w ich zapisie. W miarę dobrze opanował zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Ocena dostateczna Uczeń opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i rzeczowym. Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworze literackim. Poprawnie pisze: opowiadanie, opis postaci, list, sprawozdanie, charakterystykę, streszczenie i rozprawkę. Włącza dialog w tok narracji. Na prostym przykładzie omawia cechy dramatu. Wyodrębnia elementy budowy wiersza (strofa, wers); wskazuje rymy, podstawowe środki stylistyczne, temat i osobę mówiącą w wierszu. Potrafi posługiwać się słownikami i encyklopedią. Fleksja i składnia Rozróżnia części mowy. Umie dokonywać rozbioru logicznego i gramatycznego ( proste przykłady ). Rozróżnia zdania podrzędnie złożone i współrzędnie złożone. Słowotwórstwo Tworzy wyrazy pochodne. Oddziela podstawę słowotwórczą od formantu, tworzy rodzinę wyrazów, rysuje wykres rodziny wyrazów o przejrzystej budowie. Wyróżnia w tekście archaizmy i neologizmy. Posługuje się pojęciami skróty i skrótowce.

10 Zna podstawowe zasady ortograficzne i popełnia nieliczne błędy. Zna reguły interpunkcji w zdaniach pojedynczych i złożonych. Ocena dopuszczająca Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje proste zadania przewidziane w programie nauczania klasy drugiej. Rozumie czytany i zanalizowany na lekcji tekst. Popełniane błędy nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w jej napisanie. Poprawnie redaguje proste opowiadanie, charakterystykę, opis postaci, list, sprawozdanie, rozprawkę. Przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy i zdania. Rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone. Odróżnia zdanie podrzędnie złożone od zdania współrzędnie złożonego. Sporządza wykresy zdań złożonych, określa ich rodzaje. Tworzy wyrazy pochodne, rodzinę wyrazów, dokonuje analizy słowotwórczej wyrazów pochodnych na prostych przykładach. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował wiadomości podstawowych w zakresie fleksji i składni, słowotwórstwa. Popełnia podstawowe błędy ortograficzne, które wynikają z faktu, iż uczeń nie zna zasad ortograficznych. Nie przeczytał lektur. Prace pisemne nie są poprawne pod względem rzeczowym, logicznym, stylistycznym, kompozycyjnym, interpunkcyjnym. Nie rozumie tematyki przeczytanego tekstu. Nawet z pomocą nauczyciela nie jest wstanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie I gimnazjum

11 Ocena celująca Otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany programem nauczania klasy pierwszej. Wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Biegle posługuje się w wypowiedziach różnorodnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym. Prace pisemne są oceniane na 18 punktów, prezentują wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Redaguje charakterystykę postaci, opowiadanie, opis, streszczenie, sprawozdanie. Jest świadomym odbiorcą dzieła literackiego, filmowego czy teatralnego, porównuje dramat z jego realizacją telewizyjną, powieść z jej filmową adaptacją. Bezbłędnie dokonuje analizy utworu epickiego, wskazuje elementy świata przedstawionego, typ narracji, określa bohaterów na podstawie języka, jakim się posługują; wyodrębnia akcję, fabułę, epizody, wątki. Wskazuje w tekście środki językowe właściwe dla funkcji wypowiedzi (np. zwroty do adresata, pytania retoryczne, grzecznościowe, argumentowanie ). Analizuje i interpretuje utwór liryczny, określa typ liryki, rodzaj podmiotu lirycznego. Zna typy narracji, komizm i jego rodzaje, omawia poznawcze i moralne walory utworu. Omawia symbolikę utworu; nawiązuje do obyczajowości i tradycji narodowej, wskazuje na jej ciągłość i zmienność, wartości moralne i estetyczne. Zna wszystkie utwory literackie przewidziane w programie nauczania. Fleksja Omawia klasyfikację imiesłowów, ich budowę i zastosowanie w różnych funkcjach składniowych. Określa formy gramatyczne czasownika. Wyjaśnia, na czym polega nieregularność odmiany czasownika, osobliwości w odmianie rzeczowników. Bezbłędnie przeprowadza klasyfikację zaimków ( ze względu na różne kryteria ). Określa funkcje pełnione w wypowiedzeniach przez partykuły i wykrzykniki.

12 Omawia zasady poprawnego stosowania imiesłowowego równoważnika zdania. Zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Poprawnie pisze nie z imiesłowami. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w wypowiedzeniach. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował min. 86% zakresu wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania klasy pierwszej. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Posługuje się w wypowiedziach różnorodnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym. Dokonuje przekształceń tekstu literackiego (streszczenie, opis, opowiadanie ). Redaguje charakterystykę postaci, charakterystykę porównawczą, umiejętnie wprowadzając cytaty z utworu literackiego, w sposób samodzielny i wszechstronny dokonuje oceny prezentowanego bohatera. Prace pisemne świadczą o znajomości problematyki, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych. Analizuje utwór epicki, wskazując elementy świata przedstawionego, typ narracji, określa bohaterów, wyodrębnia akcję, fabułę, epizody, wątki. Wskazuje w opowiadaniu opisy, określa ich funkcję; rozpoznaje środki językowe służące wyrażaniu uczuć i nastroju w opisach. Analizuje i interpretuje utwór liryczny, określa typ liryki rodzaj podmiotu lirycznego. Zna typy narracji, komizm i jego rodzaje, omawia poznawcze i moralne walory utworu. Omawia symbolikę utworu, wartości moralne i estetyczne. Gromadzi słownictwo na zadany temat. Fleksja Omawia budowę imiesłowów i zastosowanie. Określa funkcje stron czasownika; zasadę stosowania strony czynnej i biernej. Wskazuje różnice między czasownikiem przechodnim i nieprzechodnim.

13 Dostrzega nieregularność odmiany czasownika, osobliwości w odmianie rzeczowników. Podaje przykłady zdań, w których znane części mowy występują w różnych funkcjach składniowych. Klasyfikuje zaimki. Omawia na przykładach zasady poprawnego stosowania imiesłowowego równoważnika zdania Bardzo dobrze zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Poprawnie pisze nie z imiesłowami. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w wypowiedzeniach. Ocena dobra Otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności przewidziane podstawą programową, poszerzone o wybrane elementy programu nauczania w klasie pierwszej. Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową ( np. sprawozdanie, opis sytuacji, charakterystyka porównawcza ). W wypowiedziach podejmuje próby oceny, a także wartościowania problemów i zjawisk dotyczących języka, literatury, kultury. Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów. Wykazuje dobrą znajomość treści omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego utworu, wskazuję akcję, wątki bohaterów i ich powiązania; określa typ powieści. W opowiadaniu poprawnie zapisuje dialog, wzbogaca swą pracę o elementy opisów. Wymienia rodzaje i gatunki literackie, określa ich cechy. Zna terminy literackie. Swobodnie wypowiada się o utworze, nazywa własne stany uczuciowe. Wskazuje w utworze poznane środki stylistyczne, dokonuje próby określenia ich funkcji w utworze. Fleksja Przeprowadza klasyfikację imiesłowów, wskazuje podobieństwa i różnice z czasownikiem, przymiotnikiem, przysłówkiem. Określa rolę imiesłowów w zdaniu. Określa funkcje składniowe osobowych i nieosobowych form czasowników. Wskazuje na różnice w budowie formy strony czynnej, biernej. Przekształca zdania z konstrukcji czynnej na bierną i odwrotnie. Rozpoznaje formę zwrotną, która nie ma znaczenia strony zwrotnej.

14 Rozpoznaje rzeczowniki o nietypowej odmianie. Stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych. Nazywa rodzaje partykuł i wykrzykników. Pisze poprawnie partykuły z różnymi częściami mowy. Przekształca według podanego schematu zdanie złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania. W miarę dobrze opanował zasady ortograficzne i interpunkcyjne. Ocena dostateczna Otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej. Przedstawia treść utworów na podstawie cichego czytania tekstu, określa akcję i jej przebieg, wskazuje monologi i dialogi, rozumie motywy postępowania bohaterów. Zna pojecie dramatu, fraszki, hymnu, satyry, powieści historycznej, poprawnie posługuje się nimi w wypowiedziach. Poprawnie redaguje charakterystykę postaci, opowiadanie, opis, streszczenie, sprawozdanie z lektury. Samodzielnie posługuje się poznanymi słownikami. Zna i stosuje w stopniu przynajmniej dostatecznym zasady ortografii i interpunkcji. Fleksja Odróżnia imiesłowy od innych form czasownika, rozróżnia imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe. Tworzy różne strony czasowników. Wyróżnia w zdaniu rzeczownik, określa jego formę fleksyjną, funkcję składniową, łączy w związki składniowe z innymi wyrazami. Wyszukuje w zdaniu przymiotnik, stosuje w poprawnych formach gramatycznych, wyróżnia przymiotniki podlegające stopniowaniu i stopniuje je; Rozróżnia zaimki. Rozpoznaje partykuły. Uzupełnia zdania wykrzyknikami. Wyróżnia imiesłowowy równoważnik zdania. Zna podstawowe zasady ortograficzne i popełnia nieliczne błędy. Pisze w miarę poprawnie partykuły: nie, by z czasownikiem. Zna reguły interpunkcji w zdaniach pojedynczych i złożonych.

15 Ocena dopuszczająca Otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań niewielkim stopniu trudności. Jego technika czytania i zrozumienia tekstu literackiego pozwala na samodzielne opowiadanie odtwórcze. Potrafi wskazać fikcję i autentyzm utworu. W stopniu zadowalającym pracuje z książką, zaznaczając odpowiednie fragmenty. Określa cechy powieści, wskazuje akcję, wątki, bohaterów. Pisze charakterystykę bohatera literackiego, opowiadanie odtwórcze, streszczenie. Samodzielnie pisze plan ramowy i szczegółowy. W wypowiedziach pisemnych popełnia błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne, które nie przekreślają całkowicie wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Potrafi rozpoznać odmienne i nieodmienne części mowy. Wskazuje na prostych przykładach imiesłowy. Ocena niedostateczna Otrzymuje uczeń, który: nie opanował elementarnych wiadomości dotyczących gatunków literackich, ich budowy, analizy utworu literackiego. ma słaby zakres słownictwa, błędnie redaguje swe wypowiedzi (pod względem językowym i rzeczowym). nie opanował techniki głośnego i cichego czytania tekstu w stopniu zadowalającym, ma trudności ze zrozumieniem lektury. w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega zasad ortograficznych, interpunkcyjnych, popełnia dużo błędów językowych i stylistycznych. ma kłopoty z rozpoznawaniem odmiennych i nieodmiennych części mowy. nie potrafi w stopniu zadowalającym przyswoić poznanego materiału gramatycznego przewidzianego programem klasy pierwszej. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest wstanie rozwiązać zagadnień o elementarnym stopniu trudności. na o

16