INSTRUKCJA. BEZPIECZEŃSTWA POśAROWEGO Dla RATUSZA MIEJSKIEGO W SZCZYTNIE ZATWIERDZAM: ...

Transkrypt

1 ZATWIERDZAM:... INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POśAROWEGO Dla RATUSZA MIEJSKIEGO W SZCZYTNIE autor opracowania: tech.poŝ. Włodzimierz Dzbeński inspektor ds. ppoŝ U.M. SZCZYTNO

2 S P I S T R E Ś C I Roz. strona I. Podstawy prawne opracowania Instrukcji 3 I I. Postanowienia ogólne 5 III. Charakterystyka poŝarowa obiektu 7 IV. Zapobieganie moŝliwości powstania poŝaru Czynności zabronione i obowiązki w zakresie ochrony ppoŝ. 11 V. Zadania i odpowiedzialność pracowników w zakresie ochrony ppoŝ. 16 VI. Wytyczne przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia 18 VII. Rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego i znaków bezpieczeństwa 21 VIII. Instrukcja alarmowa w przypadku powstania poŝaru. 30 IX. Zabezpieczenie przeciwpoŝarowe prac poŝarowo-niebezpiecznych 33 X. Szkolenie przeciwpoŝarowe pracowników 38 XI. Wykaz telefonów alarmowych 40 XII. Pomoc przedmedyczna 41 Załączniki : Załącznik Nr 1 Oświadczenie pracownika o przeszkoleniu Załącznik Nr 2 Protokół prac poŝarowo - niebezpiecznych Załącznik Nr 3 Zezwolenie na prowadzenie prac poŝarowo - niebezpiecznych Załącznik Nr 4 Terminy przeglądu sprzętu ppoŝ Załącznik Nr 5 Aktualizacja instrukcji 2

3 I. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA INSTRUKCJI 1. USTAWA z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŝarowej. Jednolity tekst Dz.U. z 2002r. Nr 147 poz.1229; zm. Dz.U. z 2003 r.nr 52 poz.452 z 2004r. Nr 96.poz Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. O państwowej straŝy poŝarnej (dz. U. Z 1991 r. Nr 88 poz. 400 z późniejszymi zmianami). 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). 4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 15 czerwca 2002 r. poz. 690 z późniejszymi zmianami).. 5. PN-92/N /01 znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpoŝarowa. 6. PN-92/N /02 znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. 7. USTAWA z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń. (Dz. U. z dnia 31 maja 1971 r. Nr 12 poz. 114 z późniejszymi zmianami). 8. USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. z 1997 r. nr 98, poz. 602) tekst jednolity załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu z 7 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 58 z 4 kwietnia 2003 r., poz. 515). 3

4 ZARZĄDZENIE Nr.../ z dnia Na podstawie 6 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). zarządza się co następuje: Wprowadza się Instrukcję Szczytnie ul. Sienkiewicza bezpieczeństwa poŝarowego dla Ratusza Miejskiego w 1. Postanowienia niniejszej instrukcji obowiązują wszystkie osoby zatrudnione w budynku Ratusza stosownie do zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji. 2. Przyjęcie do wiadomości postanowień instrukcji pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem. Kierownik Gospodarstwa Pomocniczego przy Urzędzie Miejskim otrzymuje 1egz.instrukcji za potwierdzeniem, z którym zapoznaje podległych pracowników. 3. Nowo przyjmowani pracownicy są zapoznawani z Instrukcją podczas szkolenia. Zarządzenie wchodzi w Ŝycie z dniem podpisania. BURMISTRZ MIASTA SZCZYTNO 4

5 I. II. POSTANOWIENIA OGÓLNE Przedmiotem niniejszego opracowania jest Instrukcja Bezpieczeństwa PoŜarowego dla budynku Ratusza Miejskiego w Szczytnie ul Sienkiewicza 1. Instrukcja została opracowana na podstawie 6 Rozporządzenia MSWiA z dnia, 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów w oparciu o: - obowiązujące przepisy i Polskie Normy, dokumentację budynku, informacje uŝytkownika. Celem opracowania jest ustalenie wymagań przeciwpoŝarowych w zakresie organizacyjnym, technicznym, porządkowym itp., jakie naleŝy uwzględnić w czasie eksploatacji obiektu, przeznaczonego głównie do celów uŝyteczności publicznej. Zadaniem tego opracowania jest równieŝ, pełnienie funkcji edukacyjnej w zakresie zagroŝeń występujących w miejscu pracy jak i poza nim oraz sposobów ich uniknięcia Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŝarowej (Dz. U. Nr 81, poz.351 z późn. zm.), zarządca lub uŝytkownik budynku zapewniając ochronę przeciwpoŝarową obiektów, obowiązany jest w szczególności: przestrzegać przeciwpoŝarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych, wyposaŝyć obiekt w sprzęt poŝarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodnie z obowiązującymi przepisami, zapewnić osobom przebywającym w obiekcie i na terenie bezpieczeństwo i moŝliwość ewakuacji, przygotować obiekty do prowadzenia akcji ratowniczej, ustalić sposoby postępowania na wypadek poŝaru, klęski Ŝywiołowej lub innego miejscowego zagroŝenia, zaznajomić pracowników z przepisami przeciwpoŝarowymi. INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POśAROWEGO, ZWANA DALEJ INSTRUKCJĄ OKREŚLA: A. warunki ochrony przeciwpoŝarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu i sposobu uŝytkowania; B. sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpoŝarowych i gaśnic; C. sposoby postępowania na wypadek poŝaru i innego zagroŝenia; D. sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem poŝarowym; E. sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi; F. sposoby zaznajamiania uŝytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpoŝarowymi. 5

6 Ponadto: Do zapoznania się z instrukcją i przestrzegania jej ustaleń zobowiązani są wszyscy pracownicy bez względu na rodzaj wykonywanej pracy i zajmowane stanowisko oraz radni miejscy, powiatowi i gminni. Przyjęcie do wiadomości postanowień instrukcji pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem. Wzór oświadczenia stanowi Załącznik Nr 1 do instrukcji. Oświadczenie naleŝy włączyć do akt osobowych pracownika. Postanowienia instrukcji obowiązują równieŝ pracowników urzędów, instytucji wynajmujących pomieszczenia na terenie Ratusza oraz przedsiębiorstw i firm wykonujących prace na terenie budynku lub w obrębie działki. Obowiązek zapoznania tych osób z instrukcją naleŝy do Kierownika Gospodarstwa Pomocniczego. 6

7 I. III. INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POśAROWEGO DLA RATUSZA MIEJSKIEGO WARUNKI OCHRONY PPOś. CHARAKTERYSTYKA POśAROWA OBIEKTU 1. Nazwa, lokalizacja, opis obiektu Budynek Ratusza zlokalizowany jest przy ul. Sienkiewicza jako wolnostojący i nie sąsiaduje w bliskiej odległości z innymi obiektami. Konstrukcja architektoniczna budynku wykonana z trzech segmentów dwóch skrzydeł i części głównej z dziedzińcem w środku oraz centralnie połoŝoną wysepką objazdową w środku dziedzińca. Dojazd do Ratusza od strony ul. Sienkiewicza (dwa dojazdy wewnętrzne) przez bramę wjazdową na dziedziniec z wyznaczoną drogą poŝarową. Prowadzenie działań ratowniczych od strony Placu Juranda, ul. Kasprowicza., Sienkiewicza utrudnia okalająca obiekt fosa o głębokości ok. 3m i szerokości ok.15m. Zaopatrzenie wodne do celów gaśniczych z dwóch hydrantów naziemnych zlokalizowanych przy ul. SIENKIEWICZA i KASPROWICZA oraz zbiornika naturalnego (Jezioro Domowe DuŜe) od strony północnej w odległości ok.200m. Dziedziniec Ratusza od strony północnej zamykają ruiny zamkowe, przewidziane jako miejsce koncentracji ewakuowanych podczas prowadzenia działań ratowniczych. 7

8 Obiekt jest własnością Gminy Miejskiej Szczytno oraz Starostwa Powiatowego w Szczytnie w skrzydle pół.-wsch. pomieszczenia wynajmuje Urząd Gminy w Szczytnie natomiast w poł.-zach. ( kondygnacja podziemna ) zlokalizowane jest Muzeum Mazurskie własność Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie. Administratorem obiektu jest Gospodarstwo Pomocnicze przy Urzędzie Miejskim w Szczytnie. 2. Konstrukcja budynku: fundamenty murowane od zewnątrz wyłoŝone z kamienia, ściany nośne z cegły ceramicznej pełnej, skrzydło poł.-zach. i pół.-wsch. z cegły o grubości 38cm, środkowe grubość 51 i 64cm, ściany działowe z cegły pełnej 12cm, ściany pomieszczeń dzielonych z płyty gipsowej, stropy Ŝelbetowe, dach - więźba o konstrukcji płatowo kleszczowej drewnianej / zabezpieczona środkiem ognioochronnym/, kryty ceramicznie, drzwi na poddasze w wykonaniu ognioodpornym. 3. Wymiary budynku: powierzchnia kondygnacji podziemnej m2, powierzchnia kondygnacji nadziemnych 4303m2, Ilość kondygnacji nadziemnych: 3 + jedna podziemna + wieŝa ratuszowa 4. Charakterystyka poszczególnych elementów budowlanych: a). klasa odporności poŝarowej budynku - C b). wymagana odporność ogniowa głównych elementów konstrukcyjnych budynku - konstrukcji budynku - R 60 - strop - REI 60 - ściany wewnętrzne - EI 15 - przekrycie dachu - E 15 - konstrukcja dachu - R 15 R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., Istniejąca odporność ogniowa niektórych elementów jest większa od wymaganej. c) kategoria zagroŝenia ludzi - ZL III, z pomieszczeniami ZL I: sala konferencyjna pierwsze piętro. Rodzaj i ilość materiałów niebezpiecznych poŝarowo brak. 8

9 5. Zagospodarowanie budynku: Przeznaczenie kondygnacji i pomieszczeń: Piwnice: - skrzydło poł..- zach.. sale wystawowe muzeum, magazyny muzeum, magazyn OC, - część główna pomieszczenia warsztatowo socjalne Gospodarstwa Pomocniczego, kotłownia wydzielona poŝarowo z osobnym wejściem od strony dziedzińca, - skrzydło płn..- wsch. pomieszczenia biurowe archiwa gminy, pomieszczenie informatyka, pracownie geodezyjne, pomieszczenia OC Parter: - wejście główne (wraz z przeciwpoŝarowym wyłącznikiem prądu), Biuro Obsługi Interesanta U.M., hol główny z wydzielonym Punktem Obsługi Paszportowej, pomieszczenia biurowe U.M., sanitariaty. - skrzydlo poł. zach ; Urząd Stanu Cywilnego wraz archiwum Urzędu Miejskiego,wejście do Muzeum, pomieszczenia administracyjne Muzeum. - skrzydło płn. wsch. :pomieszczenia biurowe Starostwa Powiatowego oraz Gminy Szczytno. I piętro: - we wszystkich segmentach budynku pomieszczenia biurowe,sanitariaty i sala konferencyjna części głównej. II piętro: - (dotyczy części głównej budynku) pomieszczenia biurowe, balkon sali konferencyjnej, wejście na wieŝę i poddasze części poł.-zach.oraz części głównej budynku, Poddasze: - część płn.- wsch.: pomieszczenia biurowe Starostwa., część główna i poł. zach. nieuŝytkowa.. WieŜa Ratuszowa : cztero kondygnacyjna, klatka schodowa nie wydzielona, na poszczególnych kondygnacjach pomieszczenia z przeznaczeniem wystawienniczym, ostatnia kondygnacja widokowa z mechanizmem zegarowym Liczba osób przebywających w budynku na stałe ok. 220 osób. Liczba osób przebywających na największej kondygnacji 130 osób na pierwszym piętrze wraz z salą konferencyjną. 6. Klatki schodowe: Ilość: 3 klatek (1 główna i dwie w skrzydle płn. wsch. ) nie wydzielone 7. Konstrukcja schodów: -wejście główne: schody dwubiegowe ze spocznikiem, Ŝelbetowe, szerokość biegu 2m, klatka nie obudowana, -klatki w skrzydle płn.- wsch. schody dwubiegowe ze opocznikiem, Ŝelbetowe, szerokość biegu i spocznika 1,3m, klatki obudowane 9

10 ścianami i zamykane drzwiami wahadłowymi, Korytarze spełniają funkcję poziomych dróg komunikacyjnych, a jednocześnie dróg ewakuacyjnych. Komunikacja pionowa w budynku odbywa się 3-ma klatkami schodowymi główną i bocznymi. Na wszystkich kondygnacjach klatek schodowych okna przystosowane do ręcznego otwarcia. 7. Wyjścia z budynku ilość 6 w tym: jedno wyjście główne + 2 wyjścia ewakuacyjne, wyjście z muzeum i Urzędu Gminy oraz kotłowni. 8. Instalacje: - Elektryczna 230V/400V na wszystkich kondygnacjach., instalacja siłowa w kotłowni oraz w pomieszczeniach warsztatowych Budynek nie posiada oświetlenia awaryjnego. Wyłącznik przeciwpoŝarowy prądu zlokalizowany przy drzwiach wejściowych głównych od strony wewnętrznej. - Ogrzewcza centralne ogrzewanie z kotłowni własnej, - Odgromowa niskie zwody, - Wentylacyjna grawitacyjna, - Przyłącze gazowe na ścianie płn.-wsch. - Teletechniczna telefony w pokojach biurowych z wyjściem na miasto. 9. Instalacje gaśnicze i zabezpieczające: - hydranty wewnętrzne o średnicy 25mm po 3 szt. na kaŝdej kondygnacji i poddaszu części głównej obiektu, wyposaŝone w odcinek węŝa i prądownicę zabudowane w metalowych szafkach hydrantowych. 10. Zaopatrzenie wodne: Sieć hydrantowa zewnętrzna z dwóch hydrantów naziemnych zlokalizowanych przy ul. SIENKIEWICZA i KASPROWICZA oraz zbiornika naturalnego (Jezioro Domowe DuŜe) od strony północnej w odległości ok.200m. 11. Analiza moŝliwości dojazdu jednostek ratowniczych: Ratusz Miejski posadowiony jest w kształcie czworokąta zbliŝonego do trapezu ( czwarty bok zamykający bryłę stanowią ruiny zamkowe ). Obiekt z trzech stron (ul. Kasprowicza, Pl. Juranda, ul. Sienkiewicza) otaczają pozostałości fosy zamkowej o głębokości ok. 3m i szerokości ok.15m. W wypadku prowadzenia działań ratowniczych z zewnątrz budynku stanowi to powaŝne utrudnienie w korzystaniu ze sprzętu cięŝkiego np. podnośniki a w części skrzydła płn. wsch., ze względu na zagospodarowanie terenu od ul. Sienkiewicza jest praktycznie niemoŝliwa. Do przejazdu na dziedziniec prowadzą dwie utwardzone drogi wewnętrzne od strony ul. Sienkiewicza. Wymiary przejazdu na dziedziniec i wymiary dziedzińca, pozwalają 10

11 na wprowadzenie do akcji ratowniczej, średnich i cięŝkich samochodów gaśniczych, takŝe podnośnika SH 18 i utrudnione manewrowanie nimi, tylko wtedy gdy dziedziniec nie jest zatarasowany przez inne pojazdy. W związku z opisanym stanem faktycznym, dla zagwarantowania bezpieczeństwa osób i mienia, na wypadek poŝaru bądź innego miejscowego zagroŝenia, właściciele obiektu (Burmistrz, Starosta ) wskazane jest podjęcie działań eliminujące zjawisko nagminnego łamania juŝ istniejącego zakazu ruchu w wewnętrznej przestrzeni Ratusza. USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. z 1997 r. nr 98, poz. 602) tekst jednolity załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu z 7 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 58 z 4 kwietnia 2003 r., poz. 515). Art Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostroŝność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostroŝność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagroŝenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się równieŝ zaniechanie. USTAWA z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń. (Dz. U. z dnia 31 maja 1971 r. Nr 12 poz. 114 z późniejszymi zmianami). Art Kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego, podlega karze grzywny albo karze nagany. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). 5. Właściciele lub zarządcy terenów utrzymują znajdujące się na nich drogi poŝarowe w stanie umoŝliwiającym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy jednostek ochrony przeciwpoŝarowej, zgodnie z warunkami określonymi w przepisach dotyczących przeciwpoŝarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg poŝarowych. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpoŝarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg poŝarowych (Dz. U. Nr 121, poz. 1139) Droga poŝarowa o utwardzonej nawierzchni, umoŝliwiająca dojazd o kaŝdej porze roku pojazdów jednostek ochrony przeciwpoŝarowej do obiektu budowlanego, powinna być doprowadzona do: 2) budynku naleŝącego do grupy wysokości: średniowysokie, wysokie lub wysokościowe, zawierającego strefę poŝarową zakwalifikowaną do kategorii zagroŝenia ludzi ZL III, ZL IV lub ZL V; 6. Droga poŝarowa powinna być zakończona placem manewrowym o wymiarach co najmniej 20 m x 20 m lub w inny sposób umoŝliwiać dojazd do obiektu budowlanego i powrót pojazdu bez cofania. Wymaganie to nie dotyczy końcowego odcinka drogi poŝarowej o długości do 15 m. 11

12 I. IV. ZAPOBIEGANIE MOśLIWOŚCIOM POWSTANIA POśARU, CZYNNOŚCI ZABRONIONE I OBOWIĄZKI W ZAKRESIE OCHRONY PPOś.. Do podstawowych obowiązków wszystkich pracowników naleŝy zapobieganie moŝliwości powstania poŝaru. W tym celu konieczne jest przestrzeganie przepisów przeciwpoŝarowych i przepisów budowlanych, a w szczególności: Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). W czasie eksploatacji obiektu naleŝy przestrzegać przepisy profilaktyczne o zachowaniu bezpieczeństwa poŝarowego, ograniczając w ten sposób moŝliwość powstawania i rozprzestrzeniania się poŝarów, a takŝe gwarantując środki ratownicze na wypadek zaistnienia poŝaru. Przepisy przeciwpoŝarowe dotyczące uŝytkowania budynków formułują warunki bezpieczeństwa w następujących sferach działalności: a) warunki ogólne, b) zapewnienie warunków ewakuacji osób i mienia, c) utrzymanie prawidłowego stanu technicznego instalacji i urządzeń, d) właściwego składowanie i przechowywanie materiałów palnych, e) wyposaŝenie obiektu w podręczny sprzęt gaśniczy, f) prowadzenie prac poŝarowo niebezpiecznych zgodnie z wytycznymi niniejszej instrukcji. W szczególności : A. W obiekcie oraz na terenie przyległym do niego jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować poŝar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji: 1) uŝywanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów: w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych poŝarowo, w miejscach występowania innych materiałów palnych, określonych przez właściciela lub zarządcę i oznakowanych zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa; 2) uŝytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeŝeli moŝe się to przyczynić do powstania poŝaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia; 3) rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niŝ 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budowanych obiektach, a w pozostałych, jeŝeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze; rozpalanie ognisk w miejscu umoŝliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów, oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niŝ 10 m; 12

13 4) uŝytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłoŝu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta; 5) przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposaŝenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niŝ 0,5 m od: urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100 C), linii kablowych o napięciu powyŝej 1 kv, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyŝej 400 V. 6) stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeŝeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od Ŝarówki; 7) instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłoŝu palnym, jeŝeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoŝa przed zapaleniem; 8) składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej słuŝących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniŝej wymaganych wartości; 9) zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemoŝliwiający ich natychmiastowe uŝycie; 10) lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniŝej wartości wymaganych w przepisach techniczno - budowlanych; 11) uniemoŝliwianie lub ograniczanie dostępu do: gaśnic i urządzeń przeciwpoŝarowych, źródeł wody do celów przeciwpoŝarowych, instalacji wpływających na stan bezpieczeństwa poŝarowego obiektu, wyjść ewakuacyjnych, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej. B. Właściciele, zarządcy lub uŝytkownicy budynku: 1) utrzymują urządzenia przeciwpoŝarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej; 2) wyposaŝają obiekty, zgodnie z wymaganiami przepisów techniczno-budowlanych, w przeciwpoŝarowe wyłączniki prądu; 3) umieszczają w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek poŝaru wraz z wykazem telefonów alarmowych; 4) oznakowują znakami zgodnymi z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa: drogi ewakuacyjne oraz pomieszczenia, w których w myśl przepisów technicznobudowlanych wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,/sala gimnastyczna, jadalnia/ miejsca usytuowania urządzeń przeciwpoŝarowych i gaśnic, miejsca usytuowania przeciwpoŝarowych wyłączników prądu, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych poŝarowo, pomieszczenia, w których występują materiały niebezpieczne poŝarowo, mag. odczynników, pracownie 13

14 C. Składowanie materiałów palnych pod ścianami obiektów związanych z jego funkcją, z wyjątkiem materiałów niebezpiecznych poŝarowo, jest dopuszczalne pod warunkiem: 1) nie przekroczenia maksymalnej powierzchni strefy poŝarowej, określonej dla tego obiektu; 2) zachowania dostępu do obiektu na wypadek działań ratowniczych; 3) nienaruszenia minimalnej odległości od obiektów sąsiednich, wymaganej z uwagi na bezpieczeństwo poŝarowe. W pomieszczeniach zaliczonych do kategorii ZL I zagroŝenia ludzi (pomieszczenia, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób, np. sala konferencyjna : - kotary zasłony i inne stałe elementy wyposaŝenia oraz wystroje wnętrz wykonane z materiałów co najmniej trudno-zapalnych, - wykładziny podłogowe wykonane z materiałów co najmniej trudno zapalnych, - sufity podwieszane wykonane z materiałów niepalnych lub niezapalnych, nie kapiących i nie odpadających pod wpływem ognia (wymagania dotyczą wszystkich części obiektu, w których występują sufity podwieszone), PowyŜsze wymagania powinny być przestrzegane w trakcie eksploatacji obiektów. ZAGROśENIE POśAROWE Potencjalne źródła powstania poŝaru i drogi jego rozprzestrzeniania: A. Urządzenia i osprzęt instalacji elektrycznej usytuowany w niewłaściwej odległości od materiałów palnych, np. teczki, segregatory. B. Stany awaryjne urządzenia i osprzętu instalacji elektrycznej, technicznej i komputerowej, C. Zaprószenie ognia, najbardziej niebezpieczne w pomieszczeniach, magazynowych, technicznych. D. Zaprószenie ognia w czasie prowadzenia prac poŝarowo niebezpiecznych, E. Stosowanie materiałów łatwo zapalnych niezgodnie ze wskazaniami producenta, F. UŜytkowanie urządzeń grzejnych (piecyki, czajniki) bez właściwego zabezpieczenia i wymaganego zezwolenia, G. Zwarcie instalacji elektrycznej na skutek przeciąŝeń instalacji, starzenia się izolacji, zuŝycia gniazd, wyłączników, opraw instalacji elektrycznej, pęknięcia Ŝarówek, H. Prowizoryczne naprawy osprzętu instalacji elektrycznej i podłączenia do tablic rozdzielczych, I. Niewłaściwe składowanie towarów i stosowanie cieczy palnych (niebezpiecznych) niezgodnie z warunkami bezpieczeństwa, określonymi przez producenta czy dystrybutora, J. Pozostawienie włączonych odbiorników energii elektrycznej po zakończeniu pracy K. Podpalenia. 14

15 ZASADY ZAPOBIEGANIA MOśLIWOŚCI POWSTANIA POśARU W punkcie powyŝej przeprowadzono analizę przyczyn poŝaru mogących wystąpić w budynku (punkty od A-K). Stąd moŝna ustalić zasady profilaktyki poŝarowej dla tych źródeł i tak: Odnośnie do w/w punktów: A. zabronić składowania materiałów palnych w odległości mniejszej niŝ 0,5m od: urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100 o C, linii kablowych o napięciu powyŝej 1kV, przewodów uziemiających, czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyŝej 400 V, B. nie dopuszczać do przegrzania się instalacji teletechnicznych, komputerowych, stosować odpowiednie wielkości zabezpieczeń obwodów elektrycznych itp., C. zabronić uŝywania ognia otwartego w pomieszczeniach, magazynowych, technicznych oraz kontrolować przestrzeganie zakazu palenia papierosów, D. prace niebezpieczne poŝarowo prowadzić zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji, E. zabronić stosowania środków chemicznych łatwopalnych, past łatwopalnych niezgodnie z instrukcją stosowania tych środków. Materiały te składować zgodnie z wymaganiami producenta. KaŜdorazowo przeszkolić osoby uŝytkujące środki łatwopalne. Utrzymać ilości tych materiałów na stanowisku pracy nie przekraczające dobowe zapotrzebowanie. Przechowywać zapas materiałów niebezpiecznych przekraczający wielkość dobową w oddzielnym magazynie przystosowanym do takiego celu; F. zabronić uŝytkowania grzejników, piecyków bez pisemnego zezwolenia, G. zobowiązać konserwatora instalacji elektrycznej do prowadzenia przeglądu stanu technicznego osprzętu instalacji elektrycznej. Na bieŝąco prowadzić badania okresowe stanu izolacji przewodów, H. zabronić wszelkich napraw instalacji przez osoby nieuprawnione, zabezpieczyć tablice rozdzielcze przed dostępem osób niepowołanych, I. ciecze palne oraz materiały niebezpieczne przechowywać i stosować zgodnie z wytycznymi producenta, przechowywać materiały niebezpieczne w sposób uniemoŝliwiający powstanie poŝaru lub wybuchu w następstwie procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania, J. zobowiązać pracowników do wyłączania odbiorników prądu elektrycznego po zakończeniu pracy,wprowadzić nadzór nad przestrzeganiem tego plecenia. K. uczulić pracowników na odbiegające od zwyczajowego zachowanie osób postronnych lub przebywających w miejscach dla nich nie przeznaczonych ( np. wystarczy zapytać w czym mogę pomóc). 15

16 Drogi rozprzestrzeniania się poŝaru PoŜar w budynku rozprzestrzeniał się będzie po stałych materiałach palnych, które stanowią w przewaŝającej mierze papier, drewno oraz tworzywa sztuczne. Efektem powstania poŝaru w pierwszej fazie jest dym o charakterystycznym zapachu palonego drewna lub tworzyw sztucznych. JuŜ po kilku minutach od powstania poŝaru w pomieszczeniu, wyczuwalna jest podwyŝszona temperatura na korytarzu. W drugiej fazie poŝaru, gdy objęte jest nim całe pomieszczenie, jego rozprzestrzenianie następuje przez okna, drzwi i ściany działowe. W przypadku gdy drzwi do pomieszczeń są otwarte lub spalone, rozgrzane gazy poŝarowe wypełniają korytarz i drogą konwekcji, przemieszczają się klatką schodową i wyŝsze kondygnacje. W wyniku penetracji rozgrzanych gazów poŝarowych następuje zapalenia się materiałów połoŝonych dalej od źródła poŝaru np. wyposaŝenia korytarza. Temperatura poŝaru moŝe osiągnąć 600 o C w miejscu bezpośredniego oddziaływania. W miejscach odległych temperatura zaleŝna jest od ciągu powietrza (jest ona wyŝsza przy stropach). Temperatura ponad 200 o C bez obecności płomieni powoduje zapalenia się materiałów drewnianych i drewnopodobnych oraz topnienie tworzyw sztucznych w wydzieleniem palnych produktów rozkładu termicznego. Wzrost temperatury i wypieranie powietrza przez dymy, powoduje zmniejszenie się ilości tlenu. Zmniejszające się ilości tlenu i przejrzystość powietrza oraz wysoka temperatura utrudniają działanie ludzi w akcji ratowniczej. W warunkach poŝaru następuje osłabienie lub zniszczenie konstrukcji budynku. Czas trwania poŝaru i jego niszczące działanie jest proporcjonalne do ilości materiałów palnych w tego typu budynkach (500MJ/m 2 ) poŝar będzie trwał nie krócej niŝ 1 godz. PoŜar napotykając na przegrody stosowane w budownictwie moŝe ulec lokalizacji. Drogi ewakuacyjne (korytarze) oddzielone są od pomieszczeń ścianami, które w warunkach poŝaru, zapobiegają jego rozprzestrzenianiu przynajmniej przez okres 30 minut. Stropy i mury nośne ulegają zniszczeniu po czasie dłuŝszym niŝ zakładany czas trwania poŝaru. W fazie rozprzestrzeniania się poŝar jest jeszcze lokalny. Odporność ogniowa wykładzin powierzchniowych odgrywa wtedy znaczącą rolę. Podczas fazy rozprzestrzeniania się moŝe nastąpić rozgorzenie duŝa intensywność ognia powoduje, Ŝe poŝar przestaje być lokalny i obejmuje wszystkie materiały palne w pomieszczeniu. Wydzielana jest duŝa ilość ciepła a płomienie wydostają się przez otwory okienne i drzwiowe. Generalnie, rozgorzenie następuje w momencie, kiedy gazy poŝarowe w pomieszczeniu osiągają temperaturę C. Promieniowanie ciepła z warstwy gazów poŝarowych jest tak duŝe w tym stadium poŝaru, Ŝe powoduje zapalenie się wszystkich materiałów palnych. Rozgorzenie moŝe nastąpić w ciągu kilku minut od zapłonu. Jednak w pomieszczeniu, w którym znajduje się tylko niewielka ilość palnych mebli i które jest wyposaŝone w wykładziny powierzchniowe, które nie przyczyniają się do rozwoju poŝaru, moŝe nastąpić opóźnienie rozgorzenia lub jego całkowite uniknięcie. 16

17 Po rozgorzeniu poŝar osiąga swój maksymalny poziom i jest w pełni rozwinięty. Na długość i intensywność poŝaru wpływa teraz ilość dostępnego powietrza i ładunek poŝaru tj. dostępna ilość materiałów palnych. Faza zaniku następuje kiedy ogień zaczyna gasnąć. Dlatego teŝ zabrania się przechowywania, składowania materiałów palnych / kartony, płyny łatwopalne, zbędne meble itd./ na drogach komunikacyjnych i w pomieszczeniach do tego nie przystosowanych. PoŜar w wypadku budynku Ratusza w związku ze zjawiskiem cyrkulacji cieplnej rozprzestrzeniać się będzie otworami okiennymi i drzwiowymi na wyŝsze kondygnacje. Potencjalne źródła powstania poŝaru to; instalacje i urządzenia elektryczne, zaprószenie ognia, uŝywanie i przechowywanie materiałów poŝarowo niebezpiecznych, prowadzenie prac niebezpiecznych poŝarowo z otwartym ogniem, spawanie elektryczne i gazowe itp.. Rozprzestrzeniania poŝaru w budynku moŝe następować drogami ewakuacyjnymi, gdy na tych drogach znajdują się materiały palne. RównieŜ przez pokoje, w których nagromadzono nadmiar materiałów palnych. UWAGA: Istnieje realna moŝliwość zadymienia obiektu w stosunkowo krótkim czasie w związku z połączeniem pionowym i poziom kondygnacji klatki schodowe. ZagroŜenie dla Ŝycia i zdrowia ludzi wynikało będzie z szybkiego rozprzestrzeniania się dymów w budynku. 17

18 I. V. ZADANIA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACOWNIKÓW W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOśAROWEJ Zgodnie z Ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŝarowej właściciel, uŝytkownik lub zarządca obiektu jest obowiązany przestrzegać w czasie eksploatacji obiektu wymagania przeciwpoŝarowe. Aby warunek ten był realizowany niezbędnym jest określenie dla wszystkich osób, związanych z budynkiem obowiązkami pracowniczymi - zakresu odpowiedzialności za zachowanie bezpieczeństwa poŝarowego obiektu. Odpowiedzialność za sprawy ochrony przeciwpoŝarowej ponoszą przedstawiciele Gminy Miejskiej Szczytno - Burmistrz oraz Starostwa Powiatowego - Starosta, którzy zgodnie z zapisami ustawy o ochronie przeciwpoŝarowej oraz rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej. budynków, innych obiektów budowlanych i terenów - odpowiadają za bezpieczeństwo poŝarowe obiektu i osób w nim przebywających. Wykonują swoje obowiązki poprzez Administratora w osobie Kierownika Gospodarstwa Pomocniczego przy Urzędzie Miejskim w Szczytnie na którego scedowano część obowiązków w przedmiocie będącym treścią niniejszego opracowania. Zakres kompetencji w tym przypadku powinien być jednoznacznie sprecyzowany w zakresie obowiązków słuŝbowych pracownika i zgodny z aktualnymi rozwiązaniami organizacyjnymi i personalnymi. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe zakres obowiązków słuŝbowych poszczególnych pracowników, poza określeniem charakteru pracy zawiera takŝe obowiązek dbałości o bezpieczeństwo (w tym równieŝ przeciwpoŝarowe) obiektu na zajmowanym stanowisku pracy. A. Wszyscy pracownicy bez względu na zajmowane stanowisko ponoszą odpowiedzialność za wykonanie następujących zadań w zakresie ochrony przeciwpoŝarowej: 1. Znajomość zagroŝenia poŝarowego na zajmowanym stanowisku pracy oraz przeciwdziałania moŝliwości powstania i rozprzestrzeniania się poŝaru, 2. Znajomość zasad postępowania w przypadku powstania poŝaru, orientacja w rozmieszczeniu sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpoŝarowych, a takŝe umiejętność obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego, 3. Znajomość warunków przeprowadzania bezpiecznej ewakuacji osób i mienia, udział w akcji gaśniczo-ratowniczej przez podporządkowanie się poleceniom kierującego akcją, 4. Udział w szkoleniach i ćwiczeniach przeciwpoŝarowych, 5. Niezwłoczne zgłaszanie usterek mogących spowodować poŝar osobom kompetentnym do ich usuwania, przestrzeganie obowiązujących przepisów i instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego w obszarze zajmowanego stanowiska. 18

19 B. Kierownik Gospodarstwa Pomocniczego w szczególności odpowiada za: 1. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie przeciwpoŝarowej przez wszystkich pracowników, 2. Wydawanie poleceń mających na celu usuniecie technicznych usterek zagraŝających bezpieczeństwu poŝarowemu obiektu, 3. Planowanie oraz organizacja remontów, adaptacji i bieŝącej konserwacji urządzeń i instalacji w budynku z uwzględnieniem zasad i potrzeb ochrony przeciwpoŝarowej, 4. Kierowanie akcją gaśniczo-ratowniczą lub ewakuacyjną po powstaniu w budynku poŝaru lub innego zagroŝenia do czasu przybycia jednostek ratowniczych, 5. Współpracę pracowników z jednostkami ratowniczymi przybyłymi z zewnątrz w zakresie gaszenia poŝarów, usuwania zagroŝeń oraz prowadzenia ewakuacji osób i mienia, 6. WyposaŜenie budynku Ratusza w sprzęt ratowniczy i poŝarniczy oraz środki gaśnicze, 7. Przygotowanie pomieszczeń w budynku do prowadzenia działań gaśniczo-ratowniczych. 19

20 . VI. WYTYCZNE PRZEPROWADZENIA EWAKUACJI OSÓB I MIENIA Z kaŝdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie, powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające moŝliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagroŝonej lub objętej poŝarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a takŝe być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpoŝarowego, polegające na: 1. zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych; 2. zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych; 3. zapewnieniu bezpiecznej poŝarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń; W przypadku wystąpienia zagroŝenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z budynku, postępujemy zgodnie z zarządzeniem Burmistrza i Starosty oraz załącznikami do zarządzeń: Zarządzenie Nr IV/411/2005 Burmistrza Miasta Szczytno z dnia 29 listopada 2005r. w sprawie przeprowadzenia praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji osób z terenu Urzędu Miejskiego. Na podstawie art.4 pkt 1 ppkt 4 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r.o ochronie przeciwpoŝarowej (Dz. U. z1991r.nr 81, poz. 351 z późniejszymi zmianami) oraz 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138), zarządzam co następuje: 1 W dniu 5 grudnia 2005r. odbędzie się praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji osób przebywających na terenie Urzędu Miejskiego w Szczytnie. 2 Ustala się procedury postępowania w trakcie ewakuacji co stanowi załącznik Nr 1 do niniejszego zarządzenia. 20

21 3 Do udziału w ćwiczeniach i podporządkowaniu się kierującemu ewakuacją zobowiązani są wszyscy przebywający na terenie Urzędu Miejskiego. Zarządzenie wchodzi w Ŝycie w dniu podpisania. 4 Załącznik Nr 1 I. Ewakuacja z budynku Ratusza jest działaniem niezbędnym, któremu podporządkowane są inne czynności w celu ratowania zdrowia i Ŝycia osób przebywających na terenie obiektu. II. III. IV. Decyzja o ewakuacji. 1. W przypadku wystąpienia zagroŝenia powodującego konieczność ewakuacji osób i mienia /poŝarowe, terrorystyczne/ z obiektu decyzję o jej przeprowadzeniu wydaje Burmistrz lub osoba przez niego upowaŝniona /zastępca, sekretarz/. 2.Wydający decyzję staje się jednocześnie kierującym akcją ewakuacyjną. 3.Fazy podejmowania decyzji o ewakuacji: a) zgłoszenie zagroŝenia do sekretariatu i powiadomienie Burmistrza, b) ocena sytuacji, c) wydanie decyzji o wszczęciu ewakuacji. Alarmowanie. 1.Alarm o niebezpieczeństwie i konieczności ewakuacji, ogłaszany jest przez sekretariat przy wykorzystaniu gońców / osoby znajdujące się w bezpośrednim zasięgu pracownika sekretariatu/ oraz telefonicznie. 2.Powiadomienie o zagroŝeniu Starostwa, Gminy, Muzeum.. 3..Jednoczesne powiadomienie StraŜy PoŜarnej. Postępowanie pracowników po ogłoszeniu ewakuacji. 1.Pracownicy porządkują miejsce pracy oraz zabezpieczają dokumenty na stanowisku pracy. 2.Odłączają urządzenia zasilane energią elektryczną. 3.Wyprowadzają petentów, inne osoby przebywające na terenie Urzędu na korytarz i kierują je do wyjścia z budynku. W pierwszej kolejności naleŝy ewakuować osoby: a) postronne i pracowników z pomieszczeń, w których powstał poŝar, b) znajdujące się na drodze rozprzestrzeniania ognia, c) którym dotarcie do bezpiecznej drogi ewakuacji moŝe zostać odcięte przez poŝar lub zadymienie. 4. Pracownicy wydziałów przy których zlokalizowane są sanitariaty, powiadamiają osoby potencjalnie w nich przebywające o trwającej ewakuacji. 5.Osoba opuszczająca pomieszczenie biurowe jako ostatnia pozostawia je otwarte z wyjątkiem pomieszczenia kasowego. 21

22 6. W przypadku odcięcia dróg wyjścia dla ewakuowanych, znajdujących się w strefie zagroŝenia, naleŝy zebrać ludzi w miejscu najbardziej oddalonym od źródła poŝaru i w miarę istniejących warunków ewakuować na zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego, przybyłych jednostek straŝy poŝarnych lub innych jednostek ratowniczych. 7. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych naleŝy poruszać się w pozycji nachylonej starając się trzymać głowę jak najniŝej ze względu na to, Ŝe w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych panować będzie mniejsze zadymienie. Usta i drogi oddechowe naleŝy w miarę moŝliwości zasłaniać tkaniną zmoczoną w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez silnie zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych naleŝy poruszać się wzdłuŝ ścian by nie stracić orientacji, co do kierunku ruchu. 8. Po opuszczeniu budynku pracownicy przez dziedziniec kierują się w stronę ruin zamkowych, gdzie tworzą grupy zgodne z przynaleŝnością wydziałową. 9.Pracownicy objęci ewakuacją pozostają w miejscu koncentracji do czasu jej odwołania przez kierującego akcją. V. Postępowanie naczelników wydziałów. 1. Osoby nadzorujące pracę w poszczególnych wydziałach, zobowiązane są do wcześniejszego zapoznania pracowników z treścią zarządzenia oraz dokonania szczegółowych ustaleń związanych z ewakuacją wydziału. 2. Nadzorują przebieg ewakuacji w wydziałach 3. W miejscu koncentracji sprawdzają stan osobowy, braki osobowe zgłaszają kierującemu ewakuacją. VI. Postępowanie Naczelnika Wydziału Organizacyjnego i Spraw Obywatelskich. 1.Podlega procedurom jak wyŝej. 2.Dokonuje sprawdzenia stanu osobowego pracowników na podstawie list obecności i ksiąŝki wyjść. 3. O wynikach dokonanej czynności informuje kierującego akcją. VII. Postępowanie Kierownika Gospodarstwa Pomocniczego przy Urzędzie Miejskim. 1.Podlega procedurze jak wyŝej. 2.Wyznacza osoby na posterunki przy drzwiach wyjściowych z zadaniem: a) kierowanie ewakuowanych do miejsca koncentracji, b) udzielania informacji niezbędnych kierującemu akcją ratowniczo gaśniczą /dca jadnostki PSP/. 3. Zapewnienie moŝliwości dotarcia do pomieszczeń piwnicznych i poddasza przez jednostki StraŜy PoŜarnej. VII. Po przybyciu StraŜy PoŜarnej kierowanie akcją ratowniczo gaśniczą przejmuje dowódca przybyłej jednostki. WYZNACZA SIĘ JAKO MIEJSCE EWAKUACJI LUDZI Ruiny Zamkowe 22

23 Ewakuacja i zjawisko paniki. Szczególnego znaczenia nabiera zapobieganie skutkom paniki, której moŝliwość istnieje zawsze, nie tylko w przypadku powstania poŝaru, wybuchu lub katastrofy, czy innego wypadku, ale i w przypadku niewielkiego zadymienia. Ludzie wchodzący w skład grupy ogarniętej paniką całkowicie tracą swoje indywidualne cechy osobowości i stają się elementem groźnego, niszczącego tłumu, który nie kieruje się Ŝadnymi przesłankami logicznego myślenia i rzeczywistej oceny sytuacji. Grupa ogarnięta paniką moŝe sparaliŝować i uniemoŝliwić prowadzenie akcji ratowniczej i zorganizowanego działania. MoŜe w ślepym instynkcie szukania ratunku spotęgować zagroŝenie własne, ratowników i przyczynić się do innych groźnych wypadków. Przeciwdziałanie panice jest niezmiernie trudne. Dokonać tego mogą tylko ludzie o duŝej indywidualności i autorytecie wśród ogarniętych paniką. Przykładami środków przeciwdziałania panice są: 1) osobisty przykład, 2) zdecydowany nakaz, 3) wykazanie nierealności niebezpieczeństwa, 4) przeciwstawienie groźby większego niebezpieczeństwa, 5) zagroŝenia uŝyciem siły, 6) uŝycie siły, 7) unieszkodliwienie przywódcy paniki. Opanowanie tłumu ogarniętego paniką, prącego naprzód, jest bardziej moŝliwe do wykonania dla osób znajdujących się z tyłu tłumu, niŝ na jego czele. W czasie akcji ratowniczej najczęściej występują małe formy paniki, której ulegają grupy lub pojedyncze osoby, znajdujące się w rzeczywistym lub urojonym niebezpieczeństwie, zatracając poczucie rzeczywistości i podejmując nieprzemyślane, bezcelowe i niebezpieczne działanie, np. wyskakiwanie z okien czy chowanie się w trudno dostępnych miejscach. Przybycie ratownika z zewnątrz powoduje przekonanie, Ŝe zagroŝenie nie jest niebezpieczne i istnieją drogi ratunku. 23

24 24

25 25

26 . VII. ROZMIESZCZENIE PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO. Do prowadzenia skutecznej działalności w zapobieganiu poŝarom i ich zwalczaniu niezbędne jest posiadanie wiedzy o procesie spalania, gdyŝ tylko ona pozwala na wszechstronną ocenę elementów, jakie składają się na szeroko rozumiane zjawisko poŝaru. Ogólnie rzecz biorąc, spalanie się czegokolwiek jest procesem chemicznym, w czasie którego występuje łączenie się materiału palnego z utleniaczem (najczęściej tlenem), podczas którego wydziela się światło, ciepło i inne produkty spalania. Aby powstał, a następnie rozwijał się proces spalania konieczne jest istnienie w odpowiedniej proporcji substancji palnej, utleniacza i źródła zapalenia (bodźca energetycznego). Wynika z tego jednoznacznie, Ŝe do przerwania istniejącego juŝ procesu spalania konieczna jest zmiana proporcji składników procesu tj.: 1. Usunięcie materiału palnego lub uczynienie go (w róŝny sposób) niepalnym w lokalnie występujących warunkach, 2. Eliminowanie bodźca termicznego podtrzymującego proces spalania (np. chłodzenie układu palnego), 3. Odcięcie dostępu utleniacza do miejsca poŝaru. Wymienione wyŝej czynności stanowią istotę techniki gaszenia poŝarów, przy czym podręczny sprzęt gaśniczy spełnia w tej technice rolę zasadniczą w sytuacjach, kiedy istnieje moŝliwość ugaszenia poŝarów w zarodku, tj. w pierwszej fazie jego trwania. Funkcja podręcznego sprzętu gaśniczego polega bądź to na działaniu jednostkowym, tj. chłodzeniu materiału palnego, bądź na odcięciu od niego dostępu tlenu, albo oba te mechanizmy gaśnicze występują jednoczenie. Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się: gaśnice i agregaty gaśnicze, koce gaśnicze. 26

27 PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w budynku Ratusza uwzględniono przepisy Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dni 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). W szczególności uwzględniono następujące zasady: Co najmniej jedna jednostka sprzętu o masie środka gaśniczego 2 kg lub 3 dm3 przypada na kaŝde 100 m 2 powierzchni strefy poŝarowej. Do gaszenia poŝarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania Ŝarowego np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe, pianowe lub proszkowe (wypełnione proszkiem fosforanowym). Do gaszenia poŝarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych, topiących się) stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe. Do gaszenia poŝarów grupy C (gazów palnych) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe. Do gaszenia poŝarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem lub materiałów znajdujących się w pobliŝu tych urządzeń) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe. Sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń. Oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z Polskimi Normami. Odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niŝ 30 m. Zgodnie z powyŝszymi zasadami w budynku szkoły przewiduje się do gaszenia poŝarów grup A, B, C, E - gaśnice proszkowe, gaśnice płynowe i gaśnice śniegowe. Dla wszystkich typów gaśnic ilość środka gaśniczego nie moŝe być mniejsza niŝ 2 dm 3 (2 kg) dopuszcza się według w/w parametrów wielkości gaśnic dostępne w handlu, posiadające świadectwo dopuszczenia do stosowania w ochronie przeciwpoŝarowej. Przyjmuje się następującą zasadę rozmieszczenia rodzajów gaśnic; gaśnice płynowe lub proszkowe w miejscach ogólnodostępnych budynku /korytarze, pomieszczenia administracyjne/. gaśnice śniegowe na terenie zaplecza technicznego, Charakterystykę techniczno uŝytkową gaśnic płynowych, śniegowych i proszkowych (wypełnionych proszkiem fosforanowym) przedstawiono poniŝej. 27

28 28

29 29

30 30

31 31

32 Hydrant wewnętrzny - jest urządzeniem przeciwpoŝarowym umieszczonym na sieci wodociągowej wewnętrznej, słuŝącym do gaszenia poŝarów grupy A. UmoŜliwia on dogodne gaszenie ewentualnego poŝaru (z większych niŝ gaśnice odległości), a w szczególności przydatny jest do gaszenia poŝarów w zarodku (hydrant A 25) oraz do dogaszania pogorzelisk. W celu uruchomienia hydrantu wewnętrznego naleŝy : otworzyć szafkę, rozwinąć wąŝ tłoczny zakończony prądownicą, otworzyć (odkręcić) zawór hydrantowy, skierować strumień wody na źródło ognia. Nie wskazane jest uŝywanie hydrantów wewnętrznych (wody) do gaszenia poŝarów w obrębie elektroniki uŝytkowej oraz instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem (niszczące działanie wody oraz moŝliwość poraŝenia prądem). KaŜda kondygnacja Ratusza wyposaŝona jest w dwie lub trzy szafki hydrantowe z ich rozmieszczeniem takŝe z rozmieszczeniem gaśnic na poszczególnych kondygnacjach powinien zaznajomić się kaŝdy nowo zatrudniony pracownik. 32

33 TABLICE (ZNAKI) BEZPIECZEŃSTWA EWAKUACYJNE I POśAROWE Przy ustalaniu rodzaju i rozmieszczenia tablic bezpieczeństwa poŝarniczych i ewakuacyjnych w obiekcie uwzględniono, charakter zagroŝenia poŝarowego, rozwiązania budowlano-instalacyjne obiektu, a takŝe sposoby zagospodarowania powierzchni i pomieszczeń. Ilość rozmieszczonych tablic jest wielkością minimalną, niezbędną do prawidłowego oznakowania obiektu, a jeŝeli powstanie potrzeba rozszerzenia zakresu i rodzaju oznakowania - naleŝy przeprowadzić to zgodnie z zapisami polskich norm: PN-92/N-01256/01. Znaki ochrony przeciwpoŝarowej PN-92/N-01256/02. Znaki ewakuacyjne Dopuszcza się naniesienie znaków bezpieczeństwa ewakuacyjnych na oprawy lamp oświetlenia ewakuacyjnego, jako rozwiązanie alternatywne do umieszczenia graficznych symboli znaków na podłoŝu fotoluminescencyjnym. Przykład znaków ewakuacyjnych i ochrony przeciwpoŝarowej przedstawiono poniŝej w tabelach: Zgodnie z 5 Rozp. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. 1. Właściciel lub zarządca obiektu zawierającego strefę poŝarową przeznaczoną dla ponad 50 osób, będących jej stałymi uŝytkownikami, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji. 33

34 PN-92/ N Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. Nr Znak ewakuacyjny Znaczenie (nazwa) znaku ewakuacyjnego Znaczenie 1 Kierunek drogi ewakuacyjnej Znak wskazuje kierunek do wyjścia, które moŝe być wykorzystane w przypadku zagroŝenia. Strzałki krótkie do stosowania z innymi znakami. Strzałka długa do samodzielnego stosowania. 2 Wyjście ewakuacyjne Znak stosowany do oznakowania wyjść uŝywanych w przypadku zagroŝenia. 3 Drzwi ewakuacyjne Znak stosowany nad drzwiami skrzydłowymi, które są wyjściami ewakuacyjnymi (drzwi lewe lub prawe). 4 5 Przesunąć w celu otwarcia Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Znak stosowany łącznie ze znakiem nr 3 na przesuwnych drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, jeśli są one dozwolone. Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia; moŝe kierować w lewo lub w prawo. 6 Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej schodami w dół na lewo lub prawo. 7 Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej schodami w górę na lewo lub prawo. 8 Pchać, aby otworzyć Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania Ciągnąć, aby otworzyć Stłuc, aby uzyskać dostęp Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania. Znak ten moŝe być stosowany: a) w miejscu, gdzie jest niezbędne stłuczenie szyby dla uzyskania dostępu do klucza lub systemu otwarcia, b) gdy jest niezbędne rozbicie przegrody dla uzyskania wyjścia. 34

35 PN-92/N Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpoŝarowa. Nr Znak Znaczenie (nazwa) znaku Zastosowanie bezp. bezpieczeństwa 1 Uruchamianie ręczne Stosowany do wskazania przycisku poŝarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych. 2 Alarmowy sygnalizator akustyczny 3 Telefon do uŝycia w stanie zagroŝenia MoŜe być stosowany samodzielnie lub łącznie ze znakiem nr 1, Znak wskazujący usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego dla ostrzeŝenia w przypadku zagroŝenia poŝarowego. 10 Zestaw sprzętu poŝarniczego Znak ten jest stosowany dla podawania zestawu indywidualnych znaków określających sprzęt poŝarniczy. 11 Gaśnica Znak ten jest stosowany do oznaczenia gaśnic. 12 Hydrant wewnętrzny Znak ten jest stosowany na drzwiach szafki hydrantowej. 13 Drabina poŝarowa Znak ten jest stosowany do oznaczenia drabiny trwale związanej z obiektem. 14 Niebezpieczeństwo poŝaru Materiały łatwo zapalne 15 Niebezpieczeństwo poŝaru Materiały utleniające 16 Niebezpieczeństwo wybuchu Materiały wybuchowe Do wskazania obecności materiałów łatwo zapalnych. Stosowany do wskazania moŝliwości występowania atmosfery wybuchowej, gazów palnych lub materiałów wybuchowych. 17 Zakaz gaszenia wodą Do stosowania we wszystkich przypadkach, kiedy uŝycie wody do gaszenia poŝaru jest zabronione. 18 Palenie tytoniu zabronione Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu moŝe być przyczyną zagroŝenia poŝarowego. 19 Zakaz uŝywania otwartego ognia Palenie tytoniu zabronione 21 Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprzętu poŝarniczego lub urządzenia ostrzegającego Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu lub otwarty ogień mogą być przyczyną zagroŝenia poŝarem lub wybuchem. Do stosowania tylko łącznie ze znakami nr 1 do 3 i nr 10 do 13, dla wskazania kierunku do miejsca rozmieszczenia sprzętu poŝarniczego lub urządzenia ostrzegającego. 22 Nie zastawiać Znak do stosowania w przypadkach, gdy ewentualna przeszkoda stanowiłaby szczególne niebezpieczeństwo (na drodze ewakuacyjnej/, 35