16 STUDIA MIEJSKIE. pod redakcj¹ Janusza S³odczyka i Moniki Paradowskiej

Transkrypt

1 KATEDRA GEOGRAFII EKONOMICZNEJ I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ WYDZIA EKONOMICZNY UNIWERSYTET OPOLSKI 16 STUDIA MIEJSKIE pod redakcj¹ Janusza S³odczyka i Moniki Paradowskiej WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU OPOLSKIEGO Opole 2014

2 REDAKTOR NACZELNY Janusz Słodczyk REDAKTOR TEMATYCZNY Maria Śmigielska RADA NAUKOWA Wanda Maria Gaczek (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu) Alfonz Gajdos (Uniwersytet im. Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Adam Jelonek Sylwia Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki) Andrzej Klasik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Stanisław Korenik (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu) Barbara Lubicz-Miszewska (Uniwersytet Wrocławski) Tadeusz Markowski (Uniwersytet Łódzki) Jerzy J. Parysek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Valentina Pidlisnyuk (Uniwersytet im. Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy; Narodowy Uniwersytet w Kremenczuk) Andrzej Rączaszek (Akademia Ekonomiczna w Katowicach) Tadeusz Siwek (Uniwersytet Ostrawski) Klaus Schöler (Uniwersytet w Poczdamie) Alicja Szajnowska-Wysocka (Uniwersytet Śląski) Jacek Szlachta (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) Daniela Szymańska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Grzegorz Węcławowicz (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk) Andrzej Zborowski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) Tadeusz Zipser (Politechnika Wrocławska) RECENZENCI ARTYKUŁÓW WYDANYCH W TOMACH W ROKU 2014 Bolesław Domański, Krzysztof Gasidło, Wolfgang Gerstlberger, Herman Hoen, Jacek Kaczmarek, Marzena Kramarz, Danuta Stawasz SEKRETARZ REDAKCJI Edyta Szafranek eszafranek@uni.opole.pl ADRES REDAKCJI Katedra Geografii Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Opolski ul. Ozimska 46 a Opole DEKLARACJA O WERSJI PIERWOTNEJ Redakcja deklaruje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

3 SPIS TREŚCI Wprowadzenie (Janusz Słodczyk, Maria Śmigielska) Beata NAMYŚLAK, Klastry kreatywne w Polsce. Zarys problematyki Brygida KLEMENS, Niki DERLUKIEWICZ, Rola struktur klastrowych w rozwoju miast w perspektywie 2020 (aspekt turystyczny) Dariusz ZAWADA, Produkt turystyczny miasta Robert SZMYTKIE, Ikony turystyczne dużych miast w Polsce Małgorzata STRZYŻ, Geoparki jako otwarte muzea dziedzictwa geologicznego w procesie podnoszenia atrakcyjności turystycznej terenów zurbanizowanych Olaf PŁACHTA, Uzdrowiskowa przestrzeń publiczna w wybranych miejscowościach Dolnego Śląska Robert CZUBASZEK, Agnieszka WYSOCKA-CZUBASZEK, Igor BARTNIK, Przydatność miejskich i podmiejskich lasów Białegostoku do rekreacji Izabela GRUSZKA, Dariusz ILNICKI, Edyta JAKUBOWICZ, Wybrane aspekty lokalizacji hoteli Jarosław KAZIMIERCZAK, Kształtowanie przestrzeni publicznej centrum miasta w kontekście rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Manchesterze, Lyonie i Łodzi Małgorzata TWARDZIK, Typologia i znaczenie centrów handlowych dla miast województwa śląskiego

4 CONTENTS Introduction (Janusz Słodczyk, Maria Śmigielska) Beata NAMYŚLAK, Creative Clusters in Poland. Problematic Aspects Brygida KLEMENS, Niki DERLUKIEWICZ, The Role of Cluster Structures in the Urban Development Till 2020 (Tourism Aspect) Dariusz ZAWADA, Tourist Product of the City Robert SZMYTKIE, Tourist icons of large Polish cities Małgorzata STRZYŻ, Geopark as the open museum of the geological heritage in the process of increasing tourist atractiveness of the urbanized areas Olaf PŁACHTA, Spa public space in selected towns of Lower Silesia Robert CZUBASZEK, Agnieszka WYSOCKA-CZUBASZEK, Igor BARTNIK, Usefulness of Urban and Suburban Forests in Białystok for Recreation Izabela GRUSZKA, Dariusz ILNICKI, Edyta JAKUBOWICZ, Selected Aspects of Hotel s Location Jarosław KAZIMIERCZAK, Public Space Transitions in City Centre and Revitalzation of Post-industrial Urban Areas in Manchester, Lyon and Łódź Małgorzata TWARDZIK, Typology and the Importance of Shopping Centers in the Cities of Silesia

5 STUDIA MIEJSKIE tom 16 (2014) WPROWADZENIE Miasta coraz częściej stają się przedmiotem badań prowadzonych z punktu widzenia możliwości wzmocnienia i rozwoju ich funkcji turystyczno-rekreacyjnej. We współczesnym świecie miasta jako wyjątkowe obiekty przestrzeni geograficznej kryjące wiele tajemnic z przeszłości oraz efekty przemian końca XX i początku XXI w. zmieniają swój wizerunek estetyczno-funkcjonalny. Nic więc dziwnego, iż przy współczesnych możliwościach przemieszczania się ludności coraz częściej stają się one celem destynacji turystycznej. Jednocześnie rozwijający się rynek pobytu wymusza potrzebę podejmowania działań na rzecz udoskonalenia oferty turystyczno-rekreacyjnej dla gości z różnych zakątków świata nie tylko na włodarzach miast, ale także na społeczności lokalnej. To od pomysłowości miejscowych gestorów usług całej branży turystycznej i okołoturystycznej zależy jakość przedkładanych ofert spędzania wolnego czasu w sposób satysfakcjonujący odbiorcę. Ważną zatem rzeczą staje się dobór odpowiednich instrumentów umożliwiających sprostaniu tym wyzwaniom w sposób ekonomicznie opłacany, a jest to możliwe przy aktywnej współpracy wielu interesariuszy w rozwoju strategicznym. W przedkładanym 16 tomie Studiów Miejskich autorzy w swych artykułach starają się przybliżyć uwarunkowania i korzyści związane m.in. z budowaniem lokalnego produktu turystycznego w oparciu o założenia polityki klasteringu w dwóch odsłonach, tj. jako odgórnych decyzji inspirujących do podejmowania wspólnych działań oraz jako inicjatyw oddolnych obywatelskich. Autorzy wyniki swoich analiz odnoszą do studiów przypadków nie tylko krajowych. Warto nadmienić, iż w Studiach Miejskich tematyka ta była już podejmowana w formie pojedynczych artykułów, m.in. w tomach nr 1, 2, 5, 7, 9, 10. Można uznać, iż zagadnienia związane z gospodarką turystyczną w mieście, w tym samo miasto jako miejsce destynacji turystycznej, wpisują się we współczesny nurt problemów zarówno badawczych, jak i aplikacyjnych. Ma się po części wrażenie, iż tak jak pod koniec lat 60. ubiegłego wieku Wiktor Kryszczukajtis tytułując swoją książkę Jego ekscelencja miasto zwrócił tym samym uwagę na miasta z ich ponadtysiącletnią żywotnością, miasta jako przedmiot badań staną się współcześnie jednymi z ważniejszych obiektów w przestrzeni, budzącymi ciekawość zwiedzających, inspirującymi do podejmowania działań nie tylko o charakterze planistycznym czy ekonomicznym, ale także w zakresie szybko rozwijającej się gospodarki

6 8 Wprowadzenie turystycznej. Podobne inspiracje do badań może wywoływać wydana w roku 2013 książka Janusza Słodczyka Historia planowania i budowy miast. Jako redaktorzy tomu życzymy odbiorcom twórczych myśli po lekturze artykułów zamieszczonych w niniejszym tomie oraz zachęcamy do współpracy. Janusz Słodczyk, Maria Śmigielska

7 Beata NAMYŚLAK Uniwersytet Wrocławski CREATIVE CLUSTERS IN POLAND. PROBLEMATIC ASPECTS ABSTRACT: The article consists of two parts. In the first one the author presents the idea of creating of cluster according to the literature. Afterwards creative clusters are discussed definition, cases in various countries, and also positive aspects of functioning of clusters. The second part of work is connected with Polish experiences in the question of clustering, for example, approximate quantities of clusters in Poland are presented. At the end of the article the author focused on creative clusters in Poland, theirs types and localization. KEY WORDS: creative clusters, cooperation, creative industries, Poland KLASTRY KREATYWNE W POLSCE. ZARYS PROBLEMATYKI ABSTRAKT: Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiono ideę tworzenia klastra według koncepcji opisywanych w literaturze przedmiotu. Następnie skupiono się na klastrach kreatywnych ich idei oraz przykładach w skali świata. Na koniec tej części wyróżniono pozytywne efekty istnienia klasteringu. Drugą część artykułu poświęcono polskim doświadczeniom z tego zakresu, m.in. wymieniono szacunkowe liczby klastrów w Polsce. Najwięcej uwagi poświęcono jednak klastrom kreatywnym, ich rodzajom i rozmieszczeniu. SŁOWA KLUCZOWE: klastry kreatywne, współpraca, działalności twórcze, Polska Brygida KLEMENS Politechnika Opolska Niki DERLUKIEWICZ Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu THE ROLE OF CLUSTER STRUCTURES IN THE URBAN DEVELOPMENT TILL 2020 (TOURISM ASPECT) ABSTRACT: The article presents considerations on the possible impact of cluster structures on urban development in the new perspective The main purpose of the article is to show the topic of cluster and urban development inteacts in the aspect of tourism. In the article the basic assumptions of the cluster concept, including in particular tourism clusters were presented. Also the policy of urban development and clusters in the dimension of the EU and national perspective to 2020 was taken into consideration. To answer the following questions: whether the city recognizes the impact of the operating structures of cluster? If there is any relationship between the supporting clusters and the supporting of urban areas in the strategic documents? It is possibile to function effectively tourism clusters in the cities? The article provides numerous examples of urban clusters, in particular presents urban tourism clusters (abroad examples). KEY WORDS: city, clusters, urban tourism clusters, perspective , Europe Strategy 2020 ROLA STRUKTUR KLASTROWYCH W ROZWOJU MIAST W PERSPEKTYWIE 2020 (ASPEKT TURYSTYCZNY) ABSTRAKT: W artykule podjęte zostały rozważania dotyczące możliwości wpływu struktur klastrowych na rozwój miast w nowej perspektywie okresu Głównym celem artykułu było wskazanie, jak tematyki klastrów i rozwoju miast w aspekcie turystyki wzajemnie na siebie oddziałują. Zaprezentowano podstawowe założenia koncepcji klastrów, w tym w sposób szczególny klastrów turystycznych. Następnie

8 przeanalizowano politykę rozwoju miast i klastrów w wymiarze unijnym i krajowym w perspektywie do 2020 r. Podjęto próbę odpowiedzi na pytania: Czy miasta dostrzegają oddziaływanie funkcjonujących struktur klastrowych? Czy dostrzega się związek pomiędzy wspieraniem klastrów a wspieraniem obszarów miejskich w dokumentach strategicznych? Czy w miastach mogą skutecznie funkcjonować klastry turystyczne? W artykule podano liczne przykłady klastrów miejskich, w sposób szczególny prezentując miejskie klastry turystyczne (przykłady zagraniczne). SŁOWA KLUCZOWE: miasta, klastry, miejskie klastry turystyczne, perspektywa , Strategia Europa 2020 Dariusz ZAWADA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu TOURIST PRODUCT OF THE CITY ABSTRACT: The contents of the article refers to specific tourist product of the city, which is created on the basis of the usable value of tourist city. The author, identified components of tourist product as: accommodation and catering base, monuments and other tourist attractions, places for lodging and recreation, mass events and other usable values of the city. In the article the author, based on the selected literature, made a critical analysis: concepts usable value of the tourist city, tourist product of the city, tourist product components, actions taken by the city authorities, as well as the production of its brand. At the end of the article, author shows how to build a model of a competitive tourist product of the city (CPTC) and describes theme purchase tourist products. KEY WORDS: usable values of the city, tourist product, brand of product, strategy, tourist cluster, competitiveness PRODUKT TURYSTYCZNY MIASTA ABSTRAKT: Treść tego artykułu odnosi się do specyficznego produktu turystycznego miasta, który jest tworzony na podstawie turystycznych walorów użytkowych miasta. Autor zidentyfikował takie składniki produktu turystycznego, jak: baza noclegowa i gastronomiczna, zabytki i inne atrakcje turystyczne, miejsca rekreacji i wypoczynku, imprezy masowe i inne walory użytkowe miasta. W artykule autor, opierając się na wybranej literaturze, dokonał krytycznej analizy: koncepcji turystycznych walorów użytkowych miasta, produktu turystycznego miasta, składników produktu turystycznego, działań podejmowanych przez władze miasta, a także produkcji jego marki. Na koniec autor pokazuje, jak zbudować model konkurencyjnego produktu turystycznego miasta (CPTC), i zapoznaje z tematem zakupu produktów turystycznych. SŁOWA KLUCZOWE: walory użytkowe, produkt turystyczny, marka produktu, strategia, klaster turystyczny, konkurencyjność Robert SZMYTKIE Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu TOURIST ICONS OF LARGE POLISH CITIES ABSTRACT: The article is discussing the issue of tourist icons which was shown on the example of large cities in Poland. It was assumed that a tourist icon is a tourist attraction which is a tourist symbol of the given city (region or country). Moreover, the tourist icon should elicited at the tourist an unequivocal association with the city (region or country) which represents. Very often architectural icons are serving as tourist icons,

9 like e.g. the Eiffel Tower in Paris, the Big Ben in London and the Statue of Liberty in New York. Large Polish cities differ in the number and the clarity of crucial tourist attractions and objects with symbolic character. KEY WORDS: tourist icon, tourist attraction, cultural tourism, large cities IKONY TURYSTYCZNE DUŻYCH MIAST W POLSCE ABSTRAKT: W artykule poruszono zagadnienie ikon turystycznych; omówione one zostały na przykładzie dużych polskich miast. Przyjęto, że ikona turystyczna to atrakcja turystyczna, która jest turystyczną wizytówką (symbolem) danego miasta, regionu lub kraju. Ikona turystyczna powinna wywoływać u turysty jednoznaczne skojarzenie z miastem (regionem lub krajem), który reprezentuje. Funkcje ikon turystycznych bardzo często pełnią ikony architektoniczne, jak np. wieża Eiffla w Paryżu, Big Ben w Londynie czy Statua Wolności w Nowym Jorku. Duże polskie miasta różnią się liczbą i wyrazistością kluczowych atrakcji turystycznych oraz obiektów o charakterze symbolicznym. SŁOWA KLUCZOWE: ikona turystyczna, atrakcja turystyczna, turystyka kulturowa, duże miasta Małgorzata STRZYŻ Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach GEOPARK AS THE OPEN MUSEUM OF THE GEOLOGICAL HERITAGE IN THE PROCESS OF INCREASING TOURIST ATRACTIVENESS OF THE URBANIZED AREAS ABSTRACT: Geoparks have its established position in the range of the promotion and development of the regions, including towns and cities, on European and global scales. The urbanized space belongs to one of the most transformed environments of the landscape, however, its present state and future directions of introducing changes are not always compatible with the rules of sustainable development. One of the most attractive directions of the development of towns and cities is the increase of its attractiveness through the development of geoparks in the sphere of widely understood tourist destinations. Such innovative form of shaping the urbanized landscape involves many functions of the development, i.e., recreation, education and, at the same time, it generates the exact economical products. Kielce Geopark situated within the administrative boarders of Kielce demonstrates the area that has been recently changed into the economically active area and it constitutes one of the most interesting examples of the use of the geopark in order to develop the tourist and recreation functions, moreover, it is to improve the aesthetics of the local space and at the same time to implicate economical effects, which are in accordance with sustainable development of the urbanized space. KEY WORDS: geopark, tourist attractiveness, urbanized space, landscape, innovation GEOPARKI JAKO OTWARTE MUZEA DZIEDZICTWA GEOLOGICZNEGO W PROCESIE PODNOSZENIA ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ TERENÓW ZURBANIZOWANYCH ABSTRAKT: Geoparki mają swoją ugruntowaną pozycję w zakresie promocji i rozwoju regionów, w tym miast, w skali zarówno europejskiej, jak i światowej. Przestrzeń zurbanizowana należy do najsilniej przekształcanych środowisk krajobrazowych, a zarówno jej obecny stan, jak i planowane kierunki wprowadzenia zmian nie zawsze są kompatybilne z obowiązującymi zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednym z atrakcyjniejszych kierunków rozwoju miast jest zwiększanie jego atrakcyjności poprzez rozwój geoparków jako miejsca destynacji turystycznej w szerokim znaczeniu tego pojęcia. Ta innowacyjna forma kształtowania krajobrazu zurbanizowanego łączy w sobie wiele funkcji rozwojowych, w tym m.in. rekreacyjną, edukacyjną a jednocześnie generującą konkretne efekty ekonomiczne. Geopark Kielce, położony w granicach administracyjnych miasta, stanowi jeden z ciekawszych przykładów wykorzystania przestrzeni do niedawna

10 nieaktywnej gospodarczo do rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej, poprawy estetyki lokalnej przestrzeni, a jednocześnie implikującej ekonomiczne efekty i na dodatek, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, przestrzeni zurbanizowanej. SŁOWA KLUCZOWE: geopark, atrakcyjność turystyczna, przestrzeń zurbanizowana, krajobraz, innowacyjność Olaf PŁACHTA Uniwersytet Wrocławski SPA PUBLIC SPACE IN SELECTED TOWNS OF LOWER SILESIA ABSTRACT: The village spa characterized by the presence of specific elements of public space that distinguish it from among other cities. These elements include: mineral water pomp-room, wafer parks and sanatoriums of the main buildings health resort. Resorts are characterized by the presence of pedestrian facilities connecting major spa treatment. These objects can be considered as part of the spa area of interest. The study is characterized public spacer three spas in Lower Silesia Cieplice-Zdrój, Szczawno-Zdrój i Świeradów-Zdrój. KEY WORDS: spa, urban space, revitalization UZDROWISKOWA PRZESTRZEŃ PUBLICZNA W WYBRANYCH MIEJSCOWOŚCIACH DOLNEGO ŚLĄSKA ABSTRAKT: Miejscowości uzdrowiskowe charakteryzują się obecnością specyficznych elementów przestrzeni publicznej, które wyróżniają je z grona pozostałych miast. Do elementów tych należą: pijalnie wód mineralnych, parki zdrojowe oraz sanatoria z głównymi budynkami sanatoryjnymi domami zdrojowymi. Kurorty cechują się również obecnością deptaków łączących najważniejsze obiekty lecznictwa uzdrowiskowego. Wymienione obiekty mogą być uznane za elementy uzdrowiskowej przestrzeni publicznej. W niniejszym opracowaniu została scharakteryzowana uzdrowiskowa przestrzeń publiczna trzech dolnośląskich uzdrowisk Cieplic Śląskich-Zdroju, Szczawna-Zdroju i Świeradowa-Zdroju. SŁOWA KLUCZOWE: uzdrowisko, przestrzeń publiczna, rewitalizacja Robert CZUBASZEK, Agnieszka WYSOCKA-CZUBASZEK, Igor BARTNIK Politechnika Białostocka USEFULNESS OF URBAN AND SUBURBAN FORESTS IN BIAŁYSTOK FOR RECREATION ABSTRACT: This study evaluated the usefulness of Bialystok urban and suburban forests for recreation, supplemented by an assessment of their recreational capacity. The largest area in analyzed area is covered by forests with very high suitability for recreation. These units occur mainly in large forest areas located to the north-east of Białystok and in the northern part of the city. Good usefulness of studied forests for recreation is mainly due to the quite old trees growing in habitats of fresh forest and fresh mixed forest. The only forests unsuitable for recreation are small units of a very young fresh coniferous forest and forest units overgrown with alder forests. Units assessed as well and very well-suited for recreation the capacity indicator of recreation ranges from 3 to 6 personalhours/ha/d. Units with medium usefulness are characterized by a recreational capacity of 2 personalhours/ha/d. In forests assessed as little useful and unsuitable for tourism the capacity index is the lowest. KEY WORDS: urban forests, suburban forests, Białystok, recreational usefulness, recreational capacity

11 PRZYDATNOŚĆ MIEJSKICH I PODMIEJSKICH LASÓW BIAŁEGOSTOKU DO REKREACJI ABSTRAKT: Praca przedstawia wyniki analizy przydatności miejskich i podmiejskich lasów Białegostoku do rekreacji, analizy uzupełnionej o ocenę ich pojemności rekreacyjnej. Największą powierzchnię analizowanego terenu zajmują lasy o bardzo dużej przydatności do rekreacji. Występują one głównie w dużych kompleksach leśnych zlokalizowanych na północny wschód od Białegostoku oraz w północnej części miasta. Duża przydatność badanych lasów do aktywnej formy wypoczynku wynika głównie z dość starego drzewostanu rosnącego na siedliskach boru świeżego i mieszanego świeżego. Nieprzydatne do rekreacji są niewielkie oddziały młodego lasu na siedlisku boru świeżego oraz oddziały porośnięte olsami. Oddziały charakteryzujące się dobrą i bardzo dobrą przydatnością do rekreacji odznaczają się wskaźnikiem pojemności rekreacyjnej wynoszącym od 3 do 6 osobogodz./ha/d. Wydzielenia o średniej przydatności cechują się pojemnością rekreacyjną wynoszącą 2 osobogodz./ha/d, natomiast najniższą chłonność mają lasy mało przydatne i nieprzydatne dla turystyki. SŁOWA KLUCZOWE: lasy miejskie, lasy podmiejskie, Białystok, przydatność rekreacyjna, pojemność rekreacyjna Izabela GRUSZKA, Dariusz ILNICKI, Edyta JAKUBOWICZ Akademia Wychowania Fizycznego, Wrocław SELECTED ASPECTS OF HOTEL S LOCATION ABSTRACT: On today s market of tourist services one of the main elements for the success or failure of a hotel is its location. This is of particular importance in urban areas where competition is very high, and hotels are often similar in terms of standard and quality of services, so convenient location may be a key factor in the selection of the object. This article presents the most important aspects of the location of accommodation facilities. The problem is considered in two dimensions general the choice of the country and the region, and local the choice of a particular place. Basing on the analysis of the literature, significant trends relating to the location of hotels were indicated, with special emphasis on the great centers of Polish sightseeing. Conducted theoretical research confirmed the need for further studies, including some case studies of the specific examples of cities, because accommodation establishments are changing fairly rapidly and new areas of concentration of hotel services are appearing. KEY WORDS: accommodation establishments, hotels, location, spatial distribution WYBRANE ASPEKTY LOKALIZACJI HOTELI ABSTRAKT: Na współczesnym rynku usług turystycznych jednym z głównych elementów decydujących o sukcesie lub porażce przedsięwzięcia hotelarskiego jest jego lokalizacja. Szczególne znaczenie ma to na obszarach miejskich, gdzie konkurencja jest bardzo duża, a hotele często oferują podobny standard i jakość usług; tu dogodne usytuowanie może być kluczowym czynnikiem wyboru danego obiektu. Artykuł przedstawia najważniejsze aspekty lokalizacji hoteli. Problematyka rozpatrywana jest w dwóch płaszczyznach: ogólnej dotyczącej wyboru kraju i regionu oraz lokalnej dotyczącej konkretnego miejsca, konkretnej lokalizacji danego hotelu. Na podstawie analizy literatury przedmiotu wskazano istotne tendencje odnoszące się do lokalizacji hoteli, ze szczególnym uwzględnieniem dużych ośrodków miejskich. Rozważania teoretyczne potwierdziły potrzebę prowadzenia dalszych studiów, w tym w konkretnych przykładowych miastach, ze względu na fakt, że baza noclegowa ulega dość szybkim zmianom i pojawiają się nowe obszary koncentracji usług hotelarskich. SŁOWA KLUCZOWE: baza noclegowa, hotele, lokalizacja, przestrzenne rozmieszczenie

12 Jarosław KAZIMIERCZAK Uniwersytet Łódzki PUBLIC SPACE TRANSITIONS IN CITY CENTRE AND REVITALZATION OF POST-INDUSTRIAL URBAN AREAS IN MANCHESTER, LYON AND ŁÓDŹ ABSTRACT: Revitalization of post-industrial urban areas is essential for public space transitions as it can contribute to modification of historically formed hierarchy of central space of current European cities. In order to identification of the repercussions of this processes the Author applied his own method concerned on evaluating the intensity of morphological and functional transformation of post-industrial sites as well as changes in the level of the development and the integrity of public space structure in central space. KEY WORDS: public space, revitalization, sustainable and unsustainable development of new central space KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI PUBLICZNEJ CENTRUM MIASTA W KONTEKŚCIE REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH W MANCHESTERZE, LYONIE I ŁODZI ABSTRAKT: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych ma zasadnicze znaczenie dla przekształceń przestrzeni publicznej i może prowadzić do modyfikacji historycznie wykształconej hierarchii terenów współtworzących przestrzeń centralną współczesnych miast europejskich. W celu identyfikacji reperkusji rewitalizacji w świetle postawionego problemu badawczego wykorzystano autorską metodę oceny intensywności przekształceń morfologiczno-funkcjonalnych terenów poprzemysłowych oraz zmian poziomu rozwoju i integralności struktury przestrzeni publicznej nowej i starej przestrzeni centralnej. SŁOWA KLUCZOWE: przestrzeń publiczna, rewitalizacja, zrównoważony i niezrównoważony proces kształtowania nowej przestrzeni centralnej Małgorzata TWARDZIK Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach TYPOLOGY AND THE IMPORTANCE OF SHOPPING CENTERS IN THE CITIES OF SILESIA ABSTRACT: Shopping centers are an integral part of modern urban area and an important center of economic and social life. Their extensive range of shopping, entertainment and cultural activities attracts both residents and tourists, people in each age group. They have become a new urban space and alternative to the market and downtown. In the Silesian urban area there are numerous types of modern shopping malls, from the first to the fourth generation. KEY WORDS: shopping centers, functional types of shopping centers, location of trade, urban development TYPOLOGIA I ZNACZENIE CENTRÓW HANDLOWYCH DLA MIAST WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ABSTRAKT: Centra handlowe są integralną częścią współczesnych miast i aglomeracji, stanowią ważny ośrodek życia gospodarczego i społecznego. Ich rozbudowana oferta handlowa, rozrywkowa i kulturalna przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, osoby w każdej grupie wiekowej, zawodowej, czy też ekonomicznej. Centra stają się nową przestrzenią miast, ich wizytówką, a nawet miastem w mieście czyli alternatywą dla rynku i śródmieścia. W województwie śląskim występują liczne typy nowoczesnych centrów

13 handlowych od pierwszej do czwartej generacji. Pomimo ich dynamicznego rozwoju, dużego nasycenia rynku, planowane są następne inwestycje. Klienci mieszkańcy mogą więc liczyć na nową ofertę centrów, a podmioty sieci handlowo-usługowej na rosnącą konkurencję. SŁOWA KLUCZOWE: centra handlowe, typy funkcjonalne centrów handlowych, lokalizacja handlu, rozwój miasta