System Monitorowania Parametrów Usług Szerokopasmowych

Transkrypt

1 1 URZĄD KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ System Monitorowania Parametrów Usług Szerokopasmowych Zapytanie o oszacowanie kosztów krótki opis systemu Warszawa, Projekt: POIG /09 ul. M. Kasprzaka 18/20, Warszawa tel. (+48 22) fax (+48 22) / 6

2 Przedmiotem zapytania jest koszt zaprojektowania, budowy, uruchomienia i wdrożenie Systemu Monitorowania Parametrów Usług Szerokopasmowych zwanego w skrócie Systemem Monitorowania Jakości Internetu lub SMJI oraz jego utrzymania i serwisu gwarancyjnego. Przeznaczeniem systemu SMJI jest wykonywanie pomiarów jakości Usługi Dostępu Do Internetu (UDDI). Pomiary przy użyciu Systemu będą realizowane przez użytkowników końcowych (klientów) Internetu. System powinien uwzględniać - przy wykonywaniu pomiarów - specyfikę poszczególnych aplikacji internetowych, co implikować będzie konieczność użycia różnych protokołów (np. protokółów aplikacyjnych, transportowych oraz związanych z nimi protokółów kontrolnych). Wykorzystywane do generowania pomiarów Urządzenie Klienta/Użytkownika UK (PC, terminal IT itp.) wraz z Aplikacją Pomiarową (AP) i Zaawansowaną Aplikacją Pomiarową (ZAP) oraz Serwerem Testowym (ST) będą tworzyć podstawową infrastrukturę pomiarową systemu SMJI. SMJI ma umożliwiać obsługę dowolnej liczby ST. Integracja wszystkich wyników generowanych pomiarów ma być przeprowadzana na Głównym Serwerze Systemu (GSS). System i jego aktualizacje muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami prawa w szczególności z: - Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych; - Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (z późniejszymi zmianami). System SMJI ma spełniać poniższe założenia: a. Ma umożliwiać użytkownikom Internetu przeprowadzenie indywidualnych pomiarów jakości ich dostępu do Internetu uwzględniając zróżnicowane zapotrzebowanie ze strony użytkowanych usług internetowych. b. Ma ułatwiać zrozumienie - przez użytkowników końcowych (klientów) Internetu - znaczenia mierzonych parametrów i ich wpływu na jakość usług, z których korzystają użytkownicy. c. Ma umożliwiać przeprowadzanie pomiarów do jednego lub wielu ST o określonych wymaganiach zlokalizowanych w różnych sieciach operatorów oraz dostawców usług/treści. ST mają działać w oparciu o zunifikowane oprogramowanie, którego repozytorium będzie znajdowało się na serwerze GSS w UKE. d. W wyniku przeprowadzonego pomiaru użytkownik powinien otrzymać raport o wartościach parametrów swojej usługi dostępu do Internetu, wraz z informacją jaki wpływ może mieć ich poziom na jakość używanych Usług Internetowych (UI). Zakres tych parametrów został określony w tabelach Klasy Usług Internetowych i ich wymagania w stosunku do UDDI i Mierzone parametry. Pomiar ma być przeprowadzany dla transmisji w obu kierunkach (do i od użytkownika) lub jako pomiar tam i z powrotem (roundtrip) zgodnie z opisem pod tabelą Mierzone Parametry. Raport powinien także zawierać informacje o jakości usługi DNS oraz sugestie poprawy jakości UDDI. e. Do wykonania pomiaru przez użytkownika będzie stosowana aplikacja pomiarowa (AP), instalowana i działająca na Urządzeniu Klienta (UK) i uwzględniająca 3 najbardziej popularne platformy stacjonarne oraz 3 najbardziej popularne platformy mobilne a także działające na nich systemy operacyjne lub Zaawansowaną Aplikacją 2 / 6

3 Pomiarową (ZAP) umożliwiającą pomiar z podwyższoną dokładnością instalowaną na komputerze z wskazanym przez dostawcę w uzgodnieniu z Zamawiającym otwartym bezpłatnym systemem operacyjnym. f. System będzie ankietował użytkowników na temat parametrów łącza i technologii dostępu oraz innych danych w zakresie wskazanym przez Zamawiającego. Przesyłane dane będą przesyłane i przechowywane w postaci zaszyfrowanej. g. Wyniki pomiarów będą automatycznie przesyłane do centralnego serwera GSS zlokalizowanego w UKE i tam archiwizowane. h. System ma umożliwiać generację dowolnych raportów na podstawie zebranych danych. Raporty mogą być generowane w oparciu o komponenty bezpłatne, komponenty opracowane w ramach zamówienia lub komercyjne komponenty licencjonowane na zasadzie jednorazowego kosztu zakupu. Cena komponentów musi zawierać się w cenie systemu. Zakres raportów powinien być elastyczny. i. System ma umożliwiać wizualizację raportów w postaci warstw mapowych w formacie importowalnym do portalu Polska Szerokopasmowa. j. System ma współdziałać z istniejącą platformą Polska Szerokopasmowa, w szczególności umożliwiając pobieranie AP i ZAP i prezentację wyników pomiarów, raportów oraz map w portalu Polska Szerokopasmowa. k. System ma być odpowiednio zabezpieczony przed nieuprawnionymi działaniami. l. System ma posiadać funkcje umożliwiające rejestrację i autentykację użytkowników i ich dostęp do wcześniejszych wyników pomiarów m. System ma być kompatybilny zarówno z IPv4 jak IPv6. n. Struktura logiczna Systemu ma się składać co najmniej z 4 podstawowych komponentów: 1. Głównego Serwera Systemu (GSS) pozostającego w zasobach UKE w sposób pojedynczy lub redundantny i mającego za zadanie zarządzanie Systemem (w tym serwerami testowymi), przechowywanie danych i generowanie podstawowych statystyk i raportów (wraz z ich interfejsowaniem do systemu raportowego) oraz rozsyłanie Aplikacji Pomiarowej (AP), Zaawansowanej Aplikacji Pomiarowej (ZAP) i aktualizacji oprogramowania Serwerów Testowych 2. Warstwy serwerów testowych (ST) rozmieszczonych w Internecie i umożliwiających przeprowadzenie do nich pomiarów zdefiniowanych w systemie. 3. Aplikacji Pomiarowej (AP) ładowanej poprzez Portal Polska Szerokopasmowa z GSS uruchamianej w przeglądarce na komputerze lub urządzeniu mobilnym użytkownika i umożliwiającej, przeprowadzenie ankiety na temat kontraktu użytkownika, przeprowadzenie pomiaru wskazanych parametrów UDDI do serwerów ST oraz wizualizację wyników ze wskazaniem możliwych sugestii poprawy oraz dla zalogowanych użytkowników historii pomiarów. Przyjęto założenie, iż Aplikacja ma być oprogramowaniem Open Source. 4. Zaawansowanej Aplikacji Pomiarowej (ZAP) pobieranej z Portalu Polska Szerokopasmowa i przygotowanej w postaci programu wykonywalnego na wybrany otwarty darmowy system operacyjny (np. Linux, FreeBSD). ZAP byłby dystrybuowany w postaci gotowego image płyty cd/dvd lub pendrive zawierającej aplikację oraz jej pełne środowisko uruchomieniowe umożliwiające uruchomienie komputera i uruchomienie aplikacji z tak przygotowanego nośnika. ZAP dokonywałby dokładnej analizy otoczenia sieciowego oraz dokonywałby pomiarów z maksymalną możliwą dokładnością, nie zakłóconą przez oprogramowanie na komputerze użytkownika. ZAP ma być podstawą do stworzenia stacji pomiarowej umożliwiającej wykonanie pomiarów referencyjnych. 3 / 6

4 5. W ramach zamówienia Wykonawca przygotuje także próbnik (stację pomiarową) zawierające ZAP zainstalowany na znormalizowanej platformie sprzętowej i systemowej w postaci laptopa z urządzeniami rozszerzającymi umożliwiającymi pomiary Internetu mobilnego (np. modem LTE, interface WiFI b/g/n). Próbnik ma umożliwiać wykonywanie testów o zwiększonej dokładności (w tym testów cyklicznych) eliminując wpływ środowiska sieciowego klienta (inne komputery w sieci, niewydajne urządzenia sieciowe itd.) oraz sprzętu i oprogramowania użytkownika mającego wpływ na wyniki pomiaru. Integralną częścią Systemu ma być baza danych i system raportowy. Komponenty sprzętowe: Serwer centralny i raportowy zapewniający prawidłową pracę w warunkach: użytkowników dokonujących testu raz na tydzień rozmiar rekordu w bazie danych 100 kb Sizing bazodanowy 25 TB netto rocznie Licencje : Baza danych+system raportowy, Otwarty System Operacyjny, System analityczny komputer przenośny o parametrach optymalnych dla oprogramowania ZAP Wykonawca sporządzi także Dokumentację Systemu zgodnie z ogólnymi wymaganiami określonymi które zostaną dokładnie określone w zamówieniu oraz przeprowadzi potrzebne szkolenia. Wykonawca systemu udostępni też system zgłaszania błędów (SZB) w oprogramowaniu lub działaniu systemu, który umożliwi klasyfikację błędów i statystykę działań naprawczych. Klasy Usług Internetowych i ich wymagania w stosunku do UDDI Usługa internetowa (UI) Przepływność Opóźnienie Zmienność opóźnienia (Jitter) Zdalny terminal tekstowy +/+ +/+ + DNS +/+ +++/ Poczta i grupy dyskusyjne +/+ +/+ + WWW (http i https) ++/+ ++/++ ++ VoD, Wideo streaking +++/+ +/ ++ AoD, Audio streaking +++/+ +/ ++ Interaktywne usługi tekstowe (komunikatory tekstowe i czaty) +/+ ++/++ ++ Przesyłanie plików FTP +/+** +/+ ++ Peer to peer +++/+++ + Telefonia VoIP +/+*** +++/ *** Wideokonferencje +++/+++*** +++/ *** Gry interaktywne ++/++ +++/ Utrata pakietów 4 / 6

5 Legenda: w dół/w górę +++ bardzo istotny ++ istotny + zaniedbywalny, wymagane tylko zdefiniowane wartości minimalne nieistotne ** należy wskazać przewidywany czas transferu dla różnej długości plików *** minimalne wymagania są określone w specyfikacji kodeków Przykład: +++/+ oznacza bardzo istotny parametr przy pomiarze w dół i zaniedbywalny w górę 5 / 6

6 Mierzone parametry Nazwa parametru Definicja Mierzone wartości i jednostki Przepływność Osiągnięta na łączu przepływność Wartości minimalna, średnia i bitowa pomiędzy komputerem maksymalna w Mb/s lub kb/s, gdzie użytkownika a serwerem mierzona w trakcie przesyłania strumienia danych np. pliku testowego b oznacza bit mierzona oddzielnie w obie strony dla transmisji do i od UK Opóźnienie (Round trip delay) Zmienność opóźnienia (jitter) Czas pomiędzy wysłaniem a otrzymaniem zwrotnym pakietu po jego odbiciu od serwera testowego Do wyliczenia zmienności opóźnienia wykorzystywana jest następująca formuła: Wartości minimalna, średnia i maksymalna w ms Wartość średnia w ms J zmienność opóźnienia w milisekundach, - średnie opóźnienie w ms w czasie trwania pomiaru, Li opóźnienie danego pakietu, n całkowita liczba przetransmitowanych pakietów w czasie trwania pomiaru L Współczynnik utraty pakietów Stosunek liczby utraconych pakietów do całkowitej liczby przetransmitowanych pakietów. Wartość średnia w % liczona oddzielnie w obie strony dla transmisji do i od użytkownika Opisane parametry powinny być mierzone oddzielnie dla każdego z badanych protokołów oraz, zgodnie z pkt 5, dla pomiaru parametrów przepływności i współczynnika utraty pakietów - zarówno od użytkownika do serwera (w górę) jak od serwera do użytkownika (w dół). Podczas dokonywania pomiarów przy definiowaniu okna czasowego zostanie wzięty pod uwagę efekt mechanizmu kontroli przeciążenia TCP (TCP congestion control). W celu ograniczenia wpływu konfiguracji TCP/IP terminala użytkownika pomiary będą dokonywane przy użyciu kilku równoległych strumieni danych. Należy zwrócić uwagę, że wymienione w powyższej tabeli parametry jakościowe w różny sposób są istotne dla poszczególnych klas usług internetowych. W szczególnych przypadkach wykonywanie pomiaru określonego parametru jakościowego ma związek tylko z określoną klasą usług. W związku z czym przy projektowaniu pomiaru dla danego typu aplikacji należy wziąć pod uwagę parametry i protokoły istotne dla tej usługi. 6 / 6