WSTĘPNY PROJEKT. Strategia Rozwoju Gminy Nagłowice na lata

Transkrypt

1 WSTĘPNY PROJEKT Strategia Rozwoju Gminy Nagłowice na lata

2 Dokument Strategia Rozwoju Gminy Nagłowice na lata został opracowany na podstawie wyników pracy zespołów pracowniczych w następującym składzie: p. Elżbieta Frejowska Wójt Gminy Nagłowice p. Ewelina Dudek Urząd Gminy Nagłowice p. Karolina Wojewoda Urząd Gminy Nagłowice P. Gustaw Siewiorek Urząd Gminy Nagłowice p. Anna Klimczak Urząd Gminy Nagłowice p. Lidia Titow Samorządowe Centrum Bibliotek i Kultury,,Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach p. Piotr Żytniewski Urząd Gminy Nagłowice p. Zofia Mróz Urząd Gminy Nagłowice Strategię opracowano pod redakcją p. Eweliny Dudek i p. Karoliny Wojewody przy współpracy głównego konsultanta p. Marcin Nowaka Opracowanie graficzne strony tytułowej p. Łukasz Staniec 2

3 Spis treści 1. ZAŁOŻENIA OGÓLNE STRATEGII ROZWOJU GMINY UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE, KULTUROWE I SPOŁECZNO GOSPODARCZE GMINY HISTORIA NAGŁOWIC KAPITAŁ TECHNICZNY I INFRASTRUKTURY PUBLICZNEJ DOSTĘPNOŚĆ KOMUNIKACYJNA DOSTĘPNOŚĆ MEDIÓW PUBLICZNYCH I KOMERCYJNYCH WODA KANALIZACJA GAZ ENERGIA ELEKTRYCZNA TELEKOMUNIKACJA SZKOŁY PRZEDSZKOLA OCHOTNICZE STRAŻE POŻARNE ŚWIETLICE ŚRODOWISKOWE GOSPODARKA ODPADAMI WYDATKI NA INWESTYCJE KAPITAŁ ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ DOSTĘPNOŚĆ TERENÓW INWESTYCYJNYCH WIODĄCE BRANŻE GOSPODARCZE ZASOBY NATURALNE I BIORÓŻNORODNOŚĆ OFERTA INWESTYCYJNA GMINY (PODATKI, OPŁATY LOKALNE) ZAPLECZE BIZNESU (BANKI, ODDZIAŁY) KAPITAŁ KULTURY I WIZERUNKU ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA HISTORYCZNA I KULTOROWA WARUNKI KLIMATYCZNE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ATRAKCYJNOŚĆ PRZYRODNICZA ROLNICTWO I LEŚNICTWO ZABYTKI AGROTURYSTYKA INSTYTUCJE KULTURY ORGANIZACJE KULTURALNE (POZARZĄDOWE) ZESPOŁY ARTYSTYCZNE WIODĄCE PODMIOTY GOSPODARCZE (PRZEMYSŁ, HANDEL, USŁUGI) ZNANE OSOBOWOŚCI NAJWIĘKSZE IMPREZY KAPITAŁ JAKOŚCI ŻYCIA OPIEKA SPOŁECZNA SŁUŻBA ZDROWIA BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE OBIEKTY SPORTOWE I REKREACYJNE INNE JEDNOSTKI USŁUGOWE KAPITAŁ LUDZKI I SPOŁECZNY STRUKTURA WIEKU I PŁCI URODZENIA I ZGONY STATYSTYKI MIGRACYJNE ZAMELDOWANIA I WYMELDOWANIA ZATRUDNIENIE POZIOM WYKSZTAŁCENIA

4 2.7. KAPITAŁ INSTYTUCJONALNY URZĄD GMINY NAGŁOWICE ZAKŁAD GOSPODARKI KOMUNALNEJ SAMORZĄDOWE CENTRUM BIBLIOTEK I KULTURY,,DWOREK MIKOŁAJA REJA POWIATOWY ZESPÓŁ PLACÓWEK POMOCY DZIECKU I RODZINIE IM. IRENY MROŻEWSKIEJ W NAGŁOWICACH ANALIZA SWOT ANALIZA SWOT KAPITAŁ LUDZKI I SPOŁECZNY ANALIZA SWOT KAPITAŁ ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ ANALIZA SWOT KAPITAŁ KULTURY I WIZERUNKU ANALIZA SWOT KAPITAŁ TECHNICZNY I INFRASTRUKTURY PUBLICZNEJ ANALIZA SWOT KAPITAŁ JAKOŚCI ŻYCIA ANALIZA SWOT KAPITAŁ INSTYTUCJONALNO DEMOKRATYCZNY ANALIZA SWOT KAPITAŁ ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA MISJA GMINY WIZJA ROZWOJU GMINY CELE STRATEGICZNE W ROZWOJU GMINY POWIĄZANIE STRATEGII GMINY Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU KONSULTACJE SPOŁECZNE POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA STRATEGII SYSTEM ZARZĄDZANIA STRATEGII SYSTEM WDRAŻANIA MONITORING STRATEGII EWALUACJA STRATEGII AKTUALIZOWANIE STRATEGII WYKAZ TABEL WYKAZ ILUSTRACJI

5 1. Założenia ogólne Strategii Rozwoju Gminy Zaktualizowana strategia wprowadza wyraźne ukierunkowanie (w długim okresie czasu) rozwoju Gminy Nagłowice poprzez ustalenie wizji rozwoju, wybór obszarów kluczowych, celów strategicznych i operacyjnych oraz koncentrację działań i zasobów. Strategia ustanawia jednocześnie podstawy dla podejmowania kluczowych decyzji w przyszłości, tworzenia planów szczegółowych i kreowania projektów o zasadniczym wpływie na rozwój lokalny. Dokument otwiera nowy sposób myślenia o rozwoju regionu dążąc do przedsiębiorczego odkrywania i uruchamiania nie w pełni wykorzystywanych dotychczas potencjałów i szans rozwojowych. Wyzwalanie i utrwalanie aktywności społeczności lokalnej, wraz z niezbędną determinacją i konsekwencją działań strategicznych podejmowanych przez władze lokalne, prowadzić będzie do intensyfikowania rozwoju lokalnego. Strategia Rozwoju Gminy Nagłowice stanowi fundament nowoczesnego systemu zarządzania rozwojem. Sposób jej formułowania oraz planowany system wdrażania uwzględniają następujące założenia: wiązanie procesów rozwojowych w spójny mechanizm rozwoju zintegrowanego; stwarzanie długiej perspektywy czasowej dla realizacji decyzji strategicznych; łączenie aktywności i potencjałów znajdujących się w dyspozycji wielu różnych podmiotów lokalnych; kontekstowe wdrażanie strategii polegające na monitorowaniu sytuacji i modyfikowaniu treści strategii oraz sposobu jej realizacji. Z ostatniego założenia wynika, że Strategia ma charakter dynamiczny i otwarty. Wraz z zachodzącymi zmianami w uwarunkowaniach rozwoju i oczekiwaniach mieszkańców będzie aktualizowana i modyfikowana. W trakcie formułowania Strategii przyjęto założenie, że wypracowane rozwiązania muszą spełniać trzy najważniejsze kryteria: strategia powinna stanowić odzwierciedlenie oczekiwań mieszkańców gminy; strategia powinna tworzyć przestrzeń działania dla mieszkańców Gminy Nagłowice, uzmysławiając indywidualne możliwości działania i szanse rozwojowe w powiązaniu z rozwojem wspólnoty lokalnej; strategia powinna stanowić zaproszenie dla mieszkańców poprzez wskazywanie aktywności, które mogą liczyć na wsparcie ze strony władz lokalnych. 5

6 Przełamanie istniejących barier i blokad rozwoju jednostki wymaga równocześnie od różnych środowisk i grup społecznych oraz od liderów życia społeczno-gospodarczego nowych inicjatyw i niekonwencjonalnych działań. Strategia Rozwoju powinna przyczynić się do tworzenia sprzyjających warunków i promowania rozwoju przedsiębiorczości oraz wzrostu istniejących małych firm (m.in. poprzez tworzenie stref aktywności gospodarczej), do podejmowania inicjatyw samozatrudnienia, skutecznego wspierania przedsiębiorczości społecznej w formie organizacji pozarządowych. Powinna także pozwolić na podniesienie jakości zarządzania usługami publicznymi, jakości pracy szkół, ochrony zdrowia oraz przyczyniać się do ożywienia życia kulturalnego we wszystkich sołectwach gminy, powstania nowych inicjatyw, instytucji i imprez kulturalnych, rekreacyjnych i rozrywkowych służących spędzaniu wolnego czasu przez mieszkańców. Prezentowana strategia nie może być traktowana jako bezpośrednia instrukcja działania dla władz samorządowych. Zakłada się, że wdrożenie strategii będzie wynikiem aktywności możliwie dużej liczby podmiotów lokalnych. Rola władz lokalnych w realizacji strategii sprowadza się przede wszystkim do skoncentrowania uwagi na wspieraniu aktywności społeczności lokalnej i wykorzystywania w tym celu odpowiednich instrumentów. Reasumując, zasady zarządzania strategicznego, którymi kierowano się przy tworzeniu koncepcji prac nad formułowaniem i wdrażaniem strategii objęły: zasadę koncentracji: skupienie energii i zasobów na najważniejszych problemach i najefektywniejszych rozwiązaniach; zasadę kompleksowości: stosowanie szerokiego spojrzenia przy identyfikacji problemów oraz formułowaniu propozycji ich rozwiązania, uwzględniających nie tylko symptomy, ale także przyczyny zjawiska; zasadę ciągłości rozwoju: dążenie do równowagi pomiędzy rozwiązaniami przynoszącymi poprawę w długim horyzoncie, a rozwiązaniami doraźnymi; zasadę synergii: zawarcie w strategii działań stanowiących spójną, wzajemnie wspomagającą się całość; 6

7 zasadę partnerstwa strategicznego: rozszerzanie partycypacji podmiotów lokalnych w formułowaniu i wdrażaniu strategii oraz identyfikacji i rozwiązywaniu lokalnych problemów; zasadę montażu środków: pomnażanie zasobów wykorzystywanych na rzecz rozwoju lokalnego poprzez formułowanie propozycji zmierzających do aktywizacji możliwie dużej liczby mieszkańców i innych podmiotów oraz będących w ich dyspozycji zasobów na rzecz rozwoju strategicznego; zasadę kontekstowości: elastyczne dostosowywanie treści i sposobów wdrażania strategii do zmieniających się warunków. 2. Uwarunkowania przyrodnicze, kulturowe i społeczno gospodarcze gminy 2.1. Historia Nagłowic Teren obecnej gminy Nagłowice to jeden z najstarszych obszarów osadniczych Ziemi Jędrzejowskiej. Najwcześniejsze chronologiczne wzmianki o Nagłowicach pochodzą z 1269 roku, kiedy to książę Bolesław Wstydliwy poświadczył transakcję miedzy klasztorem jędrzejowskim a wojewodą krakowskim Sułkiem z Niedźwiedzia, na mocy której cystersi otrzymywali dziedzinę komorników i koniarzy w Nagłowicach. W 1325 r. Nagłowice zapisano w rejestrach dziesięciny papieskiej jako wieś z kościołem parafialnym, którego plebanem był Czechosław. Już jednak 3 tysiące lat temu rozwijała się tutaj kultura łużycka, o czym świadczy odkrycie w Nagłowicach cmentarzyska kultury łużyckiej z 86 grobami. Z kolei w Jaronowicach znaleziono kilka monet rzymskich. Chociaż Nagłowice w swojej historii miały wielu właścicieli: Lisów, Porajów, Kotkowskich, Walewskich, Kosickich, a od 1914 r. Radziwiłłów, to Rejowie będąc właścicielami Nagłowic od XV wieku znacząco przyczynili się do popularności tej miejscowości. Do historii literatury polskiej Mikołaj Rej herbu Oksza przeszedł z określeniem z Nagłowic, z których się pisał. Miejscowość dziedziczona przez kolejne pokolenia Rejów stała się nieodłącznym elementem nazwiska pisarza, którego nazywamy ojcem literatury polskiej. Mikołaj Rej, autor wielu utworów o tematyce świeckiej i religijnej, należy do grona postaci symboli kultury polskiej. Mikołaj Rej niemal przez całe swe dorosłe życie pilnie i niestrudzenie krzątał się wokół pomnożenia swego majątku. Po rodzicach odziedziczył w 1529 r. sporą część rodowych dóbr Rejów w Krakowskiem oraz posagowe ziemie matki w okolicach Halicza. Do tego kompleksu majątków, który zapewnił Mikołajowi dobry start, należało między innymi pół wsi Topola wraz z dworem, Żórawno 7

8 miejsce jego urodzin oraz pół wsi Bobin. Gdy umiera jego stryj Piotr, w 1539 r. Mikołaj otrzymuje kolejną część Topoli oraz Nagłowice. Poeta wciąż powiększał swój majątek przez zamiany, dokupywanie, zastawy, pozyskiwanie darowizn (między innymi od króla za swój talent literacki), dzierżawy, zakładanie nowych osad czy właściwy ożenek. Rej bardzo cenił sobie pracę i oszczędność, niestrudzenie inwestował i obracał pieniądzem licząc na odpowiednie zyski w przyszłości, prowadząc przy tym racjonalną gospodarkę wiejską i miejską, rolną i hodowlaną oraz stosując nowoczesną administrację. Zgodnie z ówczesnymi uwarunkowaniami ekonomicznymi, główne ośrodki gospodarcze w dobrach Reja tworzyły folwarki, produkujące na eksport via Gdańsk oraz na rynki wewnętrzne. Mikołaj rozpoczynał jako posiadacz 2 całych wsi i części w 5 innych. Pod koniec życia na jego majątek składało się co najmniej 17 całych wsi, 6 innych części wsi, a także 2 miasteczka, dom w Krakowie oraz inne dochody. Rej umiera w 1569 roku pozostawiając majątek swojej żonie. Zofia Kościeniówna z Sędziszowa scedowała Nagłowice na rzecz dzieci: synów Andrzeja, Mikołaja i Krzysztofa oraz córek Anny, Doroty, Bogumiły, Elżbiety i Barbary. Z trzech synów poety (wszyscy dziedziczyli na Nagłowicach) linie dwóch pierwszych, Mikołaja i Andrzeja przetrwały najdalej, do XVIII wieku. Współcześni Rejowie są potomkami z linii Krzysztofa. Jak długo Rejowie byli dziedzicami Nagłowic nie wiadomo. W roku 1784 dobra Nagłowic wraz z przyległościami przeszły w ręce Walewskich. Nowy właściciel, Kacper Walewski, zamieszkał w Nagłowicach, wybudował nowy dwór: parterowy dwutraktowy, z mieszkalnym poddaszem, kryty gontem. Syn jego Antoni, gubernator kielecki, otoczył dwór okazałym parkiem. Nagłowice wraz z folwarkami: Słęcinem (Ślęcinem), Marianowem, Rejowcem i Kuźnicami posiadały w końcu XIX wieku 3329 morgów ziemi, gorzelnię, tartak parowy i wodny, gonciarnię, smolarnię, hutę szklaną oraz pokłady kamienia wapniowego i torfu. Późniejszy właściciel Nagłowic Józef Kosicki, zięć Antoniego, powiększył dwór, wystawił oficynę, odnowił i uzupełnił budynki gospodarcze, uporządkował i rozszerzył gospodarstwo rybne. Będąc wykonawcą testamentu swej siostry ciotecznej Marii Michałowskiej z Walewskich wybudował w latach nowy, neogotycki kościół w Nagłowicach. Poprzedni, drewniany, z roku 1732 rozebrano w 1908 roku. W 1914 roku Nagłowice kupuje książę Janusz Radziwiłł. W wyniku działów rodzinnych kolejnym właścicielem zostaje książę Michał Radziwiłł. Powstaje jeden z największych kompleksów majątkowych w powiecie jędrzejowskim, w skład którego wchodzą również majątki Oksa i 8

9 Chycza, o łącznej powierzchni pond 36 tys. ha. W latach dwudziestych XX wieku Radziwiłłowie wznoszą w pobliżu dworku piętrowy pałac, z monumentalnym portykiem kolumnowym. Po zakończeniu II wojny światowej majątek rozparcelowano. Pierwszym użytkownikiem dworku i pałacu tuż po wyzwoleniu, był Związek Literatów Polskich. Następnie ulokowano tam Państwowy Dom Dziecka, którego organizatorem była Irena Mrożewska. Dworek po II wojnie jest już podupadły, kwaterowały w nim wojska niemiecka, służył także jako magazyn i skład staroci. W latach pod patronatem Państwowego Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, funkcjonuje w nim Izba Pamięci Mikołaja. Dom Dziecka w r opuszcza dworek do nowo wybudowanego bloku. Przystąpiono również do remontu pałacu Radziwiłłów. Dworek ulega dalszej dewastacji. Od 1980 roku rozpoczęto starania o środki na remont dworku. Powstały plany renowacji budynku i jego zagospodarowania. W październiku 1988 roku otwarto dworek po remoncie. Ekspozycję biograficzną i wystawę książek wykonano według projektu mgr Kazimiery Zapałowej dyrektora Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego. Do świeżo wyremontowanych pomieszczeń przeniesiono również bibliotekę publiczną Kapitał techniczny i infrastruktury publicznej Rozbudowa, modyfikacja oraz usprawnienie elementów szeroko pojętej infrastruktury (m.in. transportowej, telekomunikacyjnej, społecznej, administracyjnej) stanowią konieczny warunek powodzenia realizacji innych celów Strategii Rozwoju Gminy Nagłowice. Efekty rozwoju innowacyjności, poprawy jakości kapitału ludzkiego pozostaną jedynie w sferze intencyjnej dopóki jakościowej poprawie nie ulegnie dostępność zewnętrzna i wewnętrzna Gminy. Pomimo przewartościowania priorytetów UE w perspektywie finansowej na lata , zmierzającego do wyraźnego przeniesienia akcentu na działania zorientowane na poprawę konkurencyjności, należy dążyć do jak najlepszego wykorzystania przyszłej transzy wsparcia unijnego na 9

10 poprawę infrastruktury. Wszystkie inwestycje powinny mieć racjonalny charakter bazujący na długookresowym rachunku ekonomicznym (uwzględniającym m.in. koszt utrzymania nowych elementów infrastruktury, przyszły popyt na korzystanie z nich, itp.) Dostępność komunikacyjna Powiat jędrzejowski wchodzący w skład woj. świętokrzyskiego położony jest w makroregionie Niecki Nidziańskiej w obrębie mezoregionów Płaskowyżu Jędrzejowskiego, Garbu Wodzisławskiego i Doliny Nidy. Administracyjnie powiat ten tworzy dziewięć gmin; Imielno, Jędrzejów, Małogoszcz, Nagłowice, Oksa, Sędziszów, Słupia Jędrzejowska, Sobków, Wodzisław oraz miasta Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów. Na terenie powiatu znajduje się rezerwat Lubcza w gminie Wodzisław oraz Gaj w gminie Jędrzejów, Nadnidziański Park Krajobrazowy i nieliczne pomniki przyrody. Gmina Nagłowice położona jest w południowo-zachodniej części województwa świętokrzyskiego, w sąsiedztwie gmin: Jędrzejów, Sędziszów, Słupia Jędrzejowska, Moskorzew, Radków i Oksa i zajmuje obszar ha. Większość obszaru gminy leży w dorzeczu rzeki Białej Nidy, tylko część południowa znajduje się w dorzeczu rzeki Mierzawa. Głównymi traktami gminy są: droga krajowa Nr 78 łącząca Jędrzejów i gminę Nagłowice z aglomeracją śląską oraz droga wojewódzka Nr 742 Nagłowice-Włoszczowa. Ponadto Gmina Nagłowice położona jest na terenie Włoszczowsko- Jędrzejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu za wyjątkiem sołectw : Deszno, Trzciniec i Zagórze. Gmina posiada na swym terenie: 15 km dróg krajowych, 3,4 km dróg wojewódzkich, 58,7 km dróg powiatowych, 41,5 km dróg gminnych, 80 km dróg dojazdowych do pól. Istniejąca na terenie gminy sieć dróg gminnych jest sukcesywnie rozbudowywana i modernizowana. Jednakże działania te są ograniczone szczupłością posiadanych środków finansowych. Ponadto niektóre istniejące elementy sieci wymagają pilnych remontów. 10

11 Powoduje to, iż szczupła pula środków na zadania z zakresu budowy dróg jest jeszcze bardziej ograniczona. W ramach niniejszego celu planuje się modernizacje dróg. Corocznie inwentaryzowana będzie istniejąca infrastruktura i oszacowany będzie jej stan. Na tej podstawie oraz przy uwzględnieniu posiadanych środków finansowych dokonywany będzie wybór dróg przeznaczonych do modernizacji. Poniżej przedstawiony został wykaz dróg gminnych: 11

12 Tabela 1:Drogi publiczne na terenie Gminy Nagłowice L.p Nazwa Drogi Nr ewidencyjny 1 Caców Dziadówki Cierniecki Przysłów Długość odcinka (km) Tłuczn. (km) Nieulepszona Brukow (km) O nawierzchni twardej Bitum. asfalt (km) Ulepszona Beton. (km) Kostka Klinkieryt Płyty (km) O nawierzchni gruntowej (km) Mosty i przepusty T 2, , Zdanowice Cierno T 2,375 1, , (szt..) 3 Nowa Wieś Ignaców 4 Nowa Wieś Zalesie Warzyn 5 Trzciniec Nowa Wieś 6 Jaronowice Chycza 7 Jaronowice Trzciniec T 2, , T 3, , , T 2,91 0, , T 3,50 1, , T 4,493 3, , Ślęcin Rakoszyn T 3, , ,

13 9 Rejowiec Nagłowice 10 Zdanowice Nowa Wieś 11 Popowice Nagłowice 12 Cierno Żabieniec Przysłów T 3,109 1, , T 3,75 0, , T 4, , , T 0, , Warzyn Prząsław T 2,54 1, , Kieszki Potok Wielki T 1, , Łowinia Deszno T 1, , RAZEM 41,50 10, , ,463 1 Źródło: Dane Urzędu Gminy Nagłowice na dzień r. 13

14 Komunikacja publiczna na terenie gminy odbywa się przy pomocy środków prywatnych przewoźników oraz własnych środków lokomocji. Mieszkańcy gminy odczuwają brak dogodnego i szybkiego połączenia z miastami, zwłaszcza bezpośredniego połączenia z miastem wojewódzkim. Mieszkańcy korzystając z usług prywatnych przewoźników mogą poruszać się pomiędzy takimi miastami jak: Włoszczowa Jędrzejów. Niestety komunikacja w weekendy i święta jest bardzo ograniczona. Komunikację na terenie gminy w znacznym stopniu utrudnia nie najlepszy stan dróg, choć systematycznie drogi są budowane i remontowane. Ściślejsze związki Gmina Nagłowice utrzymuje z Jędrzejowem i Sędziszowem, ze względu na zatrudnienie mieszkańców Nagłowic w przedsiębiorstwach tych gmin. Zauważa się większe oddziaływanie gminy Jędrzejów, ponieważ znaczna część młodzieży uczy się tam w szkołach średnich. Poprawa jakości wewnątrzregionalnych połączeń drogowych jest szczególnie istotna w kontekście wzrostu dostępności do lokalnych rynków pracy. Rysunek 1:Mapa Gminy Nagłowice Źródło: Dane Urzędu Gminy Nagłowice Rysunek 2:Mapa poglądowa Powiatu Jędrzejowskiego 14

15 Źródło: Dane Urzędu Gminy Nagłowice na dzień r Dostępność mediów publicznych i komercyjnych Gmina posiada nowoczesną centralę oraz łączność światłowodową. Aktualnie stelefonizowane są wszystkie sołectwa. Stwierdzić należy, że problem telefonizacji w gminie Nagłowice został rozwiązany i wszyscy zainteresowani mogą bez większych przeszkód technicznych otrzymać połączenie telefoniczne. Ponadto mieszkańcy korzystają z telefonii komórkowej. Na terenie gminy są dwie wieże sieci telefonii komórkowej (Orange Polska S.A., T-Mobile Polska S.A.). W roku 2012 na terenie gminy została wybudowana sieć szerokopasmowego Internetu przez Telekomunikację Polską S.A. (obecnie Orange Polska S.A.) w ramach likwidacji tzw. Białych Plam. W chwili obecnej prawie każde gospodarstwo posiada możliwość podłączenia się do sieci internetowej. 15

16 Woda Gmina Nagłowice od roku 2012 systematycznie buduje sieć wodociągową w 15 miejscowościach. Do końca roku 2014 zostanie wybudowane ok. 75 km sieci. Na omawianym obszarze czynne są trzy ujęcia wody pitnej: w Nagłowicach, Jaronowicach i Trzcińcu. Ponadto w Trzcińcu powstanie czwarte ujęcie wody i będzie ono ujęciem zapasowym. Wybudowanie wodociągu zapewni mieszkańcom dostęp do dobrej jakości wody pitnej. Właściciele wielu gospodarstw do chwili obecnej czerpią wodę z własnych studni (posiadają w większości własne hydrofory do czerpania wody). Ze względu na to, że są to płytkie ujęcia (w części gminy występują lekkie i przepuszczalne gleby) oraz nierozwiązany jest problem ścieków, to woda w większości studni nie nadaje się do picia ze względu na skażenie bakteriologiczne i przekroczoną normę zawartości azotanów. Budowa wodociągu jest ogromną inwestycją dla Gminy Nagłowice, lecz w znacznym stopniu jest współfinansowana z środków Unii Europejskiej. Pewne koszty w realizacji tej inwestycji muszą ponieść również i sami mieszkańcy poszczególnych sołectw Kanalizacja Podobnie duże potrzeby inwestycyjne występują w zakresie gospodarki ściekowej. Na terenie gminy funkcjonują dwie oczyszczalnie: jedna w Nagłowicach, do której ścieki dopływają kolektorem sanitarnym o długości 3,8 km ścieki z części Nagłowic, jest to oczyszczalnia typu BIOVAC biologiczno chemiczna o wydajności 200 m3/d. Podłączonych jest 120 gospodarstw domowych, Szkoła, Ośrodek Zdrowia, Powiatowy Zespół Placówek Pomocy Dziecku i Rodzinie im. Ireny Mrożewskiej oraz blok mieszkalny Spółdzielni Mieszkaniowej, Urząd Gminy. Druga w Warzynie Pierwszym to oczyszczalnia typu BIO-CLEAR o wydajności 20 m3/d. Oczyszczalnia ta przyjmuje ścieki pochodzące ze Szkoły Podstawowej w Warzynie Pierwszym i z okolicznych gospodarstw. Ścieki z części Nagłowic, najbliższych wsi, gromadzone w zbiornikach bezodpływowych powinny być odwożone do punktu zlewnego zlokalizowanego na terenie oczyszczalni ścieków w Nagłowicach. 16

17 Zadaniem niezwykle ważnym w najbliższych latach winna być budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Na dzień 31 grudnia 2013 roku Gmina Nagłowice planuje wybudować 12 takich obiektów Mała Retencja W zakresie gospodarki wodno-ściekowej w gminie Nagłowice występuje nadal wiele potrzeb inwestycyjnych. Istotną sprawą dla gminy Nagłowice są działania w celu zwiększenia retencji. Właściwie oczyszczone ścieki odprowadzone do wód powierzchniowych przyczynią się do poprawy ich stanu czystości. Czyste wody można będzie retencjonować, co niewątpliwie przyczyni się do wzrostu stanu istniejących dotychczas zasobów wodnych, zwiększy się stopień nawodnienia w rolnictwie oraz poprawią się możliwości rekreacyjne gminy. Planuje się realizację inwestycji w zakresie Małej Retencji pod nazwą Budowa Zbiornika Retencyjnego na rzece Rakoszyniance. Zbiornik ten będzie spełniał podwójna korzystną rolę poprzez uregulowanie gospodarki wodnej i rekreacji gminy. Pod zalanie zbiornika planuje się przeznaczyć powierzchnię łącznie ha, w tym grunty stanowiące własność gminy o powierzchni ha. W Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nagłowice są zarezerwowane już tereny pod tą inwestycję w obrębie miejscowości Brynica Mokra i Rakoszyn Gaz Na koniec 2013r. w Gminie Nagłowice nie ma sieci gazowej. Mieszkańcy gminy, w znacznym stopniu, korzystają z gazu bezprzewodowego rozprowadzanego przez dystrybutorów lokalnych. Przez teren Gminy Nagłowice przebiega sieć gazowa wysokiego ciśnienia DN 250 PN 63 z kablem telemetrycznym oraz wyposażeniem. W przyszłości jest planowana budowa sieci gazowej na obszarze Gminy Nagłowice Energia elektryczna Przez teren gminy Nagłowice, na kierunku północno wschodnim i południowo zachodnim, przebiega jedna napowietrzna linia energetyczna o napięciu 220 KV Łośnice Kielce, która nie jest jednak związana w sposób bezpośredni z systemem elektroenergetycznym funkcjonującym na terenie gminy. 17

18 Zasilanie w energię elektryczną odbiorców z terenu gminy odbywa się poprzez system napowietrznych linii 15 KV doprowadzonych z pobliskich stacji systemowych. Zasilanie odbiorców w energię elektryczną odbywa się napowietrznymi liniami napięcia niskiego, wyprowadzonymi z istniejących stacji transformatorowych. Trasy tych linii prowadzone są z reguły wzdłuż istniejących dróg i zespołów zabudowy. Stan techniczny zasilania elektro energetycznego gminy Nagłowice jest dobry Telekomunikacja Na terenie gminy Nagłowice wszyscy zainteresowani mogą bez większych przeszkód technicznych otrzymać połączenie telefoniczne. Mieszkańcy korzystają z telefonii komórkowej. Na terenie gminy są dwie wieże sieci telefonii komórkowej (Orange., ERA GSM). Na obszarze Gminy Nagłowice niemalże w każdym zakątku jest dostęp do szerokopasmowego Internetu. Ma to niebagatelny związek nie tylko z rozwojem przedsiębiorczości, e-biznesu i ułatwieniami administracyjnymi, ale też z wydatną poprawą pozyskiwania wszelkiego rodzaju informacji, w tym dotyczących rynku pracy. To z kolei sprzyja włączeniu społecznemu osób biernych zawodowo oraz umożliwienie im świadczenia telepracy j i rozwój przedsiębiorczości wykorzystującej Internet Szkoły Gmina Nagłowice nie wyróżnia się znacząco w zakresie liczby działających na jej terenie szkół podstawowych i gimnazjów, która w porównywanych jednostkach utrzymuje się na podobnym poziomie. Na przestrzeni analizowanych ostatnich czterech lat na terenie całej gminy systematycznie i zauważalnie spadała liczba dzieci i młodzieży. W dwóch miejscowościach: Nagłowice i Warzyn Pierwszy zorganizowane są Zespoły Placówek Oświatowych. W ZPO w Nagłowicach znajduje się: przedszkole 2 oddziałowe ( grupa przedszkolna, grupa sześciolatków) Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Schronisko młodzeżowe W ZPO w Warzynie Pierwszym: przedszkole 18

19 Szkoła Podstawowa, Brak jest na terenie Gminy Nagłowice szkół zawodowych i średnich. W budynku Szkoły Podstawowej w Nagłowicach uchwałą Rady Gminy utworzone zostało gimnazjum. Gimnazjum to zaczęło funkcjonować od 1 września 1999 roku. Budynek nowo wybudowanej w 1996r. szkoły spełnia wszelkie wymogi stawiane przed nowo utworzonym gimnazjum. Na poddaszu budynku znajduje się schronisko młodzieżowe dla 60 osób o wysokim standardzie wyposażenia. Koszty związane z uruchomieniem schroniska w 90% sfinansowane były z funduszu PHARE. W schronisku tym może funkcjonować również zielona szkoła. Szkoła Podstawowa w Nagłowicach posiada dobrze wyposażoną stołówkę, kompleks boisk sportowych, w tym kort tenisowy. Kadra nauczycielska jest dobrze przygotowana do pełnienia swojego zawodu. Tabela 2:Liczba uczniów uczęszczających do szkół na terenie gminy w latach Nazwa placówki lata ZPO NAGŁOWICE przedszkole Szkoła podstawowa Gimnazjum ZPO WARZYN przedszkole Szkoła podstawowa Źródło: Dane Urzędu Gminy Nagłowice na dzień r. W roku szkolnym 2012/2013 do szkół podstawowych uczęszcza ogółem 289 uczniów, do gimnazjum uczęszcza 130 uczniów, do oddziałów 0 i przedszkoli 101 uczniów. 19

20 Przedszkola Na terenie gminy Nagłowice funkcjonują 3 placówki przedszkolne. Jedno z przedszkoli znajduje się przy ZPO w Nagłowicach, drugie przy szkole podstawowej w Warzynie Pierwszym. W miejscowości Trzciniec w 2013r. został utworzony punkt przedszkolny, który jest włączony do struktury przedszkola w Nagłowicach. W roku szkolnym 2012/2013 korzystało z nich łącznie 101 dzieci Ochotnicze straże pożarne Nad stanem bezpieczeństwa przeciwpożarowego czuwa 13 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej, posiadających 12 strażnice OSP min. w: Nagłowicach, Trzcińcu, Desznie, Jaronowicach, Ślęcinie, Ciernie Żabieńcu, Zagórzu, Warzynie Drugim, Brynicy Mokrej, Rakoszynie, Nowej Wsi, Zdanowicach. Jednostki OSP posiadają na wyposażeniu 4 samochody gaśnicze/beczkowozy/, które obsługiwane są przez trzech kierowców etatowych oraz 5 samochodów marki Ford Transit, jeden samochód marki Volkswagen Transporter T4, jeden samochód marki Lublin, Mercedes Benz 210 KA zakupione przez Gminę Nagłowice a służące do przewozu sprzętu i strażaków na miejsce akcji gaśniczych jak i ćwiczeń. Zrzeszają one 340 ochotniczych druhów strażaków. Straże te wymagają częściowej zmiany profilu z uwagi na położenie gminy i skutki wynikające z przebiegu drogi krajowej i skrzyżowania z drogą wojewódzką, a przede wszystkim wynikające z dużej liczby kolizji drogowych. Jednostki OSP w Nagłowicach, Jaronowicach i Warzynie Drugim działają w Krajowym Systemie Ratowniczo Gaśniczym Świetlice środowiskowe Na terenie gminy funkcjonują trzy świetlice środowiskowe w miejscowościach: Nagłowice, Ślęcin i Deszno. Przeznaczone są do spędzania czasu wolnego, rekreacji, rozwijania zainteresowań i integracji lokalnych społeczności, to także miejsca spotkań, działań na rzecz rozwoju kultury i edukacji. Cieszą się dużym zainteresowaniem i wraz z rozwojem samorządności lokalnej, umacnia się ich rola i pozycja w społeczności. Świetlice na terenie gminy Nagłowice są miejscem organizacji czasu wolnego dla dzieci i młodzieży oraz miejscem spotkań i zebrań starszych mieszkańców wsi. Świetlice w Desznie oraz w Ślęcinie współpracują z Caritas Diecezji Kieleckiej, który częściowo partycypuje w kosztach funkcjonowania tych placówek. Świetlice w Desznie i w 20