1. Wiadomości ogólne 2. Działanie fizjologiczne insuliny 3. Powikłania w cukrzycy

Transkrypt

1 Paweł Maroszek

2 1. Wiadomości ogólne 2. Działanie fizjologiczne insuliny 3. Powikłania w cukrzycy

3 Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i działania insuliny

4

5

6 Insulina reguluje przemiany węglowodanowe tłuszczowe aminokwasów

7 1. Transport glukozy do wnętrza komórek ( mięśniowych, adipocytów, fibroblastów ) 2. Nasila zużycie glukozy w : glikolizie cyklu trój karboksylowym cyklu pentozo fosforanowym 3. Zwiększa syntezę glikogenu w wątrobie i mięśniach

8 Hamuje lipazę lipoproteinową antylipolityczna maleje ilość WKT w osoczu Zwiększa lipogeneze w adipocytach

9 Zwiększa transport aminokwasów do komórek Nasila się synteza białek Hamuje glukoneogeneze

10 o Zahamowanie ww. procesów o Mniej ATP z glukozy o Nasilenie glukoneogenezy o Glukoza jest osmotycznie czynna i nasila diurezę o Nieenzymatyczna glikozylacja hemoglobiny (niedotlenienie tkanek) o Nasilenie cyklu poliowego

11

12 1. Zmiany naczyniowe o Makroangiopatia o Mikroangiopatia (Nefropatia, Retinopatia) 2. Neuropatia

13 Miażdżyca dużych i średnich tętnic (atheromatosis) Stwardnienie tętniczek (arteriolosclerosis) Zmiany napięcia żylnego i rozszerzenie żył (venopathia diabetica)

14 1. Hiperinsulinemia - proliferacja mięśni gładkich naczyń - aktywacja receptorów LDL - hamowanie receptorów HLD 2. Zaburzenia gospodarki lipidowej 3. Nieenzymatyczna glikacja białek Wzrost cholesterolu wewnątrz komórkowego i tworzenie komórek piankowatych

15 Mało ATP z glukozy Źródłem energii kwasy tłuszczowe Synteza VLDL i związków ketonowych Rozwój miażdżycy

16 Łączenie glukozy w wolnymi grupami aminowymi białek bez udziału enzymów W jej wyniku powstają końcowe produkty glikacji białek AGE (Advanced Glycation End products) Procesowi temu ulegają wszystkie białka organizmu

17 Glikowane LDL mają mniejsze powinowactwo do receptorów i łatwiej wiążą się z włóknami kolagenowymi i zalegają w ścianach naczyń

18 Glikacja kolagenu w ścianie naczyń o Prowadzi to do tworzenia się krzyżowych wiązań pomiędzy polipeptydami o Wychwytywanie nieglikowanych białek krążące LDL rozwój miażdżycy

19 o Choroba niedokrwienna serca o Choroba naczyniowa mózgu o Choroba naczyniowa nóg

20 W wyniku miażdżycy dochodzi do niedokrwienia serca W wyniku polineuropatii chorzy słabiej lub wcale nie odczuwają bólu dławicowego Występują zaś niecharakterystyczne objawy Zaburzenia orientacji Osłabienie Duszność Nudności

21 W wyniku zakrzepu uwolnionego ze zmian miażdżycowych w łuku aorty t. szyjnych dochodzi do udaru niedokrwiennego mózgu

22 Zmiany miażdżycowe w t. piszczelowej przedniej i tylnej t. strzałkowej Doprowadzają do chromania przestankowego W wyniku niedokrwienia może dojść do amputacji Objawy Oziębienie, bladość skóry nasilona po uniesieniu kończyny Po opuszczeniu kończyny występuje czerwono purpurowe zabarwienie skóry ( przekrwienie bierne )

23 Zmiany swoiste dla cukrzycy Zmiany zachodzą w układzie naczyń włosowatych i drobnych żył i tętnic ( poniżej 100µm

24 1. Zwiększona glikozylacja hemoglobiny prowadzi do hipoksji tkanek 2. Szlak poliowy 3. Zaburzenia przemian lipidowych (zmiana w budowie LDL i nasilona lipoliza) 4. Uszkodzenia autonomicznego układu nerwowego (zaburzenia regulacji mikrokrążenia) 5. Nieenzymatyczna glikacja białek struktur błony podstawnej włośniczek

25 Tkanki niewymagające insuliny do pobierania glukozy (nerwy, soczewka, nerka, naczynia krwionośne) Wewnątrz komórkowa hiperglikemia

26 Glukoza Reduktaza aldozy Sorbitol, polyol, fruktoza Wzrost osmolalności wew. kom Napływ wody do komórek Uszkodzenie komórek

27 o Zgrubienie błony podstawnej o Zwiększenie przepuszczalności naczyń o Tworzenie mikrotętniaków

28 W wyniku wiązania przez kolagen większej ilości związków cukrowych i gromadzenia się glikozaminoglikanów w błonie podstawnej dochodzi do jej pogrubienia

29 Nieenzymatyczna glikacja białek błony podstawnej włośniczek i zmiana ich właściwości fizykochemicznych Produkty glikacji wiążą się z receptorami makrofagów Wydzielanie cytokin ( TNF, IL-1 ) Zwiększenie przepuszczalności Zakrzepica Ograniczenie zdolności relaksacji naczyń

30 Stopniowa utrata komórek ściennych prowadzi do powstania bezkomórkowych odcinków naczyń, zwiotczenia ściany i tworzenia się mikrotętniaków.

31 1. Retinopatii 2. Nefropatii

32 Główną przyczyną jest niedotlenienie Trzy główne zmiany 1. Angiopatia siatkówki Poszerzenie naczyń Mikrotętniaki 2. Retinopatia Rozsiane plamy świadczą o ogniskach niedokrwienia 3. Retinopatia proliferacyjna Nowotworzenie naczyń z wrastaniem do ciała szklistego Rozległe wylewy Odwarstwienie siatkówki

33 Obustronna Zmętnienie soczewki Nadmierne gromadzenie sorbitolu i glikozylacja soczewki

34 Pogrubienie błony podstawnej Proliferacja śródbłonka, doprowadza do niedrożności i zarośnięcia naczyń kłębuszka i zwłóknienie Miażdżyca tętnic

35 1. Szlak poliowy 2. Nadmierne wykorzystanie glukozy w szlaku poliowym ogranicza jego wykorzystanie jako substratu energetycznego dla neuronów 3. Uszkodzenie naczyń odżywczych (vasa narvorum) 4. Mikroangiopatia i wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych zaopatrujących neurony

36 Zmiany metaboliczne o symetryczna neuropatia obwodowa o neuropatia układu autonomicznego Zmiany niedokrwienne o neuropatia ogniskowa

37 Symetryczne obustronne uszkodzenie nerwów obwodowych (głównie czuciowych kończyn dolnych) Mrowienie, pieczenie, ból w nocy, ból pod wpływem ciepła Osłabienie czucia, wibracji, dotyku, temp

38 Niesymetryczne uszkodzenie Dotyczy jednego nerwu Uszkodzenie naczyń odżywiających nerw i jego nagłe niedokrwienie Objawy Silny ból Niedowład Dotyczy głównie nerwów: Udowy Kulszowy Strzałkowy Łokciowy Czaszkowe II, IV, VI

39 Dotyczy uszkodzenia obwodowych neuronów: Dośrodkowych Odśrodkowych Współczulnych Przywspółczulnych

40 Hipotonia ortostatyczna (spadek ciśnienia skurczowego ponad 30mmHg) Bezbolesny zawał

41 Zazwyczaj bezobjawowo Hipotonia i zmniejszenie kurczliwości mięśni gładkich Spłycenie perystaltyki Brak łaknienia, uczucie pełności Biegunki Nudności, wymioty

42 Impotencja, ale zachowane libido Atonia pęcherza moczowego Przewlekłe zakażenia dróg moczowych

43 Nadmierna potliwość

44 Miażdżyca Uszkodzenie nerek Zaćma Jaskra Choroba niedokrwienna serca Choroby naczyń kończyn dolnych Zaburzenia neurologiczne Niedokrwienie kończyn Atonia pęcherza moczowego Hipotonia ortostatyczna Zaburzenia jelitowe, biegunki Wiele innych

45 Dziękuję za uwagę