Bolszewika goń, goń, goń...

Transkrypt

1 bezpłatny tygodnik TYGODNIK ILUSTROWANY NR 30/ SIERPNIA 2015 R. NAKŁAD: EGZ. REDAKTOR PROWADZĄCY: MAREK SZYPERSKI. TEMAT NUMERU: Lance do boju, szable w dłoń Bolszewika goń, goń, goń... Msza św. w intencji Ojczyzny i jej obrońców, medale i wyróżnienia dla osób i instytucji za zasługi dla obronności, Apel Pamięci, kwiaty pod pomnikiem polskich żołnierzy poległych w sierpniu 1920 r. w bitwie z bolszewikami pod Sarnową Górą, rekonstrukcja bitwy w niedzielę 16 sierpnia mieszkańcy powiatu ciechanowskiego, przedstawiciele władz, strażacy, uczniowie, harcerze uczcili 95. rocznicę odparcia najazdu bolszewickiego i Święto Wojska Polskiego. więcej str. 2, 7, 10, 16 CBA prześwietla Krubin Centralne Biuro Antykorupcyjne poprosiło ciechanowski Urząd Miasta o przekazanie wszelkich, będących w posiadaniu ratusza dokumentów związanych z nieruchomością po byłej Cegielni Krubin. Jak przed trzema laty podawał Tygodnik Ciechanowski : Mający 9,5 ha powierzchni teren po dawnej cegielni na osiedlu Krubin kupiła na komorniczej licytacji - pod koniec 2009 roku - ciechanowska spółka ABC, której prezesem jest Andrzej Wardziński, brat prezydenta [byłego dziś red. TI] miasta Waldemara Wardzińskiego. Cztery więcej - wkrótce Red Uwaga: wążżżżżżżż... Ciechanowianka weszła do łazienki i znalazła w niej... węża. Zaalarmowała dyżurnego Policji. Policjanci łatwo ustalili właściciela gada - mężczyznę z wyższego piętra. Wąż był zbożowy, niejadowity. Właściciel może dostać naganę lub grzywnę do 250 zł. MSz Największe miały po 3,5 metra wysokości 32-latek z powiatu mławskiego w dwóch szklarniach uprawiał konopie, których susz mógł na narkotykowym rynku kosztować ponad 35 tys. zł. Mławscy kryminalni w minioną niedzielę zlikwidowali 54 krzewy w różnych fazach wzrostu, uprawiane na prywatnej posesji, w jednej z wiosek pow. Mławskiego. Mężczyzna trafił do aresztu. Trwają czynności policji i prokuratury. MSz Groźny wypadek na mławskiej siódemce osoby, w tym siedmioletnia dziewczynka, zostały ranne w wypadku na drodze krajowej nr 7 koło Kuklina, pow. mławski. Wypadek miał miejsce w niedzielę 16 sierpnia, przed Z wstępnych ustaleń wynika, że kierowca zafiry, 32- letni mieszkaniec Warszawy, prawdopodobnie zawracając, zjechał na lewy pas jezdni, wprost pod nadjeżdżającą ciężarówkę man poinformowała Anna Gorczewska z mławskiej policji. - Ranny został kierowca oraz troje pasażerów opla, w tym siedmioletnia dziewczynka. Kierowca oraz dziecko, zostali przewiezieni do szpitala w Ciechanowie. 29- letnia kobieta, mieszkanka Warszawy, w stanie ciężkim została przetransportowana śmigłowcem do szpitala w Warszawie. Poważnie ranny został także trzeci z pasażerów, 31- letni mieszkaniec Radomia. Mężczyzna został przewieziony do szpitala w Mławie. Kierowca tira, 35- letni mieszkaniec Warszawy, nie odniósł obrażeń, był trzeźwy. Od kierowcy samochodu osobowego pobrano krew do badań na zawartość alkoholu. MSz

2 2 TEMAT NUMERU 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY Więcej zdjęć na fb, relacja filmowa wkrótce na brjtv.pl reklama Budmat Auto 2 Sp. z o.o., ul. Sońska 2, Ciechanów tel

3 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 REKLAMA 3 OGŁOSZENIE OGŁOSZENIE reklama

4 4 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY HISTORIA 110 Urodziny genialnego kryptologa, Mariana Rejewskiego Enigma to Polska robota! Dobiega końca rok Mariana Rejewskiego. Wybitny matematyk i kryptolog Marian Rejewski obchodziłby w ubiegłą niedzielę 110 urodziny. To on jako pierwszy, jeszcze przed wojną, rozszyfrował szyfr Enigmy. Przyczynił się do skrócenia II Wojny Światowej nawet o kilka lat. Razem z kolegami ze studiów: Henrykiem Zygalskim i Jerzym Różyckim pracował nad Enigmą, niemiecką maszyną szyfrującą. Po to by kilka lat później przechwytywać większość niemieckich depesz. Choć te zasługi przez wiele lat były nieznane, to dziś złamanie szyfru niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej. Również przez Brytyjczyków. W rodzinnej Bydgoszczy postać Mariana Rejewskiego zna już chyba każdy mieszkaniec. Chociaż prace nad deszyfrowaniem niemieckich komunikatów trwały od lat dwudziestych, to depesze wojskowe, zdobywane przez wywiad wojskowy były bezwartościowe, bowiem były zaszyfrowane za pomocą maszyn szyfrujących Enigma, które uważano za najdoskonalsze urządzenia tego typu. Niemcy szyfrowali już od lat dwudziestych. Aby sobie z tym poradzić władze polskiego wywiadu postanowiły utworzyć specjalną komórkę. Do jej zadań należały starania nad złamaniem szyfrów stosowanych przez Niemców. Przy pracach nad deszyfrowaniem postawiono na młodych matematyków ze środowisk akademickich. Prośba o zorganizowanie kursu kryptologii trafiła do profesora Zdzisława Krygowskiego, twórcy Wydziału Matematyki Uniwersytetu Poznańskiego. Miał być to kurs dla najzdolniejszych studentów matematyki. Wybrano trzech najlepszych: Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego i postawiono przed nimi zadanie rozwiązania niemieckiego szyfru maszynowego Enigma. Marian Rejewski wyjechał nawet do Getyngi, gdzie uczył się języka niemieckiego, niezbędnego do rozszyfrowania Enigmy. Po powrocie, wraz z dwójką najlepszych studentów, podjął on intensywną pracę, tworząc kolejne metody matematyczne. Matematycy pracowali najpierw w Poznaniu, a od października 1932 roku w Warszawie. Dzięki ogromnej wytrwałości w końcu grudnia 1932 roku, Marian Rejewski ( ) ok r., kiedy złamał Enigmę Henryk Zygalski ( ) Jerzy Różycki ( ) udało się rozwiązać szyfr maszyny. Przełom w pracach nastąpił gdy Polacy odkupili od pracującego w niemieckim biurze szyfrów informacje na temat działania Enigmy. Potem przejęto również na chwilę jedną z maszyn szyfrujących. To poznanie mechanizmów działania maszyny, umożliwiło wybudowanie polskiej wersji Enigmy. W warszawskiej fabryce Ava już w 1933 roku powstała maszyna, która już odczytywała szyfr generowany przez maszynę niemiecką. I od tego czasu Polacy mogli odczytywać niemiecką korespondencję wojskową. Przez ponad sześć, a w zasadzie prawie siedem, lat polski wywiad przekazywał Francuzom i Anglikom niemieckie depesze wojskowe. Uzyskiwano je dzięki pracy polskiego Biura Szyfrów. Długo nie ujawniano jednak sposobu uzyskania tych informacji. Zmieniło się to dopiero w 1939 roku, gdy kierownictwo Biura Szyfrów zdecydowało się ujawnić sojusznikom tajemnicę pracy polskich służb wywiadowczych. Na początku 1939 roku zorganizowano w podwarszawskich Pyrach spotkanie polskich, angielskich i francuskich służb kryptologicznych. Oprócz egzemplarza polskiej Enigmy otrzymali oni wtedy matematyczne założenia, dotyczące metod obsługi maszyny. Od 1940 roku Brytyjczycy mieli już swój własny ośrodek, w którym odczytywano niemieckie komunikaty za pomocą Enigmy. Chociaż to Polacy stworzyli podstawy deszyfracji, to Anglicy przez wiele lat starali się umiejszyć rolę Polaków. Oficjalnie potwierdzili rolę Polaków w złamaniu kodu Enigmy dopiero w 1999 roku, po przystąpieniu Polski do NATO. NO

5 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 OPINIE 5 Aż 70 projektów wpłynęło do Ciechanowskiego Budżetu Obywatelskiego na rok 2016 Skok na wspólną kasę? Na Budżet Obywatelski w 2016 roku przewidziano prawie 1,6 mln zł. W każdym z osiedli samorząd miejski zrealizuje ten projekt, który zdobędzie największą liczbę głosów. Z kategorii ogólnomiejskiej zrealizowany zostanie najpopularniejszy projekt, a w przypadku niewykorzystania wszystkich środków przeznaczonych na projekty osiedlowe, również kolejny. Patrząc na podział środków z punktu widzenia czysto matematycznego widać, że również trzeci pod względem liczby głosów projekt ogólnomiejski ma szansę na realizację. Do końca sierpnia zgłoszone projekty bada specjalnie powołana Komisja. Te, które spełnią wszystkie wymogi formalne, trafią na karty do głosowania. - Projekty zgłaszane były w dwóch kategoriach ogólnomiejskiej i osiedlowej. Wśród wszystkich 70 propozycji znalazły się zarówno projekty miękkie - społeczne, dotyczące organizacji różnego rodzaju przedsięwzięć, wydarzeń oraz twarde związane z infrastrukturą, budową chodników, parkingów czy miejsc rekreacji. Wartość projektu osiedlowego nie może przekroczyć 100 ogólnomiejskiego 200 tys. wyjaśnia rzecznik prasowy Urzędu Miasta Ciechanów. Komisja sprawdza projekty nie tylko pod względem formalno-prawnym. Zarządzone w pośpiechu przez jeszcze urzędującego prezydenta, w poniedziałek o 9.00 rano, tuż po przegranej I turze wyborów, referendum w sprawie JOW, finansowania partii politycznych i relacji obywatel urząd skarbowy (?)..., to porażka. Komisja ocenia też tzw. realność ich wykonania. Podsumowania możemy się spodziewać we wrześniu. My zgłoszeniom do konkursu przyjrzeliśmy się już teraz. Zanim poddane zostaną pod głosowanie, które odbędzie się we wrześniu, i każdy mieszkaniec, który ukończył szesnasty rok życia, będzie mógł oddać głos. Prezydent Ciechanowa, Krzysztof Kosiński, mówi, że tak duża liczba zgłoszonych projektów świadczy o tym, że mieszkańcy chcą aktywnie uczestniczyć w życiu miasta. Już pobieżna analiza zgłoszonych projektów pokazuje jednak, że duża liczba zgłoszonych projektów nie ma wiele wspólnego z aktywnością samych szarych Ciechanowian. Duża grupa projektów to powtarzające się wnioski różniące się jedynie nazwą osiedla, którego dotyczyć mają. Tak na budżet obywatelski spojrzał m.in. Ciechanowski Ośrodek Edukacji Kulturalnej Studio chcący aktywizować mieszkańców osiedli w siedzibie Ośrodka czy też podczas kina plenerowego. Pojawiały się też projekty, które dobrze znamy z poprzednich edycji konkursów na realizację zadań publicznych. Niektóre z nich przewijają się od lat. W tym roku jednak większość projektów łączy coś szczególnego. Koszty. Szacunkowe koszty realizacji sporej części pomysłów Ciechanowian oscylują zgodnie w granicy maksymalnej dla danego typu projektu. Mamy więc Biuro Obsługi Mieszkańców za ponad zł, punkt porad prawnych za blisko zł. Imprezę Sylwestrową za zł. Dotacja dla MKS- -u za zł. Podobnie szacowany jest koszt szkolenia z administrowania budynkiem mieszkalnym dla osób w trudnej sytuacji finansowej (sic!). 12 osób może też odkrywać sztukę Koziczynianina Bolesława Biegasa za jedyne zł. To co odpycha od wielu z projektów to nieodparte wrażenie, że napisany jest on głównie po to by zapewnić honorarium grupie osób na czas realizacji tego projektu. Gdy odsiejemy z tego gąszczu pomysłów mądrych i tych jeszcze mądrzejszych wszystkie te, które, już na pierwszy rzut oka, są jedynie tzw. skokiem na kasę, to pozostanie niewiele. Ale pozostaną też istne perełki. Mamy pomoc dla potrzebujących, dożywianie dzieci w czasie wolnym od zajęć lekcyjnych. Pomoc dzieciom, które z uwagi na trudną sytuację jedzą za darmo ciepłe posiłki w szkole. Mamy realizację rzeczywistych potrzeb mieszkańców osiedla, poprzez budowę choćby konkretnego brakującego fragmentu chodnika, zatoki parkingowej czy oświetlenia. Nie zabrakło jednak i chodnika, którego nie zapewnił deweloper budując swój blok nazwany dumnie osiedlem, czy też placu zabaw dla takiego osiedla. Cała nadzieja w rozsądku mieszkańców Ciechanów, którzy już dwa lata temu pokazali, że można na nich liczyć, gdy odpadły podczas głosowania projekty nie mające wiele wspólnego z aktywizacją mieszkańców czy Kamienne Schodki (11) Nie wiem, kto wpadł na pomysł, aby wskoczyć do płynącej rzeki? Rzeki, która powoli ze względu upałów już prawie wyschła. Geniuszy wśród doradców prezydenckich na pewno nie było, ale że postąpią tak niemądrze nie podejrzewałem. Referendum się odbędzie, mimo larum opozycji, która nie widząc innego wyjścia, chce dopisać jeszcze trzy inne kwestie. Referendum się odbędzie, mimo olbrzymich kosztów z tym związanych. Referendum się odbędzie, mimo, że koalicjant proponuje przeznaczyć koszty plebiscytu na inny cel. Referendum się odbędzie mimo, że były prezes PAN, teoretycznie jeden z najmądrzejszych Polaków mówi: To referendum to nieporozumienie. Referendum się odbędzie w swojej pierwotnej formie, bo nic i nikt nie jest w stanie zatrzymać rozpędzonej przez rządzących lawiny. Referendum to jedna z najbardziej klarownych form rozstrzygania sporów. Nie mam nic przeciwko takiej demokracji, ale pytania referendalne powinny być konstruowane tak, by odpowiedź dawała nam pewność, że stanie się według woli większości. Musimy wziąć udział w referendum. Z wielu względów. Po pierwsze to nasz obywatelski obowiązek. Przez swój udział pokażemy, że nie jesteśmy obojętni wobec politycznych wyzwań. Chociaż abstrahując - na pytanie: Czy jesteś za podwyższeniem twojej pensji?, większość odpowie: Tak!. A decydent zawsze może odpowiedzieć: To sobie bądź. Andrzej Kaluszkiewicz reklama reklama reklama wzbogacaniem życia kulturalnego. Czy i tym razem miasto nie wesprze zastrzykiem naszych wspólnych pieniędzy tych inicjatyw, które na to nie zasługują? Okaże się po głosowaniu. Jak to zwykle w takich sytuacjach bywa pieniądze otrzyma ten, który będzie miał dostatecznie duże zaplecze głosujących. Nie ten pomysł, który zasługuje na realizację za publiczne pieniądze. Pozostaje więc nadzieja, że inicjatywy godne realizacji, nawet jeśli nie wygrają w tym specyficznym konkursie, to zostaną przez prezydenta czy radnych dostrzeżone i doczekają się realizacji. Nikt i nic nie zdejmie bowiem z prezydenta i rady miasta obowiązku realizacji zadań własnych jakie spoczywają na barkach gminy. NO Wszystkie 70 wniosków złożonych w ramach Ciechanowskiego Budżetu Obywatelskiego publikujemy na stronie tygodnikilustrowany.pl

6 6 LUDZIE 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY Jacek Hryniewicz: Jestem spełniony Marek Szyperski. Cóż to była za wyprawa? Jacek Hryniewicz. Wyprawa po raz pierwszy taka religijna śladami św. Siostry Faustyny, czyli: Warszawa, Kraków Łagiewniki Płock. Ile to kilometrów? Łącznie ponad 500 km. Do Warszawy rowerem, z Warszawy do Łagiewnik podwiózł mnie kolega i z Krakowa już na rowerze. Miałem też taki dodatkowy etap ok. 50-kilometrowy, bo chciałem zobaczyć Arkadię w Nieborowie i Lipce Reymontowskie. Ile dni Pan jechał? Pięć. Trudno było? To zależy. Pytano mnie już o słońce. Tymczasem słońce i temperatura nie są najgorsze, bo gdy jedzie się rowerem, to zawsze ten wiaterek dmucha, choć od asfaltu to ciepło trochę bije. Najgorszy jest wiatr. Gdy jadę modlę się by nie było wiatru. Ciepło da się znieść. W Skale za Krakowem widziałem termometr plus 36 stopni. Czułem na rękach, czułem na nogach, że pali, ale jechało się. Natomiast od Łowicza do Płocka było strasznie: wiatr non stop w twarz, albo lekko z boku z jednej bądź drugiej strony. Bo jeśli się jedzie km na godzinę, to tej drogi ubywa, ale jeśli jedzie się 13 km na godzinę to jest to bardzo ciężkie. Jakie sanktuaria Pan odwiedził? Klasztor na Żytniej w Warszawie, w Łagiewnikach i w Płocku. Wcześniej byłem w Wilnie. Przeżycia? Na pewno. Najmniejsze chyba w Łagiewnikach, bo tam już byłem kilka razy. To jest duży kompleks, natomiast w Warszawie, czy w Płocku czuć tylko modlitwę. W Łagiewnikach też, ale tam jest ogrom centrum i przynajmniej ja nie odczuwam tam tego sacrum. Jechał Pan z jakąś konkretną intencją? To była pielgrzymka dziękczynna za odzyskane zdrowie, bo dwa lata temu bardzo ciężko zachorowałem, nie chodziłem, teraz chodzę, jeżdżę. Może jeszcze nie biegam, ale jestem dobrej myśli. Jechałem także w intencji kolegi. Przygody na trasie? Wywrotka w Płocku. Wszędzie na trasie gdy mówiłem, że jadę śladami świętej Faustyny ludzie nie chcieli pieniędzy za nocleg. Spotykałem masę grup idących do Częstochowy na Jasną Górę. Z Łomży, z Ostrołęki, Warszawy. Spotkałem dwie grupy rowerzystów: jedną z Białegostoku, drugą z Rzeszowa jadące do Częstochowy. A taką najśmieszniejszą sytuację miałem po wyjeździe z Krakowa. Skała leży na wysokości 500 m nad poziomem morza. Jedzie się tam bez przerwy pod górę i kiedy tak jechałem przede mną podążał inny rowerzysta. I nagle patrzę, a on fik i leży na poboczu przy przystanku. Podjeżdżam do niego i pytam: co się stało? A on zrezygnowany macha ręką i mówi: a jedź pan dalej! Przed Pilicą przekroczyłem prędkość 60 km na godzinę rowerem. W obszarze zabudowanym? Zbliżałem się do niego. Nocowałem w sanktuarium Matki Boskiej Śnieżnej. Są tam Franciszkanie bardzo fajnie mnie przyjęli. Następny dzień w kierunku Włoszczowej. Po drodze masa pielgrzymów. W Przedborzu piękny kościół zrobił na mnie duże wrażenie. Miasteczka, które żyją wolno i na raz przychodzi kilka tysięcy ludzi i każdy metr jest zajęty przez pielgrzymów. Dalej Lipce Reymontowskie, Nieborów, Arkadia no i oczywiście Płock pierwsze objawienia siostry Faustyny i dalej już z góreczki do Ciechanowa. Długo się Pan przygotowywał do tej wyprawy? W zasadzie cały czas, bo jeśli się cały czas jeździ rowerem, to są to ciągłe przygotowania. Zanim wyjechałem miałem przejechanych w tym roku 1,9 tys. km. Przede wszystkim potrzebne jest zdrowie. W ubiegłym roku brak było mi odwagi. Wciąż jeszcze pamiętam ten ból kręgosłupa, który sprawił, że nie odważyłem się ruszyć, a w tym roku podjąłem decyzję w zasadzie bardzo spontanicznie: powiedziałem w sobotę, że jadę i w niedzielę pojechałem. I nikomu nie mówiłem, bo się bałem, że nie dojadę i będzie tylko obciach. Od ilu lat Pan jeździ i ile kilometrów Pan przejechał? Minęło już chyba 38, albo 39 lat. Pierwszy rower pamiętam Bobo, kosztował chyba 500 zł, kupiony przez dziadka, a pierwsza wyprawa miałem 14 lat jeździliśmy po Mazurach i Warmii. Przejechaliśmy wtedy przez dwa tygodnie 600 kilometrów. Myślałem wtedy: Boże, jaka to jest odległość!!! Teraz tyle to w cztery dni się zrobi. A później to już cały czas się jeździ. Tym rowerem mam już ok. 14 tys. kilometrów przejechanych. W sumie ze 30 tys. kilometrów bym uzbierał. Gdzie Pan jeszcze nie jeździł rowerem? W obu Amerykach jeszcze nie byłem, w Australii. Azja zaliczona? Tak, m.in. jeździłem w Tybecie na wysokości 3 tys. metrów nad poziomem morza. Wiem, że sporo jeździł Pan po Kresach. Oj tak. To są moje korzenie. I Lwów, i Wilno, Połock, Smoleńsk to są tereny, które doskonale znam. Tam nie jest tylko tak jak widzimy w telewizji. Tam żyją też normalni ludzie, którzy gdy widzą samotnego faceta na rowerze, to najpierw zastanawiają się co ten głupek tutaj robi? Potem zastanawiają się dlaczego on jedzie, a potem są fajne rozmowy. Plany jeszcze na ten rok? Plany? Szkoła przede wszystkim, ale pojadę jeszcze ze znajomymi do Wilna. A w przyszłym roku? Nic nie będę mówił. Gdy wczoraj jechałem mówiłem do siebie: Boże, po co ja się tak męczę? Siedziałby sobie człowiek w domu... W mijanych miejscowościach patrzę: prawdziwi faceci siedzą sobie, piją piwo, wino, nie męczą się, a ja biedota się męczę... To wychodzi tak spontanicznie. To tak siostra Faustyna coś człowiek usłyszy i naraz pragnie właśnie tam być, właśnie to zrobić. Na razie jestem spełniony. Co będzie w przyszłym roku? Zobaczymy. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Marek Szyperski * Jacek Hryniewicz: ciechanowianin, nauczyciel historii, przede wszystkim rowerzysta... reklama Nowe specjalizacje od roku akademickiego 2015 / 2016: - marketing - rachunkowość i controlling - zarządzanie przedsiębiorstwem - zarządzanie w bankowości i finansach - zarządzanie w sektorze publicznym - zarządzanie zasobami ludzkimi - zarządzanie w oświacie - zarządzanie służbą zdrowia - bezpieczeństwo narodowe - stosunki międzynarodowe - logistyka tel licencjackie i magisterskie zarządzanie

7 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 EXTRA WYDARZENIA 7 EXTRA CIECHANÓW Tygodnik nr 531 rok XII 18 SIERPNIA 2015 nakład egz. ISSN: A po co urzędnik ma się przejmować jakimś tam pomnikiem? Z pomnika POW zniknął orzeł z brązu Wykonana z brązu figura przedstawiająca orła zniknęła z pomnika poświęconego Polskiej Organizacji Wojskowej, znajdującego się na placu Kościuszki w Ciechanowie. Jego brak zaobserwowałem podczas zapalania znicza. Element pomnika zniknął, jak się okazało, kilka dni przed uroczystościami upamiętniającymi walki roku Uroczystościami? W sumie to w Ciechanowie oficjalnych uroczystości związanych z rokiem 1920 w tym roku nie było. Dziwne to, bowiem to pierwszy moment w dziejach kraju, w którym Ciechanów zapisał się trwale w historii. Pierwszy i póki co... jedyny. O obchodach dumnej rocznicy, których w mieście nie było piszemy szerzej na stronie 10. Zniknął orzeł z pomnika. Cóż wielkiego? Jak gdyby nigdy nic w imieniu Urzędu Miasta pod wybrakowanym pomnikiem złożono białoczerwoną wiązankę. Czyżby nikt nie przejmował się brakiem jakiegoś tam symbolu? Sprawdziłem. Nikt z osób, do których udało mi się dodzwonić w sobotę nie wiedział nic o renowacji ani temu podobnych zaplanowanych działaniach. Tylko one mogły uzasadniać zniknięcie orła. Pomijając fakt nierozsądności w renowacji pomnika, pod którym wypada właśnie teraz zapalić znicz, złożyć kwiat i oddać się chwili zadumy. Zaalarmowany telefonicznie zastępca prezydenta Ciechanowa, Krzysztof Kacprzak na miejsce przyjechał niemal niezwłocznie. Czyżby czuł tę odpowiedzialność, której zabrakło pozostałym urzędnikom? Jest historykiem. Urzędnikiem jest od niedawna. To wiele wyjaśnia. O sprawie urzędników ciechanowskiego Ratusza poinformowali ciechanowscy mundurowi tydzień wcześniej. Sprawa trafiła do Wydziału Inżynierii Miejskiej i Ochrony Środowiska. I nic z tą sprawą nie zrobiono aż do poniedziałku 17 sierpnia, gdy zastępca prezydenta Ciechanowa poprosił pracowników o wyjaśnienia. Jak w czeskim filmie poczuć się mógł Krzysztof Kacprzak gdy próbował złożyć zawiadomienie na policji w sobotnie popołudnie. - Chciałem zgłosić zaginięcie lub kradzież fragmentu pomnika - mówił wtedy zatroskany prezydent. - Ale orzeł jest u nas. Od tygodnia. Przecież wiecie o tym - poinformował ze zdziwieniem oficer dyżurny. Współczuć chyba trzeba prezydentowi Kacprzakowi, bo wychodząc z komendy wzrokiem zapewne omiótł pobliskie zarośla w poczuciu, że zaraz ktoś z nich wyskoczy z okrzykiem mamy Cię. Sytuacja, na komendzie tylko odrobinę rozjaśniła sprawę uszkodzonego pomnika, gdy przedstawiciel ciechanowskiego magistratu usłyszał, że orzeł jest w najlepiej strzeżonym miejscu w mieście i... ma się dobrze. Pokazała jednak też jaki chaos może panować w niektórych wydziałach ciechanowskiego Urzędu Miasta. Przez tydzień orzeł z brązu czeka na właściciela na ciechanowskim komisariacie. Nikt przez tydzień nie pofatygował się by zgubę odebrać. Były ważniejsze rzeczy. Co tam jakieś POW? Co tam jakieś walki? Co tam wyzwolenie Ciechanowa? Kto by się przejmował jakimś tam świętem Wojska Polskiego? Po co komu pomnik i jego orzeł? Z ostatnich informacji, jakich udzielił nam zastępca prezydenta, Krzysztof Kacprzak, orzeł wróci na swoje miejsce najpóźniej we wtorek. Być może zatem w chwili gdy masz w rękach tę gazetę orzeł dumnie już spogląda z pomnika POW na ciechanowskim Placu Kościuszki. Jakby nic się nie stało. Nic a nic. I tylko w żart obrócić przyjdzie całe to zamieszanie ze zniknięciem posągu z brązu. Powiązać przecież je można z akcją zbierania brązu, którą ogłosił jeden z lokalnych artystów. Po głowie chodzi mu od jakiegoś już przecież czasu wykonanie makiety historycznego układu urbanistycznego centrum miasta. Dobrze, że orzeł wróci na swoje miejsce zanim ktoś krzyk podniesie Artysta oddaj orła. Profanie jeden. NO W Oranżerii w Opinogórze Wojciech Wysocki recytuje Zbigniewa Herberta W opinogórskiej Oranżerii wystąpił 15 sierpnia kolejny gość. Znany aktor Wojciech Wysocki przedstawił monodram poetycki na podstawie tekstów Zbigniewa Herberta. Aktor ukończył w 1976 r. Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Jak mówi - ma w swym dorobku ok. 80 ról filmowych i drugie tyle teatralnych. Pracował w różnych teatrach, ostatnio nie jest związany etatowo z żadnym z nich, natomiast propozycji pracy ma wiele. Gra na wielu scenach warszawskich, m.in. w teatrach Komedia, 6 piętro, Capitol. Widzom telewizyjnym znany jest z komediowej roli lekarza w serialu Ranczo. Już sama twórczość naszego znakomitego poety Zbigniewa Herberta zapowiadała, że ten spektakl będzie ciekawym przeżyciem artystycznym. Jeśli do tego dodamy najwyższy kunszt aktorski Wojciecha Wysockiego, staje się oczywiste, że ten monodram musiał wszystkim przypaść do gustu. Nawet ci, którzy nie przepadają za monodramami, tym razem uznali, że był to świetny spektakl. Aktor sam dokonał wyboru wierszy poety, sam wystąpił w roli reżysera. Wybrał zarówno bardzo poważne, o moralno-filozoficznym zabarwieniu wiersze poety, jak i żartobliwe, ironiczne (np. bajki ). Oto tytuły kilku prezentowanych utworów: Raport z oblężonego miasta, Sprawozdanie z raju, Tren Fortynbrasa. W spektaklu znalazło się również pięć utworów ze słynnego herbertowskiego zbioru Pan Cogito. Podczas występu Wojciechowi Wysockiemu towarzyszyła muzyka w wykonaniu Kajetana Matczuka. Po spektaklu widzom zaproponowano rozmowę z aktorem. Na pytanie: Co pana skłoniło, żeby zainteresować się twórczością Zbigniewa Herberta?, bohater wieczoru odparł: - Zainteresowałem się nim po prostu dlatego, że to znakomity poeta, jego wiersze świetnie nadają się do aktorskiej interpretacji. Herbert był w swojej poezji bardzo konkretny, niesłychanie racjonalny. Dodam, że ten monodram zmieniał się, że urządziliśmy wystawę (fotogramy) jemu poświęconą. Na pytanie: Czy nad czymś podobnym jeszcze pracuje?, odpowiedział, że prezentuje wraz z zespołem program oparty na poezji Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta i Stanisława Barańczaka. TWo

8 8 REKLAMA 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY EXTRA FIRMA

9 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 REKLAMA 9 EXTRA USŁUGI OGŁOSZENIA DROBNE BUDOWLANE Kierownik budowy, świadectwa energetyczne, kosztorysy, inwentaryzacje. Tel Kierownik budowy, projekty, kosztorysy. Tel Docieplenia, remonty, gipsy. Tel NIERUCHOMOŚCI Sprzedam mieszkanie 39 m2, ul Sikorskiego. Tel Sprzedam mieszkanie M-4, III p. Aleksandrówka. Tel KOMOROWSKI Biuro Pośrednictwa i Zarządzania Nieruchomościami Ciechanów, Pl. T. Kościuszki 13 (I piętro) tel , POLECAMY USŁUGI ZARZĄDZANIA I ADMINISTROWANIA WSPÓLNOT MIESZKANIOWYCH Na sprzedaż: - Dom w Sońsku Dom z pawilonem handlowym w Gołyminie, - Domy w stanie surowym otwartym w różnej lokalizacji, - Dom z lokalami usługowymi świetna lokalizacja 359 tys. zł - Dom w Władysławowie na działce 0,67 ha Domy na Podzamczu 198 tys. zł i 425 tys. zł - Dom tani w utrzymaniu Dom dwurodzinny na Podzamczu Budynek warsztatowo-mieszkalny w rejonie ul. Płońskiej Dom za pływalnią Dom przy Płońskiej Nowy dom k/gąsocina KAMIENICA w Pułtusku, - Dom w środku Ciechanowa Dom ze sklepem LUKSUSOWY NOWY DOM k/ Ciechanowa, - Dom z lokalami handlowymi, Gąsocin, - Dom126 m2, działka 1814 m Dwurodzinny dom Dom Szczurzynek Dworek Dom z lokalem na Kargoszynie Dom na działce 2042 m Dom stan surowy otwarty 16 km od Ciechanowa, 169 tyś., - Dom piętrowy z budynkiem mag prod. i garażem w Mławie Mały dom + 0,84 ha na wsi NOWY dom na działce 0,87 ha, ładny staw, gm. Krasne, - Dom w stanie surowym zamkniętym 2 km od Ciechanowa, - Dom drewniany, 13 km od C-nowa 40 - Dom wypoczynkowy na Mazurach Dom w Sinogórze 195 tyś. zł, - DOM / PAWILON Aleksandrówka Pawilon handlowy C-nów Centrum 89 - Pawilon handlowo usługowy Lokal użytkowy Armii Krajowej Siedlisko dom, bud. gosp, Rydzewo Siedlisko, Komory k/sońska Gospodarstwo 3,2 ha, budynki, gm. Krasne, - DUŻE siedlisko 12 km od C-nowa 395 tys. zł - M-4 64,5 m2, II p. Jeziorko M-4, 62,3 m2, III p. Powst. Wielkop Nowe 91,5 m2 ŁADNIE wykończone Nowe 62,8 m2, II p. do wykończenia M-5 71,5 m2, parter, Glinojeck M-4 47 mkw., II p. Centrum M-4 92,6 mkw., I p. Sienkiewicza M-3 35,2 mkw. II p., ul. Ułanów M-3 32,3 mkw. po remoncie, winda NOWE mieszkania w CENTRUM C-nowa, - M-4 65,0 m2 Armii Krajowej, M-5, 73,1 mkw. II p. z windą M-2 przy ulicy Warszawskiej 85 - M-5 68,7 m2, Okrzei, parter 180 tys. zł lub zamiana, - M-3, 44,2 mkw. I piętro 119 tys. zł, - M-5, 134,5 m2, ul. Sienkiewicza Działka z warunkami zabudowy 35 - Działka Rutki 2000 mkw. 39 tys. zł - Działki budowlane w Ciechanowie oraz wokół Ciechanowa, - Działka pod bud. wielorodzinne, - Działka ul. Wojska Polskiego 79 - Działka 0,8 ha, Pniewo-Czeruchy 59 - Działka z rozpoczętą budową domu, 9 km od Ciechanowa Działka C-ów ul. Kosynierów 822m Działka budowlana 760 m2, okolice Warszawy Działka 1,38 ha (z podziałem na 7 działek) ze stajnią i stawem, 5 km od Ciechanowa, - Działka 900 m2. Gąsocin Centrum 45 - Działka 5 km od Ciechanowa 1000m2 40 tyś. zł, - Działka w Gołotczyźnie, budowlana 3323 m2, - Działka rolno-leśna 1,58 ha gm. Glinojeck 35 - Działka pod budownictwo wielorodzinne 1,1 ha, - Działka pod budownictwo jednorodzinne 1,6 ha, - Działki inwestycje różna lokalizacja, - Gospodarstwa rolne: 3,9 ha, 38 ha, 2,0 ha, 3,2 ha, - Ziemia rolnicza; 4,5 ha, 4,8 ha, 3,6 ha, - Leszno k/przasnysza, - ziemia rol. 4,5 ha, - Baza magazynowo produkcyjna Zakład magazynowo biurowy 1300 mkw Zakład produkcyjno-magazynowy 195 tys. zł - Baza z dwoma budynkami w Unierzyżu 198 tyś. zł, - Lokal handlowo-usług, Działdowo Lokal usługowy 65 mkw., Mława 93 tys. zł. Do wynajęcia: - APTEKA, Grudusk, - Magazyn wysokiego składowania, - Hale produkcyjne 7700 mkw., - Mieszkanie czteropokojowe 1480 zł/m-c, - M-4 (dla firmy) 1100 zł/m-c, - Magazyn hala produkcyjna - pow. 750 kw zł/m-c, - Magazyn 143 m2, Centrum, 2440 zł + VAT/m-c, - Mieszkania o pow. od 35 do 90 m2, - Zakład biurowo-magazynowy 1328 mkw. 8,5 tys. zł/m-c - Pomieszczenia handlowe i biurowe w Centrum Ciechanowa od 20 do 250 m2, cena: zł/m2 netto. Sprzedam dom z działką 6,99ara. Tel Wynajmę/Sprzedam kawalerkę po remoncie, parter. Tel SPRZEDAM TANIO SPRZEDAM SKLEP Z UBRANIAMI DLA DZIECI w jednej z ciechanowskich galerii handlowych. Tel Sprzedam używane regały magazynowe. Tel Gospodarstwo rolne 16,4608 ha z dużymi, nowoczesnymi, zautomatyzowanymi chlewniami (na 1550 szt tucznika, 4-miesięczny cykl produkcyjny). Cena ,- (do negocjacji!). Chlewnie 2, magazyn, ubojnia, dom, garaż. Telefon: Sprzedam drewno kominkowe, więźbę dachową, łaty, kontrłaty. Tel USŁUGI Usługi BHP i PPOŻ. Szkolenia, doradztwo, ocena ryzyka zawodowego. Tel Najtańsze opłaty rachunków, pożyczki, kredyty, ubezpieczenia komnunikacyjne, majątkowe i na życie, nawet do 75% na OC/AC ZAPRASZAMY!!! ARIVA BMB Ciechanów, ul. Warszawska 68, tel Mława, ul. Spichrzowa 3, tel Usługi koparką JCB 4 CX, kruszywa, żwir, czarnoziem. Ciechanów. Tel POŻYCZKA DLA KAŻDEGO OD RĘKI. Bez zaświadczeń, bez BIK. Promocja do 14 sierpnia! Zadzwoń: Pożyczki chwilówki od ręki. Ciechanów Mława Szamba betonowe Tel Chwilówki Pożyczki Ciechanów Mława Wróżbiarstwo. Tel TYGRYS-WINDYKACJA! Ściąganie należności. Profesjonalna obsługa firm. Tel PRACA Zatrudnię kobietę do opieki nad osobą chorą. Tel ; Praca dla manikiurzystko-fryzjerki. Tel ZDROWIE Medycyna naturalna, masaże, świecowanie uszu, wróżbiarstwo. Tel UWAGA! ogłoszenia drobne zamieścisz również na portalu

10 10 EXTRA WYDARZENIA 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY 15 sierpnia 2015 roku władze Ciechanowa zapomniały o swoich bohaterach Ciechanowscy faryzeusze 95 lat temu, w sierpniu 1920 roku Ciechanów i okolice stały się areną śmiertelnych zmagań polskich żołnierzy z bolszewickimi hordami. Walczyli ofiarnie, a ich krew obficie zrosiła mazowiecką ziemię. Wśród nich wyróżnili się ułani z 203 ochotniczego pułku ułanów. Jednostka sformowana w Kaliszu, na podstawie rozkazu z 28 lipca 1920 r., już 5 sierpnia wyruszyła na front. 7 sierpnia ułani wyładowali się w Ciechanowie i jeszcze tego samego dnia weszli do boju. 8 sierpnia pułk bronił już samego Ciechanowa. W ciągu tych dwóch dni walk kaliscy ułani ponieśli ogromne straty. Na samych polach Przedwojewa poległo co najmniej 40, nieznanych nawet z nazwiska ochotników, a sam pułk z ponad 600 ułanów zmniejszył swój stan do trzystu kilkudziesięciu. Z narażeniem własnego życia zwłoki poległych, na polu bitwy, wyszukiwały ciechanowianki i przenosiły na cmentarz parafialny. Kaliscy ułani, OGŁOSZENIE WŁASNE WYDAWCY w kolejnych dniach walczyli w okolicach Ciechanowa. Wieczną sławę zdobyli 15 sierpnia, kiedy ponownie uderzyli na zajęty przez bolszewików Ciechanów. Rozbito wtedy tabory 4 Armii, rozbito jej sztab, a jej dowódca (Szuwajew) ratował się paniczną ucieczką. Wtedy też zniszczona została radiostacja tej armii. Ten drobny z pozoru incydent miał ogromne znaczenie strategiczne. Armia Szuwajewa utraciła wtedy łączność z dowództwem frontu i do końca wojny jej nie odzyskała. W rezultacie potężne zgrupowanie uderzeniowe wroga nie odegrało większej roli w bitwie warszawskiej. Gdyby, zgodnie z zamiarem Tuchaczewskiego wykonała uderzenie na Warszawę, to Polska utraciłaby świeżo uzyskaną niepodległość. To, co znamy pod nazwą Cud nad Wisłą zaczęło się w Ciechanowie. Jak mówi profesor Nowik powinno się to nazywać Cudem nad Łydynią. 15 sierpnia 1920 roku Ciechanów po raz pierwszy i ostatni odegrał znaczącą rolę w historii Polski. Wydarzenia w mieście nad Łydynią zmieniły losy wojny, ale o tym nikt nie pamięta. Ze świecą można szukać jakiegokolwiek upamiętnienia bohaterów tych wydarzeń. Nie ma nawet ulicy, czy placu nazwanego imieniem bohaterów tych wydarzeń. Nigdzie się nie wspomina 203 ochotniczego pułku ułanów, bohaterskiego jego dowódcy majora (później generała) Zygmunta Podhorskiego, rotmistrza Adama Zakrzewskiego, poruczników Lizonia, Taubego, Witczaka. Nie ma również nigdzie śladu po piechurach majora (później generała) Bernarda Monda, którzy ostatecznie wyzwolili wtedy Ciechanów. Ci, co przeżyli nie doczekali się upamiętnienia. Ci, co polegli spoczęli na ciechanowskim cmentarzu i zapomniano o nich. W 95 rocznicę ich śmierci jedynie rekonstruktorzy ze SRH 79pp odwiedzili ich mogiłę, by ją uprzątnąć i zapalić znicze. Na szczęście nie było już potrzeby szorowania płyty nagrobnej, jak to musieliśmy robić kilka lat temu, by zobaczyć znajdujące się tam litery. Nie zmienia to jednak faktu, że znajdujący się tam napis uwłacza poległym. Nie byli oni Bojownikami o Wolność. Byli żołnierzami regularnej Armii Polskiej. Byli bohaterami, którzy polegli na polu chwały! Dziś znamy nazwiska ponad 40 żołnierzy, którzy na terenie Ciechanowa oddali Ojczyźnie swoje życie. Na cmentarzu wciąż są bezimienni. Myliłby się ten, który uważałby, że spotykający tych żołnierzy dyshonor jest znakiem tylko naszych czasów. W 1921 roku, ppor. Komar z 203 ochotniczego pułku ułanów opisywał trudne powroty zdemobilizowanych ułanów: Wracają radośni z różową nadzieją. Znajdują zawód i rozczarowanie, a opuszczone rodziny swe w nędzy i sponiewierane. U jednego w domu nabroił jakiś urzędnik; skarmił samowolnie siano i słomę, ulokował gwałtem swoją trzodę; u drugiego nędza okropna. Sprzedaje rewolwer i kołacze o posadę. Radzą mu, żeby sobie wyjechał na kresy. Siostra innego prosi dygnitarza o ułatwienie celem otrzymania artykułów spożywczych i motywuje to tym, że brat jej, jako ochotnik, poszedł do szeregów, Któż go o to prosił? pyta dygnitarz. W jednym mieszkaniu żołnierskim zabierają ostatnie 3 krzesła i jedyną kanapę na umeblowanie pokoju urzędnika, pozostawiając rodzinie pustki. Dwaj inspektorzy komunalni utracili posady dlatego, że poszli na wojnę. Pierwsze wywłaszczenie w Ziemi Kaliskiej ma spotkać ochotnika ułana. W jednym majątku ochotnika, kiedy on był na wojnie, zarekwirowano całą uprząż. Pensji rodzicom urzędników, co walczyli, nie wypłacano z powodu różnych względów formalnych. 15 sierpnia 2015 roku władze Ciechanowa zapomniały o swoich bohaterach. Nikt i nic ich nie upamiętniało. Dzień, który jest świętem dla wszystkich Polaków został potraktowany jako nieznaczący. Zwykła ludzka przyzwoitość nakazywałaby przypomnieć czyny żołnierzy, którzy tamtego lata 1920 roku nie wahali się oddać życie za naszą wolność. Żołnierzy, którzy swymi czynami rozsławili miasto, w którym dziś mieszkamy. Ostatnio jednak przyzwoitość jest towarem wysoce deficytowym. Na początku miałem żal do naszych rządzicieli. Teraz nawet się cieszę, że nic nie zrobili. Zapewne znowu była by to smętna uroczystość pod jakimś pomnikiem. Drętwa przemowa i złożenie kwiatków zakupionych ze środków publicznych. Fałsz, obłuda i sztuczna poza na zewnątrz. Ci, którzy czuli potrzebę serca złożyli tego dnia kwiaty pod pomnikiem AK, na grobach żołnierzy z 1920 roku. Pamiętali o Dniu Wojska Polskiego i tych wszystkich, którzy na przestrzeni wieków dobro Ojczyzny przedkładali nad swoje. Faryzeusze mieli tego dnia Dionizje i słupki PR. W fałszywe tony patriotycznej obłudy zagrzmią na najbliższej sesji rady miasta, kiedy będą walczyć o hurrapatriotyczne nazwy dla poszczególnych fragmentów pętli miejskiej i to wszystko z partyjniackim zadęciem. Ku refleksji, chciałbym im przypomnieć słowa marszałka Piłsudskiego: I staję do walki, tak jak poprzednio, z głównym złem państwa: panowaniem rozwydrzonych partyj i stronnictw nad Polską, zapominaniem o imponderabiliach, a pamiętaniem tylko o groszu i korzyści pl reklama Adres Redakcji Tygodnika Extra Ciechanów: Ciechanów, ul. Kilińskiego 8, tel Redaktor naczelny Marek Szyperski Wydawca Gambrynus Sp. z o.o. ul. Kilińskiego 5, Ciechanów

11 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 HISTORIA 11 TATARY Ciechanowskie historie Miejscowość zanikła, ale nie bez śladu, albowiem ktoś na szczęście wpadł na pomysł by biegnącą tu ulicę nazwać Tatarską. Nawiasem mówiąc sensowniejsza byłaby nazwa Tatary, ale z jakichś powodów nadano formę przymiotnikową co ma nieco dziwaczny wydźwięk. Jako Tatari pojawia się w roku 1471, kiedy to książę Kazimierz III, biskup płocki podarował miejscowość (oraz Gostkowo, Śmiecin, Szczurzyn i Kownaty) bratu księciu Januszowi II. Wcześniej wsie te były w dzielnicy płockiej granicą była Łydynia ale zawsze łączyły się z Ciechanowem, głównie z powodu zasięgu parafii. Nazwa pochodzić miała od faktycznych Tatarów, a ci zaś sprowadzeni mieliby być jak się domniemywa - przy okazji przybycia księżny Danuty Anny, jako małżonki Janusza I. Jeśli to prawda, to pierwotna osada zaistniałaby już na przełomie XIV i XV w. Egzotyczni u nas Tatarzy mogli przybyć praktycznie tylko z Litwy (gdzie wielu ich podlegało władzy tamtejszych książąt), a Danuta Anna była córką Kiejstuta. Problem jednak w tym, że także syn Janusza I, Bolesław III, miał żonę Annę córkę księcia Iwana Olgimuntowicza. W dodatku jeszcze wnuk Bolesław IV zaślubił Barbarę, córkę księcia ruskiego, skąd też mogliby być Tatarzy. Można jeszcze dodać, że Ciechanów był jednym z etapów podążania posiłków tatarskich na wyprawę, uwieńczoną bitwą pod Grunwaldem. Tak, czy inaczej, daty przybycia Tatarów ustalić się jeszcze nie udało. W końcu dlaczego Tatarzy? Najprawdopodobniej przydatni byli do hodowli książęcych koni, a łąki nad Łydynią to znakomite miejsce do tego celu. Nie wiadomo ilu ich przybyło, ale raczej niewielka grupa. W roku 1525 odnotowano tu 9 zagrodników, nie pracujących na roli ale mających służyć w zamku. Nie wykluczone, że nadal zajęciem ich była hodowla koni. Czy to jeszcze byli Tatarzy nie wiemy, ale jeśli nawet, to ich polonizowani potomkowie. Nasza miejscowość należała do książęcej domeny, przejętą po 1526 r. przez króla, w imieniu którego zarządzali starostowie. Tatary nigdy nie rozwinęły się w znaczniejszą wieś np. w 1617 r. było tu tylko 4 ogrodników. Skądinąd to ciekawe, bo co było na dość rozległym terenie na zachód od Łydyni? W końcu doszło do tego, że w 1777 r. określono wieś jako pustą, a więc bez mieszkańców. Wkrótce jednak, w ramach naprawy królewszczyzn, Tatary zasiedlono i w 1789 r. były 3 gospodarstwa ze stodołami i chlewami, każde w dzierżawie - po 100 prętów kwadratowych ziemi (około 2 hektary). Było jeszcze dwóch gospodarzy, ale jeszcze nie osadzonych, tj. bez zabudowy i wyznaczonych pól. Na gruntach wsi, najpewniej przy Łydyni, istniały też oznica i browar (nazwa dziś dość szumna) należące do pewnego Żyda. Zapisano też, że łąki wsi są błotniste i mało chrustów, a więc materiału na opał. Warto może dodać, że Łydynia wtedy bardzo meandrowała i dziś, po jej skanalizowaniu, skrawki dawnych Tatarów są na lewym brzegu rzeki. Mapa z około 1800 r. ukazuje Tatary jako bardzo małą miejscowość przy drodze prowadzącej od traktu mławskiego do Gostkowa i Kargoszyna. Było to, mniej więcej, między dzisiejszymi ulicami Głowackiego i Olchową, nad niewielkim potokiem spływającym do Łydyni. W roku 1817 zapisano iż w Tatarach są 4 domy i 17 mieszkańców, a właścicielem Krasiński. Po kilku latach doliczono się już 6 domów i 38 mieszkańców. Po Powstaniu Listopadowym pojawili się we wsi też rzemieślnicy stolarz i stelmach, a w 1849 notowano tu strycharza, tj. specjalistę produkcji cegieł. Nie wiadomo co mógł tu robić, bo niezbyt prawdopodobne by już wówczas zaczęto tworzyć późniejszą cegielnię Gostków. Od roku 1844 Tatary miały znajdować się w opinogórskiej ordynacji. Mapa z tego okresu nadal rejestrowała omawianą wioskę jako bardzo małą miejscowość. W latach 1867/68 przeprowadzono uwłaszczenie wyznaczają pięć osad na 79,3 morgach; nie był to cały obszar miejscowości. Po raz pierwszy w roku 1879 pojawił się zapis o zamieszkiwaniu w Tatarach dróżnika kolejowego. Wydawać się to może dziwne, ale przecież grunty wsi sąsiadowały z Ostatnim Groszem i Śmiecinem i gdzieś tu mógł być przejazd przez tory. Dodać jeszcze można, że także zamek ciechanowski uznawano za położony na gruntach Tatarów. Także od 1879 r. zaczęto notować mieszkających tu strycharzy (w tym cała rodzina Skierzyńskich) tym razem to już najpewniej chodziło o tworzoną cegielnię Gostków. W publikacji z 1892 r. podano iż Tatary są wsią włościańską w gminie Nużewo i mają 6 domów oraz 52 mieszkańców. Dopiero rok później uregulowano problem serwitutów tutejszych włościan. Pewną ciekawostką było wykonanie w 1902 roku odwiertów na głębokość 300 stóp, jak się zdaje w poszukiwaniu zdrowej wody. Bodaj w 1916 r. Tatary, wraz ze stacją kolejową i Ostatnim Groszem, zostały włączone do miasta. Po roku 1927 scalano tutejsze grunty, zapewne z myślą o przyszłym zagospodarowaniu jako nowej dzielnicy Ciechanowa. Dwa lata później miernicy przysięgły Wiktor Bryling wykonał pomiary i w 1931 r. powstała mapa działek w skali 1:2000 wsi (!) Tatary. Widzimy na niej, że wcześniej zostały nieco zmienione granice pomierzony obszar dochodził tylko do ul.sienkiewicza i zaledwie fragmentem dotykał (już wytyczonej) dzisiejszej ul. 17 Stycznia. Za to przylegał do Łydyni odcinając niewielką część należącą do Gostkowa, położoną w zbiegu ul. Sienkiewicza i dzisiejszej ul. Powstańców Warszawskich tu teraz, m.in., dworzec autobusowy. Jako ulica została droga do Gostkowa, tj. dzisiejsze ulice Powstańców Warszawskich i Narutowicza (tej północna część). Wytyczono też nowe drogi jedna w niemal dokładnym przebiegu obecnej ul.tatarskiej oraz druga, szersza, prawie pośrodku Tatar, biegnąca od Łydyni ZAPROSZENIE (przewidywano most?) do ul. 17 Stycznia, tam gdzie bursa. Ta druga miała być najprawdopodobniej osią rozplanowania przyszłej zabudowy nowej dzielnicy. Mapa rejestruje bardzo drobne podziały własnościowe w bliskości dworca kolejowego oraz przy dzisiejszej ul. Powstańców Warszawskich. Wskazuje to jednoznacznie na istniejącą, lub wkrótce mającą powstać, zabudowę. Takie zagospodarowanie potwierdza mapa topograficzna z około 1935 r. Od 1940 r. Niemcy cały obszar Tatar przeznaczyli pod nowe osiedle, zwane dziś Bloki, niemal całkowicie unicestwiając przedwojenną zabudowę jest bodaj tylko jeden dom przy ul. Sienkiewicza. Początkowo obszar ten nazywali Tatarensidlung rejestrując część istniejącej jeszcze jednorodzinnej zabudowy. Ta powstawała po roku 1930, a jedna chata datowana była na 1860 r. Po 1945 r. jeszcze posługiwano się nazwą Tatary i one zostały (ponownie??) włączone do Ciechanowa. Późniejsze mapy historycznej nazwy już nie rejestrowały choć jeszcze w 1958 r. powstał plan zatytułowany Tatary. Tatarzy wyjechali i zostały Bloki. Na zakończenie od lat dręczy mnie pewien problem. Wielu spadkobierców dawnych właścicieli ziemskich i innych nieruchomości stara się o ich odzyskanie lub odszkodowanie. W przypadku Tatar wszystkie działki Niemcy zabrali, wedle swego prawa, pod budowę Bloków jako własność Rzeszy. Prawnym spadkobiercą Rzeszy jest obecne państwo niemieckie. Czy nie jest więc właściwsze żądanie odszkodowań właśnie od tego państwa, a nie od rządu (w efekcie podatników) polskiego? Sam widziałem w jednej księdze wieczystej formalny wpis o przejęciu majątku na rzecz skarbu Rzeszy. Kto więc ukradł? Niemcy czy komuniści? Ryszard Małowiecki

12 12 SPOŁECZEŃSTWO 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY Sezon letni a tym samym piwny już w pełni. Ogródki kawiarniane, restauracje i miejskie plaże niemal co wieczór zapełniają się zrelaksowanym i uśmiechniętym tłumem ludzi w różnym wieku. Gołym okiem widać, że Polacy coraz częściej i chętniej spędzają czas wolny poza domem, na spotkaniach w gronie przyjaciół. Spora część z nich sięga wówczas po szklankę ulubionego piwa. Ilu, kiedy i przy jakich okazjach te pytania zadał reprezentatywnej grupie pełnoletnich respondentów Instytut GfK. Nieco konserwatywnie, ale odpowiedzialnie Na tle krajów znanych szczególnie z kultury piwnej, Polacy wypadają nieco konserwatywnie ze swoimi preferencjami. Podczas gdy np. w Czechach standardem jest kufel piwa zamówiony do lunchu, a Belgowie i Węgrzy odnotowują duże jego spożycie w dni powszednie, nad Wisłą piwne wybory jawią się nader zachowawczo. Pytani o pory, w których pijają złoty trunek, Polacy jako tę najwcześniejszą wskazują popołudnie. W dni powszednie, po pracy, ale przed kolacją, zdarza się wypić piwo 24 proc. respondentów, a już po kolacji - 37 proc. z nich. Z kolei w dni wolne od pracy pora akceptowalna dla piwa obniża się nieco i przed kolacją zdarza się je wypić 33 proc. badanych. W weekendowe wieczory po trunek ten lubi sięgać niewiele mniej, bo 29 proc. piwoszy. OGŁOSZENIE WŁASNE WYDAWCY Z przyjaciółmi, po pracy, w restauracji czy na wyjeździe? Jak i kiedy pija się piwo w Polsce Czas nie dla wszystkich wolny Warto podkreślić, że czas wolny (oraz weekend) definiowane są różnie przez różne grupy wiekowe. Połowa badanych (51 proc.) kończy dzień pracy w porze popołudniowej, natomiast dla 35 proc. z nich jest to późne popołudnie lub wieczór. Wśród osób pracujących zawodowo wolnymi popołudniami cieszy się więcej kobiet (60 proc.) niż mężczyzn (47 proc.). Panowie natomiast częściej niż panie (37 proc. vs 31 proc.) spędzają w pracy wieczory. 18- i 20-latkowie za początek weekendu uważają piątek po pracy lub zajęciach (49 proc., równy rozkład odpowiedzi dla obu płci). Z kolei większość 40- i 50-latków, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, zdecydowanie wskazuje na sobotę jako ich ulubiony wolny dzień (58 proc.). Wszystkie badane grupy wiekowe deklarują zgodnie, że w weekendy realizują to, na co nie było czasu w tygodniu, w tym spotkania w gronie znajomych, najczęściej jednak czas ten poświęca się rodzinie (55 proc.) i przeznacza na prace domowe (55 proc.). Gdy spytać Polaków o weekend idealny, 35 proc. wskazuje wyjazd poza miejsce zamieszkania (w tym np. wizytę w SPA), ale też wielu (26 proc.) mówi o piwie z przyjaciółmi. Z kim najchętniej na piwo? Zarówno po pracy, jak i w weekendy na piwo najchętniej wybieramy się z przyjaciółmi i najbliższymi znajomymi. W tygodniu w ten sposób czas wolny spędza 38 proc. respondentów najczęściej są to osoby w wieku studenckim (połowa) oraz późni 20-latkowie i ci, którzy niedawno przekroczyli trzydziestkę (47 proc.). Dwukrotnie rzadziej chodzimy w tym czasie na piwo z kolegami z pracy (19 proc.) lub decydujemy się na rodzinne wyjście do restauracji (również 19 proc.). Weekendowe piwo natomiast najbardziej lubimy wypić w gronie przyjaciół (65 proc.), w towarzystwie członków rodziny (32 proc.) oraz z życiowym partnerem/partnerką (22 proc.). Czy podać państwu coś do picia? Moda na wychodzenie do restauracji z grupą znajomych lub rodziną, jak wiele innych zaczerpniętych z zachodu obyczajów konsumpcyjnych, ma się w Polsce całkiem nieźle. Co piąty Polak deklaruje, że korzysta z tego typu rozrywek, przy czym trend ów utrzymuje się niemal na równi w młodszych (18-24 lata) i nieco starszych (25-34 oraz lata) grupach wiekowych. Poza domem najrzadziej jadają osoby w wieku 45+ (tylko 6 proc. respondentów). Jeśli chodzi o serwowane w restauracjach piwo, rzadko wybiera je 10 proc. respondentów, a od czasu do czasu 57 proc. z nich. Aż 33 proc. badanych piwo do posiłku poza domem zamawia zawsze lub prawie zawsze, przy czym odpowiedzi pod względem płci rozkładają się tutaj równomiernie. W grupie deklarującej okazjonalne spożywanie piwa do posiłków w restauracjach są osoby młodsze (18-24 lata) znacznie chętniej sięgają po nie 30- i 40-latkowie. Przy wyborze piwa najważniejszym kryterium, którym kieruje się statystyczny polski piwosz, jest smak (56 proc.), w dalszej kolejności marka (38 proc.), gatunek piwa oraz wysoka jakość (po 21 proc.). Poza czołówką bo dopiero na 9. miejscu znalazła się zawartość alkoholu. Ta jest brana pod uwagę jedynie przez 11 proc. konsumentów sięgających po złocisty trunek 1. Przytoczone dane pochodzą z badania Konsumpcja piwa a spędzanie wolnego czasu, przeprowadzonego przez Instytut GfK Polonia na zlecenie Związku 1 Dane pochodzą z badania Wizerunek piwa w kontekście innych alkoholi, przeprowadzonego przez Instytut GfK Polonia na zlecenie Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego - Browary Polskie w listopadzie 2014 r. na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie Polaków powyżej 18. r.ż. Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego - Browary Polskie w kwietniu 2015 r. na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie Polaków powyżej 18. r.ż. Anna Grabowska OGŁOSZENIE WŁASNE WYDAWCY

13 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 HISTORIA 13 Fragmenty te najlepiej dowodzą iż w tamtym okresie to Francuzi na Polaków patrzyli z podziwem i zazdrością. I zaprawdę porównując ówczesną sytuację obu krajów, mieli ku temu powody. Kiedy Polska znajdowała się u szczytu swej potęgi? Czy wtedy, gdy z powodzeniem odpierała dwustronną inwazję swoich najgroźniejszych sąsiadów, czyli Imperium Osmańskiego i Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (lata )? Czy może pod koniec panowania Władysława IV Wazy, gdy potężna Rzeczpospolita cieszyła się pokojem, ponieważ nawet sułtan obawiał się konfliktu z nią? A może wówczas, gdy polska załoga stacjonowała na moskiewskim Kremlu ( )? Trudno powiedzieć. Każdy wybór będzie arbitralny, zwłaszcza, że znalazłoby się znacznie więcej momentów w naszej historii, które do tego tytułu mogą śmiało pretendować. Czytając opinie posłujących do Polski w latach Francuzów, biskupa Walencji Jeana de Montluc a oraz jego głównego sekretarza Jeana de Choisnyn, można odnieść wrażenie, że właśnie wówczas przeżywała ona swój złoty wiek. W ich relacjach jawi nam się obraz kraju rozległego, zamożnego, zamieszkanego przez cnotliwą, mądrą i dzielną szlachtę. Kraju nie gnębionego podatkami, a choć podzielonego religijnie, to jednak nie pogrążonego w konfliktach na tle wyznaniowym. Nic więc dziwnego, iż Jean de Choisnyn uważał, że skoro taki kraj, tacy jego obywatele, obrali Francuza (księcia d Anjou, Henryka Walezego) na swego króla, to był to dla Francji największy zaszczyt, jaki ją dotąd spotkał. Poniżej cytuję fragmenty z dzieła tegoż właśnie autora, zatytułowanego Discovrs av vray, de tovt ce qui s est faict et passé pour l entiere negociation de l election du roy de Polongne, diuisé en trois liures. Faict par Jehan Choisnyn de Chastelleraud, secretaire du roy de Polongne. Fragmenty te najlepiej dowodzą iż w tamtym okresie to Francuzi na Polaków patrzyli z podziwem i zazdrością. I zaprawdę porównując ówczesną sytuację obu krajów, mieli ku temu powody. W raporcie złożonym IKMościom o toczonych w Polsce negocjacjach [biskup Walencji Jean de Montluc] głosił chwałę Królestwa Polskiego z trzech powodów: Po pierwsze: z uwagi na wielki bo co najmniej dwukrotnie większy od Francji obszar, jaki ten kraj zajmuje. Po drugie: wyrażał pochwałę Polsce ze względu na dużą urodzajność kraju i nadmiar produktów koniecznych do zaspokojenia potrzeb życiowych i przyjemności ludzkich, z wyjątkiem jedynie wina, chociaż pomimo wszystko nie ma tutaj ani miasta, ani wsi nawet, które by Polska u szczytu potęgi nie były w ten trunek dobrze zaopatrzone. W dodatku można go tam nabyć po wiele tańszych cenach niż przeciętnie w Paryżu. Przy tym win węgierskich, reńskich, gaskońskich i małmazji tak wielkie ilości dostarczają Polakom Ormianie znad Morza Czarnego, że szlachcic, który nie uraczy przyjaciela czterema lub pięcioma gatunkami wina i innymi smakołykami, sprowadzonymi z Italii lub Lewantu [Azji Mniejszej, Syrii, Egiptu] jest przekonany, że nie dość gościnnie przyjął gościa. Taniość tych wszystkich produktów pochodzi przede wszystkim stąd, że brak w Polsce monopoli, głównie na zboże i wino. [ ] Trzecim powodem wielkich pochwał dla wspomnianego Królestwa jest zaszczytna wzmianka biskupa o szlachcie omawianego kraju. Szlachta ta wybija się spośród wszystkich innych narodów z pięciu powodów: Po pierwsze dlatego, że można z całą ścisłością stwierdzić, iż szlachty w Polsce jest więcej niż we Francji, Anglii i Hiszpanii razem wziętych. Po wtóre, z uwagi na jej rozsądek i zręczność. Nie ulega bowiem wątpliwości, że nie ma na świecie narodu, który by potrafił w tak szybkim czasie przejąć dobre obyczaje i cnoty od innych narodów. [ ] Po trzecie: szlachta polska mówił biskup jest polecenia godna jeszcze z powodu cechującej ją odwagi i zręczności w rzemiośle wojennym. Pod tym względem może iść w zawody z każdą inną szlachtą na świecie. Nie ma narodu, który by równie dobrze i cierpliwie znosił mrozy i upały, i wszelkie trudy jak Polacy. Przypuszczam, że powodem tego jest ich skłócenie z sąsiadami, a przeto przyzwyczajanie od dziecka do niewygód wojennych. Należy podkreślić jeszcze i to, że nawet w czasie pokoju i w czasie przebywania w domu sposób ich życia bardziej przypomina tryb obozowy niż domowy. Można też stwierdzić naocznie, że zwykle po wielkich biesiadach, trwających niemal zawsze od rana do późnej nocy, resztę nocy poświęcają na powrót do domów konno, i to w czasie największych mrozów. A jeśli coś ważnego mają wykonać, nie jedzą, aż dopiero wieczorem. Nie należy przypuszczać, by znalazł się na świecie naród, który by tak długo i tak łatwo znosił głód jak naród polski. Reasumując, chcę powiedzieć, że sława wojenna szlachty polskiej tak długo w niczym nie ustąpi dawnej, jak długo na jej czele stać będzie wódz tak dobry, jak obecny król. Po czwarte nadmienia biskup Walencji szlachta polska przewyższa każdą inną jednością i bystrością oraz podtrzymywaniem raz zadzierzgniętych węzłów przyjaźni. Wprawdzie wiele tam jest wyznań, do których szerzenia przyczyniła się jak powiadają pobłażliwość króla, jednakże szlachta w zgodnym przekonaniu, że waśnie na tle religijnym spowodowałyby ruinę kraju nigdy z tego powodu wzajemnie na siebie nie nastaje. Przeciwnie, pełna jest nadziei, że dzięki rozsądkowi króla nadejdzie dzień, który doprowadzi do zjednoczenia wszystkich, pomimo tak wielkiej różnicy poglądów religijnych. Oto przyczyna bardzo troskliwie kultywowanych wzajemnych stosunków przyjacielskich. Gdyby bowiem jak utrzymują raz dobyli przeciw sobie miecza, nie tylko uległyby zerwaniu łączące każdego z nich wzajemne węzły przyjaźni, ale już nigdy z tak powszechną gorliwością nie stanęliby do wspólnej obrony państwa. Na piąty i najbardziej zasługujący na pochwałę punkt składa się wierność Wprawdzie wiele tam jest wyznań, do których szerzenia przyczyniła się jak powiadają pobłażliwość króla, jednakże szlachta w zgodnym przekonaniu, że waśnie na tle religijnym spowodowałyby ruinę kraju nigdy z tego powodu wzajemnie na siebie nie nastaje. Przeciwnie, pełna jest nadziei, że dzięki rozsądkowi króla nadejdzie dzień, który doprowadzi do zjednoczenia wszystkich, pomimo tak wielkiej różnicy poglądów religijnych. i posłuszeństwo Polaków wobec prawnie obranych królów. Wiadomo, że chociaż przysługuje im prawo wyboru króla, to zawsze dotychczas wybierali synów królów panujących. Nie wydaje mi się, by wśród innych narodów można było spotkać się z podobnym przykładem. [ ] Tak oto brzmi sprawozdanie rzeczonego biskupa Walencji, przekazane do rąk IKMości, tudzież do wiadomości parlamentu francuskiego. Niechże dorzucę tu jeszcze i ja słowo w odpowiedzi niektórym osobom utrzymującym, że Królestwo Polskie nie ma takich dochodów jak Francja. Jestem tego samego zdania, ale dodać muszę, że nie znają tam też podatków ani też podymnego [podatek od dymu, czyli od chałupy], ja również niechże zgodzą się ze mną moi przeciwnicy nie ma w Polsce obowiązku utrzymywania trzech lub czterech tysięcy ludzi zbrojnych na żołdzie, co stało się w naszym królestwie zasadniczą przyczyną ustanowienia pierwszych podatków. Nie wydaje też król polski rok w rok 300 lub 400 tysięcy franków na utrzymanie galer; nie obciążają go wydatki dwunastu setek tysięcy [1,2 mln] franków rocznie na pensje urzędników sądowych i skarbowych jak to się dzieje u nas; nie musi też wypłacać piętnastuset tysięcy [1,5 mln] franków rocznie dla skaptowania sobie szlachty, nie ciąży też na nim obowiązek wypłacania dwunastuset [1,2 mln] franków na wypłatę żołdu piechocie, rozłożonej po garnizonach francuskich. Słowem, ci, którzy bez znajomości sprawy mówią, co im ślina na język przyniesie, niechaj zechcą się jeszcze przekonać o tym, że król nieboszczyk Zygmunt [I, zwany Starym], ojciec zmarłego ostatnio władcy [Zygmunta II Augusta], żył z bardzo szczupłych dochodów tak wspaniale, jak żaden inny władca chrześcijański w tym czasie. Jego małżonka, królowa Bona, kiedy wyjechała, wywiozła z Polski 600 tysięcy talarów bitych. Ostatni zaś król [Zygmunt II August] posiadał w chwili swej śmierci 6000 rumaków w swych stajniach, tudzież kosztowności, że większych w całej Europie nie ma. Dodam też, że bogatych szat, broni i artylerii pozostawił więcej, niż ich posiadają wszyscy razem żyjący obecnie królowie. Jakkolwiek było, obecnym wyborem króla Francja została uhonorowana jak nigdy dotychczas. dr Radosław Sikora, Kresy.pl

14 14 KULTURA 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY Przez 3 dni Ciechanowem zawładnęły teatry XXII Międzynarodowy Festiwal Teatralny Dionizje z teatralnymi wydarzeniami mieszkańcom Ciechanowa. Zachęcał do oglądania m.in.: teatru Akt z Warszawy, zespołu Porywacze ciał z Poznania i Teatru Delikates z Pisza. Szefowa Ciechanowskiego Ośrodka Edukacji Kulturalnej Studio Jolanta Grudzińska wyraziła satysfakcję, że Ciechanowem w ciągu 3 dni zawładną teatry, że miasto będzie nie tylko świadkiem, ale i bohaterem festiwalu. Podczas otwarcia Dionizji w Galerii im. Bolesława Biegasa w PCKiS odbył się wernisaż prac plastycznych Jerzego Budziszewskiego ( Jeshua Ben-Or) czołowego przedstawiciela konstruktywizmu (o wernisażu napiszemy w następnym numerze tygodnika). 13 sierpnia w Powiatowym Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie nastąpiło uroczyste otwarcie XXII Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Dionizje. Ten zasłużony festiwal zawitał do Ciechanowa po rocznej przerwie spowodowanej trudnościami finansowymi. W tym roku wystąpiły na nim wyłącznie zespoły krajowe. Otwierając festiwal dyrektor Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki Teresa Kaczorowska stwierdziła, że z przyjemnością przyjmujemy fakt, iż znów przez 3 dni Ciechanów będzie żył teatrem. W roli organizatora Dionizji występują: Stowarzyszenie Artystyczne Makata, Powiatowe Centrum Kultury i Sztuki oraz po raz pierwszy Ciechanowski Ośrodek Edukacji Kulturalnej Studio. Finansowo imprezę wsparły obydwa samorządy: powiatowy i miejski. Dyrektor artystyczny festiwalu Artur Lis, szef Stowarzyszenia Makata, człowiek od początku matkujący Dionizjom, bez udziału którego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie tej imprezy, zwrócił uwagę na fakt, że 7 uczestniczących w festiwalu grup teatralnych przedstawi swoje spektakle na ulicach i głównym placu miasta, dając w ten sposób możliwość obcowania W trakcie festiwalu w ciągu 3 dni odbyło się 20 zdarzeń artystycznych. Wystąpiło 14 teatrów z różnych stron kraju, spośród nich 7 uczestniczyło w konkursie. Podczas imprezy obchodzono 20-lecie Stowarzyszenia Artystycznego Makata i działającego w jego ramach teatru. Jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń Dionizji była, tradycyjnie już, wielka teatralna parada uliczna, w której uczestniczyli członkowie Stowarzyszenia Makata oraz wykonawcy z innych teatrów. * * * W sobotę, 15 bm., w PCKiS nastąpiło uroczyste zakończenie Festiwalu Teatralnego Dionizje. Jury pracujące przez 3 dni pod przewodnictwem znanego ciechanowskiego dziennikarza red. Marka Żbikowskiego postanowiło główną nagrodę festiwalu, w wysokości 4000 zł, przyznać teatrowi o nazwie Nowego ze Szczecina za spektakl pt. Panakeia. Wyróżnienia otrzymały dwa zespoły: teatr Krzesiwo z Warszawy za spektakl pt. Gramy o wszystko i teatr Rozmyty Kontrast, działający przy PCKiS w Ciechanowie za spektakl pt. Wujaszek Wania. W tym dniu w Kawiarni Artystycznej w PCKiS otwarta została wystawa ukazująca 20 lat działalności Stowarzyszenia i Teatru Makata. Na kilkunastu planszach wyeksponowanych zostało setki zdjęć i innych dokumentów z archiwum tego teatru. Oprowadzając po wystawie Artur Lis ze wzruszeniem wspominał, jak przed 20 laty członkowie teatru zaczynali pracę w... piwnicach ówczesnego Wojewódzkiego Domu Kultury. Na zakończenie z koncertem wystąpiła młoda, ale już nagradzana, wokalistka Maja Kleszcz. Tadeusz Woicki

15 TYGODNIK ILUSTROWANY 18 sierpnia 2015 KULTURA 15 Nie pokonasz miłości Zaraz po napisaniu felietonu dotyczącego muzyki pochodzącej z gry Wiedźmin, naszła mnie refleksja dotycząca nieszczęsnego filmu o tym samym tytule, w reżyserii Marka Brodzkiego. Jednak jest w tym filmie jedna rzecz warta uwagi. Jest nią wspaniała ścieżka dźwiękowa skomponowana przez wybitnego artystę, był nim, niestety już nie żyjący, Grzegorz Ciechowski. Utwór Nie pokonasz miłości będący muzyczną wizytówką filmu jak i również soundtracku do tego filmu, wykonywany przez Roberta Gawlińskiego to chyba jedna z najpiękniejszych kompozycji o uczuciu jaka wyszła spod palców Ciechowskiego. Ogólnie cała muzyka do filmu jest przepięknie zaaranżowaną samodzielną opowieścią. Jeżeli ktoś nie miał okazji usłyszeć jak śpiewała Alicja Węgorzewska zanim stała się słynną telewizyjną jurorką oraz celebrytką okupującą pierwsze strony kolorowych pism, zapraszam do sięgnięcia po ten materiał. Jej mezzosopran doskonale komponuje się z muzyką napisaną przez kompozytora, a koloratury w jej wykonaniu to mistrzostwo świata. Dodatkowym smaczkiem są tzw. rady Jaskra; zaśpiewane przez Zbigniewa Zamachowskiego filmowego Jaskra. Ogólnie krążek ten przez bardzo negatywny odbiór filmu gdzieś przeminął bezszelestnie. Jednak jak dla mnie jest on wspaniałym przykładem artystycznego dojrzewania Grzegorza Ciechowskiego. Jakoby pośmiertnie z urzędu (muzyk, zmarł nagle 22 grudnia 2001 roku, po operacji tętniaka serca) w 2002 roku, ta ścieżka dźwiękowa otrzymała Orła (Polska Nagroda Filmowa) w kategorii muzyka filmowa. Nie będę w tym miejscu opisywał fenomenu postaci Grzegorza Ciechowskiego vel Obywatela G.C. vel Grzegorza z Ciechowa, bo każdy z nas zna doskonale jego muzykę. Jego najważniejszy projekt muzyczny, Republika działał ponad dwie Adres Redakcji Ciechanów, ul. Kilińskiego 8 (Browar Ciechan) redakcja@brjmedia.pl tel Redaktor naczelny Marek Szyperski Wydawca Gambrynus Sp. z o.o. ul. Kilińskiego 5, Ciechanów dekady i oprócz stworzenia własnego niepowtarzalnego nowofalowego stylu, wprowadziła na nowo do przaśnej rzeczywistości PRL kolor biały i czarny. Republika i jej fani w latach osiemdziesiątych byli zjawiskiem, bardzo mocnym odcięciem się od środowiska rockowego czy też hard rockowego. W porównaniu z TSA, Lady Pank, Oddziałem Zamkniętym, Bajmem czy też Lombardem młodzieńcy z Republiki byli spokojni, umyci i elegancko (jak na ówczesne warunki) ubrani, jedynym objawem buntu były ich szalone fryzury Ciechowskiego (kto nie pamięta jego słynnej grzywki). Ich muzyka często gościła w audycjach radiowej Trójki, zaowocowało to wysokimi notowaniami na trójkowej liście przebojów, a kompozycje takie jak: Biała flaga, Telefony, Kombinat czy Nieustanne tango po dziś dzień są elementami żelaznego repertuaru każdej rozgłośni radiowej. Oprócz podbijania rynku oficjalnego Republika umiejętnie potrafiła się odnaleźć w takich miejscach jak niezależny Festiwal Muzyki Rockowej w Jarocinie. W 1985 roku Ciechowski wraz z zespołem wszedł na scenę, zaczął grać koncert, a w ich stronę poleciało wszystko to, co znajdowało się w zasięgu ręki publiczności. Oddajmy na chwilę głos Tomkowi Lipińskiemu ówczesnemu liderowi Brygady Kryzys: Na scenę posypały się kamienie, pomidory, torby z kefirem, wyglądało to niebezpiecznie. Wszyscy którzy na to patrzyli byli przekonani, że zespół się zaraz zwinie i zejdzie ze sceny. Ale zagrali. I to jak. Po 2-3 numerach wiadomo było, że opanowali Redaktor graficzny Dorota Pogorzelska Biuro reklamy Anna Dąbrowska tel reklama@brjmedia.pl sytuację. Pod koniec koncertu publiczność już była zdobyta ( ) występ zakończył się gromkimi brawami. Był to bodajże jedyny przykład w historii polskiej muzyki rockowej, gdzie grupa pokazała tak wielki hart ducha. Swoją grą na scenie przekonała do siebie wrogo nastawioną publiczność. Republika pokazała, że jest zdeterminowanym zespołem i z obranej drogi nie będzie schodzić. Jak nie kochać takiego zespołu? Pod koniec lat osiemdziesiątych w związku z różnicą zdań dotyczących przyszłości zespołu, Republika rozwiązała się. Ciechowski powołał do istnienia Obywatela G.C. pozostali muzycy stworzyli własne projekty. Najciekawszą sprawą w tym wszystkim było to, że na debiucie Obywatela G.C. znalazły się w większości kompozycje grane jeszcze przez Republikę na koncertach. Dla mnie jednak nie debiut tego projektu, ale drugi krążek jest czymś, co na zawsze będzie mi się kojarzyło z Ciechowskim. Ta kompozycja, jest dla mnie tak związana z tą postacią, że nie jestem sobie w stanie wyobrazić nikogo innego wykonującego ten utwór. Czesław Niemen ma Dziwny jest ten świat, Louis Armstrong What a wonderful World, James Brown I feel good a Grzegorz Ciechowski Nie pytaj o Polskę. Nie pytaj o Polskę jest właśnie takim utworem, ze znakomitym na dodatek teledyskiem, jest to ten jeden z nielicznych utworów w historii polskiej muzyki, który został nagrany w najodpowiedniejszym momencie. Nie pytaj mnie, co ciągle widzę w niej, Nie pytaj mnie, dlaczego w innej nie, Nie pytaj mnie, dlaczego ciągle chcę, Zasypiać w niej i budzić się. Te brudne dworce Gdzie spotykam ją, Te tłumy które cicho klną, Ten pijak który mruczy coś przez sen Że póki my żyjemy ona żyje też. Nie pytaj mnie, Nie pytaj mnie, Co widzę w niej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do skracania nadesłanych tekstów. Poglądy wyrażane w publikowanych materiałach są osobistymi opiniami ich autorów i niekoniecznie muszą odzwierciedlać poglądy Redakcji i Wydawcy. Na podstawie art 25. ust. 1 pkt 1b prawa autorskiego Wydawca wyraźnie zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów opublikowanych w Tygodniku Ilustrowanym bez uzyskania zgody Wydawcy jest zabronione. Rafał Wróblewski rdzenny ciechanowianin, obecnie Kierownik Działu Historii w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. Wcześniej prawie dekadę spędził w Trójmieście, tam studiował, smażył hamburgery i frytki, sprzedawał usługi bankowe, w końcu nadzorował funkcjonowanie pierwszego kompleksu kinowego w Gdyni. Po powrocie do Ciechanowa tułał się po różnych urzędach oraz firmach, w końcu osiadł w opinogórskim Muzeum. Pasjonat historii wojskowości, a szczególnie epoki napoleońskiej, malarstwa batalistycznego. W wolnym czasie lubi posłuchać ciężkich brzmień zabarwionych o folkową nutę. Gdy czas mu pozwoli lubi pojechać na koncert lub odwiedzić przyjaciół, nałogowo uzależniony od zwiedzania muzeów. Czy te słowa nie są aktualne również i dziś, a Ciechowski napisał tekst i muzykę w 1988 roku! Na początku lat dziewięćdziesiątych Republika znów powróciła do koncertowania i nagrywania płyt. Stworzyli kilka albumów, wybitne Republika marzeń oraz Mamonę, ale także kontrowersyjną Siódmą pieczęć, a także kolejne albumy typu best off oraz akustyczny album koncertowy. Ciechowski dodatkowo wspomagał wtedy ówczesnych młodych obiecujących artystów takich jak: Kayah, Justyna Steczkowska, Kasia Kowalska czy Krzysztof Antkowiak. Jeżeli na wkładkach do płyt wymienionych powyżej artystów odnajdziecie wymienioną postać Ewy Omernik, to macie w 100% pewność, że ową Ewą był Grzegorz Ciechowski. Grzegorz z Ciechowa to również on, tak jak zaznaczyłem wcześniej nie bał się on wkraczać w nowe wymiary i łamać określone kanony. Oj- DADAna wywołała ogromną burzę i mocno skłóciła środowisko, a także muzyków uczestniczących w projekcie. Piejo kury, piejo w 1996 można było usłyszeć wszędzie w radio, w telewizji, a nawet w dyskotekach nikt nie przewidział, że ta płyta przetrze szlak na wplatanie folkloru do muzyki rockowej czy też pop. To właśnie Ciechowski, zasiał ziarna, z których wyrosły później Golec Orkiestra, Brathanki czy Enej. Takim twórcą właśnie był Ciechowski, szedł naprzód mimo tego, że rzucano w niego czym popadnie, on nic z tego sobie nie robiąc szedł dalej. Rafał Wróblewski

16 16 WYDARZENIE 18 sierpnia TYGODNIK ILUSTROWANY Święto Wojska Polskiego w Ciechanowie - 15 sierpnia 2015 Troje kombatantów z Armii Krajowej i Związku Sybiraków, jeden zwykły mieszkaniec Ciechanowa i jeden dziennikarz. Żadnego żołnierza, żadnego przedstawiciela władz, nawet flagi na maszcie zabrakło... MSz ZAPROSZENIE reklama