POLSKA WIEŚ I ROLNICTWO 2013

Transkrypt

1 Prezentacja wyników badania - październik 2013r. -

2 CEL BADANIA Głównym celem badania jest poznanie opinii i postaw mieszkańców terenów wiejskich wobec dokonujących się przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, jak również poznanie opinii nt działań państwa wobec rolnictwa i obszarów wiejskich oraz o instytucjach działających na ich rzecz. 2

3 OBSZARY BADAWCZE I. CHARAKTERYSTYKA PRÓBY 9 II. RYBACTWO/RYBOŁÓWSTWO 36 III. SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH 38 IV. SYTUACJA GOSPODARSTW ROLNYCH 46 V. ROZWÓJ GOSPODARSTW ROLNYCH W RAMACH POMOCY UDZIELANEJ ZE ŚRODKÓW WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ 72 VI. PERSPEKTYWA DLA WSI I ROLNICTWA 88 VII. SYTUACJA NA RYNKU ZIEMI 95 VIII. OGÓLNA OCENA ŻYCIA NA WSI 116 IX. OPINIE NA TEMAT ŻYWNOŚCI 134 X. OCENA UNII EUROPEJSKIEJ 149 XI. XII. OCENA INSTYTUCJI DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH 155 OCENA EFEKTYWNOŚCI KAMPANII INFORMACYJNYCH I ŹRÓDEŁ INFORMACJI O ROZWOJU WSI I ROLNICTWA 186 XIII. ELEKTRONICZNE ŹRÓDŁA INFORMACJI 196 3

4 Prezentacja wyników badania METODOLOGIA 4

5 Metodologia Badanie zostało zrealizowane przez firmę BioStat. Zleceniodawcy: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Nieruchomości Rolnych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencja Rynku Rolnego. Termin realizacji badania: lipiec sierpień 2013r. Technika realizacji: badanie kwestionariuszowe bezpośrednie PAPI Badaniem objęto łącznie 1500 respondentów (867 rolnicy, 633 nierolnicy). Respondenci to osoby pełnoletnie mieszkające na wsi kierujące/zarządzające gospodarstwem, w którym prowadzona jest produkcja rolna i osoby, które nie kierują/zarządzają gospodarstwem rolnym, ale są ubezpieczone w KRUS (grupa określona w badaniu jako rolnicy ) oraz pełnoletnie osoby mieszkające na wsi, które nie kierują/zarządzają gospodarstwem, w którym prowadzona jest produkcja rolna i nie są ubezpieczone w KRUS (grupa określona w badaniu jako nierolnicy ). Wyniki badania zostały zaprezentowane w ujęciu ogólnopolskim, w podziale rolnik vs nierolnik, a także w przypadku niektórych zagadnień, w ramach dodatkowych klasyfikacji (dane metryczne, fakt ubezpieczenia w KRUS, beneficjenci PROW, etc.) Badaniem objęto zarówno mieszkańców gmin wiejskich, jak i miejsko-wiejskich. 5

6 Metodologia Dobór próby badawczej miał charakter warstwowo-losowy. Dla celów losowania prób reprezentatywnych dla ludności Polski zastosowano podział populacji na warstwy 16 województw wg liczby ludności wiejskiej (osoby pełnoletnie). Dodatkową warstwą była liczba pracujących w rolnictwie w województwach (osoby pełnoletnie). Dobór respondentów do badania odbywał się metodą random route (ustalonej ścieżki). Ankieter dobierał co n-te gospodarstwo domowe na danej ulicy/wsi, poczynając od punktu startowego. Punkt startowy stanowił pierwszy numer adresowy wytypowanej wsi (jeśli nie posiadała ulic), lub pierwszy numer adresowy wylosowanej ulicy w ramach wsi wytypowanej do badania (jeśli wieś posiadała ulice, wówczas losowano kilka punktów startowych). Maksymalny błąd statystyczny dla próby rolników wynosi ok. +/- 3,, a dla próby nierolników ok.+/- 3,. W podsumowaniach odnoszących się do pytań zawierających skalę ocen korzystano z pogrupowania wskazań (raczej, zdecydowanie) w grupy odpowiedzi pozytywnych oraz negatywnych. 6

7 Metodologia Województwo Liczba mieszkańców na wsi (wg danych GUS) Udział w liczbie mieszkańców wsi ogółem w kraju (%) Liczba wywiadów ogółem - wyodrębniona grupa bazowa (N=1500) DOLNOŚLĄSKIE ,9% 88 KUJAWSKO-POMORSKIE , 81 LUBELSKIE , 117 LUBUSKIE , 37 ŁÓDZKIE , 93 MAŁOPOLSKIE ,1% 166 MAZOWIECKIE , 187 OPOLSKIE , 50 PODKARPACKIE , 123 PODLASKIE , 48 POMORSKIE ,9% 74 ŚLĄSKIE ,0% 105 ŚWIĘTOKRZYSKIE , 71 WARMIŃSKO-MAZURSKIE , 58 WIELKOPOLSKIE ,9% 149 ZACHODNIOPOMORSKIE , 53 OGÓŁEM ,0%

8 Metodologia Województwo Odsetek ludności wiejskiej pracującej w rolnictwie w ogólnej liczbie pracujących na wsi (wg danych GUS) Próba osób pracujących w rolnictwie Próba osób niepracujących w rolnictwie DOLNOŚLĄSKIE 40,9% KUJAWSKO-POMORSKIE 53, LUBELSKIE 78, LUBUSKIE 43,1% ŁÓDZKIE 62, MAŁOPOLSKIE 65, MAZOWIECKIE 60, OPOLSKIE 49, PODKARPACKIE 71,9% PODLASKIE 77, POMORSKIE 39, ŚLĄSKIE 43, ŚWIĘTOKRZYSKIE 73, WARMIŃSKO-MAZURSKIE 54, WIELKOPOLSKIE 45, ZACHODNIOPOMORSKIE 42, OGÓŁEM

9 Prezentacja wyników badania CHARAKTERYSTYKA PRÓBY 9

10 Charakterystyka próby najważniejsze informacje Ogółem przebadano 1500 mieszkańców wsi, wśród których znalazło się: 633 nierolników, 867 rolników. 287 osób spośród ogółu badanych to beneficjenci PROW , a 558 to beneficjenci płatności bezpośrednich. W gronie badanych mieszkańców wsi znalazło się 49% mężczyzn i 51% kobiet. 29% ankietowanych mieszkańców wsi stanowiły osoby w wieku lata, natomiast osoby w wieku lata, a 31% w wieku 55 lat i więcej. Największy odsetek respondentów posiadał wykształcenie zasadnicze zawodowe / średnie nieukończone (4). Ponadto wykształcenie średnie ukończone / pomaturalne / nieukończone wyższe posiadało 3 badanych. Zdecydowanie mniej badanych legitymowało się wykształceniem podstawowym / niepełnym podstawowym (1), a także wyższym ukończonym (11%). Najwięcej badanych posiadało przychody netto wynoszące od 1501 zł do 3000 zł netto (2). 3 respondentów kieruje gospodarstwem rolnym i jest ubezpieczonych w KRUS, podczas gdy 21% kieruje gospodarstwem rolnym i nie jest ubezpieczonych w KRUS. badanych jest ubezpieczonych w KRUS, nie kieruje jednak gospodarstwem rolnym. Około 4 badanych nie kieruje gospodarstwem rolnym, ani nie jest ubezpieczonych w KRUS. Dla badanych mieszkańców wsi głównym źródłem dochodu jest praca najemna na pełny etat (4) oraz produkcja rolna (4). 10

11 Charakterystyka próby M1. Płeć respondenta. mieszkańcy wsi 51% 49% rolnicy 4 5 kobieta nierolnicy 5 4 mężczyzna beneficjenci PROW 4 5 0% 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi - N=1500; rolnicy - N=867; nierolnicy - N=633; beneficjenci PROW N=287) 11

12 Charakterystyka próby M2. Wiek respondenta. mieszkańcy wsi 29% 31% rolnicy % nierolnicy % 55+ beneficjenci PROW % 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi - N=1500; rolnicy - N=867; nierolnicy - N=633; beneficjenci PROW N=287) 12

13 Charakterystyka próby M3. Wykształcenie respondenta. mieszkańcy wsi % podstawowe/niepełne podstawowe rolnicy 1 49% 3 zasadnicze zawodowe lub średnie nieukończone nierolnicy średnie ukończone/pomaturalne/ nieukończone wyższe beneficjenci PROW % wyższe ukończone 0% 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi - N=1500; rolnicy - N=867; nierolnicy - N=633; beneficjenci PROW N=287) 13

14 Charakterystyka próby M4. Proszę podać średnią wartością miesięcznych łącznych przychodów netto, czyli wszystkich wartości wpływających do gospodarstwa domowego, bez zaliczek na podatek dochodowy, jak również bez składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wszystkich członków gospodarstwa domowego w ciągu ostatnich 6-u miesięcy. mieszkańcy wsi Do 1500 zł netto rolnicy Od 1501 do 3000 zł netto Od 3001 do 4500 zł netto Od 4501 do 6000 zł netto nierolnicy zł netto i więcej Odmowa odpowiedzi beneficjenci PROW % 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi - N=1500; rolnicy - N=867; nierolnicy - N=633; beneficjenci PROW N=287) 14

15 Charakterystyka próby M5. Czy kieruje Pan(i) gospodarstwem rolnym (np. uprawy, hodowla, sadownictwo, stawy rybne) w którym prowadzona jest produkcja rolnicza i jest Pan(i) ubezpieczony(a) w KRUS? 4 21% 3 tak kieruję gospodarstwem rolnym i jestem ubezpieczony w KRUS (rolnik) tak kieruję gospodarstwem rolnym ale nie jestem ubezpieczony w KRUS (rolnik) nie kieruję gospodarstwem rolnym ale jestem ubezpieczony w KRUS (rolnik) nie kieruję gospodarstwem rolnym i nie jestem ubezpieczony w KRUS (nierolnik) 31% 69% beneficjenci płatności bezpośrednich ubezpieczeni w KRUS beneficjenci płatności bezpośrednich nieubezpieczeni w KRUS (mieszkańcy wsi - N=1500; beneficjenci płatności bezpośrednich - N=558) 15

16 Charakterystyka próby M5a. Czy dodatkowo użytkuje Pan(i) grunty rolne (np. pole, łąki, pastwisko, sad, stawy rybne), których nie jest Pan właścicielem lub współwłaścicielem? rolnicy 19% 7 rolnicy ubezpieczeni w KRUS 21% 71% tak w ramach dzierżawy rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 1 79% tak na podstawie użyczenia beneficjenci PROW 2 10% 6 tak na innej podstawie niż wymienione beneficjenci płatności bezpośrednich 7 rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej 2 6 nie 0% 60% 80% 100% (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; rolnicy beneficjenci PROW N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545; rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej - N=323) 16

17 Charakterystyka próby M5a. Czy dodatkowo użytkuje Pan(i) grunty rolne (np. pole, łąki, pastwisko, sad, stawy rybne), których nie jest Pan właścicielem lub współwłaścicielem? wschodni 21% 71% północny 19% 7 północno-zachodni 31% 1% 6 południowy 9 południowo-zachodni 1 11% 6 centralny 2 9% 1% 6 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 1.tak w ramach dzierżawy 2.tak na podstawie użyczenia 3.tak na innej podstawie niż wymienione 4.nie (rolnicy: centralny - N=171; południowo-zachodni N=61; południowy N=155; północno-zachodni - N=107; północny - N=104; wschodni - N=269) 17

18 Charakterystyka próby M6. Proszę powiedzieć, jaka jest powierzchnia użytków rolnych Pana(i) gospodarstwa? Proszę podać powierzchnię w hektarach (chodzi o wszystkie działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego kierowanego przez ankietowaną osobę, w tym grunty, których respondent jest właścicielem/ współwłaścicielem lub dzierżawcą lub użytkuje je na podstawie innego tytułu). rolnicy ubezpieczeni w KRUS 80% 11% 1% rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 7 10% Grunty orne rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich 7 1 Łąki i pastwiska beneficjenci płatności bezpośrednich 81% 10% 1% Sad rolnicy niebędący beneficjentami PROW 7 1 Las beneficjenci PROW 81% 9% 1% Nieużytki rolnicy 80% 10% 1% 0% 60% 80% 100% (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; rolnicy beneficjenci PROW N=279; rolnicy niebędący beneficjentami PROW - N=588; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545; rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich - N=322) na wykresach przedstawiono strukturę powierzchni gospodarstw według powierzchni gospodarstwa; udział stawów hodowlanych ryb był bliski zeru 18

19 Charakterystyka próby M6. Proszę powiedzieć, jaka jest powierzchnia użytków rolnych Pana(i) gospodarstwa? Proszę podać powierzchnię w hektarach (chodzi o wszystkie działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego kierowanego przez ankietowaną osobę, w tym grunty, których respondent jest właścicielem/ współwłaścicielem lub dzierżawcą lub użytkuje je na podstawie innego tytułu). rolnicy ubezpieczeni w KRUS 2 19% 2 19% 1 rolnicy nieubezpieczeni w KRUS rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich 1 21% rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich 29% rolnicy niebędący beneficjentami PROW 2 31% rolnicy beneficjenci PROW % 9% 2 rolnicy 2 19% % 0% 60% 80% 100% do 2,9 ha 3-4,9 ha 5-9,9 ha ha powyżej 30 ha (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; rolnicy beneficjenci PROW N=279; rolnicy niebędący beneficjentami PROW - N=588; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545; rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich - N=322) na wykresach przedstawiono strukturę powierzchni gospodarstw według powierzchni gospodarstwa; udział stawów hodowlanych ryb był bliski zeru 19

20 Charakterystyka próby M6. Proszę powiedzieć, jaka jest powierzchnia użytków rolnych Pana(i) gospodarstwa? Proszę podać powierzchnię w hektarach (chodzi o wszystkie działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego kierowanego przez ankietowaną osobę, w tym grunty, których respondent jest właścicielem/ współwłaścicielem lub dzierżawcą lub użytkuje je na podstawie innego tytułu). rolnicy ubezpieczeni w KRUS rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 8 9 9% ha, które użytkuje i jest ich właścicielem lub współwłaścicielem rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich beneficjenci płatności bezpośrednich 8 91% 11% ha, które użytkuje i nie jest ich właścicielem lub współwłaścicielem rolnicy niebędący beneficjentami PROW beneficjenci PROW rolnicy 8 90% 89% 9% 1% ha, których jest właścicielem lub współwłaścicielem i które wydzierżawił/użyczył 0% 60% 80% 100% (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; rolnicy beneficjenci PROW N=279; rolnicy niebędący beneficjentami PROW - N=588; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545; rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich - N=322) na wykresach przedstawiono strukturę własności gruntów użytkowanych w gospodarstwie 20

21 Charakterystyka próby M6. Proszę powiedzieć, jaka jest powierzchnia użytków rolnych Pana(i) gospodarstwa? Proszę podać powierzchnię w hektarach (chodzi o wszystkie działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego kierowanego przez ankietowaną osobę, w tym grunty, których respondent jest właścicielem/ współwłaścicielem lub dzierżawcą lub użytkuje je na podstawie innego tytułu). rolnicy - ogółem rolnicy ubezpieczeni w KRUS 17,3 20,3 1,6 0,5 2,0 0,7 ha które użytkuje i jest właścicielem lub współwłaścicielem rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 12,1 0,80,2 ha, które użytkuje i nie jest właścicielem lub współwłaścicielem beneficjenci PROW beneficjenci płatności bezpośrednich 21,5 35,8 1,7 0,4 3,5 0,7 ha, których jest właścicielem lub współwłaścicielem i które wydzierżawił/użyczył 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; beneficjenci PROW N=279; beneficjenci płatności bezpośrednich - N=558) na wykresach przedstawiono średnie 21

22 Charakterystyka próby M7. Proszę powiedzieć, z których form wsparcia Pan(i) korzystał(a) w 2012 r. płatności bezpośrednie płatności ONW (PROW ) wsparcie dot. modernizacji gospodarstw rolnych w ramach PROW , w tym: Modernizacja gospodarstw rolnych, Ułatwianie startu młodym rolnikom płatności rolnośrodowiskowe (PROW ) wsparcie zawodowe i szkoleniowe w ramach PROW , w tym: Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie, Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów Inne (np. wsparcie z Agencji Rynku Rolnego) kredyt preferencyjny dla rolnictwa (z dopłatami do oprocentowania lub częściową spłatą kapitału) szkolenie organizowane przez Urząd Pracy inne działania PROW wsparcie z Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej wsparcie dot. organizacji producentów rolnych i rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego w ramach PROW , w tym: Grupy producentów rolnych, Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej, Uczestnictwo rolników w systemach jakości wsparcie związane z odtwarzaniem lub zmianami strukturalnymi w produkcji rolniczej w ramach PROW , w tym: Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobieg wsparcie służące różnicowaniu źródeł dochodów rodzin rolniczych i tworzeniu pozarolniczych miejsc prac na obszarach wiejskich w ramach PROW w tym: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw PO RYBY % 1 9% 1% 0% 1% 1% 21% 21% 51% 71% 70% rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej rolnicy ubezpieczeni w KRUS rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% (rolnicy N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej - N=323) 22

23 Charakterystyka próby M7. Proszę powiedzieć, z których form wsparcia Pan(i) korzystał(a) w 2012 r. Korzystanie ze wsparcia w ramach PROW rolnicy kobiety 19% 1 6 rolnicy mężczyźni 2 11% 6 rolnicy w wieku 55+ lat 1 10% 7 rolnicy w wieku lat 2 10% 6 rolnicy w wieku lat rolnicy 1 6 nierolnicy 1% 99% mieszkańcy wsi 1 81% 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% beneficjenci działania ONW w ramach PROW beneficjenci działań PROW, innych niż ONW osoby niebędące benficjentami PROW (mieszkańcy wsi N=1500; nierolnicy N=633; rolnicy - N=867; rolnicy w wieku lat N=205; rolnicy w wieku lat N=391; rolnicy w wieku 55+ lat N=271; rolnicy mężczyźni N=470; rolnicy kobiety N=397) 23

24 Charakterystyka próby M7. Proszę powiedzieć, z których form wsparcia Pan(i) korzystał(a) w 2012 r. Korzystanie ze wsparcia w ramach płatności bezpośrednich rolnicy kobiety 6 3 rolnicy mężczyźni 60% rolnicy w wieku 55+ lat 5 4 rolnicy w wieku lat 69% 31% rolnicy w wieku lat 5 4 rolnicy 6 3 nierolnicy 9 mieszkańcy wsi 3 6 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% beneficjenci płatności bezpośrednich osoby niebędące beneficjentami płatności bezpośrednich (mieszkańcy wsi N=1500; nierolnicy N=633; rolnicy N=867; rolnicy w wieku lat N=205; rolnicy w wieku lat N=391; rolnicy w wieku 55+ lat N=271; rolnicy mężczyźni N=470; rolnicy kobiety N=397) 24

25 Charakterystyka próby M8. W jaki sposób wykorzystał(a) Pan(i) fundusze otrzymane w ramach płatności bezpośrednich dla wniosków złożonych w 2012 roku? Zakup nawozów i środków ochrony roślin 4 81% Zakup gruntów na cele rolnicze Zakup maszyn rolniczych Zakup paliwa do produkcji rolnej 3 7 Spłatę kredytu, pożyczki Nakłady na działalność rolniczą inne niż maszyny, urządzenie rolnicze, paliwo, nawozy i zakup gruntów rolnych Spożycie bezpośrednie ( codzienne zakupy art. spożywczych i przemysłowych) Budowa lub remont budynku mieszkalnego Ubezpieczenie upraw, zwierząt, budynków 2 31% % 2 9% 1 11% średni odsetek płatności bezpośrednich przeznaczonych na dany cel częstość wydawania środków na dany cel 0% 60% 80% 100% (beneficjenci płatności bezpośrednich - N=558) Na wykresie przedstawiono kategorie, dla których częstość wydawania środków przekraczała. 25

26 Charakterystyka próby M8. W jaki sposób wykorzystał(a) Pan(i) fundusze otrzymane w ramach płatności bezpośrednich dla wniosków złożonych w 2012 roku? Zakup nawozów i środków ochrony roślin 49% 7 Zakup gruntów na cele rolnicze Zakup maszyn rolniczych Zakup paliwa do produkcji rolnej 3 7 Spłatę kredytu, pożyczki Nakłady na działalność rolniczą inne niż maszyny, urządzenie rolnicze, paliwo, nawozy i zakup gruntów rolnych Spożycie bezpośrednie ( codzienne zakupy art. spożywczych i przemysłowych) Budowa lub remont budynku mieszkalnego Ubezpieczenie upraw, zwierząt, budynków 2 29% % 1 1 średni odsetek płatności bezpośrednich przeznaczonych na dany cel częstość wydawania środków na dany cel 0% 60% 80% (beneficjenci płatności bezpośrednich będący beneficjentami PROW - N=249) Na wykresie przedstawiono kategorie, dla których częstość wydawania środków przekraczała. 26

27 Charakterystyka próby M8. W jaki sposób wykorzystał(a) Pan(i) fundusze otrzymane w ramach płatności bezpośrednich dla wniosków złożonych w 2012 roku? poniżej 10 ha 10 ha i więcej Zakup nawozów i środków ochrony roślin 4 8 Zakup nawozów i środków ochrony roślin 4 7 Zakup gruntów na cele rolnicze 30% Zakup gruntów na cele rolnicze 4 Zakup maszyn rolniczych 3 3 Zakup maszyn rolniczych 39% 3 Zakup paliwa do produkcji rolnej 3 7 Zakup paliwa do produkcji rolnej 3 7 Spłatę kredytu, pożyczki Nakłady na działalność rolniczą inne niż maszyny, urządzenie rolnicze, paliwo, nawozy i zakup gruntów rolnych Spożycie bezpośrednie ( codzienne zakupy art. spożywczych i przemysłowych) Budowa lub remont budynku mieszkalnego % 2 11% 31% 9% średni odsetek płatności bezpośrednich przeznaczonych na dany cel częstość wydawania środków na dany cel Spłatę kredytu, pożyczki Nakłady na działalność rolniczą inne niż maszyny, urządzenie rolnicze, paliwo, nawozy i zakup gruntów rolnych Spożycie bezpośrednie ( codzienne zakupy art. spożywczych i przemysłowych) Budowa lub remont budynku mieszkalnego 2 9% % średni odsetek płatności bezpośrednich przeznaczonych na dany cel częstość wydawania środków na dany cel Ubezpieczenie upraw, zwierząt, budynków 1 11% Ubezpieczenie upraw, zwierząt, budynków 1 11% 0% 50% 100% 0% 50% 100% (beneficjenci płatności bezpośrednich posiadający gospodarstwo rolne o powierzchni: poniżej 10 ha - N=330; 10 ha i więcej - N=228; wielokrotny wybór; pokazano odpowiedzi wybierane częściej niż wyniósł maksymalny błąd oszacowania) 27

28 Charakterystyka próby M9. Jaką rolę/funkcję, Pana(i) zdaniem pełnią płatności bezpośrednie? utrzymanie wielkości produkcji rolno-spożywczej w kraju 2 10% modernizacja gospodarstw rolnych 1 1 9% wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych, 11% ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska I wskazanie II wskazanie zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego III wskazanie rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej 1% prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej 1% nie wiem/ trudno powiedzieć 9% 1 2 0% 10% 30% 50% 60% (mieszkańcy wsi - N=1500) 28

29 Charakterystyka próby M9. Jaką rolę/funkcję, Pana(i) zdaniem pełnią płatności bezpośrednie? utrzymanie wielkości produkcji rolno-spożywczej w kraju 2 9% 1 modernizacja gospodarstw rolnych % wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych 1 utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej 9% I wskazanie zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych 9% 9% II wskazanie III wskazanie produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej 1% prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej 1% 1% nie wiem/ trudno powiedzieć 1 2 0% 10% 30% 50% (rolnicy - N=867) 29

30 Charakterystyka próby M9. Jaką rolę/funkcję, Pana(i) zdaniem pełnią płatności bezpośrednie? utrzymanie wielkości produkcji rolno-spożywczej w kraju 2 modernizacja gospodarstw rolnych 1 1 wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych 9% 9% 10% ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego I wskazanie II wskazanie III wskazanie produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej 1% prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej 1% nie wiem/ trudno powiedzieć % 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% (nierolnicy N=633) 30

31 Charakterystyka próby M9. Jaką rolę/funkcję, Pana(i) zdaniem pełnią płatności bezpośrednie? utrzymanie wielkości produkcji rolno-spożywczej w kraju 2 10% 1 modernizacja gospodarstw rolnych wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych 1 9% 9% utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska 9% 9% 9% ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej 10% I wskazanie produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości 10% II wskazanie zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego 9% III wskazanie rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej inne 1% 1% 1% nie wiem/ trudno powiedzieć 11% 0% 10% 30% 50% 60% (beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 31

32 Charakterystyka próby M9. Jaką rolę/funkcję, Pana(i) zdaniem pełnią płatności bezpośrednie? utrzymanie wielkości produkcji rolno spożywczej w kraju 4 49% utrzymanie wielkości produkcji rolno spożywczej w kraju 4 6 modernizacja gospodarstw rolnych 39% 5 modernizacja gospodarstw rolnych 6 wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych 2 3 wsparcie i stabilizacja dochodów rolniczych 2 3 utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska 30% 39% rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych 2 29% ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości % 19% 2013 jesień 2012 ochrona zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej zapewnienie równych warunków konkurencji w ramach jednolitego rynku rolno-żywnościowego utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska 21% 1 21% 1 21% 41% 2013 jesień 2012 przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych 1 1 produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości 9% 1 rekompensowanie kosztów związanych z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych 1 3 wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych 1 2 wyrównanie dochodów rodzin rolniczych i nierolniczych 1 1 zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej 9% 10% przeciwdziałanie i dostosowanie rolnictwa do zmian klimatycznych prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej 0% 10% 30% 50% 60% 0% 60% 80% (beneficjenci PROW N=287) (wielokrotny wybór) (rolnicy nie będący beneficjentami PROW N=588) 32

33 Charakterystyka próby M10. Z jakich źródeł pochodziły dochody Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu ostatnich 6 miesięcy? Praca najemna na pełen etat 4 80% Dochody z gospodarstwa rolnego (wyłącznie uzyskiwane z produkcji rolnej) 4 5 Emerytura lub renta lub renta strukturalna 2 69% Dopłaty bezpośrednie Praca dorywcza/ czasowa na umowę zlecenie/ dzieło % 4 średni odsetek dochodu pochodzący z danego źródła Praca najemna na pół etatu Pomoc finansowa ze strony rodziny 2 50% częstość wskazywania źródła Własna działalność gospodarcza niezwiązana z rolnictwem Praca na czarno/ bez umowy 4 5 (mieszkańcy wsi - N=1500) 1 Inne niż dopłaty bezpośrednie wsparcie finansowe UE 0% 60% 80% 100% na wykresach przedstawiono odpowiedzi wskazywane z częstością powyżej wartości maksymalnego błędu oszacowania 33

34 Charakterystyka próby M10. Z jakich źródeł pochodziły dochody Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu ostatnich 6 miesięcy? Dochody z gospodarstwa rolnego (wyłącznie uzyskiwane z produkcji rolnej) Praca najemna na pełen etat Dopłaty bezpośrednie Emerytura lub renta lub renta strukturalna Praca dorywcza/czasowa na umowę zlecenie/dzieło Praca najemna na pół etatu Własna działalność gospodarcza niezwiązana z rolnictwem Pomoc finansowa ze strony rodziny Praca na czarno/bez umowy 2 29% 10% 21% 2 1 9% 9% 10% 10% 10% 3 31% 3 30% 30% 30% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 60% 7 70% 8 0% 60% 80% 100% częstość wskazań 2012 jesień - częstość wskazań mediana 2012 jesień - mediana (rolnicy N=867) na wykresach przedstawiono odpowiedzi wskazywane z częstością powyżej wartości maksymalnego błędu oszacowania 34

35 Charakterystyka próby M10. Z jakich źródeł pochodziły dochody Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu ostatnich 6 miesięcy? Praca najemna na pełen etat Emerytura lub renta lub renta strukturalna Praca dorywcza/czasowa na umowę zlecenie/dzieło Pomoc finansowa ze strony rodziny Własna działalność gospodarcza niezwiązana z rolnictwem Praca na czarno/bez umowy Praca najemna na pół etatu 9% 9% 1% % 50% 50% % 70% 0% 60% 80% 100% 100% 100% 100% częstość wskazań 2012 jesień - częstość wskazań mediana 2012 jesień - mediana (nierolnicy N=633) na wykresach przedstawiono odpowiedzi wskazywane z częstością powyżej wartości maksymalnego błędu oszacowania 35

36 Prezentacja wyników badania RYBACTWO/RYBOŁÓWSTWO 36

37 Rybactwo/Rybołówstwo - wnioski Dochody 78 respondentów pochodziły z akwakultury, użytkowania śródlądowych wód powierzchniowych bądź rybołówstwa morskiego. Spośród tej grupy większość (59 osób) nie korzystało z żadnych form wsparcia w ramach Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich Wśród badanych, którzy zadeklarowali korzystanie z PO RYBY największa grupa korzystała ze wsparcia w formie złomowania statku rybackiego (8 osób). Po 7 badanych korzystało natomiast z przekwalifikowania statku rybackiego na działalność dochodową oraz z przekwalifikowania statku rybackiego na działalność niedochodową. Pozostałe formy wsparcia wskazywane były przez nie więcej niż 6 badanych. Ponadto 7 respondentów, którzy uzyskują dochody z takich źródeł, rozważa możliwość skorzystania ze wsparcia w ramach Programu Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich Najwięcej spośród takich badanych (5 osób) chciałoby skorzystać z podnoszenia kwalifikacji zawodowych. 5 respondentów zadeklarowało również, że rozważa rozpoczęcie działalności gospodarczej niezwiązanej z rybactwem / rybołówstwem. 37

38 Prezentacja wyników badania SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH 38

39 Sytuacja gospodarstw domowych - wnioski badanych mieszkańców wsi wskazuje, że sytuacja finansowa ich gospodarstwa domowego jest dobra lub bardzo dobra. Przeciwnego zdania jest 1 respondentów. Odsetek mieszkańców wsi oceniających pozytywnie sytuację materialną wzrósł w porównaniu do wszystkich poprzednich analizowanych okresów (o 6 pkt proc. w porównaniu z rokiem 2010). 3 badanych rolników deklaruje, że jest w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej. Grupa ta najlepiej ocenia sytuację swojego gospodarstwa domowego. Najgorzej zaś oceniają ją rolnicy ubezpieczeni w KRUS. 1 mieszkańców wsi dostrzega poprawę sytuacji finansowej swojego gospodarstwa domowego w przeciągu ostatnich 6 miesięcy. Na pogorszenie sytuacji wskazało 2 badanych. Odsetek mieszkańców wsi dostrzegających poprawę utrzymuje się na takim samym poziomie w porównaniu z jesienią 2012 r. (1). Największy odsetek dostrzegających poprawę znajduje się w grupie rolników, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej (3), najmniejszy natomiast wśród nierolników (1). 39

40 Sytuacja gospodarstwa domowego mieszkańcy wsi W1. Jak ocenia Pan(i) sytuację finansową własnego gospodarstwa domowego? 60% 50% 4 30% % % % 4 3 bardzo dobrze raczej dobrze ani dobrze, ani źle raczej źle bardzo źle 10% 0% 1% 1% mieszkańcy wsi 2010 mieszkańcy wsi wiosna mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi wiosna mieszkańcy wsi jesień 11% mieszkańcy wsi 2013 (mieszkańcy wsi N=1500) 40

41 Sytuacja gospodarstwa domowego rolnicy W1. Jak ocenia Pan(i) sytuację finansową własnego gospodarstwa domowego? 60% 5 50% 51% 4 41% 4 39% bardzo dobrze raczej dobrze 30% 29% 21% 21% % 3 1 ani dobrze, ani źle raczej źle bardzo źle 10% 0% 1% 1% 1% rolnicy 2010 rolnicy wiosna rolnicy jesień rolnicy wiosna rolnicy jesień 1 1% rolnicy 2013 (rolnicy N=867) 41

42 Sytuacja gospodarstwa domowego W1. Jak ocenia Pan(i) sytuację finansową własnego gospodarstwa domowego? nierolnicy % bardzo dobrze rolnicy 39% 4 1 1% 1% rolnicy nieubezpieczeni w KRUS % 1% 1% raczej dobrze rolnicy ubezpieczeni w KRUS % 1% ani dobrze, ani źle rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej 5 3 raczej źle beneficjenci PROW % 1% rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich bardzo źle beneficjenci płatności bezpośrednich 41% 4 9% 1% 1% nie wiem / trudno powiedzieć 0% 60% 80% 100% (rolnicy - N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich - N=558; rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich - N=322; rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej - N=323) 42

43 Sytuacja gospodarstwa domowego W2. Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy sytuacja Pana(i) gospodarstwa domowego? 70% % % 30% 10% 0% mieszkańcy wsi wiosna % % 1% 1% mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi wiosna mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi 2013 znacząco się poprawiła trochę się poprawiła nie zmieniła się trochę się pogorszyła znacząco się pogorszyła (mieszkańcy wsi N=1500) 43

44 Sytuacja gospodarstwa domowego W2. Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy sytuacja Pana(i) gospodarstwa domowego? 70% % % 30% 10% 0% % rolnicy wiosna rolnicy jesień rolnicy wiosna rolnicy jesień rolnicy 2013 znacząco się poprawiła trochę się poprawiła nie zmieniła się trochę się pogorszyła znacząco się pogorszyła (rolnicy N=867) 44

45 Sytuacja gospodarstwa domowego W2. Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy sytuacja Pana(i) gospodarstwa domowego? nierolnicy 11% 5 21% znacząco się poprawiła rolnicy % rolnicy nieubezpieczeni w KRUS % 1% trochę się poprawiła rolnicy ubezpieczeni w KRUS 19% 5 19% 1% nie zmieniła się rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej 31% 4 1 1% trochę się pogorszyła beneficjenci PROW rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich 1 61% 1 znacząco się pogorszyła beneficjenci płatności bezpośrednich 1 5 1% nie wiem / trudno powiedzieć 0% 60% 80% 100% (rolnicy - N=867; rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy nieubezpieczeni w KRUS - N=317; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich - N=558; rolnicy niekorzystający z płatności bezpośrednich - N=322; rolnicy, którzy deklarują, że są w stanie utrzymać się wraz z rodziną wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej - N=323) 45

46 Prezentacja wyników badania SYTUACJA GOSPODARSTW ROLNYCH 46

47 Sytuacja gospodarstw rolnych - wnioski 2 badanych rolników przeznacza ponad 80% produkcji rolnej na własne potrzeby. Z kolei 19% z nich przeznacza powyżej 80% produkcji rolnej na sprzedaż. 2 badanych rolników zadeklarowało, że w ich gospodarstwach rolnych pomagają lub pomagały w pracach dzieci bądź dziecko. 1 z nich potwierdziło, że przy takiej pracy dzieci bądź dziecko poniżej 16 roku życia uległy wypadkowi. 3 badanych rolników potwierdziło, że w 2012 roku nabywało kwalifikowany materiał siewny zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka, głównie z powodu ich cech jakościowych i możliwości uzyskania wyższego plonu. Badani, którzy go nie nabywali, nie robili tego głównie z powodu jego wysokiej ceny. 81% badanych lubi pracować w gospodarstwie rolnym. 7 respondentów nie rozważało nawet możliwości rozpoczęcia działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem. Największa grupa badanych, w przypadku możliwości podjęcia pracy w swoim miejscu zamieszkania (2 badanych) bądź w swoim Powiecie w pełnym wymiarze czasu pracy (2 badanych), jak również na odległość przez Internet (19% badanych), podjęłaby się tego, jednak nie zrezygnowałaby z dotychczas prowadzonej działalności rolniczej. 47

48 odsetek wskazań odsetek wskazań Sytuacja gospodarstw rolnych R2. Jaką część swojej produkcji rolnej przeznacza Pan(i) na własne potrzeby, a jaką na sprzedaż? % % % 19% % 30% % % 9% 9% % 10% 0% wiosna jesień % wiosna jesień 2013 część produkcji: część produkcji: do % 51-80% powyżej 80% do % 51-80% powyżej 80% własne potrzeby sprzedaż (rolnicy N=867) 48

49 Sytuacja gospodarstw rolnych R3. Czy w Pana(i) gospodarstwie rolnym pomagają lub pomagały w pracach dzieci/dziecko, a jeśli tak, to od którego roku życia? R3a. Czy kiedykolwiek dzieci/dziecko poniżej 16 roku życia pracując w Pana(i) gospodarstwie rolnym uległy wypadkowi przy pracy rolniczej? rolnicy ubezpieczeni w KRUS rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich rolnicy będący beneficjentami PROW 30% 30% 3 70% 70% 6 rolnicy ubezpieczeni w KRUS rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy w wieku 55+ lat 2 7 rolnicy w wieku 55+ lat 9% 91% rolnicy w wieku lat 2 7 rolnicy w wieku lat 1 8 rolnicy w wieku lat 2 7 rolnicy w wieku lat 1 8 Tak 0% 60% 80% 100% Nie Tak 0% 60% 80% 100% Nie Średni wiek, od którego dzieci/dziecko pomagają lub pomagały w gospodarstwie rolnym kształtuje się na poziomie 13 lat (rolnicy, którzy zadeklarowali, że w ich gospodarstwie rolnym pomagają lub pomagały w pracach dzieci/dziecko - N=233). (rolnicy ubezpieczeni w KRUS - N=550; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545; rolnicy w wieku lat - N=205; rolnicy w wieku lat - N=391; rolnicy w wieku 55+ lat - N=271) (rolnicy, którzy zadeklarowali, że w ich gospodarstwie rolnym pomagają lub pomagały w pracach dzieci/dziecko - N=233) 49

50 Sytuacja gospodarstw rolnych R4. Czy Pan(i) nabywał(a) w 2012 roku kwalifikowany materiał siewny zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 3 6 rolnicy będący beneficjentami PROW 31% 69% rolnicy 3 6 0% 60% 80% 100% Tak, nabywałem Nie nabywałem (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) 50

51 Sytuacja gospodarstw rolnych R4. Czy Pan(i) nabywał(a) w 2012 roku kwalifikowany materiał siewny zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? Tak, nabywałem Nie nabywałem 100% 80% 60% 0% 4 5 północno-zachodni 100% 80% 60% 0% 100% 80% 60% 8 1 północny 70% 0% 30% centralny (centralny (rolnicy=171); południowo-zachodni (rolnicy=61); południowy (rolnicy=155); północnozachodni (rolnicy=107); północny (rolnicy=104); wschodni (rolnicy=269)) 100% 80% 60% 0% 31% 69% południowo-zachodni 100% 80% 60% 0% 6 3 południowy 100% 80% 60% 0% 7 2 wschodni 51

52 Sytuacja gospodarstw rolnych R5. Dlaczego zdecydował(a) się Pan(i) na nabycie kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? Proszę wskazać główny powód. rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 2 3 rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy 2 39% 3 0% 60% 80% 100% bo można uzyskać do niego dopłatę z ARR bo ma cechy jakościowe, na których mi bardzo zależy bo uzyskuje się z niego wyższy plon (rolnicy, którzy nabywali w 2012 roku kwalifikowany materiał siewny zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka - N=282) 52

53 Sytuacja gospodarstw rolnych R5. Dlaczego zdecydował(a) się Pan(i) na nabycie kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? Proszę wskazać główny powód. bo można uzyskać do niego dopłatę z ARR bo ma cechy jakościowe, na których mi bardzo zależy bo uzyskuje się z niego wyższy plon (rolnicy, którzy nabywali w 2012 roku kwalifikowany materiał siewny zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka: centralny (rolnicy=52); południowozachodni (rolnicy=42); południowy (rolnicy=49); północno-zachodni (rolnicy=56); północny (rolnicy=14); wschodni (rolnicy=69)) 100% 80% 3 60% 5 100% 80% 3 0% 60% 2 północny 3 100% 0% 80% północno-zachodni 69% 60% 19% 0% 1 centralny 100% 100% 80% 2 80% 2 60% 19% 60% 6 5 0% 0% 1 południowo-zachodni południowy 100% 80% 60% 0% 2 5 wschodni 53

54 Sytuacja gospodarstw rolnych R6. Dlaczego nie zdecydował(a) się Pan(i) na nabycie kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? Proszę wskazać główny powód. rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 5 11% rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy 51% 1 1 0% 60% 80% 100% bo jest za drogi bo jego jakość nie różni się istotnie od materiału siewnego niekwalifikowanego bo nie widzę/znam/słyszałem o korzyściach z jego stosowania bo dopłaty są zbyt niskie bo jest trudno dostępny inne (rolnicy, którzy nie nabywali w 2012 roku kwalifikowany materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka - N=585) 54

55 Sytuacja gospodarstw rolnych R6. Dlaczego nie zdecydował(a) się Pan(i) na nabycie kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka? Proszę wskazać główny powód. 100% 80% 60% % 80% 60% 0% % północny bo jest za drogi 4 bo jego jakość nie różni się istotnie od materiału siewnego niekwalifikowanego bo nie widzę/znam/słyszałem o korzyściach z jego stosowania bo dopłaty są zbyt niskie bo jest trudno dostępny inne (rolnicy, którzy nie nabywali w 2012 roku kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka: centralny (rolnicy=119); południowo-zachodni (rolnicy=19); południowy (rolnicy=106); północnozachodni (rolnicy=51); północny (rolnicy=90); wschodni (rolnicy=200)) 0% 100% 80% 60% 0% północno-zachodni 10% południowo-zachodni 100% 100% 80% 60% 0% 80% 60% 0% 9% 6 centralny 1 10% 2 4 południowy 100% 80% 60% 0% 10% 11% 1 5 wschodni 55

56 Sytuacja gospodarstw rolnych R7. Czy Pan(i) jest zainteresowany(a) zakupem w przyszłości kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka, z wykorzystaniem dopłat wypłacanych przez Agencję Rynku Rolnego? rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 51% 3 1 rolnicy będący beneficjentami PROW 5 2 rolnicy % 60% 80% 100% Tak Nie Odmowa odpowiedzi/trudno powiedzieć (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) 56

57 Sytuacja gospodarstw rolnych R7. Czy Pan(i) jest zainteresowany(a) zakupem w przyszłości kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, roślin strączkowych i ziemniaka, z wykorzystaniem dopłat wypłacanych przez Agencję Rynku Rolnego? Tak Nie 100% 80% 60% 0% % północno-zachodni 100% 80% 60% 0% 29% 4 2 północny 100% 80% 60% 1 51% Odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć 3 0% (centralny (rolnicy= 171); południowo-zachodni (rolnicy=61); południowy (rolnicy=155); północnozachodni (rolnicy=107); północny (rolnicy=104); wschodni (rolnicy=269)) 100% 80% 60% 0% południowo-zachodni 100% 80% 60% 0% centralny 59% 3 południowy 100% 80% 60% 0% 11% 4 4 wschodni 57

58 Sytuacja gospodarstw rolnych R8. Czy Pan(i) zdaniem nadmierne stosowanie nawozów azotowych przy nieodpowiednim odczynie gleby może mieć negatywny wpływ na środowisko i efektywność nawozów? rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich % rolnicy będący beneficjentami PROW 7 11% 1 rolnicy % 60% 80% 100% Tak Nie Nie wiem/trudno powiedzieć (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545) 58

59 Sytuacja gospodarstw rolnych R9. Czy słyszał Pan(i), że od stycznia 2014 r. wszyscy profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin będą musieli stosować ogólne zasady integrowanej ochrony roślin? R9a. Proszę powiedzieć jak Pan(i) ocenia swoją znajomość ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin? rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 5 3 rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 41% 2 19% rolnicy będący beneficjentami PROW 6 2 rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy 3 30% 2 rolnicy 5 39% 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% Tak Nie Odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć Wysoka Średnia Niska Nie znam tych zasad Odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) 59

60 Sytuacja gospodarstw rolnych R10. Czy stosuje Pan(i) w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin? rolnicy 71% 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 6 2 rolnicy beneficjenci PROW 81% 1 rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 8 11% 0% 60% 80% 100% Tak Nie Odmowa odpowiedzi (rolnicy N=867; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=588; rolnicy beneficjenci PROW N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich - N=545) 60

61 Sytuacja gospodarstw rolnych R11. Podejmując decyzję o stosowaniu środków ochrony roślin: korzystałe(a)m z doradztwa indywidualnego (np. wizyta u doradcy w ODR, usługi firm doradczych) brałe(a)m pod uwagę poziom szkodliwości środków ochrony roślin dla ludzi, pszczół i środowiska naturalnego korzystałe(a)m z systemów wspomagania podejmowania decyzji w ochronie roślin % 3 31% 4 4 korzystałe(a)m z wyników prowadzonego przez siebie monitoringu organizmów szkodliwych 30% 3 4 uwzględniałe(a)m progi ekonomicznej szkodliwości organizmów szkodliwych korzystałe(a)m z innych niż wymienione źródeł doradztwa i analiz 30% % 3 30% 0% 10% 30% 50% rolnicy rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich (rolnicy stosujący w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin - N=618) 61

62 Sytuacja gospodarstw rolnych R12. Czy podczas zabiegu ochrony roślin wykorzystuje Pan(i) własny opryskiwacz lub inne należące do Pan(i) urządzenia? R12a. Czy po wykonanym w Pańskim gospodarstwie rolnym zabiegu ochrony roślin czyszczony jest opryskiwacz/ inne urządzenia wykorzystane w zabiegu? 19% zabiegi te wykonuję własnym opryskiwaczem/ własnymi urządzeniami rolnicy rolnicy niebędący beneficjentami PROW zabiegi te wykonuje swoim opryskiwaczem/ swoimi urządzeniami osoba lub firma, której zlecam te prace rolnicy beneficjenci PROW 1 3 0% 60% 80% 100% 7 odmowa odpowiedzi nie jest czyszczony bezpośrednio po zabiegu jest czyszczony na polu, gdzie wykonywany był zabieg jest czyszczony w gospodarstwie rolnym w specjalnie do tego przygotowanym miejscu jest czyszczony w gospodarstwie rolnym w dowolnym miejscu (rolnicy stosujący w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin N=618; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=393; rolnicy beneficjenci PROW N=225) 62

63 Sytuacja gospodarstw rolnych R12b. Czy podczas stosowania środków ochrony roślin osoba wykonująca ten zabieg w Pańskim gospodarstwie rolnym używa odzieży ochronnej? R12c. Które elementy odzieży ochronnej używa zazwyczaj osoba wykonująca ten zabieg w Pańskim gospodarstwie rolnym? Rękawice 5 1 tak, ale rzadko Maska ochronna 49% tak, często tak, zawsze Specjalnie przeznaczony do takich prac kombinezon ochronny 49% 4 2 nie odmowa odpowiedzi Ubranie robocze, które używane jest też do innych prac w gospodarstwie rolnym Długie buty gumowe 4 4 Gogle 2 0% 10% 30% 50% 60% (osoby, które stosują w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin - N=618) (osoby, które wskazały na używanie odzieży ochronnej podczas stosowania środków ochrony roślin - N=550; wielokrotny wybór) 63

64 Sytuacja gospodarstw rolnych R12d. Czy, gdy w Pańskim gospodarstwie rolnym stosowane są środki ochrony roślin blisko źródeł wody to zabieg ten przeprowadza się w odmienny sposób aniżeli w miejscach, gdzie nie występują źródła wody? R12e. Czy, a jeśli tak to kiedy zapoznaje się Pan(i) z treścią etykiety instrukcji stosowania środków ochrony roślin? W moim gospodarstwie takie zabiegi nie wykonywane są blisko źródeł wody 5 60% 6 Przed każdym zabiegiem 5 tak, bo stosuje się wówczas rozwiązania zapobiegające skażeniu wody 19% 1 1 Podczas zakupu środków ochrony roślin 3 tak, bo zwracam wówczas większą uwagę na moje bezpieczeństwo nie, zabiegi te przeprowadza się w ten sam sposób niezależnie od tego czy w pobliżu znajdują się źródła wody czy też nie 1 11% 11% 1 10% 10% Czytam, tylko etykiety instrukcje stosowania środków ochrony roślin, które stosuję po raz pierwszy odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć 1 odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć Nigdy rolnicy 0% 10% 30% 50% 60% 70% rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich rolnicy będący beneficjentami PROW - 0% 60% (rolnicy stosujący w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin - N=618; wielokrotny wybór) 64

65 Sytuacja gospodarstw rolnych R12f. Czy przed wykonywaniem zabiegów wykorzystujących środki ochrony roślin w Pańskim gospodarstwie rolnym informuje Pan(i) o ich stosowaniu inne osoby, a jeśli tak to kogo? R12g. Jak często wykonuje Pan(i) kalibrację opryskiwacza? Tak, sąsiadów użytkujących działki w sąsiedztwie miejsc stosowania środków ochrony roślin 4 Przed sezonem 51% Przed każdym zabiegiem 1 Nie, nikogo nie informuję 4 Kilka razy w sezonie 1 Tak, właścicieli pasiek 1 Nie dotyczy, zabiegi są wykonywane przez inną osobę lub firmę jej opryskiwaczem 11% odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć odmowa odpowiedzi/ trudno powiedzieć Nigdy 0% 10% 30% 50% 0% 10% 30% 50% 60% (osoby, które stosują w swoim gospodarstwie rolnym środki ochrony roślin - N=618; wielokrotny wybór) 65

66 Sytuacja gospodarstw rolnych R13. Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty prowadzenia działalności rolniczej, proszę powiedzieć czy lubi Pan(i) pracować w gospodarstwie rolnym? R14. Czy rozważał(a) Pan(i) rozpoczęcie działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem? 1 1 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie 2 Tak zdecydowanie nie nie wiem Nie 6 7 (rolnicy N=867) 66

67 Sytuacja gospodarstw rolnych R13. Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty prowadzenia działalności rolniczej, proszę powiedzieć czy lubi Pan(i) pracować w gospodarstwie rolnym? 100% 90% 80% 70% % 80% 81% 60% 50% 30% 11% % 0% wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 zdecydowanie/raczej tak zdecydowanie/raczej nie (rolnicy N=867) 67

68 Sytuacja gospodarstw rolnych R14. Czy rozważał(a) Pan(i) rozpoczęcie działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem? 90% 80% 70% 60% 50% 30% 10% % 19% 7 2 0% 2012-wiosna 2012-jesień 2013 tak nie (rolnicy N=867) 68

69 Sytuacja gospodarstw rolnych R15. Czy gdyby miał(a) Pan(i) możliwość podjęcia pracy w Pana(i) miejscu zamieszkania w pełnym wymiarze czasu pracy (na cały etat) to podjęła(ął), by ją Pan(i)? I czy miałoby to wpływ na prowadzoną obecnie przez Pana(ią) produkcję rolną? tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą w takim samym zakresie jak dotychczas % tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą choć na mniejszą skalę tak i wówczas zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego nie, bo nie wyobrażam sobie pracy poza rolnictwem/ bardzo lubię tą pracę nie, z innych powodów nie, bo prowadzona przeze mnie produkcja rolna jest opłacalna nie, bo dzięki produkcji rolnej otrzymuję płatności bezpośrednie nie wiem 11% 1 1 0% 10% % 3 rolnicy rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich (rolnicy N=867; rolnicy będący beneficjentami PROW N=279; rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich N=545) 69

70 Sytuacja gospodarstw rolnych R16. A gdyby miał(a) Pan(i) możliwość podjęcia pracy w Pana(i) Powiecie (miejscowości Powiatowej) w pełnym wymiarze czasu pracy (na cały etat) to podjęła(ął), by ją Pan(i)? I czy będzie to miało wpływ na prowadzoną obecnie przez Pana(ią) produkcję rolną? tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą w takim samym zakresie jak dotychczas 2 tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą choć na mniejszą skalę tak i wówczas zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego 1 nie, bo nie mam możliwości codziennych dojazdów do pracy nie, bo koszt codziennych dojazdów do pracy byłby zbyt duży nie, bo codzienne dojazdy do pracy zabierałyby mi zbyt dużo czasu nie, bo nie pozwalają mi na to moje obowiązki dot. opieki nad dziećmi lub osobami starszymi w mojej rodzinie nie, z innych powodów nie wiem 1 0% 10% % (rolnicy N=867) 70

71 Sytuacja gospodarstw rolnych R17. Czy gdyby miał(a) Pan(i) możliwość podjęcia pracy, którą wykonywał(a)by Pan(i) na odległość przez Internet to czy podjęła(ął), by ją Pan(i)? I czy będzie to miało wpływ na prowadzoną obecnie przez Pana(ią) produkcję rolną? tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą w takim samym zakresie jak dotychczas 19% 2 2 tak ale nie zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego, tylko równolegle kontynuował(a)bym działalność rolniczą choć na mniejszą skalę 11% 1 1 nie, bo nie umiem posługiwać się Internetem (choć umiem posługiwać się komputerem) 10% 1 1 nie, bo nie umiem obsługiwać komputera 9% 10% 1 tak i wówczas zrezygnował(a)bym z prowadzenia gospodarstwa rolnego 10% nie, z innych powodów nie, bo nie mam dostępu do Internetu szerokopasmowego w domu (mimo takiego dostępu w mojej miejscowości) nie, bo w mojej miejscowości nie ma dostępu do Internetu szerokopasmowego (brak infrastruktury) nie wiem 1 19% 2 0% 10% % rolnicy rolnicy będący beneficjentami PROW rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich (rolnicy N=867; rolnicy będący beneficjentami PROW N=279; rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich N=545) 71

72 Prezentacja wyników badania ROZWÓJ GOSPODARSTW ROLNYCH W RAMACH POMOCY UDZIELANEJ ZE ŚRODKÓW WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ 72

73 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ - wnioski Większość badanych rolników zgadza się z opinią, że w ostatnim czasie kluczowe znaczenie w rozwoju rolnictwa będą odgrywały innowacje i zdolność do ich wdrażania przez gospodarstwa rolne (5). Ponad 70% badanych rolników nie wyraża jednak zainteresowania możliwością stałej współpracy z ośrodkiem naukowym lub uczelnią w dziedzinie rolnictwa. Największa grupa badanych uważa, że w pierwszej kolejności środki PROW w Polsce powinny zostać przeznaczone na podniesienie kwalifikacji i wiedzy rolników poprzez edukację, szkolenia (2 badanych wskazało ten cel jako najważniejszy).. Zdaniem największej grupy badanych rolników (6) głównym efektem środowiskowym tego, że rolnicy uczestniczą w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ) jest fakt, iż rolnicy (uczestniczący w programie rolnośrodowiskowym) prowadzą bardziej zrównoważone niż dotychczas gospodarowanie nawozami i środkami ochrony roślin. 73

74 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R18. W ostatnim czasie, również w ramach dyskusji o kształcie Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r., można słyszeć opinie, że kluczowe znaczenie w rozwoju rolnictwa będą odgrywały innowacje i zdolność do ich wdrażania przez gospodarstwa rolne. Czy zgadza się Pan (i) z tą opinią na temat roli innowacji w rozwoju rolnictwa? rolnicy % rolnicy będący beneficjentami PROW % rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich % 60% 80% 100% tak nie nie wiem co to są innowacje (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) 74

75 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R19. Czy chciałby Pan(i) mieć możliwość stałej współpracy z ośrodkiem naukowym lub uczelnią w dziedzinie rolnictwa? rolnicy 1% 2 71% rolnicy będący beneficjentami PROW 3 6 rolnicy korzystający z płatności bezpośrednich 1% 31% 6 0% 60% 80% 100% tak tak, ale nie wiem jeszcze z jaką nie (rolnicy - N=867; rolnicy beneficjenci PROW - N=279; rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) 75

76 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R20. Na co Pani(a) zdaniem powinny zostać przeznaczone w pierwszej kolejności środki PROW w Polsce (wskazania wymieniane jako najważniejsze)? Podniesienie kwalifikacji i wiedzy rolników poprzez edukację, szkolenia 2 11% Wspieranie podtrzymywania działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych 1 1 9% Skrócenie łańcucha żywnościowego na linii dostaw żywności od producenta do konsumenta 9% 9% Fachowe wsparcie rolników w zakresie oceny i wskazania możliwości wprowadzenia zmian w ich gospodarstwie rolnym, które podniosłyby opłacalność produkcji Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie zakupu bardziej nowoczesnych maszyn 9% I wskazanie II wskazanie III wskazanie Promocja żywności wysokiej jakości IV wskazanie V wskazanie Tworzenie spółdzielczości rolnej 9% Pokrycie kosztów stałej współpracy rolnika z ośrodkami doradczymi Rozwój i podniesienie konkurencyjności produkcji zwierzęcej 0% 10% 30% 50% 60% (rolnicy N=867) 76

77 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R20. Na co Pani(a) zdaniem powinny zostać przeznaczone w pierwszej kolejności środki PROW w Polsce (wskazania wymieniane jako najważniejsze)? Skrócenie łańcucha żywnościowego na linii dostaw żywności od producenta do konsumenta 1 11% 11% Podniesienie kwalifikacji i wiedzy rolników poprzez edukację, szkolenia 2 Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie zakupu bardziej nowoczesnych maszyn 9% 1 Wspieranie podtrzymywania działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych 10% 1 1% I wskazanie Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie remontu i budowy budynków gospodarczych Fachowe wsparcie rolników w zakresie oceny i wskazania możliwości wprowadzenia zmian w ich gospodarstwie rolnym, które podniosłyby opłacalność produkcji 9% 9% II wskazanie III wskazanie IV wskazanie V wskazanie Promocja żywności wysokiej jakości 1% Rozwój i podniesienie konkurencyjności produkcji zwierzęcej 9% Pokrycie kosztów stałej współpracy rolnika z ośrodkami doradczymi 0% 10% 30% 50% (beneficjenci PROW N=287) 77

78 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R20. Na co Pani(a) zdaniem powinny zostać przeznaczone w pierwszej kolejności środki PROW w Polsce (wskazania wymieniane jako najważniejsze)? Podniesienie kwalifikacji i wiedzy rolników poprzez edukację, szkolenia 4 Wspieranie podtrzymywania działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych 3 Skrócenie łańcucha żywnościowego na linii dostaw żywności od producenta do konsumenta 1 2 Pokrycie kosztów stałej współpracy rolnika z ośrodkami doradczymi 1 Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie zakupu bardziej nowoczesnych maszyn I wskazanie II wskazanie III wskazanie Rozwój i podniesienie konkurencyjności produkcji zwierzęcej IV wskazanie V wskazanie Finansowanie dostępu do wiedzy i najnowszych badań naukowych w dziedzinie rolnictwa (polskich i zagranicznych) przez rolników i doradców rolniczych 10% Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie remontu i budowy budynków gospodarczych Wyjazdy studyjne rolników do bardziej konkurencyjnych gospodarstw w celu bezpośredniego zapoznania się ze sposobem funkcjonowania interesujących mnie rozwiązań w dobrze prosperujących gospodarstwach rolnych) 1 0% 10% 30% 50% 60% (beneficjenci programu rolno-środowiskowego N=59) 78

79 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R20. Na co Pani(a) zdaniem powinny zostać przeznaczone w pierwszej kolejności środki PROW w Polsce (wskazania wymieniane jako najważniejsze)? Wspieranie podtrzymywania działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych 1 1 9% Podniesienie kwalifikacji i wiedzy rolników poprzez edukację, szkolenia 2 11% Skrócenie łańcucha żywnościowego na linii dostaw żywności od producenta do konsumenta 9% 10% 11% Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie zakupu bardziej nowoczesnych maszyn 10% I wskazanie Modernizacja obecnych zasobów gospodarstwa poprzez dofinansowanie remontu i budowy budynków gospodarczych 9% II wskazanie III wskazanie Rozwój i podniesienie konkurencyjności produkcji zwierzęcej IV wskazanie V wskazanie Fachowe wsparcie rolników w zakresie oceny i wskazania możliwości wprowadzenia zmian w ich gospodarstwie rolnym, które podniosłyby opłacalność produkcji Promocja żywności wysokiej jakości Tworzenie spółdzielczości rolnej 9% 0% 10% 30% 50% 60% (beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 79

80 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R21. Jakie działania/ ułatwienia/ uproszczenia Pan(i) zdaniem należałoby przeprowadzić w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ), by uczestniczyło w nim więcej rolników? Proszę wskazać maksymalnie trzy z zaznaczeniem ich hierarchii. Opracowanie i dostarczenie rolnikom krótkiej broszury prezentującej w zrozumiały i zwięzły sposób warunki uczestnictwa w tym programie 4 1 Przeprowadzenie kampanii informacyjnej w radio i telewizji na temat programu rolnośrodowiskowego Zmniejszenie liczb dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wsparcie 1 Opracowanie bardziej przejrzystych przepisów 1 1 I wskazanie II wskazanie III wskazanie Zorganizowanie szkolenia w zakresie warunków uczestnictwa w programie Uruchomienie sms-owego systemu powiadomień o zobowiązaniach wynikających z przystąpienia do programu (np. otrzymywanie sms-ów o zbliżającym się upływie terminu koszenia łąk) 1 Zmniejszenie liczb dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wsparcie 0% 10% 1 0% 10% 30% 50% 60% 70% (beneficjenci PROW, którzy deklarują, że uczestniczyli w programie rolno-środowiskowym w ramach PROW N=57) 80

81 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R21. Jakie działania/ ułatwienia/ uproszczenia Pan(i) zdaniem należałoby przeprowadzić w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ), by uczestniczyło w nim więcej rolników? Proszę wskazać maksymalnie trzy z zaznaczeniem ich hierarchii. Przeprowadzenie kampanii informacyjnej w radio i telewizji na temat programu rolnośrodowiskowego Opracowanie i dostarczenie rolnikom krótkiej broszury prezentującej w zrozumiały i zwięzły sposób warunki uczestnictwa w tym programie 4 1 Zmniejszenie liczb dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wsparcie 1 Opracowanie bardziej przejrzystych przepisów 1 10% 1 I wskazanie II wskazanie III wskazanie Zorganizowanie szkolenia w zakresie warunków uczestnictwa w programie % Uruchomienie sms-owego systemu powiadomień o zobowiązaniach wynikających z przystąpienia do programu (np. otrzymywanie sms-ów o zbliżającym się upływie terminu koszenia łąk) Zmniejszenie liczb dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wsparcie 0% 1 1 0% 10% 30% 50% 60% (beneficjenci płatności bezpośrednich, którzy deklarują, że uczestniczyli w programie rolno-środowiskowym w ramach PROW N=51) 81

82 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R21a. Dlaczego nie przystąpił(a) Pan(i) do udziału w programie rolnośrodowiskowym w ramach PROW ? Proszę wskazać główną przyczynę. Za mało wiem lub nic nie wiem o tym programie 1% Nie znam nikogo, kto przystąpił do tego programu 11% Wydaje mi się, że uczestnictwo w programie jest nieopłacalne, bo zobowiązania jakie musiał(a)bym realizować są znacznie większe aniżeli poziom otrzymywanego wsparcia Ubieganie się o wsparcie jest zbyt skomplikowane 4 Nie mam wystarczających środków by przystąpić do programu Nie chcę zaciągać wieloletnich zobowiązań Z ostrożności Nie interesują mnie programy unijne 1 Inne (rolnicy, którzy deklarują, że nie uczestniczyli w programie rolnośrodowiskowym w ramach PROW N=810) 82

83 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R22. Bardzo proszę, by zastanowił(a) się Pan(i) chwilę nad oceną efektów uczestnictwa rolników w programie rolnośrodowiskowym. Jakie Pana(i) zdaniem są trzy główne efekty środowiskowe tego, że rolnicy uczestniczą w tym programie? Rolnicy uczestniczący w programie prowadzą bardziej zrównoważone niż dotychczas gospodarowanie nawozami i środkami ochrony roślin 29% 1 1 Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w programie służą wzrostowi różnorodności biologicznej 2 19% 1 Wzrasta świadomość rolników, biorących udział w programie, w zakresie ochrony środowiska 21% 21% 11% Wskazanie I Praktyki pro środowiskowe rolników biorących udział w programie powodują wzrost dbałości o środowisko innych rolników 1 1 Wskazanie II Wskazanie III Zostaje zachowany krajobraz rolniczy polskiej wsi 1 11% Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w tym programie przeciwdziałają erozji wodnej 0% 60% 80% (rolnicy N=867) 83

84 Rozwój gospodarstw rolnych w ramach pomocy udzielanej ze środków WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ R22. Bardzo proszę, by zastanowił(a) się Pan(i) chwilę nad oceną efektów uczestnictwa rolników w programie rolnośrodowiskowym. Jakie Pana(i) zdaniem są trzy główne efekty środowiskowe tego, że rolnicy uczestniczą w tym programie? Rolnicy uczestniczący w programie prowadzą bardziej zrównoważone niż dotychczas gospodarowanie nawozami i Rolnicy uczestniczący w programie prowadzą bardziej zrównoważone niż dotychczas gospodarowanie nawozami i Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w programie służą wzrostowi różnorodności biologicznej 21% 1 Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w programie służą wzrostowi różnorodności biologicznej Wzrasta świadomość rolników, biorących udział w programie, w zakresie ochrony środowiska 21% 2 1 Wzrasta świadomość rolników, biorących udział w programie, w zakresie ochrony środowiska % 1 19% 10% 1 Zostaje zachowany krajobraz rolniczy polskiej wsi 1 1 Zostaje zachowany krajobraz rolniczy polskiej wsi 1 1 Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w tym programie przeciwdziałają erozji wodnej 10% Działania jakie wykonują rolnicy uczestniczący w tym programie przeciwdziałają erozji wodnej 10% 0% 60% 80% Wskazanie I Wskazanie II Wskazanie III 0% 60% 80% Wskazanie I Wskazanie II Wskazanie III (rolnicy beneficjenci płatności bezpośrednich N=545) (rolnicy beneficjenci PROW - N=279) 84

85 Prezentacja wyników badania PERSPEKTYWA DLA WSI I ROLNICTWA 85

86 Perspektywa dla wsi i rolnictwa - wnioski Największy odsetek nierolników dostrzegających zmiany na lepsze w polskim rolnictwie zamieszkuje region północny (2). Z kolei największy odsetek rolników, którzy zauważają takie zmiany zamieszkuje region południowy (3). Największy odsetek rolników dostrzegających zmiany na lepsze w polskim rybactwie zamieszkuje region północny i południowy (po 3). Natomiast największy odsetek nierolników dostrzegających zmiany na lepsze w tym obszarze zamieszkuje region północno zachodni (29%). Odsetek badanych rolników oceniających przemiany negatywnie w polskim rolnictwie spadł w porównaniu z latami poprzednimi (na przestrzeni całego analizowanego okresu (lata ) spadek osiągnął 13 pkt proc.). 86

87 Perspektywa dla wsi i rolnictwa W3. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polskie rolnictwo? Czy Pana(i) zdaniem w polskim rolnictwie dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnych zmian nie wiem/trudno powiedzieć 100% 80% 60% 0% nierolnicy rolnicy 100% 80% 60% 0% % nierolnicy rolnicy 100% 80% 60% 0% % 1 29% % 10% nierolnicy rolnicy (centralny (rolnicy=171; nierolnicy=109), południowozachodni (rolnicy=61; nierolnicy=77), południowy (rolnicy=155; nierolnicy=116), północno-zachodni (rolnicy=107; nierolnicy=132), północny (rolnicy=104; nierolnicy=109), wschodni (rolnicy=269; nierolnicy=90)) 100% 1 100% 1 80% 2 80% 60% 60% 49% % 1 0% 0% nierolnicy rolnicy nierolnicy 3 41% 1 rolnicy 100% 80% 60% 0% nierolnicy 4 2 rolnicy 87

88 Perspektywa dla wsi i rolnictwa W3. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polskie rolnictwo? Czy Pana(i) zdaniem w polskim rolnictwie dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? % % % % 0% 2010 wiosna 2011 jesień 2011 wiosna 2012 jesień na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnych zmian (rolnicy N=867) 88

89 Perspektywa dla wsi i rolnictwa W3. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polskie rolnictwo? Czy Pana(i) zdaniem w polskim rolnictwie dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? 50% % % 31% % 1 10% 0% wiosna 2011 jesień 2011 wiosna 2012 jesień na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnych zmian (beneficjenci PROW N=287) 89

90 Perspektywa dla wsi i rolnictwa W4. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polskie rybactwo? Czy Pana(i) zdaniem w polskim rybactwie dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? na lepsze tylko na gorsze zarówno na lepsze jak i na gorsze nie ma żadnych zmian nie wiem/trudno powiedzieć 100% 80% 60% 0% 29% % 1 9% nierolnicy rolnicy 100% 80% 60% 0% % 30% 2 30% 1 nierolnicy rolnicy 100% 11% 9% 80% 60% 4 59% 3 21% 0% nierolnicy rolnicy (centralny (rolnicy= 171; nierolnicy=109), południowozachodni (rolnicy=61; nierolnicy=77), południowy (rolnicy=155; nierolnicy=116), północno-zachodni (rolnicy=107; nierolnicy=132), północny (rolnicy=104; nierolnicy=109), wschodni (rolnicy=269; nierolnicy=90) 100% 100% 2 80% 3 80% 60% 41% 60% % 1 1% 0% nierolnicy rolnicy nierolnicy rolnicy 100% 80% 60% 0% 1 19% nierolnicy rolnicy 90

91 Perspektywa dla wsi i rolnictwa W4. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polskie rybactwo? Czy Pana(i) zdaniem w polskim rybactwie dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? mieszkańcy wsi mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi wiosna 11% 1 4 mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi wiosna % 60% 80% 100% na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnych zmian nie wiem/trudno powiedzieć (mieszkańcy wsi N=1500) 91

92 Prezentacja wyników badania SYTUACJA NA RYNKU ZIEMI 92

93 Sytuacja na rynku ziemi - wnioski Respondenci z regionu południowego wskazywali najczęściej na możliwość nabycia ziemi w obrocie międzysąsiedzkim (5), najrzadziej zaś na taką ewentualność wskazywali ankietowani z regionu północno-zachodniego (2). Mieszkańcy wsi wśród głównych powodów braku oferowania gruntów rolnych do sprzedaży, podawali: oczekiwanie na wzrost cen ziemi (3), przeświadczenie, że ziemi się nie sprzedaje (2), a także chęć zachowania ziemi w kręgach rodzinnych (2). Wyłącznie mieszkańców wsi planuje zakup ziemi w obrocie międzysąsiedzkim w ciągu najbliższych 3 lat. Wśród beneficjentów PROW odsetek ten jest wyższy i wynosi 11%. 3 mieszkańców wsi wie o istnieniu możliwości nabycia ziemi z ANR do końca 2013 r. z rozłożeniem na raty lub za niskooprocentowany kredyt. Z kolei 3 respondentów z tej samej grupy wie, że ANR może organizować przetargi ograniczone na rzecz między innymi miejscowych rolników powiększających gospodarstwo rodzinne. 93

94 Sytuacja na rynku ziemi - wnioski badanych mieszkańców wsi rozważa zakup ziemi od ANR w przeciągu najbliższych 3 lat. Wśród rolników odsetek ten wynosi. Respondenci wskazują, że najczęstszym powodem nabywania gruntów rolnych w ich okolicy jest chęć powiększenia gospodarstwa rolnego, ponieważ jest to warunek opłacalności produkcji (5 rolników i 61% nierolników). Prawie połowa badanych mieszkańców wsi (49%) wie, że w maju 2016 roku nastąpi pełne otwarcie rynku ziemi w Polsce dla nabywców większości krajów europejskich. Ponadto 6 badanych uważa, że po otwarciu rynku ziemi w Polsce dla nabywców z innych krajów europejskich obrót gruntami rolnymi w Polsce powinien podlegać państwowemu nadzorowi administracyjnemu. 94

95 Sytuacja na rynku ziemi W5. Czy według Pana(i) wiedzy istnieje w Pana okolicy możliwość nabycia ziemi w obrocie międzysąsiedzkim (rynku prywatnym)? 100% 80% 2 100% 80% 60% 0% 41% % tak 5 nie trudno powiedzieć 0% 100% 80% 51% 60% 2 0% 2 (mieszkańcy wsi: centralny N=280; południowozachodni N=138; południowy N=271; północno-zachodni N=239; północny N=213; wschodni N=359) 100% 80% 60% 0% % 100% 80% 60% 0% % 80% 60% 0% 39%

96 Sytuacja na rynku ziemi W6. Jakie są Pana(i) zdaniem powody braku oferowania gruntów rolnych do sprzedaży lub też małej liczby tego rodzaju ofert sprzedaży w obrocie międzysąsiedzkim (rynku prywatnym)? oczekiwanie na wzrost cen ziemi 2 oczekiwanie na wzrost cen ziemi 21% przeświadczenie, że ziemi się nie sprzedaje 9% 11% bo w przyszłości produkcja rolna będzie opłacalna 10% 11% chęć zachowania ziemi w kręgach rodziny 1 10% prowadzenie produkcji rolniczej na tych gruntach 1 9% cena ziemi jest obecnie zbyt niska 10% opłacalne warunki dzierżawy czy użyczenia tych gruntów 9% możliwość uzyskiwania płatności bezpośrednich przeświadczenie, że ziemi się nie sprzedaje 9% prowadzenie produkcji rolniczej na tych gruntach cena ziemi jest obecnie zbyt niska 9% bo w przyszłości produkcja rolna będzie opłacalna bo produkcja rolna jest obecnie opłacalna I wskazanie II wskazanie bo produkcja rolna jest obecnie opłacalna chęć zachowania ziemi w kręgach rodziny III wskazanie niska skłonność osób starszych do sprzedaży ziemi możliwość uzyskiwania płatności bezpośrednich opłacalne warunki dzierżawy czy użyczenia tych gruntów niska skłonność osób starszych do sprzedaży ziemi ziemia jest bardzo dobrym i pewnym sposobem gromadzenia kapitału (zawsze ma wartość i nie można jej utracić) możliwość utrzymywania wsparcia w ramach PROW % nieuregulowany tytuł prawny do ziemi (np. brak przeprowadzonego postępowania spadkowego) nieuregulowany tytuł prawny do ziemi (np. brak przeprowadzonego postępowania spadkowego) 1% możliwość utrzymywania wsparcia w ramach PROW % ziemia jest bardzo dobrym i pewnym sposobem gromadzenia kapitału (zawsze ma wartość i nie można jej utracić) % 10% 30% 0% 10% % 3 jesień 2012 (mieszkańcy wsi N=1500; pytanie wielokrotnego wyboru z hierarchią) 96

97 Sytuacja na rynku ziemi W7. Czy rozpatruje Pan(i) możliwość nabycia w najbliższej przyszłości (do trzech lat) ziemi w obrocie międzysąsiedzkim (rynku prywatnym)? Jeśli tak, to ile ha. mieszkańcy wsi 1% 9 rolnicy 1% 1% 9 rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW 9 beneficjenci PROW 1% 89% 0% 60% 80% 100% do 5 ha od 5 ha do 15 ha powyżej 15 ha nie chcę nabyć ziemi na rynku prywatnym (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy - N=867; beneficjenci PROW N=287; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=588) 97

98 Sytuacja na rynku ziemi W7.1 Z jakich źródeł planuje Pan(i) sfinansować ten zakup (odpowiedzi dla wskazania do 5 ha) mieszkańcy wsi % 1% rolnicy rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW 4 29% 2 beneficjenci PROW % 0% 60% 80% 100% kredyt preferencyjny płatność na raty płatność gotówką inne (mieszkańcy wsi planujący zakup do 5 ha N=69: rolnicy - N=56; beneficjenci PROW N=21; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=35) 98

99 Sytuacja na rynku ziemi W7.2 Z jakich źródeł planuje Pan(i) sfinansować ten zakup (odpowiedzi dla wskazania od 5 do 15 ha) mieszkańcy wsi 6 2 9% rolnicy rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW 6 3 beneficjenci PROW 6 3 0% 60% 80% 100% kredyt preferencyjny płatność na raty płatność gotówką (mieszkańcy wsi planujący zakup od 5 do 15 ha - N=11: rolnicy - N=8; beneficjenci PROW N=6; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=3) 99

100 Sytuacja na rynku ziemi W7.3 Z jakich źródeł planuje Pan(i) sfinansować ten zakup (odpowiedzi dla wskazania powyżej 15 ha) mieszkańcy wsi 29% 29% 4 rolnicy rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW 100% beneficjenci PROW % 0% 60% 80% 100% kredyt preferencyjny płatność na raty płatność gotówką (mieszkańcy wsi planujący zakup powyżej 15 ha - N=7: rolnicy - N=5; beneficjenci PROW N=4; rolnicy, którzy nie są beneficjentami PROW N=1) 100

101 W8. Czy wie Pan(i), że istnieje możliwość nabycia ziemi z ANR do końca 2013 r. z rozłożeniem na raty lub za niskooprocentowany kredyt? Sytuacja na rynku ziemi W9. Czy wie Pan(i) że ANR może organizować przetargi ograniczone na rzecz między innymi miejscowych rolników powiększających gospodarstwo rodzinne? nierolnicy 2 7 nierolnicy 2 7 wie rolnicy 4 5 rolnicy 60% nie wie mieszkańcy wsi 3 6 mieszkańcy wsi 3 6 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 101

102 Sytuacja na rynku ziemi W10. Czy rozpatruje Pan(i) możliwość nabycia w najbliższej przyszłości (do trzech lat) ziemi od Agencji Nieruchomości Rolnych? tak nie 100% 80% 60% 0% 9 100% 80% 60% 0% 9 100% 80% 1% 60% 99% (mieszkańcy wsi: centralny N=280, południowozachodni N=138, południowy N=271, północno-zachodni N=239, północny N=213, wschodni N=359) 100% 80% 60% 0% 9 100% 80% 60% 0% 0% 1% 99% 100% 80% 60% 0% 9 102

103 Sytuacja na rynku ziemi W10. Czy rozpatruje Pan(i) możliwość nabycia w najbliższej przyszłości (do trzech lat) ziemi od Agencji Nieruchomości Rolnych? Jeśli tak, to ile ha. mieszkańcy wsi 1% 9 rolnicy 1% 9 nierolnicy 9 0% 60% 80% 100% do 5 ha od 5 ha do 15 ha powyżej 15 ha nie chcę nabyć ziemi od Agencji Nieruchomości Rolnych (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 103

104 Sytuacja na rynku ziemi W10.1 Z jakich źródeł planuje Pan(i) sfinansować ten zakup (odpowiedzi dla wskazania do 5 ha) mieszkańcy wsi rolnicy nierolnicy 31% 31% 3 0% 60% 80% 100% kredyt preferencyjny płatność na raty płatność gotówką (osoby, które rozpatrują możliwość nabycia w ciągu 3 lat do 5 ha ziemi od ANR: mieszkańcy wsi N=56; rolnicy N=40; nierolnicy N=16) 104

105 Sytuacja na rynku ziemi W11.3 Z jakich źródeł planuje Pan(i) sfinansować ten zakup (odpowiedzi dla wskazania powyżej 15 ha) mieszkańcy wsi rolnicy nierolnicy 0% 6 3 0% 60% 80% 100% kredyt preferencyjny płatność na raty płatność gotówką (osoby, które rozpatrują możliwość nabycia w ciągu 3 lat powyżej 15 ha ziemi od ANR: mieszkańcy wsi N=16; rolnicy N=13; nierolnicy N=3) 105

106 Sytuacja na rynku ziemi W11. Jakie są Pana(i) zdaniem najczęstsze powody nabywania gruntów rolnych w Pana(i) okolicy? chęć powiększenia gospodarstwa rolnego ponieważ jest to warunek opłacalności produkcji 5 61% ziemia jest traktowana jako dobra lokata kapitału (inwestycja na przyszłość) 41% 4 kupno ziemi pod zabudowę (jednorodzinną lub inną) 4 4 bo są dobre ceny na produkty rolne chęć zwiększenia wysokości otrzymywanych płatności bezpośrednich 30% % rolnicy nierolnicy spekulacja 2 2 kupno ziemi w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej (pozarolniczej np. budowa stacji paliw) 2 2 inne 0% 1% 0% 60% 80% pytanie wielokrotnego wyboru (rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 106

107 Sytuacja na rynku ziemi W12. Czy wie Pan(i), że w maju 2016 r. nastąpi pełne otwarcie rynku ziemi w Polsce dla nabywców większości krajów europejskich? W13. Czy po otwarciu rynku ziemi w Polsce dla nabywców z innych krajów europejskich obrót gruntami rolnymi w Polsce powinien podlegać państwowemu nadzorowi administracyjnemu? nierolnicy 5 4 rolnicy 4 5 wie nie wie nie 3 tak 6 mieszkańcy wsi 49% 51% 0% 50% 100% (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy - N-867; nierolnicy N=633) (mieszkańcy wsi N=1500) 107

108 Sytuacja na rynku ziemi W13. Czy po otwarciu rynku ziemi w Polsce dla nabywców z innych krajów europejskich obrót gruntami rolnymi w Polsce powinien podlegać państwowemu nadzorowi administracyjnemu? 100% 80% 60% 7 100% 80% 60% 0% 51% 49% tak nie 0% 2 100% 80% 60% 8 0% 1 (mieszkańcy wsi: centralny N=280; południowozachodni N=138; południowy N=271; północno-zachodni N=239; północny N=213; wschodni N=359) 100% 80% 60% 0% % 80% 60% 0% 59% 41% 100% 80% 60% 0% 50% 50% 108

109 Sytuacja na rynku ziemi W14. ANR od ponad 20 lat zarządza państwowymi W15. Czy wie Pan(i) o możliwości uzyskiwania gruntami rolnymi. Czy Pani(a) zdaniem powierzenie kredytów preferencyjnych na zakup gruntów? ANR obowiązku sprawowania nadzoru administracyjnego nad obrotem gruntami gwarantowałoby jego efektywne wykonanie? nierolnicy 5 4 rolnicy 4 5 tak nie nie wie 49% wie 51% mieszkańcy wsi 5 4 0% 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) (mieszkańcy wsi N=1500) 109

110 Sytuacja na rynku ziemi W14. ANR od ponad 20 lat zarządza państwowymi gruntami rolnymi. Czy Pani(a) zdaniem powierzenie ANR obowiązku sprawowania nadzoru administracyjnego nad obrotem gruntami gwarantowałoby jego efektywne wykonanie? tak nie 100% 80% 60% 0% % 80% 60% 0% 31% 69% 100% 80% 60% 6 3 0% (mieszkańcy wsi: centralny N=280; południowozachodni N=138; południowy N=271; północno-zachodni N=239; północny N=213; wschodni N=359) 100% 80% 60% 0% % 80% 60% 0% % 80% 60% 0%

111 Sytuacja na rynku ziemi W16. Przy jakiej wysokości czynszu za 1 ha bardziej opłaciłoby się Panu (i) kupić grunt rolny niż go dzierżawić/użyczać w celu prowadzenia na nim działalności rolniczej, proszę podać wartość w zł za 1 ha? Średni czynsz ogółem rolnicy rolnicy będący beneficjentami PROW Średnia dla pól (gruntów ornych) 3 706,48 zł 3 455,66 zł 5 058,71 zł Średnia dla łąk 3 289,88 zł 3 240,64 zł 5 646,07 zł Średnia dla pastwisk 2 987,69 zł 3 169,01 zł 5 654,76 zł (mieszkańcy wsi N=1500) 111

112 Sytuacja na rynku ziemi W16. Przy jakiej wysokości czynszu za 1 ha bardziej opłaciłoby się Panu (i) kupić grunt rolny niż go dzierżawić/użyczać w celu prowadzenia na nim działalności rolniczej, proszę podać wartość w zł za 1 ha? Średnia dla pól (gruntów ornych) 9 304,98 zł Średnia dla łąk 7 880,52 zł Średnia dla pastwisk 6 468,83 zł Średnia dla pól (gruntów ornych) 2 052,57 zł Średnia dla łąk 1 700,76 zł Średnia dla pól (gruntów ornych) 2 386,96 zł Średnia dla pastwisk 1 879,88 zł Średnia dla łąk 2 002,54 zł Średnia dla pastwisk 1 122,24 zł Średnia dla pól (gruntów ornych) 4 841,23 zł Średnia dla pól (gruntów ornych) 4 305,18 zł (mieszkańcy wsi: centralny N=280; południowozachodni N=138; południowy N=271; północno-zachodni N=239; północny N=213; wschodni N=359) Średnia dla łąk 7 308,43 zł Średnia dla pastwisk 7 281,96 zł Średnia dla pól (gruntów ornych) 757,20 zł Średnia dla łąk 545,17 zł Średnia dla pastwisk 704,91 zł Średnia dla łąk Średnia dla pastwisk 3 127,66 zł 3 187,21 zł 112

113 Prezentacja wyników badania OGÓLNA OCENA ŻYCIA NA WSI 113

114 Ogólna ocena życia na wsi - wnioski Największy odsetek rolników zadowolonych z tego, że mieszka na wsi znajduje się w regionie południowym (9), najmniejszy zaś w regionie północnym (8) i wschodnim (8). Największy odsetek nierolników zadowolonych z tego, że mieszka na wsi znajduje się w regionie centralnym i południowym (po 9), najmniejszy zaś w regionie północnym (8) i wschodnim (8). Największe odsetki chętnych na przeprowadzkę do miasta w miarę możliwości występują wśród rolników z regionu północnego (2) i nierolników z regionu wschodniego (3). Zdaniem mieszkańców wsi, na obszarach wiejskich w pierwszej kolejności należałoby poprawić dostęp do opieki zdrowotnej (4) oraz dostęp do pozarolniczych miejsc pracy (3). Również te odpowiedzi, jednak w odwrotnej kolejności wskazywane były najczęściej przez respondentów jesienią 2012 r. 114

115 Ogólna ocena życia na wsi W17. Co Pana(i) zdaniem powinno być najważniejszą rolą obszarów wiejskich w Polsce? Proszę wskazać trzy, z zaznaczeniem ich hierarchii. produkcja żywności 60% 1 produkcja żywności 7 10% ochrona środowiska % ochrona środowiska 1 2 pełnienie funkcji turystycznej 1 21% funkcje kulturowe (w tym zachowanie dziedzictwa kulturowego) 9% 19% funkcje kulturowe (w tym zachowanie dziedzictwa kulturowego) 9% 1 zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących w mieście 11% Wskazanie I Wskazanie II zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących na wsi 9% 10% pełnienie funkcji turystycznej 9% Wskazanie III prowadzenie pozarolniczej działalności produkcyjnej 1 zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących na wsi zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących w mieście 9% prowadzenie pozarolniczej działalności produkcyjnej 1% 0% 60% 80% 100% 0% 50% 100% 2013 jesień 2012 (mieszkańcy wsi N=1500) 115

116 Ogólna ocena życia na wsi W17. Co Pana(i) zdaniem powinno być najważniejszą rolą obszarów wiejskich w Polsce? Proszę wskazać trzy, z zaznaczeniem ich hierarchii. produkcja żywności 5 1 ochrona środowiska 1 31% 11% pełnienie funkcji turystycznej 1 funkcje kulturowe (w tym zachowanie dziedzictwa kulturowego) zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących na wsi 9% 10% 1 9% 11% Wskazanie I Wskazanie II Wskazanie III prowadzenie pozarolniczej działalności produkcyjnej 1 zapewnianie miejsca zamieszkania i wypoczynku dla osób pracujących w mieście 0% 60% 80% 100% (rolnicy N=867) 116

117 Ogólna ocena życia na wsi W18. Czy jest Pan(i) zadowolony(a) czy też niezadowolony(a) z tego, iż mieszka na wsi a nie w mieście? 100% 80% 100% 80% 60% 0% % 1 1% 60% 90% 89% rolnicy nierolnicy zadowolony(a) niezadowolony(a) trudno powiedzieć 0% rolnicy nierolnicy 100% 80% 60% 9 9 (centralny (rolnicy= 171; nierolnicy=109), południowozachodni (rolnicy=61; nierolnicy=77), południowy (rolnicy=155; nierolnicy=116), północno-zachodni (rolnicy=107; nierolnicy=132), północny (rolnicy=104; nierolnicy=109), wschodni (rolnicy=269; nierolnicy=90)) 100% 80% 60% 0% 9 91% rolnicy nierolnicy 0% 100% 80% 60% 0% 1% 1% rolnicy nierolnicy 9 9 1% rolnicy nierolnicy 100% 80% 60% 0% % 1 1% rolnicy nierolnicy 117

118 Ogólna ocena życia na wsi W18. Czy jest Pan(i) zadowolony(a) czy też niezadowolony(a) z tego, iż mieszka na wsi a nie w mieście? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 30% 10% 0% % % 8 91% % 1 10% wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 zadowolony niezadowolony (mieszkańcy wsi N=1500) 118

119 Ogólna ocena życia na wsi W18. Czy jest Pan(i) zadowolony(a) czy też niezadowolony(a) z tego, iż mieszka na wsi a nie w mieście? 100% 90% % 89% 9 80% 70% 60% 50% 30% 10% 0% wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 zadowolony niezadowolony (rolnicy N=867) 119

120 Ogólna ocena życia na wsi W18. Czy jest Pan(i) zadowolony(a) czy też niezadowolony(a) z tego, iż mieszka na wsi a nie w mieście? 100% 90% 90% 8 91% % 70% 60% 50% 30% 10% 0% 10% 2011-wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 zadowolony niezadowolony (beneficjenci PROW N=287) 120

121 Ogólna ocena życia na wsi W19. Jeśli miał(a)by Pan(i) takie możliwości, to czy przeprowadził(a)by się Pan(i) do miasta? 100% 80% 60% % 80% 60% 81% 7 0% 2 30% rolnicy nierolnicy nie tak trudno powiedzieć 0% 1 1 rolnicy nierolnicy 100% 80% 60% 8 8 0% 9% 1 1% (centralny (rolnicy=171; nierolnicy=109), południowozachodni (rolnicy=61; nierolnicy=77), południowy (rolnicy=155; nierolnicy=116), północno-zachodni (rolnicy=107; nierolnicy=132), północny (rolnicy=104; nierolnicy=109), wschodni (rolnicy=269; nierolnicy=90)) 100% 80% 60% 0% % 11% 1 rolnicy nierolnicy 100% 80% 60% 0% rolnicy 9 8 nierolnicy 1 rolnicy nierolnicy 100% 80% 60% 0% 70% 59% 2 3 rolnicy nierolnicy 121

122 Ogólna ocena życia na wsi W19. Jeśli miał(a)by Pan(i) takie możliwości, to czy przeprowadził(a)by się Pan(i) do miasta? 90% 80% 79% 80% 7 81% 80% % 70% 60% 50% 30% % 0% wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 nie tak (mieszkańcy wsi N=1500) 122

123 Ogólna ocena życia na wsi W19. Jeśli miał(a)by Pan(i) takie możliwości, to czy przeprowadził(a)by się Pan(i) do miasta? 90% 80% 7 79% % 7 70% 60% 50% 30% 10% % 1 0% wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 nie tak (rolnicy N=867) 123

124 Ogólna ocena życia na wsi W19. Jeśli miał(a)by Pan(i) takie możliwości, to czy przeprowadził(a)by się Pan(i) do miasta? 100% 90% 80% % 6 60% 50% 30% 2 10% 10% 11% 1 0% 2011-wiosna 2011-jesień 2012-wiosna 2012-jesień 2013 nie tak (beneficjenci PROW N=287) 124

125 Ogólna ocena życia na wsi W20. Czy mógł(a)by Pan(i) powiedzieć, kierując się tą listą, w jakim stopniu jest Pan(i) zadowolony(a) lub niezadowolony(a) z? dostępu do sieci wodociągowej 3 31% 9% dostępu do sieci wodociągowej 30% 3 1 9% dostępu do Internetu % bezpieczeństwa w Pana(i) miejscowości 21% 10% bezpieczeństwa w Pana(i) miejscowości 10% 41% 30% 1 dostępu do Internetu 2 30% 2 10% 9% dostępu do sieci kanalizacyjnej 11% 29% 30% 1 1 dostępu do opieki zdrowotnej % możliwości dojazdu do innych miejscowości środkami komunikacji zbiorowej (np. dojazd do pracy autobusem, dojazd do szkoły itp.) 29% 3 1 9% oświaty, poziomu nauczania 3 30% 1 dostępu do sieci gazowej dostępu do sieci kanalizacyjnej % 1 21% dostępu do banków, zakładów ubezpieczeniowych % dostępu do sieci gazowej możliwości studiowania 19% 30% 2 dostępu do obiektów sportowych i rekreacyjnych 10% 29% 2 19% 10% dostępu do opieki przedszkolnej 30% % dostępu do kultury i sztuki, dostępnych rozrywek 31% 2 10% dostępu do opieki nad dzieckiem w wieku do 3 lat % 1 dostępu do banków, zakładów ubezpieczeniowych 9% 29% % oświaty, poziomu nauczania 29% 3 19% dostępu do bankomatów dostępu do bankomatów 9% % dostępu do opieki zdrowotnej możliwości studiowania 9% 2 30% 1 9% 11% dostępność do opieki nad osobami starszymi/zależnymi 21% 31% 2 1 możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych i poziomu wykształcenia osób dorosłych mieszkających na wsi % dostępu do obiektów sportowych i rekreacyjnych dostępu do opieki przedszkolnej % 1 możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych i poziomu wykształcenia osób dorosłych mieszkających na wsi 19% % możliwości dojazdu do innych miejscowości środkami komunikacji zbiorowej (np. dojazd do pracy autobusem, dojazd do szkoły itp.) 10% % 1 dostępu do kultury i sztuki, dostępnych rozrywek % dostępu do opieki nad dzieckiem w wieku do 3 lat 21% % 2 50% 7 100% bardzo zadowolony(a) raczej zadowolony(a) ani zadowolony(a) ani niezadowolony(a) raczej niezadowolony(a) bardzo niezadowolony(a) nie wiem, trudno powiedzieć 0% 2 50% 7 100% bardzo zadowolony(a) raczej zadowolony(a) ani zadowolony(a) ani niezadowolony(a) raczej niezadowolony(a) bardzo niezadowolony(a) nie wiem, trudno powiedzieć 2013 (mieszkańcy wsi N=1500) jesień

126 Ogólna ocena życia na wsi W21. Co Pana(i) zdaniem należy poprawić na obszarach wiejskich w Pani(a) powiecie w pierwszej kolejności? dostęp do opieki zdrowotnej dostęp do pozarolniczych miejsc pracy dbałość o środowisko naturalne dostępu do opieki nad dzieckiem w wieku do 3 lat dostęp do bezpiecznej i zdrowej żywności dostęp do obiektów sportowych i rekreacyjnych dostępność do opieki nad osobami starszymi/zależnymi dostęp do kultury na wsi, dostępnych rozrywek jakość edukacji w szkole podstawowej i gimnazjum dostęp do opieki przedszkolnej możliwości dojazdu do innych miejscowości środkami komunikacji zbiorowej (np. dojazd do pracy autobusem, dojazd do szkoły itp.) dostęp do edukacji na poziomie wyższym niż przedszkolny poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarstw rolnych dostęp do bankomatów dostęp do sieci kanalizacyjnej bezpieczeństwo dostęp do sieci gazowej dostęp do banków, zakładów ubezpieczeniowych dostęp do Internetu dostęp do sieci wodociągowej % 21% 1 21% 11% % % 19% 10% 3 3 0% 2 50% jesień (mieszkańcy wsi N=1500) 126

127 Ogólna ocena życia na wsi W22. Jakie są Pana(i) zdaniem trzy główne bariery/przeszkody w zwiększeniu aktywności mieszkańców wsi na rynku pracy (chodzi o pracę poza rolnictwem)? brak ofert pracy w pobliżu miejsca zamieszkania 1 11% niska dostępność do zorganizowanych form opieki nad dziećmi % niedostosowanie kwalifikacji mieszkańców wsi do rynku pracy 1 1 9% niskie kwalifikacje zawodowe osób mieszkających na obszarach wiejskich 11% 1 1 model życia rodzinnego 10% 1 Wskazanie I Wskazanie II słaba dostępność oferty edukacyjnej i szkoleniowej skierowanej do osób dorosłych zamieszkujących obszary wiejskie 10% 1 Wskazanie III wysoka atrakcyjność rolnictwa jako miejsca pracy dostępność do opieki nad osobami starszymi/zależnymi 1% 1% łatwe do zdobycia środki na utrzymanie z płatności bezpośrednich 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% (mieszkańcy wsi N=1500) 127

128 Ogólna ocena życia na wsi W23. Jaki rodzaj wsparcia Pana(i) zdaniem pozwoli(łby) zwiększyć aktywność mieszkańców obszarów wiejskich na rynku pracy? wsparcie udzielane dla osób rozpoczynających własną działalność gospodarczą 59% 59% dofinansowanie do opieki nad dziećmi 4 5 wsparcie tworzenia i utrzymania miejsc pracy wykonywanej na odległość lub w systemie elastycznego czasu pracy wsparcie możliwości podnoszenia ich umiejętności i kwalifikacji 3 39% 3 rolnicy doradztwo w zakresie rynku pracy i prowadzenia działalności gospodarczej wsparcie tworzenia (zakładania działalności) i rozwoju działalności, której kanałem dystrybucji lub sprzedaży jest Internet 3 31% 2 29% nierolnicy upowszechnianie e-usług wsparcie tworzenia i funkcjonowania klastrów % 2 50% 7 (rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 128

129 Ogólna ocena życia na wsi W24. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polska wieś? Czy Pana(i) zdaniem na wsi dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? mieszkańcy wsi beneficjenci PROW 1 51% 2 rolnicy % 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnnych zmian nie wiem/trudno powiedzieć (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; beneficjenci PROW N=287) 129

130 Ogólna ocena życia na wsi W24. W jakim kierunku Pana(i) zdaniem zmierza polska wieś? Czy Pana(i) zdaniem na wsi dokonują się zmiany na lepsze, na gorsze, czy też zarówno na lepsze jak i na gorsze? 50% % % % 21% 3 29% % % 29% % 1 0% wiosna 2011 jesień 2011 wiosna 2012 jesień na lepsze zarówno na lepsze jak i na gorsze tylko na gorsze nie ma żadnych zmian (mieszkańcy wsi N=1500) 130

131 Prezentacja wyników badania OPINIE NA TEMAT ŻYWNOŚCI 131

132 Opinie na temat żywności - wnioski 79% rolników i 8 nierolników uważa, że realizowany w szkołach program Szklanka mleka i Owoce w szkole jest potrzebny w celu kształtowania poprawnych nawyków żywieniowych dzieci i młodzieży. Zdecydowana większość badanych (91%) chciałaby mieć możliwość kupowania produktów bezpośrednio w gospodarstwach rolnych prowadzących sprzedaż artykułów pochodzących z własnej produkcji rolnej. Zdaniem mieszkańców wsi priorytetem w rozwoju sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów rolno-spożywczych powinna być promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach europejskich (wskazania 7 badanych). W ramach form wsparcia w zakresie rozwoju sprzedaży lokalnej produktów rolnospożywczych, mieszkańcy wsi oczekiwaliby przede wszystkim wsparcia finansowego dla rozwoju rynków sprzedaży lokalnej (6 badanych). 132

133 Opinie na temat żywności W25. Czy istnieje Pana(i) zdaniem potrzeba kształtowania wśród dzieci i młodzieży nawyków żywieniowych poprzez program Szklanka mleka i Owoce w szkole? mieszkańcy wsi mieszkańcy wsi jesień mieszkańcy wsi jesień nierolnicy nierolnicy jesień % nierolnicy jesień rolnicy % 1 rolnicy jesień rolnicy jesień % 0% 60% 80% 100% tak nie nie wiem/nie mam zdania (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 133

134 Opinie na temat żywności W25. Czy istnieje Pana(i) zdaniem potrzeba kształtowania wśród dzieci i młodzieży nawyków żywieniowych poprzez program Szklanka mleka i Owoce w szkole? W26. Czy Pana(-i) zdaniem realizacja programów Szklanka mleka i Owoce w szkole skłania rodziców do zmian w sposobie żywienia? W szczególności proszę ocenić czy zgadza się Pan(i) z następującymi twierdzeniami: mieszkańcy wsi nierolnicy ograniczenia w jadłospisie niezdrowych produktów (żywność typu fast food, słone przekąski, wysokosłodzone napoje itp.) 80% rolnicy 79% 1 uwzględnienia w jadłospisie w większym stopniu zdrowych produktów żywnościowych 8 1 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% tak nie nie wiem/nie mam zdania tak nie (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 134

135 Opinie na temat żywności W27. Czy chciał(a)by Pan(i) mieć możliwość kupowania produktów bezpośrednio w gospodarstwach rolnych prowadzących sprzedaż artykułów pochodzących z własnej produkcji rolnej? mieszkańcy wsi 51% nierolnicy 5 39% rolnicy 49% 0% 60% 80% 100% zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 135

136 Opinie na temat żywności W28. Które zagadnienia powinny być priorytetem w rozwoju sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów rolno-spożywczych? promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach europejskich 41% 21% promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce wysokojakościowych produktów (np. produktów ekologicznych, regionalnych i tradycyjnych czy wytwarzanych w ramach krajowych systemów jakości) na rynkach polskim i zagranicznych I wskazanie II wskazanie promocja i rozwój sprzedaży lokalnej wytwarzanych w Polsce produktów (m.in. sprzedaż bezpośrednio od producenta, rozwój sprzedaży targowiskowej) 21% 1 1 III wskazanie IV wskazanie promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach azjatyckich 21% 21% 1 0% 60% 80% (mieszkańcy wsi N=1500; wielokrotny wybór) 136

137 Opinie na temat żywności W28. Które zagadnienia powinny być priorytetem w rozwoju sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów rolno-spożywczych? promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach europejskich 3 21% 9% promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce wysokojakościowych produktów (np. produktów ekologicznych, regionalnych i tradycyjnych czy wytwarzanych w ramach krajowych systemów jakości) na rynkach polskim i zagranicznych I wskazanie II wskazanie promocja i rozwój sprzedaży lokalnej wytwarzanych w Polsce produktów (m.in. sprzedaż bezpośrednio od producenta, rozwój sprzedaży targowiskowej) 21% 1 1 III wskazanie IV wskazanie promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach azjatyckich 2 10% 0% 60% 80% (rolnicy N=867; wielokrotny wybór) 137

138 Opinie na temat żywności W28. Które zagadnienia powinny być priorytetem w rozwoju sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów rolno-spożywczych? promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach europejskich 4 2 promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce wysokojakościowych produktów (np. produktów ekologicznych, regionalnych i tradycyjnych czy wytwarzanych w ramach krajowych systemów jakości) na rynkach polskim i zagranicznych 1 2 I wskazanie II wskazanie promocja i rozwój sprzedaży lokalnej wytwarzanych w Polsce produktów (m.in. sprzedaż bezpośrednio od producenta, rozwój sprzedaży targowiskowej) 1 9% III wskazanie IV wskazanie promocja i rozwój sprzedaży wytwarzanych w Polsce produktów na rynkach azjatyckich % 60% 80% (nierolnicy N=633; wielokrotny wybór) 138

139 Opinie na temat żywności W29. Czy słyszał(a) Pan(i) o tym, że od 28 stycznia 2013 r. obowiązuje w Polsce zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO kukurydzy MON 810 i ziemniaka Amflora? W30. Czy uważa Pan(i), że żywności i produkty rolnicze powinny być znakowane/ opatrzone informacją w zakresie tego czy są wolne od GMO? mieszkańcy wsi 6 3 mieszkańcy wsi 8 nierolnicy 5 4 nierolnicy 8 rolnicy 70% 30% rolnicy 8 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% tak nie tak nie trudno powiedzieć (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 139

140 Opinie na temat żywności W31. Jakich form wsparcia oczekiwałby Pan(i) w zakresie rozwoju sprzedaży lokalnej produktów rolnospożywczych? wsparcie finansowe dla rozwoju rynków sprzedaży lokalnej (w szczególności targowisk wiejskich i miejskich) 31% 2 10% wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na bezpośrednią promocję produktów 1 1 wsparcie organizacyjne dla producentów lokalnych w zakresie sprzedaży produktów (szkolenia, doradztwo itp.) 1 1 I wskazanie wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na zwiększenie możliwości wprowadzenia produktu na rynek 2 II wskazanie III wskazanie wsparcie finansowe na specjalny system certyfikacji produktów sprzedawanych bezpośrednio od producenta 1 generalną kampanię promującą zakupy żywności bezpośrednio od producenta 0% 10% 30% 50% 60% 70% (mieszkańcy wsi N=1500; wielokrotny wybór) 140

141 Opinie na temat żywności W31. Jakich form wsparcia oczekiwał(a)by Pan(i) w zakresie rozwoju sprzedaży lokalnej produktów rolnospożywczych? wsparcie finansowe dla rozwoju rynków sprzedaży lokalnej (w szczególności targowisk wiejskich i miejskich) 2 2 9% wsparcie finansowe dla rozwoju rynków sprzedaży lokalnej (w szczególności targowisk wiejskich i miejskich) wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na bezpośrednią promocję produktów 19% 1 1 wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na bezpośrednią promocję produktów 21% 1 1 wsparcie organizacyjne dla producentów lokalnych w zakresie sprzedaży produktów (szkolenia, doradztwo itp.) 1 1 I wskazanie wsparcie organizacyjne dla producentów lokalnych w zakresie sprzedaży produktów (szkolenia, doradztwo itp.) 1 1 I wskazanie wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na zwiększenie możliwości wprowadzenia produktu na rynek 30% II wskazanie III wskazanie wsparcie finansowe dla producenta przeznaczone na zwiększenie możliwości wprowadzenia produktu na rynek 2 II wskazanie III wskazanie wsparcie finansowe na specjalny system certyfikacji produktów sprzedawanych bezpośrednio od producenta 1 generalną kampanię promującą zakupy żywności bezpośrednio od producenta 9% generalną kampanię promującą zakupy żywności bezpośrednio od producenta 9% wsparcie finansowe na specjalny system certyfikacji produktów sprzedawanych bezpośrednio od producenta 1 rolnicy 0% 60% 80% 0% 60% 80% nierolnicy (rolnicy N=867; nierolnicy N=633; wielokrotny wybór) 141

142 Opinie na temat żywności W32. Czy spotkał się Pan(i) z którymkolwiek z wymienionych poniżej systemów jakości żywności? Poznaj dobrą żywność rolnicy 6 beneficjenci PROW 60% rolnicy niebędący beneficjentami PROW 6 nierolnicy 6 powyżej zaprezentowano odsetek badanych, którzy spotkali się z oznaczeniem. 142

143 Opinie na temat żywności W32. Czy spotkał się Pan(i) z którymkolwiek z wymienionych poniżej systemów jakości żywności? Produkcja ekologiczna rolnicy 4 beneficjenci PROW 4 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 4 nierolnicy 41% Chroniona Nazwa Pochodzenia rolnicy - 2 beneficjenci PROW 21% rolnicy niebędący beneficjentami PROW 2 nierolnicy 1 Chronione Oznaczenie Geograficzne rolnicy 2 beneficjenci PROW 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 21% nierolnicy - 1 powyżej zaprezentowano odsetek badanych, którzy spotkali się z oznaczeniem. 143

144 Opinie na temat żywności W32. Czy spotkał się Pan(i) z którymkolwiek z wymienionych poniżej systemów jakości żywności? Gwarantowana Tradycyjna Specjalność rolnicy 21% beneficjenci PROW 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 19% nierolnicy - 1 Integrowana Produkcja rolnicy 19% beneficjenci PROW 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 19% nierolnicy 1 Jakość, Tradycja rolnicy 4 beneficjenci PROW 4 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 4 nierolnicy - 41% powyżej zaprezentowano odsetek badanych, którzy spotkali się z oznaczeniem. 144

145 Opinie na temat żywności W32. Czy spotkał się Pan(i) z którymkolwiek z wymienionych poniżej systemów jakości żywności? PSQ System Jakości Wieprzowiny rolnicy 2 beneficjenci PROW 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 21% nierolnicy 1 QMP Quality Meat Program rolnicy 2 beneficjenci PROW 2 rolnicy niebędący beneficjentami PROW 2 nierolnicy 1 QAFP System Gwarantowanej Jakości Żywności rolnicy 30% beneficjenci PROW 30% rolnicy niebędący beneficjentami PROW 30% nierolnicy 2 powyżej zaprezentowano odsetek badanych, którzy spotkali się z oznaczeniem. 145

146 Prezentacja wyników badania OCENA CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ 146

147 Ocena członkostwa w Unii Europejskiej - wnioski Zarówno dla badanych rolników, jak i nierolników myśli o fakcie członkostwa Polski w UE jesienią 2012 r. w większym stopniu niż obecnie towarzyszyła nadzieja, na którą w 2013 r. wskazywało 3 badanych. W roku 2013 uczuciem towarzyszącym jest w większym stopniu niepewność (wskazania 2 badanych). 5 badanych głosowało za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Gdyby badane osoby miały możliwość ponownego decydowania o tym fakcie, odsetek takich respondentów spadłby do 4. Pomimo tego, jedynie 11-1 badanych uważa, że dotychczasowe członkostwo miało zły wpływ na rozwój rolnictwa i wsi bądź ich gospodarstwa domowego. 147

148 Ocena członkostwa w Unii Europejskiej W33.1 Jakie uczucia towarzyszą dziś Panu(i), gdy myśli Pan(i) o tym, że Polska jest w Unii Europejskiej? Nadzieja 3 4 Nadzieja 31% 3 Niepewność 21% 2 Niepewność 1 2 Rozczarowanie Rozczarowanie 1 Radość 1 19% Radość 1 2 Obojętność 11% 9% Obojętność 1 1 Duma 9% Strach Strach Złość Złość Duma 11% Wstyd Wstyd 0% 10% 30% 50% jesień 0% 10% % jesień (rolnicy N=867) (wielokrotny wybór) (nierolnicy N=633) 148

149 Ocena członkostwa w Unii Europejskiej W33.2 Jak głosował Pan(i) w referendum o przystąpieniu Polski do Unii, Europejskiej? W33.3 Gdyby dziś miał(a) Pan(i) ponownie decydować w referendum o przystąpieniu Polski do Unii, Europejskiej, to jak by Pan(i) głosował(a)? 1 rolnicy 49% 19% mieszkańcy wsi % 1 Za przystąpieniem Nie głosowałam(-em) Przeciwko przystąpieniu Nie wiem 0% 60% 80% 100% Za przystąpieniem Przeciwko przystąpieniu Nie głosował(a)bym wcale Nie wiem (mieszkańcy wsi N=1500) (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867) 149

150 Ocena członkostwa w Unii Europejskiej W33.4 Jaki wpływ, Pana(i) zdaniem, miało dotychczasowe członkostwo na rozwój: Pana(i) gospodarstwa domowego Rolnictwa i wsi mieszkańcy wsi % mieszkańcy wsi 9% 49% 31% 10% 1% rolnicy 4 11% 1% rolnicy 5 29% 10% 1% beneficjenci płatności bezpośrednich 4 39% 10% 1% beneficjenci płatności bezpośrednich 5 2 9% beneficjenci PROW beneficjenci PROW 4 29% 1 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Raczej źle Zdecydowanie źle 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Raczej źle Zdecydowanie źle (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 150

151 Ocena członkostwa w Unii Europejskiej W33.5 Jaki wpływ, Pana(i) zdaniem, ma Wspólna Polityka Rolna na: Na rozwój pańskiej miejscowości Na sytuację Pana(i) gospodarstwa domowego mieszkańcy wsi 4 39% 1% mieszkańcy wsi 31% 5 9% rolnicy 4 3 1% rolnicy 39% 4 9% 1% beneficjenci płatności bezpośrednich 51% 3 1% beneficjenci płatności bezpośrednich 4 beneficjenci PROW 4 beneficjenci PROW 4 4 9% 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Raczej źle Zdecydowanie źle 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Raczej źle Zdecydowanie źle (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 151

152 Prezentacja wyników badania OCENA INSTYTUCJI DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH 152

153 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - wnioski Najwięcej pozytywnych, jak i negatywnych odczuć wśród działań podejmowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w okresie ostatnich 6 m-cy wzbudzają kwestie dbania o interesy wsi i rolnictwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) oraz na forum krajowym (w tym Rady Ministrów). Wśród inicjatyw podejmowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez mieszkańców wsi najlepiej oceniane są działania wprowadzające całkowity zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO. Badani mieszkańcy wsi w największym stopniu wyrażają chęć pozyskiwania informacji z audycji i komunikatów w telewizji (w odniesieniu do wszystkich analizowanych instytucji). Ponadto respondenci dobrze oceniają pracę i jakość obsługi analizowanych instytucji. 153

154 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW W33a. Jak Pan(i) ocenia działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmowane w okresie ostatnich 6 m-cy w następujących obszarach? Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) % Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 1% 1 61% Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) 1 59% Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów w np Nadzór nad instytucjami wdrażającymi unijnie i krajowe instrumenty dla wsi, rolnictwa i rybactwa(arimr, KRUS, ANR, ARR) 2 49% Nadzór nad instytucjami wdrażającymi unijnie i krajowe instrumenty dla wsi, rolnictwa i rybactwa(arimr, KRUS, ANR, ARR) 2 21% 4 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) % Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów np 30% 2 1% 3 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 30% 2 4 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 3 2 1% 39% 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Raczej źle Zdecydowanie źle Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Raczej źle Zdecydowanie źle Trudno powiedzieć/ nie mam zdania (mieszkańcy wsi N=1500) (rolnicy N=867) 154

155 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW W33a. Jak Pan(i) ocenia działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmowane w okresie ostatnich 6 m-cy w następujących obszarach? Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 1% 1 6 Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 1 60% Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) 2 1 1% 59% Dbanie o interesy rybołówstwa/rybactwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) Nadzór nad instytucjami wdrażającymi unijnie i krajowe instrumenty dla wsi, rolnictwa i rybactwa(arimr, KRUS, ANR, ARR) Nadzór nad instytucjami wdrażającymi unijnie i krajowe instrumenty dla wsi, rolnictwa i rybactwa(arimr, KRUS, ANR, ARR) 30% 2 4 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum krajowym (w tym Rady Ministrów) 3 31% 3 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) 30% 30% 1% 3 Dbanie o interesy wsi i rolnictwa na forum unijnym i międzynarodowym (w tym aktywność w zakresie tworzenia prawa wspólnotowego) % 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Raczej źle Zdecydowanie źle Trudno powiedzieć/ nie mam zdania Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Raczej źle Zdecydowanie źle Trudno powiedzieć/ nie mam zdania (beneficjenci PROW N=287) (beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 155

156 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW W35. Jak ocenia Pan(i) następujące inicjatywy podejmowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ciągu ostatnich 6 m-cy (w skali od 1 do 5)? Propozycje rozwiązań w zakresie wyeliminowania z przetargów ograniczonych na zakup ziemi z zasobu ANR osób podstawianych tzw. słupów % Propozycje rozwiązań w zakresie wyeliminowania z przetargów ograniczonych na zakup ziemi z zasobu ANR osób podstawianych tzw. słupów Działania mające na celu wyjaśnienie spraw związanych z fałszowaniem jakości polskiej żywności 31% 1 4 Działania mające na celu wyjaśnienie spraw związanych z fałszowaniem jakości polskiej żywności Działania wprowadzające całkowity zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO 9% Działania wprowadzające całkowity zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO 10% 3 1 Nowe nabory wniosków o pomoc w ramach Modernizacja gospodarstw rolnych; Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 3 1 1% 4 Nowe nabory wniosków o pomoc w ramach Modernizacja gospodarstw rolnych; Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 39% 1 1% Zapewnienie dobrych warunków finansowania rolnictwa i rozwoju wsi ze środków UE po 2013 r. (np. średnia wysokość płatności bezpośrednich zbliżona do średniej UE) % 4 Zapewnienie dobrych warunków finansowania rolnictwa i rozwoju wsi ze środków UE po 2013 r. (np. średnia wysokość płatności bezpośrednich zbliżona do średniej UE). 39% 1 1% 39% 0% 60% 80% 100% bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle obojętne / nie mam zdania 0% 60% 80% 100% bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle obojętne / nie mam zdania (mieszkańcy wsi N=1500) (rolnicy N=867) 156

157 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW W35. Jak ocenia Pan(i) następujące inicjatywy podejmowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ciągu ostatnich 6 m-cy (w skali od 1 do 5)? Propozycje rozwiązań w zakresie wyeliminowania z przetargów ograniczonych na zakup ziemi z zasobu ANR osób podstawianych tzw. słupów. 1 31% 1 3 Propozycje rozwiązań w zakresie wyeliminowania z przetargów ograniczonych na zakup ziemi z zasobu ANR osób podstawianych tzw. słupów. 9% 29% 1 4 Działania mające na celu wyjaśnienie spraw związanych z fałszowaniem jakości polskiej żywności 1 39% 1 1% 29% Działania mające na celu wyjaśnienie spraw związanych z fałszowaniem jakości polskiej żywności 9% Działania wprowadzające całkowity zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO 1 39% 1 1% 30% Działania wprowadzające całkowity zakaz stosowania materiału siewnego odmian GMO 10% 11% 1% 3 Nowe nabory wniosków o pomoc w ramach Modernizacja gospodarstw rolnych; Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 4 1 1% 3 Nowe nabory wniosków o pomoc w ramach Modernizacja gospodarstw rolnych; Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 4 1 1% 3 Zapewnienie dobrych warunków finansowania rolnictwa i rozwoju wsi ze środków UE po 2013 r. (np. średnia wysokość płatności bezpośrednich zbliżona do średniej UE). 4 31% Zapewnienie dobrych warunków finansowania rolnictwa i rozwoju wsi ze środków UE po 2013 r. (np. średnia wysokość płatności bezpośrednich zbliżona do średniej UE). 41% 1 3 0% 60% 80% 100% 0% 60% 80% 100% bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle obojętne / nie mam zdania bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle obojętne / nie mam zdania (beneficjenci PROW N=287) (beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) 157

158 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW R24. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności MRiRW ( w tym m.in. o środków UE przeznaczonych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich, wynikach dyskusji na temat przyszłego kształu WPR)? z audycji i komunikatów w telewizji z materiałów informacyjnych u Sołtysa z prasy od pracowników w MRiRW z audycji i komunikatów radiowych z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ARiMR % 5 ze strony internetowej MRiRW z infolinii ARiMR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) podczas szkoleń i konferencji z materiałów i strony internetowej KSOW 1 0% 10% 30% 50% 60% jesień 2012 wiosna (rolnicy N=867; wielokrotny wybór) 158

159 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - MRiRW R24. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności MRiRW ( w tym m.in. o środków UE przeznaczonych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich, wynikach dyskusji na temat przyszłego kształu WPR)? z materiałów informacyjnych u Sołtysa z audycji i komunikatów w telewizji 5 5 z audycji i komunikatów radiowych podczas szkoleń i konferencji z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ARiMR z prasy od pracowników w MRiRW % 3 ze strony internetowej MRiRW od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego 1 2 z infolinii ARiMR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) z materiałów i strony internetowej KSOW 0% 10% 30% 50% 60% 70% (beneficjenci PROW N=279; wielokrotny wybór) 159

160 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W37. Jak ogólnie ocenia Pan/i działalność Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Odpowiedzi 2 ankietowanych, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy załatwiali sprawy bezpośrednio w jednostkach ARiMR (pytanie W36) 1 1% Bardzo dobrze 1 Dobrze Źle Bardzo źle 6 Nie wiem/ trudno powiedzieć (osoby, które w okresie ostatnich12m-cy załatwiały sprawy bezpośrednio w jednostkach ARiMR N=356) 160

161 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W38. Przeczytam Panu(i) kilka zagadnień dotyczących działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia: Odpowiedzi 2 ankietowanych, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy załatwiali sprawy bezpośrednio w jednostkach ARiMR (pytanie W36) możliwość kontaktu telefonicznego 5 1% 9% godziny otwarcia Agencji 6 1 zrozumiałość formularzy i ksiąg rejestracji zwierząt 50% 2 10% 10% zrozumiałość wniosku o wsparcie w ramach PROW % 1 zrozumiałość wniosku o płatność bezpośrednią % szybkość złożenia wniosku o przyznanie pomocy) w ramach PROW (długość czasu jaki zajmuje ta czynność) 4 2 1% 1 szybkość złożenia wniosku o przyznanie pomocy - w ramach płatności bezpośrednich (długość czasu jaki zajmuje ta czynność) 10% 49% 2 1% jakość obsługi % 1% kompetencje pracowników 10% 6 1 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% bardzo dobrze dobrze ani dobra ani zła źle bardzo źle trudno powiedzieć/ nie mam zdania (osoby, które w okresie ostatnich12m-cy załatwiały sprawy bezpośrednio w jednostkach ARiMR N=356) 161

162 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W39. Przeczytam Panu(i) kilka zagadnień dotyczących działalności informacyjnej ARiMR. Jak ocenia Pan(i) sposób informowania o instrumentach wsparcia ARiMR w różnych formach przekazu. Broszurach, ulotkach i książkach 2 19% 2 2 Na infolinii ARiMR % Portalach internetowych innych niż portal ARiMR % Portalu internetowym ARiMR 10% Prasie 10% 29% 2 1% 9% Radiu 10% 29% 2 1% 2 9% Telewizji 1 30% 2 1% 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% bardzo dobrze dobrze ani dobra ani zła źle bardzo źle nie spotkałem się z informacjami o ARiMR w tym nośniku informacji trudno powiedzieć/ nie mam zdania (mieszkańcy wsi N=1500) 162

163 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W39. Przeczytam Panu(i) kilka zagadnień dotyczących działalności informacyjnej ARiMR. Jak ocenia Pan(i) sposób informowania o instrumentach wsparcia ARiMR w różnych formach przekazu. Broszurach, ulotkach i książkach Na infolinii ARiMR 9% 19% 1 1% 2 2 Portalach internetowych innych niż portal ARiMR 19% Portalu internetowym ARiMR 11% Prasie 10% 3 2 1% 19% Radiu 10% 3 2 1% 2 Telewizji % 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% bardzo dobrze dobrze ani dobra ani zła źle bardzo źle nie spotkałem się z informacjami o ARiMR w tym nośniku informacji trudno powiedzieć/ nie mam zdania (rolnicy N=867) 163

164 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W40. Bardzo proszę, by teraz wskazał(a) Pan(i) trzy najważniejsze/najpilniejsze propozycje zmian/usprawnień w funkcjonowaniu ARiMR. 2 badanych mieszkańców wsi wskazało propozycje zmian/usprawnień w funkcjonowaniu ARiMR. 1% 1% brak uwag inne zwiększenie poziomu dofinansowań zwiększenie dostępności, wydłużenie godzin otwarcia mniej biurokracji szybkość załatwiania spraw 7 łatwiejsze, bardziej zrozumiałe formularze więcej informacji i poprawa dostępu do nich lepsza obsługa, kompetencje pracowników (mieszkańcy wsi N=1500) 164

165 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W41. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności ARiMR ( w tym m.in. o środkach UE przeznaczonych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich)? z audycji i komunikatów w telewizji 2 11% 1 z prasy 1 1 z materiałów informacyjnych u Sołtysa 1 10% od pracowników w placówkach ARiMR 2 z audycji i komunikatów radiowych 1 10% ze strony internetowej ARiMR I Wskazanie II Wskazanie z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ARiMR 9% III Wskazanie od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego z infolinii ARiMR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) z materiałów i strony internetowej KSOW 1% 1% 1% 1% 1% IV Wskazanie podczas szkoleń i konferencji 1% 1% 1% inne 1% 1% 1% 0% 10% 30% 50% 60% (mieszkańcy wsi N=1500) 165

166 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARIMR W41. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności ARiMR ( w tym m.in. o środkach UE przeznaczonych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich)? z audycji i komunikatów w telewizji 2 11% 1 z materiałów informacyjnych u Sołtysa 1 1 9% od pracowników w placówkach ARiMR 2 z Prasy 11% 1 z audycji i komunikatów radiowych 1 10% z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ARiMR 1 I Wskazanie II Wskazanie ze strony internetowej ARiMR III Wskazanie IV Wskazanie od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego 1% z infolinii ARiMR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) 1% z materiałów i strony internetowej KSOW podczas szkoleń i konferencji inne 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 0% 0% 0% 10% 30% 50% 60% (rolnicy N=867) 166

167 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ANR W43. Jak ocenia Pan(i) jakość obsługi w jednostkach ANR? Odpowiedzi 1 ankietowanych, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy załatwiali sprawy bezpośrednio w jednostkach ANR (pytanie W42) wschodni 1 7 9% północny 21% 5 21% północno-zachodni 80% 11% południowy 4 5 południowo-zachodni 9 centralny 1 81% ogółem 10% 71% 1 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bardzo dobrze Dobrze Źle Nie wiem/trudno powiedzieć (osoby, które w okresie ostatnich 12m-cy załatwiały sprawy bezpośrednio w jednostkach Agencji Nieruchomości Rolnych N=206) 167

168 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ANR W44. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności ANR, w tym m.in. o możliwości zakupu ziemi będącej w zasobach ANR? z audycji i komunikatów w telewizji 5 z prasy z materiałów informacyjnych u Sołtysa 39% 3 z audycji i komunikatów radiowych od pracowników w placówkach ANR 3 3 ze strony internetowej ANR z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ANR od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego z infolinii ANR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) z materiałów i strony internetowej KSOW podczas szkoleń i konferencji inne 1 21% 0% 10% 30% 50% 60% (mieszkańcy wsi N=1500; wielokrotny wybór) 168

169 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ANR W44. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności ANR, w tym m.in. o możliwości zakupu ziemi będącej w zasobach ANR? z audycji i komunikatów w telewizji 5 z materiałów informacyjnych u Sołtysa 4 z Prasy od pracowników w placówkach ANR z audycji i komunikatów radiowych z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ANR ze strony internetowej ANR z infolinii ANR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego z materiałów i strony internetowej KSOW podczas szkoleń i konferencji inne/ proszę podać jakie 0% 10% 30% 50% 60% (rolnicy N=867; wielokrotny wybór) 169

170 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARR W46. Jak ocenia Pan(i) jakość obsługi w jednostkach ARR? Odpowiedzi 1 ankietowanych, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy załatwiali sprawy bezpośrednio w jednostkach ARR (pytanie W45) rolnicy % nierolnicy 21% 6 11% 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bardzo dobrze Dobrze Źle Bardzo źle Nie wiem/trudno powiedzieć (Osoby, które w okresie ostatnich 12m-cy załatwiały sprawy bezpośrednio w jednostkach Agencji Rynku Rolnego: rolnicy N=208; nierolnicy N=28) 170

171 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - ARR W47. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności ARR, w tym m.in. programu Szklanka mleka? Z audycji i komunikatów w telewizji 5 5 z materiałów informacyjnych u Sołtysa 2 4 z Prasy 4 z audycji i komunikatów radiowych 3 3 od pracowników w ARR 21% 3 ze strony internetowej ARR z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach ARR od pracowników Ośrodka Doradztwa Rolniczego 21% 21% 1 rolnicy nierolnicy z infolinii ARR (bezpłatnego połączenia telefonicznego) podczas szkoleń i konferencji z materiałów i strony internetowej KSOW inne 11% 0% 10% 30% 50% 60% (rolnicy N=867; nierolnicy N=633; wielokrotny wybór) 171

172 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS W49. Jak ocenia Pan(i) jakość obsługi w jednostkach KRUS? Odpowiedzi 2 ankietowanych, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy załatwiali sprawy bezpośrednio w jednostkach KRUS (pytanie W48) wschodni 1 7 1% północny 2 70% północno-zachodni 1 7 1% południowy 10% 69% 21% południowo-zachodni 11% 7 centralny 2 69% ogółem 1 7 1% 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle nie wiem/trudno powiedzieć (osoby, które w okresie ostatnich 12m-cy załatwiały sprawy bezpośrednio w jednostkach KRUS N=352) 172

173 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS W50. Rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne o powierzchni gruntów rolnych 6 ha przeliczeniowych i więcej, zobowiązani są do płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 1 zł miesięcznie za każdy pełen hektar przeliczeniowy od każdej osoby ubezpieczonej w gospodarstwie. Czy uważa Pan(i), że jest to duże obciążenie dla budżetu domowego rodzin rolniczych? rolnicy ubezpieczeni w KRUS % 9% 1 rolnicy nieubezpieczeni w KRUS % nierolnicy % 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% tak, bardzo duże niezależnie od rodzaju i wielkości gospodarstwa rolnego oraz rodziny rolnika tak, duże niezależnie od rodzaju i wielkości gospodarstwa rolnego oraz rodziny rolnika nie jest to duże obciążenie niezależnie od rodzaju i wielkości gospodarstwa rolnego oraz rodziny rolnika jest duże lub bardzo duże wyłącznie dla rodzin rolniczych posiadających dzieci nie jest duże wyłącznie dla właścicieli dużych gospodarstw rolnych nie wiem/ trudno powiedzieć (nierolnik N=633; rolnik ubezpieczony w KRUS N=550; rolnik nieubezpieczony w KRUS N=317) 173

174 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS W51. Czy zdaniem Pana/Pani rolnicy podejmujący krótkotrwałe zatrudnienie (np. umowa zlecenie, umowa o pracę) powinni mieć możliwość pozostania dodatkowo (dobrowolnie) w KRUS? rolnicy ubezpieczeni w KRUS 3 4 1% 1 rolnicy nieubezpieczeni w KRUS 19% % nierolnicy % 10% 30% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć/nie mam zdania (nierolnik N=633; rolnik ubezpieczony w KRUS N=550; rolnik nieubezpieczony w KRUS N=317) 174

175 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS R25. Czy w ostatnim roku przebywał(a) Pan(i) na rehabilitacji leczniczej w Zakładzie Rehabilitacji Leczniczej KRUS? Jeśli tak, to jak ocenia Pan (i) jakość odbytej rehabilitacji w tym ośrodku? 1% Tak przebywałe(a)m i oceniam bardzo dobrze Tak przebywałe(a)m i oceniam dobrze 9 Tak przebywałe(a)m i oceniam źle Nie przebywałe(a)m (rolnik N=867) 175

176 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS W52. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności KRUS, w tym m.in. o świadczeniach realizowanych przez KRUS? z audycji i komunikatów w telewizji od pracowników w placówkach KRUS z materiałów informacyjnych u Sołtysa z Prasy z audycji i komunikatów radiowych ze strony internetowej KRUS z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach KRUS podczas szkoleń i konferencji z materiałów i strony internetowej KSOW 1% % 19% % % 0% 10% 30% 50% 60% jesień 2012 wiosna (rolnicy N=867; wielokrotny wybór) Do porównania wybrano najczęściej wskazywane źródła w roku

177 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich - KRUS W52. Z jakiego źródła chciał(a)by Pan(i) pozyskiwać informacje o działalności KRUS, w tym m.in. o świadczeniach oferowanych przez KRUS? z audycji i komunikatów w telewizji z Prasy z audycji i komunikatów radiowych od pracowników w placówkach KRUS z materiałów informacyjnych u Sołtysa ze strony internetowej KRUS z materiałów informacyjnych udostępnianych w placówkach KRUS z materiałów i strony internetowej KSOW z infolinii KRUS (bezpłatnego połączenia telefonicznego) podczas szkoleń i konferencji 9% 1% 1% 3 41% 41% % % % 0% 10% 30% 50% 60% jesień 2012 wiosna (nierolnicy N=633; wielokrotny wybór) Do porównania wybrano najczęściej wskazywane źródła w roku

178 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich W53. Jakie zna Pan(i) organizacje pozarządowe działające na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich? Ilość wskazań: nierolnicy rolnicy mieszkańcy wsi kółka rolnicze OSP KSOW ARR Izby Rolnicze ODR (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633) ze względu na słabą znajomość pozarządowych organizacji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich pominięto ich ocenę 178

179 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich W55. Jak ocenia Pan(i) pracę/działalność rolniczych związków zawodowych w Pana(i) regionie? W56. Jak ocenia Pan(i) pracę/działalność izb rolniczych z Pana(i) regionu? bardzo dobrze mieszkańcy wsi 1 1% 4 2 dobrze rolnicy 2 beneficjenci PROW 21% beneficjenci płatności bezpośrednich 1% 1% 49% % 1 31% 1 1% źle bardzo źle 0% 60% 80% 100% bardzo dobrze dobrze źle bardzo źle nie znam żadnego rolniczego związku zawodowego działającego w moim regionie nie wiem/trudno powiedzieć 4 nie wiem nic o tym, żeby w moim regionie funkcjonowała izba rolnicza nie wiem/trudno powiedzieć (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich N=558) mieszkańcy wsi N=

180 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich W57. Czy w okresie ostatnich 12 m-cy korzystał (a) Pan(i) z usług doradczych/pomocy Ośrodka Doradztwa Rolniczego? Jeśli tak, to czego ona dotyczyła? Nie, nie korzystałe(a)m 91% Tak było to doradztwo indywidualne dotyczące uzyskania środków pomocowych UE Tak było to szkolenie Tak, pomoc dotyczyła uzyskania kredytu Tak, pomoc dotyczyła innego zagadnienia Tak, dotyczyło to wymogów cross-compliance Tak, pomoc dotyczyła ubezpieczenia gospodarstwa Tak, dotyczyło to określenia potrzeb modernizacyjnych mojego gospodarstwa rolnego 1% 1% 0% 60% 80% 100% (mieszkańcy wsi N=1500) 180

181 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich W57. Czy w okresie ostatnich 12 m-cy korzystał (a) Pan(i) z usług doradczych/pomocy Ośrodka Doradztwa Rolniczego? Jeśli tak, to czego ona dotyczyła? mieszkańcy wsi 9% 91% rolnicy 1 8 rolnicy będący beneficjentami PROW 21% 79% nierolnicy 9 beneficjenci PROW 21% 79% beneficjenci płatności bezpośrednich 1 8 0% 60% 80% 100% tak nie (mieszkańcy wsi N=1500; rolnicy N=867; nierolnicy N=633; beneficjenci PROW N=287; beneficjenci płatności bezpośrednich N=558; rolnicy będący beneficjentami PROW N=279) 181

182 Ocena instytucji działających na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich W58. Jak ocenia Pan(i) jakość usługi doradczej/pomocy, z której korzystał(a) Pan(i) w ODR? bardzo dobrze 9% 2 dobrze źle 5 nie wiem/trudno powiedzieć (osoby, które w okresie ostatnich 12 m-cy korzystały z usług doradczych/pomocy Ośrodka Doradztwa Rolniczego N=140) 182

183 Prezentacja wyników badania OCENA EFEKTYWNOŚCI KAMPANII INFORMACYJNYCH I ŹRÓDEŁ INFORMACJI O ROZWOJU WSI I ROLNICTWA 183

184 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa - wnioski Bardzo niewielu rolników i nierolników wskazało, że informacji o działaniach związanych z rozwojem wsi i rolnictwa było zbyt dużo (nie więcej niż w obszarze poszczególnych działań). Do 3 beneficjentów PROW i 21% rolników niebędących beneficjentami dotarły informacje o przyjęciu przez Radę Ministrów Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata Największe odsetki rolników i nierolników czerpią informacje na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi, z: telewizji (51% rolników i 41% nierolników), radia (2 rolników i nierolników) oraz od sąsiada/znajomych/rodziny (2 rolników i 1 nierolników). Rolnicy i nierolnicy wśród stacji radiowych, które są najważniejszymi źródłami informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi, wymieniali najczęściej Radio Zet (3 rolników i 30% nierolników) i RMF FM (1 rolników i nierolników). Wśród telewizji wymieniano najczęściej TVP 1 (7 rolników i 70% nierolników) i TVP 2 (21% rolników i 30% nierolników). Z kolei wśród portali internetowych najczęściej wymieniano: wp.pl (1 rolników i 3 nierolników) oraz onet.pl (1 rolników i 2 nierolników). Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu codziennych wydawnictw prasowych należą natomiast Gazeta Wyborcza (1 rolników i nierolników) i Fakt (2 rolników i 9% nierolników). Spośród prasy specjalistycznej/tematycznej najczęściej wskazywano Top AGRAR. 184

185 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W59. Czy informacji przekazywanych za pośrednictwem telewizji, radia, prasy, wydawnictw własnych - broszur, ulotek, portali internetowych, dotyczących poniższych działań było w 2012r.: Zasad integrowanej ochrony roślin 4 31% 21% Zasad integrowanej ochrony roślin Kredytów preferencyjnych dla rolnictwa 4 31% Kredytów preferencyjnych dla rolnictwa Zasad wsparcia Grup producentów rolnych 41% 3 21% Zasad wsparcia Grup producentów rolnych % Stosowania zasad bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w gospodarstwie rolnym 4 30% 1 Stosowania zasad bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w gospodarstwie rolnym Zasad przystąpienia do działań leśnych (zalesianie w ramach PROW ) % Zasad przystąpienia do działań leśnych (zalesianie w ramach PROW ) 29% 2 Stanowiska polskiego Rządu ws Stanowiska polskiego Rządu ws Informacji rynkowych (ceny art. rolnych i środków do produkcji rolnej) 50% 29% 1 Informacji rynkowych (ceny art. rolnych i środków do produkcji rolnej) 21% 3 Zasad ubiegania się o wsparcie w ramach działań PROW i zmian w tym Zasad ubiegania się o wsparcie w ramach działań PROW i zmian w tym 31% 2 3 Norm i wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) 3 Norm i wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) 31% 2 39% Zasad przystąpienia do Programu rolnośrodowiskowego 4 29% 1 Zasad przystąpienia do Programu rolnośrodowiskowego Zasad przyznawania i rodzajów płatności obszarowych Zasad przyznawania i rodzajów płatności obszarowych 41% 19% 3 Wyników (efektów) PROW Wyników (efektów) PROW % 21% 3 0% 60% 80% 100% w sam raz ani nie za dużo ani nie za mało zbyt dużo zbyt mało nie wiem/trudno powiedzieć 0% 10%30%50%60%70%80%90%100% w sam raz ani nie za dużo ani nie za mało zbyt dużo zbyt mało nie wiem/trudno powiedzieć (rolnicy N=867) (nierolnicy N=633) 185

186 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W60. Czy dotarły do Pana(i) informacje o Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata ? rolnicy niebędący beneficjentami PROW 21% 79% beneficjenci PROW 3 6 0% 60% 80% 100% Tak Nie (beneficjenci PROW N=287; rolnicy niebędący beneficjentami PROW N=588) 186

187 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W61. Skąd najczęściej czerpie Pan(i) informacje na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi? z telewizji z radia od sąsiada, rodziny lub znajomych nie szukam takich informacji/ nie jestem zainteresowany(a) takimi z ogłoszeń umieszczonych na tablicach w urzędzie gminy, urzędzie z Internetu z prasy codziennej/ dziennika ze specjalnych informatorów i broszur wyłożonych/ dostępnych w bezpośrednio od pracowników oddziałów/ placówek terenowych ARiMR/ z prasy specjalistycznej/ tematycznej (tygodnik, miesięcznik, kwartalnik) z infolinii telefonicznej ze spotkań organizowanych przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego z informatorów i powiadomień wysyłanych przez ARiMR/ ANR/ ARR/ KRUS z innych źródeł ze spotkań z przedstawicielami partii politycznych i organizacji społecznych ze spotkań z przedstawicielami związków zawodowych / organizacji % 1 10% 10% 10% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% % 4 rolnicy 51% nierolnicy 0% 10% 30% 50% 60% (rolnicy N=867; nierolnicy N=633) 187

188 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W62. Jako jedno z trzech najważniejszych źródeł informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi wymienił(a) Pan(i) radio. Bardzo proszę wskazać jakie są to stacje radiowe? Radio ZET 30% 3 RMF FM Program 1 Polskiego Radia Wykres prezentuje najczęściej wymieniane stacje radiowe Radio Kielce 9% Elka Radio Maryja 9% 1 rolnicy nierolnicy (rolnicy, którzy wymienili radio jako źródło N=223; nierolnicy, którzy wymienili radio jako źródło N=128) 0% 10% % 3 188

189 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W63. Jako jedno z trzech najważniejszych źródeł informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi wymienił(a) Pan(i) telewizję. Bardzo proszę wskazać jakie są to stacje telewizyjne? TVP1 7 70% TVP2 21% 30% TVP Info 9% TVN % POLSAT 1 rolnicy 2 nierolnicy TVN 11% 0% 10% 30% 50% 60% 70% 80% Wykres prezentuje najczęściej wymieniane stacje telewizyjne Szczegóły dotyczące audycji ankietowani wymieniali rzadko. Najczęstszą odpowiedzią był Agrobiznes - wskazany przez 1 rolników i nierolników. (rolnicy, którzy wymienili telewizję jako źródło N=445; nierolnicy, którzy wymienili telewizję jako źródło N=257) 189

190 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W64. Jako jedną z trzech najważniejszych źródeł informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi wymienił(a) Pan(i) Internet. Bardzo proszę wskazać jakie są to portale/ serwisy? Wykres prezentuje najczęściej wymieniane portale/serwisy Internetowe (rolnicy, którzy wymienili Internet jako źródło N=112; nierolnicy, którzy wymienili Internet jako źródło N=65) rolnicy nierolnicy 0% 10% % 3 190

191 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W65. Jako jedną z trzech najważniejszych źródeł informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi wymienił(a) Pan(i) prasę codzienną/ dzienniki. Bardzo proszę wskazać jakie są to gazety (dzienniki)? Fakt 9% 2 Gazeta wyborcza Dziennik Wschodni Głos koszaliński 9% 9% 1 Wykres prezentuje najczęściej wymieniane gazety codzienne (dzienniki) Panorama Echo dnia Tygodnik rolniczy 9% 2 rolnicy nierolnicy (rolnicy, którzy wymienili gazety codzienne jako źródło N=91; nierolnicy, którzy wymienili gazety codzienne jako źródło N=65) Dziennik łódzki 0% 10% % 191

192 Ocena efektywności kampanii informacyjnych i źródeł informacji o rozwoju wsi i rolnictwa W66. Jako jedną z trzech najważniejszych źródeł informacji na temat zmian zachodzących na wsi i rolnictwie oraz możliwości uzyskania środków na rozwój produkcji rolniczej, gospodarstwa rolnego lub innego wsparcia kierowanego do mieszkańców wsi wymienił(a) Pan(i) prasę specjalistyczną/ tematyczną (tygodnik, miesięcznik, kwartalnik). Bardzo proszę wskazać jakie są to gazety? Top AGRAR 2 Tygodnik Rolniczy 1 Wykres prezentuje najczęściej wymienianą prasę specjalistyczną/ tematyczną) Poradnik Rolniczy Aktualności 9% 11% (rolnicy, którzy wymienili prasę specjalistyczną/ tematyczną jako źródło N=44; nierolnicy nie wskazali konkretnych gazet) Farmer 9% 0% 10% % 192

193 Prezentacja wyników badania ELEKTRONICZNE ŹRÓDŁA INFORMACJI 193

194 Elektroniczne źródła informacji- wnioski Największy odsetek badanych rolników w przyszłości chciałby skorzystać z dostępu online do informacji o cenach na rynku rolno-spożywczym (41%) oraz z możliwości sprzedaży własnych artykułów rolno-spożywczych przez Internet (założenie i prowadzenie sklepu on-line) (). Jako główną przyczynę braku zainteresowania rolników e-usługami oferowanymi przez administrację publiczną badani rolnicy podawali fakt, iż nawet przy takiej możliwości część dokumentów i tak trzeba dostarczać w wersji papierowej (5). Zdaniem największej grupy badanych rolników (3), aby zachęcić rolników do większego korzystania z e-usług, instytucje powinny przeprowadzić szkolenia instruktażowe. 194

195 Elektroniczne źródła informacji R26. Z jakich usług chciałby Pan(i) móc w przyszłości korzystać na drodze elektronicznej (on-line)? Dostęp on-line do informacji o cenach na rynku rolno-spożywczym Możliwość sprzedaży własnych artykułów rolno-spożywczych przez internet (założenie i prowadzenie sklepu on-line) Elektroniczne narzędzia wsparcia zarzadzania własnym gospodarstwem rolnym w zakresie planowania cyklu produkcji lub obliczania opłacalności za pomocą aplikacji na stronach www Dostęp on-line do informacji agrometeorologicznych Dostęp do krajowego i zagranicznego rynku zbytu i zaopatrzenia on-line umożliwiający zawieranie umów, umieszczanie reklam i informacji o producencie i produktach na portalach krajowych i zagranicznych, dokonywanie zakupów do produkcji rolnej przez Dostęp on-line do informacji o wsparciu publicznym dot. promocji żywności Dostęp on-line do informacji o mechanizmach zapewniania bezpieczeństwa żywności Dostęp on-line do informacji pochodzących z rejestrów publicznych dotyczących powierzchni i położenia nieruchomości (np. mapy ewidencyjne, wypis z rejestru gruntów itp.) Dostęp on-line do usług doradczych w zakresie produkcji rolniczej i rybackiej Prowadzenie rachunkowości on-line Możliwość przekazywania i otrzymywania dokumentów (zaświadczenia, wnioski itp.) związanych z produkcją rolną i rybacką (np. w wymianie korespondencji z urzędem gminy i starostwem powiatu e-urząd ) Dostęp on-line do informacji pochodzących z rejestrów publicznych dotyczących zobowiązań podatkowych z tytułu prowadzenia działalności rolniczej i rybackiej % 31% 31% 41% Inne 0% 10% % 3 4 (rolnicy N=867) 195

196 Elektroniczne źródła informacji R27. Instytucje publiczne otoczenia rolnictwa od jakiegoś czasu oferują możliwość korzystania z e-usług np. składania przez Internet wniosków o płatności bezpośrednie czy dokonywania przez Internet zgłoszeń dotyczących zdarzeń zwierzęcych. Jakie są pana(i) zdaniem trzy główne przyczyny braku zainteresowania rolników e-usługami oferowanymi przez administrację publiczną? część dokumentów i tak trzeba dostarczać w wersji papierowej % brak umiejętności posługiwania się środkami komunikacji elektronicznej przez rolników % brak odpowiednich środków technicznych wśród rolników (komputerów, dostępu do internetu) 19% 1 1 I wskazanie II wskazanie słabe możliwości techniczne urzędowych usług (np. systemy zawieszają się) 1 1 III wskazanie oferta e-usług jest zbyt mała % brak informacji wśród rolników na temat możliwości załatwienia sprawy przez internet (e-usługi) 0% 60% (rolnicy N=867; wielokrotny wybór) 196

197 Elektroniczne źródła informacji R28. Jakie działania Pana(i) zdaniem powinny podjąć instytucje, aby zachęcić rolników do większego korzystania z e-usług? Proszę wskazać działanie, które Pana(i) zdaniem jest najpilniejsze i przyniesie największe efekty. przeprowadzić szkolenia instruktażowe 3 więcej informować o takich możliwościach 2 wprowadzić system zachęt np. w pierwszej kolejności rozpatrywać wnioski złożone przez internet 19% opracować proste i zrozumiałe instrukcje posługiwania się aplikacjami 1 rozszerzyć ofertę e-usług 0% 10% % 3 (rolnicy N=867) 197