Analiza rynku produktów rybnych i rybołówstwa w Bułgarii :49:49

Transkrypt

1 Analiza rynku produktów rybnych i rybołówstwa w Bułgarii :49:49

2 2 Udział sektora "Rybołówstwo" w produkcie krajowym brutto (PKB) Bułgarii stanowi mniej niż 1%. Udział sektora "Rybołówstwo" w produkcie krajowym brutto (PKB) Bułgarii stanowi mniej niż 1%. Liczba aktywnych gospodarstw W grudniu 2010 r. było 327 gospodarstw rybnych, w tym 176 ciepłowodnych, 72 zimnowodnych, 41 w wodach słonych, 32 Mieszanych i 6 jesiotrowych. Łączna produkcja akwakultury w gospodarstwach specjalistycznych W 2009 r. łączna produkcja akwakultury wyniosła 8572 ton (o 19,7% więcej w porównaniu z 2008 r.). W ostatnich latach zauważalna jest tendencja zwiększania produkcji akwakultury, która jest skierowana głównie na rynek krajowy (na przykład, prawie 100% produkowanych ilości karpia jest sprzedawane na rynku krajowym). Najbardziej znaczącą częścią całkowitej produkcji akwakultury zajmują: pstrąg tęczowy - 34% i karp - 33%. Odnotowywany jest stabilny rozwój akwakultury morskiej na wodach przybrzeżnych Morza Czarnego w 2009 r. produkcja czarnych małż wzrosła o 36% w porównaniu z 2008 r. Potencjalne możliwości dla bułgarskiej akwakultury to około ha powierzchni wody w zbiornikach słodkowodnych. Całkowita powierzchnia wody wykorzystywanej do hodowli ryb i pozostałych organizmów wodnych w 2010 r. w istniejących gospodarstwach i zakładach wyniosła 3 326,7 ha (zbiorniki i stawy), przy 2666 ha w 2008 r. Spodziewana jest kontynuacja tendencji zwiększania produkcji ryb do spożycia i hodowli narybku. Pozytywny wpływ na rozwój sektora akwakultury będą miały możliwość wspierania go poprzez finansowanie z Europejskiego Funduszu Rybackiego. Głównymi zaletami tego podsektora w Bułgarii są szanse na rynku usług, w tym eksport świeżych produktów, dostępność wody słodkiej, obecność niewykorzystanych zasobów pelagicznych i wysoki potencjał zasobów ludzkich w połączeniu z niskim kosztem pracy. Korzystne są warunki do wprowadzenia nowych gatunków i restrukturyzacji produkcji na hodowli bardziej cennych rodzajów ryb - jesiotra, suma, szczupaka, okonia i innych organizmów wodnych z potencjalnych rynków niszowych i orientacją eksportową.

3 3 Zgodnie z Krajowym Planem Strategicznym dla Rybołówstwa i Akwakultury ( ), produkcja akwakultury w Bułgarii może osiągnąć, a nawet przekroczyć ton w ciągu najbliższych 10 lat. To zależy głównie od wsparcia, jakie akwakultury otrzymają od państwa, jak również od zainteresowania inwestorów w rozwój sektora. Wzrost produkcji akwakultury spowoduje zmniejszenie handlowych połowów na Morzu Czarnym i rzece Dunaj oraz pozwoli na odzyskanie naturalnej populacji. Jednocześnie produkcja akwakultury zapewni wystarczające ilości narybku dla innych zbiorników wodnych w kraju. Przede wszystkim przyczyni się to do ochrony i zrównoważonego rozwoju zasobów połowowych. Wykorzystanie funduszy EFR stworzy warunki do budowy, rozbudowy, wyposażenia i modernizacji produkcji i przetwórstwa oraz rozwoju potencjału produkcji produktów rybnych wysokiej jakości. Całkowity połów ryb i innych produktów wodnych w 2009 r. W 2009 r. całkowity połów ryb i innych produktów wodnych wyniósł ton (o 1,4% mniej w porównaniu z 2008 r.), w tym: - w Morzu Czarnym - 82,3% całkowitego połowu (lub ton); - w wodach śródlądowy - 16,6% (lub 1,494 ton); - w rzece Dunaj - 1,1% (lub 96 ton); Według wstępnych danych, w 2010 r. całkowity połów ryb i innych organizmów wodnych z komercyjnych połowów wyniósł ton, co stanowi 17,9% więcej niż w roku poprzednim. Ilości ryb i innych organizmów wodnych w badanym okresie przedstawiają się następująco: ton w Morzu Czarnym, 74 ton w Dunaju i 953 ton w wodach śródlądowych. Około 90% całkowitego połowu gatunków ryb morskich były to ryby z rodziny Sprattus sprattus sulinus (różne podgatunki z rodziny szprot). Połów najcenniejszego zasobu Morza Czarnego skarpa (in. turbota) jest przedmiotem ograniczenia ze strony Wspólnoty (roczna kwota). Agencja Wykonawcza ds. Rybołówstwa i Akwakultury RB co roku prowadzi badania zapasów ekonomicznie cennych gatunków skarpa i szprot. Na podstawie wyników, Naukowo-Techniczna Rada Europejska podejmuje decyzję w sprawie możliwości połowowych w Bułgarii. W ostatnich latach utrzymuje się tendencja zmniejszenia zapasów skarpa, tym samym zmniejsza się kwota połowu, jako jeden ze środków, które tworzą warunki do naturalnej regeneracji. Kwota w 2009 r. wyniosła 50 ton, w 2010 r ton, w 2011 r. została obniżona do 43,2 ton.

4 4 W wodach śródlądowych najbardziej znaczące są połowy karpia, karasia i tołpygi. Połowy bogatej różnorodności pozostałych rodzajów są zmienne i zazwyczaj są to małe ilości. Wiele gatunków ma charakter sezonowy, a ich dostępność zależy od klimatu i cech migracyjnych. Aby zapewnić skuteczne zarządzanie zasobami rybnymi Agencja Wykonawcza ds. Rybołówstwa i Akwakultury RB corocznie prowadzi akcje zarybiania, zgodnie z Planem zarybianie wód śródlądowych cennymi gatunkami, które przyczyniają się do zwiększenia ich ilości w zbiornikach krajowych. Produkcja przetworów rybnych W 2009 r. wyprodukowano ton przetworzonych produktów rybnych (o 6,7% mniej niż w 2008 r.). Zauważalna jest tendencja zmniejszenia produkcji przetworzonych produktów rybnych, prawdopodobnie z powodu pogorszenia siły nabywczej w czasach kryzysu gospodarczego. Rybołówstwo i akwakultura są ściśle związane z przetwórstwem żywności oraz wprowadzaniem do obrotu produktów na rynku. Rośnie różnorodność produktów rybnych, przy największym udziale zamrożonych produktów rybnych. Z konserw rybnych najwięcej jest makreli, sardynek i szprot. Zwiększa się przetwórstwo skorupiaków. Wiele zakładów przetwórczych zostało zmodernizowanych i zrestrukturyzowanych zgodnie z normami i wymogami UE dotyczącymi jakości i bezpieczeństwa żywności ze środków programu SAPARD. W 2008 r. przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem ryb i innych organizmów wodnych, z wyłączeniem gotowych posiłków, było 31 (29 w 2007 r.). Łącznie zatrudnionych w podsektorze przetwórstwa ryb i innych organizmów wodnych (z wyłączeniem gotowych posiłków) w 2008 r. było osób. Spożycie ryb i produktów rybnych W 2009 r. spożycie ryb i produktów rybnych wyniosło 4,8 kg na gospodarstwo domowe (wzrost o 4,3% w stosunku do roku poprzedniego). Mimo, że ryby są zdrowe, spożycie w Bułgarii nadal jest niskie z powodu zmniejszonych możliwości finansowych konsumentów i stosunkowo wysokich cenach niektórych ryb i produktów rybnych. Dla porównania, średnia roczna konsumpcja ryb w UE wynosi około 25 kg na osobę. Handel zagraniczny rybami i produktami rybnymi

5 5 Obroty - w 2009 r. obroty handlowe rybami i produktami rybnymi wyniosły tys. USD. W porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano spadek o 1,4%, natomiast w porównaniu z 2007 r. nastąpił wzrost o 48%. W 2009 roku obroty handlowe produktami rybnymi stanowiły 1,4% handlu produktami rolnymi i 0,2% ogólnokrajowego handlu. Eksport - w 2009 r. wartość eksportu ryb, produktów rybnych i organizmów wodnych wyniósł tys. USD (wzrost o 3,3% w stosunku do roku poprzedniego). Eksport produktów rybnych stanowił 0,6% eksportu produktami rolnymi i 0,1% ogólnokrajowego. Import - w 2009 r. całkowity import ryb i produktów rybnych wyniósł tys. USD (spadek o 2,7% w porównaniu z 2008 r.), co stanowiło 2,4% całości importu produktów rolnych i 0,2% ogólnokrajowego. Saldo - w ostatnich latach, import ryb i produktów rybnych znacznie przewyższa eksport. W 2009 r. saldo handlu rybami i produktami rybnymi było ujemne i wyniosło minus 41,036 tys. USD. Stan floty połowowej Na dzień w rejestrze statków rybackich zarejestrowano łącznie szt. statków rybackich o pojemności głównego silnika ,93 KW i łącznym tonażu brutto ,82 ton. Dominują małe statki używane głównie w pobliżu brzegu. Większość połowów w Morzu Czarnym realizuje się w wodach terytorialnych (do 12 mil). Głównymi portami używanymi przez rybaków do wyładunku są Balchik, Varna, Sozopol i Nessebar. Działania połowowe są zlokalizowane wzdłuż całego wybrzeża, natomiast hodowle mięczaków są skoncentrowane w środkowych i północnych obszarach przybrzeżnych. Źródło: Krajowy Instytut Statystyczny RB (NSI), Agencja Wykonawcza ds. Rybołówstwa i Akwakultury RB. Opracowano w Wydziale Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii (

6 6