Sprawozdanie finansowe

Transkrypt

1 Sprawozdanie finansowe --

2 Nie ma dobrej, wiarygodnej informacji bez uwzględnienia wszelkich innych przepisów prawa, postanowień umownych i regulacji zwyczajowych RACHUNKOWOŚĆ 2 Dr Katarzyna Trzpioła

3 REGULACJE PRAWNE Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ponad 40) tworzone przez Radę Międzynarodowych Standardów ( kiedyś Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości) od 1973 roku, Założenia koncepcyjne sporządzania i przedstawiania sprawozdań finansowych Międzynarodowe Wytyczne Rewizji Finansowej Dyrektywy Unii Europejskiej: Ale też wpływ prawa podatkowego, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, prawa pracy, kodeksu cywilnego, ksh 3 Dr Katarzyna Trzpioła

4 Rola zasad rachunkowości RZETELNEGO I JASNEGO OBRAZU PRZEWAGI TREŚCI NAD FORMĄ PODMIOTU GOSPODARCZEGO CIĄGŁOŚCI PRZYJĘTYCH ZASAD ISTOTNOŚCI KONTYNUACJI DZIAŁANIA MEMORIAŁU WSPÓŁMIERNOŚCI OSTROŻNOŚCI

5 Zasady Art. 3 ust. 1 pkt 11 UoR przyjęte zasady (polityka) rachunkowości - rozumie się przez to wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych Art. 10 ust. 3 UoR W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3, mogą stosować MSR.

6 MSSF w Unii Europejskiej Rozporządzenie nr 1606/2002/WE (art.4) przyjęte przez Parlament Europejski oraz Radę Unii Europejskiej w dniu 19 lipca 2002 r. Jednostki Skonsolidowane Skonsolidowane Jednostkowe Jednostkowe MUSI MOŻE MUSI MOŻE Emitent papierów wartościowych Dopuszczony do obrotu V V Ubiegający się o dopuszczenie V V Zamierzający się ubiegać o dopuszczenie V V Jednostka zależna od JD wyższego szczebla (sporz. SF wg MSSF) V V 6 Dr Katarzyna Trzpioła

7 Zakres przedmiotowy MSR Obszar rachunkowości (rozdział UoR) MSR/MSSF UoR 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych X 3. Inwentaryzacja X 7 4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego 4a. Łączenie się spółek X 5. Sprawozdania finansowe jednostki X 45.4, 45.5, 49, 52, Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej 7. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych 9. Odpowiedzialność karna X Dr Katarzyna Trzpioła X X 55.1, Ochrona danych X 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych X X

8 Struktura rocznego sprawozdania finansowego Podstawowy obowiązek sprawozdawczy: (w tym uproszczone) Bilans Rachunek zysków i strat Informacja dodatkowa Obowiązek jednostek mikro Bilans Rachunek zysków i strat Rozszerzony obowiązek sprawozdawczy Bilans Rachunek zysków i strat Informacja dodatkowa Rachunek przepływów pieniężnych Zestawienie zmian w kapitale własnym

9 Struktura rocznego sprawozdania finansowego Podstawowy obowiązek sprawozdawczy zał 1: (bez uproszczonego) Bilans Rachunek zysków i strat Informacja dodatkowa Obowiązek jednostek mikro zał 4 Bilans Rachunek zysków i strat Rozszerzony obowiązek sprawozdawczy zał 1 Bilans Rachunek zysków i strat Informacja dodatkowa Rachunek przepływów pieniężnych Zestawienie zmian w kapitale własnym Obowiązek jednostek małych zał 5 Bilans Rachunek zysków i strat Informacja dodatkowa

10 Jednostka mikro Stosowanie uproszczeń przewidzianych w ustawie o rachunkowości nie jest obowiązkowe. O ich stosowaniu decyduje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. To on może podjąć decyzję o wdrożeniu uproszczeń w sprawozdawczości. Jeśli takiej decyzji nie podejmie jednostka powinna stosować zasady ogólne. sprawozdanie finansowe z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4

11 Jednostka mikro jednostkami mikro, po podjęciu stosowanej decyzji przez organ zatwierdzający, mogą być zgodnie z art. 3 ust 1a pkt 1 uor: spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki cywilne wyjątkiem tych spółek osobowych i cywilnych gdzie wyłącznymi udziałowcami są osoby fizyczne inne osoby prawne oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej Jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły, co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: a) zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, b) zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, c) 10 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

12 Jednostka mikro Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż euro i nie więcej niż euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą. Powyżsi przedsiębiorcy mogą skorzystać ze statusu jednostek mikro także jeśli księgi rachunkowe są prowadzone przez nich dobrowolnie na podstawie art. 2 ust 2 uor.

13 Jednostka mikro Podmioty wskazane w art. 3 ust 1b uor, czyli te osoby prawne, oddziały zagraniczne i przedstawicielstwa osób zagranicznych, które są wymienione w art. 3 ust 1a pkt 1, jeśli za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 oraz w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych w ust. 1a pkt 1 wielkości.

14 Jednostka mikro Jednostki, które dotychczas mogły stosować uproszczenia w rachunkowości na podstawie rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 137, poz. 1539, z 2003 r. Nr 11, poz. 117) Mogą nimi być między innymi stowarzyszenia, fundacje, ale także związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społecznozawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej.

15 Jednostka mała Stosowanie uproszczeń przewidzianych w ustawie o rachunkowości nie jest obowiązkowe. O ich stosowaniu decyduje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. To on może podjąć decyzję o wdrożeniu uproszczeń w sprawozdawczości. Jeśli takiej decyzji nie podejmie jednostka powinna stosować zasady ogólne. - w stosunku do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5.

16 Jednostka mała spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: a) zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, b) zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 (dobrowolnie)

17 Przykład art. 1 ust 1d uor rok suma bilansowa 17 mln 18 mln 19 mln 16 mln 15 mln 18 mln 16 mln przychody zatrudnienie 37 mln 32 mln 36 mln 35 mln 38 mln 33 mln 33 mln 48 osób 49 osób 48 osób 52 osób 51 osób 45 osób 53 osób

18 Jednostka mała za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5 oraz 2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych w ust. 1c pkt 1 wielkości

19 Jednostka mała i mikro - ZAKAZ 1) jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 - działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów; 2) jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3; 3) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych, emitenci zamierzający ubiegać się lub ubiegający się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 4) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu; 5) krajowe instytucje płatnicze; 6) instytucje pieniądza elektronicznego; 7) jednostki sektora finansów publicznych

20 Elementy Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Rachunek przepływów pieniężnych Środki pieniężne na początek i koniec okresu AKTYWA Środki pieniężne Suma aktywów Bilans PASYWA Kapitał własny w tym: Wynik finansowy Suma pasywów Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym Kapitał własny na początek okresu i na koniec okresu Rachunek zysków i strat zysk strata Dodatkowe informacje i objaśnienia 20

21 Termin sporządzenia sprawozdania finansowego art. 52 zakres sprawozdania termin sporządzenia sprawozdania podpis pod sprawozdaniem wraz z datą podpisu osoba odpowiedzialna za sporządzenie kierownik jednostki odmowa podpisu 21

22 Złożenie sprawozdania finansowego termin złożenia sprawozdania do rejestru sądowego 15 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania zakres składanego sprawozdania roczne sprawozdanie finansowe (wszystkie elementy) opinia biegłego uchwała o zatwierdzeniu sprawozdania i podziale zysku sprawozdanie z działalności jednostki 22 występuje obowiązek złożenia nawet przy braku zatwierdzenia jeżeli zatwierdzenie nastąpi w późniejszym terminie sprawozdanie należy złożyć do KRS raz jeszcze Dr Katarzyna Trzpioła

23 Publikacja sprawozdania obowiązek publikacji sprawozdań podmioty podlegające badaniu sprawozdań termin złożenia sprawozdania do publikacji 15 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania zakres publikowanego sprawozdania roczne sprawozdanie finansowe bez informacji uzupełniającej opinia biegłego uchwała o zatwierdzeniu sprawozdania i podziale zysku 23 miejsce publikacji sprawozdania KRS on line Monitor Sądowy i Gospodarczy Dr Katarzyna Trzpioła

24 Badanie, zatwierdzanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych Zakres podmiotowy: banki, zakłady ubezpieczeniowe, tuw fundusze powiernicze, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, spółki akcyjne, Skok-i pozostałe, Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR. 24

25 Pozostałe jednostki podlegające badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych zatrudnienie co najmniej 50 osób; suma aktywów co najmniej EUR ,00; przychody netto co najmniej EUR ,00; Aktualne limity pozostałych jednostek, które w 2014 r. spełniły co najmniej dwa z następujących warunków: średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, suma aktywów bilansu na koniec 2015 r zł przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za 2015 r zł. 25

26 Badanie sprawozdania finansowego przez biegłego Czy sprawozdanie finansowe 1) zostało sporządzone zgodnie z określonymi ustawą zasadami rachunkowości, 2) jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem lub umową, 3) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacje, a w odniesieniu do sprawozdania z działalności jednostki czy informacje zawarte w danym sprawozdaniu uwzględniają postanowienia art. 49 ust. 2 i są zgodne z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym. 26

27 Ogłaszanie sprawozdania finansowego urzędy skarbowe (10 dni od zatwierdzenia), Krajowy Rejestr Sądowy (15 dni od zatwierdzenia), zmiana od publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (Monitorze Spółdzielczym) podlegają sprawozdanie jednostek, które nie składają ich w KRS i jednocześnie podlegają one badaniu na podstawie art. 64 UoR

28 Bilans Obraz sytuacji majątkowej i finansowej Ujęcie statyczne Wycena zgodna z prawem bilansowym a wymogi podatkowe.

29 A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Aktywa razem Aktywa A. Aktywa trwałe, w tym środki trwałe B. Aktywa obrotowe, w tym: zapasy należności krótkoterminowe Aktywa razem

30 Pasywa A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe Pasywa A. Kapitał (fundusz) własny, w tym: kapitał (fundusz) podstawowy należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, w tym: rezerwy na zobowiązania zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek Pasywa razem

31 Aktywa wg załącznika nr 5 Pasywa wg załącznika nr 5 A. Aktywa trwałe A. Kapitał (fundusz) własny I. Wartości niematerialne i prawne I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Rzeczowe aktywa trwałe, w tym: środki trwałe II. Kapitał (fundusz) zapasowy, w tym: środki trwałe w budowie nadwyżka wartości sprzedaży (wartości emisyjnej) nad wartością nominalną udziałów (akcji) III. Należności długoterminowe III. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, w tym: IV. Inwestycje długoterminowe, w tym: z tytułu aktualizacji wartości godziwej nieruchomości IV. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe długoterminowe aktywa finansowe V. Zysk (strata) z lat ubiegłych V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe VI. Zysk (strata) netto B. Aktywa obrotowe VII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) I. Zapasy B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania II. Należności krótkoterminowe, w tym: I. Rezerwy na zobowiązania, w tym: a) z tytułu dostaw i usług, w tym: rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne do 12 miesięcy II. Zobowiązania długoterminowe, w tym: powyżej 12 miesięcy z tytułu kredytów i pożyczek III. Inwestycje krótkoterminowe, w tym: III. Zobowiązania krótkoterminowe, w tym: a) krótkoterminowe aktywa finansowe, w tym: a) z tytułu kredytów i pożyczek środki pieniężne w kasie i na rachunkach b) z tytułu dostaw i usług, w tym: IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe do 12 miesięcy C. Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy powyżej 12 miesięcy D. Udziały (akcje) własne c) fundusze specjalne Aktywa razem IV. Rozliczenia międzyokresowe Pasywa razem

32 Bilans to nie wszytko Zawartość informacji dodatkowej i jej przydatność w czytaniu sprawozdania finansowego Art. 4. 1a. W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostka jest obowiązana przedstawiać wszelkie dodatkowe informacje konieczne do spełnienia tego obowiązku w informacji dodatkowej. art. 4. 1b. Jeżeli w wyjątkowych przypadkach stosowanie określonego przepisu ustawy nie pozwoliłoby na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, jednostka nie stosuje tego przepisu, a w informacji dodatkowej uzasadnia przyczyny jego niezastosowania oraz określa wpływ, jaki niezastosowanie przepisu wywiera na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki. 32

33 Rachunek zysków i strat Efekt działalności jednostki w ujęciu memoriałowym Skutki wyceny aktywów i pasywów Warianty prezentacji

34 Warianty Wariant porównawczy RZiS Wariant kalkulacyjny RZiS prezentacja kosztów w układzie rodzajowym prezentacja kosztów w układzie kalkulacyjnym prezentacja kosztów poniesionych prezentacja kosztów współmiernych zmiana stanu produktów zysk brutto ze sprzedaży zysk ze sprzedaży zysk ze sprzedaży przychody od jednostek powiązanych przychody od jednostek powiązanych podatek akcyzowy

35 Wariant porównawczy RZiS Wariant kalkulacyjny RZiS A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia, zmniejszenie wartość ujemna) III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty V. Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII. Pozostałe koszty rodzajowe VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A B) A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C D E)

36 D. Pozostałe przychody operacyjne E. Pozostałe koszty operacyjne F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C +D - E) G. Przychody finansowe H. Koszty finansowe I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H) J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I. - J.II.) I. Zyski nadzwyczajne II. Straty nadzwyczajne K. Zysk (strata) brutto L. Podatek dochodowy M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenie straty) N. Zysk (strata) netto

37 Rachunek zysków i strat (dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1, 3 i 4 oraz ust. 1b ustawy) A. Przychody podstawowej działalności operacyjnej i zrównane z nimi, w tym zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia, zmniejszenie wartość ujemna) B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej: I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia IV. Pozostałe koszty C. Pozostałe przychody i zyski, w tym aktualizacja wartości aktywów D. Pozostałe koszty i straty, w tym aktualizacja wartości aktywów E. Podatek dochodowy F. Zysk/strata netto (A-B+C-D-E )

38 wariant porównawczy Rachunek zysków i strat wariant kalkulacyjny A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia, zmniejszenie wartość ujemna) A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki B. Koszty sprzedanych produktów, B. Koszty działalności operacyjnej towarów i materiałów I. Amortyzacja C. Koszty sprzedaży II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Wynagrodzenia V. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, w tym: D. Koszty ogólnego zarządu emerytalne VI. Pozostałe koszty, w tym: wartość sprzedanych towarów i materiałów C. (E) Zysk (strata) ze sprzedaży (A B) lub (A B C D)

39 Rachunek przepływów pieniężnych Cele rachunku przepływów pieniężnych ocena: źródeł pochodzenia oraz wielkości uzyskanych przez jednostkę środków pieniężnych i ich ekwiwalentów kierunków i wielkości ich wykorzystania w toku działalności Czy zysk to gotówka? ocena wypłacalności podmiotu ułatwienie porównań sytuacji finansowej różnych jednostek (eliminuje skutki różnych rozwiązań dotyczących ewidencji i prezentacji zdarzeń gospodarczych)

40 Obszary działalności, do których przyporządkowane są przepływy pieniężne: 40 Działalność operacyjna podstawowy rodzaj działalności oraz inne rodzaje działalności nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej. Działalność inwestycyjna działalność, której przedmiotem jest zakup lub sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, długoterminowych inwestycji oraz krótkoterminowych aktywów finansowych oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści. Działalność finansowa działalność, której przedmiotem jest pozaoperacyjne pozyskiwanie źródeł finansowania lub ich spłata oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści.

41 metoda bezpośrednia metoda pośrednia A. działalność operacyjna 1. Wpływy 2. Wydatki 3. Przepływy A. działalność operacyjna 1. WF netto 2. Korekty 3. Przepływy B. działalność inwestycyjna 1. Wpływy 2. Wydatki 3. Przepływy C. działalność finansowa 1. Wpływy 2. Wydatki 3. Przepływy D. przepływy pieniężne netto razem E. bilansowa zmiana stanu środków pien. 41

42 Zestawienie zmian w kapitale własnym Cel sprawozdania lepsze zrozumienie związków zachodzących pomiędzy zmianami wielkości i struktury aktywów oraz przychodami i kosztami własnymi jednostki gospodarczej ważne źródło informacji dla analizy struktury i dynamiki aktywów netto ISTOTA zestawienie przedstawiające wszystkie zmiany w kapitale własnym jednostki gospodarczej lub tez jedynie zmiany te zmiany w kapitale własnym, które nie wynikają z transakcji kapitałowych dokonywanych z właścicielami ani tez nie są rezultatem wypłat na ich rzecz.

43 Zestawienie zmian w kapitale własnym Pozycja kapitału na początek okresu Zwiększenia Z tytułu Zmniejszenia z tytułu Pozycja na koniec okresu

44 Informacja dodatkowa Informacja dodatkowa Istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało warunkom wiernego i rzetelnego przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego Budowa: wprowadzenie do sprawozdania finansowego, zawierające opis przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru, oraz przedstawienie przyczyn i skutków ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedzającego, dodatkowe informacje i objaśnienia: a) do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu)własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym, b) proponowany podział zysku lub pokrycia straty, c) podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki, d) inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

45 Informacja dodatkowa Część 1. Bilans Część 2 Rachunek zysków i strat Część 3 Rachunek Środków Pieniężnych Część 4. Informacje pracownicze Część 5. Zdarzenia znaczące Część 6. Skonsolidowane Sprawozdania Finansowe i Wspólne Przedsięwzięcia Część 7 Połączenie jednostek Część 8. Niepewność Część 9. Inne dane

46 Sprawozdanie z działalności 46 Podmioty zobligowane do sporządzania sprawozdania Spółki kapitałowe Spółki komandytowo-akcyjne Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych Towarzystwa reasekuracji wzajemnej Spółdzielnie Przedsiębiorstwa państwowe Zwolnione MIKRO I MAŁE Kierownik jednostki odpowiedzialny

47 Sprawozdanie z działalności 47 Zawartość sprawozdania istotne zdarzenia w roku obrotowymi po jego zakończeniu przewidywany rozwój jednostki ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju aktualna i przewidywana sytuacja finansowa informacje o nabyciu udziałów (akcji) własnych informacje o posiadanych oddziałach (zakładach) informacje o instrumentach finansowych (ryzyko, metody zarządzania ryzykiem) informacje o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego Wskaźniki finansowe i niefinansowe Zagadnienia środowiska naturalnego Zagadnienia zatrudnienia Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania finansowego Corporate Governace

48 Sprawozdawczość 48 Zdarzenia po dniu bilansowym Sprawozdanie roczne a sprawozdanie śródroczne Błędy stwierdzone po sporządzeniu

49 ZMIANY ZASAD (POLITYKI) RACHUNKOWOŚCI, WARTOŚCI SZACUNKOWYCH, POPRAWIANIE BŁĘDÓW, ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM 49

50 ZASTOSOWANIE KSR Art. 10 ust 3 uor W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3, mogą stosować MSR.

51 ZASTOSOWANIE KSR KSR W myśl art. 10 ust. 3 ustawy, nie jest obligatoryjne stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości przy formułowaniu zasad (polityki) rachunkowości przez jednostkę. Tym niemniej stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości w sprawach nieuregulowanych przepisami o rachunkowości prowadzi do przyjęcia rozwiązań, które uznaje się za zapewniające rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki Jednostka ujawnia w sprawozdaniu finansowym stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości. Jednostka potwierdzająca przyjęcie Krajowych Standardów Rachunkowości, jako jej zasad (polityki) rachunkowości, zobowiązuje się stosować wszystkie dotyczące jej standardy, w sprawach nieuregulowanych ustawą. Oznacza to, że nie jest właściwe powoływanie się na stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości i jednocześnie wybiórcze stosowanie niektórych Krajowych Standardów Rachunkowości lub ich części i niestosowanie innych.

52 ZASTOSOWANIE KSR Decyzja kierownika jednostki o stosowaniu tylko wybranych Krajowych Standardów Rachunkowości spośród tych, które jej dotyczą, albo przyjęcie tylko niektórych ich postanowień, jest równoważna decyzji o nieprzyjęciu do stosowania Krajowych Standardów Rachunkowości. Nie ma potrzeby ujawnienia w sprawozdaniu finansowym faktu nieprzyjęcia Krajowych Standardów Rachunkowości do zasad (polityki) rachunkowości, stosowanych przez jednostkę. W takiej sytuacji, w każdym przypadku wystąpienia w działalności jednostki transakcji, zdarzenia lub warunku będących sprawami, których przepisy o rachunkowości nie regulują, jednostka jest zobowiązana do szczegółowego opracowania i uzasadnienia przyjętych zasad (polityki) rachunkowości w tych sprawach i ujawnienia tych spraw i zasad w sprawozdaniu finansowym.

53 ZASTOSOWANIE KSR W myśl art. 10 ust. 3 ustawy w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki mogą stosować MSR 1). Należy zauważyć, że prawo jednostki do stosowania MSR w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy jest warunkowe, gdyż w pierwszej kolejności jednostka powinna stosować Krajowe Standardy Rachunkowości, a staje się to możliwe wtedy, gdy kierownik jednostki podjął decyzję o włączeniu Krajowych Standardów Rachunkowości do przyjętych przez nią zasad (polityki) rachunkowości. Jednostki, które postanowiły nie stosować Krajowych Standardów Rachunkowości, nie mogą stwierdzać w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości, że w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy stosują MSR, gdyż byłoby to naruszenie warunków prawa do stosowania MSR, określonych przez ustawodawcę w przywołanych przepisach ustawy.

54 Zmiana polityki rachunkowości 54 KSR 7 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja (uchwała nr 10/2014 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 25 listopada 2014 Dz. MF r) MIĘDZYNARODOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI 8 Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów KSR 7 "1.5. Treść standardu jest zgodna z przepisami ustawy o rachunkowości oraz w podstawowym zakresie z MSR 8 "Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów", MSR 10 "Zdarzenia następujące po dniu bilansowym" oraz MSR 1 "Prezentacja sprawozdań finansowych" Zawarte w standardzie schematy księgowań i przykłady nie stanowią jego integralnej części, jedynie służą wyjaśnieniom standardu."

55 Zmiana polityki rachunkowości 55 Jednostka określa w zasadach (polityce) rachunkowości przyjęte przez siebie: - zasady klasyfikacji i grupowania zdarzeń gospodarczych do odpowiednich pozycji sprawozdania finansowego zgodnie z ich charakterem, jako składników aktywów i pasywów, przychodów i zysków lub kosztów i strat, bądź przepływów pieniężnych, - metody wyceny aktywów i pasywów na moment początkowego ujęcia w księgach rachunkowych i na dzień bilansowy, - metody ustalania wyniku finansowego, - sposób prezentacji informacji w sprawozdaniu finansowym, i stosuje je w sposób ciągły.

56 Zmiana polityki rachunkowości 56 Możliwość stosowania uproszczeń Dla wszystkich jednostek - istotność Ze względu na brak obowiązku poddania sprawozdania badaniu Ze względu na bycie małą jednostką Ze względu na bycie mikro jednostką Uproszczenia sprawozdawcze 2015 a 2016r

57 Zmiana polityki rachunkowości Zmianę każdego z elementów, składających się na przyjęte przez jednostkę zasady (politykę) rachunkowości, uznaje się za zmianę przyjętych zasad (polityki) rachunkowości. Zmiana taka może być spowodowana m.in.: a) uzyskaniem przez jednostkę prawa lub utratą prawa do stosowania uproszczeń przewidzianych przepisami o rachunkowości, b) indywidualną decyzją jednostki spowodowaną zmianą przedmiotu działalności, zwiększeniem lub zmniejszeniem jej zakresu, potrzebą dostosowania się do rozwiązań obowiązujących w grupie kapitałowej, do której jednostka weszła lub w branży, w której jednostka rozpoczęła działalność, wykorzystaniem możliwości uproszczeń, wykonaniem zaleceń kontroli lub rewizji finansowej, c) decyzją o zastosowaniu lub rezygnacji ze stosowania MSR.

58 Zmiana polityki rachunkowości 58 Jednostka zmienia przyjęte zasady (politykę) rachunkowości w terminach określonych w przepisach o rachunkowości jeżeli: a) obowiązek taki wynika ze zmiany przepisów o rachunkowości, b) utraciła prawo do stosowania uproszczeń przewidzianych w przepisach o rachunkowości. Jednostka może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od ciągłości stosowania przyjętych zasad (polityki) rachunkowości i zmienić je, dokonując retrospektywnego przekształcenia danych porównawczych, jeżeli uzna, iż jest to konieczne dla bardziej jasnego przedstawienia jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Nową zasadę stosuje się od pierwszego dnia roku obrotowego. Zależnie od decyzji kierownika jednostki jest to pierwszy dzień bieżącego lub następnego roku obrotowego.

59 Zmiana polityki rachunkowości 59 Nie stanowią zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości m.in.: a) przyjęcie w odniesieniu do nowych zdarzeń i transakcji zasad (polityki) rachunkowości różniących się od poprzednio stosowanych do podobnych, ale nie identycznych zdarzeń i transakcji, b) przyjęcie nowej zasady w odniesieniu do zdarzeń, które uprzednio nie występowały lub występowały, ale były nieistotne, a stały się istotne, c) zmiany wysokości wartości szacunkowych.

60 Zmiana polityki rachunkowości 60 Zmianę zasad (polityki) rachunkowości jednostka ujmuje: a) stosując pełne podejście retrospektywne w przypadku: - gdy zmiany przepisów o rachunkowości nie zawierają przepisów przejściowych ustalających sposób ich uwzględnienia, - gdy jednostka z własnej inicjatywy dokonuje zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, - utraty prawa do stosowania uproszczeń wynikających z przepisów o rachunkowości, b) zgodnie z przepisami przejściowymi - gdy zmiany przepisów o rachunkowości, powodujące obligatoryjną zmianę zasad (polityki) rachunkowości, ustalają sposób ich uwzględnienia.

61 Zmiana danych szacunkowych 61 Wartości szacunkowe - przybliżone kwoty pieniężne przyjęte przez jednostkę do wyceny określonych składników aktywów lub pasywów, bądź przychodów i kosztów wobec niemożności dokładnej ich wyceny. Zmiana wartości szacunkowych - zweryfikowanie wartości szacunkowych w przypadku pozyskania nowych informacji będących podstawą dokonanych szacunków, lub zdobycia większego doświadczenia. Weryfikacja szacunków nie odnosi się do poprzednich okresów, jest natomiast skutkiem oceny bieżącej sytuacji oraz oczekiwanych przyszłych korzyści ekonomicznych lub obowiązków związanych z pozycjami w sprawozdaniu finansowym. Nie są to korekty błędów ani zmiany zasad (polityki) rachunkowości.

62 Zmiana danych szacunkowych 62 Ustalenia wartości szacunkowych dokonuje się w drodze osądu, na podstawie wiarygodnych informacji, przy zastosowaniu właściwych w danych warunkach metod szacunku. Przykładowo przedmiotem szacunku mogą być: a) okresy użytkowania podlegających amortyzacji: środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w nieruchomości i prawa, b) należności, których ściągalność jest wątpliwa, c) zapasy wyceniane w cenach sprzedaży netto wobec utraty przez nie przydatności gospodarczej dla jednostki, d) aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, e) rezerwy na zobowiązania i traktowane na równi z nimi bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, np. rezerwy na świadczenia pracownicze, rezerwy na straty z tytułu transakcji gospodarczych w toku (w tym na skutki toczącego się postępowania sądowego, z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń), f) koszty wytworzenia długoterminowych, niezakończonych usług, g) wartość godziwa np. nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji, aktywów i zobowiązań finansowych.

63 Zmiana danych szacunkowych 63 Wartości szacunkowe wymagają zweryfikowania przez jednostkę i w miarę potrzeby zaktualizowania, jeżeli: a) zmieniły się okoliczności będące podstawą dokonanych szacunków, b) jednostka uzyskała dodatkowe informacje, które wcześniej nie były jednostce znane, c) jednostka nabrała większego doświadczenia gospodarczego. Weryfikację przeprowadza się nie później niż na dzień bilansowy. Uwaga art. 32 ust 3 uor - amortyzacja

64 Zmiana danych szacunkowych 64 Zmiana wartości szacunkowych lub zastosowanie szacunków do wyceny aktywów wykazywanych dotąd w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, ewentualnie pomniejszonych o dokonane odpisy wobec utraty przez nie wartości, nie stanowi zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości. Również zastąpienie wartości godziwej skorygowaną ceną nabycia lub ceną nabycia, w razie niemożności wiarygodnego ustalenia wartości godziwej, nie stanowi zmiany zasad (polityki) rachunkowości. Natomiast zmiana zasad wyceny (np. materiałów w cenie zakupu zamiast w cenie nabycia) lub zmiana metody wyceny rozchodu zapasów (np. pierwsze weszło pierwsze wyszło zamiast metodą cen przeciętnych) jest zmianą przyjętych zasad (polityki) rachunkowości. W przypadku trudności w odróżnieniu zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości od zmiany wartości szacunkowych przyjmuje się, że nastąpiła zmiana wartości szacunkowych.

65 Zmiana danych szacunkowych 65 Zmiana wartości szacunkowych powoduje konieczność skorygowania wartości wykazanych w księgach rachunkowych i w odpowiednich pozycjach aktywów lub pasywów bilansu. Skutki zmiany wartości szacunkowych, w tym spowodowane ich weryfikacją, jednostka uwzględnia, stosując podejście prospektywne i odnosi odpowiednio w ciężar lub na dobro wyniku finansowego, lub na kapitał (fundusz) własny, jeżeli przepisy o rachunkowości tak stanowią: a) roku obrotowego, w którym nastąpiła zmiana, jeżeli zmiana dotyczy tylko tego roku, b) roku obrotowego, w którym nastąpiła zmiana i lat przyszłych, jeżeli zmiana dotyczy wszystkich tych okresów. Zmiana wartości szacunkowych nie wymaga przekształcenia danych porównawczych. Objaśnienia w informacji dodatkowej

66 Błędy 66 Błędy - pominięcia lub nieprawidłowości w sprawozdaniach finansowych jednostki za bierzący, poprzedni rok bądź wcześniejsze lata obrotowe, powodujące istotne zniekształcenie danych sprawozdawczych zawartych w zatwierdzonych sprawozdaniach finansowych za poprzednie lata, w wyniku którego sprawozdania te nie mogą być uznane za jasno i rzetelnie przedstawiające sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy jednostki. Błędy są wynikiem nieuwzględnienia lub niewłaściwego uwzględnienia wiarygodnych informacji: a) które były dostępne w momencie zatwierdzania sprawozdań finansowych sporządzonych za te lata, b) co do których można by zasadnie oczekiwać, że zostaną otrzymane i uwzględnione w toku sporządzania tych sprawozdań finansowych.

67 Błędy 67 Błędy wynikają najczęściej z pomyłek arytmetycznych, niewłaściwego zastosowania zasad (polityki) rachunkowości, niedopatrzeń, mylnej interpretacji zdarzeń, bądź oszustw. Błędy są istotne, jeżeli mogą, pojedynczo lub łącznie, wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane na podstawie sprawozdania finansowego przez jego użytkowników. Istotność błędu uzależniona jest od wielkości i rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości ocenianych w kontekście towarzyszących okoliczności. Czynnikiem rozstrzygającym o istotności może być zarówno wielkość, jak i rodzaj pozycji lub kombinacja obu tych czynników.

68 Błędy 68 Błąd popełniono 14 listopada 2015r A) Zauważono 18 listopada 2015 B) Zauważono 22 grudnia 2015 r C) Zauważono 5 lutego 2016 D) Zauważono 5 kwietnia 2016 błąd nieistotny lub istotny E) Zauważono 3 lipca 2016 r błąd nieistotny lub istotny

69 Zdarzenia po dniu bilansowym 69 MSR 10 Art. 54 uor KSR 7 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja

70 Definicja Zdarzenia po dniu bilansowym - zdarzenia, zarówno korzystne jak i niekorzystne, które mają miejsce pomiędzy dniem bilansowym a datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. Nie chodzi tu o wszystkie zdarzenia, które miały miejsce po dniu bilansowym, ale jedynie te, które wydarzyły się pomiędzy datą, na którą sporządzono sprawozdanie finansowe, a data zatwierdzenia sprawozdania do publikacji ( nie datą zatwierdzenia sprawozdania). Ważny jest tu okres, kiedy kierownictwo podmiotu gospodarczego, a więc organ odpowiedzialny za sprawozdawczość finansową może mieć dostęp do nowych informacji i ma realną możliwość uwzględnienia tych informacji w sporządzanym sprawozdaniu finansowym. 70

71 Czas na rozpatrywanie zdarzeń Moment uzyskania informacji MSR 10 Od dnia bilansowego do dnia zaprezentowania sprawozdania organowi nadzorującemu a w przypadku jego braku, organowi zatwierdzającemu sprawozdanie finansowe Ustawa o rachunkowości Od dnia bilansowego do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający Dodatkowe ujawnienie Podanie daty zatwierdzenia sprawozdania do publikacji Brak ujawnienia o dacie zatwierdzenia do publikacji 71

72 Tryb postępowania przy ujawnieniu istotnych informacji Moment otrzymania informacji Informacja istotna Informacja nieistotna Przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego Należy wprowadzić korektę do sprawozdania finansowego Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym* Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, ale sprawozdanie poprzednio sporządzone uznane zostaje za wierne i rzetelne Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym* Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym* Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, ale sprawozdanie to nie może być uznane za spełniające wymogi zasady wiernego i rzetelnego obrazu Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym, jako korektę Zysku / Straty z lat ubiegłych 72 Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym* * "Należy ujawnić w kolejnym roku obrotowym oznacza ujawnienie w pozycjach sprawozdania właściwych dla charakteru zdarzeń i w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego

73 Ksr 7 Do zdarzeń po dniu bilansowym zalicza się wszystkie dotyczące jednostki zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Ze względu na wpływ na sprawozdanie finansowe, zdarzenia te można podzielić na: a) dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy, b) wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym. Jeśli po dniu bilansowym wpłynęły do jednostki dowody dotyczące zdarzeń mających miejsce przed dniem bilansowym, choćby dowody te jako datę wystawienia nosiły datę roku obrotowego następującego po roku obrotowym, za który sporządza się sprawozdanie finansowe, to zdarzeń udokumentowanych w ten sposób nie zalicza się do zdarzeń po dniu bilansowym. 73

74 Zdarzenia po dniu bilansowym dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy, Korekta przychodów Upadek klienta Ustalenie ostatecznej ceny Zakończenie sporu/ wyrok sadowy Wykrycie błędu wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym spadek wartości rynkowej inwestycji posiadanych przez jednostkę, zadeklarowanie dywidend należnych posiadaczom instrumentów kapitałowych jednostki, Emisja obligacji połączenie jednostki z inną jednostką, Zdarzenie losowe Zmiany w zarządzie

75 Przykłady z GPW znaczące transakcje dotyczące akcji zwykłych lub potencjalne transakcje dotyczące akcji zwykłych zawarte lub mające się dokonać po dniu bilansowym nadzwyczaj duże zmiany kursów wymiany walut po dniu bilansowym, podjęcie znaczących zobowiązań (obowiązków) i zobowiązań warunkowych, na przykład udzielenie wysokich gwarancji zmiana członków organów zarządzających, zmiana członków organów nadzorczych, otrzymanie zwrotu podatku dochodowego zagrożenia biologiczne wypłata dywidendy wdrożenie programów motywacyjnych polityka w zakresie zabezpieczeń 75

76 BILANS AKTYWA /PASYWA I SKUTKI ICH WYCENY Wycena aktywów i pasywów

77 Cena nabycia 77 Cena zakupu obejmująca kwotę należną sprzedającemu - podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy + obciążenia o charakterze publicznoprawnym (import) + koszty związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, - rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

78 Koszt wytworzenia produktu 78 Koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadniona część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu Koszty bezpośrednie - wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Uzasadniona część kosztów pośrednich - zmienne pośrednie koszty produkcji oraz ta część stałych pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych (normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych - przeciętna, zgodna z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów).

79 Cena (wartość) sprzedaży netto 79 Możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży - podatek od towarów i usług i podatek akcyzowy - rabaty, opusty i inne zmniejszenia - koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży + dotacja przedmiotowa

80 Wartość godziwa 80 Kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane pomiędzy stronami: zainteresowanymi dobrze poinformowanymi niepowiązanymi ze sobą

81 Skorygowana cena nabycia 81 cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych - pomniejszona o spłaty wartości nominalnej - odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej - pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość

82 Wycena pozycji walutowych na moment zdarzenia Art. 30 ust 2 Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie: faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań, średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w punkcie powyższym, a także w przypadku pozostałych operacji. Wyjątkiem są sytuacje, gdy odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych, stanowią inaczej.

83 Wycena na moment zdarzenia Ujęcie przychodu lub kosztu (np. sprzedaż lub zakup materiałów, towarów, usług) i powstałych w związku z tym rozrachunków - wycena według kursu średniego NBP ogłoszonego dla danej waluty z dnia poprzedzającego dzień operacji. Zapłata zobowiązania walutą obcą z rachunku bankowego - wycena po kursie sprzedaży danej waluty stosowanym przez bank obsługujący jednostkę, gdy nastąpił zakup waluty od banku. Wpływ na rachunek waluty obcej z tytułu spłaty należności przez kontrahenta - wycena nastąpi po kursie zakupu waluty stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka

84 Wycena na moment zdarzenia Wpływ waluty na rachunek walutowy zakupionej w kantorze wymiany walut lub w banku - wycena według kursu kantorowego lub bankowego (kurs faktycznie zastosowany). Wpływ waluty na rachunek walutowy z tytułu spłaty należności przez kontrahenta kurs kupna banku lub kurs średni NBP z dnia poprzedzającego operację Zapłata zobowiązań w walucie obcej z rachunku walutowego (kasy) jednostki - wycena po kursie zastosowanym przy wycenie wpływu tych walut na rachunek walutowy, przy uwzględnieniu jednej z metod wyceny rozchodu waluty, tj. LIFO (ostatnie weszło - pierwsze wyszło), FIFO (pierwsze weszło - pierwsze wyszło) lub przeciętnych cen, a więc metod wynikających z art. 34 ust. 4 pkt 1-3 ustawy o rachunkowości.

85 Wycena na moment zdarzenia Zapłata zobowiązań walutą zakupioną w kantorze wymiany walut - wycena według kursu zastosowanego przez kantor. Wpłata do kasy waluty wypłaconej z rachunku walutowego - wycena według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego wpływ na rachunek; nie stosuje się tu kursu bankowego, gdyż faktycznie nie nastąpiło przewalutowanie. Kompensata kurs z dnia zarachowania rozrachunków podlegających kompensacie

86 Wycena bilansowa Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych: składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP, gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych - po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP.

87 Wycena bilansowa Aktywa i pasywa w walutach obcych Przeliczenie według kursu średniego NBP Skutki przeszacowania (różnice kursowe) Środki trwałe w budowie Środki trwałe Wartości niematerialne i prawne Zapasy Przychody finansowe - różnice dodatnie Koszty finansowe -różnice ujemne (z wyjątkami)

88 Rzeczowe aktywa obrotowe - 88 Zapasy Aktywa, w stosunku do których oczekuje się, że zostaną przeznaczone do zużycia lub sprzedaży w toku normalnego cyklu działalności operacyjnej jednostki. (art. 3 ust 1 pkt 19) Bilansowo do grupy zapasów zalicza się: Materiały Półprodukty i produkty w toku Produkty gotowe Towary Zaliczki na dostawy (wypłacone kontrahentom)

89 89 Rzeczowe aktywa obrotowe Materiały, towary art. 28 ust 11 pkt 1 Nabycie Cena nabycia/cena zakupu Cena ewidencyjna art. 34 ust 2 Rozchód FIFO, LIFO, AVCO, Szczególowa identyfikacja art. 34 ust 4 Cena ewidencyjna Wycena na dzień bilansowy Ceny nabycia/zakupu nie wyższe niż cena sprzedaży netto art. 28 ust 1 pkt 6 Korekta o odchylenia od cen ewidencyjnych 34.2 Ceny nabycia / zakupu nie wyższe niż ceny sprzedaży netto art. 28 ust 1 pkt 6 Odpisy aktualizacyjne art. 34 ust 5

90 90 Rzeczowe aktywa obrotowe Produkty i produkcja niezakończona Nabycie Koszty wytworzenia 28.3 Koszt ewidencyjny 34.2 Rozchód FIFO, LIFO, AVCO, Szczególowa identyfikacja 34.4 Koszt ewidencyjny Wycena na dzień bilansowy Koszty wytworzenia nie wyższe niż cena sprzedaży netto 28 ust 1 pkt 6 Korekta o odchylenia od cen ewidencyjnych 34.2 Koszty wytworzenia nie wyższe niż ceny sprzedaży netto art. 28 ust 1 pkt 6 Odpisy aktualizacyjne 34.5

91 91 Rzeczowe aktywa obrotowe koszt wytworzenia Koszty bezpośrednie Materiały Płace Inne bezpośrenie art. 28 ust 3 art. 28 ust 4a Koszty pośrednie Zmienne Stałe Uzasadnione wykorzystaniem mocy produkcyjnych Nieuzasadnione - niewykorzystanie mocy produkcyjnych

92 Rozliczanie produkcji niezakończonej produkty w toku produkcji wycena wg kosztu wytworzenia art. 28 ust 3 lub 4a Uproszczenia art. 34 ust 1 pkt 2 ( warunki stosowania) w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia w wysokości o materiałów bezpośrednich nie wyceniać ich w ogóle

93 Zapasy 1 Stan początkowy zapasów zł W 20x1 nabyto zapasy sprzedano o wartości za Obniżono wartość stanu końcowego o 20% ze względu na zmiany popytu. Spółka stosuje art lub nie