Doradca czy cudotwórca?

Transkrypt

1 Doradca czy cudotwórca? Pojawienie się możliwości dofinansowania projektów z funduszy unijnych przyczyniło się do powstania wielu firm konsultingowych, które oferują doradztwo w zakresie przygotowania wniosku o dotację. Dla zarządu firmy czy jednostki samorządu terytorialnego nie mających doświadczenia i wiedzy w zakresie pozyskiwania funduszy taki doradca może okazać się bardzo pomocny. Jak jednak wybrać dobrego fachowca i czy może on zagwarantować sukces? O co pytać, aby właściwie ocenić oferty firm konsultingowych? Początek 2008 roku to okres szczególny. W ciągu kilku miesięcy staną otworem wszystkie programy operacyjne na lata Dla jednostek samorządu terytorialnego oraz dla firm jest to nie lada okazja, można bowiem uzyskać dotację na realizację różnorodnych projektów, tzw. miękkich (np. szkolenia kadry) oraz twardych, inwestycyjnych. Trzeba jednak wiedzieć, z którego programu aplikować o środki i jak napisać wniosek o dotację. W tym właśnie mogą pomóc eksperci. Czy doradca zagwarantuje sukces? Nie. Dotacje są zazwyczaj przyznawane w drodze konkursowej, a więc nikt nie może zagwarantować sukcesu. Świadomi tego są pracownicy jednostek samorządów terytorialnych, którzy dla regionu postanowili uzyskać dotacje zewnętrzne. Ubieganie się o dotację to proces zawiły, wymagający znajomości procedur przyznawania dotacji, zasad kwalifikowalności wydatków, szczegółowego opisu programów operacyjnych oraz umiejętności sporządzania odpowiednich dokumentów takich. jak studium wykonalności, realny biznesplan, czy harmonogram finansowo-rzeczowy. Samorządy i przedsiębiorcy dla zminimalizowania niebezpieczeństwa odrzucenia wniosku korzystają z usług firm konsultingowych, wyspecjalizowanych w określonych programach, albo szkolą własnych pracowników w celu zdobycia odpowiedniej wiedzy o funduszach unijnych. Z doradcą lub bez doradcy Zarówno samorządowcy, jak i przedsiębiorcy różnie podchodzą do starań o pozyskiwanie funduszy. Jedni korzystają ze wsparcia firm konsultingowych, inni wolą przygotować wniosek własnym sumptem, ewentualnie zlecając przygotowanie niektórych dokumentów, jak np. studium wykonalności, specjalistom z zewnątrz. Oba sposoby mają swoje plusy i minusy. Jeśli własny pracownik będzie odpowiedzialny za przygotowywanie wniosków, to będzie to robił kosztem innych dotychczasowych działań. Utworzenie oddzielnego stanowiska generować będzie z dodatkowe koszty. Z reguły jednak pracownik aktywniej poszukuje możliwości finansowania planów rozwojowych firmy czy gminy, lepiej orientuje się w realiach branży i specyfice lokalnej. Korzystanie z firmy zewnętrznej także wiąże się z kosztami, a przy tym stratą czasu na dobre przedstawienie misji, wizji rozwoju i pomysłu na konkretny projekt. Należy pamiętać, że doradcy zazwyczaj pomagają wypełnić wnioski, ale nie robią tego samodzielnie. Z ankiety przeprowadzonej w styczniu przez redakcję UE Fundusze Strukturalne wśród gmin Fair Play, wynika, że zdecydowana większość samorządów opracowuje wnioski samodzielnie, zlecając jedynie przygotowanie pojedynczych dokumentów firmom zewnętrznym. Jednak nie wszyscy wyznają tę zasadę. Gmina Jaktorów korzysta z usług zewnętrznej firmy przy ubieganiu się o dotacje. Przy wyborze firmy decydowały przede wszystkim rekomendacje, oraz dotychczasowe sukcesy firmy, przyznane dzięki jej doradztwu dotacje. mówi Guzewski - Najważniejsze, aby firma była fachowa, znała się na

2 zawiłościach procedury, potrafiła pomóc w razie zmian prawnych czy innych nieprzewidzianych komplikacji. Orientowała się nie tylko w dotacjach unijnych, ale także w dotacjach krajowych, które mogą stanowić część wkładu własnego, jak choćby środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przedsiębiorcy nie zawsze korzystają z firm konsultingowych. W firmie Emo-Farm, produkującej farmaceutyki na bazie żelu, pozyskiwaniem dotacji zajęła się Anita Pazia, asystentka dyrektora ds. farmacji i zapewnienia jakości. Przygotowanie pierwszego wniosku o dofinansowanie zajęło jej trzy miesiące. Firma otrzymała dotacje na zakup środków trwałych do laboratorium z SPO WKP, działanie 2.3. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Sukces uświadomił firmie, jak wielki potencjał kryje się w dotacjach unijnych. Według Anity Pazi, powierzanie pracownikom przygotowania wniosków o dotacje opłaca się. Szczególnie, jeśli o pieniądze firma planuje startować więcej niż jeden raz. A że warto, świadczą o tym osiągnięcia Emo-Farm, które z małego przedsiębiorstwa przekształciło się w średnie. Inne doświadczenia ma Viki Family, firma zajmująca się produkcją opakowań tekturowych. Przemysław Jastrzębski, prezes firmy, zdobył wiedzę o możliwościach uzyskania dotacji ze środków przedakcesyjnych na szkoleniu organizowanym przez Fortis Bank. Z funduszu Phare otrzymał tylko symboliczną dotację na sfinansowane części kosztów końcowego audytu związanego z ubieganiem się o certyfikat ISO. Dotacja z funduszy strukturalnych była już jednak znaczna. I znów pracownicy Banku przyczynili się do sukcesu. Doradca przekonał prezesa firmy do odważnych inwestycji, załatwiając kredyt pomostowy, kierując do dobrej firmy konsultingowej, która pomogła w opracowaniu wniosku. Cechy dobrego doradcy Po podjęciu decyzji o współpracy z firma konsultingową, należy wybrać tę, która najlepiej przyczyni się do otrzymania dotacji. Trzeba popytać znajomych, czy nie znają firmy wartej polecenia. Dobrze jest też przejrzeć strony internetowe i wybrać kilka firm, a następnie nawiązać z nimi kontakt. Istnieje kilka wskazówek, które pomogą znaleźć prawdziwych fachowców. Najważniejsze to sprawdzenie referencji. Wiele firm na stronach internetowych zamieszcza wybrane referencje, które można przejrzeć, a potem zadzwonić do instytucji, które je wystawiły i dopytać o szczegóły współpracy. Istotne jest, aby doradca specjalizował się w pozyskiwaniu tego rodzaju dotacji, o które chce ubiegać się potencjalny beneficjent. Trzeba przyjrzeć się osiągnięciom wybranej firmy. Ci, którzy dotychczas przygotowywali wnioski dla urzędów pracy na szkolenia, mogą sobie nie poradzić z projektem inwestycyjnym, i na odwrót. Należy dowiedzieć się, czy firma konsultingowa jest skłonna uzależnić wypłatę honorarium od przejścia wniosku przez ocenę formalną. Odpadnięcie na tym etapie to porażka firmy konsultingowej. To ona powinna zadbać o dostarczenie wszelkich dokumentów, przypilnować, aby wniosek został złożony bez błędów i uchybień. Dlatego też renomowane firmy konsultingowe zgadzają się na uzależnienie wypłaty honorarium od przejścia wniosku przez ocenę formalną. Warto wiedzieć, że pierwsze, wstępne informacje o źródłach pomocy firma konsultingowa powinna udzielić za darmo, skierować na odpowiednie strony internetowe, doradzić, z jakiego programu operacyjnego są szanse na uzyskanie dotacji dla danego projektu. Ważne jest także jak najszybsze ustalenie obowiązków obu stron. Zawierając umowę należy ustalić plan pracy, wymagania stawiane doradcom oraz własne zobowiązania. Wynagrodzenie Nie ma jednego obowiązującego cennika dotyczącego wynagrodzenia firmy konsultingowej. W grę wchodzą przede wszystkim opłaty prowizyjne lub ryczałtowe. Niektóre firmy decydują

3 się na otrzymanie pieniędzy dopiero po przyznaniu dotacji, inne wolą otrzymać wynagrodzenie za czas poświęcony na doradztwo oraz ekstra pieniądze za przyznaną dotację. Należy pamiętać, że im mniej zapłaci się za przygotowanie wniosku, tym wyższy procent od uzyskanej kwoty należeć się będzie firmie doradczej. Zazwyczaj procent waha się między 5% a 10% wartości dotacji. Wszystko zależy od czasu oraz zakresu działania firmy zewnętrznej. Większość firm udziela także jednorazowych konsultacji, obejmujących np. kilka godzin pracy eksperta, w ramach której firma przygotuje określone, proste dokumenty. Na taką usługę jest oddzielny cennik cenny wahają się zazwyczaj między 50 a 500 zł. Warto pamiętać, że doradztwo prawne, finansowe lub techniczne jest objęte unijnym wsparciem. Zwrot można uzyskać także za koszty przygotowania koniecznej dokumentacji, takiej jak studium wykonalności, ocena oddziaływania na środowisko, biznes plan, czy też mapy lub szkice lokalne i dokumentacja techniczna lub finansowa. Katarzyna Lipka-Szostak Doradca jest jak lekarz Piotr Stefaniak, prezes zarządu Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości: Szukanie doradcy można porównać do szukania odpowiedniego lekarza. Nie każdy usunie naszą bolączkę. Najpierw sami musimy sobie odpowiedzieć - co chcemy osiągnąć. Czy szukamy kogoś, kto tyko opisze nasz projekt, czy też zależy nam na kompleksowym doradztwie w tym pełnej analizie przedsięwzięcia, postawieniu diagnozy, policzeniu kosztów, itd. To właśnie własne, zidentyfikowane potrzeby powinny być podstawą wyboru doradców. Firmy doradcze różnią się i nie da się wszystkich wrzucić do jednego kosza. Każda ma jakąś specjalizację. Z jednej strony trzeba określić swoje potrzeby, z drugiej należy sprawdzić, który doradca jest w stanie podołać naszym oczekiwaniom. Oczywiście ważna jest też kwestia finansowa, gdyż nie każda inwestycja potrzebuje doradcy z najwyższej półki. Małym, czy mikroprzedsiębiorcom radziłbym samemu napisać projekt, a z firmy doradczej korzystać tylko przy opracowaniu części finansowej. Przedsiębiorca napisze projekt z pasją, której nie zapewni doradca. A to się liczy, bo należy pamiętać że ludzie, którzy oceniają wnioski, czytają ich bardzo dużo. Sztampa ich nie przekona. Błędem wielu większych firm jest branie pod uwagę jedynie liczby czy wartości uzyskanych dotacji przez firmę konsultingową. Pisząc dużo wniosków automatycznie osiąga się wysokie wskaźniki. Warto dodać, że doradcy mogą wybierać tylko takie projekty, które mają duże szanse na otrzymanie dotacji lub specjalizować się jedynie w pewnej kategorii projektów, co jeszcze bardziej może wpłynąć na nasze decyzje. W praktyce często zdarza się, że przełożony zleca pracownikowi zrobienie rozeznania, jakie firmy funkcjonują na rynku, porównanie ich

4 skuteczności, referencji i zasad finansowania. Na podstawie tylko tych informacji prezes czy gremium wybiera doradcę. I to też jest błąd. Przy takiej selekcji, może odpaść firma, która specjalizuje się w danej branży czy typach projektów. Ten aspekt jak i indywidualny kontakt doradcy z grupą projektową powinien być podstawą wyboru odpowiedniej firmy. Europejskie Centrum Przedsiębiorczości doradza przy projektach, które wymagają indywidualnego i kreatywnego podejścia. Współpracujemy z różnymi rodzajami beneficjentów, realizujemy projekty centralne i regionalne. Dla nas ważny jest potencjał projektu i sytuacja, gdy możemy zaproponować coś więcej, niż tylko napisanie wniosku. Często namawiamy do realizowania bardziej ambitnych celów. Fundusze unijne służą temu, aby wymusić myślenie strategiczne, nastawione na innowacyjne rozwiązania, i my w tym pomagamy. Każdy przedsiębiorca musi mieć wizję własnego biznesu, my mu tego nie wymyślimy. Pomagamy natomiast w optymalny sposób ją zrealizować. Często przychodzą ludzie z pomysłem na firmę i mówią, że chcą kupić np. używaną linię technologiczną. W takiej sytuacji mówimy: - nie! Kupcie nową i to najnowocześniejszą. Pokazujemy jak dzięki śmiałym decyzjom łatwiej osiągną cel i wsparcie finansowe na jego realizację. Idąc w tym kierunku, wygrywają. Wypowiedzi Dobre doradztwo zamiast cudotwórstwa Michał Pawłowski, firma Vento Consulting Z punktu widzenia klienta podstawowym kryterium wyboru firmy doradczej powinna być kompleksowość obsługi. Pozyskanie finansowania ze środków pomocowych jest złożonym i długotrwałym procesem, a doradca powinien prowadzić klienta przez wszystkie jego fazy - od koncepcji inwestycji po wypłatę środków przez instytucję finansującą. Niezwykle ważnym etapem jest przygotowanie beneficjenta do aplikowania o dotacje. Przedsiębiorcy często nie mają świadomości, iż na pozyskanie dotacji wpływ ma wiele czynników pozornie nie związanych z przeprowadzaną inwestycją. Często okazuje się, że firmy są wykluczone z udziału w konkursie z przyczyn, które można było wyeliminować dzięki dobremu doradztwu i planowaniu. Przykładowo w aktualnie otwartym konkursie Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata , Priorytet I: Konkurencyjność przedsiębiorstw. Działanie 1.1. Rozwój mikroprzedsiębiorstw w celu określenia statusu mikroprzedsiębiorcy należy ustalić czy jest on przedsiębiorstwem: niezależnym, partnerskim, czy związanym. W przypadku przedsiębiorstw partnerskich lub zależnych może nastąpić wykluczenie ich z definicji mikroprzedsiębiorcy na skutek przekroczenia wskaźników łącznie przez wszystkie

5 podmioty powiązane ze sobą. Z naszego doświadczenia wynika, że dobre doradztwo eliminuje potrzebę cudotwórstwa i potencjalne kłopoty z nim związane. W zakresie wynagrodzenia w praktyce istnieje podział na część stałą i tzw. success fee, czyli wynagrodzenie za sukces. Poziom wynagrodzenia może różnić się znacząco w zależności od wysokości pozyskanej dotacji oraz od Programu Operacyjnego i konkretnego Działania, w ramach którego beneficjent aplikuje. W obecnym okresie obserwujemy bardzo duże zainteresowanie doradztwem w zakresie pozyskiwania dotacji. Ma to związek z trwającymi lub zapowiadanymi naborami wniosków przez instytucje finansujące. Misją firmy Vento Consulting jest świadczyć najlepsze usługi konsultingowe w Polsce i poprzez ciągłe doskonalenie radykalnie zwiększać zyski klientów oraz całej polskiej gospodarki. Nasza filozofia zakłada jak najbardziej kompleksową obsługa klientów. Ciągłe doskonalimy usługi, dopasowując je do potrzeb klientów.