Olsztyn, dnia Pan Andrzej Sufranek Dyrektor PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Olsztynie LOL /07 P/07/070

Transkrypt

1 1 NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e OLSZTYN tel/fax (0-89) , Olsztyn, dnia LOL /07 P/07/070 Pan Andrzej Sufranek Dyrektor PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Olsztynie Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie przeprowadziła w PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Olsztynie (OGN), kontrolę stanu technicznego i przygotowania kolejowych obiektów dworcowych do obsługi pasaŝerów w latach W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 3 marca 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia stan techniczno-eksploatacyjny ww. obiektów, zwłaszcza w zakresie ich dostępności dla osób niepełnosprawnych. NIK pozytywnie z nieprawidłowościami, ocenia działania podejmowane przez OGN w zakresie bieŝącego utrzymania administrowanych obiektów dworcowych. 1. Negatywną ocenę stanu techniczno-eksploatacyjnego obiektów dworcowych w zakresie ich przygotowania do obsługi pasaŝerów, uzasadniają następujące ustalenia kontroli.

2 2 W toku oględzin 11 spośród 107 obiektów dworcowych (10 czynnych i 1 nieczynnego), zarządzanych przez OGN stwierdzono, Ŝe obiekty te wzniesione w latach , a z uwagi na brak środków finansowych nie modernizowane w ostatnich latach, nie spełniały aktualnych wymogów wynikających z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 609 ze zm.), m.in.: - na 4 dworcach szerokość skrzydeł drzwi wejściowych była mniejsza, niŝ wymagane 0,9 m, a na 2 dworcach wysokość progów w drzwiach przekraczała 0,02 m, - znajdujące się na 2 dworcach schody wewnętrzne nie spełniały wymogów w zakresie szerokości stopni schodów, poniewaŝ była ona mniejsza od 0,6 m oraz minimalnej wysokości poręczy, tj. 1,1 m, - szerokość stopni schodów zewnętrznych na 5 z 6 dworców, na których one istniały, była mniejsza od wymaganej, tj. 0,35 m, przy czym w 2 przypadkach schody nie były wyposaŝone w poręcze, a na 2 dworcach zainstalowane poręcze miały poniŝej 1,1 m wysokości, - w 3 przypadkach hole dworcowe nie posiadały posadzek wykonanych z materiałów antypoślizgowych, - Ŝadna z 4 pochylni znajdujących się przed wejściami do 3 obiektów dworcowych nie była przystosowana do obsługi osób niepełnosprawnych, tj. nie była wyposaŝona w poręcze i krawęŝniki, a w przypadku pochylni w Nidzicy (2 sztuki) szerokość płaszczyzny ruchu była mniejsza od wymaganej 1,2 m. Usterki w zakresie stanu techniczno-estetycznego obiektów dworcowych, stwierdzone w czasie oględzin, polegały teŝ na tym, Ŝe na: - wszystkich, poza 2, uszkodzone były powłoki malarskie lub tynki elewacji zewnętrznych, - 10 dworcach występowały zabrudzenia elewacji zewnętrznych, w tym w postaci napisów i graffiti, a zabrudzenia elewacji wewnętrznej na 5 obiektach, - 4 dworcach stwierdzono uszkodzenia (nierówności, spękania i ubytki) posadzek w pomieszczeniach ogólnodostępnych, - 4 obiektach zauwaŝono ubytki w nawierzchni schodów zewnętrznych, - Ŝadnym z dworców, w pomieszczeniach ogólnodostępnych, nie zainstalowano gaśnic, natomiast 2 spośród 3 hydrantów przeciwpoŝarowych znajdujących się na

3 3 dworcach nie były oznaczone, przy czym 1 z nich był uszkodzony, a 1 znajdował się w zamkniętym pomieszczeniu przylegającym do holu dworca. Do dnia zakończenia kontroli, dla Ŝadnego z 10 obiektów o kubaturze powyŝej 1000 m³, spośród 11 analizowanych, nie opracowano instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego, pomimo wymogu wynikającego z przepisu 6 ust. 1 w zw. z 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 80, poz. 563). Przy czym, w związku z zaleceniami jednostki Państwowej StraŜy PoŜarnej, przystąpiono do opracowania instrukcji dla dworca w Nidzicy, a w pozostałych przypadkach rozpoczęto jedynie procedurę rozpoznania, co do moŝliwości wydzielenia w budynkach stref przeznaczonych na pobyt ludzi, o których mowa w rozporządzeniu. W zakresie wyposaŝenia dworcowych pomieszczeń ogólnodostępnych, w informacje istotne dla podróŝnych ustalono, Ŝe w czasie oględzin na 2 obiektach nie było wyciągów z przepisów porządkowych obowiązujących na dworcach kolejowych, a na 4 brakowało instrukcji postępowania na wypadek poŝaru. Natomiast drogi ewakuacyjne oznakowano tylko na 4 dworcach. Ustalenia kontroli, dokonane na przykładzie obiektów poddanych oględzinom wskazują na to, Ŝe OGN nie w pełni wywiązywał się z obowiązku przeprowadzania kontroli okresowych obiektów dworcowych w zakresie sprawdzenia stanu technicznego ich elementów, wynikającego z art. 62 ust. 1 pkt 1 i art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz ze zm.). Stwierdzono bowiem nieprawidłowości w zakresie terminowej realizacji wymaganych sprawdzeń instalacji w budynkach dworcowych, i tak w latach : - w przypadku 6 dworców nie przestrzegano wymaganego terminu dla kontroli przewodów kominowych, tj. co najmniej 1 raz w roku, - nie zachowano terminu (co najmniej 1 raz na 5 lat) do dokonania kontroli instalacji piorunochronnych na 7 dworcach oraz kontroli instalacji elektrycznej w zakresie skuteczności ochrony przeciwporaŝeniowej na 1 dworcu. śaden z obiektów dworcowych nie był w pełni przystosowany do obsługi osób niepełnosprawnych, gdyŝ: - na 3 obiektach pomimo istnienia barier architektonicznych w postaci schodów i podestów nie zainstalowano pochylni umoŝliwiających poruszanie się osobom na

4 4 wózkach, a nierówności i ubytki nawierzchni na 3 z 4 istniejących pochylni stanowiły znaczne utrudnienie dla tych osób, - pomimo, Ŝe na wszystkich dworcach istniały drogi dojścia z chodników i miejsc postojowych na perony, tylko trzy z nich były oznaczone stosownymi piktogramami, a sześć miało ubytki w nawierzchni i znaczne nierówności oraz brak utwardzonej nawierzchni, - jedynie na dworcu w Ełku, przewoźnik kolejowy zamieścił widoczną dla podróŝnych informację o moŝliwości skorzystania przez osoby niepełnosprawne z pomocy w poruszaniu się po terenie kolejowym, - na Ŝadnym z dworców, poza Ełkiem, nie wyznaczono miejsc postojowych dla osób niepełnosprawnych, - Ŝadna spośród 4 czynnych toalet dworcowych nie była przystosowana do obsługi niepełnosprawnych, z uwagi na brak drzwi i kabin o wymiarach umoŝliwiających swobodny dostęp do nich osobom na wózkach, a takŝe brak odpowiednich uchwytów. 2. Kontrola wykazała, Ŝe w związku z ograniczonymi środkami finansowymi OGN, remonty i roboty konserwacyjne, przeprowadzono tylko na czterech obiektach dworcowych w 2005 r., piętnastu w 2006 r. i sześciu w 2007 r., a wartość tych prac wynosiła odpowiednio 53,9 tys. zł, 94,8 tys. zł oraz 43 tys. zł. W związku z trudnościami w sfinansowaniu utrzymania obiektów dworcowych i brakiem zainteresowania w partycypacji jego kosztów ze strony przewoźnika kolejowego (PKP Przewozy Regionalne spółka z o.o.), OGN nawiązał współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego w celu zagospodarowania niektórych dworców. W wyniku tych działań zawarto z gminami umowy dzierŝawy 5 budynków dworcowych, w tym 1 czynnego w GiŜycku (z zachowaniem funkcji obsługi podróŝnych) oraz najmu pomieszczeń w 2 budynkach, a takŝe 6 toalet dworcowych. Pozytywnego odnotowania wymaga fakt, Ŝe w celu zapewnienia skomunikowania dworców kolejowych z innymi środkami transportu publicznego, nawiązano współpracę z przewoźnikami autobusowymi wydzierŝawiając na ich potrzeby tereny wokół 10 dworców. Podjęto równieŝ starania o zagospodarowanie budynku dworca w Mrągowie przez lokalny PKS, który mógłby wykorzystać jego pomieszczenia jako dworzec autobusowy, przy czym do zakończenia kontroli NIK sprawy tej nie sfinalizowano.

5 5 Jako skuteczny naleŝy ocenić nadzór nad jednostkami wykonawczymi OGN, tj. rejonami administrowania i utrzymania nieruchomości, firmami odpowiedzialnymi za bieŝące utrzymanie czystości oraz najemcami prowadzącymi działalność handlową na obiektach dworcowych, w zakresie zachowania porządku i czystości na tych obiektach. Monitorowaniu realizacji zadań z ww. zakresu słuŝyły m.in. kontrole wewnętrzne, których w kontrolowanym okresie przeprowadzono ogółem 164, z czego najwięcej, tj. 60 w 2007 r. Kontrole te prowadzono w sposób planowy, dokumentując ich wyniki oraz egzekwowano usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W wyniku sprawdzenia sposobu realizacji wniosków pokontrolnych wynikających z poprzedniej kontroli NIK (P/06/062) w zakresie zabezpieczenia porządku i bezpieczeństwa na obszarze kolejowym, która miała miejsce w III kwartale 2006 r. stwierdzono, iŝ OGN podjął działania zmierzające do naleŝytego ich wykonania, bowiem: - sygnalizował, jednostkom Policji i StraŜy Ochrony Kolei, potrzebę zwiększenia częstotliwości patrolowania terenów dworcowych, a takŝe podjął udokumentowaną współpracę z jednostkami PKP PLK S.A. i PKP Przewozy Regionalne spółka z o.o. oraz ajentami kas biletowych, w celu zamykania holi dworcowych w godzinach nocnych, gdy nie dokonuje się odpraw pociągów pasaŝerskich, - jego przedstawiciel wziął aktywny udział w 9 z 10 posiedzeń Zespołu ds. bezpieczeństwa na obszarach kolejowych województwa warmińsko-mazurskiego, które odbyły się w 2007 r. - gromadził dane o negatywnych zdarzeniach mających miejsce na obiektach dworcowych i informował o nich przedstawicieli Policji i SOK, m.in. w toku ww. posiedzeń. Jednak pomimo tego, Ŝe jednym z elementów realizacji wniosku pokontrolnego NIK, w zakresie gromadzenia informacji o negatywnych zdarzeniach na czynnych dworcach, miały być składane przez podległe Rejony kwartalne sprawozdania z zakresu ładu, porządku oraz bezpieczeństwa, to OGN w pełni tego nie wyegzekwował. Ustalono bowiem, Ŝe tylko z jednego spośród pięciu Rejonów wpłynęły takie sprawozdania za wszystkie okresy sprawozdawcze, a z trzech innych wpłynęły sprawozdania tylko za jeden lub dwa kwartały. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o:

6 6 1. Skuteczne egzekwowanie od podległych Rejonów składania sprawozdań dotyczących ładu, porządku i bezpieczeństwa na dworcach, w celu monitorowania stanu w tym zakresie. 2. Podjęcie działań mających na celu terminowe i pełne wykonanie obowiązków wynikających z art. 62 ust. 1 pkt 1 i art. 62 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, w zakresie kontroli okresowych instalacji znajdujących się w budynkach dworcowych. 3. Opracowanie brakujących instrukcji bezpieczeństwa poŝarowego. 4. Uzupełnienie oznakowania pomieszczeń ogólnodostępnych na dworcach o informacje dotyczące obowiązujących przepisów porządkowych, instrukcje postępowania na wypadek poŝaru i oznaczenie dróg ewakuacyjnych, a takŝe rozwaŝenie moŝliwości zamieszczenia, tam gdzie jest to moŝliwe, informacji o moŝliwości skorzystania przez osoby niepełnosprawne z pomocy w poruszaniu się po terenie kolejowym. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach w celu jego realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Dyrektorowi prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.

7 7