Potencjalny wpływ turbin wiatrowych na zdrowie
|
|
- Natalia Chmielewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Potencjalny wpływ turbin wiatrowych na zdrowie
2 Raport Głównego Przedstawiciela Medycznego do Spraw Zdrowia Maj, 2010r.
3 Podsumowanie Niniejszy raport został przygotowany przez Głównego Przedstawiciela Medycznego do Spraw Zdrowia (CMOH) dla stanu Ontario w odpowiedzi na obawy społeczeństwa o zdrowie dotyczące turbin wiatrowych, w szczególności emitowanego przez nie hałasu. Z pomocą technicznej grupy roboczej składającej się z członków Agencji ds. Ochrony i Promocji Zdrowia (OAHPP) stanu Ontario, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Długoterminowej (MOHLTC) oraz kilku Przedstawicieli ds. Zdrowia z Ontario wspieranych przez Radę Przedstawicieli ds. Zdrowia Ontario (COMOH), niniejszy raport stanowi podsumowanie istniejących dowodów naukowych dotyczących potencjalnego wpływu na zdrowie hałasu emitowanego przez turbiny wiatrowe. Opracowanie dowodzi, że chociaż niektórzy ludzie mieszkający w pobliżu turbin wiatrowych zgłaszają objawy typu zawroty głowy, bóle głowy czy zaburzenia snu, naukowy materiał dowodowy dostępny na dzień dzisiejszy nie wskazuje na bezpośredni związek pomiędzy hałasem produkowanym przez turbiny wiatrowe a szkodliwymi dla zdrowia efektami. Poziom dźwięku pochodzącego od turbin wiatrowych zlokalizowanych w przeciętnym oddaleniu od terenów zabudowanych jest zbyt niski, by spowodować uszkodzenie słuchu czy inne bezpośrednie następstwa zdrowotne, chociaż dla niektórych może być drażniący.
4 1. Wstęp W odpowiedzi na obawy dotyczące turbin wiatrowych CMOH przygotował przegląd istniejących dowodów naukowych na potencjalne następstwa dla zdrowia ze strony turbin wiatrowych we współpracy i przy konsultacjach z techniczną grupą roboczą składającą się z członków OAHPP, MOHLTC i COMOH. Przeszukano naukowe bazy danych, szarą literaturę i zasoby internetowe w celu odnalezienia opracowań i raportów (z lat 1970 do dziś) na temat turbin wiatrowych i zdrowia. Uwzględniono m.in. następujące bazy danych: MEDLINE, PubMed, Environmental Engineering Abstracts, Environment Complete, INSPEC, Scholars Portal oraz Scopus. Informacje zbierano również poprzez rozmowy z odpowiednimi agencjami rządowymi, w tym Ministerstwem Środowiska oraz Ministerstwem Energii i Infrastruktury, uwzględniając wkład jednostek i innych organizacji, jak np. Wind Concerns Ontario. Ogólnie mówiąc, opracowania opublikowane w fachowych dziennikach naukowych oraz opracowania przygotowane przez uznane instytucje ds. zdrowia takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), kładą raczej nacisk na ocenę ryzyka dla zdrowia niż na studium przypadków czy niepotwierdzone zgłoszenia. Opracowanie oraz konsultacje z Radą Przedstawicieli ds. Zdrowia dla Ontario skupiały się na następujących zagadnieniach: jakie są dostępne dowody naukowe w sprawie potencjalnych następstw zdrowotnych wynikających z pracy turbin wiatrowych? jakie są zależności pomiędzy hałasem emitowanym przez turbiny wiatrowe a zdrowiem? jakie są zależności pomiędzy dźwiękami niskiej częstotliwości, infradźwiękami, a zdrowiem? jak się ocenia ekspozycję na hałas pochodzący od turbin wiatrowych? czy lokalizacje turbin wiatrowych w Ontario są bezpieczne pod względem zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa? jakie rodzaju konsultacje z mieszkańcami należy przeprowadzić z ludnością przez budową farmy wiatrowej? czy są braki w danych lub czy istnieje potrzeba przeprowadzenia uzupełniających badań? Poniżej zamieszczono podsumowanie dokonanych przeglądów i przeprowadzonych konsultacji.
5 2. Turbiny wiatrowe a zdrowie 2.1. Podsumowanie Lista materiałów wykorzystanych w trakcie przygotowania opracowania wyszczególniona jest w załączniku nr 1. Zawiera opracowania badawcze, artykuły przeglądowe, raporty, prezentacje oraz strony internetowe. Terminy techniczne użyte w niniejszym opracowaniu wyjaśniono w glosariuszu (strona 11). Kluczowe dane naukowe dotyczące wpływu turbin wiatrowych na zdrowie dostępne na dzień dzisiejszy to m.in.: Cztery studia przekrojowe opublikowane w prasie naukowej, które dotyczyły związku pomiędzy ekspozycją na hałas pochodzący od turbin wiatrowych a rozdrażnieniem u dużej grupy ludzi ( ) mieszkających w Europie w pobliżu turbin wiatrowych (patrz rozdz. 2.2). Opublikowane studia przypadków 10 rodzin, czyli łącznie 38 ludzi, których dotyczy problem, mieszkających w pobliżu turbin wiatrowych w kilku krajach (Kanada, Wielka Brytania, Irlandia, Włochy i USA) (Pierpont, 2009r.). Tych przypadków nie ma jednak w prasie naukowej. Uczestnicy w/w badań zgłaszali zestaw objawów takich, jak: zawroty głowy, bóle głowy i zaburzenia snu. Prowadząca badania (Pierpont) zasugerowała, że zgłoszone symptomy miały związek z pracą turbin wiatrowych, szczególnie z dźwiękami niskiej częstotliwości i infradźwiękami, ale nie badała zależności pomiędzy hałasem a w/w objawami. Należy zaznaczyć, że na podstawie badań Pierpont nie można wysnuć żadnych wniosków na temat wpływu turbin wiatrowych na zdrowie z powodu ograniczeń metodologicznych, w tym mały rozmiar próbki, brak danych na temat ekspozycji, brak kontroli i nieprawidłowości przy wybieraniu uczestników. Badania nt. potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ze strony migotania cienia turbin wiatrowych, pól elektromagnetycznych (EMF), lód rozrzucany przez ruch obrotowy łopat oraz zagrożenia związane ze strukturą turbiny (patrz rozdz. 2.3.). Synteza dostępnych wyników badań dotyczących potencjalnego wpływu na zdrowie ekspozycji na działanie hałasu oraz fizycznych zagrożeń ze strony turbin wiatrowych dla okolicznych mieszkańców zawarta jest w rozdz. 2.2 i 2.3., w tym badania dotyczące dźwięków niskiej częstotliwości i infradźwięków. Następnie omówiono regulacje dotyczące turbin wiatrowych w Ontario (rozdz. 3.0.) oraz wnioski (rozdz. 4.0.).
6 2.2. Dźwięk i hałas Dźwięk charakteryzuje się za pomocą następujących cech: poziom ciśnienia akustycznego (głośność) oraz częstotliwość (wysokość tonu), które mierzy się odpowiednio w decybelach (db) i hercach (Hz). Ucho zdrowego człowieka odbiera dźwięki o częstotliwości pomiędzy 20Hz a Hz. Częstotliwości poniżej 200Hz zwyczajowo nazywa się dźwiękami niskiej częstotliwości, a te poniżej 20Hz, infradźwiękami, ale granica między tymi dwoma rodzajami dźwięku nie jest sztywna. Zdolność ludzi do odbierania dźwięków różni się pomiędzy jednostkami. Chociaż infradźwięki ogólnie uznaje się za niesłyszalne dla ucha ludzkiego, przy wystarczająco wysokim poziomie ciśnienia akustycznego może myć słyszalny dla niektórych ludzi. Hałas definiuje się jako niepożądany dźwięk (Rogers i in., 2006; Leventhall, 2003r.). Turbiny wiatrowe generują dźwięk na drodze mechanicznej i aerodynamicznej. Poziom dźwięku zależy od różnych czynników, w tym od ich budowy oraz prędkości wiatru. Wykorzystywane obecne turbiny działające pod wiatr są cichsze niż starsze modele turbin działające z wiatrem. Główne źródło dźwięku pochodzącego z dzisiejszych turbin ma charakter aerodynamiczny i jest wynikiem ruchu obrotowego łopat turbiny w powietrzu. Hałas aerodynamiczny występuje we wszystkich zakresach częstotliwości, od infradźwięków, przez dźwięki niskiej częstotliwości, po dźwięki słyszalne, i ma postać charakterystycznego świszczącego dźwięku (Leventhall, 2006r.; Colby i in., 2009r.).
7 Środowiskowe poziomy ciśnienia akustycznego mierzy się zazwyczaj w skali dźwięku A. Skala ta kładzie mniejszy nacisk na bardzo niskie i bardzo wysokie składowe częstotliwości, czyli podobnie do sposobu, w jaki ludzkie ucho odbiera dźwięk. Wpływ dźwięku na zdrowie bezpośrednio wiąże się z poziomem ciśnienia akustycznego. Wysokie poziomy ciśnienia (>75dB) mogą skutkować uszkodzeniem słuchu w zależności od długości trwania ekspozycji oraz wrażliwości osobniczej. Obecne regulacje dotyczące oddalenia turbin wiatrowych w Ontario mają na celu ograniczenie hałasu dla najbliższych gospodarstw domowych do poziomu 40dB (patrz rozdz. 3). Jest to poziom porównywalny do odgłosów tła wewnątrz domu. Ta wartość graniczna hałasu zgadza się z zaleceniami dotyczącymi hałasu nocnego (40dB) Europejskiej Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ustanowionymi w celu ochrony zdrowia publicznego przez skutkami hałasu. Wg WHO, w/w zalecana wartość znajduje się poniżej poziomu, na którym pojawiają się skutki dla zdrowia i jakości snu, ale powyżej poziomu, na którym pojawiają się skargi mieszkańców (WHO, 2009r.). Dostępne dane naukowe wskazują, że poziomy dźwięku związane z pracą turbin wiatrowych oddalonych od siedzib ludzi o przeciętną odległość nie są wystarczająco wysokie, by uszkodzić słuch lub spowodować inne bezpośrednie negatywne skutki dla zdrowia, ale niektórzy ludzie mogą je uznać za drażniące. Badania w Szwecji i Holandii (Pedersen i in., 2009r.; Pedersen i Waye, 2008r.; Pedersen i Waye, 2007r., Pedersen i Waye, 2004r.) wykazały bezpośredni związek pomiędzy zamodelowanym poziomem ciśnienia akustycznego a sposobem odbioru dźwięku i rozdrażnieniem zgłaszanymi przez samych mieszkańców. Poziom ciśnienia akustycznego miał silniejszy związek ze sposobem postrzegania dźwięku niż z rozdrażnieniem. Dźwięk był drażniący tylko dla niewielkiego odsetka wystawionych na niego ludzi; ok procent badanych uznało poziomy dźwięku w zakresie 35-45dBA za bardzo irytujący. Rozdrażnienie dźwiękiem miało ścisły związek z indywidualnym sposobem postrzegania turbin wiatrowych. Negatywny stosunek, przejawiający się np. w awersji do wpływu turbin wiatrowych na krajobraz, powiązany był ze zwiększonym poziomem rozdrażnienia, natomiast pozytywne nastawienie, np. bezpośrednie korzyści ekonomiczne z działania turbin wiatrowych, łączył się z obniżeniem poziomu rozdrażnienia. Hałas generowany przez turbiny wiatrowe postrzegano jako bardziej irytujący niż hałas wynikający z ruchu ulicznego lub hałas przemysłowy na porównywalnych poziomach, czego powodem może być jego świszczący charakter, zmiany na przestrzeni 24 godzin oraz braku wyciszenia w nocy Dźwięki niskiej częstotliwości, infradźwięki i wibracje Pojawiły się obawy związane z wystawieniem ludzi na działanie dźwięków niskiej częstotliwości i infradźwięków (definicje zawarte w rozdz. 2.2.) wytwarzanych przez turbiny wiatrowe. Nie ma
8 jednak dowodów naukowych potwierdzających, że dźwięki niskiej częstotliwości generowane przez turbiny wiatrowe mają negatywny wpływ na zdrowie. Dźwięki niskiej częstotliwości i infradźwięki są wszechobecne w środowisku. Emitują je źródła naturalne (np. wiatr, rzeki) i sztuczne, w tym ruch uliczny i lotniczy, systemy wentylacyjne. Najpowszechniejszym źródłem infradźwięków są samochody. W wielu przypadkach dźwięków niskiej częstotliwości, poniżej 40Hz, pochodzące od turbin wiatrowych nie można odróżnić od hałasu tła generowanego przez sam wiatr (Leventhall, 2006r.; Colby i in., 2009r.). Dźwięki niskiej częstotliwości pochodzące ze źródeł środowiskowych mogą powodować rozdrażnienie u wrażliwych ludzi, a infradźwięki o wysokim ciśnieniu akustycznym powyżej progu słyszalności dla człowieka mogą wywoływać ostre bóle uszu. Nie ma dowodów na szkodliwość dla zdrowia infradźwięków poniżej poziomu ciśnienia akustycznego 90dB (Leventhall, 2003r. i 2006r.). Badania przeprowadzone w celu oceny hałasu produkowanego przez turbiny wiatrowe wskazują, że infradźwięki i dźwięki niskiej częstotliwości pochodzące od nowoczesnych turbin wiatrowych znajdują się poniżej poziomu, przy którym pojawiały się znane konsekwencje zdrowotne, zazwyczaj 50 70dB.
9 Mały wzrost poziomu dźwięku w małych zakresach częstotliwości może skutkować dużym zwiększeniem odczuwalnej głośności, co może być trudne do zignorowania - nawet przy stosunkowo niskim ciśnieniu akustycznym zwiększając prawdopodobieństwo wywołania irytacji (Jakobsen, 2005r.; Leventhall, 2006r.). Portugalska grupa badawcza (Alves-Pereira i Castelo Branco, 2007r.) sugeruje, że nadmierna i długo terminowa ekspozycja na wibracje spowodowane wysokimi poziomami dźwięku niskiej częstotliwości i infradźwięków może powodować zmiany patologiczne w całym organizmie (choroba wibracyjno-akustyczna). Odkrycie to nie zostało do tej pory potwierdzone przez międzynarodową społeczność medyczną i naukową. W/w grupa badawcza przypuszczała, że u rodziny mieszkającej w pobliżu turbin wiatrowych rozwinie się choroba wibracyjno-akustyczna spowodowana wystawieniem na działanie dźwięków niskiej częstotliwości, ale nie przedstawiono dowodów na poparcie tej tezy (Alves-Pereira i Castelo Branco, 2007r.) Ocena ekspozycji na dźwięk Niewiele jest dostępnych informacji na temat rzeczywistych pomiarów poziomów dźwięku generowanego przez turbiny wiatrowe i inne źródła środowiskowe. Ponieważ nie ma ogólnie akceptowanego protokołu dokonywania pomiarów hałasu z turbin wiatrowych, obecne wymagania regulacyjne oparte są na modelach (patrz rozdz. 3.0.) Inne potencjalne zagrożenia dla zdrowia pochodzące od turbin wiatrowych Potencjalne negatywne konsekwencje dla zdrowia ze strony pól elektromagnetycznych (EMF), migotania cienia, rozrzucania lodu i budowy turbin zostały opisane w dwóch raportach (Chacham- Kent, Public Health Unit, 2008r.; Rideout i in., 2010r.). Poniżej przedstawiono wnioski z tych raportów: Pole elektromagnetyczne Turbiny wiatrowe nie generują wysokich poziomów emisji pola elektromagnetycznego, więc nie są uważane za znaczące źródło ekspozycji na działanie takich pól. Migotanie cienia Migotanie cienia powstaje jako wynik ruchu obrotowego łopat turbiny w słonecznych warunkach. Obracające się łopaty rzucają cień poruszający się po powierzchni gruntu, co powoduje naprzemienne zmiany w intensywności światła odbierane jako pojawianie się i znikanie cienia. Ok. 3 procent ludzi cierpiących na epilepsję jest wrażliwe na światło, ogólnie mówiąc na częstotliwość migotania w zakresie 5-30Hz. Większość turbin przemysłowych obraca się w prędkością niższą niż w/w częstotliwości migotania. Rozrzucanie i odrywanie się lodu
10 W zależności od warunków pogodowych na turbinach wiatrowych może formować się lód, który może zostać wyrzucony lub może się oderwać i spaść na ziemię. Wyrzut lodu z dala od turbiny może stanowić poważne zagrożenie. Lód, który odrywa się od nieruchomych części turbiny stanowi potencjalne ryzyko dla obsługi farmy. Zgłaszano przypadki kawałków lodu sporych rozmiarów znalezionych w odległości ok. 100 metrów od turbiny wiatrowej. Aby zminimalizować ryzyko, turbiny można wyłączyć na czas panowania warunków oblodzeniowych. Zagrożenia ze strony struktury turbin Największy zgłoszony dystans odrzucenia łopaty turbiny w udokumentowanym przypadku awarii łopat to 150 metrów dla całej łopaty i 500 metrów dla fragmentu łopaty. Wg holenderskiego podręcznika, ryzyko powstania awarii łopat zawiera się w zakresie od 1 przypadku na turbin do 1 na turbin rocznie (Braam i in., 2005r.). Urazy i przypadki śmiertelne związane z turbinami wiatrowymi zgłaszano głównie podczas działań związanych z budową i obsługą turbin.
11 3. Regulacje dotyczące turbin wiatrowych w Ontario Ministerstwo Środowisko reguluje pracę farm wiatrowych w Ontario. 24 września 2009r. weszły w życie nowe regulacje obowiązujące dla nowych projektów w zakresie energii odnawialnej. Wymagania w nich zawarte obejmują minimalne oddalenie od osiedli oraz konsultacje z mieszkańcami Minimalne oddalenie. Ustalono minimalną odległość oddalenia od turbin wiatrowych w Ontario w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa przez potencjalnymi zagrożeniami ze strony turbin wiatrowych, w tym hałasu oraz struktury budowy turbiny. Minimalne oddalenie turbiny wiatrowej od jednostki odczuwającej jej działanie wynosi 550 metrów. Minimalna wymagana odległość wzrasta wraz z liczbą turbin oraz wartości znamionowej dźwięku generowanego przez dane modele, np. farma wiatrowa z pięcioma turbinami, z których każda charakteryzuje się siłą generowanego dźwięku za poziomie 107dB, musi być oddalona od najbliższej jednostki odczuwającej jej pracę o 950 metrów. W/w wymagania co do minimalnego oddalenia opierają się na modelach dźwięku generowanego przez turbiny wiatrowe i mają na celu zminimalizowanie poziomu dźwięku odbieranego przez najbliższe gospodarstwo do poziomu nie więcej niż 40dB. Ograniczenie to jest zgodne z limitami mającymi na celu kontrolę hałasu pochodzącego z innych źródeł środowiskowych oraz wytycznymi dotyczącymi dopuszczalnego poziomu hałasu nocnego (wynoszącego 40dB) zalecanego przez Europejską Światową Organizację Zdrowia (WHO) dla ochrony zdrowia publicznego przez hałasami otoczenia. Wg WHO, wytyczne te znajdują się poniżej poziomu, na który pojawiają się zaburzenia snu i konsekwencje dla zdrowia, jednak powyżej poziomu, przy którym pojawiają się skargi na hałas (WHO, 2009r.). W Ontario wykorzystana najbardziej konserwatywne charakterystyki dźwięku dostępne w kraju i zagranicą, które opierały się na doświadczeniach w danej dziedzinie zarówno w tej prowincji, jak i pod innymi jurysdykcjami (MOE, 2009r.). Jak dotąd nie opracowano protokołu dokonywania pomiarów celu weryfikacji zgodności z tymi zamodelowanymi ograniczeniami w miejscu instalacji turbin. Ministerstwo Środowiska wynajęło w ostatnim okresie niezależnych konsultantów w celu opracowania procedury mierzenia słyszalnego dźwięku pochodzącego od turbin wiatrowych oraz w celu ponownej oceny wpływu dźwięków niskiej częstotliwości na zdrowie, jak również aby opracować zalecenia dotyczące dopuszczalnych poziomów dźwięków niskiej częstotliwości. Minimalne odległości od turbin obowiązujące w stanie Ontario dla celów kontroli poziomu hałasu generowanego przez turbiny wiatrowe uwzględniają również potencjalne ryzyko urazów
12 spowodowanych rozrzutem lodu oraz uszkodzeń konstrukcyjnych turbin wiatrowych. Ryzyko urazów zmniejsza się wraz ze wzrostem oddalenia do metrów Konsultacje z mieszkańcami. Ministerstwo Środowiska wymaga, by wnioskodawcy projektów turbin wiatrowych dostarczali pisemne zawiadomienia wszystkim właścicielom działek w odległości 120 metrów od lokalizacji projektowanych turbin we wstępnym etapie planowania projektu. Wymaga się również, be wnioskodawcy opublikowali takie zawiadomienia w lokalnej prasie przynajmniej przez dwa odrębne dni. Co więcej, wymaga się, by wnioskodawcy poinformowali lokalne samorządy oraz wszelkie rdzenne społeczności, na których konstytucjonalne prawa i interesy dany projekt może mieć wpływ. Przez złożeniem wniosku do Ministerstwa Środowiska wnioskodawca powinien przeprowadzić przynajmniej dwa spotkania konsultacyjne z lokalną społecznością w celu omówienia projektu oraz jego potencjalnego wpływu na okolicę. Aby zapewnić wszelkie niezbędne informacje przed spotkaniem konsultacyjnym, na 60 dni przed datą ostatecznego spotkania z mieszkańcami należy udostępnić do publicznej wiadomości wszelkie wymagane badania. Po zakończeniu wymaganej liczby spotkań, wnioskodawca, jako część wniosku, musi przestawić raport z konsultacji zawierający uwagi poruszane podczas spotkań oraz sposób, w jaki zostały one uwzględnione we wniosku.
13 Przed złożeniem wniosku o zgodę na realizację projektu dotyczącego energii odnawialnej, wnioskodawca musi również skonsultować się bezpośrednio z lokalnymi władzami w specyficznych kwestiach związanych z lokalnymi gruntami, infrastrukturą i usługami. Ministerstwo Środowiska opracowało wzór, który należy wykorzystać, aby udokumentować wszelkie kwestię związane z danym projektem podniesione przez władze lokalne. Wnioskodawca załączy je do wniosku składanego do Ministerstwa. Celem tych spotkań konsultacyjnych jest zapewnienie, by znaczące kwestie poruszone przez lokalnych mieszkańców a dotyczące infrastruktury i obsługi były uwzględnione w projekcie. W/w wymagania dotyczące organizacji spotkań konsultacyjnych nie mają zastosowania w przypadku projektów małych farm wiatrowych (mniej niż 50kW) z uwagi na ograniczony efekt ich działania.
14 4. Wnioski Poniżej zamieszczono główne wnioski przeprowadzonych analiz i konsultacji w sprawie wpływu turbin wiatrowych na zdrowie: Chociaż niektórzy ludzie mieszkający w pobliżu turbin wiatrowych zgłaszają symptomy typu zawroty głowy, bóle głowy czy zaburzenia snu, dane naukowe dostępne na dzień dzisiejszy nie potwierdzają bezpośredniego związku pomiędzy hałasem generowanym przez turbiny wiatrowe a negatywnymi skutkami zdrowotnymi. Poziom dźwięku pochodzącego od turbin wiatrowych przy normalnej odległości od zabudowań nie wystarczy, by spowodować uszkodzenie słuchu lub inne negatywne konsekwencje dla zdrowia. Niemniej jednak, niektórzy ludzie mogą uznać takie odgłosy za irytujące. Sugeruje się, iż rozdrażnienie może powstawać w wyniku charakterystycznego świszczącego dźwięku lub jego pulsującej natury raczej niż jego intensywności. Dźwięki niskiej częstotliwości i infradźwięki generowane przez obecnie używane modele turbin wiatrowych działające pod wiatr znajdują się znacznie poniżej poziomu ciśnienia akustycznego, na którym pojawiają się znane efekty zdrowotne. Nie ma również do chwili obecnej żadnych naukowych dowodów na to, że wibracje pochodzące od hałasu niskiej częstotliwości generowanego przez turbiny wiatrowe powoduje szkodliwe konsekwencje dla zdrowia. Zaangażowanie mieszkańców od początku wprowadzania projektu w życie jest niezwykle istotne i może złagodzić obawy zdrowotne związane z działaniem turbin wiatrowych. Kwestie bezstronności i równości również mogą wpłynąć na nastawienie do farm wiatrowych i zgłoszenia rzekomych skutków zdrowotnych. Czynnikom tym warto poświęcić więcej uwagi przy okazji przyszłych projektów. Niniejsza analiza wykazała również, że brak jest danych dotyczących pomiarów dźwięku obszarach zamieszkanych w okolicy turbin wiatrowych oraz porównania ich z poziomami dźwięku w innych obszarach miejskich i wiejskich w celu oceny rzeczywistych poziomów hałasu otoczenia charakterystycznych dla Ontario. Kwestią tą można się zająć. Ocena poziomów hałasu wokół farm wiatrowych i w innych środowiskach, w których mieszkają ludzie, w tym monitorowanie zgodności tychże poziomów z wytycznymi, jest istotne do podjęcia świadomej decyzji w sprawie korzyści płynących z rozpoczęcia ewentualnych badań epidemiologicznych dotyczących efektów zdrowotnych.
15 Glosariusz Poziom dźwięku A (dba) Poziom ciśnienia akustycznego w decybelach mierzony za pomocą narzędzia pomiarowego z zainstalowanym filtrem poziomu dźwięku A. Filtr ten odsiewa bardzo niskie i bardzo wysokie częstotliwości dźwięku w sposób podobny do reakcji ucha ludzkiego na częstotliwość dźwięku. Decybel (db) Jednostka miary głośności (intensywności) dźwięku. Głośność głosu dorosłego człowieka to ok db z odległości 3 stóp. Skala decybeli to skala logarytmiczna, co oznacza, że wartości zmniejszają się/zwiększają o 10 z każdym punktem podziałki. Turbiny wiatrowe działające z wiatrem Łopaty wirnika turbin działających na zasadzie z wiatrem są umieszczone za wieżą turbiny i są zwrócone w stronę przeciwną do wiatru. Wieża turbiny osłabia w pewnym stopniu siłę wiatru oddziałującego na łopaty. Pole elektromagnetyczne (EMF) Jest to połączenie niewidocznych pól elektrycznego i magnetycznego. Powstaje w sposób naturalny (światło to naturalna postać pola elektromagnetycznego) oraz jako wynik działalności człowieka. Prawie wszystkie urządzenia elektryczne i elektroniczne emitują pole elektromagnetyczne. Szara literatura Informacje przygotowane przez różnego szczebla instytucje rządowe, akademickie, biznesowe czy przemysłowe, w formie elektronicznej oraz drukowanej, nie kontrolowane przez komercyjnych wydawców, tzn. publikowane przez takie instytucje, do głównych działań których nie należy działalność wydawnicza. Herc (Hz) Jednostka miary częstotliwości, liczba cykli na sekundę drgania okresowego. Infradźwięk Zwyczajowo odnosi się do dźwięku o częstotliwości poniżej 200Hz. Chociaż ogólnie uznaje się je za niesłyszalne, infradźwięki o wystarczająco wysokim poziomie ciśnienia akustycznego mogą być słyszalne dla niektórych ludzi. Dźwięki niskiej częstotliwości Zwyczajowo odnosi się do dźwięku o częstotliwości z zakresu Hz. Hałas
16 Niepożądany dźwięk. Migotanie cienia Powstaje, gdy słońce rzuca na podatne podłoże, np. okno w budynku, poruszający się cień w wyniku ruchu obrotowego łopat turbiny wiatrowej. Migotanie to naprzemienna zmiana dwóch stanów intensywności światła: bezpośrednio padającego światła słonecznego i cienia od turbin wiatrowych. Dźwięk Dźwięk do falowe drgania ciśnienia powietrza o częstotliwościach, które mogą być słyszalne. Charakteryzuje się go przez głośność (poziom ciśnienia akustycznego) oraz wysokość tonu (częstotliwość), które mierzy się odpowiednio w jednostkach miary znanych jako decybel (db) i herc (H). Ucho ludzkie odbiera dźwięki o częstotliwości z zakresu 20Hz do Hz. Turbiny wiatrowe działające pod wiatr Łopaty wirnika turbin działających pod wiatr są umieszczone przed wieżą turbiny, podobnie do sposobu umieszczenia śmigieł w samolocie. Modele te są cichsze niż starsze, działające z wiatrem. Turbina wiatrowa Wysokie wieże z obracającymi się skrzydłami, wykorzystywane do generowania energii elektrycznej.
17 Załącznik nr 1: Lista dokumentów nt turbin wiatrowych Artykuły w prasie i książki Braam HGJ, et al. Handboek risicozonering windturbines. Netherlands: SenterNovem; Jakobsen J. Infrasound emission from wind turbines. J Low Freq Noise Vib Active Contr. 2005;24(3): Keith SE, Michaud DS, Bly SHP. A proposal for evaluating the potential health effects of wind turbine noise for projects under the Canadian Environmental Assessment Act. J Low Freq Noise Vib Active Control. 2008;27(4): Leventhall G. Infrasound from wind turbines: fact, fiction or deception. Can Acoust. 2006;34(2): Pedersen E, Hallberg LR-M, Waye KP. Living in the vicinity of wind turbines: a grounded theory study. Qual Res Psychol. 2007;4(1-2): Pedersen E, Larsman P. The impact of visual factors on noise annoyance among people living in the vicinity of wind turbines. J Environ Psychol. 2008;28(4): Pedersen E, Persson Waye K. Wind turbines: low level noise sources interfering with restoration? Environ Res Lett. 2008;3: Available from: Pedersen E, Persson Waye K. Wind turbine noise, annoyance and self-reported health and well-being in different living environments. Occup Environ Med. 2007;64(7): Pedersen E, van den Berg F, Bakker R, Bouma J. Response to noise from modern wind farms in The Netherlands. J Acoust Soc Am. 2009;126(2): Pedersen E, Waye KP. Perception and annoyance due to wind turbine noise a dose-response relationship. J Acoust Soc Am. 2004;116(6): van den Berg GP. Effects of the wind profile at night on wind turbine sound. J Sound Vib. 2004;277(4-5): Available from: Szara literatura Chatham-Kent Public Health Unit. The health impact of wind turbines: a review of the current white, grey, and published literature. Chatham, ON: Chatham-Kent Municipal Council; 2008 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Colby WD, Dobie R, Leventhall G, Lipscomb DM, McCunney RJ, Seilo MT, et al. Wind turbine sound and health effects. An expert panel review: American Wind Energy Association & Canadian Wind Energy Association; 2009 [cited 2009 Dec 21]. Available from:
18 Effects.pdf. Rideout K, Copes R, Bos C. Wind turbines and health. Vancouver: National Collaborating Centre for Environmental Health; 2010 Jan [cited 2010 Mar 5]. Available from: Wind turbines and Health: a review of evidence. Toronto: Ontario Agency for Health Protection and Promotion; 2009 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Wind%20Turbines%20-%20Sept%2010% pdf. Environmental Protection Agency, Office of Water. Auxiliary and supplemental power fact sheet: wind turbines. Washington, DC: Environmental Protection Agency; 2007 [cited 2010 Jan 7]. Available from owm/mtb/wind_final.pdf.
19 Leventhall G, Pelmear P, Benton S. A review of published research on low frequency noise and its effects. London, England: Department for Environment, Food and Rural Affairs; 2003 [cited 2010 Mar 5]. Contract No.: EPG 1/2/50. Available from: lowfreqnoise.pdf. Minnesota Department of Health, Environmental Health Division. Public health impacts of wind turbines. Saint Paul, MN: Minnesota Department of Commerce, Office of Energy Security; 2009 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Turbines,% %20Revised.pdf. National Research Council, Committee on Environmental Impacts of Wind-Energy Projects. Environmental impacts of wind-energy projects. Washington, DC: National Academies Press; Ontario. Ministry of the Environment. Frequently asked questions: renewable energy approval. Toronto: Queen s Printer for Ontario; Available from: docs/faqs%20-final.pdf. Ontario. Ministry of the Environment. Noise guidelines for wind farms: interpretation for applying MOE NPC publications to wind power generation facilities. Toronto: Queen s Printer for Ontario; 2008 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Ontario. Ministry of the Environment. Development of noise setbacks for wind farms: requirements for compliance with MOE noise limits. Toronto, ON: Queen s Printer for Ontario; Available from Pedersen E. Human response to wind turbine noise: perception, annoyance and moderating factors. Göteborg, Sweden: Göteborgs Universitet, Sahlgrenska Acedemy, Department of Public Health and Community Medicine; 2007 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Pierpont N. Wind turbine syndrome: a report on a natural experiment [pre-publication draft]. Santa Fe, NM: K-Selected Books; 2009 [cited 2010 Mar 5]. Available from: uploads/2009/03/ms-ready-for-posting-on-wtscom pdf. Ramakrishnan R (Aiolos Engineering Corporation). Wind turbine facilities noise issues. Toronto: Queen s Printer for Ontario; 2007 [cited 2010 Mar 5]. Report No.: 4071/2180/AR155Rev3. Available from: Rogers AL, Manwell JF, Wright S. Wind turbine acoustic noise: a white paper. Amherst, MA: University of Massachusetts at Amherst, Department of Mechanical and Industrial Engineering, Renewable Energy Research Laboratory; 2006 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Turbine_Acoustic_Noise_Rev2006.pdf. van den Berg F, Pedersen E, Bouma J, Bakker R. Project WINDFARMperception: visual and acoustic impact of wind turbine farms on residents: final report. Groningen, Netherlands: University of Groningen; 2008 [cited 2010
20 Mar 5]. Published jointly by the University of Groningen and the University of Gothenburg. Available from: Whitford J. Model wind turbine by-laws and best practices for Nova Scotia municipalities: final report. Halifax, NS: Union of Nova Scotia Municipalities; 2008 [cited 2009 Apr 21]. Contract No.: Available from:
21 Światowa Organizacja Zdrowia World Health Organization, Regional Office for Europe. Night noise guidelines for Europe. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2009 [cited 2010 Mar 5]. Available from: World Health Organization. Occupational and community noise. Fact sheet no Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2001 [cited 2010 Mar 5]. Available from: Kwestie społeczne dotyczące wpływu turbin wiatrowych na zdrowie Archives and Collections Society. Some health aspects of wind driven industrial turbines. Picton, ON: Archives and Collections Society; c [cited 2010 Mar 5]. Available from: Gillis L, Krogh C, Kouwen N. A self-reporting survey: adverse health effects with industrial wind turbines and the need for vigilance. London, ON: WindVOiCe: Wind Vigilance for Ontario Communities; Available from: sept pdf. McMurtry R. Deputation to the Ontario Standing Committee on General Government regarding Bill C-150. Scarborough, ON: Wind Concerns; 2009 Apr 22 [cited 2010 Mar 5]. Available from: files.wordpress.com/2009/04/deputation-to-standing-committee-mcmurtry.pdf National Wind Watch: presenting the facts about industrial wind power. Rowe, MA: National Wind Watch; [cited 2010 Mar 5]. Available from: Wind Concerns Ontario: bringing sanity to wind development in Ontario. Scarborough, ON: Wind Concerns; [cited 2010 Mar 5]. Available from: Materiały konferencyjne Alves-Pereira M, Castelo Branco NAA. Infrasound and low frequency noise dose responses: contributions. In: Proceedings of the Inter-Noise Congress; 2007 Aug 28-31; Istanbul, Turkey. Alves-Pereira M, Castelo Branco NAA. In-home wind turbine noise is conductive to vibroacoustic disease. In: Proceedings of the 2nd International Meeting on Wind Turbine Noise Sep 20-21; Lyon, France. Alves-Pereira M, Castelo Branco NAA. Public health and noise exposure: the importance of low frequency noise. In: Proceedings of the Inter-Noise Congress; 2007 Aug 28-31; Istanbul, Turkey. Alves-Pereira M, Castelo Branco NAA. The scientific arguments against vibroacoustic disease. In: Proceedings of the Inter-Noise Congress. Istanbul; 2007 Aug 28-31; Istanbul, Turkey. van den Berg GP. Do wind turbines produce significant low frequency sound levels? In: Proceedings of the 11th International Meeting on Low Frequency Noise and Vibration and its Control Aug 30-Sep 1;
22 Maastricht, Netherlands.
Hałas emitowany przez turbiny wiatrowe a zdrowie Czy istnieje problem? dr Geoff Leventhall.
Hałas emitowany przez turbiny wiatrowe a zdrowie Czy istnieje problem? dr Geoff Leventhall geoff@activenoise.co.uk PSEW czerwiec 2016 r. geoff@activenoise.co.uk 1 Poziom hałasu a odległość geoff@activenoise.co.uk
Bardziej szczegółowoGeneza i cele pracy. Interakcja wzrokowo-słuchowa w percepcji hałasu turbin wiatrowych. Michał Gałuszka
Geneza i cele pracy Interakcja wzrokowo-słuchowa w percepcji hałasu turbin wiatrowych Michał Gałuszka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Akustyki Interakcja wzrokowo-słuchowa Człowiek
Bardziej szczegółowoODDZIAŁYWANIE AKUSTYCZNE NOWOCZESNYCH TURBIN WIATROWYCH NA ŚRODOWISKO I ZDROWIE CZŁOWIEKA FAKTY I MITY
ODDZIAŁYWANIE AKUSTYCZNE NOWOCZESNYCH TURBIN WIATROWYCH NA ŚRODOWISKO I ZDROWIE CZŁOWIEKA FAKTY I MITY źródło: www.inwestycjeinnowacje.pl autor prezentacji: Łukasz Bielasiewicz HAŁAS SŁYSZALNY POCHODZĄCY
Bardziej szczegółowoHAŁAS TURBIN WIATROWYCH FAKTY I MITY
HAŁAS TURBIN WIATROWYCH FAKTY I MITY autor prezentacji: Łukasz Bielasiewicz HAŁAS SŁYSZALNY POCHODZĄCY OD TURBIN WIATROWYCH UREGULOWANIA PRAWNE 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska
Bardziej szczegółowoEnergetyka wiatrowa Fakty i mity
Energetyka wiatrowa Fakty i mity Plan prezentacji Decyzja środowiskowa Wpływ na ptaki i nietoperze Oddziaływanie akustyczne turbin wiatrowych Zjawisko infradźwięków Syndrom turbiny wiatrowej Efekt migotania
Bardziej szczegółowoFAKTY I MITY O ENERGETYCE WIATROWEJ POLSKIE STOWARZYSZENIE
FAKTY I MITY O ENERGETYCE WIATROWEJ POLSKIE STOWARZYSZENIE Wykorzystanie ENERGETYKI energii wiatru, WIATROWEJ Ostoja, 1 grudnia 2012 Plan prezentacji 1. Organizacja i działalność PSEW 2. Energetyka wiatrowa
Bardziej szczegółowo(The Scottish Office, Environment Department, 2002 http://www.scotland.gov.uk/publications/2002/02/pan45/pan-45)
Hałas: Elektrownie wiatrowe emitują hałas w trakcie pracy generatora, przekładni oraz obracających się łopat wirnika. Natężenie emitowanego przez wiatrak hałasu zależy przede wszystkim od następujących
Bardziej szczegółowoOddziaływanie farm wiatrowych na zdrowie człowieka - przegląd badań
Oddziaływanie farm wiatrowych na zdrowie człowieka - przegląd badań Bożena Mroczek Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Metoda: Ograniczenia Evidence-Based Medicine (EBM) (Guyatt i wsp., 2008; Kurpas&Mroczek
Bardziej szczegółowoAkustyka turbin wiatrowych
Akustyka turbin wiatrowych SPIS TRESCI 1. Podstawy akustyki turbin wiatrowych 2. Kwalifikacja źródeł emisji akustycznej turbin wiatrowych 3. Wstęp do infradźwięków turbin wiatrowych 4. Aktualny stan wiedzy
Bardziej szczegółowoNasz Znak Nasza Data Wasz Znak Wasza Data 009/2014/OPINIA
Nasz Znak Nasza Data Wasz Znak Wasza Data 009/2014/OPINIA 02.06.2014. Pracowania Akustyczno Środowiskowa EKO-POMIAR ul. Słoneczna 4 64-600 Oborniki k/poznania NIP: 787-129-17-02 ZSM Sp. zo.o. Al. Jerozolimskie
Bardziej szczegółowoTURBINY WIATROWE CO NAJMNIEJ 2 KM OD ZABUDOWAŃ MIESZKALNYCH
TURBINY WIATROWE CO NAJMNIEJ 2 KM OD ZABUDOWAŃ MIESZKALNYCH Prof.dr inż. Barbara Lebiedowska niezależny ekspert KE d.s. akustyki środowiska członek Societé Française d Acoustique (SFA) niezależna politycznie
Bardziej szczegółowoWPŁYW EMISJI HAŁASU WYTWARZANY PRZEZ ELEKTROWNIE WIATROWE NA ŚRODOWISKO NATURALNE
WPŁYW EMISJI HAŁASU WYTWARZANY PRZEZ ELEKTROWNIE WIATROWE NA ŚRODOWISKO NATURALNE dr inŝ. Sławomir AUGUSTYN 2009-11-25 POZNAŃ EMISJA HAŁAS NiepoŜądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciąŝliwe lub szkodliwe
Bardziej szczegółowo1. The Health Impact of Wind Turbines: A Review of the Current White, Grey, and Published Literature; Chatham-Kent Public Health Unit; 2008 Wpływ
I. WPŁYW NA ZDROWIE 1. The Health Impact of Wind Turbines: A Review of the Current White, Grey, and Published Literature; Chatham-Kent Public Health Unit; 2008 Wpływ Raport poświęcony jest zdrowiu i zagadnieniom
Bardziej szczegółowoFARMA WIATROWA KORYTNICA, POLSKA. Plan działań środowiskowych i społecznych. Październik 2014
GEO Renewables S.A. FARMA WIATROWA KORYTNICA, POLSKA Październik 2014 Nota został opracowany przez Geo Renewables S.A. z pomocą Multiconsult Polska Sp. z o.o. w ramach konsultacji społecznych i udostępniania
Bardziej szczegółowoPROBLEMATYKA HAŁASU TOWARZYSZACEGO PRACY TURBIN WIATROWYCH OCENA ZAGROŻEŃ
PROBLEMATYKA HAŁASU TOWARZYSZACEGO PRACY TURBIN WIATROWYCH OCENA ZAGROŻEŃ Dr Inż. Ryszard Ingielewicz, Dr Inż. Adam Zagubień Politechnika Koszalińska Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Koszalin
Bardziej szczegółowoinżynierskiej, należy uwzględniać występujące w otoczeniu stacji bazowej inne źródła pól elektromagnetycznych. Wyznaczenie poziomów pól
Stanowisko Komisji Higieny Radiacyjnej Rady Sanitarno Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym w sprawie potencjalnej szkodliwości pól elektromagnetycznych (PEM) emitowanych przez urządzenia
Bardziej szczegółowoPercepcja hałasu turbin wiatrowych. Instytut Akustyki, Zakład Akustyki Środowiska
Percepcja hałasu turbin wiatrowych Anna Preis apraton@amu.edu.pl Instytut Akustyki, Zakład Akustyki Środowiska Nasz grant ma odpowiedzieć na pytanie: Dlaczego ten stosunkowo cichy hałas może być odbierany
Bardziej szczegółowoMapa akustyczna Torunia
Mapa akustyczna Torunia Informacje podstawowe Mapa akustyczna Słownik terminów Kontakt Przejdź do mapy» Słownik terminów specjalistycznych Hałas Hałasem nazywamy wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe
Bardziej szczegółowoMÓWIMY O TYM GŁOŚNO, ABY BYŁO CISZEJ!
MÓWIMY O TYM GŁOŚNO, ABY BYŁO CISZEJ! CISZA całkowity brak dźwięków zdolnych wytworzyć wrażenia słuchowe. DŹWIĘK Dźwięki są jednym ze składników środowiska przyrodniczego człowieka. Są źródłem wielu informacji
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VIII/43/2015 RADY GMINY W SOBOLEWIE z dnia 31 marca 2015 r.
UCHWAŁA NR VIII/43/2015 RADY GMINY W SOBOLEWIE z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie wyznaczenia kierunku rozwoju energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii na terenie gminy Sobolew. Na podstawie
Bardziej szczegółowoCzas wypełnienia ankiety: 5-10 min.
CIRCE Niniejsza ankieta została opracowana na potrzeby projektu SWIP (Nowe innowacyjne, rozwiązania, elementy i narzędzia dla upowszechnienia energetyki wiatrowej na obszarach miejskich i podmiejskich).
Bardziej szczegółowoKSZTAŁTOWANIE OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY PRZY WYSTĘPOWANIU HAŁASU ZAWODOWEGO I POZAZAWODOWEGO
KSZTAŁTOWANIE OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY PRZY WYSTĘPOWANIU HAŁASU ZAWODOWEGO I POZAZAWODOWEGO Teresa LIS, Krzysztof NOWACKI, Krystyna BENTKOWSKA-SENATOR HAŁAS jeden z czynników, który ma szczególnie negatywne
Bardziej szczegółowoZagadnienie migotania cienia i zarządzanie nim w niemieckich procesach wydawania decyzji dla farm wiatrowych
Zagadnienie migotania cienia i zarządzanie nim w niemieckich procesach wydawania decyzji dla farm wiatrowych Energetyka wiatrowa a zdrowie człowieka 23 czerwca 2016 r., Warszawa Oliver Thomas, BBB Umwelttechnik
Bardziej szczegółowoOPINIA. mgr inż. Krzysztof Przekop
OPINIA w sprawie dokumentu: "Ocena z zakresu ochrony przed hałasem dotyczy określenia przewidywanej emisji hałasu do środowiska od planowanej Inwestycji polegającej na budowie parku elektrowni wiatrowych
Bardziej szczegółowoOddziaływanie hałasu na człowieka w środowisku pracy i życia, metody ograniczania. dr inż. Grzegorz Makarewicz
Oddziaływanie hałasu na człowieka w środowisku pracy i życia, metody ograniczania dr inż. Grzegorz Makarewicz 200000000 µpa 20000000 µpa Młot pneumatyczny 2000000 µpa 200000 µpa Pomieszczenie biurowe 20000
Bardziej szczegółowoPolska energetyka stoi w obliczu konieczności dokonania modernizacji i wzmocnienia Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
Polska energetyka stoi w obliczu konieczności dokonania modernizacji i wzmocnienia Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Wdrażanie polityki energetyczno-klimatycznej UE wynikjące między innymi z postanowień
Bardziej szczegółowoFale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne
Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali
Bardziej szczegółowoRola dobrych praktyk w rozwoju energetyki wiatrowej
Rola dobrych praktyk w rozwoju energetyki wiatrowej Kraków, 23 listopada 2012 r. Aspekty dobrych praktyk w ramach rozwoju energetyki wiatrowej: wybór lokalizacji farmy wiatrowej, współpraca ze społecznością
Bardziej szczegółowoNarzędzia promocji zdrowia w polityce Unii Europejskiej
Narzędzia promocji zdrowia w polityce Unii Europejskiej lek. dent Mariusz Geremek Zakład Zdrowia Publicznego Wydział Zdrowia Publicznego Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Ocena oddziaływania (Impact
Bardziej szczegółowoDźwięk. Cechy dźwięku, natura światła
Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000
Bardziej szczegółowoWpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Paulina Miśkiewicz Biuro WHO w Polsce
Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie Paulina Miśkiewicz Biuro WHO w Polsce Warszawa, 27 marca 2014 World Health Organization - WHO Światowa Organizacja Zdrowia jest wyspecjalizowaną agendą ONZ powołaną
Bardziej szczegółowoEnergia wiatru w kontekście zmian krajobrazu i zagrożeń przyrodniczych
Energia wiatru w kontekście zmian krajobrazu i zagrożeń przyrodniczych Leszek Kolendowicz Uniwersytet im.adama Mickiewicza Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania
Bardziej szczegółowoGłówny Inspektorat Ochrony Środowiska
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Wyniki kontroli elektrowni wiatrowych Elżbieta Gnat radca GIOŚ Departament Inspekcji i Orzecznictwa GIOŚ Warszawa luty 2015 rok Kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE. Wnioski podsumowujące można sformułować następująco:
PODSUMOWANIE Hałas w środowisku jest coraz silniej odczuwalnym problemem, wpływa na zdrowie ludzi i przeszkadza w codziennych czynnościach w pracy, w domu i szkole. Może powodować choroby układu krążenia,
Bardziej szczegółowoODDZIAŁYWANIE FARM WIATROWYCH NA STAN OPRACOWAŃ CZŁOWIEKA
ODDZIAŁYWANIE FARM WIATROWYCH NA STAN OPRACOWAŃ CZŁOWIEKA ODDZIAŁYWANIE FARM WIATROWYCH NA CZŁOWIEKA Istnieje wiele opracowań naukowych, raportów rządowych czy artykułów w sposób rzetelny analizujących
Bardziej szczegółowoWymagania i zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia na hałas turbin wiatrowych
Wymagania i zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia na hałas turbin wiatrowych Danuta Augustyńska Dariusz Pleban Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701
Bardziej szczegółowoWpływ hałasu i drgań na człowieka
Wpływ hałasu i drgań na człowieka Wykład I Wpływ hałasu na organizm ludzki Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 9.10.2017 WHO Cardiovascular disease Effects on sleep Annoyance Cognitive impairment Hearing
Bardziej szczegółowoHAŁAS EMITOWANY PRZEZ TURBINĘ WIATROWĄ PODCZAS PRACY
HAŁAS EMITOWANY PRZEZ TURBINĘ WIATROWĄ PODCZAS PRACY Autorzy: Dariusz Pleban, Jan Radosz ("Rynek Energii" - czerwiec 2015) Słowa kluczowe: hałas, hałas niskoczęstotliwościowy, hałas infradźwiękowy, turbina
Bardziej szczegółowoPozasłuchowy wpływ elektrowni wiatrowych na człowieka
DAHLKE Grzegorz 1 DRZEWIECKA Milena 2 STASIUK PIEKARSKA Anna K. 3 Pozasłuchowy wpływ elektrowni wiatrowych na człowieka WSTĘP Ze względu na politykę Unii Europejskiej, bardzo popularne w Polsce stały się
Bardziej szczegółowoŻycie w pobliżu turbin wiatrowych, ich wpływ na zdrowie przegląd piśmiennictwa
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine 2012, Vol. 15, No. 4, 150-158 www.medycynasrodowiskowa.pl www.environmental-medicine-journal.eu Życie w pobliżu turbin wiatrowych, ich wpływ na zdrowie przegląd
Bardziej szczegółowoPlan działań środowiskowych i społecznych Farma Wiatrowa Korsze Polska
Plan środowiskowych i społecznych Farma Wiatrowa Korsze Polska Przygotowany dla: EDP Renewables Polska Sp. z o.o. Przygotowany przez: ENVIRON Poland Sp. z o.o. Warszawa, Polska Data: styczeń 2012 r. Numer
Bardziej szczegółowo2. Omówienie zjawiska migotania cieni (shadow flickering) na farmie wiatrowej Ashley
Tytuł: Zleceniodawca: Data publikacji: Wykonawca: Wersja online: Zawartość: Shadow Flicker Impact Analysis for the Ashley Wind Energy Project, McIntosh County, North Dakota CPV Ashley Renewable Energy
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia na:
Załącznik nr 5 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia na: Sporządzenie oceny w zakresie metodyki opracowania mapy zagrożenia dla zdrowia i życia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne i społeczną wrażliwość
Bardziej szczegółowoProcedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych
Procedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych w oparciu o pomiary poziomu ciśnienia akustycznego w punktach pomiarowych lub liniach omiatania na półkulistej powierzchni
Bardziej szczegółowoMaciej Nawrotek Specjalista ds. ochrony środowiska w4e Centrum Energii Wiatrowej Technopark Łódź www.w4e.pl
Maciej Nawrotek Specjalista ds. ochrony środowiska w4e Centrum Energii Wiatrowej Technopark Łódź www.w4e.pl Ocena oddziaływania na środowisko przedsięwzięć Jedno z najpoważniejszych wyzwań Ochrona środowiska
Bardziej szczegółowoProjekt W ś wiecie dź więko w
Projekt W ś wiecie dź więko w Adresaci projektu: uczniowie gimnazjum. Formy i metody pracy: pogadanka wprowadzająca, praca grupowa, metoda projektów. Czas realizacji : 3 tygodnie Cele projektu: Cel główny:
Bardziej szczegółowoPoziom akceptacji społecznej dla farm wiatrowych. Warszawa,23 maja 2012
Poziom akceptacji społecznej dla farm wiatrowych Warszawa,23 maja 2012 1 Energetyka wiatrowa w Polsce Elektrownie wiatrowe w Polsce Źródło: PIGEO Moc zainstalowanej energii wiatrowej w Polsce w MW 1616
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XX/101/2016 RADY GMINY WIELGIE. z dnia 30 marca 2016 r.
UCHWAŁA NR XX/101/2016 RADY GMINY WIELGIE z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie rozstrzygnięcia uwag wniesionych do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obszarze obejmującym obręb geodezyjny
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Jacek Dziurdź, prof. PW Warszawa, r. Instytut Podstaw Budowy Maszyn Politechnika Warszawska
dr hab. inż. Jacek Dziurdź, prof. PW Warszawa, 8.01.2019 r. Instytut Podstaw Budowy Maszyn Politechnika Warszawska Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr. inż. Piotra Szafrańca pt.: Ocena drgań i hałasu oddziałujących
Bardziej szczegółowoWniosek: Odpowiedź: Wniosek: Odpowiedź: Wniosek: Odpowiedź:
Wyniki przebiegu konsultacji społecznych w sprawie Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy Bartoszyce na lata 2015-2030 zwany dalej Projektem założeń.
Bardziej szczegółowoAspekty akustyczne ochrony przed hałasem rozrywkowym
Aspekty akustyczne ochrony przed hałasem rozrywkowym Hanna Koprowska h.koprowska@itb.pl Zakład Akustyki Instytutu Techniki Budowlanej Hałas to słyszalny dźwięk, który powoduje zaburzenie, uszkodzenie lub
Bardziej szczegółowoPrzykładowe poziomy natężenia dźwięków występujących w środowisku człowieka: 0 db - próg słyszalności 10 db - szept 35 db - cicha muzyka 45 db -
Czym jest dźwięk? wrażeniem słuchowym, spowodowanym falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym (ciele stałym, cieczy, gazie). Częstotliwości fal, które są słyszalne dla człowieka, zawarte są
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia powietrza a zdrowie najnowsze badania naukowe. Jak przyśpieszyć walkę ze smogiem w Polsce?
Zanieczyszczenia powietrza a zdrowie najnowsze badania naukowe. Jak przyśpieszyć walkę ze smogiem w Polsce? dr Michał Bućko Health and Environment Alliance / HEAL Polska Webinarium, Warszawa, 15.11.2016
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA
PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2017-2020 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2021-2024 Po przyjęciu dokumentu pn. Program ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego
Bardziej szczegółowoKoalicja Bezpieczna Energia
Szanowny Pan Marcin Korolec Minister Środowiska Ministerstwo Środowiska ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa - tel.: (+48 22) 57-92-400, 57-92-222, faks: 57-92-224 info@mos.gov.pl 28 września 2012 r. Opinia
Bardziej szczegółowoV52-850 kw. Turbina na każde warunki
V2-8 kw Turbina na każde warunki Uniwersalna, wydajna, niezawodna oraz popularna Wysoka wydajność oraz swobodna konfiguracja turbiny wiatrowej V2 sprawiają, iż turbina ta stanowi doskonały wybór dla różnych
Bardziej szczegółowoHAŁAS I SŁUCH. Czym jest hałas? Jakie są jego źródła? Jak można się przed nim chronić?
HAŁAS I SŁUCH 4 Czym jest hałas? Jakie są jego źródła? Jak można się przed nim chronić? Broszura ta stanowi krótki opis hałasu, jego źródeł oraz sposobów ochrony przed jego szkodliwym wpływem. Jest to
Bardziej szczegółowoSavonius. Turbina wiatrowa Savoniusa do zastosowań przydomowych w ramach energetyki rozproszonej. Projekt
Savonius Projekt Turbina wiatrowa Savoniusa do zastosowań przydomowych w ramach energetyki rozproszonej Piotr Grzymski piotr@grzymski.com 604 488 888 Konrad Kacprzak kokacprzak@gmail.com 503 507 029 1
Bardziej szczegółowoBadania symulacyjne propagacji dźwięku farm wiatrowych przykład analiz
Międzynarodowa Konferencja MONITORING ŚRODOWISKA 2010 24 25.05.2010 Kraków Jacek SZULCZYK, Zdzisław GOLEC Politechnika Poznańska, Instytut Mechaniki Stosowanej Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów
Bardziej szczegółowoHałas turbin wiatrowych w zakresie infradźwięków
Międzynarodowa Konferencja MONITORING ŚRODOWISKA 2010 24 25.05.2010 Kraków Jacek SZULCZYK Czesław CEMPEL Politechnika Poznańska, Instytut Mechaniki Stosowanej Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów
Bardziej szczegółowoKSZTAŁTOWANIE KLIMATU AKUSTYCZNEGO PROJEKTOWANYCH STANOWISK PRACY Z WYKORZYSTANIEM NARZĘDZI WSPOMAGAJĄCYCH
KSTAŁTOWANIE KLIMATU AKUSTYCNEGO PROJEKTOWANYCH STANOWISK PRACY WYKORYSTANIEM NARĘDI WSPOMAGAJĄCYCH Waldemar PASKOWSKI, Artur KUBOSEK Streszczenie: W referacie przedstawiono wykorzystanie metod wspomagania
Bardziej szczegółowoEnergetyka węglowa a zdrowie. Paulina Miśkiewicz Michał Krzyżanowski
Energetyka węglowa a zdrowie World Health Organization - WHO Światowa Organizacja Zdrowia jest wyspecjalizowaną agendą ONZ powołaną do rozwiązywania problemów międzynarodowych w zakresie zdrowia publicznego.
Bardziej szczegółowoLądowe elektrownie wiatrowe
Lądowe elektrownie wiatrowe F army wiatrowe stanowią przedsięwzięcia, które ze względu na swoją złożoność mogą oddziaływać na wiele elementów środowiska naturalnego. W związku z dynamicznym rozwojem energetyki
Bardziej szczegółowoOCENA EKSPOZYCJI NA HAŁAS EMITOWANY PRZEZ TURBINY WIATROWE NA STANOWISKACH PRACY W POBLIŻU FARMY WIATROWEJ
OCENA EKSPOZYCJI NA HAŁAS EMITOWANY PRZEZ TURBINY WIATROWE NA STANOWISKACH PRACY W POBLIŻU FARMY WIATROWEJ Autor: Dariusz Pleban ("Rynek Energii" - czerwiec 2016) Słowa kluczowe: hałas, hałas infradźwiękowy,
Bardziej szczegółowoodpowiedź na uwagi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach
Gdańsk, 28.07.2014 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Kielcach ul. Szymanowskiego 6 25-361 Kielce Dotyczy: odpowiedź na uwagi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach (znak. WOOŚ-II.4242.68.2013.PW.7)
Bardziej szczegółowoAlternatywne źródła energii. Elektrownie wiatrowe
Alternatywne źródła energii Elektrownie wiatrowe Elektrownia wiatrowa zespół urządzeń produkujących energię elektryczną wykorzystujących do tego turbiny wiatrowe. Energia elektryczna uzyskana z wiatru
Bardziej szczegółowoExposure assessment of mercury emissions
Monitoring and Analityka Zanieczyszczen Srodowiska Substance Flow of Mercury in Europe Prof. dr hab. inz. Jozef PACYNA M.Sc. Kyrre SUNDSETH Perform a litterature review on natural and anthropogenic emission
Bardziej szczegółowoMożna oszukiwać wielu ludzi jakiś czas, a niektórych ludzi cały czas, ale nie można oszukiwać cały czas Narodu
. Można oszukiwać wielu ludzi jakiś czas, a niektórych ludzi cały czas, ale nie można oszukiwać cały czas Narodu Abraham Lincoln (1809 1865) szesnasty prezydent USA 1/73 Liga Walki z Hałasem www.lwzh.pl
Bardziej szczegółowoNauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis,
Nauka o słyszeniu Wykład I Dźwięk Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 7. 10. 2015 Co słyszycie? Plan wykładu Demonstracja Percepcja słuchowa i wzrokowa Słyszenie a słuchanie Natura dźwięku dwie definicje
Bardziej szczegółowoFale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski
Fale dźwiękowe Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe cechy dźwięku Ze wzrostem częstotliwości rośnie wysokość dźwięku Dźwięk o barwie złożonej składa się
Bardziej szczegółowoROZSTRZYGNIĘCIE O SPOSOBIE ROZPATRZENIA UWAG DO PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SUWAŁKI
Załącznik Nr 4 do uchwały Nr XXVIII/230/13 Rady Gminy z dnia 28 lutego 2013 r. ROZSTRZYGNIĘCIE O SPOSOBIE ROZPATRZENIA UWAG DO PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Bardziej szczegółowoW obecnym stanie prawnym, z powodu braku uregulowań w zakresie oddziaływania na środowisko elektrowni wiatrowych nie powinna powstać ani
Szanowni Państwo, Nie mogę być dzisiaj razem z Państwem, ale sercem i duszą jestem tu i teraz. Stąd poniższe przesłanie do wszystkich zgromadzonych... W Polsce powstało i nadal powstaje wiele przemysłowych
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Regulaminu Pracy ppup Poczta Polska
Załącznik nr 6 do Regulaminu Pracy ppup Poczta Polska Wykaz prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowywania
Bardziej szczegółowoUzasadnienie techniczne zaproponowanych rozwiązań projektowanych zmian w
Uzasadnienie techniczne zaproponowanych rozwiązań projektowanych zmian w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
Bardziej szczegółowoPraktyczne sposoby wykonywania ocen wpływu farm wiatrowych na klimat akustyczny
Spotkanie grupy roboczej ds.hałasu MŚ, Warszawa, 9 maja 2013 Praktyczne sposoby wykonywania ocen wpływu farm wiatrowych na klimat akustyczny Tadeusz Wszołek Katedra Mechaniki i Wibroakustyki, tadeusz.wszolek@agh.edu.pl
Bardziej szczegółowoWpływ osłon przeciwwietrznych na tłumienie hałasu wiatru
Instytut Akustyki Wpływ osłon przeciwwietrznych na tłumienie hałasu wiatru Tomasz Kaczmarek Poznań, 18 października, 2013 Wpływ osłon przeciwwietrznych na pomiary Propozycje zmian w przepisach uwzględniające
Bardziej szczegółowoOdpowiedź zredagowano w punktach nawiązujących do numeracji zawartych w ww. piśmie RDOŚ w Warszawie.
Gdańsk, 14.12. 2012 r. Windprojekt Sp. z.o o. S.K.A. 00-549 Warszawa ul. Piękna 24/26A/1 Dotyczy: odpowiedź na pismo Wójta Gminy Czernice Borowe (znak. GGP.6220.1.2012) z dnia 14 grudnia 2012 r. i Regionalnej
Bardziej szczegółowoInnowacyjne metody redukcji hałasu Dariusz Pleban
Innowacyjne metody redukcji hałasu Dariusz Pleban Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Plan wystąpienia 1. Wprowadzenie 2. Hałas w liczbach 3. Przykłady innowacyjnych rozwiązań
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ
INSTYTUT INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ WYDZIAŁ TELEKOMUNIKACJI INFORMATYKI I ELEKTROTECHNIKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy ENERGETYKA WIATROWA W POLSCE KORZYŚCI
Bardziej szczegółowoFarma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną.
Wind Field Wielkopolska Sp. z o.o. Farma Wiatrowa Wielkopolska Farma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną. 1 Siłownie wiatrowe
Bardziej szczegółowoNowe technologie w mikroturbinach wiatrowych - prezentacja projektu badawczo-rozwojowego
Nowe technologie w mikroturbinach wiatrowych - prezentacja projektu badawczo-rozwojowego Dr inż. Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o. bape@bape.com.pl This project has received
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ Z ROZPRAWY OTWARTEJ DLA SPOŁECZEŃSTWA odbytej w dniu r. w Gminnym Ośrodku Kultury w Werbkowicach
PROTOKÓŁ Z ROZPRAWY OTWARTEJ DLA SPOŁECZEŃSTWA odbytej w dniu 23.06.2015 r. w Gminnym Ośrodku Kultury w Werbkowicach Uczestnicy rozprawy: 1. Lech Bojko -Wójt Gminy Werbkowice 2. Beata Stempień - Weremczuk
Bardziej szczegółowoDOBRY WIATR DLA REGIONÓW EKSPERCI O ENERGETYCE WIATROWEJ
DOBRY WIATR DLA REGIONÓW EKSPERCI O ENERGETYCE WIATROWEJ DOBRY WIATR DLA REGIONÓW EKSPERCI O ENERGETYCE WIATROWEJ Dobry wiatr dla regionów. Eksperci o energetyce wiatrowej POLSKIE STOWARZYSZENIE ENERGETYKI
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU październik 2009
ZAKŁAD ENVIRONMENTAL ACOUSTIC DIVISION SPRAWOZDANIE Z XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU 15-16 październik 2009 1. ZAKRES BADAŃ Międzylaboratoryjne badania porównawcze składały
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwdźwiękowa (wykład ) Józef Kotus
Ochrona przeciwdźwiękowa (wykład 2 06.03.2008) Józef Kotus Wpływ hałasu na jakośćŝycia i zdrowie człowieka Straty związane z występowaniem hałasu Hałasem nazywa się wszystkie niepoŝądane, nieprzyjemne,
Bardziej szczegółowoV kw Turbina na każde warunki
V2-8 kw Turbina na każde warunki Uniwersalna, wydajna, niezawodna oraz popularna Wysoka wydajność oraz swobodna konfiguracja turbiny wiatrowej V2 sprawiają, iż turbina ta stanowi doskonały wybór dla różnych
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Wyznaczanie mocy akustycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Wyznaczanie mocy akustycznej Cel ćwiczenia Pomiary poziomu natęŝenia dźwięku źródła hałasu. Wyznaczanie mocy akustycznej źródła hałasu. Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoPOMIARY HAŁASU I WIBRACJI W REJONIE PRZYSZŁEJ INWESTYCJI PRZY UL. 29 LISTOPADA W KRAKOWIE
POMIARY HAŁASU I WIBRACJI W REJONIE PRZYSZŁEJ INWESTYCJI PRZY UL. 29 LISTOPADA W KRAKOWIE Wykonał dr inż. Lesław Stryczniewicz Kraków kwiecień 2014 2 Spis treści 1. Pomiary akustyczne... 3 2. Pomiary drgań...
Bardziej szczegółowoFarma wiatrowa Założenia przyjęte przez Unię Europejską w dziedzinie produkowanej energii są takie, że do 2020
E X P R ES S Nr 5/2012 Do rywal( )i Farma wiatrowa Założenia przyjęte przez Unię Europejską w dziedzinie produkowanej energii są takie, że do 2020 roku 20 procent energii ma pochodzić z odnawialnych źródeł.
Bardziej szczegółowoGdansk Possesse, France Tel (0)
Elektrownia wiatrowa GP Yonval 40-16 została zaprojektowana, aby osiągnąć wysoki poziom produkcji energii elektrycznej zgodnie z normą IEC 61400-2. Do budowy elektrowni wykorzystywane są niezawodne, europejskie
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE ELEKTROENERGETYCZNE W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA
INWESTYCJE ELEKTROENERGETYCZNE W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA dr inż. Marek Szuba Poznań, 14 czerwca 2016 r. Oddziaływanie inwestycji infrastrukturalnych na środowisko - w tym na zdrowie człowieka HAŁAS (30-45
Bardziej szczegółowoRyzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015
Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.9.2017 r. C(2017) 5467 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 4.9.2017 r. ustanawiające naukowe kryteria określania właściwości zaburzających funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoV82-1,65 MW Mniejsze nakłady większe korzyści
V82-1,65 MW Mniejsze nakłady większe korzyści wiatru. V82 jest również wyposażona w dwubiegowy generator, który w dalszym stopniu obniża hałas, tak aby spełnić określone wymogi, np. w nocy albo podczas
Bardziej szczegółowoHałas powoduje choroby!
Opiekunowie projektu: Anna Stańczyk, Grażyna Gajda, Wojciech Nalberski uczniowie: Natalia Orzeł (kl. III I), Anna Walewska (kl. III D), Klaudia Twardowska ( III D), Katarzyna Życka ( kl. III D) Hałas powoduje
Bardziej szczegółowo1. Renewable Energy Policy Project (REPP). (2003). The effect of wind development on local property values
1. Renewable Energy Policy Project (REPP). (2003).The effect of wind development on local property values W związku z dynamicznym rozwojem energetyki wiatrowej w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 90
Bardziej szczegółowoDokuczliwość hałasu generowanego przez turbiny wiatrowych
Dokuczliwość hałasu generowanego przez turbiny wiatrowych Anna Preis Instytut Akustyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu apraton@amu.edu.pl Jakie charakterystyki hałasu turbin wiatrowych decydują
Bardziej szczegółowoWstępny Plan Działań Środowiskowo-Społecznych (ESAP) Farma Wiatrowa Zielona/Dębsk, Polska. Wymóg prawny/najlepsza praktyka. Wymagania Kredytodawców
Wstępny Plan Działań Środowiskowo-Społecznych (ESAP) Farma Wiatrowa Zielona/Dębsk, Polska Nr Działanie Korzyści/ Działania ogólne 1. Polenergia wdroży korporacyjny Plan Dzialań Środowiskowo- Społecznych
Bardziej szczegółowo7.3 Ocena zagrożenia elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym
7.3 Ocena zagrożenia elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym 7.3.1 Cel i zakres opracowania W niniejszym rozdziale zawarto analizę zagadnienia wpływu na stan klimatu elektromagnetycznego przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoDziałania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy
Działania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy Katarzyna Skręt Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Rzeszowie Hałas Dźwięk wrażenie słuchowe, spowodowane falą
Bardziej szczegółowo