Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 Literatura:

Transkrypt

1 Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 Literatura: 1. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przykładach). 2. Od Juliusza Verne a do Stanisława Lema analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction. 3. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów zagadnienie na przykładach wybranych utworów. 4. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 5. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach różnych epok. 6. Realizm i groteska jako sposoby przedstawiania świata w literaturze. Omów temat na przykładach wybranych utworów. 7. Przedstaw motyw ojczyzny prywatnej w literaturze polskiej na podstawie wybranych przez Ciebie utworów. 8. Rola mitów i stereotypów narodowych w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych utworów. 9. Inspiracje antyczne w literaturze. Przedstaw ich funkcjonowanie w wybranych dziełach literackich. 10. Sposoby kreacji kobiet w literaturze światowej XIX i/lub XX wieku. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich. 11. Powrót do czasów dzieciństwa jako motyw literacki. Omów na podstawie wybranych utworów. 12. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw różne modele patriotyzmu Polaków na przestrzeni wieków. 1

2 13. Analizując wybrane utwory, omów kreacje bohaterów dziecięcych w literaturze XIX i/lub XX (XXI) wieku. 14. Sposoby kształtowania przestrzeni i ich funkcje w utworze literackim. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 15. Sposób przedstawienia świata łagrów i lagrów w literaturze. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła. 16. Przenikanie się świata nadprzyrodzonego z realnym w dramacie. Przedstaw funkcję tego zabiegu artystycznego, analizując wybrane przykłady. 17. Topos teatru świata w literaturze różnych epok. Przedstaw różne sposoby jego ujęcia i funkcje, analizując wybrane utwory literackie. 18. Przedstaw literackie wizje krain szczęścia i ich funkcje w wybranych utworach różnych epok. 19. Idealistyczne i krytyczne obrazy polskiego dworu w utworach różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 20. Wieś i chłopi w dziełach twórców XIX i/lub XX wieku. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 21. Analizując wybrane utwory literackie, określ sposoby i funkcje nawiązań w literaturze do dzieł sztuki. 22. Symbolika i funkcje niezwykłych przedmiotów w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 23. Analizując utwory liryczne różnych epok, omów sposoby przedstawiania miłości. 24. Poezja okresu wojny i okupacji. Scharakteryzuj twórczość pokolenia Kolumbów, analizując wybrane utwory literackie. 25. Związki literatury z filozofią. Omów zjawisko, analizując wybrane utwory. 26. Na podstawie wybranych utworów przedstaw sposoby i funkcje mitologizacji i demitologizacji rzeczywistości w literaturze XIX i/lub XX wieku. 27. Ewolucja etosu rycerskiego. Omów na podstawie wybranych przykładów. 28. Widma, duchy, zjawy, upiory. Omów sposoby kreacji takich bohaterów i ich funkcje w literaturze XIX i/lub XX wieku. 29. Dramat jednostki w obliczu II wojny światowej. Omów sposoby przedstawienia tego tematu w wybranych utworach literackich. 30. Przedstaw sposób funkcjonowania motywu szaleństwa w literaturze różnych epok, analizując wybrane utwory. 2

3 31. Literackie portrety władców. Omów sposoby ich kreacji w wybranych utworach. 32. Portret emigranta w literaturze polskiej. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 33. Różnorodne formy i funkcje powojennej prozy o tematyce historycznej. Analiza porównawcza wybranych przykładów z literatury polskiej. 34. Socrealizm jako sposób prezentowania rzeczywistości w literaturze lat pięćdziesiątych. Omów na wybranych przykładach. 35. Motywy franciszkańskie i sposób ich wykorzystania w polskiej poezji. Przedstaw problem na wybranych przykładach. 36. Antyutopia i parabola jako literackie przetworzenie doświadczeń totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przez siebie przykładów literackich (np. powieści A. Camusa, T. Konwickiego, G. Orwella, S. Lema, A. Huxleya). 37. Poezja religijna dzisiaj scharakteryzuj zjawisko na podstawie twórczości wybranych poetów współczesnych. 38. Góry i kultura góralska jako źródło inspiracji dla twórców XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 39. Motto, tytuł, ostatnia scena jako klucz do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich. 40. Rola lektur w kształtowaniu osobowości bohaterów literackich. Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów literackich. 41. Kolęda polska. Przedstaw dzieje i rozwój gatunku na podstawie wybranych utworów literackich. 42. Przemiany w sposobie narracji w wybranych utworach literatury polskiej i europejskiej od Balzaca do współczesności. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 43. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów zagadnienie na podstawie twórczości wybranych pisarzy. 44. Chansons de geste baśń fantasy. Przedstaw podobieństwa i różnice gatunków na przykładzie wybranych utworów literackich. 45. Kawiarnie i kabarety literackie. Omów ich rolę kulturotwórczą, odwołując się do wybranych przykładów. 46. Literatura faktu jako źródło wiedzy o autorze i jego czasach. Omów temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 3

4 47. Podróż jako doświadczenie egzystencjalne. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane utwory literackie. 48. Artysta jako bohater literacki. Omów, analizując i interpretując wybrane przykłady. 49. Różne przykłady zniewolenie człowieka jako temat literatury polskiej i obcej. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane przykłady. 50. Bohater w sytuacji wyboru życiowego. Przedstaw temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 51. Różne sposoby kreacji obrazu zaświatów. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane przykłady. 52. Dojrzewanie jako motyw literacki. Na podstawie analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich pokaż różne aspekty tego zagadnienia. 4

5 Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki: 1. Funkcje piękna i/lub brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 2. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Analizując wybrane dzieła literackie i inne (filmowe, malarskie) przedstaw sposoby kreowania przestrzeni miasta. 3. Omów symbolikę stroju, analizując wybrane dzieła literackie i inne np. malarskie, filmowe, teatralne. 4. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Analiza porównawcza dzieł. 5. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Analiza porównawcza dzieł. 6. Inspiracje biblijne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. filmowe, malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). 7. Omów funkcjonowanie motywu matki w literaturze, filmie, malarstwie na podstawie wybranych dzieł. 8. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze i malarstwie lub muzyce omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 9. Symbolika labiryntu w wybranych dziełach literackich i plastycznych i/lub filmowych. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury. 10. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcjonowanie motywu świat na opak w literaturze i sztuce. 11. Funkcjonowanie motywów antycznych w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 12. Fascynacja nowoczesnością w literaturze i sztuce XIX i/lub XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła. 13. Pejzaż i jego rola w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury. 14. Motywy muzyczne i/lub taneczne w literaturze. Omów sposoby i funkcje ich przestawiania w wybranych utworach literackich. 5

6 15. Człowiek wobec totalitaryzmu. Zanalizuj sposoby przedstawiania tego problemu w literaturze i sztuce XX wieku. 16. Omów sposób przedstawienie i funkcje wydarzeń historycznych w literaturze i sztuce. 17. Szkoła jako temat literacki i filmowy. Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów. 18. Literatura i sztuka w służbie ideologii. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 19. Katedra gotycka jako tekst kultury; katedra gotycka jako temat tekstów kultury (ujęcia malarskie, literackie i inne). Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 20. Najsłynniejsze adaptacje teatralne i/lub filmowe dzieł Szekspira. Porównaj i oceń. 21. Mogiły, ruiny, opustoszałe zamki - znaki przemijania w literaturze i malarstwie XVIII i/lub XIX wieku. Omów funkcjonowanie motywu. 22. PRL w krzywym zwierciadle satyry i groteski. Zanalizuj literackie i filmowe lub plastyczne ujęcia rzeczywistości w PRL na podstawie wybranych tekstów kultury. 23. Wojna jako romantyczna legenda, wojna jako porażająca prawda Zaprezentuj różne spojrzenia na wojnę w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury (malarstwo, film, piosenka itp.). 24. Świat orientalny jako źródło inspiracji artystów. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie i inne teksty kultury. 25. Walcząca Warszawa. Obraz tragicznych dziejów miasta przedstaw na przykładzie wybranych tekstów kultury. 26. Artystki i bohaterki dzieł literackich i filmowych, które rzuciły wyzwanie konwenansom swojej epoki. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 27. Błazen jako głupiec i jako mędrzec. Zanalizuj różne wizerunki tej postaci w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. 28. Jacka Kaczmarskiego interpretacje dzieł malarskich. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do wybranych piosenek tego autora. 29. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Omów temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 30. Symbolizm w malarstwie i literaturze. Omów temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 6

7 31. Analizując i interpretując dzieła literackie i filmowe przedstaw obraz współczesnej młodzieży. 32. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów na wybranych przykładach. 33. Zabawy, biesiady, hulanki jako realizacja toposu homo ludens. Zaprezentuj ewolucję i kontekst kulturowy podanych form życia towarzyskiego na wybranych przykładach uwzględniając źródła historyczne i literackie. 34. Kraków w utworach literackich, malarskich i filmowych. Przedstaw temat, analizując i interpretując wybrane dzieła. 35. Różnorodne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane przykłady. 36. Teatralne realizacje dzieł literackich. Zanalizuj i oceń wybrane spektakle teatralne. 37. Motyw drogi w literaturze, filmie i muzyce XX wieku. Przedstaw temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 38. Dylematy moralne współczesności. Przedstaw temat, odwołując się do literatury i filmu. 39. Kanon piękna w wybranych epokach zbadaj źródła i sposoby jego obrazowania w wybranych dziełach literackich i malarskich. 40. Negatywny bohater, czarny charakter. Ukaż sposób i cel kreowania takich postaci w wybranych dziełach literackich i filmowych. 7

8 Język 1. Dokonaj analizy językowej, kulturowej i historycznej przysłów polskich lub/i frazeologizmów (na przykładzie przysłów o określonej tematyce). 2. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcję skrzydlatych słów w tekstach mówionych i pisanych. 3. Język w służbie satyry i kabaretu dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 4. Omów zjawiska językowe typowe dla Twojej małej ojczyzny na podstawie zebranego przez Ciebie materiału badawczego. 5. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze i/lub dzieła literackie. 6. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 7. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych i/lub programów telewizyjnych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 8. Współczesne formy komunikacji ( , sms, czat, gg). Na podstawie zebranego materiału scharakteryzuj powyższe zjawiska językowe. 9. Zanalizuj językowe środki perswazji w reklamie na przykładzie wybranych tekstów reklamowych (telewizyjnych, prasowych, radiowych). 10. Zanalizuj zjawisko slangu na przykładzie języka wybranego środowiska. 11. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. 12. Scharakteryzuj różne odmiany stylu publicystycznego na podstawie wybranych tekstów. 13. Omów cechy i funkcje języka ezopowego w literaturze na podstawie wybranych utworów literackich. 14. Kicz językowy. Przestaw i oceń to zjawisko na podstawie analizy zebranego materiału językowego (np. piosenki disco-polo, wierszyki sztambuchowe, harlequiny). 8

9 15. Dawny i współczesny język miłości. Zanalizuj i porównaj środki językowe pełniące funkcję ekspresywną w celowo dobranych erotykach współczesnych i staropolskich. 16. Sztuka przemawiania. Przedstaw temat, analizując i interpretując wybrane przykłady. 17. Scharakteryzuj język wybranych postaci literackich, analizując i interpretując jego funkcję w kreacji bohatera. 18. Zanalizuj nazwy mówiące, określając ich funkcję w utworach. 19. Język piosenek młodzieżowych. Scharakteryzuj środki artystyczne w wybranych tekstach i omów ich funkcje. 20. Analiza błędów językowych na podstawie obserwacji języka mass mediów. Odwołaj się do zebranego przez siebie materiału badawczego. 21. Współczesna moda językowa. Dokonaj analizy zjawiska, odwołując się do zebranego materiału. Tematy zgłoszone przez uczniów: 1. Anioł w literaturze i sztuce różnych epok. Omów temat na podstawie wybranych dzieł. 2. Portret Żyda w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 3. Motywy kulturowe w literaturze fantastycznej. Omów temat na wybranych przykładach literatury fantastycznej. 4. Dylematy moralne bohaterów literackich i/lub filmowych. Omów na podstawie wybranych utworów. 5. Motyw gór w literaturze, muzyce i sztuce. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 6. Motywy kulturowe w dziełach J. R. R. Tolkiena. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 7. Literatura fantastyczna omów genezę gatunku i wskaż związki ze współczesnymi formami przekazu (np. komiksem grafiką, filmem itp.) 8. Lekarz jako bohater dzieła literackiego i filmowego. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 9

10 9. Różne obrazy Hiszpanii w literaturze i w filmie. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 10. Omów specyfikę literatury grozy na podstawie wybranych utworów literatury polskiej i światowej. 11. Komiks lektura dla ubogich duchem czy pełnoprawne dzieło sztuki łączące plastykę z literaturą? Omów temat, analizując wybrane przez siebie utwory oraz wypowiedzi krytyków. 12. Absurd i groteska w literaturze XX wieku. Omów i przedstaw temat na podstawie wybranych utworów literackich. 10