Program profilaktyczny MŁODOŚĆ BEZ UZALEŻNIEŃ. na lata

Transkrypt

1 Program profilaktyczny MŁODOŚĆ BEZ UZALEŻNIEŃ na lata Pamiętaj, że wszystko, co uczynisz w życiu, zostawi jakiś ślad. Dlatego miej świadomość tego, co robisz. Paulo Coelho Częstochowa 2016 Strona 1 z 6

2 Wstęp Nadużywanie alkoholu oraz używanie narkotyków stanowi jeden z głównych problemów społeczeństwa XXI wieku. Inicjacja alkoholowa oraz pierwszy kontakt z narkotykami odbywa się w coraz młodszym wieku. Co roku podejmowane są liczne kampanie społeczne oraz profilaktyczne mające na celu edukowanie młodych ludzi oraz ich rodziny, ukazujące negatywne skutki spożywania alkoholu, zażywania narkotyków i innych substancji psychoaktywnych oraz prezentujące zdrowy, aktywny styl życia, bez uzależnień. Program Młodość bez uzależnień skierowany jest do uczniów częstochowskich szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jego głównym celem jest uświadomienie młodym ludziom z jaką łatwością można popaść w uzależnienia oraz jakie niebezpieczeństwa niosą one ze sobą. Diagnoza zjawiska alkoholizmu i narkomanii w Częstochowie W celu określenia skali zjawiska, na przestrzeni ostatnich lat przeprowadzone były badania ankietowe: 1) Picie alkoholu i używanie narkotyków przez młodzież szkolną na terenie Miasta Częstochowy, przeprowadzone w roku 2007 przez PBS DGA Spółka z o. o. w Sopocie na zlecenie Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Częstochowy, 2) Używanie środków psychoaktywnych oraz zagrożenie innymi uzależnieniami i przemocą wśród młodzieży szkolnej na terenie miasta Częstochowy z roku 2011, 3) z zakresu spraw społecznych na terenie Miasta Częstochowy w 2013 r., 4) Młodzi i substancje psychoaktywne - realizowane wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w ramach kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł z 2014 r. Do diagnozy posłużyły również dane przekazane przez jednostki działające w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom. Dane za okres od 1 stycznia do 31 października 2014 r. wskazują na pośrednią, a nawet bezpośrednią styczność młodzieży naszego miasta z różnego rodzaju środkami odurzającymi. Badania pokazały, że uczniowie wiedzą gdzie i w jaki sposób dostać środki psychoaktywne. Duża część młodzieży spożywa alkohol, zażywa narkotyki oraz stosuje inne substancje psychoaktywne. Pomimo łatwego dostępu do alkoholu młodzi ludzie swojego pierwszego kontaktu z nim nie maja na imprezach czy w towarzystwie rówieśników, a w domu, gdzie są częstowani przez rodziców. O wiele trudniejsze do zdobycia są dla młodzieży narkotyki. W przeciwieństwie do alkoholu, młodzież pierwszy raz zażywa je za namową starszych kolegów i znajomych. Wpływ wywierany przez swoich rówieśników w jakiś sposób zachęca młodzież do zażywania substancji psychoaktywnych. Jeśli któryś z kolegów pije alkohol i mówi, że to odpręża i poprawia humor, młodzi ludzie sami chcą tego spróbować. Skutki takich zachowań mogą być nieodwracalne, dlatego należy dołożyć wszelkich starań, by młodzież została odpowiednia wyedukowana. Nie należy również zapominać o edukacji osób dorosłych, ponieważ to oni są niej pierwszym wzorem do naśladowania. Młodzież szkolna jest świadoma tego, że alkohol jest szkodliwy. Tylko niewielki jej procent uważa, że picie napojów alkoholowych jest neutralne dla zdrowia lub w ogóle nie ma na nas wpływu i jest nieszkodliwe. Młodzi ludzie doświadczają również różnego rodzaju problemów będących następstwem spożywania Strona 2 z 6

3 substancji psychoaktywnej, uważają jednak, że alkohol przede wszystkim odpręża, pozwala zapomnieć o problemach, wywołuje uczucie szczęścia, wówczas młodzież jest bardziej przyjacielska, towarzyska i wierzy, że to jedyny, najbardziej prawdopodobny skutek picia alkoholu. Za mniej prawdopodobną sytuację młodzi ludzie uważają np. kłopoty z policją. Dlatego istotna jest ich edukacja na temat konsekwencji długotrwałego i systematycznego sięgania po napoje alkoholowe. Główną substancją psychoaktywną spożywaną przez uczniów jest alkohol. Pojawia się on najczęściej w trakcie grupowych spotkań, a młodzież sięga po niego z chęci bycia modnym, zaimponowania w towarzystwie oraz z powodu problemów rodzinnych i szkolnych. Przeprowadzona diagnoza wskazuje również na zbyt niski poziom wiedzy na temat szkodliwości zażywania tego typu środków i możliwości uzyskania profesjonalnej pomocy przez osoby zagrożone i uzależnione od środków psychoaktywnych oraz osoby współuzależnione. Niezwykle ważna jest edukacja dzieci i młodzieży na temat negatywnego skutku spożywania alkoholu oraz zażywania substancji psychoaktywnych. Będąc pod ich wpływem młodzi ludzie podejmują często ryzykowne zachowania, a z ich konsekwencji nie zdają sobie sprawy. Do konsekwencji zachowań ryzykownych należy w szczególności zaliczyć: bycie sprawcą i ofiarą przemocy, konflikty w szkole i domu, choroby układu krążenia, bóle, zatrucia, wypadki: drogowe i w wodzie, agresję, depresję, zaburzenia osobowości, samotność, utratę więzów z bliskimi, rozpad rodziny, osierocenie, biedę. Cel główny Podniesienie wśród młodzieży poziomu wiedzy o konsekwencjach i zagrożeniach wynikających z używania substancji psychoaktywnych. Cele szczegółowe Osiągnięcie celu głównego jest realizowane poprzez: 1) kształtowanie i promowanie pozytywnych wzorców zachowań poprzez uświadomienie zagrożeń wynikających ze stosowania używek, 2) wskazanie konstruktywnych dróg samorealizacji i form spędzania wolnego czasu. Grupa docelowa Uczniowie częstochowskich szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Termin realizacji Strona 3 z 6

4 Realizatorzy i Partnerzy Programu 1. Wydział Polityki Społecznej Urzędu Miasta Częstochowy (PS) - koordynator. 2. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (MKRPA). 3. Wydział Zdrowia Urzędu Miasta Częstochowy (Zd). 4. Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy (KPS). 5. Wydział Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy (Ed) oraz placówki oświatowe. 6. Ośrodek Pomocy Osobom z Problemami Alkoholowymi w Częstochowie (OPOPA). 7. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie (MOPS). 8. Częstochowskie Centrum Interwencji Kryzysowej (CzCIK). 9. Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (ZI). 10. Straż Miejska w Częstochowie (SM). 11. Komenda Miejska Policji w Częstochowie (KMP). 12. Sąd Okręgowy w Częstochowie - kuratorzy. 13. Placówki opiekuńczo-wychowawcze i wsparcia dziennego. 14. Ośrodki terapii uzależnień i kluby abstynenckie. 15. Stowarzyszenia oraz inne podmioty podejmujące działalność w zakresie profilaktyki uzależnień. Podstawy prawne 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia r. z późn. zm. (art. 70b). 5. Cel operacyjny 5.17 Narodowego Programu Zdrowia , który zwraca szczególną uwagę na ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych. 6. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 7. Strategia Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata Program Przeciwdziałania Narkomanii w mieście Częstochowa na lata Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych miasta Częstochowy. 10. Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Mieście Częstochowa na lata Działania podejmowane w ramach Programu Profilaktycznego Młodość bez uzależnień Strona 4 z 6

5 Lp. Działanie Wskaźniki* 1. Zachowaj Trzeźwy Umysł - realizacja zadań 16. edycji kampanii. liczba laureatów do ogólnej liczby realizatorów kampanii, Przeprowadzenie badań ankietowych wśród uczniów liczba uczniów biorących udział w ankiecie do 2. częstochowskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych ogólnej liczby uczniów szkół gimnazjalnych dotyczących spożycia alkoholu i używania środków i ponadgimnazjalnych psychoaktywnych. 3. Zajęcia profilaktyczne w formie warsztatów dla uczniów klas trzecich częstochowskich szkół gimnazjalnych. liczba uczniów biorących udział w zajęciach Zajęcia dla najmłodszych dzieci nauka poprzez zabawę (nauka asertywności), Autorski program profilaktyczny Maluch i Świat ( MIŚ ) Realizacja kampanii profilaktyczno-interwencyjnej na rzecz odpowiedzialnej sprzedaży i podawania alkoholu Dorosły? Udowodnij! 6. Działania realizowane przez Centra Animacji Rekreacyjno- Sportowej. 1) liczba zorganizowanych zajęć 2) liczba dzieci biorących udział w zajęciach 1) liczba przeprowadzonych szkoleń dla sprzedawców 2) liczba uczestników biorących udział w organizowanych konferencjach 3) liczba uczniów biorąca udział w różnych formach aktywności w ramach kampanii 1) wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację działań podejmowanych w ramach CARS 2) liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w organizowanych przez CARS działaniach 7. Cykl artykułów zamieszczanych na stronach internetowych Urzędu Miasta pod hasłem Młodość bez uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki uzależnień od środków psychoaktywnych. 1) liczba artykułów zamieszczonych na stronach internetowych dot. Programu 2) wysokość środków finansowych przeznaczona na realizację zadania 8. Kampanie informacyjne dla dzieci, młodzieży i ich rodziców nt. rodzajów środków psychoaktywnych oraz ich działania. liczba przeprowadzonych kampanii Warsztaty dla szkół podstawowych i gimnazjalnych porównujące odstawienie czekolady, którą tak dzieci lubią z objawami uzależnienia, jak również poruszenie tematu uzależnienia w kontekście komputera. Spotkania samorządów uczniowskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dyskusja nt. co mogłaby/ powinna zrobić szkoła/miasto dla zmniejszenia dostępności używek w szkołach i poza nimi, a także jak zapobiegać uzależnieniom. Warsztaty dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na temat Akceptacja i stereotypy, na których zastanowią się czy muszą zostać za wszelka cenę zaakceptowani przez wszystkich, czy dobrze jest mieć swoje zdanie oraz czy dobrze jest poddawać się stereotypom np. wyluzowanego cwaniaka czy fajtłapy kujona. Konkurs fotograficzny dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz plastyczny dla uczniów szkół podstawowych pt. Ciemna strona uzależnienia. 1) liczba przeprowadzonych warsztatów 2) liczba dzieci i młodzieży biorąca udział w warsztatach 1) liczba zorganizowanych spotkań 2) liczba osób biorących udział w spotkaniach 1) liczba przeprowadzonych warsztatów 2) liczba dzieci i młodzieży biorąca udział w warsztatach liczba osób niepełnoletnich objęta działaniami profilaktycznymi 13. Konkurs na małe formy teatralne pod hasłem Młodość bez Uzależnień. 14. Ogólnopolski Głos Profilaktyki Profilaktyka a Ty (PaT) - Moda na życie bez uzależnień - Zryw Wolnych Serc 1) liczba szkół i placówek biorących udział w konkursie, 2) liczba uczestników biorących udział w konkursie liczba uczestników akcji Strona 5 z 6

6 15. Organizacja konferencji, happeningu w ramach Częstochowskich Dni Profilaktyki. Luliczb liczba uczestników biorących udział w konferencji, happeningu 16. Organizacja wypoczynku letniego dla dzieci z rodzin zagrożonych patologiami społecznymi (z problemem alkoholowym) z programem profilaktyki uzależnień oraz elementami profilaktyki zdrowotnej i ekologicznej. liczba dzieci biorąca udział w wypoczynku letnim *Źródła weryfikacji: 1) dane z jednostek zajmujących się problematyką uzależnień, 2) statystyki policyjne i sądowe, 3) wyniki badań z zakresu problematyki społecznej. Działania podejmowane w zakresie realizacji programu Młodość bez uzależnień są spójne z zapisami aktów prawnych dotyczących problemu narkomanii i alkoholizmu w Polsce. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 1) środki finansowe uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w wybranych latach, 2) środki finansowe pochodzące ze źródeł zewnętrznych, 3) środki finansowe realizatorów Programu. MONITORING 1. Realizacja Programu podlegać będzie stałemu monitorowaniu jego zapisów. Celem monitoringu będzie gromadzenie i analiza danych pochodzących ze sprawozdań przekazanych przez jego Realizatorów pod kątem zgodności podejmowanych zadań z założeniami. Z kolei prowadzona w oparciu o pozyskane informacje ewaluacja pozwoli na ocenę rezultatów Programu. 2. Program pozostaje otwarty i może być poszerzany o nowe zadania, odpowiadające potrzebom dzieci, młodzieży oraz ich rodziców i opiekunów. Program przyjęty na plenarnym posiedzeniu Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Częstochowie w dniu 18 sierpnia 2016 r. Uchwała Nr 3 Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Częstochowie z dnia 18 sierpnia 2016 r. Strona 6 z 6