Herbaciarnia naukowa 5 - Angelika Siechowska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Herbaciarnia naukowa 5 - Angelika Siechowska"

Jan Lisowski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Herbaciarnia naukowa 5 - Angelika Siechowska HERBACIARNIA NAUKOWA - SPOTKANIE V 5 lutego w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie odbyło się spotkanie z panem profesorem Jackiem Purchlą. Temat wykładu Mit Krakowa jako centrum narodowego pielgrzymstwa w XIX wieku. Dla uczniów ZSE udział w Aromatach Wiedzy stał się już pewnego rodzaju tradycją. Dodatkową atrakcją była możliwość obejrzenia wystawy masek weneckich. Smakoszami Wiedzy byli Barbara Wierzbicka, Iwona Durlak, Anna Klimek, Anita Czyżykiewicz, Jadwiga Karp, Angelika Rutana, Angelika Siechowska, Zbigniew Sztaba, Radosław Tokarski. Na początku spotkania pani Katarzyna Lniany serdecznie powitała wszystkich zgromadzonych, następnie nagrodzono eseje i sprawozdania uczniów oraz prace nauczycieli. Pani Monika Przybyło otrzymała dyplom za przygotowanie scenariusza zajęć o Jacku Malczewskim (m. in. krzyżówki dotyczące życia i twórczości malarza). Najwyżej oceniony esej Wartość tworzenia zaprezentowała Judyta Nowak. Głos zabrał także Prezes Zarządu Fundacji Panteon Narodowy Na Skałce pan Marek Wasiak.

2 Przypomniał, że jest to już 10 spotkanie w ramach projektu Herbaciarni Naukowej, dziękował za to, że uczniowie przybywają na wykłady - czasami z bardzo daleka. Zapraszał także na Festiwal Filmów Andrzeja Wajdy, który odbędzie się w Krakowie 6-26 marca. Będzie okazją do obejrzenia takich filmów jak Popiół i diament, Ziemia obiecana, Człowiek z marmuru, Bramy raju, Danton czy Kronika wypadków miłosnych. Gościem Honorowym Festiwalu ma być sam Mistrz, reżyser, krakowianin Andrzej Wajda. Po tych informacjach pan prezes oddał głos wykładowcy. Tym razem swoją wiedzą dzielił się z nami pan profesor Jacek Purchla. Zaznaczył, że bardzo cieszy się mogąc opowiadać nam o Krakowie, ponieważ jest to jego miasto. Kraków w XIX wieku był duchową stolicą a Katedra na Wawelu stanowiła ołtarz ojczyzny, tu gromadzono najważniejsze symbole naszej państwowości (np. włócznię św. Maurycego - dar Ottona III dla Bolesława Chrobrego). To było miejsce koronacji od XIV do XVIII wieku, to wreszcie nekropolia władców i bohaterów. W roku 1600 Kraków był gniazdem Jagiellonów i stolicą wielkiego imperium. W tym okresie dziejów mógł rywalizować z Pragą i Wiedniem, największymi metropoliami Europy. Później Kraków traci swoje znaczenie. W 1790 w Krakowie przebywał J. W. Goethe i był miastem rozczarowany, wyniósł z podróży dość niekorzystne wrażenia. Co ciekawe, kiedy z Rynku Głównego wchodziliśmy w ulicę Sławkowską, by dotrzeć na wykład pani Przybyło pokazywała nam na jednej z kamienic tablicę upamiętniającą pobyt autora Fausta i Cierpień młodego Wertera w Krakowie. W Krakowie przebywali też H. Balzak (napisał, że Kraków to trup stolicy ) czy J. Conrad. 24 marca 1794 T. Kościuszko składa przysięgę na rynku krakowskim, to dowód, że miasto nadal pełni istotną funkcję. W roku 1815 odbywa się Kongres Wiedeński, tworzy się nowy ład, porządek, rodzi się pytanie Co zrobić z Krakowem?. Ogłoszono Kraków wolnym państwem. Profesor Purchla mówił także o sakralizacji Wawelu. Był on nadal narodową nekropolią, nie było już królów ale byli bohaterowie narodowi.

3 To tu spoczywają T. Kościuszko i W. Sikorski. Temu pierwszemu naród usypał kopiec - jako szczególny dowód upamiętnienia. Historia Rzeczpospolitej Krakowskiej trwała zaledwie 30 lat. W 1846 roku Austria złamała postanowienia Kongresu Wiedeńskiego Kraków został wcielony do Austrii. Narastające między Rosją a Austrią napięcie sprzyjało fortyfikowaniu Krakowa. Austriacy wchodząc do Krakowa potraktowali go jako obóz wojskowy, a Wawel jako twierdzę wojskową. W 1848 austriaccy dowódcy bombardowali Rynek z Wawelu. W 2 połowie XIX wieku Kraków to z perspektywy Wiednia prowincjonalne miasto. Przez Austriaków Kraków został zdegradowany do funkcji miasta powiatowego. Stolicą Galicji był Lwów a Kraków był tylko jego ubogim krewnym. Lwów był wielonarodową metropolią, miastem kosmopolitycznym, kolebką ukraińskiego odrodzenia narodowego. A Kraków to matecznik polski, miejsce narodowego pielgrzymstwa. Polacy w zaborze rosyjskim byli bardzo ograniczani, w zaborze pruskim trwały działania określane jako kulturkampf a Galicja miała daleko idącą autonomię. Kraków integrował Polaków ze wszystkich zaborów. Franciszek Józef I dał konserwatystom, bogatemu ziemiaństwu, arystokratom przywileje, pewną władzę w Galicji, może stąd lojalizm wobec Austrii i entuzjastyczne powitanie Franciszka Józefa w Krakowie. Na rynku krakowskim stał pomnik cesarza. Ale Kraków to już nie tylko austriacki garnizon, tu działa Szkoła Kadetów, tu jest Polska, tu tworzy Jan Matejko. Wraz z autonomią Kraków dostaje samorząd. Działa wybrana przez obywateli Rada Miasta. Józef Dietl prezydent miasta, profesor UJ inicjuje akcje porządkowania Plant, odnawiania elewacji kamienic, konserwacji Sukiennic; mają one nową funkcję, tu powstaje muzeum (H. Siemiradzki przekazał obraz Pochodnie Nerona jako zaczątek Muzeum Narodowego w Sukiennicach). Stańczycy są lojalni wobec cesarza ale jednocześnie robią dużo dobrego dla miasta. Do cesarza wystosowano prośbę, aby wojsko austriackie wyprowadziło się z Wawelu, 25 lat później ostatni żołnierz austriacki opuścił Wawel. Z Wawelem wiążą się nowe pomysły. Od 1869 Kraków staje się miejscem wielkich narodowych manifestacji, w tym samym roku odbywa się powtórny pogrzeb Kazimierza Wielkiego. W 2 połowie XIX wieku rozwija się tu przemysł funeralny, najlepiej udają się tu pogrzeby. W 1890 roku odbywa się przeniesienie prochów Adama Mickiewicza na Wawel. Kraków staje się też centrum życia artystycznego i naukowego, przyciąga młodzież ze wszystkich zaborów. W 1910 okazją do manifestacji staje się rocznica bitwy pod Grunwaldem. Zostaje postawiony Pomnik Grunwaldzki - ufundowany przez I. Paderewskiego.

4 20 lat później Kraków staje się miastem nowoczesnym. Zostaje także postawiony pomnik T. Rejtana. A. Lubomirski przeznacza spore sumy na fundacje, powstaje wtedy na przykład schronisko dla osieroconych chłopców. Rozwija się UJ (zasilany z kasy Wiednia ale też z fundacji) i ASP. Dumą Krakowa jest Teatr Miejski. Co ciekawe spierano się co budować najpierw: teatr czy wodociągi? Postawiono na teatr, wodociągi powstały 10 lat później. Po 1900 roku Kraków wchodzi w nową fazę modernizmu, Młodej Polski. Profesor przypomniał także jaką znaczącą rolę odgrywały w dziejach miasta krakowskie błonia, dawniej pola i pastwiska. Na błoniach odbywały się pokazy sokolstwa polskiego. Na błoniach J. Piłsudski tworzył oddziały a po wojnie uczestniczył w wielkich inscenizacjach, w 1933 odbierał paradę uświetniającą obchody zwycięstwa Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Piłsudski stał się kolejnym po Kościuszce bohaterem narodowym, jego zabalsamowane zwłoki zostały zresztą złożone na Wawelu. Powstał także Kopiec Piłsudskiego. Należy pamiętać, że na błoniach odbywały się msze święte podczas pielgrzymek Ojca Świętego do ojczyzny. Ważnym symbolem miasta jest hejnał krakowski. Kraków na swój sposób wciąż podtrzymuje tradycję duchowej stolicy. Profesor zwrócił uwagę na współczesne zagrożenia i szanse miasta. Mówił o Nowej Hucie, wizytach papieża, Lechu Wałęsie, ponownym pogrzebie Sikorskiego. Na zakończenie przywołał pomysł A. Wajdy, dzięki któremu pod Wawelem powstało Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Najlepszą pointą tego wykładu stały się słowa, które pozwolę sobie zacytować Prawdziwy patriotyzm to mądre otwieranie się na innych. Po przerwie zostaliśmy podzieleni na grupy, naszym zadaniem było sformułowanie pytań do prowadzącego.

5 Reprezentantka naszej grupy -Basia Wierzbicka- zapytała czy istnieją w Europie miasta, które czerpały inspiracje architektoniczne i kulturowe z Krakowa. Pan profesor podziękował za bardzo twórcze pytanie i udzielił odpowiedzi. Mówił, że to raczej Kraków czerpie inspiracje, wzory od innych miast Europy np. Paryża czy Wiednia ale je modyfikuje. Po wykładzie gorlicka grupa wybrała się do cukierni na słodkości. Wreszcie udaliśmy się na dworzec z którego odjechaliśmy o godzinie W Gorlicach byliśmy po godzinie 23, cali i zdrowi dotarliśmy do domów. Jestem bardzo zadowolona, że mogę brać udział w takich spotkaniach, dowiaduję się ciągle czegoś nowego. A wiedza o przeszłości pomoże młodym budować przyszłość.

6 Autorka: Angelika Siechowska Zobacz inne publikacje uczniów.

Podobne dokumenty

SCENARIUSZ KONKURSU HISTORYCZNEGO CZYZNASZKRAKÓW?

SCENARIUSZ KONKURSU HISTORYCZNEGO CZYZNASZKRAKÓW? 1. Konkurs jest przeznaczony zawsze dla klas pierwszych i drugich. 2. Celem konkursu jest: popularyzacja wiedzy o Krakowie zwiększenie zainteresowań młodzieży