TYRYSTOROWY ŁĄCZNIK REGULATORA MOCY REZYSTANCYJNEGO URZĄDZENIA ELEKTROTERMICZNEGO

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "TYRYSTOROWY ŁĄCZNIK REGULATORA MOCY REZYSTANCYJNEGO URZĄDZENIA ELEKTROTERMICZNEGO"

Transkrypt

1 Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego. TYRYSTOROWY ŁĄCZNIK REGULATORA MOCY REZYSTANCYJNEGO URZĄDZENIA ELEKTROTERMICZNEGO Konieczność regulacji mocy urządzeń elektrotermicznych powoduje, Ŝe w układach zasilających o częstotliwości zwłaszcza sieciowej zachodzi potrzeba stosowania elementów półprzewodnikowych umoŝliwiających precyzyjniejsze dostarczanie energii. Takimi przyrządami pozwalającymi na załączanie i wyłączanie odbiorników o duŝych mocach znamionowych, przy względnie niskich stratach własnych, są tyrystory. Tyrystor jest łącznikiem jednokierunkowym i jego stosowanie w obwodach prądu przemiennego wymaga połączenia dwóch tyrystorów w układzie odwrotnie równoległym lub zmodyfikowanych struktur stanowiących nowe przyrządy dwukierunkowe jakimi są triaki, symistory itp. Zastosowanie tyrystorów i triaków w obwodach energetycznych urządzeń elektrotermicznych jest powszechne. Oprócz klasycznych łączników prądu przemiennego pozwalających dozować energię elektryczną w sposób niby ciągły przyrządy te stosowane są w prostownikach sterowanych i falownikach (przemiennikach częstotliwości). Na rysunku 1 przedstawiono układ sterownika prądu przemiennego wykorzystywanego jako łącznika, często współpracującego z regulatorami temperatury, do dozowania energii elektrycznej urządzeń elektrotermicznych. Ograniczając zakres urządzeń do odbiorników rezystancyjnych (np. pieców oporowych) zostanie podana zasada regulacji mocy. a) b) Rys. 1. Sterownik prądu przemiennego z tyrystorami (a) i triakiem (b) Element sterowany jakim są dwa tyrystory w układzie odwrotnie równoległym lub tyrystor dwukierunkowy (triak) połączony szeregowo z obciąŝeniem jest regulatorem mocy dokonywanej poprzez zmianę skutecznych wartości napięcia i prądu przy stałej wartości napięcia zasilającego. Łączniki te charakteryzujące się stanem przewodzenia i stanem zaporowym mogą być wyzwalane impulsami bramkowymi synchronizowanymi z napięciem sieci zasilającej: fazowo, tzn. z regulowanym opóźnieniem względem momentu przejścia napięcia sieci przez zero, grupowo, tzn. w zerze napięcia lecz z opuszczaniem okresów. Sterowanie fazowe pozwala regulować wartości skuteczne prądu i napięcia w kaŝdym okresie a sterowanie grupowe w wybranym interwale czasu. KaŜdy ze sposobów posiada pewne zalety i wady dostarczania energii do odbiornika. Zostaną one omówione przy analizie pracy podanych układów, co nastąpi po wcześniejszej przedstawionej charakterystyce przyrządów półprzewodnikowych tyrystora i triaka. 1

2 Tyrystor, nazywany takŝe diodą sterowaną, jest krzemowym elementem półprzewodnikowym o strukturze czterowarstwowej p-n-p-n (rysunek 2). Elektrody wyprowadzone od skrajnych warstw tworzą odpowiednio anodę (A) i katodę (K). Elektroda wyprowadzona ze środkowego obszaru typu p nazywa się bramką (B). Rys. 2. Tyrystor: a) symbol graficzny, b) struktura czterowarstwowa, c) schemat zastępczy jako analogia dwutranzystorowa Przy odłączonej bramce, otwarty łącznik W na rysunku 2, tyrystor nie przewodzi prądu nawet przy dodatniej polaryzacji, tzn. gdy do anody przyłączony jest dodatni biegun źródła napięcia, a do katody ujemny. Stan zablokowania tyrystora związany jest z zaporowym działaniem bariery potencjału z, znajdującą się między obszarami n i p, które to tworzą diodę półprzewodnikową spolaryzowaną zaporowo. Wytworzona bariera potencjału nie dopuszcza do przepływu nośników elektrycznych między anodą i katodą tyrystora. Zastępcza rezystancja tyrystora jest bardzo duŝa (rzędu MΩ) i w obwodzie zewnętrznym nie ma przepływu prądu. Wywołanie nawet krótkiego impulsu dodatniego w obwodzie bramki, np. zamykając na chwilę łącznik W, wprowadza tyrystor w stan przewodzenia. Po wejściu tyrystora w stan przewodzenia bramka traci własności sterownicze, a zatem otwarcie łącznika w obwodzie bramki nie przerywa prądu w obwodzie zewnętrznym. Zablokowanie tyrystora moŝliwe jest poprzez zmniejszenie prądu anodowego do zera, co następuje zazwyczaj przez zmianę napięcia anodowego z dodatniego na ujemne. Wprowadzenie tyrystora w stan przewodzenia impulsem prądu bramki nazywa się wyzwalaniem bramkowym i moŝe być powtarzane, gdy ponownie pojawi się dodatnie napięcie na tyrystorze. W stanie przewodzenia spadek napięcia na tyrystorze wynosi około 1V i decyduje o ilości ciepła wydzielanego w jego strukturze. Sterowniki prądu przemiennego wymagają uŝycia dwóch tyrystorów w układzie odwrotnie równoległym, ze względu na jednokierunkowe przewodzenie tyrystorów. Triak. Na bazie klasycznej czterowarstwowej struktury p-n-p-n powstały przyrządy półprzewodnikowe symetryczne o właściwościach dwukierunkowego przepływu prądu. Tyrystor dwukierunkowy jest przyrządem trójelektrodowym nazywany triakiem. Nazwa jest skrótem oznaczenia: Triode - AC - Switch. Triak zastępuje dwa tyrystory niesymetryczne połączone w układzie odwrotnie równoległym i stosowany jest powszechnie jako bezstykowy łącznik mocy. Triak, w odróŝnieniu od tyrystora, wprowadzany jest w stan przewodzenia sygnałem bramkowym o dodatniej i ujemnej polaryzacji. W celu wyjaśnienia zasady działania triaka naleŝy zapoznać się ze strukturą wewnętrzną przyrządu, którą przedstawiono na rysunku 3. Wyprowadzone elektrody zewnętrzne nazywane są anodami: pierwszą i drugą. Anoda pierwsza jest związana z elektrodą sterującą wykonaną w obszarze typu n, który został utworzony w procesie technologicznym w warstwie p. Elektroda ta słuŝy do wyzwalania triaka. 2

3 a) b) Rys. 3. Triak: a) symbol graficzny, b) struktura JeŜeli do elektrody A1 doprowadzimy ujemny biegun napięcia, a do A2 dodatni to załączenie triaka nastąpi w analogiczny sposób, jak w konwencjonalnym tyrystorze. Pod wpływem prądu sterującego złącze z 2 zaczyna przewodzić i odblokowuje strukturę wprowadzając triak w stan przewodzenia, który trwa takŝe po zmianie biegunowości napięcia o ile podawany będzie dalej sygnał sterujący na bramkę. Sygnał ten moŝe przyjmować dwukierunkową polaryzację, co przy przemienności napięcia zasilającego prowadzi do czterech stanów wyzwalania triaka: Stan I + Stan I Stan III + Stan III Elektroda A2 ma potencjał dodatni względem A1, elektroda B sterowana jest impulsami dodatnimi. Elektroda A2 ma potencjał dodatni względem A1, elektroda B sterowana jest impulsami ujemnymi. Elektroda A2 ma potencjał ujemny względem A1, sterowanie impulsami dodatnimi. Elektroda A2 ma potencjał ujemny względem A1, sterowanie impulsami ujemnymi. WaŜne zalety triaka polegające na blokowaniu napięcie o dowolnej biegunowości, przewodzeniu prądu w obu kierunkach są osłabione niewielkimi prądami znamionowymi i stosunkowo małą częstotliwością załączania tych przyrządów półprzewodnikowych. Sposoby wyzwalania sterowników prądu przemiennego Oba sposoby wyzwalania tyrystorów: fazowe i grupowe powinny być synchronizowane napięciem sieci zasilającej. Układy wyzwalania są budowane na zasadzie generowania impulsów bramkowych wypracowywanych w analogowych lub cyfrowych obwodach. Podstawą sterowania analogowego jest porównywanie wytworzonego napięcia piłokształtnego z napięciem zadanym. Impuls wyzwalający jest generowany w momencie zrównania się wartości napięcia piłokształtnego i napięcia kontrolowanego, czyli zadanego. Natomiast sterowanie cyfrowe polega głównie na detekcji zera napięcia zasilającego i opóźnionym, odliczanym według wewnętrznego zegara, generowaniu impulsu lub serii impulsów bramkowych. Sterowanie fazowe polega na powtarzalnym wprowadzaniu tyrystorów w stan przewodzenia w kaŝdej połówce przebiegu sinusoidalnego lub okresowego. Przebiegi napięcia i mocy odbiornika w zaleŝności od kąta wyzwalania tyrystorów przedstawiono na rysunku 4. Przebieg prądu w odbiorniku rezystancyjnym jest analogiczny do przebiegu napięcia. 3

4 Rys.4. Przebiegi napięcia i mocy na odbiorniku rezystancyjnym przy sterowaniu fazowym Wartość skuteczna napięcia oraz prądu na odbiorniku rezystancyjnym zaleŝy od kąta wyzwalania łączników półprzewodnikowych wynosi: I sk U π θz 1 = sin (1) 2 R π 2 π m ( θz) + ( 2 θz) a moc wydzielana w okresie przebiegu elektrycznego 2 ( z) = I ( θz) R Pθ (2) sk MoŜliwości regulacyjne przy sterowaniu fazowym dobrze ilustrują względne zmiany mocy odbiornika i prądu skutecznego w funkcji kąta wyzwalania przyrządów półprzewodnikowych. P( θz ) Pw( θ z ) = P( θz= 0 ) Charakterystyki te przedstawiono na rysunku 5. I( θz ) Iw( θ z ) = (3) I( θz= 0 ) Rys. 5. Względne zmiany mocy i prądu odbiornika od kąta wyzwalania tyrystorów Istotną wadą sterowania fazowego jest deformacja przebiegu podstawowej harmonicznej. Odkształcony przebieg napięcia i prądu przy regulacji mocy powoduje powstawanie 4

5 wyŝszych harmonicznych. Podobnie jak w prostownikach są to: 3, 5, nieparzyste harmoniczne. WyŜsze harmoniczne są przyczyną przeobraŝania obwodów rezystancyjnych w impedancyjne, co zmniejsza efektywność przekształcania energii elektrycznej w ciepło uŝytkowe. Sterowanie grupowe polega na tym, Ŝe w wybranym powtarzalnym interwale czasu (ustalona liczba okresów elektrycznych) tyrystor przewodzi przez zadaną liczbę połówek okresu sieci. Tyrystor wyzwalany jest zawsze w zerze napięcia sieciowego, czyli konieczna jest detekcja zmiany kierunku napięcia. Czas przewodzenia i czasu blokowania zaleŝy w głównej mierze od bezwładności odbiornika. Im większe bezwładności przetworników energii, a do takich zliczane są urządzenia elektrotermiczne, tym szerszy zakres zastosowań sterowania grupowego (z opuszczaniem cykli). Przebiegi napięcia i mocy odbiornika przedstawiono na rysunku 6. Rys.6. Przebiegi napięcia i mocy na odbiorniku rezystancyjnym przy sterowaniu grupowym Wartość mocy dostarczana do odbiornika rezystancyjnego jest łatwa do wyznaczenia, gdyŝ jest proporcjonalna do liczby przewodzonych okresów lub czasu przewodzenia: P śr n ta = Pzn = Pzn (4) N tc przy czym: P zn moc znamionowa urządzenia; n, ta liczba lub czas przewodzonych okresów; N, tc ustalona liczba okresów lub czas powtarzalny. Sterowanie grupowe nie wprowadza odkształceń podstawowej harmonicznej, przez co unika się wad sterowania fazowego. Nie oznacza to jednak, Ŝe ten sposób ich nie ma. Częste, cykliczne załączanie nawet odbiorników rezystancyjnych o duŝych mocach znamionowych prowadzi do niekorzystnego obciąŝania systemu energetycznego. A. Cel ćwiczenia A1. Poznanie moŝliwości zastosowania tyrystora niesymetrycznego i symetrycznego jako łącznika prądu przemiennego. A2. Poznanie metod sterowania (wyzwalania) tyrystorów będących członami wykonawczymi regulatorów mocy. A3. Wykorzystanie łącznika prądu przemiennego w obwodach jednofazowych, trójfazowych w połączeniu gwiazdy bez i z przewodem zerowym, trójkąta. A4. Ustalenie wpływu odbiornika asymetrycznego na pobór energii elektrycznej z poszczególnych faz. 5

6 B. Badania Badania pracy sterownika prądu przemiennego wykonać w obwodzie jedno- i trójfazowym. Wszystkie wersje połączeń moŝna zrealizować w module sterownika prądu przemiennego, pokazanego na rysunku 7, zawierającego trzy triaki i mikroprocesorowy układ wyzwalania z nastawnikiem ekranowym ciekłokrystalicznym. Włączanymi odbiornikami będą rezystancyjne elementy grzejne. Rys. 7. Moduł sterownika prądu przemiennego Cztery przyciski obok ekranu umoŝliwiają wybór i zadawanie wartości sterownika. Przyciski stają się aktywne po włączeniu zasilania odbiornika, czyli identyfikacji zer w sieci. Obsługa ich jest prosta. W górnym wierszu wyświetlacza ukazuje się instrukcja metoda: i przyciskami wybierana jest nazwa fazy/grupy, która jest zatwierdzana przyciskiem, co spowoduje przejście do drugiego wierszu wyświetlacza. W drugim wierszu jest pytanie o moc. W zaleŝności od wybranej metody przy napisie moc: pojawi się kat lub cykle, które mogą być nastawiane przyciskami odpowiednio w zakresie 180 lub 200 cykli. Zatwierdzenie nastaw przyciskiem spowoduje uruchomienie wyzwalania tyrystorów. Przycisk słuŝy do powrotu z drugiego wiersza do pierwszego. Szczególną uwagę naleŝy zwrócić na zasadę działania łącznika w obwodzie jednofazowym. Korzystając z jednego segmentu modułu sterownika połączyć układ pomiarowy według schematu przedstawionego na rysunku 8. Wybrać metodę sterowania fazowego i dokonać pomiarów napięć, prądu i mocy w funkcji kąta wyzwalania. Wskazaniom zmniejszającej się mocy o co 10% powinny odpowiadać kąty wyzwalania: 0, 47, 60.5, 71, 81 90, 99, 108.5,119, 133,180, a napięciu i prądowi kąty: 0, 59, 77, 91, 103, 114, 124, 135, 146, 159, 180. Jeśli przyrządy wskazują inaczej, to oznacza Ŝe popełniany jest błąd pomiarowy spowodowany deformacją kształtu przebiegu sinusoidalnego. 6

7 Rys. 8. Sterownik prądu przemiennego z łącznikiem tyrystorowym Sprawdzenie przyrządów pomiarowych naleŝy wykonać tylko w metodzie fazowej. Metoda grupowa jest metodą całkowicie proporcjonalną (zaleŝność 4), a zbyt długie czasy odpowiadające opuszczaniu cykli (okresów sieci) powodują wahania wskazań przyrządów. Po weryfikacji wskazań przyrządów pomiarowych w dalszych badaniach obwodów trójfazowych moŝna uŝyć jedynie amperomierzy. Łącząc odbiornik w gwiazdę według schematu podanego na rysunku 9 naleŝy zanotować wskazania przyrządów dla róŝnych kątów wyzwalania. Badania wykonać dla układu bez i z przewodem zerowym. Rys. 9. Sterownik prądu przemiennego w obwodzie trójfazowym z odbiornikiem połączonym w gwiazdę Porównać wskazania amperomierza w przewodzie zerowym przy sterowaniu fazowym i grupowym. Do obserwacji przebiegów prądów w poszczególnych fazach i sumarycznego lepiej posłuŝyć się sondą prądową i oscyloskopem. 7

8 Analogiczne badania wykonać w obwodzie trójfazowym z odbiornikiem połączonym w trójkąt zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku 10. Rys. 10. Sterownik prądu przemiennego w obwodzie trójfazowym z odbiornikiem połączonym w trójkąt Badania dodatkowe przeprowadzić dla trójfazowego obwodu z niesymetrycznym odbiornikiem połączonym w gwiazdę. C. Opracowanie wyników C1. Przedstawić zaleŝności napięcia, prądu i mocy w funkcji kąta wyzwalania tyrystorów dla odbiornika jednofazowego. C2. Scharakteryzować i porównać obie metody sterowania mocą rezystancyjnego urządzenia grzejnego. C3. Wykazać wpływ przewodu zerowego w obwodzie trójfazowym z odbiornikiem połączonym w gwiazdę. C4. Podać róŝnicę w sterowaniu mocą obwodu trójfazowego z odbiornikiem połączonym w trójkąt trójprzewodowo i sześcioprzewodowo. C5. Wnioski i spostrzeŝenia przy wykonywaniu ćwiczenia. 8

7. Tyrystory. Tyrystor SCR (Silicon Controlled Rectifier)

7. Tyrystory. Tyrystor SCR (Silicon Controlled Rectifier) 7. Tyrystory 1 Tyrystory są półprzewodnikowymi przyrządami mocy pracującymi jako łączniki dwustanowe to znaczy posiadające stan włączenia (charakteryzujący się małą rezystancją) i stan wyłączenia (o dużej

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11 Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11 Temat: Charakterystyki i parametry tyrystora Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości elektrycznych tyrystora. I. Wymagane wiadomości. 1. Podział

Bardziej szczegółowo

SYMBOLE GRAFICZNE. Tyrystory. Struktura Charakterystyka Opis

SYMBOLE GRAFICZNE. Tyrystory. Struktura Charakterystyka Opis SYMBOLE GRAFICZNE y Nazwa triasowy blokujący wstecznie SCR asymetryczny ASCR Symbol graficzny Struktura Charakterystyka Opis triasowy blokujący wstecznie SCR ma strukturę czterowarstwową pnpn lub npnp.

Bardziej szczegółowo

Włączanie i wyłączanie tyrystora. Włączanie tyrystora przy pomocy kondensatora Cel ćwiczenia;

Włączanie i wyłączanie tyrystora. Włączanie tyrystora przy pomocy kondensatora Cel ćwiczenia; . Włączanie tyrystora przy pomocy kondensatora Cel ćwiczenia; Zapoznanie się z budową, działaniem i zastosowaniem tyrystora. Zapoznanie się z budową, działaniem i zastosowaniem tyrystora w obwodzie kondensatorem.

Bardziej szczegółowo

AC/DC. Jedno połówkowy, jednofazowy prostownik

AC/DC. Jedno połówkowy, jednofazowy prostownik AC/DC Przekształtniki AC/DC można podzielić na kilka typów, mianowicie: prostowniki niesterowane; prostowniki sterowane. Zależnie od stopnia skomplikowania układu i miejsca przyłączenia do sieci elektroenergetycznej

Bardziej szczegółowo

7. TYRYSTORY 7.1. WSTĘP

7. TYRYSTORY 7.1. WSTĘP 7. TYRYSTORY 7.1. WSTĘP Tyrystory są półprzewodnikowymi przyrządami mocy pracującymi jako łączniki dwustanowe, tj. mające stan włączenia (charakteryzujący się małą rezystancją) i stan wyłączenia (o dużej

Bardziej szczegółowo

Zasilacze: Prostowniki niesterowane, prostowniki sterowane

Zasilacze: Prostowniki niesterowane, prostowniki sterowane Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich Politechnika Warszawska Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie E1 - instrukcja Zasilacze: Prostowniki niesterowane, prostowniki

Bardziej szczegółowo

IMPULSOWY PRZEKSZTAŁTNIK ENERGII Z TRANZYSTOREM SZEREGOWYM

IMPULSOWY PRZEKSZTAŁTNIK ENERGII Z TRANZYSTOREM SZEREGOWYM Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego. IMPSOWY PRZEKSZTAŁTNIK ENERGII Z TRANZYSTOREM SZEREGOWYM Przekształtnik impulsowy z tranzystorem szeregowym słuŝy do przetwarzania energii prądu jednokierunkowego

Bardziej szczegółowo

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego ENERGOELEKTRONIKA Laboratorium Ćwiczenie nr 2 Łączniki prądu przemiennego Warszawa 2015r. Łączniki prądu przemiennego na przemienny Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

MIKROPROCESOROWY STEROWNIK TYRYSTOROWY

MIKROPROCESOROWY STEROWNIK TYRYSTOROWY POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 95 Electrical Engineering 2018 DOI 10.21008/j.1897-0737.2018.95.0008 Karol NOWAK * MIKROPROCESOROWY STEROWNIK TYRYSTOROWY W artykule opisano zasadę

Bardziej szczegółowo

Temat: Tyrystor i triak.

Temat: Tyrystor i triak. Temat: Tyrystor i triak. Tyrystor jest to półprzewodnikowy element który składa się z 4 warstw w układzie P N P N. Jest on wyposażony w 3 elektrody, z których dwie są przyłączone do warstw skrajnych, a

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektroniki i Energoelektroniki

Laboratorium Podstaw Elektroniki i Energoelektroniki Laboratorium Podstaw Elektroniki i Energoelektroniki Instrukcja do ćwiczeń nr 7 Prostowniki sterowane mostkowe Katedra Elektroniki Wydział Elektroniki i Informatyki Politechnika Lubelska Wprowadzenie Celem

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Laboratorium Elektroniki

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Laboratorium Elektroniki Wydział Mechaniczno-Energetyczny Laboratorium Elektroniki Ćwiczenie nr 4 Energoelektronika układy prądu zmiennego. Wstęp Energoelektronika to dział elektroniki, zajmująca się projektowaniem i stosowaniem

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Laboratorium Elektryczne Pracownia Automatyki i Robotyki (s.48) Instrukcja Laboratoryjna: 11. BADANIE I ZASTOSOWANIE UKŁADÓW Z TYRYSTORAMI

Bardziej szczegółowo

Badanie układów prostowniczych

Badanie układów prostowniczych Instrukcja do ćwiczenia: Badanie układów prostowniczych (wersja robocza) Laboratorium Elektroenergetyki 1 1. Cel ćwiczenia Poznanie budowy, zasady działania i właściwości podstawowych układów elektronicznych,

Bardziej szczegółowo

Rozmaite dziwne i specjalne

Rozmaite dziwne i specjalne Rozmaite dziwne i specjalne dyskretne przyrządy półprzewodnikowe Ryszard J. Barczyński, 2009 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Bardziej szczegółowo

Półprzewodnikowe przyrządy mocy

Półprzewodnikowe przyrządy mocy Temat i plan wykładu Półprzewodnikowe przyrządy mocy 1. Wprowadzenie 2. Tranzystor jako łącznik 3. Charakterystyki prądowo-napięciowe 4. Charakterystyki dynamiczne 5. Definicja czasów przełączania 6. Straty

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 10 BADANIE PARAMETRÓW STATYCZNYCH TYRYSTORA

ĆWICZENIE 10 BADANIE PARAMETRÓW STATYCZNYCH TYRYSTORA ĆWICZENIE 10 BADANIE PARAMETRÓW STATYCZNYCH TYRYSTORA 10.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości sterowanych elementów półprzewodnikowych, wykorzystujących struktury p - n - p - n, głównie

Bardziej szczegółowo

Prostowniki. Prostownik jednopołówkowy

Prostowniki. Prostownik jednopołówkowy Prostowniki Prostownik jednopołówkowy Prostownikiem jednopołówkowym nazywamy taki prostownik, w którym po procesie prostowania pozostają tylko te części przebiegu, które są jednego znaku a części przeciwnego

Bardziej szczegółowo

Dioda półprzewodnikowa

Dioda półprzewodnikowa mikrofalowe (np. Gunna) Dioda półprzewodnikowa Dioda półprzewodnikowa jest elementem elektronicznym wykonanym z materiałów półprzewodnikowych. Dioda jest zbudowana z dwóch różnie domieszkowanych warstw

Bardziej szczegółowo

Rozmaite dziwne i specjalne

Rozmaite dziwne i specjalne Rozmaite dziwne i specjalne dyskretne przyrządy półprzewodnikowe Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Bardziej szczegółowo

Dioda półprzewodnikowa

Dioda półprzewodnikowa COACH 10 Dioda półprzewodnikowa Program: Coach 6 Projekt: na MN060c CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Elektronika\dioda_2.cma Przykład wyników: dioda2_2.cmr Cel ćwiczenia - Pokazanie działania diody - Wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Spis treści 3. Spis treści

Spis treści 3. Spis treści Spis treści 3 Spis treści Przedmowa 11 1. Pomiary wielkości elektrycznych 13 1.1. Przyrządy pomiarowe 16 1.2. Woltomierze elektromagnetyczne 18 1.3. Amperomierze elektromagnetyczne 19 1.4. Watomierze prądu

Bardziej szczegółowo

9. ŁĄCZNIKI STATYCZNE PRĄDU PRZEMIENNEGO

9. ŁĄCZNIKI STATYCZNE PRĄDU PRZEMIENNEGO 9. ŁĄCZNIKI STATYCZNE PRĄDU PRZEMIENNEGO 9.1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i podstawowymi właściwościami jednofazowych łączników statycznych prądu przemiennego oraz

Bardziej szczegółowo

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Układem

Bardziej szczegółowo

Ć w i c z e n i e 1 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH

Ć w i c z e n i e 1 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH Ć w i c z e n i e 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH. Wiadomości ogólne Prostowniki są to urządzenia przetwarzające prąd przemienny na jednokierunkowy. Prostowniki stosowane są m.in. do ładowania akumulatorów,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE LABORATORIUM ENERGOELEKTRONIKI. Prowadzący ćwiczenie 5. Data oddania 6. Łączniki prądu przemiennego.

SPRAWOZDANIE LABORATORIUM ENERGOELEKTRONIKI. Prowadzący ćwiczenie 5. Data oddania 6. Łączniki prądu przemiennego. SPRAWOZDANIE LABORATORIUM ENERGOELEKTRONIKI Grupa Podgrupa Lp. Nazwisko i imię Numer ćwiczenia 2 1. Data wykonania 2. ćwiczenia 3. 4. Prowadzący ćwiczenie 5. Data oddania 6. sprawozdania Temat Łączniki

Bardziej szczegółowo

Przyrządy i Układy Półprzewodnikowe

Przyrządy i Układy Półprzewodnikowe VI. Prostownik jedno i dwupołówkowy Cel ćwiczenia: Poznanie zasady działania układu prostownika jedno i dwupołówkowego. A) Wstęp teoretyczny Prostownik jest układem elektrycznym stosowanym do zamiany prądu

Bardziej szczegółowo

W4. UKŁADY ZŁOŻONE I SPECJALNE PRZEKSZTAŁTNIKÓW SIECIOWYCH (AC/DC, AC/AC)

W4. UKŁADY ZŁOŻONE I SPECJALNE PRZEKSZTAŁTNIKÓW SIECIOWYCH (AC/DC, AC/AC) W4. UKŁADY ZŁOŻONE I SPECJALNE PRZEKSZTAŁTNIKÓW SIECIOWYCH (AC/DC, AC/AC) W W2 i W3 przedstawiono układy jednokierunkowe 2 i 3-pulsowe (o jednokierunkowym prądzie w źródle napięcia przemiennego). Ich poznanie

Bardziej szczegółowo

POMIARY MOCY (OBWODY JEDNO- I TRÓJFAZOWE). POMIARY PRĄDÓW I NAPIĘĆ W OBWODACH TRÓJFAZOWYCH

POMIARY MOCY (OBWODY JEDNO- I TRÓJFAZOWE). POMIARY PRĄDÓW I NAPIĘĆ W OBWODACH TRÓJFAZOWYCH POMIRY MOCY (OBWODY JEDNO- I TRÓJFZOWE). POMIRY PRĄDÓW I NPIĘĆ W OBWODCH TRÓJFZOWYCH. Pomiary mocy w obwodach jednofazowych W obwodach prądu stałego moc określamy jako iloczyn napięcia i prądu stałego,

Bardziej szczegółowo

Elementy półprzewodnikowe. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Elementy półprzewodnikowe. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Elementy półprzewodnikowe Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Elementy elektroniczne i ich zastosowanie. Elementy stosowane w elektronice w większości

Bardziej szczegółowo

Przykładowe pytania do przygotowania się do zaliczenia poszczególnych ćwiczeń z laboratorium Energoelektroniki I. Seria 1

Przykładowe pytania do przygotowania się do zaliczenia poszczególnych ćwiczeń z laboratorium Energoelektroniki I. Seria 1 ENERGOELEKTRONIKA Laboratorium STUDIA STACJONARNE EEDI-3 Przykładowe pytania do przygotowania się do zaliczenia poszczególnych ćwiczeń z laboratorium Energoelektroniki I. Seria 1 1. Badanie charakterystyk

Bardziej szczegółowo

Ćwicz. 4 Elementy wykonawcze EWA/PP

Ćwicz. 4 Elementy wykonawcze EWA/PP 1. Wprowadzenie Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe Istnieje kilka rodzajów przekaźników półprzewodnikowych. Zazwyczaj są one sterowane optoelektrycznie z pełną izolacja galwaniczną napięcia

Bardziej szczegółowo

Prostowniki. 1. Prostowniki jednofazowych 2. Prostowniki trójfazowe 3. Zastosowania prostowników. Temat i plan wykładu WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY

Prostowniki. 1. Prostowniki jednofazowych 2. Prostowniki trójfazowe 3. Zastosowania prostowników. Temat i plan wykładu WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Temat i plan wykładu WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY Prostowniki 1. Prostowniki jednofazowych 2. Prostowniki trójfazowe 3. Zastosowania prostowników ELEKTRONIKA Jakub Dawidziuk sobota, 16

Bardziej szczegółowo

DANE: wartość skuteczna międzyprzewodowego napięcia zasilającego E S = 230 V; rezystancja odbiornika R d = 2,7 Ω; indukcyjność odbiornika.

DANE: wartość skuteczna międzyprzewodowego napięcia zasilającego E S = 230 V; rezystancja odbiornika R d = 2,7 Ω; indukcyjność odbiornika. Zadanie 4. Prostownik mostkowy 6-pulsowy z tyrystorami idealnymi o komutacji natychmiastowej zasilany z sieci 3 400 V, 50 Hz pracuje z kątem opóźnienia załączenia tyrystorów α = 60º. Obciążenie prostownika

Bardziej szczegółowo

Zasilacze: prostowniki, prostowniki sterowane, stabilizatory

Zasilacze: prostowniki, prostowniki sterowane, stabilizatory Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie E1 - protokół Zasilacze: prostowniki, prostowniki sterowane, stabilizatory Data

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH BAANE O PÓŁPZEWONKOWYCH nstytut izyki Akademia Pomorska w Słupsku Cel i ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: - zapoznanie się z przebiegiem charakterystyk prądowo-napięciowych diod różnych typów, - zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Elektronika: Polaryzację złącza w kierunku zaporowym i w kierunku przewodzenia (pod rozdz. 6.3). Charakterystykę diody (rozdz. 7).

Elektronika: Polaryzację złącza w kierunku zaporowym i w kierunku przewodzenia (pod rozdz. 6.3). Charakterystykę diody (rozdz. 7). 114 PRZYPOMNIJ SOBIE! Elektronika: Polaryzację złącza w kierunku zaporowym i w kierunku przewodzenia (pod rozdz. 6.3). Charakterystykę diody (rozdz. 7). 9. Elektroniczne elementy przełączające Elementami

Bardziej szczegółowo

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna)

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Temat ćwiczenia: Przetwornica impulsowa DC-DC typu boost

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE.

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE. POLITECHNIK ŚLĄSK WYDZIŁ INŻYNIERII ŚRODOWISK I ENERGETYKI INSTYTUT MSZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LBORTORIUM ELEKTRYCZNE Badanie tyrystora (E 9) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWICZ 3 1. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY I UKŁADY ELEKTRONICZNE W ZASTOSOWANIU DLA CELÓW AUTOMATYZACJI. 1.1 Model pasmowy przewodników, półprzewodników i dielektryków.

WYBRANE ELEMENTY I UKŁADY ELEKTRONICZNE W ZASTOSOWANIU DLA CELÓW AUTOMATYZACJI. 1.1 Model pasmowy przewodników, półprzewodników i dielektryków. Pracownia Automatyki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1 str.1/10 ĆWICZENIE 1 WYBRANE ELEMENTY I UKŁADY ELEKTRONICZNE W ZASTOSOWANIU DLA CELÓW AUTOMATYZACJI. 1.CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z podstawowymi

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Instrukcja do ćwiczenia Łódź 1996 1. CEL ĆWICZENIA

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH. Ćwiczenie nr 6 TYRYSTOR

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH. Ćwiczenie nr 6 TYRYSTOR Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDIA DZIENNE LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Ćwiczenie nr 6 TYRYSTOR Wykonując pomiary PRZESTRZEGAJ przepisów BHP związanych

Bardziej szczegółowo

Część 2. Sterowanie fazowe

Część 2. Sterowanie fazowe Część 2 Sterowanie fazowe Sterownik fazowy prądu przemiennego (AC phase controller) Prąd w obwodzie triak wyłączony: i = 0 triak załączony: i = ui / RL Zmiana kąta opóźnienia załączania θz powoduje zmianę

Bardziej szczegółowo

Temat: Badanie własności elektrycznych p - pulsowych prostowników niesterowanych

Temat: Badanie własności elektrycznych p - pulsowych prostowników niesterowanych Temat: Badanie własności elektrycznych p - pulsowych prostowników niesterowanych PRACOWNIA SPECJALIZACJI Centrum Kształcenia Praktycznego w Inowrocławiu Cel ćwiczenia: Str. Poznanie budowy, działania i

Bardziej szczegółowo

Badanie obwodów z prostownikami sterowanymi

Badanie obwodów z prostownikami sterowanymi Ćwiczenie nr 9 Badanie obwodów z prostownikami sterowanymi 1. Cel ćwiczenia Poznanie układów połączeń prostowników sterowanych; prostowanie jedno- i dwupołówkowe; praca tyrystora przy obciążeniu rezystancyjnym,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr.14. Pomiar mocy biernej prądu trójfazowego. Q=UIsinϕ (1)

Ćwiczenie nr.14. Pomiar mocy biernej prądu trójfazowego. Q=UIsinϕ (1) 1 Ćwiczenie nr.14 Pomiar mocy biernej prądu trójfazowego 1. Zasada pomiaru Przy prądzie jednofazowym moc bierna wyraża się wzorem: Q=UIsinϕ (1) Do pomiaru tej mocy stosuje się waromierze jednofazowe typu

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe

Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe 1. Wprowadzenie Istnieje kilka rodzajów przekaźników półprzewodnikowych. Zazwyczaj są one sterowane optoelektrycznie z pełną izolacja galwaniczną napięcia

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODA PROSTOWNICZA. W diodach dla prądu elektrycznego istnieje kierunek przewodzenia i kierunek zaporowy.

PODSTAWOWE ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODA PROSTOWNICZA. W diodach dla prądu elektrycznego istnieje kierunek przewodzenia i kierunek zaporowy. PODSTAWOWE ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODA PROSTOWNICZA W diodach dla prądu elektrycznego istnieje kierunek przewodzenia i kierunek zaporowy. Jeśli plus (+) zasilania jest podłączony do anody a minus (-)

Bardziej szczegółowo

Diody, tranzystory, tyrystory. Materiały pomocnicze do zajęć.

Diody, tranzystory, tyrystory. Materiały pomocnicze do zajęć. Diody, tranzystory, tyrystory Materiały pomocnicze do zajęć. Złącze PN stanowi podstawę diod półprzewodnikowych. Rozpatrzmy właściwości złącza poddanego napięciu. Na poniŝszym rysunku pokazano złącze PN,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego

Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego 1 Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego A. Zasada pomiaru mocy za pomocą jednego i trzech watomierzy Moc czynna układu trójfazowego jest sumą mocy czynnej wszystkich jego faz. W zależności

Bardziej szczegółowo

PL B BUP 14/05. Reszke Edward,Wrocław,PL WUP 05/09 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

PL B BUP 14/05. Reszke Edward,Wrocław,PL WUP 05/09 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201952 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 364322 (51) Int.Cl. H05B 6/66 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 06.01.2004

Bardziej szczegółowo

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego ENERGOELEKTRONIKA Laboratorium Ćwiczenie nr 4 Prostowniki sterowane Warszawa 2015r. Prostowniki sterowane Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 Temat: Badanie własności przełączających diod półprzewodnikowych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie własności przełączających złącza p - n oraz wybranych

Bardziej szczegółowo

Elementy elektroniczne Wykład 9: Elementy przełączające

Elementy elektroniczne Wykład 9: Elementy przełączające Elementy elektroniczne Wykład 9: Elementy przełączające Tyrystory konwencjonalne - wprowadzenie A I A p 1 p 1 j 1 + G n 1 G n 1 j C - p 2 p 2 j 2 n 2 n 2 K I K SRC silicon controlled rectifier Tyrystory

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKA CYFROWA BRAMKI. Rev.1.0

LABORATORIUM TECHNIKA CYFROWA BRAMKI. Rev.1.0 LABORATORIUM TECHNIKA CYFROWA BRAMKI Rev..0 LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ: Bramki. CEL ĆWICZENIA - praktyczna weryfikacja wiedzy teoretycznej z zakresu działania bramek, - pomiary parametrów bramek..

Bardziej szczegółowo

41 Przekształtniki napięcia przemiennego na napięcie stałe - typy, praca prostownika sterowanego

41 Przekształtniki napięcia przemiennego na napięcie stałe - typy, praca prostownika sterowanego 41 Przekształtniki napięcia przemiennego na napięcie stałe - typy, praca prostownika sterowanego Prostownikami są nazywane układy energoelektroniczne, służące do przekształcania napięć przemiennych w napięcia

Bardziej szczegółowo

(57) 1. Układ samowzbudnej przetwornicy transformatorowej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B2 PL B2 H02M 3/315. fig.

(57) 1. Układ samowzbudnej przetwornicy transformatorowej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B2 PL B2 H02M 3/315. fig. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161056 (13) B2 (21) Numer zgłoszenia: 283989 (51) IntCl5: H02M 3/315 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 23.02.1990 (54)Układ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą.

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą. Ćwiczenie nr 9 Pomiar rezystancji metodą porównawczą. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie różnych metod pomiaru rezystancji, a konkretnie zapoznanie się z metodą porównawczą. 2. Dane

Bardziej szczegółowo

PL 217306 B1. AZO DIGITAL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdańsk, PL 27.09.2010 BUP 20/10. PIOTR ADAMOWICZ, Sopot, PL 31.07.

PL 217306 B1. AZO DIGITAL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdańsk, PL 27.09.2010 BUP 20/10. PIOTR ADAMOWICZ, Sopot, PL 31.07. PL 217306 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217306 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 387605 (22) Data zgłoszenia: 25.03.2009 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015 EROELEKTR Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 014/015 Zadania z elektrotechniki na zawody II stopnia (grupa elektryczna) Zadanie 1 W układzie jak na rysunku 1 dane są:,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka

Politechnika Białostocka Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 BADANIE TRANZYSTORÓW BIAŁYSTOK 2015 1. CEL I ZAKRES

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym.

Ćwiczenie 1. Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym. Ćwiczenie 1 Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym. Środowisko symulacyjne Symulacja układu napędowego z silnikiem DC wykonana zostanie w oparciu o środowisko symulacyjne

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI. Temperaturowa zależność statycznych i dynamicznych charakterystyk złącza p-n

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI. Temperaturowa zależność statycznych i dynamicznych charakterystyk złącza p-n POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI FAZY SKONDENSOWANEJ Ćwiczenie 9 Temperaturowa zależność statycznych i dynamicznych charakterystyk złącza p-n Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie

Bardziej szczegółowo

POMIARY REZYSTANCJI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia

POMIARY REZYSTANCJI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia Pomiary rezystancji 1 POMY EZYSTNCJI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie typowych metod pomiaru rezystancji elementów liniowych i nieliniowych o wartościach od pojedynczych omów do kilku megaomów,

Bardziej szczegółowo

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH 15. UKŁDY POŁĄCZEŃ PRZEKŁDNIKÓW PRĄDOWYCH I NPIĘCIOWYCH 15.1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z najczęściej spotykanymi układami połączeń przekładników prądowych i napięciowych

Bardziej szczegółowo

Rys.1. Struktura fizyczna diody epiplanarnej (a) oraz wycinek złącza p-n (b)

Rys.1. Struktura fizyczna diody epiplanarnej (a) oraz wycinek złącza p-n (b) Ćwiczenie E11 UKŁADY PROSTOWNIKOWE Elementy półprzewodnikowe złączowe 1. Złącze p-n Złącze p-n nazywamy układ dwóch półprzewodników.jednego typu p w którym nośnikami większościowymi są dziury obdarzone

Bardziej szczegółowo

(57) mochodowych, utworzony z transformatora o regulowanej liczbie (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1 H02M 7/02 H02J 7/02

(57) mochodowych, utworzony z transformatora o regulowanej liczbie (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1 H02M 7/02 H02J 7/02 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 188210 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia 3 2 6146 (22) Data zgłoszenia. 05.05.1998 (13) B1 (5 1) IntCl7 H02J 7/02 H02M

Bardziej szczegółowo

Przekształtniki energoelektroniczne o komutacji zewnętrznej (sieciowej) - podstawy

Przekształtniki energoelektroniczne o komutacji zewnętrznej (sieciowej) - podstawy Przekształtniki energoelektroniczne o komutacji zewnętrznej (sieciowej) - podstawy Klasyfikacja, podstawowe pojęcia Nierozgałęziony obwód z diodą lub tyrystorem Schemat(y), zasady działania, przebiegi

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Temat ćwiczenia: Przetwornica impulsowa DC-DC typu buck

Bardziej szczegółowo

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, 2015 Spis treści Przedmowa 7 Wstęp 9 1. PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI 11 1.1. Prąd stały 11 1.1.1. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO

BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO Ćwiczenie 11 BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO 11.1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie rodzajów, budowy i właściwości przerzutników astabilnych, monostabilnych oraz

Bardziej szczegółowo

TYRYSTORY METODY DIAGNOSTYKI I ZABEZPIECZENIA

TYRYSTORY METODY DIAGNOSTYKI I ZABEZPIECZENIA TYRYSTORY METODY DIAGNOSTYKI I ZABEZPIECZENIA TEKST: inż. Wojciech Pawlak Powszechne stosowanie wysokoprądowych tyrystorów w urządzeniach przemysłowych powoduje, że elektrycy i automatycy, zatrudnieni

Bardziej szczegółowo

WYŁĄCZNIKI RÓŻNICOWOPRĄDOWE SPECJALNE LIMAT Z WBUDOWANYM ZABEZPIECZENIEM NADPRĄDOWYM FIRMY ETI POLAM

WYŁĄCZNIKI RÓŻNICOWOPRĄDOWE SPECJALNE LIMAT Z WBUDOWANYM ZABEZPIECZENIEM NADPRĄDOWYM FIRMY ETI POLAM inż. Roman Kłopocki ETI POLAM Sp. z o.o., Pułtusk WYŁĄCZNIKI RÓŻNICOWOPRĄDOWE SPECJALNE LIMAT Z WBUDOWANYM ZABEZPIECZENIEM NADPRĄDOWYM FIRMY ETI POLAM Abstrakt: Instalacja elektryczna niejednokrotnie wymaga

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3 BADANIE UKŁADÓW PROSTOWNICZYCH

ĆWICZENIE 3 BADANIE UKŁADÓW PROSTOWNICZYCH ĆWICZENIE 3 BADANIE UKŁADÓW PROSTOWNICZYCH Cel ćwiczenia: zbadanie wpływu typu układu prostowniczego oraz wartości i charakteru obciążenia na parametry wyjściowe zasilacza. 3.1. Podstawy teoretyczne 3.1.1.

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Pracownia elektryczna MontaŜ Maszyn Instrukcja laboratoryjna Pomiar mocy w układach prądu przemiennego (dwa ćwiczenia) Opracował: mgr inŝ.

Bardziej szczegółowo

Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki

Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH

Bardziej szczegółowo

Pytania podstawowe dla studentów studiów I-go stopnia kierunku Elektrotechnika VI Komisji egzaminów dyplomowych

Pytania podstawowe dla studentów studiów I-go stopnia kierunku Elektrotechnika VI Komisji egzaminów dyplomowych Pytania podstawowe dla studentów studiów I-go stopnia kierunku Elektrotechnika VI Komisji egzaminów dyplomowych 1 Podstawy metrologii 1. Model matematyczny pomiaru. 2. Wzorce jednostek miar. 3. Błąd pomiaru.

Bardziej szczegółowo

Część 3. Przegląd przyrządów półprzewodnikowych mocy. Łukasz Starzak, Przyrządy i układy mocy, studia niestacjonarne, lato 2018/19 51

Część 3. Przegląd przyrządów półprzewodnikowych mocy. Łukasz Starzak, Przyrządy i układy mocy, studia niestacjonarne, lato 2018/19 51 Część 3 Przegląd przyrządów półprzewodnikowych mocy Łukasz Starzak, Przyrządy i układy mocy, studia niestacjonarne, lato 2018/19 51 Budowa przyrządów półprzewodnikowych Struktura składa się z warstw Warstwa

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI I ENERGOELEKTRONIKI. Prostowniki niesterowane trójfazowe

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI I ENERGOELEKTRONIKI. Prostowniki niesterowane trójfazowe LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI I ENERGOELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4 Prostowniki niesterowane trójfazowe KATEDRA ELEKTRONIKI WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I INFORMATYKI POLITECHNIKA LUBELSKA Wprowadzenie:

Bardziej szczegółowo

Podstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU

Podstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU Podstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU Spis treści Informacje podstawowe...2 Pomiar napięcia...3 Pomiar prądu...5 Pomiar rezystancji...6 Pomiar pojemności...6 Wartość skuteczna i średnia...7

Bardziej szczegółowo

PL B1. GRZENIK ROMUALD, Rybnik, PL MOŁOŃ ZYGMUNT, Gliwice, PL BUP 17/14. ROMUALD GRZENIK, Rybnik, PL ZYGMUNT MOŁOŃ, Gliwice, PL

PL B1. GRZENIK ROMUALD, Rybnik, PL MOŁOŃ ZYGMUNT, Gliwice, PL BUP 17/14. ROMUALD GRZENIK, Rybnik, PL ZYGMUNT MOŁOŃ, Gliwice, PL PL 223654 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223654 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 402767 (51) Int.Cl. G05F 1/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI M-320 #02905 KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY

INSTRUKCJA OBSŁUGI M-320 #02905 KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY INSTRUKCJA OBSŁUGI M-320 #02905 KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY! 1. WSTĘP Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących bezpieczeństwa i sposobu użytkowania, parametrów technicznych oraz konserwacji

Bardziej szczegółowo

Silnik obcowzbudny zasilany z nawrotnego prostownika sterowanego

Silnik obcowzbudny zasilany z nawrotnego prostownika sterowanego Ćwiczenie 5 Silnik obcowzbudny zasilany z nawrotnego prostownika sterowanego 5.1. Program ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze strukturą układu pomiarowego i budową prostownika mostkowego.. Pomiary charakterystyk

Bardziej szczegółowo

Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne

Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech Elektronika Laboratorium nr 3 Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne SPIS TREŚCI Spis treści... 2 1. Cel ćwiczenia... 3 2. Wymagania...

Bardziej szczegółowo

LUBUSKIE ZAKŁADY APARATÓW ELEKTRYCZNYCH LUMEL W ZIELONEJ GÓRZE STEROWNIK MOCY JEDNOFAZOWY TYP RP7

LUBUSKIE ZAKŁADY APARATÓW ELEKTRYCZNYCH LUMEL W ZIELONEJ GÓRZE STEROWNIK MOCY JEDNOFAZOWY TYP RP7 LUBUSKIE ZAKŁADY APARATÓW ELEKTRYCZNYCH LUMEL W ZIELONEJ GÓRZE STEROWNIK MOCY JEDNOFAZOWY TYP RP7 SPIS TREŚCI 1. Zastosowanie... 2 2. Zestaw sterownika... 2 3. Dane techniczne... 2 4. Kod wykonań... 3

Bardziej szczegółowo

Oznaczenia końcówek uzwojeń są znormalizowane i podane w normie PN-75/E dotyczącej transformatorów mocy. I tak:

Oznaczenia końcówek uzwojeń są znormalizowane i podane w normie PN-75/E dotyczącej transformatorów mocy. I tak: Temat: Układy i grupy połączeń transformatorów trójfazowych. Stosowane są trzy układy połączeń transformatorów: w gwiazdę, w trójkąt, w zygzak. Każdy układ połączeń ma swój symbol graficzny i literowy

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA OPOLSKA, Opole, PL BUP 12/17. JAROSŁAW ZYGARLICKI, Krzyżowice, PL WUP 05/18

PL B1. POLITECHNIKA OPOLSKA, Opole, PL BUP 12/17. JAROSŁAW ZYGARLICKI, Krzyżowice, PL WUP 05/18 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228977 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419603 (51) Int.Cl. G01R 19/14 (2006.01) H02H 1/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

7 Dodatek II Ogólna teoria prądu przemiennego

7 Dodatek II Ogólna teoria prądu przemiennego 7 Dodatek II Ogólna teoria prądu przemiennego AC (ang. Alternating Current) oznacza naprzemienne zmiany natężenia prądu i jest symbolizowane przez znak ~. Te zmiany dotyczą zarówno amplitudy jak i kierunku

Bardziej szczegółowo

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4) OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu

Bardziej szczegółowo

R 1 = 20 V J = 4,0 A R 1 = 5,0 Ω R 2 = 3,0 Ω X L = 6,0 Ω X C = 2,5 Ω. Rys. 1.

R 1 = 20 V J = 4,0 A R 1 = 5,0 Ω R 2 = 3,0 Ω X L = 6,0 Ω X C = 2,5 Ω. Rys. 1. EROELEKR Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 9/ Rozwiązania zadań dla grupy elektrycznej na zawody stopnia adanie nr (autor dr inŝ. Eugeniusz RoŜnowski) Stosując twierdzenie

Bardziej szczegółowo

Proste układy wykonawcze

Proste układy wykonawcze Proste układy wykonawcze sterowanie przekaźnikami, tyrystorami i małymi silnikami elektrycznymi Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy Laboratorium Podstaw Elektroniki i Miernictwa Ćwiczenie nr 18 BADANIE UKŁADÓW CZASOWYCH A. Cel ćwiczenia. - Zapoznanie z działaniem i przeznaczeniem przerzutników

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Parametry statyczne tranzystorów polowych JFET i MOSFET

Ćwiczenie 4. Parametry statyczne tranzystorów polowych JFET i MOSFET Ćwiczenie 4 Parametry statyczne tranzystorów polowych JFET i MOSFET Cel ćwiczenia Podstawowym celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk statycznych tranzystorów polowych złączowych oraz z izolowaną

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Przedmiot: Pomiary Elektryczne Materiały dydaktyczne: Pomiar i regulacja prądu i napięcia zmiennego Zebrał i opracował: mgr inż. Marcin Jabłoński

Bardziej szczegółowo

(54) (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1 C23F 13/04 C23F 13/22 H02M 7/155

(54) (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1 C23F 13/04 C23F 13/22 H02M 7/155 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 169318 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 296640 (22) Data zgłoszenia: 16.11.1992 (51) IntCl6: H02M 7/155 C23F

Bardziej szczegółowo

Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego.

Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego. Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego. 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami regulacji napięcia zmiennego, stosowanymi w tym celu układami elektrycznymi, oraz metodami

Bardziej szczegółowo

BADANIE TRANZYSTORA BIPOLARNEGO Z IZOLOWANĄ BRAMKĄ (IGBT)

BADANIE TRANZYSTORA BIPOLARNEGO Z IZOLOWANĄ BRAMKĄ (IGBT) Laboratorium Energoelektroniki BADANIE TRANZYSTORA BIPOLARNEGO Z IZOLOWANĄ BRAMKĄ (IGBT) Prowadzący: dr inż. Stanisław Kalisiak dr inż. Marcin Hołub mgr inż. Michał Balcerak mgr inż. Tomasz Jakubowski

Bardziej szczegółowo