SZKOLNY PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA Wprowadzenie Technikum nr 4 imienia Henryka Sławika należy do Zespołu Szkół Budowlanych w Rybniku. Posiada 19 oddziałów klasowych, w których łącznie uczy się 542 uczniów. Zajęcia w szkole odbywają się w dwóch budynkach otoczonych dużym obszarem zieleni, z którego uczniowie korzystają w trakcie i po zajęciach lekcyjnych. Placówka posiada bardzo bogatą bazę rekreacyjno sportową oraz dydaktyczną, na które składa się: zaplecze sportowe (sala gimnastyczna, boisko wielofunkcyjne, basen), pracownie multimedialne, pracownie zawodowe oraz świetlica i biblioteka szkolna. Szkoła zapewnia uczniom pomoc psychologiczno pedagogiczną. Nasza szkoła od wielu lat podejmuje działania promujące zdrowie, a edukacja prozdrowotna stanowi priorytetowy element Programu Wychowawczego Szkoły oraz Szkolnego Programu Profilaktyki. Aktywnie uczestniczymy w ogólnopolskich, unijnych programach, projektach, kampaniach promujących zdrowy styl życia. Efektem tych działań było otrzymanie w 2009 r. Certyfikatu Sląskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. ZSB była pierwszą szkołą ponadgimnazjalną w Rybniku i jego rejonie, która otrzymała ten certyfikat. Podstawa prawna Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Z 1996 r. Nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Z 2002 r. Nr147, poz. 1231, nr167, poz.1372). Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Z 1994 r. Nr 111, poz. 535). Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. Nr 75, poz. 468, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 2000 r. Nr 20 poz. 256 i Nr 103, poz. 1097, z 2001 r. Nr 111, poz i Nr 125, poz oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 113, poz. 984). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 listopada 2008 r. w sprawie programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009, Nr 4, poz.17). Koncepcja Pracy ZSB latach Program Wychowawczy Szkoły Szkolny Program Profilaktyki. 1

2 I. Diagnoza rozpoznanie i opis problemów w środowisku szkolnym. Program opracowano na podstawie: wyników diagnozy szkolnej przeprowadzonej we wrześniu 2014 roku, analizy nasileń zachowań ryzykownych i ich uwarunkowań, analizy protokołów Rady Pedagogicznej, które dostarczyły wiedzy na temat powtarzających się problemów z zakresu promocji zdrowia, informacji od nauczycieli, rodziców, pedagogów dotyczących zapotrzebowania na określone treści i działania. Na podstawie wstępnie przeprowadzonej diagnozy szkolnej stwierdzono, że duża liczba uczniów naszej szkoły posiada małą wiedzę z zakresu chorób nowotworowych. Coraz szerszy dostęp do internetu powoduje, że każdy może odnaleźć informacje na ten temat. W wielu przypadkach niestety powtarzane są mity lub pokazywany jest nieprawdziwy obraz tej grupy chorób. Promowanie profilaktyki pierwszorzędowej mającej na celu unikanie przez uczniów rakotwórczego stylu życia, na który składa się: palenie papierosów, nieodpowiednia dieta, nadwaga/otyłość, brak ruchu, nadużywanie alkoholu, nadmierne opalanie się, infekcje wirusowe/bakteryjne to jeden z problemów głównych programu. Kolejny problem, który ostatnio się nasilił, to wzrost liczby uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego. Zmniejszenie liczby uczniów zwolnionych z zajęć, większa aktywność uczniów na zajęciach pozalekcyjnych i sportowych, zwiększenie aktywności uczniów mniej wysportowanych to przewidywane efekty, które zamierzamy uzyskać poprzez realizację programu. Ważnym problemem zauważalnym w naszej szkole, to rosnąca liczba uczniów mających trudności adaptacyjne w nowym środowisku szkolnym. Często są to uczniowie zagubieni, z problemami wychowawczymi, dydaktycznymi, z dużym poczuciem lęku i frustracji. Uczniowie ci nie potrafią poradzić sobie z nauką, często opuszczają zajęcia lekcyjne, a w sytuacjach trudnych niejednokrotnie sięgają po środki psychoaktywne. Mając na uwadze zapotrzebowanie uczniów w wiedzę z zakresu zdrowia psychicznego, działania profilaktyczne w tym obszarze to ważna część programu. Ostatnim problemem, który występuje zwłaszcza u uczniów klas pierwszych jest niska ocena swoich umiejętności i kompetencji społecznych. Wyposażenie ich w wiedzę i umiejętności społeczne, wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości to ważne zadania, które zamierzamy realizować poprzez program. Zebrane informacje pozwoliły na dokonanie wyboru problemów priorytetowych, a także na sprecyzowanie celów programu. 2

3 Cel główny Kształtowanie motywacji wiedzy i umiejętności zdrowego stylu życia, podejmowanie działań na rzecz zdrowia własnego i innych. Cele szczegółowe Popularyzacja wiedzy z zakresu chorób nowotworowych. Propagowanie zdrowia psychicznego i fizycznego poprzez aktywność ruchową. Rozwijanie ważnych umiejętności psychospołecznych, wzmacnianie poczucia własnej wartości. Budowanie prozdrowotnych przekonań poprzez higienę zdrowia psychicznego. Realizatorzy programu i ich zadania Dyrekcja szkoły: monitoruje realizację programu, współorganizuje spotkania ze specjalistami zewnętrznymi. Koordynator: zgłoszenie placówki do prolongaty Certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie, stworzenie Zespołu ds. promocji zdrowia, kierowanie pracą Zespołu, pozyskiwanie uczestnictwa członków społeczności szkolnej (uczniów, rodziców, nauczycieli) oraz społeczności lokalnej, podejmowanie wspólnych działań, inicjowanie, organizowanie i koordynowanie prac związanych z promocją zdrowia w szkole, współudział w kształceniu pracowników szkoły w zakresie promocji zdrowia, rozwijanie własnych umiejętności, współdziałanie z całą społecznością szkolną w zakresie promocji zdrowia, udział w szkoleniach z zakresu działań prozdrowotnych, koordynowanie pracami przy ewaluacji działań. Zespół ds. działań Szkoły Promującej Zdrowie: przeprowadza diagnozę wstępną mającą na celu ustalenie stanu wyjściowego szkoły w zakresie zdrowia oraz badań dotyczących klimatu społecznego szkoły, 3

4 opracowanie harmonogramu działań oraz Programu Szkoły Promującej Zdrowie, przeprowadzenie ewaluacji, opracowanie sprawozdań z realizacji planu pracy, podział pracy; ustalenie zakresu obowiązków, przekazywanie informacji społeczności szkolnej o pracach i ustaleniach komisji, organizowanie spotkań dotyczących promocji zdrowia (według potrzeb), popularyzacja działań prozdrowotnych. Wychowawca klasy: diagnozuje potrzeby swojej klasy, planuje i realizuje działania wynikające z harmonogramu pracy szkoły w zakresie promocji zdrowia oraz potrzeb zespołu klasowego (lekcje wychowawcze, spotkania z rodzicami), współpracuje z koordynatorem, innymi nauczycielami oraz z zespołem ds. promocji zdrowia w zakresie działań prozdrowotnych. Pielęgniarka szkolna: obejmuje szczególną opieką medyczną uczniów z problemami zdrowotnymi i społecznymi, realizuje zadania wynikające z programu, prowadzi działalność oświatowo zdrowotną: ulotki, broszury, plakaty. Sposoby realizacji programu Szkolny Program Promocji Zdrowia jest realizowany poprzez: rozmowy prowadzone z młodzieżą na lekcjach wychowawczych, zajęcia psychoedukacyjne z koordynatorem, prelekcje, pogadanki, treningi i warsztaty prowadzone przez pracowników szkoły oraz zaproszonych gości, zajęcia wychowania fizycznego, zajęcia sportowe, pozalekcyjne, udział młodzieży w konkursach, turniejach i zawodach sportowych, aktywne dyżury młodzieży, organizację konkursów, realizacje programów zewnętrznych, gazetki ścienne, plansze, plakaty, foldery stronę internetową szkoły, apele szkolne, wycieczki, turystyczne, rajdy rowerowe, treści zawarte na poszczególnych przedmiotach, szkolenie Rady Pedagogicznej, pedagogizację rodziców, 4

5 pracę młodzieży w szkolnym wolontariacie Pomocna dłoń. działalność w samorządzie uczniowskim realizację treści zawartych w programach wspierających (Program Wychowawczy, Szkolny Program Profilaktyki). Uczestnicy programu: dyrekcja szkoły, uczniowie ZSB, nauczyciele, wychowawcy klas, pracownicy administracji i obsługi, rodzice, prawni opiekunowie. POPULARYZACJA WIEDZY Z ZAKRESU CHORÓB NOWOTWOROWYCH Treści Sposoby osiągania celów Przewidywane efekty 1. Realizacja programu Popularyzacja Zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem 1. Udział młodzieży w prelekcjach, warsztatach. 2. Przygotowanie przez młodzież prezentacji multimedialnej. 3. Konkurs szkolny na temat Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. 4. Plakaty, tablice informacyjne, strona www. 5. Szkolenie Rady Pedagogicznej. 6. Pedagogizacja rodziców. 1. Podniesienie wiedzy z zakresu wczesnej profilaktyki nowotworowej wśród uczniów oraz wśród całej społeczności szkolnej. 2. Ograniczenie używania substancji uzależniających i związanych z tym szkód zdrowotnych, jakim jest uzależnienie. Zapoznanie uczniów z podstawowymi informacjami na temat nikotyny i jej szkodliwości na organizm człowieka analiza skutków palenia. 1. Realizacja na lekcjach wychowawczych. 2. Organizacja kampanii Tydzień bez papierosa. 3. Konkursy, plakaty, gazetka szkolna, strona www. 4. Pogadanki, rozmowy indywidualne. 1. Podniesienie wiedzy na temat szkodliwości palenia papierosów wśród całej społeczności szkolnej. 2. Zmniejszenie liczby uczniów oraz pracowników szkoły palących papierosy. 5

6 3. Poszerzenie wiedzy na temat zdrowego odżywiania. 4. Dostarczenie uczniom informacji dotyczących przyczyn sięgania po alkohol, jego skutków społecznych i zdrowotnych. Przekazanie wiedzy na temat prawd i mitów o alkoholu. Przeanalizowanie możliwości i sposobów odmawiania w konkretnych sytuacjach 5. Działania profilaktyczne: choroby nowotworowe - rak piersi, - rak szyjki macicy, - WZW 1. Realizacja na lekcjach WDZ. Tworzenie piramidy zdrowego odżywiania. 2. Realizacja autorskiego projektu Czy wiesz, co jesz w wybranych klasach. 3. Umieszczanie informacji na stronie www oraz w gablotkach szkolnych. 1. Realizacja na lekcjach wychowawczych. Realizacja na lekcjach WDŻ. 2. Indywidualne rozmowy z uczniami. Udział uczniów w warsztatach prowadzonych przez specjalistów. 3. Informacja na stronie oraz w gablotkach szkolnych. 1. Przeprowadzenie lekcji edukacyjnych w klasach. 2. Udział uczniów w zajęciach poprowadzonych przez specjalistów w zakresie ginekologii i położnictwa. 3. informacja na stronie www oraz w gablotach. 1. Zachęcenie uczniów do zdrowego odżywiania się. 2. Podniesienie wiedzy uczniów na temat wpływu nadwagi/otyłości na powstanie różnych chorób. 1. Podniesienie wiedzy na temat szkodliwości nadużywania alkoholu. 1. Popularyzacja wiedzy z zakresu wczesnej profilaktyki nowotworowej wśród uczniów oraz wśród całej społeczności szkolnej. 6

7 PROPAGOWANIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO I FIZYCZNEGO POPRZEZ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ Treści Sposoby osiągania celów Przewidywane efekty 1. Kształtowanie nawyku regularnego uprawiania sportu wśród całej społeczności szkolnej i lokalnej. 1. Organizacja imprez skierowanych do uczniów i środowiska lokalnego. 2. Prowadzenie zajęć rekreacyjnych i sportowych z młodzieżą oraz pracownikami szkoły i osobami z zewnątrz. (rajdy rowerowe, wycieczki turystyczno krajoznawcze, pływanie. czukbol, siatkówka, piłka nożna, tenis stołowy. 1. Zwiększenie aktywności uczniów mniej wysportowanych. 2. Ożywienie sportowe całej dzielnicy. 2. Udział w ogólnopolskim programie WF z klasą. Prowadzenie akcji STOP ZWOLNIENIOM Z WF. 3. Wprowadzenie innowacyjnych gier i zabaw sportowych na lekcjach wychowania fizycznego. 1. Wprowadzenie programu na wszystkich lekcjach wychowania fizycznego we wszystkich klasach. 2. Umieszczenie informacji na stronie www. 3. Wprowadzenie aktywnych przerw śródlekcyjnych. 1. Zmniejszenie liczby uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego. 2. Większa aktywność uczniów na zajęciach pozalekcyjnych. 3. Zwiększenie wiedzy wśród uczniów i rodziców na temat prozdrowotnego stylu życia. 4. Zwiększenie aktywności dziewcząt na lekcjach wychowania fizycznego. ROZWIJANIE WAŻNYCH UMIEJĘTNOŚCI PSYCHOSPOŁECZNYCH, WZMACNIANIE POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI Treści Sposoby osiągania celów Przewidywane efekty 1. Poznanie czynników wzmacniających/ obniżających poczucie 1. Realizacja lekcji wychowawczych w klasach. 1. Zwiększenie zaangażowania uczniów w wykonywanie wspólnych 7

8 własnej wartości. Dostarczenie konkretnych umiejętności wzmacniania poczucia sprawstwa i poczucia wartości. 2. Realizacja na przedmiotach ogólnokształcących oraz lekcjach w-f. 3. Udział uczniów w uroczystościach szkolnych i klasowych. 4. Stosowanie metod aktywizujących podczas zajęć lekcyjnych. zadań oraz organizację imprez i uroczystości szkolnych. 2.Kształtowanie właściwego obrazu własnej osoby oraz umiejętności określenia swoich mocnych i słabych stron. Rozwijanie świadomości własnych przymiotów, uwrażliwienie 3. Konstruktywne rozwiązywanie konfliktów/ ćwiczenia sztuki negocjacji i mediacji. 1. Realizacja na lekcjach wychowawczych. 2. Realizacja na przedmiotach ogólnokształcących. 1. Udział uczniów w warsztatach i treningach. 2. Realizacja na lekcjach wychowawczych. 1. Zwiększenie poczucia własnej wartości i motywacji uczniów oraz wiary w swoje możliwości. 1. Kształcenie umiejętności racjonalnego rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie w trudnych sytuacjach. BUDOWANIE PROZDROWOTNYCH PRZEKONAŃ POPRZEZ HIGIENĘ ZDROWIA PSYCHICZNEGO Treści Sposoby osiągania celów Przewidywane efekty 1. Promocja zdrowia psychicznego, zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych. 1. Realizacja tematów na lekcjach wychowawczych. 2. Udział uczniów w warsztatach psychologicznych. 1. Zwiększenie wiedzy uczniów na temat chorób i zaburzeń psychicznych, ich uwarunkowań i potrzeby wczesnej diagnozy. 2. Zajęcia edukacyjne Stres pod kontrolą. 3. Organizacja Dnia Walki z Depresją- 23 luty 4. Informacje na stronie www, oraz w gablotach szkolnych. 1. Zajęcia warsztatowe dla wszystkich uczniów klas maturalnych. 1. Wzrost wiedzy na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań, 8

9 1. Ograniczenie używania substancji uzależniających i związanych z tym szkód zdrowotnych, jakim jest uzależnienie. Smaki życia, czyli wszystko o dopalaczach. 1. Realizacja tematów na lekcjach wychowawczych. 2. warsztaty dla uczniów prowadzone przez pedagoga szkolnego. ukierunkowanie uwagi młodzieży na pozytywne i negatywne skutki stresu oraz ich wpływ na samopoczucie i sprawność psychospołeczną. 2. Kształtowanie umiejętności redukowania napięcia emocjonalnego. 1.Dostarczenie rzetelnych informacji dotyczących narkotyków jako środków silnie uzależniających oraz ukazanie zagrożeń związanych z ich zażywaniem. 2.Dostarczenie podstawowych informacji o tzw. dopalaczach w celu zwiększenia ostrożności uczestników i zmniejszenia ich otwartości na kontakty z tymi produktami, w tym zwiększenie ostrożności w odniesieniu do innych substancji psychoaktywnych i zachowań ryzykownych zwiększenie gotowości młodzieży do podejmowania zachowań prozdrowotnych. Monitoring i ewaluacja Monitoring programu będzie polegał na systematycznej obserwacji, bieżącej korekcie i zapisie tego, co się dzieje w ramach programu. Za prowadzenie monitoringu realizacji Szkolnego Programu Promocji Zdrowia na poziomie klasy odpowiada wychowawca, a na poziomie szkoły koordynator ds. promocji zdrowia. Ewaluacja będzie dokonywana przez: przeprowadzenie ankiet wśród uczniów, rodziców, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych, obserwację uczniów na zajęciach dydaktycznych, zapisów na stronie internetowej, zapisów w dzienniku elektronicznym, obserwacji na zajęciach pozalekcyjnych oraz w czasie przerw międzylekcyjnych, 9

10 udziału uczniów w konkursach, imprezach, zawodach. analizę dokumentów: dokumentacji wyników diagnozy, planów działań, wyników ewaluacji, dokumentacji pracy szkolnego koordynatora i zespołu ds. promocji zdrowia. Za ewaluację odpowiedzialny jest zespół ds. promocji zdrowia. Bibliografia 1. B. Woynarowska, M. Sokołowska: Koncepcja i zasady tworzenia szkoły promującej zdrowie. 2. B. Woynarowska (red): Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie. 3. B. Woynarowska (red): Organizacja i realizacja edukacji zdrowotnej w szkole. 4. Poradnik dla dyrektorów szkół i nauczycieli. Opracował koordynator ds. promocji zdrowia Iwona Zaparty 10