WARTOŚĆ ZAGROŻONA W KONTEKŚCIE UJAWNIANIA INFORMACJI O RYZYKU RYNKOWYM WEDŁUG MSSF Wprowadzenie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WARTOŚĆ ZAGROŻONA W KONTEKŚCIE UJAWNIANIA INFORMACJI O RYZYKU RYNKOWYM WEDŁUG MSSF Wprowadzenie"

Transkrypt

1 Anna Biśta Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie WARTOŚĆ ZAGROŻONA W KONTEKŚCIE UJAWNIANIA INFORMACJI O RYZYKU RYNKOWYM WEDŁUG MSSF 7 1. Wprowadzenie Ryzyko, w tym ryzyko rynkowe, to nieodłączny element funkcjonowania każdej jednostki gospodarczej. Nie jest możliwe jego całkowite wyeliminowanie, jednakże możliwe jest jego kwantyfikowanie, analiza, a poprzez to możliwy jest proces zarządzania ryzykiem (Tymiński, 2012, s. 135). W jednostkach powstają specjalne komórki zajmujące się procesem zarządzania ryzykiem przy zastosowaniu coraz bardziej zaawansowanych metod, uwzględniających szereg czynników i parametrów rynkowych i zatrudniające profesjonalistów z tej dziedziny, dysponujących najczęściej zaawansowaną wiedzą na temat funkcjonowania rynków finansowych i odpowiednim aparatem matematycznym. Nie ulega wątpliwości, iż znajduje to swoje odbicie również w sprawozdawczości finansowej, w tym w szczególności w jej aspektach dotyczących ujawnień odnośnie ryzyka i ekspozycji na ryzyko. Międzynarodowe standardy zezwalają bowiem na wykorzystanie analizy wrażliwości i metodologii wartości narażonej na ryzyko (wartości zagrożonej) stosowanej w procesie zarządzania ryzykiem do ujawniania w sprawozdaniu finansowym informacji odnośnie ryzyka rynkowego. Niniejsza praca poświęcona jest problematyce wartości zagrożonej Value at Risk (VaR) z punktu widzenia Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej nr 7 (MSSF 7) Instrumenty fi nansowe: ujawnianie informacji. Omówiono w niej zagadnienia związane z ujawnianiem ryzyka rynkowego w sprawozdaniu finansowym zgodnie z regulacjami zawartymi w MSSF 7, jak również zagadnienia dotyczące metodologii wartości zagrożonej (VaR) oraz jej modyfikacji w postaci Earnings at Risk (EaR). Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie metody VaR w kontekście zaleceń co do ujawniania informacji odnośnie ryzyka rynkowego zawartych w MSSF 7 oraz zwrócenie uwagi, iż te dwa zagadnienia związane z funkcjonowaniem jednostki gospodarczej, tj. zarządzanie ryzykiem z wyko-

2 56 Anna Biśta rzystaniem metodologii VaR i ujawnianie informacji o ryzyku rynkowym w sprawozdaniu finansowym, są ze sobą powiązane. Metoda badawcza to metoda opisowa, bazująca na przeglądzie literatury oraz analizie regulacji zawartych w MSSF 7 odnoszących się do wartości zagrożonej. 2. Problematyka wartości narażonej na ryzyko w MSSF 7 Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej nr 7 Instrumenty fi nansowe: ujawnianie informacji wszedł w życie rozporządzeniem Komisji (WE) z dnia 11 stycznia 2006 roku (Żukowska, 2013, s. 14), zastępując całkowicie MSR 30 Ujawnianie informacji w sprawozdaniach fi nansowych banków i podobnych instytucji fi nansowych 1 oraz częściowo MSR 32 Instrumenty fi nansowe: prezentacja i ujawnianie informacji. W ciągu kolejnych lat był on zmieniany (np. w marcu 2009 r. wydane zostały zmiany odnośnie ujawniania informacji co do wyceny wartości godziwej oraz ryzyka płynności) i częściowo zastępuje również MSR 39 Instrumenty fi nansowe: Ujmowanie i wycena 2. Jak podaje 1 MSSF 7 celem standardu jest: nałożenie na jednostki obowiązku ujawniania w ich sprawozdaniach finansowych informacji, które pozwolą użytkownikom ocenić: a) wpływ instrumentów finansowych na sytuację finansową i wyniki działalności jednostki oraz b) charakter i zakres wynikającego z instrumentów finansowych ryzyka, na które jednostka jest narażona w okresie sprawozdawczym i na dzień sprawozdawczy, jak również sposób zarządzania ryzykiem przez jednostkę (MSSF, 2014, s. 271). Do informacji, które powinny być zaprezentowane zgodnie z wymogami MSSF 7 należą: informacje ilościowe, informacje ilościowo-jakościowe, informacje jakościowe (opisowe), informacje ilościowe i jakościowe odnośnie rachunkowości zabezpieczeń, analiza wrażliwości (Czajor, 2013, s. 272). 1 Obecnie MSR 32 obejmuje wyłącznie zagadnienia związane z prezentacją instrumentów finansowych. 2 Zawarte w MSR 39 wytyczne odnośnie klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych, jak również wytyczne dotyczące utraty wartości zostały zastąpione standardem MSSF 9 Instrumenty fi nansowe, który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018 r. MSSF 9 m.in. eliminuje również następujące rodzaje aktywów finansowych istniejące obecnie w MSR 39: aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz pożyczki i należności (KPMG, 2014, s. 4).

3 Wartość zagrożona w kontekście ujawniania informacji 57 Wśród wielu rodzajów ryzyka, na które narażone są jednostki gospodarcze, a problematykę których porusza MSSF 7, wymienić można ryzyko rynkowe, które rozumiane jest jako: ryzyko, że wartość godziwa instrumentu finansowego lub przyszłe przepływy środków pieniężnych z nim związane będą ulegać wahaniom ze względu na zmiany cen rynkowych (MSSF, 2014, s. 292). W ramach ryzyka rynkowego wyróżnia się: ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej oraz inne ryzyko cenowe. W przypadku ryzyka rynkowego 40 MSSF 7 przewiduje, iż jednostka powinna ujawniać następujące informacje: analizę wrażliwości odnośnie każdego rodzaju ryzyka rynkowego, na które jest ona narażona na dzień sprawozdawczy; analiza ta powinna wskazywać, jak zmiany odpowiednich czynników ryzyka (potencjalnie możliwe na ten dzień) wpłynęłyby na wynik finansowy jednostki oraz na kapitał własny, metody oraz założenia, które jednostka stosuje przy sporządzaniu analizy wrażliwości, zmiany w zakresie zastosowanych metod oraz założeń w odniesieniu do poprzedniego okresu, jak również przyczyny tych zmian (MSSF, 2014, s. 284). Jednakże paragraf następny, tj. 41 MSSF 7 dopuszcza, aby jednostka, która dla celów zarządzania ryzykiem finansowym określa wartość narażoną na ryzyko (VaR) i sporządza analizę wrażliwości, uwzględniającą zależności występujące pomiędzy czynnikami ryzyka (np. kursami wymiany walut), może z niej skorzystać zamiast z analizy ujętej w 40 MSSF 7. Wówczas jednostka powinna także ujawnić: a) objaśnienie metody stosowanej przy sporządzaniu analizy wrażliwości oraz głównych parametrów i założeń związanych z udostępnionymi danymi oraz b) objaśnienie celu stosowanej metody oraz ograniczeń, w związku z którymi informacje mogą nie odzwierciedlać w pełni wartości godziwej zaangażowanych aktywów i zobowiązań (MSSF, 2014, s. 284). Zaznaczyć należy, iż analizę wrażliwości jednostki przeprowadzają jedynie w stosunku do ryzyka rynkowego, związanego z posiadanymi przez nie instrumentami finansowymi. Ujmuje ona teoretyczny możliwy wpływ poszczególnych rodzajów ryzyka rynkowego zarówno na rachunek zysków i strat (wynik finansowy), jak i kapitał w przekroju poszczególnych pozycji bilansowych, zawierających aktywa i zobowiązania finansowe (Czajor, 2013, s. 290). Oczywiście, rodzaj ryzyka, odnośnie którego jednostka jest zobowiązana ujawnić informacje, zależy od charakteru jej działalności, a także od rodzaju jej aktywów i zobowiązań finansowych. MSSF 7 nie wymaga od jednostki konieczności sporządzania hipotetycznego sprawozdania finansowego

4 58 Anna Biśta przy założeniu innego poziomu czynników ryzyka rynkowego. Jednakże wymaga, aby przedstawiona przez jednostkę analiza zawierała informacje odnośnie tego, jakiej zmianie uległaby wartość bilansowa odpowiednich kategorii pozycji bilansowych, a także wskazywała, w jaki sposób zmiana określonego czynnika ryzyka w dacie dnia bilansowego wpłynęłaby na rachunek zysków i strat lub kapitał (Czajor, 2013, s. 291). Zauważyć należy, iż MSSF 7 nie zawiera rozstrzygnięć ani co do zakresu oceny zmiany czynników ryzyka rynkowego, ani odnośnie ich symetryczności. W praktyce jednostki najczęściej przyjmują, iż zmiany wartości poszczególnych czynników ryzyka mają charakter symetryczny, przykładowo +/-10%. Natomiast niesymetryczny charakter zmian będzie raczej wskazywany w tych jednostkach, które w sposób aktywny zarządzają ryzykiem i potrafią uzasadnić niesymetryczne prognozy co do zmiany poszczególnych czynników ryzyka rynkowego. Znajduje to wyraz w załączniku B do MSSF 7 (pkt B20), w którym niejako podkreślone zostało, iż wspomniany 41 MSSF 7 pozwala jednostce wykorzystać analizę wrażliwości np. z metodologii wartości narażonej na ryzyko i to również w sytuacji, gdy metodologia ta umożliwia jedynie oszacowanie możliwości wystąpienia straty, bez możliwości oszacowania wystąpienia zysków. Jednostka spełnia wymogi 41 MSSF 7 poprzez ujawnienie informacji co do stosowanego rodzaju modelu Value at Risk (np. symulacja Monte Carlo), a także wyjaśnienia, w jaki sposób funkcjonuje zastosowany model oraz jakie są jego główne założenia (np. poziom ufności). Warto dodać, iż informacje odnośnie ryzyka jednostka powinna przedstawić albo w sprawozdaniu finansowym, albo powinny one zostać włączone poprzez zawarte w sprawozdaniu finansowym odniesienie do innego rodzaju sprawozdania, przykładowo sprawozdania zarządu (Ryzyko w rachunkowości, 2008, s. 499). 3. Koncepcja wartości zagrożonej VaR Początki metody VaR, a więc wartości zagrożonej, przypadają na lata 80. XX wieku i związane były z działalnością Bankers Trust oraz JP Morgan. To właśnie JP Morgan opublikował metodologię VaR w 1994 roku (Kuziak, 2003, s. 29). Rozkwit metody VaR przypada na lata 90. XX wieku, a obecnie jest ona najczęściej stosowaną metodą w pomiarze ryzyka rynkowego. Zaznaczyć jednak należy, iż metoda ta stosowana jest również do pomiaru innych rodzajów ryzyka, np. ryzyka kredytowego czy operacyjnego, nie ogranicza się zatem jedynie do pomiaru ryzyka rynkowego. Metoda VaR zalecana jest przez instytucje nadzoru jako metoda pomiaru ryzyka instytucji finansowych, a także stanowi podstawę dla innych miar zagrożenia mających na celu analizę ryzyka przedsiębiorstwa, np. EaR (Earnings at Risk),

5 Wartość zagrożona w kontekście ujawniania informacji 59 CFaR (Cash Flow at Risk) czy LaR (Liquidity at Risk). Najbardziej zaawansowane metody VaR stosują m.in. instytucje z branży bankowej, przygotowując raporty odnośnie ekspozycji na ryzyko dla kadr zarządzających czy też raporty dotyczące wypłacalności (Merton, 2005). Najogólniej rzecz ujmując, u źródeł powstania koncepcji wartości zagrożonej znajduje się potrzeba znalezienia odpowiedzi na pytanie: co najgorszego (realnie) może się wydarzyć w ciągu dnia, tygodnia czy roku? (Shin, 2010, s. 16). Jak pisze K. Jajuga: Wartość zagrożona jest to strata wartości, taka że prawdopodobieństwo jej osiągnięcia lub przekroczenia w zadanym okresie równe jest zadanemu poziomowi tolerancji (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s ). Można ją przedstawić w postaci następującego wzoru: P(W W 0 VaR) α gdzie: W wartość rynkowa na koniec rozpatrywanego okresu, VaR wartość zagrożona, W 0 obecna wartość rynkowa, α poziom tolerancji, który jest liczbą bliską zeru. W przedstawionym wzorze symbol W jest zmienną losową (zmienną ryzyka), która oznacza oczekiwaną wartość przedsiębiorstwa. Jednakże zmienną ryzyka może być również składnik aktywów przedsiębiorstwa, a wartość zagrożoną najczęściej ustala się w odniesieniu do stopy zwrotu poszczególnych instrumentów finansowych. Wówczas tak obliczona wartość zagrożona jest miarą ekspozycji określonego instrumentu finansowego na ryzyko rynkowe (Nowak, 2013, s. 166). W praktyce stosuje się nieco zmodyfikowany wzór na wartość zagrożoną w postaci: P(W W 0 VaR) 1-α przy czym zaznaczyć należy, iż w tym wypadku wyrażenie 1-α określa się jako poziom ufności. Mówi się wówczas, iż prawdopodobieństwo jest bardzo duże (równe poziomowi ufności), iż w zadanym okresie strata wartości rynkowej będzie mniejsza niż określona wartość zagrożona. Z przedstawionej definicji wartości zagrożonej zauważyć można, iż jest ona zależna od dwóch wielkości, zadanych przez osoby zarządzające/analizujące ryzyko. Dodatkowo uwzględniając jeszcze charakter zależności, stwierdzić należy, iż są to: poziom tolerancji, przy czym im niższą przyjmuje on wartość (jednocześnie im wyższy jest poziom ufności), tym wyższa jest wartość zagrożona,

6 60 Anna Biśta czas, przy czym im dłuższy horyzont czasowy, tym wartość zagrożona jest większa (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s 100). Z kolei z przestawionych wzorów zauważyć można, iż VaR to de facto funkcja odpowiedniego kwantyla rozkładu wartości (Kuziak, 2003, s. 30). Jeżeli kwantyl ten oznaczymy jako W, wówczas wzór na wartość zagrożoną przedstawić można w następujący sposób: P(W W α) α a zatem po przekształceniu można zapisać: Wα W0 VaR W praktyce jednak ryzyko analizowane jest w kontekście nie wartości, ale stóp zwrotu. Zatem jeżeli przez R oznaczymy z kolei kwantyl rozkładu stóp zwrotu, który odpowiada zadanemu prawodopodobieństwu, wzór na wartość zagrożoną przyjmie postać: P(R R α) α Dodatkowo ponieważ stopa zwrotu określona jest w następujący sposób: Wα W0 R α W to po odpowiednim przekształceniu otrzymujemy wzór na wartość zagrożoną jako: VaR 0 -R αw0 Zatem zauważyć można, iż kwantyl rozkładu stóp zwrotu stanowi podstawowy parametr, służący określaniu wartości zagrożonej. W praktyce do szacowania wartości zagrożonej stosuje się różne metody: metoda wariancji kowariancji, symulacja historyczna, symulacja Monte Carlo, wyznaczanie kwantyla dowolnego rozkładu, metoda oparta na teorii wartości ekstremalnych, metoda oparta na wykorzystaniu wartości, które pochodzą z ogona rozkładu (Kuziak, 2003, s. 31). W przypadku metody wariancji kowariancji przyjmuje się założenie, iż stopy zwrotu mają rozkład normalny. Metoda ta wymaga oszacowania odchylenia standardowego, zwanego często przez praktyków zmiennością (volatility). Zwykle wykorzystuje się do tego celu dane historyczne. W metodzie tej przyjmuje się, iż kwantyl jest funkcją średniej rozkładu stopy

7 Wartość zagrożona w kontekście ujawniania informacji 61 zwrotu oraz odchylenia standardowego rozkładu stopy zwrotu, co można zapisać jako: Rα μ cσ gdzie: średnia rozkładu stopy zwrotu (inaczej wartość oczekiwana), odchylenie standardowe rozkładu stopy zwrotu, c stała zależna od poziomu tolerancji (przykładowo α = 0,05, to c = 1,65) (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s. 101). W tej sytuacji wartość zagrożoną przedstawić można w następującej postaci: VaR (cσ-μ)w 0 Zaznaczyć należy, iż przeprowadzone na różnych rynkach badania empiryczne podważają założenie o normalnym rozkładzie stóp zwrotu. Dlatego też metoda ta powinna być stosowana z pewną ostrożnością. W symulacji historycznej wykorzystuje się dane historyczne stopy zwrotu rozpatrywanego instrumentu finansowego czy też portfela instrumentów. Przy ich wykorzystaniu możliwe jest określenie w sposób empiryczny, jaki rozkład mają te stopy zwrotu, a następnie poprzez wyznaczenie kwantyla tego rozkładu, określa się wartość zagrożoną (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s 103). Podkreślić należy, iż zaletą tej metody jest brak ograniczeń związanych z koniecznością przyjęcia założenia co do normalnego rozkładu stóp zwrotu. Jednakże z uwagi na fakt, iż w metodzie tej bazuje się na danych historycznych, jej skuteczność w dużym stopniu zależy od tego, czy rozkłady stopy zwrotu nie ulegają zmianom w czasie. Z kolei w metodzie symulacji Monte Carlo przyjmuje się za podstawę pewien hipotetyczny model, opisujący kształtowanie się stóp zwrotu. Jego konstrukcja oparta jest o doświadczenia z przeszłości i/lub wiedzę merytoryczną o analizowanych stopach zwrotu. Przykładowo w przypadku akcji za model często przyjmuje się geometryczny ruch Browna (Kuziak, 2003, s. 33). W dalszej kolejności bazując na przyjętym modelu, generuje się bardzo wiele (często nawet kilka tysięcy) wartości stóp zwrotu, co w efekcie umożliwia empiryczne określenie ich rozkładu. Na tej podstawie określa się kwantyl rozkładu, co w konsekwencji prowadzi do wyznaczenia wartości zagrożonej. Warto zaznaczyć, iż metoda Monte Carlo jest najbardziej elastyczną metodą kalkulowania wartości zagrożonej (Frenkel i in., 2005, s. 108). Wyznaczanie kwantyla dowolnego rozkładu to de facto uogólniony wariant metody wariancji kowariancji, w którym wartość zagrożoną określa się, bazując na kwantylu dowolnego rozkładu. Na podstawie historycznych

8 62 Anna Biśta danych szacuje się parametry takiego rozkładu, a w dalszej kolejności wyznacza się kwantyl, w przypadku gdy istnieje prosty sposób przedstawienia tego kwantyla w postaci funkcji parametrów rozkładu. Zaawansowaną metodą szacowania wartości zagrożonej jest metoda oparta na tzw. teorii wartości ekstremalnych. W metodzie tej nie określa się w sposób bezpośredni kwantyla rozkładu stóp zwrotu, lecz określa się wartość ekstremalną rozkładu, czyli np. maksymalną stratę. Zaletą tej metody jest niewątpliwie uwzględnienie nietypowych sytuacji. W metodzie opartej na wykorzystaniu wartości, które pochodzą z ogona, uwzględnia się tylko informacje pochodzące z tzw. ogona rozkładu, przyjmując równocześnie założenie, iż mogą one być przybliżone przy wykorzystaniu tzw. uogólnionych rozkładów Pareto. Podsumowując, można stwierdzić, iż wartość zagrożona: przedstawiana jest w postaci liczby, która sumarycznie przedstawia możliwe straty, jest stosunkowo prostą i łatwą do interpretacji koncepcją, określa ona stratę, jaka wystąpi w sytuacji normalnego funkcjonowania rynku, jest ona rekomendowana przez wiele instytucji, a w szczególności przez instytucje nadzorujące poszczególne sektory rynku finansowego, m.in. przez Komitet Bazylejski do spraw Nadzoru Bankowego, może być wykorzystywana jako zabezpieczenie kapitałowe instytucji (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s 102). Jednakże nie można również zapominać, iż koncepcja wartości zagrożonej nie jest pozbawiona wad, m.in. brak jest jednoznacznego określenia, która metoda szacowania wartości zagrożonej powinna być preferowana, jak również przy wykorzystaniu tej metody nie można określić, jak duża będzie strata, gdy przekroczy wartość zagrożoną. Warto zaznaczyć również, iż koncepcja VaR nie jest spójną metodologią pomiaru ryzyka. Stosując różne modele pomiaru, otrzymamy różne wartości VaR. Dodatkowo metodologia ta umożliwia pomiar tylko takiego ryzyka, które może być przedstawione za pomocą metod ilościowych, dlatego też nie znajduje ona zastosowania przy pomiarze ryzyka politycznego czy ryzyka płynności (Butler, 1999, s. 5). 4. Modyfikacje wartości zagrożonej koncepcja Earnings at Risk (EaR) Przedstawiona wcześniej koncepcja wartości zagrożonej odnosi się w sposób bezpośredni do wartości rynkowej. Jednakże zauważyć należy, iż niejednokrotnie pomiar wartości przedsiębiorstwa jest utrudniony, szcze-

9 Wartość zagrożona w kontekście ujawniania informacji 63 gólnie w przypadku spółek niepublicznych. Wówczas sięga się po wynikające ze sprawozdań finansowych wielkości, za pomocą których można oszacować niejako wartość zagrożoną w zmodyfikowanej postaci, a mianowicie jako Earnings at Risk (EaR), czyli zagrożony zysk. Earnings at Risk (EaR) definiuje się jako górną wielkość: o jaką może być mniejszy zysk netto przedsiębiorstwa w porównaniu z planowaną wielkością w rozpatrywanym okresie (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s 383). Inaczej mówiąc, prawdopodobieństwo, iż przedsiębiorstwo zrealizuje zysk netto niższy od planowanego o więcej niż wynosi EaR, jest równe założonemu poziomowi tolerancji. Formalny zapis ma następującą postać: P(E E 0 EaR ) α, gdzie: E zysk netto w zadanym okresie, EaR zysk netto zagrożony, E 0 planowany zysk netto w zadanym okresie, α poziom tolerancji. Ogólna procedura wyznaczania EaR została przedstawiona na rysunku nr 1: 1. Dekompozycja składników zysku netto 2. Wyodrębnienie składników, które są narażone na ryzyko w sposób istotny 3. Identyfikacja czynników ryzyka dla wyodrębnionych składników zysku netto narażonych na ryzyko 4. Konstrukcja modeli ujmujących zależności pomiędzy składnikami zysku netto a czynnikami ryzyka 5. Symulacja wartości poszczególnych czynników ryzyka 6. Symulacja wartości poszczególnych składników zysku netto i ich agregacja 7. Wyznaczenie kwantyli rozkładów zysku netto Rys. 1. Procedura wyznaczania EaR Źródło: opracowanie własne na podstawie (Zarządzanie ryzykiem, 2007, s ).

10 64 Anna Biśta W przedstawionej modyfikacji wartości zagrożonej EaR warto podkreślić dwie istotne różnice do koncepcji VaR: 1) Punkt odniesienia, a mianowicie w EaR punktem odniesienia jest planowany zysk netto, w VaR punktem odniesienia jest obecna wartość. 2) Horyzont czasowy, a mianowicie w EaR mamy do czynienia z dłuższym horyzontem czasowym, który jest zgodny z trybem sporządzania sprawozdania finansowego (może być to zatem nawet jeden rok), natomiast w VaR horyzont czasowy może być zdecydowanie krótszy, nawet jeden dzień. 5. Podsumowanie Wartość zagrożona (VaR), nazywana również wartością narażoną na ryzyko, jest powszechnie stosowaną metodą pomiaru ryzyka, w tym ryzyka rynkowego. Również MSSF 7 Instrumenty fi nansowe: ujawnianie informacji dopuszcza wykorzystanie metodologii wartości zagrożonej, którą jednostka stosuje w celu zarządzania ryzykiem, do ujawniania informacji o ryzyku rynkowym w sprawozdaniu finansowym. Nie ulega wątpliwości, iż w obliczu obserwowanego w ostatnich latach, w szczególności w związku z globalnym kryzysem finansowym, wzrostu poziomu ryzyka, jak również coraz bardziej skomplikowanymi i trudnymi do wyceny i prezentacji instrumentami finansowymi, problematyka wartości zagrożonej powinna znaleźć się w kręgu zainteresowania osób odpowiedzialnych za sporządzenie sprawozdania finansowego. Zdarzyć się bowiem może, iż prostsze przedstawienie analizy wrażliwości w sprawozdaniu finansowym może okazać się niewystarczające i konieczne stanie się zwrócenie w stronę bardziej zaawansowanych metod pomiaru ryzyka, w tym ryzyka rynkowego. Dlatego też niezmiernie istotne jest zwrócenie uwagi, iż to, w jaki sposób zostanie przeprowadzona analiza wrażliwości i obliczona wartość zagrożona (VaR), którą jednostki wykorzystują do zarządzania ryzykiem, będzie miało również wpływ na ujawnienie informacji o ryzyku w sprawozdaniu finansowym. Potrzebne jest wzajemne zrozumienie i dialog pomiędzy tymi dwoma sferami działalności jednostki, tj. procesem zarządzania ryzykiem oraz sporządzania sprawozdania finansowego. Literatura Butler C. (1999), Mastering Value at Risk. A Step-by-step Quide to Understanding and Applying VaR, Financial Times Prentice Hall, London. Czajor P. (2013), Instrumenty fi nansowe w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.

11 Wartość zagrożona w kontekście ujawniania informacji 65 Frenkel M., Hommel U., Rudolf M. (2005), Risk Management, Springer, Heidelberg. KPMG (2014), Biuletyn Rachunkowości, 3/(2014), pl/issuesandinsights/articlespublications/documents/2014/biuletyn-rachunkowosci/biuletyn-rachunkowosci pl.pdf, dostęp: Kuziak K. (2003), Koncepcja wartości zagrożonej (Value at Risk), Statsoft, dostęp: Merton R.C. (2005), You Have More Capital Than You Think, Harvard Business Review, 83(11). Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (2014), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa. Nowak E. (2013), Niepewność szacunków i pomiar ryzyka składników sprawozdania fi nansowego, [w:] B. Micherda, M. Andrzejewski (red.), Sprawozdawczość i rewizja fi nansowa. Problemy kwantyfi kacji ryzyka gospodarczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków. Ryzyko w rachunkowości (2008), A. Karmańska (red.), Difin, Warszawa. Shin H.Y. (2010), Risk and Liquidity, Oxford University Press, New York. Tymiński J. (2012), Teoretyczne i praktyczne aspekty koncepcji wartości zagrożonej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 51/(690), wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/ /frfu pdf, dostęp: Zarządzanie ryzykiem (2007), K. Jajuga (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Żukowska J. (2013), Zmiany Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w zakresie instrumentów fi nansowych odpowiedzią na kryzys fi nansowy, Ekonomia Wroclaw Economic Review, 19/2(3535), eu/category/ , dostęp: Streszczenie Niniejsza praca poświęcona jest problematyce wartości zagrożonej oraz wymogom MSSF 7 odnośnie ujawniana informacji o ryzyku rynkowym w sprawozdaniu finansowym. Omówiona została metodologia wartości zagrożonej, jak również przedstawiono jej modyfikacje w postaci zysku zagrożonego. Zwrócono uwagę, iż w obliczu wzrastającego poziomu ryzyka konieczne może być ujawnianie informacji w sprawozdaniu finansowym przy wykorzystaniu bardziej zaawansowanych metod pomiaru ryzyka, np. VaR. Słowa kluczowe: MSSF 7, wartość zagrożona, zysk zagrożony, analiza wrażliwości.

12 66 Anna Biśta Value at Risk in the context of disclosures about market risk in accordance with IFRS 7 Abstract This paper is devoted to the problems of VaR and the requirements of IFRS 7 regarding disclosure of information about market risk in the financial statements. It discussed the methodology of Value at Risk, as well as its modification as Earnings at Risk. It was pointed out that in the face of increasing level of risk it may be necessary to disclosure risk in the financial statements by using more advanced risk measurement methods, for example VaR. Keywords: IFRS 7, Value at risk (VaR), Earnings at Risk (EaR), sensitivity analysis.

Poniżej omówiona została każda z wprowadzonych zmian.

Poniżej omówiona została każda z wprowadzonych zmian. Zmiany w prezentacji instrumentów finansowych zgodne z MSSF 7 Instrumenty finansowe: Ujawnianie inf Artykuł przedstawia najważniejsze zmiany regulacji prawnych w zakresie prezentacji instrumentów finansowych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem. dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1

Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem. dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1 Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem 1 VaR to strata wartości instrumentu (portfela) taka, że prawdopodobieństwo osiągnięcia jej lub przekroczenia w określonym przedziale czasowym jest równe zadanemu poziomowi

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp...

Spis treści. Wstęp... Wstęp... XI Rozdział 1. Podstawy zarządzania ryzykiem... 1 1.1. Ryzyko rynkowe... 1 1.2. Charakterystyka instrumentów pochodnych... 12 1.2.1. Forward... 13 1.2.2. Futures... 14 1.2.3. Swap... 16 1.2.4.

Bardziej szczegółowo

Porównanie metod szacowania Value at Risk

Porównanie metod szacowania Value at Risk Porównanie metod szacowania Value at Risk Metoda wariancji i kowariancji i metoda symulacji historycznej Dominika Zarychta Nr indeksu: 161385 Spis treści 1. Wstęp....3 2. Co to jest Value at Risk?...3

Bardziej szczegółowo

Excel i VBA w analizach i modelowaniu finansowym Pomiar ryzyka. Pomiar ryzyka

Excel i VBA w analizach i modelowaniu finansowym Pomiar ryzyka. Pomiar ryzyka Pomiar ryzyka Miary obiektywne stosowane w kwantyfikacji ryzyka rynkowego towarzyszącego zaangażowaniu środków w inwestycjach finansowych obejmują: Miary zmienności, Miary zagrożenia, Miary wrażliwości.

Bardziej szczegółowo

Ważne zagadnienia finansowe związane z publikacjami na 2014 rok - punkt widzenia organów nadzoru

Ważne zagadnienia finansowe związane z publikacjami na 2014 rok - punkt widzenia organów nadzoru ESMA/2013/1671 4 grudnia 2013 r./ Warszawa Ważne zagadnienia finansowe związane z publikacjami na 2014 rok - punkt widzenia organów nadzoru Roxana Damianov Senior Officer ESMA (Europejski Urząd Nadzoru

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce Rozwoju Rachunkowości DmFundacja w Polsce Deloitłe & Touche O MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce Georgette T. Bai/ey, Ken Wild Deloitte & Touche Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce Warszawa

Bardziej szczegółowo

Szkolenia Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Szkolenia Standardy Sprawozdawczości Finansowej Programy motywacyjne oparte na płatnościach akcjami MSSF 2 Instrumenty finansowe wg Ustawy o Rachunkowości lub MSSF Ujawnienia na temat instrumentów finansowych MSSF 7 Aktualności MSR/MSSF Niektóre spółki

Bardziej szczegółowo

INTERPRETACJA KIMSF 23 NIEPEWNOŚĆ CO DO TRAKTOWANIA PODATKOWEGO DOCHODU

INTERPRETACJA KIMSF 23 NIEPEWNOŚĆ CO DO TRAKTOWANIA PODATKOWEGO DOCHODU INTERPRETACJA KIMSF 23 NIEPEWNOŚĆ CO DO TRAKTOWANIA PODATKOWEGO DOCHODU ODNIESIENIA - MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych - MSR 8 Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Notki o autorach Założenia i cele naukowe Wstęp... 17

Spis treści. Notki o autorach Założenia i cele naukowe Wstęp... 17 Notki o autorach................................................... 11 Założenia i cele naukowe............................................ 15 Wstęp............................................................

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 Segmenty operacyjne

Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 Segmenty operacyjne Standard ten, który zastąpił MSR 14, określa wymogi w zakresie ujawniania informacji o segmentach działalności jednostki, a także o jej produktach i usługach, obszarach geograficznych prowadzonej przez

Bardziej szczegółowo

M. Dąbrowska. Wroclaw University of Economics

M. Dąbrowska. Wroclaw University of Economics M. Dąbrowska Wroclaw University of Economics Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością i ryzykiem przedsiębiorstwa, płynność, EVA JEL Classification A 10 Streszczenie: Poniższy raport prezentuje wpływ stosowanej

Bardziej szczegółowo

Instrumenty finansowe w sprawozdaniu banku. Dr Katarzyna Trzpioła

Instrumenty finansowe w sprawozdaniu banku. Dr Katarzyna Trzpioła Instrumenty finansowe w sprawozdaniu banku Dr Katarzyna Trzpioła MSSF dot. instrumentów finansowych MSR 39 MSR 32 MSSF 7 MSR 21 Ujmowanie i usuwanie instrumentów finansowych Wycena instrumentów finansowych

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 24.10.2018 L 265/3 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2018/1595 z dnia 23 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie

Bardziej szczegółowo

Ważną umiejętnością jest zdolność inwestora do przewidywania i szacowania skutków ryzyka.

Ważną umiejętnością jest zdolność inwestora do przewidywania i szacowania skutków ryzyka. Podstawowe składniki sprawozdania finansowego jako element procesu identyfikowania ryzyka związane Ważną umiejętnością jest zdolność inwestora do przewidywania i szacowania skutków ryzyka. Zjawisko czy

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w rachunkowości. redakcja naukowa Anna Karmańska

Ryzyko w rachunkowości. redakcja naukowa Anna Karmańska Ryzyko w rachunkowości. redakcja naukowa Anna Karmańska Publikacja zawiera istotne uporządkowanie problematyki zarządzania ryzykiem i jego pomiaru. Głównym celem jest prezentacja obszarów ryzykogennych

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 8

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 8 Wykład 8. Ryzyko bankowe Pojęcie ryzyka bankowego i jego rodzaje. Ryzyko zagrożenie nieosiągniecia zamierzonych celów Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej. Gospodarcze : wzrost, inflacja, budżet,

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Wykład 1

Zarządzanie ryzykiem. Wykład 1 Zarządzanie ryzykiem Wykład 1 Czym jest ryzyko? Według Słownika języka polskiego: a) możliwość, że coś się nie uda; też: przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny, b) odważenie się na takie niebezpieczeństwo,

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 51 01 JERZY TYMIŃSKI TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE ASPEKTY KONCEPCJI WARTOŚCI ZAGROŻONEJ 1 Wprowadzenie W działalności

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA

POLITYKA INFORMACYJNA Załącznik do Uchwały nr 24/2015 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Nieliszu z/s w Stawie Noakowskim z dnia 30.12.2015 r. I zmiana Uchwała nr 6/2017 z dnia 20.04.2017r. Bank Spółdzielczy w Nieliszu

Bardziej szczegółowo

MSSF 7 - potencjalny wpływ ryzyka rynkowego

MSSF 7 - potencjalny wpływ ryzyka rynkowego *connectedthinking Aktualności MSSF Wyjaśnienie działań IASB* MSSF 7 - dodatek l MSSF 7 - potencjalny wpływ ryzyka rynkowego Potencjalny wpływ ryzyk rynkowych jest jednym z ważniejszych problemów, na jakie

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 19.12.2015 L 333/97 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2015/2406 z dnia 18 grudnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem

Bardziej szczegółowo

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: 216010 Temat: Międzynarodowe Standardy Rachunkowości MSR/MSSF - praktyczne narzędzia pracy 24 Maj - 29 Czerwiec Wrocław1, Centrum miasta, Kod szkolenia: 216010

Bardziej szczegółowo

17) Instrumenty pochodne zabezpieczające

17) Instrumenty pochodne zabezpieczające 17) Instrumenty pochodne zabezpieczające Grupa, wg stanu na 31.12.2014 r., stosuje następujące rodzaje rachunkowości zabezpieczeń: 1. Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań

Bardziej szczegółowo

Szczegółowo omówimy różnice pomiędzy MSR-ami / MSSF a polskimi zasadami rachunkowości.

Szczegółowo omówimy różnice pomiędzy MSR-ami / MSSF a polskimi zasadami rachunkowości. Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: 278211 Temat: Międzynarodowe Standardy Rachunkowości MSR/MSSF - praktyczne narzędzia pracy 24 Październik - 29 Listopad Warszawa, Centrum miasta, Kod szkolenia:

Bardziej szczegółowo

Raport z zakresu adekwatności kapitałowej Podlasko-Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Zabłudowie według stanu na dzień 31.12.

Raport z zakresu adekwatności kapitałowej Podlasko-Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Zabłudowie według stanu na dzień 31.12. Załącznik do Uchwały Nr 49/2014 Zarządu Podlasko-Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Zabłudowie z dnia 10.07.2014r. Raport z zakresu adekwatności kapitałowej Podlasko-Mazurskiego Banku Spółdzielczego w

Bardziej szczegółowo

Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka

Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2011 Spis treści Wprowadzenie...11 Rozdział 1. Sprawozdawczość

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne

Międzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne Galicyjska Misja Gospodarcza zaprasza tna szkolenie: Międzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne Wykładowca: Grażyna Machula absolwentka SGH, doświadczony praktyk w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Rabczyńska. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie

Aleksandra Rabczyńska. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie Aleksandra Rabczyńska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie przedsiębiorstwa z branży wydobywczej Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński

Zarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński Zarządzanie ryzykiem Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zaprezentowanie studentom podstawowych pojęć z zakresu ryzyka w działalności

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ HSBC Bank Polska

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ HSBC Bank Polska POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ HSBC Bank Polska 1. Wprowadzenie 1.1 HSBC Bank Polska S.A. (Bank) na podstawie art. 111a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Prawo bankowe oraz zgodnie

Bardziej szczegółowo

Wykład 1 Sprawy organizacyjne

Wykład 1 Sprawy organizacyjne Wykład 1 Sprawy organizacyjne 1 Zasady zaliczenia Prezentacja/projekt w grupach 5 osobowych. Każda osoba przygotowuje: samodzielnie analizę w excel, prezentację teoretyczną w grupie. Obecność na zajęciach

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ DOMU MAKLERSKIEGO PRICEWATERHOUSECOOPERS SECURITIES SPÓŁKA AKCYJNA

SPRAWOZDANIE Z ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ DOMU MAKLERSKIEGO PRICEWATERHOUSECOOPERS SECURITIES SPÓŁKA AKCYJNA SPRAWOZDANIE Z ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ DOMU MAKLERSKIEGO PRICEWATERHOUSECOOPERS SECURITIES SPÓŁKA AKCYJNA ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2012 r. DO 31 GRUDNIA 2012 r. PricewaterhouseCoopers Securities S.A., Al.

Bardziej szczegółowo

Podstawa prawna: art 17 ust. 1 MAR informacje poufne.

Podstawa prawna: art 17 ust. 1 MAR informacje poufne. Raport bieżący nr 24/2017 z dnia 19 października 2017 r. Publikacja skorygowanego skróconego śródrocznego skonsolidowanego raportu finansowego Griffin Premium RE.. N.V. za okres zakończony w dniu 30 czerwca

Bardziej szczegółowo

MSSF 7 - Najczęściej zadawane pytania - dodatek l grudzień 2007 r. MSSF 7 - Najczęściej zadawane pytania

MSSF 7 - Najczęściej zadawane pytania - dodatek l grudzień 2007 r. MSSF 7 - Najczęściej zadawane pytania *connectedthinking Aktualności MSSF Wyjaśnienie działań IASB* l MSSF 7 - Najczęściej zadawane pytania Jest to ostatnia część z serii trzech dodatków na temat MSR 32. Mówimy w nich o najczęstszych warunkach

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE PODLEGAJĄCE UPOWSZECHNIENIU, W TYM INFORMACJE W ZAKRESIE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ EFIX DOM MALERSKI S.A. WSTĘP

INFORMACJE PODLEGAJĄCE UPOWSZECHNIENIU, W TYM INFORMACJE W ZAKRESIE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ EFIX DOM MALERSKI S.A. WSTĘP INFORMACJE PODLEGAJĄCE UPOWSZECHNIENIU, W TYM INFORMACJE W ZAKRESIE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ EFIX DOM MALERSKI S.A. WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 ROKU I. WSTĘP 1. EFIX DOM MAKLERSKI S.A., z siedzibą

Bardziej szczegółowo

Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym w przedsiêbiorstwie Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym...

Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym w przedsiêbiorstwie Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym... Andrzej Szopa * Andrzej Szopa Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym w przedsiêbiorstwie Wspó³zale noœci wystêpuj¹ce w zarz¹dzaniu ryzykiem finansowym... Wstêp Ryzyko finansowe jest

Bardziej szczegółowo

UoR i MSR/MSSF 2015 40 RÓŻNIC W POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH PRZEPISACH BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA

UoR i MSR/MSSF 2015 40 RÓŻNIC W POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH PRZEPISACH BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA UoR i MSR/MSSF 2015 40 RÓŻNIC W POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH PRZEPISACH BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA UoR i MSR/MSSF 2015 40 RÓŻNIC W POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH PRZEPISACH BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

Sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Fundacja Rozwoju Rach unkowości w Polsce Sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Andre Helin BDD Polska Sp. z 0.0. Warszawa 2000 SPIS TREŚCI. 5 WSTĘP 11 CZ~ŚĆI., OGOLNE

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR L 90/78 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 28.3.2013 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 301/2013 z dnia 27 marca 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy

Bardziej szczegółowo

Strategia identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka w Domu Maklerskim Capital Partners SA

Strategia identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka w Domu Maklerskim Capital Partners SA Strategia identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka zatwierdzona przez Zarząd dnia 14 czerwca 2010 roku zmieniona przez Zarząd dnia 28 października 2010r. (Uchwała nr 3/X/2010) Tekst jednolity

Bardziej szczegółowo

Audit&Consulting services Katarzyna Kędziora. Wielowymiarowość zasad rachunkowości finansowej zakładów ubezpieczeń

Audit&Consulting services Katarzyna Kędziora. Wielowymiarowość zasad rachunkowości finansowej zakładów ubezpieczeń Wielowymiarowość zasad rachunkowości finansowej zakładów www.acservices.pl Warszawa, 24.10.2013r. Agenda 1. Źródła przepisów prawa (PSR, MSSF, UE, podatki, Solvency II) 2. Przykłady różnic w ewidencji

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ Załącznik nr 1 do Uchwały Zarządu nr 5/2014 Banku Spółdzielczego we Mstowie z dnia 29.01.2014r. Zatw. Uchwałą RN nr 3/2014 z dn. 30.01.2014 Tekst jednolity uwzględniający wprowadzone zmiany: 1) Uchwałą

Bardziej szczegółowo

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: 627716 Temat: Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej MSR/MSSF ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych regulacji. Praktyczne narzędzia pracy.

Bardziej szczegółowo

Polityka Informacyjna Banku Spółdzielczego w OZORKOWIE

Polityka Informacyjna Banku Spółdzielczego w OZORKOWIE Załącznik do Uchwały Nr 09/01/2012 Zarządu Banku Spółdzielczego w Ozorkowie z dnia 28.02. 2012 r. Polityka Informacyjna Banku Spółdzielczego w OZORKOWIE 2012 1. 1. Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe I Ryzyko i rentowność instrumentów finansowych 1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe 1 Stopa zwrotu z inwestycji w ujęciu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 11 Od Redakcji. 13 Od Autorów. 17 Wykaz skrótów 19 CZĘŚĆ I. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Spis treści. 11 Od Redakcji. 13 Od Autorów. 17 Wykaz skrótów 19 CZĘŚĆ I. ZAGADNIENIA OGÓLNE Rachunkowość : rachunkowość i sprawozdawczość finansowa / [red. merytoryczny Ewa Walińska ; red. prowadzący Beata Wawrzyńczak- Jędryka ; aut.: Bogusława Bek-Gaik et al.]. Warszawa, 2014 Spis treści Strona

Bardziej szczegółowo

Polityka ujawnień Mercedes-Benz Bank Polska S.A. Przyjęta na posiedzeniu Zarządu w dniu 21 czerwca 2016 roku załącznik do Uchwały 34/2016

Polityka ujawnień Mercedes-Benz Bank Polska S.A. Przyjęta na posiedzeniu Zarządu w dniu 21 czerwca 2016 roku załącznik do Uchwały 34/2016 ujawnień 1/6 ujawnień Spis treści A. Ustalenia ogólne... 1 B. Zakres ogłaszanych przez Bank informacji... 2 C. Zasady i terminy udzielania odpowiedzi udziałowcom oraz klientom... 5 D. Częstotliwość ogłaszania

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Zarządu Nr 26/2019 z dnia r. oraz Rady Nadzorczej nr 153/2019 z dnia r.

Załącznik do Uchwały Zarządu Nr 26/2019 z dnia r. oraz Rady Nadzorczej nr 153/2019 z dnia r. Załącznik do Uchwały Zarządu Nr 26/2019 z dnia 22.03.2019r. oraz Rady Nadzorczej nr 153/2019 z dnia 01.04.2019r. Polityka w zakresie informacji o charakterze jakościowym i ilościowym podlegających ujawnieniu

Bardziej szczegółowo

Strategia zarządzania ryzykiem w DB Securities S.A.

Strategia zarządzania ryzykiem w DB Securities S.A. Strategia zarządzania ryzykiem w S.A. 1 Opis systemu zarządzania ryzykiem w S.A 1. Oświadczenia S.A. dąży w swojej działalności do zapewnienia zgodności z powszechnie obowiązującymi aktami prawnymi oraz

Bardziej szczegółowo

Zasady wykorzystania osądu w MSSF

Zasady wykorzystania osądu w MSSF Zasady wykorzystania osądu w MSSF Centrum Banku Światowego ds. Reformy Sprawozdawczości Finansowej Warszawa, 30 czerwca 2011 David Cairns Stosowanie osądu Krajowe GAAP i MSSF wymagają wykorzystania osądu

Bardziej szczegółowo

Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Błażowej Błażowa, 2017 r.

Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Błażowej Błażowa, 2017 r. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 44/5/2016 Zarządu Banku Spółdzielczego w Błażowej z dnia 29.12.2016 r. Załącznik do Uchwały Nr 6/4/2016 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Błażowej z dnia 29.12.2016 r.

Bardziej szczegółowo

BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE. POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO w KOSZĘCINIE

BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE. POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO w KOSZĘCINIE BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1/18/2017 Zarządu Banku Spółdzielczego w Koszęcinie z dnia 11 grudnia 2017r. Załącznik do Uchwały Nr 6/5/2017 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Ryzyko i efektywność. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ryzyko i efektywność. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Ryzyko i efektywność Ćwiczenia ZPI 1 Stopa zwrotu 2 Zadanie 1. Rozkład normalny Prawdopodobieństwa wystąpienia oraz spodziewane stopy zwrotu w przypadku danej spółki giełdowej są zaprezentowane w tabeli.

Bardziej szczegółowo

W maju 2010 r. opublikowano zmiany do 10 Standardów i 1 Interpretacji, mające na celu doprecyzowanie i poprawę ich brzmienia.

W maju 2010 r. opublikowano zmiany do 10 Standardów i 1 Interpretacji, mające na celu doprecyzowanie i poprawę ich brzmienia. W maju 2010 r. opublikowano zmiany do 10 Standardów i 1 Interpretacji, mające na celu doprecyzowanie i poprawę ich brzmienia. W dniu 6 maja 2010 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała

Bardziej szczegółowo

Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej

Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Najbardziej ogólna klasyfikacja kategorii ryzyka EFEKT Całkowite ryzyko dzieli się ze względu na kształtujące je czynniki na: Ryzyko systematyczne Ryzyko

Bardziej szczegółowo

wykorzystanie w badaniu sprawozdań finansowych. Inwestycje - kwalifikacja i wycena.

wykorzystanie w badaniu sprawozdań finansowych. Inwestycje - kwalifikacja i wycena. Rok Tematyka z zakresu rachunkowości z zakresu rewizji finansowej 2001 Połączenia spółek i metody konsolidacji - ich wpływ na Dokumentacja robocza - jej rachunkowość i sprawozdawczość powiązania z raportem

Bardziej szczegółowo

BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE. POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO w KOSZĘCINIE

BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE. POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO w KOSZĘCINIE BANK SPÓŁDZIELCZY W KOSZĘCINIE Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2/23/2018 Zarządu Banku Spółdzielczego w Koszęcinie z dnia 30 listopada 2018r. Załącznik do Uchwały Nr 7/6/2018 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wstęp 1. Ryzyko a pojęcie cykliczności, procykliczności i antycykliczności zjawisk sfery realnej i systemu finansowego gospodarki

Spis treści Wstęp 1. Ryzyko a pojęcie cykliczności, procykliczności i antycykliczności zjawisk sfery realnej i systemu finansowego gospodarki Wstęp... 11 1. Ryzyko a pojęcie cykliczności, procykliczności i antycykliczności zjawisk sfery realnej i systemu finansowego gospodarki... 23 1.1. Wprowadzenie... 23 1.2. Definicje zjawiska cyklu koniukturalnego,

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA

POLITYKA INFORMACYJNA Załącznik do Uchwały nr 17/2013 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Nieliszu z/s w Stawie Noakowskim z dnia 20.06.2013 r. I zmiana uchwała Rady Nadzorczej nr 27/2014 z dnia 30.12.2014r. Bank Spółdzielczy

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Piontek MODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZMIENNOŚCI INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Krzysztof Piontek MODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZMIENNOŚCI INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu Wydział Zarządzania i Informatyki Krzysztof Piontek MODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZMIENNOŚCI INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH rozprawa doktorska Promotor: prof.

Bardziej szczegółowo

Wycena według wartości godziwej przyczyna kryzysu finansowego czy też jego miernik?

Wycena według wartości godziwej przyczyna kryzysu finansowego czy też jego miernik? Wraz z pogłębiającym się kryzysem finansowym i bessą giełdową pojawiły się krytyczne głosy w kontekście zastosowania wartości godziwej jako wyceny bilansowej. Wraz z pogłębiającym się kryzysem finansowym

Bardziej szczegółowo

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r. Spis treści 1. Wstęp............................ 3 2. Fundusze własne...................

Bardziej szczegółowo

Porównanie regulacji UoR i MSSF. poznaj różnice w polskim i międzynarodowym prawie bilansowym

Porównanie regulacji UoR i MSSF. poznaj różnice w polskim i międzynarodowym prawie bilansowym Porównanie regulacji UoR i MSSF poznaj różnice w polskim i międzynarodowym prawie bilansowym Szanowni Państwo Oddaję w Państwa ręce publikację zawierającą wykaz różnic pomiędzy przepisami MSSF a ustawą

Bardziej szczegółowo

Ujawnienia dotyczące nowych standardów w sprawozdaniu finansowym według Międzynarodowych Stand. Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk

Ujawnienia dotyczące nowych standardów w sprawozdaniu finansowym według Międzynarodowych Stand. Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk MSSF wymagają, by jednostka ujawniała mające nastąpić zmiany zasad (polityki) rachunkowości, nawet jeśli nowy standard bądź interpretacja nie weszły jeszcze w życie, ale zostały już opublikowane. Międzynarodowe

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Dorota Kuchta

Zarządzanie ryzykiem. Dorota Kuchta Zarządzanie ryzykiem Dorota Kuchta 1 Literatura Krzysztof Jajuga (red.), Zarządzanie ryzykiem, PWN, 2007 Joanna Sokołowska, Psychologia decyzji ryzykownych, Academica, 2005 Iwona Staniec, Janusz Zawiła

Bardziej szczegółowo

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży 45.

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży 45. Kamila Potasiak Justyna Frys Wroclaw University of Economics Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży 45. Słowa kluczowe: analiza finansowa, planowanie finansowe, prognoza

Bardziej szczegółowo

INSTRUMENTY FINANSOWE W SPÓŁKACH

INSTRUMENTY FINANSOWE W SPÓŁKACH INSTRUMENTY FINANSOWE W SPÓŁKACH Praktyczne zestawienie polskich i międzynarodowych regulacji z przykładami księgowań BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA Instrumenty finansowe w spółkach Praktyczne zestawienie

Bardziej szczegółowo

1/ W oparciu o znajomość MSSF, które zostały zatwierdzone przez UE (dalej: MSR/MSSF): (Punktacja dot. pkt 1, razem: od 0 do 20 pkt)

1/ W oparciu o znajomość MSSF, które zostały zatwierdzone przez UE (dalej: MSR/MSSF): (Punktacja dot. pkt 1, razem: od 0 do 20 pkt) II Etap Maj 2013 Zadanie 1 II Etap Maj 2013 1/ W oparciu o znajomość MSSF, które zostały zatwierdzone przez UE (dalej: MSR/MSSF): (Punktacja dot. pkt 1, razem: od 0 do 20 pkt) 1.1/podaj definicję składnika

Bardziej szczegółowo

Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Błażowej

Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Błażowej Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 44/5/2016 Zarządu Banku Spółdzielczego w Błażowej z dnia 29.12.2016 r. Załącznik do Uchwały Nr 6/4/2016 Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Błażowej z dnia 29.12.2016 r.

Bardziej szczegółowo

Zasady Polityki informacyjnej Mercedes-Benz Bank Polska S.A. Przyjęta na posiedzeniu Zarządu w dniu 17 czerwca 2015 roku załącznik do Uchwały 29/2015

Zasady Polityki informacyjnej Mercedes-Benz Bank Polska S.A. Przyjęta na posiedzeniu Zarządu w dniu 17 czerwca 2015 roku załącznik do Uchwały 29/2015 1/6 Spis treści A. Ustalenia ogólne... 1 B. Zakres ogłaszanych przez Bank informacji... 2 C. Zasady i terminy udzielania odpowiedzi udziałowcom oraz klientom... 5 D. Częstotliwość ogłaszania informacji...

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2007 R.)

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2007 R.) INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2007 R.) I. Wprowadzenie...3 II. Fundusze własne...3 III. Wymogi kapitałowe...5 IV. Kapitał wewnętrzny...7

Bardziej szczegółowo

dr hab. Renata Karkowska 1

dr hab. Renata Karkowska 1 dr hab. Renata Karkowska 1 Czym jest ryzyko? Rodzaje ryzyka? Co oznacza zarządzanie? Dlaczego zarządzamy ryzykiem? 2 Przedmiot ryzyka Otoczenie bliższe/dalsze (czynniki ryzyka egzogeniczne vs endogeniczne)

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 689 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 50 2012 ANALIZA WŁASNOŚCI OPCJI SUPERSHARE

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 689 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 50 2012 ANALIZA WŁASNOŚCI OPCJI SUPERSHARE ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 689 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 5 212 EWA DZIAWGO ANALIZA WŁASNOŚCI OPCJI SUPERSHARE Wprowadzenie Proces globalizacji rynków finansowych stwarza

Bardziej szczegółowo

Bankowość Zajęcia nr 5 i 6

Bankowość Zajęcia nr 5 i 6 Motto zajęć: "za złoty dukat co w słońcu błyszczy" Bankowość Zajęcia nr 5 i 6 Ryzyko bankowe Ryzyko płynności Rola bilansu i cash flow; Metoda luki: Aktywa określonego rodzaju (AOR), Pasywa określonego

Bardziej szczegółowo

M. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics

M. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics M. Dąbrowska K. Grabowska Wroclaw University of Economics Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstw z branży produkującej napoje JEL Classification: A 10 Słowa kluczowe: Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2008 R.)

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2008 R.) INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2008 R.) I. Wprowadzenie...2 II. Fundusze własne...2 III. Wymogi kapitałowe...4 IV. Kapitał wewnętrzny...6

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie wartością i ryzykiem na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem i dystrybucją odzieży

Zarządzanie wartością i ryzykiem na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem i dystrybucją odzieży Zarządzanie wartością i ryzykiem na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem i dystrybucją odzieży Value management and risk on the example of a company engaged in the design and distribution

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W KRZEPICACH

POLITYKA INFORMACYJNA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W KRZEPICACH Załącznik do Uchwały Nr 3/47/2017 Zarządu Banku Spółdzielczego w Krzepicach z dnia 11.12.2017r. Polityka zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku Spółdzielczego w Krzepicach Uchwałą nr 2/7/2017 z dnia 20.12.2017r.

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ ORAZ ZAKRESU INFORMACJI PODLEGAJĄCYCH OGŁASZANIU BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W BARCINIE

POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ ORAZ ZAKRESU INFORMACJI PODLEGAJĄCYCH OGŁASZANIU BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W BARCINIE Załącznik nr do Uchwały Nr 98/Z/2014 Zarządu Banku Spółdzielczego w Barcinie z dnia 29 grudnia 2014 r. Bank Spółdzielczy w Barcinie POLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ ORAZ ZAKRESU

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych

Spis treści. Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych 1.1. Wstęp........................................ 9 1.2. Jednostki zobligowane do sporządzania sprawozdań

Bardziej szczegółowo

Polityka Informacyjna Domu Inwestycyjnego Investors S.A. w zakresie adekwatności kapitałowej

Polityka Informacyjna Domu Inwestycyjnego Investors S.A. w zakresie adekwatności kapitałowej Polityka Informacyjna Domu Inwestycyjnego Investors S.A. w zakresie adekwatności kapitałowej Warszawa, dnia 21 grudnia 2011 roku 1 Data powstania: Data zatwierdzenia: Data wejścia w życie: Właściciel:

Bardziej szczegółowo

Oszacowanie wartości zobowiązania jest niezbędne dla jego prawidłowego wprowadzenia do ksiąg rachunkowych.

Oszacowanie wartości zobowiązania jest niezbędne dla jego prawidłowego wprowadzenia do ksiąg rachunkowych. Oszacowanie wartości zobowiązania jest niezbędne dla jego prawidłowego wprowadzenia do ksiąg rachunkowych. Definicje zobowiązań wynikające z polskich, jak i międzynarodowych standardów rachunkowości są

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Prof. UJ dr hab. Andrzej Szopa Instytut Spraw Publicznych Uniwersytet Jagielloński Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Ryzyko finansowe rozumiane jest na ogół jako zjawisko rozmijania

Bardziej szczegółowo

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu Przykład 1 Przedsiębiorca będący importerem podpisał kontrakt na zakup materiałów (surowców) o wartości 1 000 000 euro z datą płatności za 3 miesiące. Bieżący kurs 3,7750. Pozostałe koszty produkcji (wynagrodzenia,

Bardziej szczegółowo

Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r.

Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Spis treści BILANS... 3 1. Kasa i operacje z bankiem centralnym... 4 2. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży... 4 3. Należności od klientów... 4

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 275/37

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 275/37 16.10.2008 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 275/37 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1004/2008 z dnia 15 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1725/2003 przyjmujące określone międzynarodowe

Bardziej szczegółowo

Bank Spółdzielczy w Głogówku

Bank Spółdzielczy w Głogówku Bank Spółdzielczy w Głogówku Grupa BPS Załącznik do Uchwały Nr 130/2015/Z Zarządu Banku Spółdzielczego w Głogówku z dnia 18.12.2015r. Zatwierdzona Uchwałą Nr 35/2015/RN Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

H. Sujka, Wroclaw University of Economics

H. Sujka, Wroclaw University of Economics H. Sujka, Wroclaw University of Economics Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie spółki z branży włókienniczej i tekstylnej Working paper Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością i ryzykiem

Bardziej szczegółowo

POLITYKA INFORMACYJNA PIENIŃSKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO

POLITYKA INFORMACYJNA PIENIŃSKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO Załącznik do Uchwały Nr 13/04/2017 Zarządu Pienińskiego Banku Spółdzielczego z dnia 27-04-2017 r. Załącznik Do uchwały nr 19/2017 Rady Nadzorczej Pienińskiego Banku Spółdzielczego z dnia 28-04-2017 r.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 R.)

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 R.) a INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 R.) I. Wprowadzenie... 3 II. Fundusze własne... 3 III. Wymogi kapitałowe... 5 IV. Kapitał

Bardziej szczegółowo

Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. według stanu na 30 września 2018 roku

Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. według stanu na 30 września 2018 roku Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. według stanu na 30 września 2018 roku Warszawa, listopad 2018 Spis treści Wstęp... 3 1. Fundusze własne... 3 2. Wymogi

Bardziej szczegółowo

Satelles Audit & Advisory Sp. z o.o.

Satelles Audit & Advisory Sp. z o.o. UHY ECA S.A. Kraków Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania rocznego sprawozdania finansowego za rok obrotowy od dnia 01.01.2018 r. do dnia 31.12.2018 r. Satelles Audit & Advisory Sp. z

Bardziej szczegółowo

Szkolenie: Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa na podstawie. dr hab. Grzegorz Michalski, tel. 503452860 tel. 791214963

Szkolenie: Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa na podstawie. dr hab. Grzegorz Michalski, tel. 503452860 tel. 791214963 Szkolenie: Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa na podstawie sprawozdań finansowych Program szkolenia: Blok I: Analiza sprawozdań finansowych Dzień 1: Część teoretyczna: SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Bardziej szczegółowo

Kalkulacja i zakres ujawnień dotyczących podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z MSSF.

Kalkulacja i zakres ujawnień dotyczących podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z MSSF. Kalkulacja i zakres ujawnień dotyczących podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z MSSF. Efektywna stopa podatkowa jest stosunkiem podatku wykazanego w sprawozdaniu finansowym

Bardziej szczegółowo

Informacja Banku Spółdzielczego w Chojnowie

Informacja Banku Spółdzielczego w Chojnowie BANK SPÓŁDZIELCZY W CHOJNOWIE Grupa BPS Informacja Banku Spółdzielczego w Chojnowie wynikająca z art. 111a ustawy Prawo Bankowe według stanu na dzień 31.12.2016 r. 1. Informacja o działalności Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Okres sprawozdawczy oznacza okres od 7 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku objęty ww. sprawozdaniem finansowym.

Okres sprawozdawczy oznacza okres od 7 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku objęty ww. sprawozdaniem finansowym. Informacja w zakresie adekwatności kapitałowej Domu Maklerskiego ALFA Zarządzanie Aktywami S.A. (dalej: DM ALFA lub Dom Maklerski ). Stan na 31 grudnia 2010 roku na podstawie zbadanego przez biegłego rewidenta

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2010 R.)

INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2010 R.) INFORMACJE DOTYCZĄCE ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ GRUPY BANKU MILLENNIUM S.A. (WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2010 R.) I. Wprowadzenie... 3 II. Fundusze własne... 3 III. Wymogi kapitałowe... 5 IV. Kapitał

Bardziej szczegółowo

Inwestycje i ryzyko na rynku nieruchomości KONCEPCJE RYZYKA. Dr Ewa Kusideł

Inwestycje i ryzyko na rynku nieruchomości KONCEPCJE RYZYKA. Dr Ewa Kusideł KONCEPCJE RYZYKA Dr Ewa Kusideł Ryzyko a niepewność Inwestycje różne i ryzyko pojęcia na rynku niepewności nieruchomości Lp. Definicja Źródło 1 2 3 Niepewność jest stanem ludzkiego umysłu. Wrażenie czy

Bardziej szczegółowo