Plac Żelaznej Bramy 10, Warszawa, Przeszkody rozwoju biznesu

Transkrypt

1 Plac Żelaznej Bramy 10, Warszawa, Warszawa, r. BADANIE BCC Przeszkody rozwoju biznesu Większość przedsiębiorców (ok. 40,5 proc.) uważa, że warunki prowadzenia działalności gospodarczej w minionych dwóch latach nie uległy zmianie. Jedna trzecia twierdzi, że w umiarkowanym stopniu pogorszyły się, zaś 9,5 proc. ocenia, że pogorszyły się w stopniu znacznym. Tylko nieco ponad 14 proc. dostrzega umiarkowaną poprawę wynika z badania przeprowadzonego wśród przedsiębiorcówczłonków BCC. * PODATKI System podatkowy (i stosowanie jego przepisów) jest wskazywany przez przedsiębiorców jako ten obszar, w którym istnieją największe utrudnienia dla prowadzenia biznesu w Polsce, niezależnie od wielkości firmy czy branży jej działalności. Jako kluczowe bariery przedsiębiorcy wskazują, podobnie jak w badaniu przeprowadzonym w 2014 r., przepisy prawa podatkowego, poziom ich skomplikowania i niespójność (64,2 proc.), brak ujednoliconej interpretacji (57,1 proc.) oraz zbyt częste zmiany regulacji podatkowych 45,2 proc.). Przedsiębiorcom doskwierają także podwójne opodatkowanie, np. zysku sp. z o.o. i jego wypłaty w formie dywidendy czy konieczność odprowadzania podwójnej składki ZUS jeśli ktoś pracuje na etacie i jednocześnie prowadzi firmę (40,5 proc.), zbyt duży katalog wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów (35,7 proc.) oraz ograniczenie odliczenia VAT przy zakupie samochodu osobowego i paliwa (28,6 proc.). Komentarz: Negatywnym skutkiem opisanego powyższymi wynikami badań sposobu postrzegania systemu podatkowego w Polsce jest nie tylko poczucie braku stabilizacji i pewności co do poprawności rozliczeń podatkowych, ale również głębokiej niesprawiedliwości i różnego traktowania (dyskryminacji) przedsiębiorców. Wynika ono z przyjmowania przez różne urzędy skarbowe różnych interpretacji tych samych przepisów i ich stosowania w relacjach z przedsiębiorcami, działającymi na terenie właściwym dla danego urzędu skarbowego. Brak przejrzystych przepisów oraz ujednoliconej ich interpretacji destabilizuje również pracę urzędników i negatywnie wpływa na ich rzetelność. Niepewność co do trafności (poprawności) odczytania konkretnego przepisu powoduje przyjęcie rozwiązania przede wszystkim bezpiecznego dla urzędnika, które nie musi być bezstronne i odpowiedzialne. Następstwem takiej sytuacji jest postrzeganie przedstawicieli aparatu państwa jako niekompetentnych i unikających odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

2 Zdaniem przedsiębiorców, problemy firm w tej dziedzinie rozwiązałoby m.in.: - uproszczenie prawa podatkowego. np. powszechny podatek liniowy i regulowana kwota wolna od podatku dla indywidualnych osób, - integracja podatku ze składkami zdrowotną i do ZUS, - wparcie dla windykacji należności przez urzędy skarbowe, - wprowadzenie jednolitej interpretacji wszelkich przepisów podatkowych przez Ministerstwo Finansów, - brak zmian w przepisach podatkowych w okresie dłuższym niż 2 lata. PRAWO PRACY Główne przeszkody w prowadzeniu działalności gospodarczej wynikające ze stosowania prawa pracy to wysokość pozapłacowych kosztów zatrudnienia (78,6 proc.), nieelastyczne przepisy Kodeksu pracy (61,9 proc.), wysokość kosztów zwalniania pracownika z przyczyn zakładu pracy (42,9 proc.) oraz konieczność zapłaty składek ZUS w sytuacji, gdy firma nie generuje przychodu (40,5 proc.). W dalszej kolejności przedsiębiorcy wymieniają organizację systemu ochrony zdrowia (33,3 proc.), przywileje emerytalne różnych grup społecznych (30,1 proc.), zmiany dotyczące OFE i brak zachęt do oszczędzania na emeryturę w III filarze oraz wysokość płacy minimalnej (po 23,8 proc.). Komentarz: Pozapłacowe koszty pracy są postrzegane jako ukryty podatek, z jednej strony obniżający rentowność ekonomiczną działalności, zaś z drugiej zmniejszający siłę nabywczą konsumentów (tym samym ograniczający popyt wewnętrzny). Zbyt wysokie pozapłacowe koszty zatrudnienia ograniczają tworzenie nowych miejsc pracy i zatrudnianie w oparciu o umowę o pracę. Zdaniem przedsiębiorców, problemy firm w tej dziedzinie rozwiązałoby m.in.: - obniżenie wysokości pozapłacowych kosztów zatrudnienia, - obniżenie liczby składowych pozapłacowych kosztów zatrudnienia, - nowy Kodeks pracy i bardziej elastyczne przepisy, - niższe składki do ZUS, albo zniesienie konieczności ich zapłaty, gdy firma nie ma przychodu. REGULACJE / BARIERY INSTYTUCJONALNE Biurokracja, obowiązki sprawozdawcze wobec instytucji państwowych takich jak GUS, ZUS, US (69,1 proc.), przewlekłość postępowań sądowych (66,7 proc.), praktyki instytucji kontrolnych nieprzyjazne dla kontrolowanych podmiotów (61,3 proc.), a także liczba i czas trwania kontroli w firmach (58,4 proc.) to największe bariery w obszarze regulacji i problemów instytucjonalnych z jakimi borykają się przedsiębiorcy.

3 W dalszej kolejności przedsiębiorcy wymieniają ograniczoną odpowiedzialność urzędników za podejmowane decyzje (54,8 proc.) przy jednoczesnej możliwości zbyt dowolnej interpretacji przez nich przepisów (50 proc.), nieprzyjazne procedury uzyskiwania różnych zezwoleń i licencji (48,9 proc.); a także skomplikowane, powolne i kosztowne procedury ściągania należności od dłużników oraz niekompetencję sędziów, prokuratorów i biegłych decydujących w sprawach gospodarczych (po 42,9 proc.). Spośród innych barier najbardziej, pracodawcom najbardziej doskwiera niedostosowanie systemu edukacji zawodowej do potrzeb (54,8 proc.), z czym wiąże się exodus młodych ludzi na Zachód (42,9 proc.), utrudniony dostęp do źródeł finansowania, a dokładnie wysoki koszt kredytu i wymagania zabezpieczające ze strony banków (47,6 proc.) oraz brak jednolitej reprezentacji biznesu wobec władz (42,9 proc.). Komentarz: Państwo różnicuje warunki i ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej w zależności od specyficznych cech przedsiębiorstw, grup nacisku, preferowanych strategii rozwoju i sektorów rynku. Wtórnym efektem nadmiernego zainteresowania państwa bieżącym funkcjonowaniem przedsiębiorstw jest zbyt duża liczba kontroli oraz nadmiernie rozbudowany system obligatoryjnej sprawozdawczości. Nierówności wynikające z istniejących przepisów prawa powodują, że przedsiębiorcy działający na tym samym rynku, lub prowadzący tego samego rodzaju działalność, w różnym stopniu ponoszą ryzyko działalności gospodarczej. Niezależnie od wyboru narzędzi (stymulujących lub demotywujących do podejmowania aktywności), tego typu działania są ryzykowne w długim okresie. Nadmierny interwencjonizm godzi w fundamenty wolnego rynku i najczęściej skutkuje występowaniem zjawisk patologicznych. Jeżeli przedsiębiorcy byliby skłonni akceptować istnienie mechanizmów dyskryminujących, to pod warunkiem, że służyć one będą eliminacji z rynku podmiotów nieuczciwych, działających na szkodę swych klientów lub na szkodę innych przedsiębiorców. Zdaniem przedsiębiorców, problemy firm w tej dziedzinie rozwiązałoby m.in.: - ujednolicenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej (systemu prawnego) dla wszystkich podmiotów funkcjonujących na rynku polskim (lub mających taki zamiar), - przygotowanie kodeksu postępowania urzędników państwowych gwarantującego równe traktowanie wszystkich przedsiębiorców, - eliminacja przepisów prawa prowokujących przedsiębiorców do działania na granicy uczciwości lub przenoszenia działalności poza granice kraju, - ograniczenie pomocy publicznej dla wybranych przedsiębiorstw. PODSUMOWANIE Biorąc pod uwagę wszystkie bariery (prawne, podatkowe, biurokratyczne, administracyjne), przedsiębiorcy zapytani co byłoby istotnym ułatwieniem w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce, wymieniają przede wszystkim: wprowadzenie jednolitej interpretacji wszelkich przepisów podatkowych obniżenie wysokości pozapłacowych kosztów zatrudnienia oraz liczby składowych pozapłacowych kosztów zatrudnienia

4 integracja podatków oraz składek do ZUS i ubezpieczenia zdrowotnego uproszczenie przepisów podatkowych, zwłaszcza dot. VAT wprowadzenie narzędzi umożliwiających skuteczne i szybkie ściąganie należności, w tym wsparcie windykacji należności przez Urzędy Skarbowe większa elastyczność przepisów prawa pracy nowy Kodeks pracy ograniczenie uprzywilejowanej pozycji urzędników wobec przedsiębiorców, m.in. poprzez realne karanie za błędne/szkodliwe decyzje, wprowadzenie obligatoryjnych terminów na podjęcie decyzji brak zmian w przepisach podatkowych w okresie dłuższym niż 2 lata pełna elektronizacja usług administracji publicznej ograniczenie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez samorządy, które tworzą monopole i eliminują rynkową konkurencję wprowadzenie systemu ulg i preferencji promujących uczciwych i efektywnych przedsiębiorców * Badanie przeprowadzone w sierpniu wśród 2000 przedsiębiorców-członków BCC. Jego wyniki zostaną przedstawione wicepremierowi, ministrowi rozwoju Mateuszowi Morawieckiemu. Marek Goliszewski prezes BCC, przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC tel biuro@bcc.org.pl Emil Muciński rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC tel , emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl WYNIKI BADAŃ 1. Jak z punktu widzenia Pana/Pani firmy zmieniły się warunki prowadzenia działalności gospodarczej w minionych 2 latach? 40,5% - nie zmieniły się 33,3% - pogorszyły się w umiarkowanym stopniu 14,3% - poprawiły się w umiarkowanym stopniu 9,5% - pogorszyły się znacznie 2,4% - poprawiły się znacznie 2. Które z wymienionych poniżej barier w obszarze systemu podatkowy najbardziej utrudniają Panu/Pani prowadzenie działalności gospodarczej? 64,2% - Przepisy prawa podatkowego, poziom ich skomplikowania, brak spójności 57,1% - Brak ujednoliconej interpretacji przepisów podatkowych 45,2% - Częstotliwość zmiany przepisów prawa podatkowego 40,5% - Podwójne opodatkowanie, np. opodatkowanie zysku sp. z o.o. i jego wypłaty w formie dywidendy; konieczność odprowadzania podwójnej składki ZUS jeśli ktoś pracuje na etacie i jednocześnie prowadzi firmę

5 35,7% - Zbyt duży katalog wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów 31% - Sposób rozstrzygania wątpliwości w przepisach podatkowych 28,6% - Ograniczenie odliczenia VAT przy zakupie samochodu osobowego i paliwa 23,8% - Nierówne traktowanie przedsiębiorców ze względu na formę organizacyjną 21,4% - Proces odzyskiwania VAT od nieuregulowanych faktur 19% - Zbyt duże kompetencje urzędników skarbowych 14,3% - Brak stałych terminów wprowadzania w życie zmian przepisów prawa podatkowego 14,3% - Wysokość podatków lokalnych 9,5% - Struktura i sposób działania administracji podatkowej 9,5% - Zasady rozliczania w kosztach wydatków na budowanie relacji z klientami i kontrahentami 7,1% - System odpisów i ulg podatkowych (np. odpisy na innowacje i rozwój) 4,8% - Zbyt małe możliwości odliczenia od dochodu wydatków na innowacje w firmie 2,4% - Czas oczekiwania na zwrot nadwyżki VAT 2,4% - Wymogi stawiane przedsiębiorcom chcącym skorzystać z tzw. kredytu podatkowego (konieczność zatrudniania 5 pracowników) 3. Które z wymienionych poniżej barier w obszarze prawa pracy najbardziej utrudniają Panu/Pani prowadzenie działalności gospodarczej? 78,6% - Wysokość pozapłacowych kosztów zatrudnienia 61,9% - Nieelastyczne przepisy kodeksu pracy 42,9% - Wysokość kosztów zwalniania pracownika z przyczyn zakładu pracy 40,5% - Konieczność zapłaty składek ZUS w sytuacji, gdy firma nie generuje przychodu 33,3% - Organizacja systemu ochrony zdrowia 31% - Przywileje emerytalne (np. dla górników, mundurowych) 23,8% - Wysokość płacy minimalnej (1850 zł) 23,8% - Zmiany dotyczące OFE, brak zachęt do oszczędzania na emeryturę w III filarze 16,7% - Brak reformy KRUS 11,9% - Brak lub niewystarczające ułatwienia w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 11,9% - Reprezentacja pracownicza, związki zawodowe 2,4% - Organizacja systemu rentowego 4. Które z wymienionych poniżej barier instytucjonalnych/regulacyjnych najbardziej utrudniają Panu/Pani prowadzenie działalności gospodarczej? 69,1% - Biurokracja, obowiązki sprawozdawcze wobec instytucji państwowych (GUS, ZUS, US) 66,7% - Przewlekłe postępowania sądowe 61,3% - Praktyki instytucji kontrolnych (kontrola całej branży, znajdowanie uchybień jako cel kontroli, kontrola jako efekt czyjejś skargi itp.) 58,4% - Liczba i czas trwania kontroli w firmach 54,8% - Ograniczona odpowiedzialność urzędników za podejmowane decyzje administracyjne 50% - Istniejąca możliwość interpretacji przez urzędników przepisów prawa 48,9% - Procedury uzyskiwania różnych zezwoleń i licencji 42,9% - Procedury ściągania należności od dłużników

6 42,9% - Niekompetencja sędziów, prokuratorów i biegłych decydujących w sprawach gospodarczych 19% - Niedostateczna deregulacja przepisów gospodarczych 16,7% - Ograniczone możliwości elektronicznych usług administracji publicznej 5. Które z wymienionych poniżej innych barier utrudniają Panu/Pani prowadzenie działalności gospodarczej? 54,8% - Niedostosowanie systemu edukacji zawodowej do potrzeb pracodawców 47,6% - Utrudniony dostęp do źródeł finansowania (wysoki koszt kredytu i wymagania zabezpieczające ze strony banków) 42,9% - Exodus młodych ludzi na Zachód 42,9% - Brak jednolitej reprezentacji biznesu wobec władz 38,1% - Słabo rozwinięte instytucje otoczenia/wsparcia biznesu 28,6% - Przepisy ustawy o ochronie danych osobowych (kontrola GIODO) 26,2% - Niski poziom inwestycji publicznych 26,2% - Korupcja urzędników 14,3% - Zbyt małe wydatki na badania i rozwój 11,9% - Słaby system promocji eksportu 9,5% - Dostęp do informacji, np. baz danych Metryczka podstawowe informacje o firmie 1. Ile osób jest zatrudnionych w firmie? 31,6% od 50 do 249 pracowników 31,6% od 10 do 49 pracowników 18,4% od 250 do 999 pracowników 15,8% od 1 do 9 pracowników 2,6% powyżej 1000 pracowników 2. W jakiej branży działa firma? 46,1 usługi 15,4% budownictwo 12,8% przemysł 12,8% handel 10,3% inne, niewymienione branże 2,6% produkcja Business Centre Club istnieje od 1991 roku. Liczba członków Grupy BCC składającej się z Klubu BCC, Związku Pracodawców BCC, konfederacji pracodawców BCC i Studenckiego Forum BCC wynosi ok Wśród członków BCC znajdują się największe korporacje krajowe i zagraniczne. Członkami Klubu są także uczelnie wyższe, wydawnictwa, szpitale, prawnicy, dziennikarze, naukowcy, lekarze, wojskowi i studenci. BCC koncentruje się na działaniach na rzecz rozwoju gospodarki i pomocy przedsiębiorcom. BCC jest członkiem Komisji Trójstronnej. Działa w 250 miastach i 24 lożach regionalnych na terenie całej Polski. Koordynatorem wszystkich działań BCC jest Marek Goliszewski. Kontakty prasowe: Więcej: oraz: