Wymagania jako ciowe dla warzyw i owoców w Unii Europejskiej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wymagania jako ciowe dla warzyw i owoców w Unii Europejskiej"

Transkrypt

1 Wymagania jako ciowe dla warzyw i owoców w Unii Europejskiej Zeszyt szkoleniowy: Standardy jako ci Marcel van der Voort, Viera Bari i ová, Marek Dandar, Maria Grzegorzewska, Herman Schoorlemmer, Csaba Szabo & Krzysztof Zmarlick EU Access report 06 January 2007

2 2006 Lelystad, Applied Plant Research (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving BV) Wszelkie prawa zastrze one. adna cz niniejszej publikacji nie mo e by przedrukowywana, kopiowana jak kolwiek technik ani przechowywana w komputerze bez pisemnej zgody Applied Plant Research. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving nie ponosi odpowiedzialno ci za zniszczenia i szkody wynik e z zastosowania danych z niniejszej publikacji Publikacja jest dost pna dla cz onków projektu. Projekt jest finansowany przez Holenderskie Ministerstwo Rolnictwa, rodowiska i Jako ci ywno ci. Projekt jest cz ci programu Zrównowa enie i konkurencyjno dostaw na rynek artyku ów rolnych w krajach przed i po wst pieniu do Unii Europejskiej (EU Access). Nr projektu Applied Plant Research Research Unit Arable Farming and Vegetable Production Address : Edelhertweg 1, Lelystad, The Netherlands : Postbus 430, 8200 AK, Lelystad, The Netherlands Tel : Fax : info.ppo@wur.nl Internet : Applied Plant Research 2

3 Wymagania jako ciowe dla warzyw i owoców w Unii Europejskiej Zarz dzanie jako ci i zapewnienie zdrowej ywno ci - w produkcji i dystrybucji jab ek i cebuli na W grzech, w Polsce, Republice S owacji i w Holandii. Marcel van der Voort, Viera Bari i ová, Marek Dandar, Maria Grzegorzewska, Herman Schoorlemmer, Csaba Szabo, Krzysztof Zmarlicki Applied Plant Research Research Unit Arable Farming and Vegetable Production PPO nr Czerwiec 2006 Applied Plant Research 3

4 Applied Plant Research 4

5 Spis tre ci strona 1 WST P Wprowadzenie do tematu Projekt Qualiman Szkolenie dotycz ce wymaga jako ciowych i standardów handlowych Metody, zak adki i ograniczenia SZKOLENIE JAKO I STANDARDY JAKO CI Wst p Wprowadzenie do standardów jako ci KONTROLA I OCENA SZKOLENIA Szkolenie w Skierniewicach Ocena szkolenia Wnioski i zalecenia EKG/ONZ STANDARD FFV DOTYCZ CY JAKO CI HANDLOWEJ I. Okre lenie produktu II. Postanowienia dotycz ce jako ci A. Wymagania minimalne B. Podzia na klasy jako ci FORMULARZ OCENY Prosimy o wydanie oceny dotycz cej spotkania Bardzo dzi kujemy za wspó prac Applied Plant Research 5

6 Applied Plant Research 6

7 1 Wst p 1.1 Wprowadzenie do tematu Producenci warzyw i owoców w Unii Europejskiej spotykaj si ze wzrastaj cymi wymaganiami dotycz cymi jako ci produktu i systemu produkcji. Towar na rynku musi by wysokiej jako ci oraz musi by sprawdzony pod wzgl dem zdrowotnym wolny od organizmów chorobotwórczych oraz szkodliwych substancji chemicznych i fizycznych. Oczekuje si, aby odpowiedzialno za jako towaru ponosili dostawcy. Zdrowa i dobrej jako ci ywno jest towarem bardzo docenianym w Unii Europejskiej, zarówno przez konsumentów jak i przemys spo ywczy. Znajomo mi dzynarodowych wymaga jako ciowych i cz ste kontrole jako ci daj podstawy do powodzenia na konkurencyjnym rynku produktami rolnymi. Niektóre sieci handlowe wprowadzi y specjalne programy maj ce na celu bezpiecze stwo i wysok jako artyku ów ywno ciowych. Programy odnosz si zarówno do produktu finalnego jak i procesu produkcji i obrotu. Zapewnienie wysokiej jako ci i bezpiecze stwa produktów spo ywczych nie jest jednak tylko spraw programów i systemów ale tak e zale y od wiadomo ci, nastawienia, wiedzy i organizacji na ka dym etapie produkcji. 1.2 Projekt Qualiman Holenderskie Ministerstwo Rolnictwa, rodowiska i Bezpiecze stwa ywno ci rozpocz o program Zrównowa enie i konkurencyjno dostaw na rynek artyku ów rolnych w krajach przed i po wst pieniu do Unii Europejskiej, w skrócie nazwany EU Access. Uczestnicy pierwszego spotkania Produkcja warzyw i owoców w krajach rozwijaj cych si Unii Europejskiej - konsekwencje dla polityki i nauki zebrali si w Pradze, w pa dzierniku 2002 roku. Na spotkaniu zwrócono uwag na konieczno wprowadzenia w nowo wst puj cych pa stwach do Unii Europejskiej Systemów Zarz dzania Jako ci (Stallen i Everaarts, 2002). W 2004 roku rozpocz to projekt Qualiman. Celem projektu jest wprowadzenie zasad produkcji zdrowej ywno ci i ujednolicenie Systemów Zarz dzania Jako ci w produkcji warzyw i owoców w krajach wst puj cych do Unii Europejskiej. W latach 2004/2005 przeprowadzono krótk analiz dotycz c zarz dzania jako ci i bezpiecze stwa ywno ci w produkcji jab ek i cebuli na W grzech, w Polsce, Republice S owacji i w Holandii. Producenci owoców i warzyw z pa stw nowo przyj tych do Unii Europejskiej, spotykaj si z rozlicznymi nowymi wymaganiami stawianymi przez handel. S to mi dzy innymi: odpowiedzialno za produkt, przejrzysto produkcji (General Food Law) oraz konieczno wprowadzenia ujednoliconych w ca ej UE standardów jako ci. Inna zmiana to ci g y wzrost sprzeda y wie ych owoców i warzyw w supermarketach kosztem otwartego rynku. Supermarkety wymagaj od dostawców pewno ci i terminowo ci dostaw, towaru jednolitej jako ci i bezpiecznego dla zdrowia konsumenta oraz zapewnienia mo liwo ci ledzenia metody produkcji. Przez wprowadzenie Systemu Zarz dzania Jako ci producent powinien by w stanie sprosta wymaganiom stawianym przez supermarkety. W ramach projektu zrealizowano dwa tematy: jeden dotyczy standardów jako ci na produkty rolnicze, drugi natomiast systemu zarz dzania jako ci (Eurep GAP). Celem pierwszego tematu jest poszerzanie wiedzy w ród producentów o wymaganiach jako ciowych w Unii Europejskiej. Drugi temat jest nastawiony na podwy szenie wiadomo ci w ród producentów o konieczno ci wprowadzenia QMS (systemu zarz dzania jako ci ). W ramach tego tematu przewidziano organizowanie spotka o charakterze informacyjnym z mo liwo ci ustosunkowania si do zg oszonych zastrze e oraz wymiany uwag z producentami którzy ju wprowadzaj QMS w swoich gospodarstwach lub firmach. Na spotkaniach nie przewidziano certyfikacji gospodarstw. Applied Plant Research 7

8 1.3 Szkolenie dotycz ce wymaga jako ciowych i standardów handlowych Szkolenie mia o na celu przekazanie informacji o wymaganiach jako ciowych w danym kraju i porównanie ich z wymaganiami w Unii Europejskiej. Szkolenie by o prowadzone z grup producentów cebuli i mia o wskaza drog jak wprowadza za o enia UE w ycie. Producenci otrzymali materia y do wykorzystania we w asnych gospodarstwach. Szkolenie zorganizowano celem podniesienia wiadomo ci i wiedzy w ród producentów o wymaganiach jako ciowych. Poni szy zeszyt szkoleniowy mo e by uznany jako wydanie szkoleniowe dla wszystkich zajmuj cych si standardami jako ci. Zeszyt zawiera informacje dla producentów o wymaganiach jako ciowych artyku ów rolno spo ywczych zgodnie ze standardami jako ci Metody, zak adki i ograniczenia Zeszyt szkoleniowy by u ywany podczas spotkania z grup polskich producentów cebuli, które odby o si w Instytucie Warzywnictwa w Skierniewicach, Polska, 21 marca 2006 r. W zeszycie zawarte s wszystkie punkty, które realizowano w ramach programu spotkania. G ówne prezentacje dotyczy y: wzrostu produkcji cebuli i organizacji handlu w wiecie, standardów jako ci, dzia alno ci G ównego Inspektoratu Jako ci Handlowej Artyku ów Rolno-Spo ywczych. Dodatkowo przeprowadzono ocen spotkania w której uczestnicy odpowiedzieli na pytanie w jakim stopniu przygotowane materia y (prezentacje, zeszyt szkoleniowy) spe ni y ich oczekiwania. W drugim rozdziale niniejszego zeszytu opisane jest szkolenie przeprowadzone w Polsce, które rozpocz o si od wprowadzenia do tematu. Drugi paragraf zawiera ogólne informacje o produkcji i handlu cebuli w kraju i na wiecie. Rosn cy handel mi dzynarodowy wskazuje jak wa ne s standardy jako ci. Definicje oraz podstawowe informacje o jako ci i standardach handlowych w Unii Europejskiej s przedstawione w trzecim paragrafie drugiego rozdzia u. Jako handlowa jest oceniana podczas kontroli zgodnie ze standardami jako ci. Kontrola jest wykonywana przez pa stwow inspekcj, co jest wyja nione w czwartym paragrafie. Ocen poziomu spotkania i materia ów szkoleniowych oraz dyskusje podano w rozdziale czwartym. Zeszyt szkoleniowy zawiera tylko podstawowe informacje i nie ma gwarancji, e wszystkie dane s aktualne. Zmiany i ulepszenia s procesem ci g ym: standardy s aktem prawnym i ulegaj ci g ym zmianom. Doradza si u ytkownikom tego zeszytu, aby opierali si na ostatniej, opublikowanej wersji Standardów Jako ci. Applied Plant Research 8

9 2 Szkolenie jako i standardy jako ci W poni szym paragrafie podane s slajdy i opisy do prezentacji o jako ci i standardach jako ci. Prezentacja przeznaczona jest dla producentów owoców i warzyw z pa stw nowo przyj tych do Unii Europejskiej. W prezentacji zawarte s tylko podstawowe informacje, które maj da odpowiedz dlaczego i jak. Zeszyt mo e by u ywany przez osoby prowadz ce szkolenie, ekspertów i tych którzy s zainteresowani tematem Wst p Wed ug powy szego slajdu, na pocz tku zebrani przedstawiaj si kolejno a nast pnie odpowiadaj co ju wiedz o standardach jako ci i czy ju zacz li je wdra a we w asnych gospodarstwach. Daje to mo liwo do wzajemnego zapoznania si zebranych. W trzecim punkcie jest pytanie czego producenci oczekuj na szkoleniu. Powinna by przewidziana mo liwo wprowadzenia zmian w programie celem dostosowania si do oczekiwa producentów 2.2 Wprowadzenie do standardów jako ci Ta cz prezentacji polega na udzieleniu odpowiedzi na nast puj ce pytania 1. Co to jest jako (definicja)? 2. W jaki sposób jako (ogólna) odnosi si do jako ci produktu? 3. Dlaczego wa ne jest zapewnienie jako ci? 4. W jakim celu powsta y standardy jako ci? 5. Sk d pochodz standardy jako ci? 6. W jakim celu powsta y unijne standardy handlowe? 7. Dlaczego wprowadza si standardy jako ci? Wnikliwe odpowiedzi na powy sze pytania powinny przyczyni si do poszerzenia wiedzy i poprawy zrozumienia potrzeby wprowadzenia standardów jako ci Applied Plant Research 9

10 Prezentacja zaczyna si od zaj praktycznych (Schoorlemmer, 2003) Sposób przeprowadzenia zaj : Podzieli zebranych na grupy po trzy osoby. Jedna osoba z grupy wybiera jedn rzecz (na przyk ad co z odzie y lub zegarek, teczk ) i t umaczy dlaczego ten produkt wed ug niej jest dobry. Ca a grupa natomiast opisuje produkt na kartce. Nast pnie kartki s zbierane i jest dyskutowana ich tre. Osoba prowadz ca powinna pozwoli aby ka da grupa mog a przedstawi swoj wybran rzecz. Celowym jest prowadzenie dyskusji w szerokim kontek cie uwzgl dniaj c ró ne definicje jako ci. Funkcjonuje kilka definicji jako ci. Jako jest traktowana w ró ny sposób przez ludzi (w tym ekspertów), co pokazuje nast pny slajd. Applied Plant Research 10

11 (Schoorlemmer, 2003) wiczenia wykaza y, e w ró ny sposób pojmowana jest jako. Dla jednej osoby zegarek jest wtedy dobry gdy pokazuje dok adny czas, natomiast dla innej gdy adnie si prezentuje i jest wykonany z odpowiedniego materia u W literaturze mo na spotka ró ne definicje jako ci. Jako jest definiowana w odniesieniu do warto ci ((Abbott, 1955; Feigenbaum, 1951), zgodno ci ze specyfikacj (Gilmore, 1974; Levitt, 1972), zgodno ci z oczekiwaniami (Crosby, 1979) u ytkowo ci (Juran, 1974, 1988), braku wad (Taguchi, cytowany przez Ross, 1989) stopnia zaspokajania oczekiwa konsumentów (Gr nroos,1983; Parasuraman, Zeithami & Berry, 1985). Ocena jako ci danego przedmiotu zale y od czasu i sytuacji nie powinno si mierzy wszystkiego jedn miar (Reeves, 1994). Mi dzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) podaje najbardziej popularn i prawdopodobnie jedyn definicj jako ci honorowan przez ludzi z ró nych kontynentów, z ró nych dziedzin jak: polityków, ludzi przemys u, naukowców. Definicja jako ci jest nast puj ca: Ogó cech danego produktu lub us ugi wiadcz cych o zdolno ci do zaspokojenia wszelkich oczekiwa stawianych przez konsumentów tym produktom (ISO 8402) (Becker, 2000). Dyskusja dotycz ca definicji jako ci jest ci gle otwarta, jakkolwiek ogólnie akceptowana konkluzja jest nast puj ca: Applied Plant Research 11

12 (Schoorlemmer, 2003) Je li konsument jest usatysfakcjonowany z zakupu danego towaru, wróci i zakupi jeszcze wi cej. Je li nie jest usatysfakcjonowany, wi cej nie wraca. Wzajemna relacja pomi dzy jako ci ogóln a jako ci produktu mo e by wyja niona w oparciu o poj cie ogólne zarz dzanie jako ci. Podane wcze niej definicje jako ci odnosz si w a nie do tego poj cia (ogólne zarz dzania jako ci ). Unijne Standardy Handlowe (standardy jako ci) odnosz si natomiast tylko do jako ci produktu i stanowi cz jako ci ogólnej. Jako ogólna nie zale y tylko od produktu, ale tak e od poziomu us ugi, komunikacji, wiarygodno ci. Wa nym czynniki jest równie postrzeganie jako ci przez klientów. (Jongen, 1998) Bezpiecze stwo produktu dla zdrowia cz owieka jest cz ci jako ci produktu. Jako produktu to co wi cej ni tylko to, e produkt jest bezpieczny. Ten element jako ci (produkt bezpieczny) nie b dzie omawiany w niniejszej prezentacji. Wymagania dotycz ce bezpiecze stwa produktów, stawiane producentom w Unii Europejskiej s przedstawione w General Food Law of the EU. Applied Plant Research 12

13 W opracowanym dokumencie skupiono si na jako ci produktu, natomiast problem produkt bezpieczny pomini to. (Meza,2005) Oceniaj c jako owoców i warzyw, oprócz produkt bezpieczny, bierze si pod uwag ich cechy zewn trzne i wewn trzne. Przed zakupem owoców i warzyw na rynku, konsument ocenia zewn trzne cechy jak: czysto, kolor, wie o, kszta t, opakowanie i ogóln prezentacj. Nowe technologie i przepisy (standardy) pozwalaj na sprawdzenie wewn trznych cech produktu. (Schoorlemmer, 2003) Coraz wi ksze znaczenie zapewnienia jako ci ma zwi zek z globalizacj i powstaniem mi dzynarodowych sieci handlowych. Te zmiany doprowadzi y do ustanowienia przepisów prawnych odnosz cych si do jako ci produktu Applied Plant Research 13

14 (Meza, 2005) Zmiany w handlu mi dzynarodowym doprowadzi y do sytuacji, e teraz mamy rynek konsumencki. Oczekiwania konsumenta odgrywaj wiod c rol na rynku. To konsument okre la jaki ma by produkt, jego jako i wymagania dotycz ce bezpiecze stwa. Mi dzynarodowe sieci handlowe wspó pracuj ze sob i obecnie nie ma wi kszego problemu ze sprowadzeniem towaru z odleg ych miejsc na wiecie do lokalnych sklepów. Obecnie taki sam produkt mo na kupi zarówno na lokalnym rynku w ma ym mie cie jak i w centrum Europy. Mi dzynarodowy rynek tworzy swoje w asne standardy. Na przyk ad: brak norm dotycz cych bezpiecze stwa produktu w sieci ywno ciowej spowodowa o wspó prac sieci handlowych z ca ej Europy i powo anie systemu Eurep GAP. Nowe technologie pozwalaj na nowe sposoby sprawdzania jako ci. Ci gle jednak d y si do udoskonalania sposobów pozwalaj cych na wnikliw ocen cech wewn trznych (niewidocznych go ym okiem) produktów spo ywczych. Nowa sytuacja na rynku wp ywa na zmiany sposobów produkcji w rolnictwie i ogrodnictwie. (Schoorlemmer, 2003) Applied Plant Research 14

15 Zmiany dotycz ce zaopatrzenia rynku w ywno wp yn y na reakcj przemys u spowodowan konieczno ci dostosowania si do oczekiwa konsumenta. Jak ju wspomniano, konsument ma wi ksze mo liwo ci kontroli i tym samym wi kszy wp yw na nap dzanie rynku. Na rynku panuje du a konkurencja i dlatego wi kszy zbyt obserwuje si na towar wysokiej jako ci, odpowiednio prezentowany i z odpowiedni obs ug (warto dodana). Inna zmiana w zaopatrzeniu rynku dotyczy tzw masowej indywidualizacji. Konsumenci nie chc kupowa takich samych kurtek, spodni czy samochodów. Wcze niej T-Ford by sprzedawany tylko w kolorze czarnym. Dzisiaj konsumenci maj mo liwo ci swobodnego wyboru koloru swego samochodu. Taka sama sytuacja dotyczy innych produktów. Funkcjonowanie mi dzynarodowych sieci handlowych (ICT) oraz rozwój rodków transportu powoduj, e ci sami handlowcy dzia aj w ró nych, cz sto odleg ych zak tkach wiata. W wyniku tego towar z ca ego wiata sta si dost pny i zarówno w Afryce jak i Azji mo na znale takie same produkty. Bezpiecze stwo consumentów wymaga o równie zmian w ustawodawstwie. Obecnie producenci s odpowiedzialni za produkty które znajduj si w sprzeda y i powinni dba o kontrol procesu produkcji ze szczególnym uwzgl dnieniem miejsc newralgicznych Za zaniedbania i niedopatrzenia nak adane s kary. Ochrona rodowiska staje si spraw coraz bardziej wa n. Konsumenci s coraz bardziej wiadomi, e poprzez swoje zakupy wywieraj wp yw na rodowisko. Produkcja powinna odbywa si w warunkach przyjaznych dla rodowiska. Odpowiedzi na ten problem jest zmiana sposobu produkcji i wi ksza wspó praca pomi dzy poszczególnymi ogniwami produkcji. (Schoorlemmer, 2003) Supermarkety w pa stwach rozwijaj cych si spotykaj si z podobnymi problemami. Jednym z nich jest zawodno dostaw (zdarza si, e w ogóle zabraknie towaru lub dostawa jest nie na czas). Supermarkety musz wspó pracowa z licznymi dostawcami np. cebuli, co zwi ksza koszty operacyjne (supermarkety potrzebuj towaru w du ych ilo ciach co cz sto przekracza mo liwo ci jednego producenta). Jako produktu (warzyw) jest cz sto niewyrównana a tylko sporadycznie wykonuje si kontrole jako ci. Supermarkety nie dysponuj informacj w jaki sposób warzywa by y uprawiane. W a nie brak mo liwo ci odtworzenia metody produkcji spowodowa o utworzenie systemu Eurep GAP, co ma by gwarancj, e produkt który znalaz si w sprzeda y jest bezpieczny dla zdrowia konsumenta. W krajach rozwijaj cych si system Eurep GAP jest bardzo wolno wprowadzany do produkcji owoców i warzyw. Je li dany produkt (cebula) przekracza maksymalny poziom pozosta o ci chemicznych (MRL) jest bardzo ci ko a praktycznie nie ma mo liwo ci zlokalizowania gdzie nieprawid owo zosta a pope niona. Detali ci wymagaj od producentów wiadectw pozwolenia na dostaw. Producenci s zobowi zani Applied Plant Research 15

16 spe ni wszystkie warunki stawiane im przez detalistów, a mianowicie: - pewno dostaw (dostawy na czas, w odpowiedniej ilo ci i odpowiedniej jako ci), - terminowo dostaw (dostawa w najbardziej odpowiednim dla detalisty czasie bowiem sk adowanie du ych zapasów w sklepie jest kosztowne), - dyspozycyjno przez ca y rok (konsumenci oczekuj, e towar b dzie dost pny przez ca y rok a nie tylko w sezonie zbiorów), - ró norodno, wie o i bezpiecze stwo towaru (powinna by du a ró norodno owoców i warzyw). Warzywa powinny by wie e i bezpieczne dla zdrowia cz owieka tzn. wolne od zanieczyszcze mikrobiologicznych (choroby), chemicznych (pestycydy, nawozy), fizycznych (szk o, drewno). (Schoorlemmer, 2004) Wszystkie zmiany w przepisach dotycz cych dostaw warzyw na rynek s przekazywane producentom w formie broszur, ulotek, doniesie internetowych. Rola super i hiper marketów w pa stwach rozwijaj cych si ci gle ro nie. Sklepy te zakupuj towar w du ych ilo ciach i najcz ciej pojedynczy producent nie jest w stanie sprosta wymaganiom i dostarcza towar w odpowiedniej ilo ci i jako. Reakcj na t sytuacj jest zrzeszanie si producentów w Grupy Producenckie (PO). Coraz wi ksza jest wiedza i wiadomo konsumentów o jako ci produktu i jego bezpiecze stwie dla zdrowia cz owieka. Skandale na rynku ywno ciowym s zwykle nag a niane przez media i szkodz reputacji firm a nawet pa stw. Ogólnie stwierdza si, e aktywna postawa poszczególnych ogniw od producenta do konsumenta w a cuchu produkcji, daje pozytywny efekt w poprawie sytuacji na rynku. Applied Plant Research 16

17 (Meza, 2005) Na rynku o zasi gu lokalnym funkcjonuje ró norodno standardów jako ci. Poszczególne pa stwa stosuj normy krajowe w handlu z krajami s siednimi. Przy rosn cym handlu mi dzynarodowym (sieci supermarketów) ró nice pomi dzy normami jako ci w poszczególnych krajach sta y si barier w rozwoju tego handlu. Reakcj na zaistnia sytuacj by o opracowanie mi dzynarodowych standardów jako ci. W dobie globalizacji standardy jako ci zyskuj coraz wi ksze znaczenie w regulacji handlu mi dzynarodowego. (Meza, 2005) Mi dzynarodowe standardy jako ci zosta y ustalone celem usuni cia barier wynikaj cych ze stosowania krajowych norm jako ci. Mi dzynarodowe standardy s jednakowe w ka dym pa stwie, czyli wymagania jako ciowe dla Klasy I s takie same we wszystkich pa stwach. Stwarza to równe szanse dla poszczególnych pa stw na rynku. Europejska Komisja Gospodarcza Narodów Zjednoczonych (UN ECE) ustali a standardy jako ci w celu poprawy handlu pomi dzy pa stwami, szczególnie w ramach Unii Europejskiej. Standardy UN Applied Plant Research 17

18 ECE s respektowane przez wiele ró nych instytucji jako wytyczne dla handlu. (Meza, 2005) Standardy UN ECE s respektowane przez poszczególne rz dy pa stw nale cych do Unii Europejskiej, przez Organizacj Wy ywienia i Rolnictwa Narodów Zjednoczonych (FAO), wiatow Organizacj Zdrowia (WHO), przez Komisj Kodeksu ywno ciowego (Codex Alimentarius) oraz Organizacj Wspó pracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Europejskie i mi dzynarodowe standardy zosta y opracowane w formie broszur dost pnych dla zainteresowanych. (Meza, 2005) Europejska Komisja Gospodarcza Narodów Zjednoczonych zrzesza pa stwa z Ameryli Pó nocnej, Azji i Europy. Wszystkie te pa stwa bra y czynny udzia przy tworzeniu mi dzynarodowych standardów jako ci i stosuj je w handlu mi dzynarodowym. Applied Plant Research 18

19 (Meza, 2005) UN ECE wprowadzi a w ycie standardy dla ró nych produktów spo ywczych. Na powy szym slajdzie wymienione s produkty na które obowi zuj standardy mi dzynarodowe. Dlaczego w UE standardy jako ci uznane s jako wa ne akty prawne? Unijne przepisy dotycz ce owoców i warzyw odnosz si do czterech podstawowych zagadnie : ró norodno ci produkcji, podatno ci na szybkie psucie si, potrzebie poprawy jako ci produktów i usprawnienia rynku (UE, 2003). Przestrzeganie unijnych standardów jako ci pozwala na redukcj kosztów transakcji czyli warto ci dodanej. Poza tym mo liwe jest uproszczenie procedur administracyjnych, skrócenie czasu dostawy, obni enie kosztów administracyjnych w handlu w ramach Unii Europejskiej, jak równie z krajami nie nale cymi do UE. Krajowe kontrole mog skoncentrowa si na towarach w stosunku do których nie ma gwarancji ich wysokiej jako ci. Unia Europejska przej a standardy jako ci od UN ECE. Te standardy jako ci nazywane s Applied Plant Research 19

20 standardami handlowymi. Europejskie Standardy Handlowe s identyczne do standardów UN ECE. UE stosuje polityk maj c na celu utrzymywanie wolnego handlu wewn trz Unii a tak e z niektórymi, innymi krajami. Ta polityka ma na celu obni enie kosztów transakcji. (Meza, 2003) Unijne Standardy Handlowe pozwalaj na zakup owoców i warzyw bez wczesniejszeej wizualnej prezentacji produktu. Standardy pozwalaj na dostawy towaru o okre lonej cenie w zale no ci od klasy jako ci towaru (Klasa I, Klasa II). Unijne Standardy Handlowe odnosz si do jako ci, dorodno ci, opakowania i ogólnej prezentacji. Dlaczego producenci powinni wprowadza standardy jako ci we w asnych gospodarstwach? Pierwszym powodem jest przestrzeganie krajowego i europejskiego prawodawstwa. Wprowadzenie Unijnych Standardów Handlowych jest obowi zkowe w przypadku produkcji towaru na eksport. Standardy pozwalaj producentom na atwiejszy dost p do rynku mi dzynarodowego, poniewa Applied Plant Research 20

21 obowi zuj takie same wymagania równie w innych pa stwach. Jako produktu w jednym pa stwie nie powinna ust powa jako ci w innym pa stwie. Dobra jako mo e by sposobem do uzyskania dobrej pozycji na rynku (pomi dzy innymi producentami). Produkt wysokiej jako ci wyró nia producenta na tle innych producentów. Rozwój handlu mi dzynarodowego spowodowa powstanie standardów handlowych, których znaczenie ci gle ro nie w ród producentów na ca ym wiecie. Standardy mi dzynarodowe to nie tylko wymagania, ale równie wi ksze mo liwo ci dla producentów. Swobodny dost p do rynku globalnego mo e by skutkiem zastosowania standardów handlowych. Jako produktu jest tylko cz ci ogólnej jako ci. Bezpiecze stwo dla zdrowia cz owieka i wymagania w stosunku do firmy jak odpowiedzialno, elastyczno i certyfikacja wchodz tak e w sk ad ogólnie poj tej jako ci. OECD wyda o specjalne broszury zawieraj ce standardy jako ci dla owoców i warzyw. Standardy UN ECE s stosowane równie jako Unijne Standardy Handlowe. Poszczególne pa stwa Unii Europejskiej powo a y inspekcje do kontroli przestrzegania standardów na rynku. Kontrole jako ciowe s potrzebne by potwierdzi, e standardy s stosowane, bowiem bez kontroli standardy staj si zb dne i przestarza e. Applied Plant Research 21

22 Uczestnicy powinni znów podzieli si na ma e grupki. Ka da grupa otrzyma arkusz do wpisania definicji dla cebuli - Klasy I Klasy II. Uczestnicy otrzymaj puste egzemplarze UN ECE standardów jako ci. Wype nione kartki zostan zebrane i pos u do dyskusji po prezentacji przedstawiciela Inspekcji Jako ci. Pusty egzemplarz UN ECE standardu jako ci jest za czony do tego zeszytu. Na tych wiczeniach uczestnicy opracowuj swoje standardy jako ci. Nast pnie po prezentacji przedstawiciela Inspekcji Jako ci, uczestnicy sprawdz na ile ich opis Klasy I i Klasy II odpowiada klasyfikacji podanej przez Inspektora Jako ci. Applied Plant Research 22

23 3 KONTROLA I OCENA SZKOLENIA Wielu producentów ze S owacji, Polski i W gier nie ma dostatecznej wiedzy o standardach jako ci. Niektórzy z nich produkowali do tej pory warzywa i owoce tylko na lokalny, otwarty rynek. Na rynku lokalnym standardy jako ci nie odgrywaj wi kszego znaczenia ze wzgl du na bezpo redni kontakt producenta z konsumentem. Rola rynków lokalnych zmniejsza si na rzecz mi dzynarodowego handlu i zwi kszaj cej si liczby supermarketów. Przejrzyste standardy jako ci i umiej tne ich u ywanie jest niezb dne do zapewnienia sprawno ci dostaw i do wzrostu konkurencyjno ci na rynku. Celem tego projektu jest poszerzenie wiedzy w ród producentów o wymaganiach jako ciowych w Unii Europejskiej. Zosta y przygotowane specjalne materia y zawieraj ce ogólne informacje o jako ci, o mi dzynarodowych standardach jako ci oraz o prawodawstwie w Unii Europejskiej. Przydatno materia ów zostanie sprawdzona na spotkaniu z grup producentów. Materia y s przeznaczone dla osób prowadz cych spotkania z producentami. Pytania, na które nale y odpowiedzie aby dokona oceny prezentacji i wicze praktycznych: Czy materia y zawieraj wszystkie potrzebne elementy do przeprowadzenia szkolenia? Jaki jest stosunek producentów i osób prowadz cych szkolenia do wymaga jako ciowych? Co w materia ach uczestnicy oceniaj pozytywnie a co negatywnie? Czy materia y s pomocne w u wiadomieniu i poszerzeniu wiedzy o wymaganiach jako ciowych? Na ile materia y szkoleniowe s przydatne dla poszczególnych producentów, w zale no ci od rodzaju produkcji? Na ile materia y s pomocne dla osób prowadz cych szkolenie? Czy materia y s przydatne dla osób prowadz cych szkolenia w codziennej pracy? Czy metoda sprawdzania i oceny materia ów szkoleniowych jest odpowiednia i pomocna w osi gni ciu zamierzonego celu? 3.1 Szkolenie w Skierniewicach Szkolenie odby o si w Instytucie Warzywnictwa w Skierniewicach, Polska, 21 marca 2006 roku. Program spotkania: Otwarcie spotkania Produkcja cebuli w kraju i na wiecie - Prof. Franciszek Adamicki Jako i standardy jako ci Dr Maria Grzegorzewska Przerwa - obiad Standaryzacja i jako handlowa cebuli w Polsce Agnieszka Michaliszyn (Inspekcja Jako ci Handlowej Artyku ów Rolno-Spo ywczych w Warszawie) Zamkni cie spotkania Szkolenie zosta o przeprowadzone w Sali Seminaryjnej Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach. Na spotkanie przyby o 10 producentów cebuli z ró nych rejonów Polski. Spotkanie by o prowadzone w j zyku polskim, natomiast na slajdach zamieszczony by tekst w j zyku polskim i angielskim. Dzi ki temu slajdy by y zrozumia e przez uczestników polskich, jak równie reprezentanta Applied Plant Research Marcela van der Voort z Holandii. Przedstawiciel z Holandii bra udzia w dyskusji i odpowiada na pytania uczestników spotkania. Uczestnicy otrzymali materia y zawieraj ce informacje do dwóch pierwszych prezentacji oraz broszur Cebula: standardy jako ci handlowej owoców i warzyw. Broszura zawiera unijne standardy jako ci dla cebuli oraz komentarze OECD. Dla przeprowadzenia spotkania przygotowano równie materia y pomocnicze do prezentacji Jako i standardy jako ci. 3.2 Ocena szkolenia Na zako czenie szkolenia uczestnicy otrzymali do wype nienia formularze oceny szkolenia. Applied Plant Research 23

24 Zgodnie z dokonan ocen, spotkanie spe ni o oczekiwania uczestników a prezentacje i wiczenia praktyczne by y na wysokim poziomie i odnosi y si do specyfiki ich gospodarstw. Z dyskusji wynika o, e dla producentów którzy eksportuj cebul nie obce s standardy jako ci oraz systemy zarz dzania jako ci, bowiem odbiorcy stawiaj wymagania aby cebula produkowana by a zgodnie z wymaganiami Eurep-GAP lub podobnymi systemami. Producenci ponadto zwrócili si z pytaniem o mo liwo przeprowadzenia innych szkole dotycz cych Systemów Zarz dzania Jako ci (szczególnie Eurep GAP), uprawy, ochrony i przechowania cebuli, a tak e organizacji handlu mi dzynarodowego. Po zamkni ciu szkolenia odby a si dyskusja w gronie osób przygotowywuj cych spotkanie. Pierwsze wra enie by o pozytywne bowiem wszyscy wyrazili opini, e szkolenie spe ni o oczekiwania tak uczestników jak i prowadz cych. Okaza o si, e producenci ju maj pewn wiedz o standardach jako ci, poniewa eksportuj cebul do innych europejskich pa stw. Prezentacje by y jasne i zrozumia e i ka dy z uczestników otrzyma porcj nowych informacji. Wed ug osobistej oceny prowadz cej spotkanie dr Marii Grzegorzewskiej, wst p i pierwsze wiczenie praktyczne Co to jest jako by o pytaniem zbyt szkolnym i dlatego dwa pierwsze slajdy zosta y omówione przez prowadz c, pomijaj c prace w grupach. Materia y szkoleniowe zosta y ocenione jako przydatne do wykorzystania na nast pnych szkoleniach. Zaproponowano, aby materia y zosta y poszerzone o doniesienia z prezentacji przedstawiciela IJHARS. Frekwencja na spotkaniu nie by a zadowalaj ca, przyby o tylko 10 z 20 zaproszonych producentów. W pierwszym proponowanym terminie (7 lutego 2006r.) spotkanie nie odby o si z powodu choroby jednego z prelegentów. Nast pny termin (w którym spotkanie odby o si ) zbieg si z pocz tkiem sezonu wzmo onych prac w gospodarstwach ogrodniczych. 3.3 Wnioski i zalecenia Wnioski Szkolenie spe ni o oczekiwania uczestników i prowadz cych. Celowym okaza o si zaproszenie na spotkanie osoby reprezentuj cej Inspekcj Kontroli Jako ci z G ównego Inspektoratu Jako ci Handlowej Artyku ów Rolno-Spo ywczych. Szkolenie mia o charakter otwarty na ró ne problemy zwi zane z produkcj cebuli Zalecenia Komentarze OECD w broszurach z unijnymi standardami jako ci powinny by dost pne w formie drukowanej lub elektronicznej w ró nych j zykach. Polska wersja broszury ze standardami jako ci cebuli, zawiera równie komentarze i fotografie, które okaza y si bardzo u yteczna dla producentów (wszyscy obecni otrzymali po jednym egzemplarzu broszury). Widzi si potrzeb przeprowadzenia nast pnych, podobnych szkole, celem dotarcia do wi kszej liczby producentów a szczególnie do tych, którzy produkuj cebul na eksport. Applied Plant Research 24

KAPUSTA. Broszura interpretacyjna do normy handlowej dla kapusty zawartej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1591/87 z dnia 5 czerwca 1987 r.

KAPUSTA. Broszura interpretacyjna do normy handlowej dla kapusty zawartej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1591/87 z dnia 5 czerwca 1987 r. KAPUSTA Broszura interpretacyjna do normy handlowej dla kapusty zawartej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1591/87 z dnia 5 czerwca 1987 r. SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Tekst normy z komentarzem... 4 I.

Bardziej szczegółowo

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Warszawska Giełda Towarowa S.A. KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pile

PROCEDURY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pile Załącznik do Zarządzenia Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy nr 8.2015 z dnia 09.03.2015r. PROCEDURY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pile I. Procedury udzielania zamówień publicznych

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA Z KONTROLI PRAWIDŁOWOŚCI ETYKIETOWANIA OPON POD KĄTEM EFEKTYWNOŚCI PALIWOWEJ I INNYCH ZASADNICZYCH PARAMETRÓW

INFORMACJA Z KONTROLI PRAWIDŁOWOŚCI ETYKIETOWANIA OPON POD KĄTEM EFEKTYWNOŚCI PALIWOWEJ I INNYCH ZASADNICZYCH PARAMETRÓW DIH-83-4( 1)/16/AB INFORMACJA Z KONTROLI PRAWIDŁOWOŚCI ETYKIETOWANIA OPON POD KĄTEM EFEKTYWNOŚCI PALIWOWEJ I INNYCH ZASADNICZYCH PARAMETRÓW Warszawa, 25 luty 2016 r. I. WSTĘP Zgodnie z Planem Kontroli

Bardziej szczegółowo

OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356

OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ

WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy

Bardziej szczegółowo

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r.

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. Zaproszenie do składania informacji dotyczących organizacji szkolenia Spawanie metodą 111 (ręczne spawanie łukowe) i spawanie metodą 311 (spawanie acetylenowo-tlenowe)

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. PROJEKT w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji

Bardziej szczegółowo

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

Dotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi powiatowej 1517K w śegiestowie

Dotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi powiatowej 1517K w śegiestowie Zp.271.14.2014 Muszyna, dnia 03 kwietnia 2014 r. Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna ul. Rynek 31 33-370 Muszyna Dotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php? 1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

Skuteczność i regeneracja 48h albo zwrot pieniędzy

Skuteczność i regeneracja 48h albo zwrot pieniędzy REGULAMIN AKCJI PROMOCYJNEJ Skuteczność i regeneracja 48h albo zwrot pieniędzy 1. ORGANIZATOR, CZAS TRWANIA AKCJI PROMOCYJNEJ, PROGRAM AKCJI 1.1 Organizatorem akcji promocyjnej prowadzonej pod nazwą Skuteczność

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE Legnica, dnia 22.05.2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE na przeprowadzenie audytu zewnętrznego projektu wraz z opracowaniem raportu końcowego audytu w ramach projektu, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / zawarta w dniu. w Szczecinie pomiędzy: Wojewodą Zachodniopomorskim z siedzibą w Szczecinie, Wały Chrobrego 4, zwanym dalej "Zamawiającym" a nr NIP..., nr KRS...,

Bardziej szczegółowo

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE NR 1

ZAPYTANIE OFERTOWE NR 1 dnia 16.03.2016 r. ZAPYTANIE OFERTOWE NR 1 W związku z realizacją w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Tytuł projektu: Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera. Pytanie nr 1 Bardzo prosimy o wyjaśnienie jak postrzegają Państwo możliwość przeliczenia walut obcych na PLN przez Oferenta, który będzie składał ofertę i chciał mieć pewność, iż spełnia warunki dopuszczające

Bardziej szczegółowo

Ogłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 173/2016

Ogłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 173/2016 DATA OGŁOSZENIA: 10 maja 2016 Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Projekt Produkt Lokalny Małopolska Ogłoszenie o zamiarze udzielenia zamówienia nr 173/2016 Tytuł ogłoszenia: Realizacja usług w zakresie

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu obwoźnego) i tymczasowych (jak duże namioty, stragany), a także automatów ulicznych. Zgodnie z art. 61 i 63 ustawy z dnia 25

Bardziej szczegółowo

Komputer i urządzenia z nim współpracujące

Komputer i urządzenia z nim współpracujące Temat 1. Komputer i urządzenia z nim współpracujące Realizacja podstawy programowej 1. 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej

Bardziej szczegółowo

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 15.12.2015 r.

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 15.12.2015 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.12.2015 r. C(2015) 8948 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 15.12.2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013

Bardziej szczegółowo

Regulamin reklamy produktów leczniczych na terenie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Białymstoku

Regulamin reklamy produktów leczniczych na terenie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Białymstoku Regulamin reklamy produktów leczniczych na terenie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Białymstoku 1 1. Niniejszy Regulamin określa zasady prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl 1 z 6 2015-06-09 10:55 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl Szczecin: Usługa szkolenia specjalistycznego pn. Obsługa trudnego

Bardziej szczegółowo

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane

Bardziej szczegółowo

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm. Rozliczenie podatników podatku dochodowego od osób prawnych uzyskujących przychody ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku oraz z innych źródeł Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.

Bardziej szczegółowo

Aneks nr 8 z dnia 24.07.2013 r. do Regulaminu Świadczenia Krajowych Usług Przewozu Drogowego Przesyłek Towarowych przez Raben Polska sp. z o.o.

Aneks nr 8 z dnia 24.07.2013 r. do Regulaminu Świadczenia Krajowych Usług Przewozu Drogowego Przesyłek Towarowych przez Raben Polska sp. z o.o. Aneks nr 8 z dnia 24.07.2013 r. do Regulaminu Świadczenia Krajowych Usług Przewozu Drogowego Przesyłek Towarowych przez Raben Polska sp. z o.o. 1 Z dniem 24 lipca 2013 r. wprowadza się w Regulaminie Świadczenia

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

WYMOGI PRAWNE W PRODUKCJI I OBROCIE ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ I REGIONALNEJ. Produkty regionalne i tradycyjne w świetle wspólnotowego prawa żywnościowego"

WYMOGI PRAWNE W PRODUKCJI I OBROCIE ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ I REGIONALNEJ. Produkty regionalne i tradycyjne w świetle wspólnotowego prawa żywnościowego WYMOGI PRAWNE W PRODUKCJI I OBROCIE ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ I REGIONALNEJ Produkty regionalne i tradycyjne w świetle wspólnotowego prawa żywnościowego" Zgłoszenie wniosku o rejestracjędo Powiatowego Inspektoratu

Bardziej szczegółowo

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania DGW-12

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania DGW-12 Oddział Badań i Certyfikacji w Gdańsku Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania Czynność Imię i nazwisko Data Podpis Opracowała: Jolanta Ochnik 22.02.2010 Sprawdził: Michał Przymanowski

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Załącznik nr 1 do Zarządzenia Wójta Gminy Ułęż nr 21 z dnia 14 maja 2014r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Spis treści Użyte pojęcia i skróty...

Bardziej szczegółowo

1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.

1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt. 1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.) b) produkt i najważniejsze parametry oraz metodyki

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1217/2003 z dnia 4 lipca 2003 r. ustanawiające powszechne specyfikacje dla krajowych programów kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego (Tekst mający znaczenie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR... WZÓR - UMOWA NR... Załącznik nr 4 zawarta w dniu we Wrocławiu pomiędzy: Wrocławskim Zespołem Żłobków z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Fabrycznej 15, 53-609 Wrocław, NIP 894 30 25 414, REGON 021545051,

Bardziej szczegółowo

Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy

Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.knf.gov.pl/o_nas/urzad_komisji/zamowienia_publiczne/zam_pub_pow/index.html Warszawa:

Bardziej szczegółowo

z dnia 6 lutego 2009 r.

z dnia 6 lutego 2009 r. Pieczęć podłuŝna o treści Burmistrz Lądka Zdroju ZARZĄDZENIE NR 19 /09 Burmistrza Lądka Zdroju z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia programu przeprowadzania szkoleń pracowników Urzędu Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

biuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia

biuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl Warszawa: Dostawa materiałów promocyjnych - bidonów Numer ogłoszenia: 108724-2016;

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów

Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów 1 Autor: Aneta Para Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów Jak powiedział Günter Verheugen Członek Komisji Europejskiej, Komisarz ds. przedsiębiorstw i przemysłu Mikroprzedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) Sędzia SN Anna Kozłowska (sprawozdawca) Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

Urządzenie do odprowadzania spalin

Urządzenie do odprowadzania spalin Urządzenie do odprowadzania spalin Nr. Art. 158930 INSTRUKCJA OBSŁUGI Informacje wstępne: Po otrzymaniu urządzenia należy sprawdzić czy opakowanie jest w stanie nienaruszonym. Jeśli po dostarczeniu produktu

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolski Konkurs ROLNIK-FARMER ROKU. XXIII edycja. Ankieta dla Grup Producentów Rolnych

Ogólnopolski Konkurs ROLNIK-FARMER ROKU. XXIII edycja. Ankieta dla Grup Producentów Rolnych Ogólnopolski Konkurs ROLNIK-FARMER ROKU XXIII edycja Ankieta dla Grup Producentów Rolnych ORGANIZATOR: Stowarzyszenie Polski Klub ROLNIK-FARMER ROKU PARTNER KONKURSU: Agencja Nieruchomości Rolnych PATRONAT

Bardziej szczegółowo

Praca za granicą. Emerytura polska czy zagraniczna?

Praca za granicą. Emerytura polska czy zagraniczna? Dolnośląski Wojewódzki Urząd pracy radzi: Praca za granicą. Emerytura polska czy zagraniczna? Często pojawia się pytanie, jaki wpływ na emeryturę ma praca za granicą. Wiele osób, które pracowały w różnych

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:

Bardziej szczegółowo

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń

INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń radiowych oraz wyrobów wykorzystujących energię podlegających

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01

Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 1 Pytanie nr 1: Czy oferta powinna zawierać informację o ewentualnych podwykonawcach usług czy też obowiązek uzyskania od Państwa

Bardziej szczegółowo

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi 1 z 5 2012-03-15 12:05 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012;

Bardziej szczegółowo

Grupa robocza Artykułu 29 06/EN

Grupa robocza Artykułu 29 06/EN Grupa robocza Artykułu 29 06/EN Oświadczenie prasowe w sprawie SWIFT wydane po przyjęciu opinii Grupy roboczej Artykułu 29 w sprawie przetwarzania danych osobowych przez SWIFT (Society for Worldwide Interbank

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 19.5.2014 r. COM(2014) 283 final 2014/0148 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1387/2013 zawieszające cła autonomiczne wspólnej taryfy

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia l. 1. Zarząd Stowarzyszenia jest organem wykonawczo zarządzającym Stowarzyszenia i działa na podstawie statutu, uchwał Walnego Zebrania Członków oraz niniejszego

Bardziej szczegółowo

Polityka informacyjna Niezależnego Domu Maklerskiego S.A. w zakresie upowszechniania informacji związanych z adekwatnością kapitałową

Polityka informacyjna Niezależnego Domu Maklerskiego S.A. w zakresie upowszechniania informacji związanych z adekwatnością kapitałową Polityka informacyjna Niezależnego Domu Maklerskiego S.A. w zakresie upowszechniania informacji związanych z adekwatnością kapitałową Warszawa, 10 czerwca 2016 r. Niniejsza Polityka określa zasady i zakres

Bardziej szczegółowo

Audyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona

Audyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona Audyt SEO Elementy oraz proces przygotowania audytu 1 Spis treści Kim jesteśmy? 3 Czym jest audyt SEO 4 Główne elementy audytu 5 Kwestie techniczne 6 Słowa kluczowe 7 Optymalizacja kodu strony 8 Optymalizacja

Bardziej szczegółowo

Poznań: Usługa ochrony szpitala Numer ogłoszenia: 187851-2015; data zamieszczenia: 21.12.2015 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Poznań: Usługa ochrony szpitala Numer ogłoszenia: 187851-2015; data zamieszczenia: 21.12.2015 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi 1 z 5 2015-12-21 23:20 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.spsk2.pl/zp/pokaz2.php?n=408_2015 Poznań: Usługa ochrony szpitala Numer

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczenie społeczne pracownika

Zabezpieczenie społeczne pracownika Zabezpieczenie społeczne pracownika Swoboda przemieszczania się osób w obrębie Unii Europejskiej oraz możliwość podejmowania pracy w różnych państwach Wspólnoty wpłynęły na potrzebę skoordynowania systemów

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego

Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego Istotne postanowienia umowy ------------------------------------------------- W dniu. r w Jastrzębiu Zdroju pomiędzy ZLO dla Dzieci BETLEJEM zwanym dalej Zamawiającym w imieniu którego działa s. Jadwiga

Bardziej szczegółowo

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2. Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.

Bardziej szczegółowo

BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA (obowiązuje od dnia 28.11.2011 r.)

BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA (obowiązuje od dnia 28.11.2011 r.) BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA (obowiązuje od dnia 28.11.2011 r.) I. INFORMACJE OGÓLNE Pełna nazwa Wnioskodawcy/Imię i nazwisko II. OPIS DZIAŁALNOŚCI I PRZEDSIĘWZIĘCIA 1. KRÓTKI OPIS PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KROŚNIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KROŚNIE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KROŚNIE Przedmiotowy system oceniania z matematyki jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015

PROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015 Załącznik do Zarządzenia Nr 1./2014 Dyrektora Przedszkola nr 2 z dnia 20.02. 2014r. PROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr 103/2012 Burmistrza Miasta i Gminy Skawina z dnia 19 czerwca 2012 r. PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO MÓDL SIĘ TAK, JAKBY WSZYSTKO ZALEśAŁO OD

Bardziej szczegółowo

Szkolenie instruktorów nauki jazdy Postanowienia wstępne

Szkolenie instruktorów nauki jazdy Postanowienia wstępne Załącznik nr 6 do 217 str. 1/5 Brzmienia załącznika: 2009-06-09 Dz.U. 2009, Nr 78, poz. 653 1 2006-01-10 Załącznik 6. Program szkolenia kandydatów na instruktorów i instruktorów nauki jazdy 1 1. Szkolenie

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl 1 z 5 2014-03-18 10:24 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl Sława: Dostawa i montaż wyposażenia pomieszczeń biurowych

Bardziej szczegółowo

Kategoria środka technicznego

Kategoria środka technicznego DEKRA Polska - Centrala tel. (022) 577 36 13, faks (022) 577 36 36 Rzeczoznawca: Grzegorz Charko UWAGA: Ze względu na przeznaczenie dokumentu usunięto w nim wszelkie informacje dotyczące wartości pojazdu,

Bardziej szczegółowo

ZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE

ZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE Opinogóra Górna, dn. 10.03.2014r. GOPS.2311.4.2014 ZAMAWIAJĄCY: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opinogórze Górnej ul. Krasińskiego 4, 06-406 Opinogóra Górna ZAPYTANIE OFERTOWE dla przedmiotu zamówienia

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na

Bardziej szczegółowo

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których:

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których: Warszawa, dnia 25 stycznia 2013 r. Szanowny Pan Wojciech Kwaśniak Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Pl. Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Wasz znak: DRB/DRB_I/078/247/11/12/MM W

Bardziej szczegółowo

Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.

Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury. identyfikator /6 Druk nr 114 UCHWAŁY NR... Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego z dnia... w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9 i art. 18 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU

REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU do Statutu ZSTiO REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU 2 Wstęp Zasady rekrutacji uczniów regulują: - Rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence.

Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. Informacje dla kadry zarządzającej Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. 2010 Cisco i/lub firmy powiązane. Wszelkie prawa zastrzeżone. Ten dokument zawiera

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie Załącznik do Zarządzenia Nr 120.16.2014 Burmistrza Łabiszyna z dnia 25 kwietnia 2014 r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie ""BSES Spis treści

Bardziej szczegółowo

Rudniki, dnia 10.02.2016 r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE

Rudniki, dnia 10.02.2016 r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE Zamawiający: Rudniki, dnia 10.02.2016 r. PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z planowaną realizacją projektu pn. Rozwój działalności

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY URZĄD PRACY W LIDZBARKU WARMIŃSKIM

POWIATOWY URZĄD PRACY W LIDZBARKU WARMIŃSKIM I. Informacja o naborze wniosków INFROMACJA DLA PRACODAWCÓW!!! W związku z realizacją projektu systemowego Aktywność drogą do sukcesu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Poddziałanie 6.1.3 współfinansowanego

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA DELEGOWANA KOMISJI / /UE. z dnia 18.10.2013 r.

DYREKTYWA DELEGOWANA KOMISJI / /UE. z dnia 18.10.2013 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.10.2013 C(2013) 6797 final DYREKTYWA DELEGOWANA KOMISJI / /UE z dnia 18.10.2013 r. zmieniająca, w celu dostosowania do postępu technicznego, załącznik IV do dyrektywy

Bardziej szczegółowo

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 r. DOLiS-035-1239 /14 Prezes Zarządu Spółdzielnia Mieszkaniowa w związku z uzyskaniem przez Generalnego

Bardziej szczegółowo

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą P r z e t a r g n i e o g r a n i c z o n y (do 60 000 EURO) Zawartość: Informacja ogólna Instrukcja

Bardziej szczegółowo

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rops-katowice.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rops-katowice.pl 1 z 5 2014-09-19 09:17 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rops-katowice.pl Katowice: ROPS.ZPP.3321.28.2014 - Wybór osób prowadzących

Bardziej szczegółowo

Wykonanie materiałów reklamowych i dostarczenie ich do siedziby Zamawiającego

Wykonanie materiałów reklamowych i dostarczenie ich do siedziby Zamawiającego ORVII.272.73.2011 Zamawiający: Województwo Łódzkie al. Piłsudskiego 8 90-051 Łódź Prowadzący postępowanie: Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Organizacyjny al. Piłsudskiego 8 90-051 Łódź fax. (42)

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na

Bardziej szczegółowo

Regu g l u a l min i n w s w pó p ł ó p ł r p acy O ow o iązuje od dnia 08.07.2011

Regu g l u a l min i n w s w pó p ł ó p ł r p acy O ow o iązuje od dnia 08.07.2011 Regulamin współpracy Obowiązuje od dnia 08.07.2011 1 1. Wstęp Regulamin określa warunki współpracy z firmą Hubert Joachimiak HubiSoft. W przypadku niejasności, prosimy o kontakt. Dane kontaktowe znajdują

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Page 1 of 6 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: SPAWANIE BLACH I RUR SPOINAMI PACHWINOWYMI I BLACH SPOINAMI

Bardziej szczegółowo

Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony

Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie

Bardziej szczegółowo

Ojcowski Park Narodowy

Ojcowski Park Narodowy Znak sprawy: DNE 50/13/2011 Zamawiający: Ojcowski Park Narodowy 32 047 OJCÓW 9, POLSKA tel.: 12 389 10 39, 12 389 14 90, 12 389 20 05, fax: 12 389 20 06, email: opnar@pro.onet.pl www.ojcowskiparknarodowy.pl

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp? Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp?bipkod=/004 Sierpc: Zakup i dostawę kontenerów do selektywnej zbiórki odpadów

Bardziej szczegółowo

R E G U L A M I N P R Z E T A R G U

R E G U L A M I N P R Z E T A R G U R E G U L A M I N P R Z E T A R G U na sprzedaż wartości niematerialnych Hotel System Management Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w Krakowie, ul. Gabrieli Zapolskiej 38, 30-126 Kraków sygn.akt VIII

Bardziej szczegółowo