PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna

Transkrypt

1 PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna 1

2 Ochrona Środowiska Environmental Protection 3

3 01 Przyjaźni środowisku Environmentally friendly PGE Polska Grupa Energetyczna to największy holding energetyczny w Polsce. Ambicją Grupy Kapitałowej PGE jest prowadzenie działalności w sposób zrównoważony, przy zachowaniu wysokich standardów ekologicznych i zasad społecznej odpowiedzialności biznesu. Aby sprostać wyzwaniom współczesnego świata związanym m.in. z ochroną klimatu, Grupa podejmuje wiele działań na różnych płaszczyznach, dążąc do tego, aby odpowiedzialnie i świadomie kształtować relacje między wzrostem gospodarczym, a troską o środowisko naturalne. GK PGE inicjuje liczne działania związane z badaniami i rozwojem, analizuje wpływ działalności na środowisko oraz realizuje działania służące jego ochronie i produkcji energii ze źródeł odnawialnych. PGE Polska Grupa Energetyczna (the Polish Power Group) is the biggest power engineering holding in Poland. The ambition of the PGE Capital Group is to work in a sustainable way, at high environmental standards and in accordance with the rules of corporate social responsibility in business. In order to meet the contemporary challenges, related to e.g. climate protection, the group is undertaking many activities at different levels to shape the relation between growth and environmental care in a responsible and aware way. GK PGE initiates many R&D projects, analyses the environmental impact and executes actions for protection and energy production from renewable sources. Ochrona środowiska w PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Environmental protection in PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna 4 5

4 Poszukiwania nowych proekologicznych rozwiązań Grupa Kapitałowa PGE prowadzi liczne projekty badawczo-rozwojowe mające na celu poprawę sprawności wytwarzania oraz efektywności wydobycia. Są to m.in.: projekt dotyczący suszenia węgla brunatnego dla potrzeb energetycznych oraz międzynarodowy projekt badawczy mający na celu opracowanie i przetestowanie możliwości uzyskania paliwa w postaci gazu syntezowego i wodoru z trudno dostępnych złóż węgla kamiennego i brunatnego. Chronimy i uczymy jak chronić środowisko PGE Polska Grupa Energetyczna jako przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo, prowadzące zróżnicowane działania od wydobycia poprzez wytwarzanie energii elektrycznej i jej dystrybucji do odbiorcy końcowego, od lat konsekwentnie analizuje wpływ, jaki wywiera na środowisko naturalne. W efekcie GK PGE realizuje wiele projektów i inwestycji, których celem jest minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko oraz ochrona naturalnych ekosystemów w swoim otoczeniu. W zależności od specyfiki danego podmiotu wchodzącego w skład Grupy Kapitałowej PGE, jego miejsca w łańcuchu wartości produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, działania te dotyczą m.in.: rekultywacji terenów pogórniczych, zarządzania emisjami gazów i pyłów, ochrony wód i gleb, gospodarki odpadami i ubocznymi produktami spalania, jak również ochrony ptaków poprzez montaż właściwych platform dla gniazd ptasich odstraszających ptaki od napowietrznych linii energetycznych. Seeking new environmentally friendly solutions GK PGE runs many R&D projects, aimed at increase in the production and mining efficiency. The projects include e.g. lignite drying for the needs of power engineering and the international research project, the objective of which is to develop and test a method of producing fuel in the form of a synthesis gas and hydrogen from hard-to-reach hard coal and lignite deposits. We protect the environment and teach how to do it PGE Polish Power Group as a vertically integrated company, with a wide variety of operations, from extraction through generation to electricity deliveries to the final recipient has analysed the environmental impact for years. As a result, GK PGE is involved in many projects and investments, the objective of which is to minimise this impact and protect natural ecosystems around. Depending on the nature of each of the entities of the PGE Capital Group, its place in the electricity generation and distribution value chain, these activities mainly include: reclamation of former mining areas dust and gas emissions management, water and soil protection, waste and combustion by-products management and also birds protection, as we fix platforms for bird nests, deterring birds from overhead high voltage lines. 02 Wydobycie Węgiel brunatny i środowisko naturalne Odkrywkowa metoda eksploatacji złóż węgla brunatnego powoduje zmiany w środowisku naturalnym, których zasięg i rozmiar uzależniony jest zarówno od przyjętej technologii eksploatacji, jak i wrażliwości poszczególnych komponentów środowiska. Aby ocenić wpływ inwestycji górniczej na otoczenie, przeanalizować należy zarówno stan obszaru bezpośredniego wpływu kopalni, jak i rejonu, gdzie wystąpić mogą wpływy pośrednie. Lignite and the environment Mining Opencast lignite mining changes the environment. The range and size of the changes depend both on the mining technology and sensibility of particular components of the environment. In order to assess an investment s impact, it is necessary to analyse both the direct influence of the mine and the region, where indirect impact may occur. Monitoring of the environmental impact of the Bełchatów and Turów lignite mines confirms care of these companies for the environment. 6 7

5 Monitoring w zakresie oddziaływania terenów górniczych Kopalń Węgla Brunatnego Bełchatów i Turów potwierdza wysoką dbałość tych przedsiębiorstw o środowisko naturalne. Kopalnie już w fazie projektowania inwestycji wykonują prognozy oddziaływania na środowisko oraz określają sposoby przeciwdziałania jego negatywnym skutkom. Działania proekologiczne prowadzone są na bieżąco, w celu osiągnięcia wymaganych standardów. Wieloletnie doświadczenia, wdrażanie innowacyjnych, efektywnych, przyjaznych środowisku rozwiązań technicznych i technologicznych pozwalają w znacznym stopniu ograniczyć skutki eksploatacji złóż węgla brunatnego. Ochrona wód Eksploatacja złóż węgla brunatnego metodą odkrywkową, realizowana w kopalniach węgla brunatnego PGE GiEK S.A. Bełchatów i Turów, wymaga uprzedniego odwodnienia górotworu, co ma istotny wpływ na warunki hydrogeologiczne i skutkuje zmianami stosunków hydrodynamicznych. Zmiany hydrodynamiczne, związane z intensywnym drenażem w obrębie wyrobiska, powodują powstanie leja depresyjnego, którego zasięg oddziaływania jest jednym z głównych elementów monitoringu środowiska w kopalniach. Na terenach, na których prognozuje się wpływ robót górniczych na poziom wód gruntowych, kopalnie wykonują sieci wodociągów, do których podłączani są odbiorcy indywidualni. Aktualnie wszyscy mieszkańcy terenów objętych oddziaływaniem leja depresji pobierają wodę z nowoczesnych ujęć. Gospodarka wodna kopalń węgla brunatnego związana jest zarówno z odwodnieniem wgłębnym, jak i powierzchniowym odkrywek. Istotnym zagadnieniem jest jakość wód pochodzących z opadów atmosferycznych i wód resztkowych. Nie spełniają one z reguły podstawowych wymogów klasy czystości, stąd As early as at the design stage, the mines forecast the environmental impact and develop preventive actions. Environmental activity is run on an on-going basis in order to reach the required standards. Profound experience as well as innovative, efficient and environmentally-friendly technical and technological solutions, enable visible reduction of lignite mining effects. Water protection Opencast lignite mining, carried out in PGE GiEK S.A. Bełchatów and Turów mines, requires previous drainage of the rock mass, which changes hydrogeological conditions and results in changes of hydrodynamic conditions. The effect of hydrodynamic changes, related to intensive drainage within the excavation is the cone of depression, which range is one of main elements of the environmental monitoring in mines. On the areas, where mining impact on the ground water level is expected, the mines build water pipelines for individual recipients. Currently all the people living in the areas influenced by the cone of depression receive water from modern intakes. Therefore a significant part of the network is located outside the real reach of the drained area. Water management in lignite mines is both related to deep and surface drainage of open pits. An important problem is the quality of water from precipitation and residual water. This water does not usually meet basic requirements of any class of purity, so it requires treatment to reach at least 2nd class of purity. Precipitation water is regularly deacidified and desulphurised, which is needed to ensure its constant quality in terms of their reaction and content of chlorides and sulphides at the level required by the environmental law. Water from excavations is carried away with pipelines through pumping stations to the sur- Ochrona wód Water protection 8 9

6 wymagają oczyszczenia do co najmniej II klasy czystości wód. Kopalnie na bieżąco prowadzą zabiegi odkwaszania i odsiarczania wód opadowych, mające na celu stabilizację ich jakości, w szczególności odczynu i zawartości chlorków oraz siarczanów na poziomie wymaganym przepisami ochrony środowiska. Wody z wyrobisk odprowadzane są rurociągami poprzez pompownie na powierzchnię terenu i następnie kierowane do sztucznych zbiorników wodnych tzw. osadników terenowych. Podstawowym zadaniem osadników terenowych jest końcowe oczyszczenie wód pochodzących z odwodnienia powierzchniowego. Wody te charakteryzują się dużą zmiennością i znaczną zawartością zawiesin, często mają wysoką mętność, zmienną barwę i wysoką utlenialność. Uzyskane efekty oczyszczenia są pozytywne, a po oczyszczeniu wody te mają zawsze co najmniej II klasę czystości wód. Ich oczyszczenie w osadnikach dokonuje się na drodze naturalnej sedymentacji zawiesin wspomaganej filtrem roślinnym, co okazało się rozwiązaniem niezwykle korzystnym dla środowiska przyrodniczego. Filtr roślinny, poza funkcją oczyszczania wody, stał się bowiem ważnym miejscem lęgowym dla ptactwa wodnobłotnego. Na terenach działania obu kopalń zagnieździło się wiele gatunków ptaków - w tym rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Powierzchnia filtrów roślinnych to także miejsce godów licznych płazów bezogoniastych i ogoniastych. face and then goes to artificial water reservoirs, so-called local settling ponds. The basic task of the settling ponds is final purification of the water from the surface drainage system. This water is characterised by high variability and significant content of suspensions, often by high turbidity, varying colour and high chemical oxygen demand. The cleaning results are positive, and the water always has at least the 2nd class of purity after treatment. Water treatment in the settling ponds consists in natural sedimentation of suspensions, aided with a vegetable filter, which proved to be very advantageous for the environment. Except of its role of a water treatment agent, the vegetable filter has become an important nesting place for water and wetland birds. A lot of bird species are nesting on the territory of both mines, including rare species and species in a danger of extinction. The surface of vegetable filters is also a mating area of frogs and salamanders. Podstawowym zadaniem osadników terenowych jest końcowe oczyszczenie wód pochodzących z odwodnienia powierzchniowego. The basic task of the settling ponds is final purification of the water from the surface drainage system

7 Ochrona ziemi Soil protection Ochrona ziemi Prowadzenie eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową powoduje wielkoobszarowe przekształcenia powierzchni terenu, a w efekcie zmiany w środowisku naturalnym, szczególnie w aspekcie krajobrazowym. W przypadku odkrywkowej działalności górniczej, krajobraz ulega zmianom (sztuczne odsłonięcia wyrobiska eksploatacyjne, górujące nad otoczeniem zwałowiska), jednakże teren poeksploatacyjny przywracany jest z powodzeniem poprzedniej lub innej działalności gospodarczej. Soil protection Opencast lignite mining results in transformation of large areas, which, in turn, change the environment, especially the landscape. Although in case of opencast mining the landscape undergoes significant transformations (artificial excavations, mining headings, spoil tips dominating the surroundings), the area former mining area is usually restored to the previous or other commercial activity

8 Prace rekultywacyjne w kopalniach PGE GiEK S.A. planowane są już na etapie zdejmowania nadkładu. Technologia zwałowania dobierana jest w taki sposób, aby zoptymalizować i zminimalizować prace rekultywacyjne polegające na kształtowaniu rzeźby terenu. Dzięki rekultywacji obszarów poeksploatacyjnych obu kopalń, powstały ogromne tereny leśne, na których żyje wiele gatunków zwierząt i roślin. Zwałowisko zewnętrzne KWB Turów to obecnie zwarty kompleks leśny o powierzchni ponad ha, który zamieszkują sarny, dziki, lisy, piżmaki, zające, borsuki, kuny, tchórze zwyczajne, a nawet chronione łasice, łaski i gronostaje. Ptaki reprezentowane są przez gatunki zalatujące, lęgowe oraz zimujące. Niektóre z nich, takie jak pustułka czy puszczyk, są zaliczane obecnie do gatunków coraz rzadziej występujących w Polsce. W miejscach wilgotnych spotkać można liczne płazy i gady, a pośród nich chronione rzekotki drzewne, kumaki nizinne, traszki górskie, ropuchy szare, jaszczurki żyworodne czy zaskrońce zwyczajne. Zrekultywowane, zalesione zwałowisko zewnętrzne KWB Bełchatów - najwyższe wzniesienie w centralnej Polsce - zamieszkują m.in. ptaki drapieżne: jastrzębie, myszołowy, sokoły pustułki oraz wiele gatunków ssaków: zające, lisy, jenoty, sarny, dziki i jelenie. Teren ten stał się ponadto atrakcyjnym miejscem dla letniej turystyki i sportów zimowych. Wybudowany przez Kopalnię Bełchatów Ośrodek Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk posiada najdłuższą i najlepiej przygotowaną w centralnej Polsce trasę narciarską z czteroosobowym wyciągiem krzesełkowym oraz zapleczem szkoleniowo - gastronomicznym. Największą letnią atrakcją jest tor saneczkowy, a amatorzy sportów ekstremalnych mogą korzystać z 40 kilometrów tras rowerowych o różnym stopniu trudności. Powstałe w procesie rekultywacji ekosystemy są środowiskami ciągle ewoluującymi, wraz z upływem czasu ulegającymi ciągłym Reclamation in the mines of PGE GiEK S.A. is planned as early as at the stage of overburden stripping. The selected heaping technology should optimise and mitigate the necessary reclamation work consisting in shaping the land relief. As a result of reclamation of the former mining area in both of the mines large forest areas appeared, inhabited by many animal and plant species. At present, the external spoil tip of KWB Turów forms a uniform forest complex with the area of above 2,175 ha, inhabited by roe deer, wild boars, foxes, muskrats, hares, badgers, pine martens, European polecats and even protected weasels and ermines. Birds are represented by vagrant and nesting species as well as birds spending the winter in this area. Some of them as common kestrel or tawny owl are occurring less and less frequently in Poland. Several species of amphibians and reptiles occur in wet places, e.g. protected European tree frog, European fire-bellied toad, Alpine newts, common toads, viviparous lizards or grass snakes. The reclaimed and afforested outer spoil tip of KWB Bełchatów, the highest elevation in the Central Poland is a home of some birds of prey: northern goshawks, common buzzards, falcons, common kestrels and many animals: hares, foxes, raccoon dogs, roe deer, wild boars and deer. The area has also become an attractive place for summer tourism and winter sports. The Góra Kamieńsk Sports and Recreation Centre built by Elektrownia Bełchatów has the longest and best prepared ski route in the Central Poland with a four-seat chairlift with training and catering base. The biggest summer attraction is a sledge track and the amateurs of extreme sports may take advantage of 40 km of cycling routes with different levels of difficulty. The ecosystems, created during reclamation are still evolving. They change with the time and their biodiversity is growing. The influence 14 15

9 zmianom i przeobrażeniom, a ich bioróżnorodność nieustannie się zwiększa. Wprowadzone w trakcie prac rekultywacyjnych rośliny pionierskie poprzez swoje oddziaływanie na otaczające je środowisko torują drogę innym, bardziej wymagającym gatunkom. Potwierdzeniem wysokiej dbałości kopalń wchodzących w skład PGE GiEK S.A. o środowisko naturalne jest szereg nagród i wyróżnień. W 2008 r. zrekultywowanie zwałowiska zewnętrznego i utworzenie na nim Ośrodka Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk przedstawione zostało jako przykład dobrej praktyki w Raporcie Odpowiedzialny biznes w Polsce przygotowywanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. KWB Turów w roku 2010 otrzymała I nagrodę w konkursie Polskiej Izby Ekologii w kategorii Rekultywacja terenów zdegradowanych, a wcześniej dwukrotnie - w 2004 i 2007 roku - była w tej kategorii wyróżniana. of pioneer species, implemented during reclamation, on the environment paves the way for other, more requiring species. Many awards and honourable mentions prove the great care of mines belonging to PGE GiEK S.A. for the environment. In 2008, reclamation of the external spoil tip and creating there the Góra Kamieńsk Sports and Re-Creation Centre, was mentioned as an example of a good practice in the Responsible Business in Poland report, prepared by the Forum of Responsible Business. In 2010, KWB Turów received the first prize in the competition of the Polish Chamber of Environmental Protection in the category of Degraded Land Reclamation and earlier twice, in 2004 and 2007, it received an honourable mention in this category. Wprowadzone w trakcie prac rekultywacyjnych rośliny pionierskie poprzez swoje oddziaływanie na otaczające je środowisko torują drogę innym, bardziej wymagającym gatunkom. The influence of pioneer species, implemented during reclamation, on the environment paves the way for other, more requiring species

10 03 Wytwarzanie Generation Wpływ wytwarzania energii elektrycznej i ciepła na środowisko naturalne Specyfika procesu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła sprawia, że oddziały wchodzące w skład PGE GiEK S.A. wielokierunkowo oddziałują na swoje otoczenie. Należące do spółki elektrownie i elektrociepłownie posiadają niezbędne pozwolenia w zakresie korzystania ze środowiska. Celem zapobiegania zanieczyszczeniom i zagrożeniom dla środowiska naturalnego, w jednostkach wytwórczych PGE GiEK S.A., w obszarze wytwarzania, stosuje się najlepsze, aktualnie dostępne rozwiązania techniczne i urządzenia specjalistyczne. Environmental impact of electricity and heat generation Power and heat production process results in multidirectional environmental impact of the branches constituting PGE GiEK S.A. Power stations as well as combined heat and power plant hold the necessary environmental permits. In order to prevent pollution and environmental threats the generation units of PGE GiEK S.A. use the best available technologies and expert equipment in the power industry. Działania elektrowni i elektrociepłowni w zakresie minimalizowania oddziaływania na środowisko i sprostania wymogom jego ochrony, polegają głównie na: modernizacji, wymianie bądź budowie urządzeń ochronnych (elektrofiltry, instalacje odsiarczania i odazotowania); zwiększaniu udziału produkcji energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu; modernizacji urządzeń wytwórczych; poprawie efektywności wytwarzania i optymalizacji procesu spalania; zwiększaniu generacji ze źródeł odnawialnych (współspalanie biomasy, nowe jednostki dedykowane biomasie); wzroście zagospodarowania ubocznych produktów spalania, powstających podczas produkcji energii elektrycznej i ciepła. Instalacje te z wyprzedzeniem dostosowywane są do wymagań prawnych w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Spółka od lat współpracując z instytucjami i ośrodkami naukowo-badawczymi, otwarta jest na innowacyjne rozwiązania i technologie mogące dodatkowo podnieść bezpieczeństwo ekologiczne. Efektem takiej współpracy jest m.in. uruchomiona w 2010 roku na bloku nr 3 w Elektrowni Opole instalacja zmniejszająca emisję tlenków azotu do atmosfery, do pułapu poniżej 200 mg/nm 3. W roku 2012 uruchomiono kolejne instalacje odsiarczania spalin tym razem dla bloków 1 i 2 Elektrowni Bełchatów, a także dla bloków 5 i 6 w ZEDO, w Elektrowni Dolna Odra. A rok 2013 przyniósł kolejne instalacje zmiejszające redukcję NO x tym razem dla bloków 1-3 w Elektrowni Turów. Niemal wszystkie elektrociepłownie wchodzące w skład Spółki, zainwestowały w ostatnich latach znaczne środki w kolejne inwestycje prośrodowiskowe. W Elektrociepłowni Kielce w 2008 roku do eksploatacji oddano proekologiczny duoblok energetyczny opalany biomasą i węglem kamiennym. The activity of combined heat and power plant in mitigating the environmental impact and satisfying the environmental protection requirements includes the following: modernisation, replacement or construction of protective devices (electrofilters, desulphuristaion and denitrification installations); increase in cogeneration in power and heat production, modernization of production equipment, generation efficiency improvement and burning process optimisation; increase in generation from renewable resources (co-burning of biomass, new units dedicated to biomass); better management of combustion byproducts, produced during power and heat generation. These installations are adapted to the legal requirements in the area of environmental protection beforehand. Co-operating with R&D institutions and research centres, the company is open to innovations and technologies, which could additionally increase the environmental safety. The result of such cooperation is e.g. installation, launched in 2010 on power unit number 3 in the Opole power plant lowering emission of nitrogen oxides below 200 mg/nm 3. In 2012, another flue gas desulphurisation installations were launched, for power units 1 and 2 in the Bełchatów power plant and power units 5 and 6 in ZEDO, Dolna Odra power plants. Year 2013 brought more installations limiting NO x emissions, namely for power units 1-3 in the Turów power plant. In the past few years, almost all combined heat and power plants belonging to the company have invested significant resources in other environmental projects. In 2008, in the Kielce combined heat and power plant, an environmentally friendly duo power unit was launched, fuelled both with biomass and hard coal. Celem zapobiegania zanieczyszczeniom i zagrożeniom dla środowiska naturalnego, w jednostkach wytwórczych PGE GiEK S.A., w obszarze wytwarzania, stosuje się najlepsze, aktualnie dostępne rozwiązania techniczne i urządzenia specjalistyczne. In order to prevent pollution and environmental threats the generation units of PGE GiEK S.A. use the best available technologies and equipment in the mining industry

11 Spośród szeregu działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz ilości odpadów, największy efekt uzyskano poprzez wybudowanie bloków gazowo-parowych. Among several activities, resulting in lower dust and gas emissions and the amount of waste, the best result was reached by building gas and steam power units. W Elektrociepłowni Lublin Wrotków, w ramach realizacji programu ochrony powietrza, na wszystkich kotłach WP zainstalowano palniki niskoemisyjne i dysze OFA, a na dwóch z nich dodatkowo wymieniono elektrofiltry na wysokosprawne filtry tkaninowe. Uruchomiono trzy instalacje odsiarczania spalin metodą suchą, a na dwóch kotłach WP-70 zainstalowano palniki gazowe do ich uruchamiania oraz pracy z niskimi obciążeniami. W Elektrociepłowni Rzeszów na kotle WP-120 została zamontowana instalacja SETNO X dysze OFA. Zainstalowany na tym kotle elektrofiltr, po przeprowadzonym remoncie i modernizacji osiąga wysoką sprawność działania. Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz dokonał wymiany trzech elektrofiltrów kotłów OP-230, pozyskując na ten cel środki unijne. Inwestycje polegały na kompleksowej wymianie starych elektrofiltrów na nowoczesne, kompaktowe, zapewniające niższy poziom emisji zanieczyszczeń. Nowe elektrofiltry są w pełni zautomatyzowane i charakteryzują się wysoką niezawodnością, elastycznością pracy, niskimi kosztami eksploatacyjnymi, a także łatwością sterowania i kontroli procesu. Aktualnie realizowane są prace związane z zabudową instalacji odsiarczania spalin dla kotłów OP (3 i 4). W Elektrociepłowni Gorzów wybudowano i oddano do eksploatacji nowy elektrofiltr na kotle OP-140 co poskutkowało ponad trzykrotnym zmniejszeniem rocznej emisji pyłów do atmosfery. W Elektrociepłowni Zgierz w 2008 roku zmodernizowano elektrofiltr dla kotła OF-100. Spośród szeregu działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz ilości odpadów, największe korzyści środowiskowe osiągnięto dzięki zastąpieniu najstarszych, wyeksploatowanych kotłów węglowych nowoczesnymi blokami Within the air protection programme, all the high pressure boilers in the Lublin- Wrotków combined heat and power plant were furnished with low-emission burners and OFA nozzles and two of them had the electrofilters replaced with highly efficient fabric filters. Three dry flue gas desulphurisation installations were implemented and gas burners for start-up and low load work were installed on two WP-70 boilers. SETNOX installation with OFA nozzles was installed on the WP-120 boiler in the Rzeszów power and heating plant. After the overhaul and repair, the electrofilter installed on this boiler has a very high efficiency. The Bydgoszcz combined heat and power plant replaced three electrofilters on boilers OP-230, for the received European subsidy. The investment consisted in comprehensive replacement of old electrofilters into modern and compact ones, ensuring lower emissions. New electrofilters are fully automatic and show high reliability, work flexibility, low maintenance cost and simple control procedures. At the present moment work related to construction of flue gas desulphurisation system are carried out for OP-230 boilers (3 and 4). In the Gorzów combined heat and power plant, putting into operation a new electrofilter on the OP-140 boiler resulted in lowering the annual dust emission for over three times. Among several activities, resulting in lower dust and gas emissions and the amount of waste, the best environmental results have been achieved by replacing the oldest, worn-out coal-fuelled boilers with modern gas and steam boilers. The first of them was built in Gorzów, replacing the coal-fuelled boiler house harmful for the environment, built the fifties. Another power units of this type, working in Rzeszów and Lublin, radically limited the environmental impact of the local combined heat and power plant. gazowo-parowymi. Pierwszy z nich powstał w Gorzowie, zastępując uciążliwą dla środowiska kotłownię węglową z lat 50. Kolejne tego typu bloki, działające w Rzeszowie i Lublinie, radykalnie ograniczyły negatywne oddziaływanie miejscowych elektrociepłowni na środowisko. Obecnie spółka prowadzi kolejne tego typu inwestycje w Rzeszowie i Gorzowie. Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła ze spalania gazu ziemnego, powoduje bowiem śladowe emisje jednostkowe CO, SO 2 i pyłu, sześciokrotnie niższą emisję jednostkową NO x i prawie dwukrotnie niższą emisję jednostkową CO 2 w porównaniu ze spalaniem węgla kamiennego w kotłach węglowych. Wszystkie elektrownie i elektrociepłownie w celu ścisłej kontroli zmian środowiskowych zachodzących w ich otoczeniu, wykorzystują automatyczne sieci monitoringu emisji zanieczyszczeń. W stacjach pomiarowych wykonuje się pomiary emisji gazów i pyłów do atmosfery oraz parametrów meteorologicznych: prędkości i kierunku wiatru, ciśnienia barometrycznego, wilgotności względnej, opadów oraz temperatury powietrza. Now the company is carrying out more investments in Rzeszów and Gorzów. Generation of electricity and heat from natural gas results in residual unit emissions of CO, SO 2 and dust, six times lower emission of NO x and almost two times lower unit emission of CO 2 compared to burning hard coal in coal-fuelled boilers. In order to ensure strict control of the environmental changes, all the power plants and heating stations use automated emission monitoring networks. Gas and dust emissions and weather parameters are measured in the measurement stations, e.g. wind speed and direction, atmospheric pressure, relative humidity, precipitation and air temperature

12 Reduction of CO 2 emissions Ograniczenie emisji CO 2 Ograniczenie emisji CO 2 Modernizacje bloków energetycznych, przeprowadzane stopniowo od początku lat dziewięćdziesiątych w przedsiębiorstwach wytwórczych PGE GiEK S.A., dają dziś wymierne efekty techniczne, ekonomiczne i ekologiczne. Zoptymalizowano proces spalania, zredukowano jednostkowe zużycie ciepła przez turbiny przy jednoczesnym wzroście osiągalnej mocy. Zidentyfikowano ponadto najbardziej energochłonne procesy technologiczne i wdrożono odpowiednie procedury pracy umożliwiające bardziej efektywne wykorzystanie energii oraz obniżenie jej zużycia. W efekcie tych działań sprawności poszczególnych jednostek wytwórczych w elektrowniach PGE GiEK S.A. należą do najwyższych w Polsce, a emisja CO 2 jest sukcesywnie ograniczana. Reduction of CO 2 emissions Modernisations of power units, carried out gradually since the beginning of the nineties in production companies of PGE GiEK S.A. are bringing today measurable technical, economic and environmental results. The process of burning has been optimised, modernised and the unit heat consumption on the turbines has been reduced, while the available power has increased. Moreover, the most energy consuming technological processes have been identified and appropriate procedures, enabling more efficient use of energy and lowering its consumption have been implemented. As the result, the efficiency of separate generation units in the power plants of PGE GiEK S.A. belong to the highest in Poland and CO 2 emissions are lower and lower every year

13 Ograniczenie emisji SO 2 Aby spełnić coraz ostrzejsze wymagania emisyjne w zakresie tlenków siarki, elektrownie i elektrociepłownie PGE GiEK S.A. od 15 lat prowadzą program redukcji SO 2. Jego najistotniejszym elementem jest budowa nowych i modernizacja najstarszych instalacji odsiarczania spalin (IOS), funkcjonujących w oddziałach spółki. Dotrzymanie standardu emisyjnego SO 2 realizowane jest także dzięki spalaniu węgla o niskiej zawartości siarki. W przypadku większości bloków energetycznych elektrowni i elektrociepłowni, stosowana jest popularna w polskiej energetyce mokra, wapienno gipsowa metoda odsiarczania spalin, w wyniku której, jako uboczny produkt powstaje gips. W przypadku kotłów fluidalnych (Elektrownia Turów) stosowana jest metoda sucha z mączką wapienną. Wykorzystanie tej technologii umożliwia uzyskiwanie redukcji tlenków siarki do ponad 90% bez dodatkowych instalacji. Dzięki podjęciu ww. działań uzyskany został znaczny spadek emisyjności w elektrowniach i elektrociepłowniach PGE GiEK S.A. Ograniczenie emisji NO x Tlenki azotu (NO x ) to grupa związków będących produktem spalania, którą niezwykle trudno jest wyeliminować. Ich ograniczanie jest jednak równie ważne, jak ograniczanie emisji dwutlenku siarki. Aby sprostać temu zadaniu, w elektrowniach i elektrociepłowniach PGE GiEK S.A. wprowadza się optymalizację procesu spalania, stosując w kotłach palniki niskoemisyjne oraz technologie niskotemperaturowego wiru. Jeśli metody pierwotne nie są w stanie zapewnić wymaganego poziomu emisji NO x, kotły wyposaża się w wysokosprawne instalacje odazotowania metodami niekatalicznymi (np. amoniakiem). O skuteczności działań proekologicznych stosowanych w elektrowniach i elektrociepłowniach PGE GiEK S.A. świadczy fakt, że jednostki wytwórcze praktycznie nie notują przekroczeń dopuszczalnych norm, w zakresie emisji substancji zanieczyszczających powietrze. Reduction of SO 2 emissions To meet the still stronger emission requirements regarding sulphur oxides, combined heat and power plant of PGE GiEK S.A. have run a programme of SO 2 reduction for 15 years. Its most important element is construction of new and modernisation of the oldest installations for flue gas desulphurisation working in the company branches. To stay within the emission standard for SO 2, also lignite with low sulphur content is burnt. In case of most of power and heating plants the wet lime and gypsum flue gas desulphurisation method, commonly used in the Polish power industry, which side product of the burning process is gypsum. In case of fluidal boilers (Turów power plant) the dry method with lime dust is used. Use of this technology enables reduction of sulphur oxides by over 90% without additional installations. Owing to these activities, significant decrease in the emissions in PGE GiEK S.A. power plants and cogeneration plants has been achieved. Reduction of NO x emissions Nitric oxides (NO x ) is a group of chemical compounds produced in the process of burning, which is very difficult to eliminate. Reduction of these emissions is as important as reduction of sulphur dioxide emission. In order to handle this challenge, the burning process in the combined heat and power plant of PGE GiEK S.A. is being optimised and low-emission burners along with low-temperature vortex combustion are used. If primary methods do not guarantee the required emission of NO x, the boilers will be furnished with highly efficient denitrification installations using noncatalytic methods (i.e. amine). The proof of efficiency of the power and heating stations environmental activity of PGE GiEK S.A. is that generation units practically do not exceed permissible emission levels of air pollutants. Modernizacje bloków energetycznych, przeprowadzane stopniowo od początku lat dziewięćdziesiątych w przedsiębiorstwach wytwórczych PGE GiEK S.A., dają dziś wymierne efekty techniczne, ekonomiczne i ekologiczne. Modernisations of power units, carried out gradually since the beginning of the nineties in production companies of PGE GiEK S.A. are bringing today measurable technical, economic and environmental results

14 Ograniczenie emisji pyłu W trosce o czystość powietrza wszystkie jednostki wytwórcze są również wyposażone w instalacje ograniczające emisję pyłów. Są to w większości przypadków wysokosprawne elektrofiltry osiągające skuteczność odpylania na poziomie 99,5% - 99,9%, a także multicyklony. Zastosowanie mokrych instalacji odsiarczania spalin powoduje dalszą redukcję emisji pyłów z naszych instalacji. Reduction of dust emission In consideration of clean air, all the generation units are also furnished with installations limiting dust emission. In most of cases these are highly efficient electrofilters which dust retention efficiency is reaching %, but also multicyclones. Use of wet flue gas desulphurisation installations results in further reduction of dust emission from our installations

15 Zielona energia Green energy Zielona energia Biomasa zajmuje coraz istotniejszą rangę w strukturze paliw wykorzystywanych w PGE GiEK S.A. Do wytwarzania pochodzącej z jej współspalania zielonej energii elektrycznej stosuje się zarówno biomasę pochodzenia leśnego, jak i rolnego w różnych postaciach: brykietów, trocin, zrębków lub peletów. Wytwarzanie zielonej energii ze źródeł odnawialnych przynosi szereg wymiernych korzyści. Pozytywnie wpływa na środowisko. Aktywizuje lokalnych wytwórców biomasy (w tym rolników), umożliwia zagospodarowanie wieloletnich odłogów oraz suchych pozostałości produkcji leśnej. Prekursorami we współspalaniu biomasy były Elektrownia Opole i Zespół Elektrowni Dolna Odra, które zieloną energię wytwarzać zaczęły już w 2004 roku. W 2008 roku w ich ślady poszły Elektrociepłownia Kielce oraz Elektrociepłownia Zgierz, a w 2009 Elektrownia Bełchatów i Elektrownia Turów. Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz rozpoczął produkcję ciepła i energii elektrycznej z udziałem biomasy w 2011 roku. W styczniu 2012 roku w oddziale ZEDO (Elektrownia Szczecin) został oddany do eksploatacji kocioł biomasowy ze złożem fluidalnym, którego zaletą jest prawie stuprocentowy udział biomasy w spalanych paliwach odnawialnych, elastyczność oraz wysoka niezawodność pracy. Przewiduje się powstanie bloku biomasowego także w Elektrociepłowni Gorzów. Będzie on, jako źródło szczytowe, pokrywał potrzeby cieplne miasta w okresie najniższych temperatur zewnętrznych. Spółka zrealizowała także dedykowaną instalację spalania wielopaliwowego w Elektrowni Opole oraz zakończyła prace nad kolejną inwestycją w Elektrociepłowni Kielce polegającą na zainstalowaniu nowej turbiny parowej i wydzieleniu z duobloku, bloku energetycznego opalanego wyłącznie biomasą, co pozwoli na zwiększenie produkcji tzw. zielonej energii elektrycznej. Green energy The share of biomass in the structure of fuels used in PGE GiEK S.A. is still growing. Green electric energy produced in combined combustion, both forest and farming biomass in different forms is used: bricks, chips, woodchips or pellets. Production of green energy from renewable sources brings many measurable advantages. It positively influences the environment. It activates local biomass producers (including farmers) and allows managing old barren land and dry waste from forest production. The pioneers in this area were the Opole power plant and Dolna Odra power plants, which started to generate green energy as early as in In 2008, they were followed by the Kielce and Zgierz power and heating plants and in 2009 Bełchatów and Turów power stations. The Bydgoszcz combined heat and power plant started to generate heat and electricity with the share of biomass in In January 2012 in ZEDO (Szczecin power plant) a biomass boiler with fluidised bed was put into operation. The advantage of this boiler 100% of biomass in the renewable fuel used, flexibility and high reliability of work. A biomass-fuelled power unit is also planned in the Gorzów combined heat and power plant. As a top demand resource, it is going to work for the heating needs of the city in the coldest periods. The company has built a dedicated multifuel installation in the Opole power plant and now it is working on amother investment in the Kielce combined heat and power plant with a new steam turbine and release from the dual power unit, fueled with biomass only, which will enable higher generation of so-called green energy

16 Zagospodarowanie ubocznych produktów spalania Combustion by-products management Proces energetycznego spalania węgla kamiennego, brunatnego oraz biomasy nieodłącznie związany jest z powstawaniem ubocznych produktów z procesów spalania (popioły lotne i żużle), jak i procesów związanych z oczyszczaniem gazów odlotowych (gipsy z mokrych metod odsiarczania spalin). Wszystkie oddziały PGE GiEK S.A. prowadzą gospodarkę odpadami, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami. Spółka kładzie duży nacisk na gospodarcze wykorzystanie ubocznych, pełnowartościowych produktów spalania węgla, zastępujących w części zasoby naturalne. Charakteryzują się one dobrymi właściwościami fizykochemicznymi co sprawia, że są wykorzystywane z powodzeniem w wielu gałęziach gospodarki, m.in. produkcji cementów i betonów, drogownictwie oraz rekultywacji terenów. Dla przykładu, w Elektrowni Turów odpady paleniskowe zagospodarowywane są m.in. w procesie wypełniania poeksploatacyjnych wyrobisk kopalnianych. Znaczącym produktem ubocznym wytwarzania energii elektrycznej i ciepła jest gips syntetyczny powstający w procesie odsiarczania gazów odlotowych w technologii mokrej, wapienno gipsowej. Gips wytwarzany jest w trzech oddziałach spółki, tj. Elektrownia Bełchatów, Elektrownia Opole oraz Zespół Elektrowni Dolna Odra. W tych instalacjach wytwarza się łącznie ponad tys. Mg gipsów w ciągu roku. Właściwości gipsu poreakcyjnego są porównywalne do gipsu naturalnego, dlatego też jest on pełnowartościowym surowcem do produkcji materiałów budowlanych. Gips poreakcyjny wykorzystywany jest m. in. w produkcji płyt kartonowo-gipsowych, spoiw budowlanych, tynków i mas szpachlowych oraz jako dodatek do cementu. The process of hard coal, lignite and biomass combustion inevitably results in production of some by-products, resulting both from the combustion process (volatile ash and slag) as well as processes related to purification of flue gas (gypsum from wet flue gas desulphurisation). All the branches of PGE GiEK S.A. manage waste in accordance with the valid legal regulations. The company pays a lot of attention to commercial utilisation of valuable combustion by-products, replacing some natural resources. They have very good physical and chemical properties, which makes them suitable for use in many industries, e.g. manufacturing of cement and concrete, road construction and reclamation of land. For example, in the Turów power plant, all the furnace waste is managed e.g. in the process of filling old excavations. An important by-product in the power and heat generation process is synthetic gypsum, produced in lime and gypsum flue gas desulphurisation process. Gypsum is produces in three branches of the company, i.e. the Bełchatów, Opole and Dolna Odra power plants. The installations annually produce over 1500 thousand Mg of gypsum. The properties of reactive gypsum are comparable to natural gypsum and for this reason it is fully valuable raw material for production of construction materials. Reactive gypsum is used e.g. in manufacturing of plaster board, construction binders, plasters and putties as well as an additive to cement. Pursuant to the Resolution of the European Parliament and the European Council on registration, assessment, granting permissions and limitations applied for chemicals (so-called REACH resolution), PGE GiEK S.A. has made the inventory of ash, slag and gypsum Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w sprawie rejestracji, oceny, udzielenia zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (tzw. Rozporządzenie REACH), PGE GiEK S.A. przeprowadziła rejestrację właściwą popiołów, żużli i gipsu z IOS. Rejestracja ta jest de facto pozwoleniem na wprowadzanie ubocznych produktów spalania do obrotu handlowego. Proces rejestracji w unijnej Agencji ECHA to kolejny krok w rozwoju i poszukiwaniu nowych metod zagospodarowania ubocznych produktów spalania. Spółka stale prowadzi działania mające na celu zwiększenie gospodarczego wykorzystania ubocznych produktów spalania oraz minimalizację niekorzystnego oddziaływania na środowisko m. in. poprzez ograniczenie ich ilości deponowanych na składowiskach. Ochrona wód Woda jest ważnym elementem działań z zakresu ochrony środowiska. Na bieżąco prowadzony jest monitoring w zakresie pomiarów ilości i jakości pobieranych wód oraz odprowadzanych ścieków. Ścieki powstałe w wyniku działalności produkcyjnej elektrowni i elektrocie- from the flue gas desulphurisation installation. The registration is de facto a trading permit for combustion by-products. The registration process in the ECHA European agency is another step towards development and seeking new methods of combustion by-products management. The company is acting for increase in commercial use of combustion by-products and minimisation of the environmental impact through e.g. limiting the waste volume stored on dumping grounds. Water protection The water and wastewater used in the power and heat generation process are an important part of environmental care. Qualitative and quantitative measurements of water taken and wastewater carried away are monitored on a constant basis. Wastewater produced in the process in power plants and cogeneration plants are treated, also in multistage treatment, and carried away to surface waters. In order to reduce process water consumption, close circuits are used and water from separate treatment stages is returned for further use. A part of water protection is also a Woda jest ważnym elementem działań z zakresu ochrony środowiska. The water and wastewater used in the power and heat generation process are an important part of environmental care

17 płowni poddawane są procesowi oczyszczania, w tym także oczyszczaniu wielostopniowemu, a następnie odprowadzane są do wód powierzchniowych. W celu ograniczenia ilości zużycia wody do celów technologicznych, stosowane są obiegi zamknięte, a wodę z poszczególnych etapów uzdatniania zawraca się do dalszego wykorzystania. Elementem ochrony czystości wód jest także nowoczesny system oczyszczalni ścieków. W oddziałach spółki stosowane są także tzw. zabezpieczenia bierne, służące ochronie wód podziemnych np. przed skażeniem wyciekami ze zbiorników olejów i chemikaliów czy odciekami z placów składowych węgla. Gospodarka wodno-ściekowa prowadzona jest zgodnie z warunkami określonymi w wydanych przez właściwe organy administracji pozwoleniach wodno-prawnych. Certyfikowane systemy zarządzania Ustawiczne doskonalenie działalności proekologicznej spółki PGE GiEK oraz przestrzeganie przepisów i norm ochrony środowiska naturalnego, znajduje swoje potwierdzenie w certyfikowanych systemach zarządzania w tym Zintegrowanych Systemach Zarządzania Środowiskiem w oparciu o normę PN EN ISO 14001, i w niektórych oddziałach spółki we wdrożonym systemie EMAS. W oddziałach spółki funkcjonują również laboratoria posiadające akredytacje Polskiego Centrum Akredytacyjnego, w zakresie systemu zarządzania jakością oraz m.in. metod badawczych węgla, żużla i popiołu zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Laboratoria te prowadzą między innymi niezbędne badania węgla, żużla i popiołu mi.n. na potrzeby handlu emisjami. modern wastewater treatment system. In the branches of the company, also some passive protection is used for ground water, e.g. from oil, chemicals or lignite storage yard leakages. Water and wastewater management is run in compliance with conditions, specified by appropriate administration organs in water and legal permits. Certified management systems Constant improvement of PGE GiEK environmental activity as well as meeting the requirements and environmental standards is confirmed by certified management systems, including Integrated Environment Management systems, based on PN-EN ISO standard and some branches in the implemented EMAS system. The company branches also have laboratories with accreditations of the Polish Centre for Accreditation in quality management system and, among other, research methods for coal, slag and ash for compliance with the PN -EN ISO/IEC 17025:2005 standard. These laboratories analyse coal, slag and ash, e.g. for the emission trading system. Ustawiczne doskonalenie działalności proekologicznej spółki PGE GiEK oraz przestrzeganie przepisów i norm ochrony środowiska naturalnego, znajduje swoje potwierdzenie w certyfikowanych systemach zarządzania. Constant improvement of PGE GiEK environmental activity as well as meeting the requirements and environmental standards is confirmed by certified management systems

18 PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Bełchatów, ul. Węglowa 5, woj. łódzkie tel fax kancelaria.giek@gkpge.pl * dane na r. data as of

19 36