15 września 2014 nr 18(258)

Transkrypt

1 dwutygodnik 15 września 2014 nr 18(258) MONITOR prawa pracy i ubezpieczeń plus Platforma Księgowych i Kadrowych INDEKS cena 24,90 zł (w tym 5% VAT) ISSN X Z AMI ZUS PRAWO PRACY PŁACE dodatki: Temat na życzenie: Kadry i płace w sferze budżetowej Ściąga kadrowego: Obliczanie wynagrodzenia i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy praktyczna instrukcja spis treści: I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! 1. Odszkodowania wypłacane na podstawie regulacji wewnątrzzakładowych będą zwolnione z opodatkowania Czy pracodawca może wypłacić emerytowi mniejszą premię, aby ZUS nie zawiesił emerytury Do 30 września 2014 r. trzeba przekazać drugą ratę odpisu na zfśs Renta socjalna nowe warunki przyznawania Do 30 września br. uczniowie pobierający rentę rodzinną muszą złożyć zaświadczenie do ZUS O to pytają kadrowi Jakie wynagrodzenie za godziny nadliczbowe należy się członkowi zarządu spółki z o.o Czy emerytowi przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę Kiedy wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym II. AKTUALNOŚCI Porady na trudne czasy Pracodawca może bez zgody pracownika udzielić mu zaległego urlopu wypoczynkowego, unikając w ten sposób płacenia ekwiwalentu za ten urlop w przypadku rozwiązania umowy o pracę ciąg dalszy spisu treści na następnej stronie >

2 POLECAMY! W 2014 r. w MONITORZE prawa pracy i ubezpieczeń m.in.: Zatrudnianie pracowników na umowy terminowe na nowych zasadach Minimalne wynagrodzenie w 2015 r. i jego konsekwencje Badania lekarskie pracowników po nowelizacji przepisów Jakie będą nowe zasady oskładkowania umów zlecenia Rewolucyjne zmiany w zakresie dokumentowania niezdolności do pracy e-zwolnienia Informacje i zamówienia: Biuro Obsługi Klienta: tel , (22) , bok@infor.pl Można odmówić wypłaty ryczałtu na dojazdy pracownikowi, który w podróży służbowej korzystał z innego środka transportu niż wskazany przez pracodawcę Przerwa w opłacaniu składek na FP i FGŚP przez okres 36 miesięcy nie zależy od wymiaru urlopu macierzyńskiego, tylko od powrotu pracownika do pracy Prawidłowe rozliczenia zwolnienia lekarskiego wynikającego z wypadku, który nie zdarzył się w obecnym zakładzie pracy, umożliwi wypłacenie od 1. dnia niezdolności do pracy zasiłku zamiast wynagrodzenia chorobowego Zmiany prawa weszły w życie r Zwiększenia wynagrodzeń bezosobowych w niektórych obszarach sfery budżetowej Podleganie badaniom lekarskim obejmuje również słuchaczy kursów zawodowych, uczniów i studentów Nowe dane, które trzeba gromadzić w Systemie Informacji Oświatowej Zmiany w sprawozdawczości finansowej jednostek mikro Nowe wymagania wobec konsultantów w ochronie zdrowia Rozszerzenie uprawnień pielęgniarek i położnych Zmiany w kształceniu zawodowym Oczekują na wejście w życie od r Zmiany w prowadzeniu kursów kwalifikacyjnych dla nauczycieli Aktualizacja klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy Najnowsze orzecznictwo Pracownik może żądać odsetek od zadośćuczynienia za wypadek przy pracy od dnia wezwania pracodawcy do ugody III. TEMAT NUMERU 1. Udzielanie zaległego urlopu wypoczynkowego za 2013 r. 6 ważnych wskazówek Wskazówka 1. Urlop zaległy powinien rozpocząć się najpóźniej 30 września Wskazówka 2. Gdy pracownik odmawia wykorzystania urlopu zaległego, udziel urlopu jednostronnie Wskazówka 3. Najpierw udziel urlopu zaległego, a dopiero potem bieżącego Wskazówka 4. Urlopu na żądanie możesz udzielić później Wskazówka 5. Obiektywna przeszkoda niewykorzystania zaległego urlopu wyklucza odpowiedzialność pracodawcy Wskazówka 6. Urlop zaległy przedawni się po 3 latach Odpowiedzi na pytania Czytelników

3 IV. JAK SPORZĄDZIĆ DOKUMENT 1. Zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3a najczęstsze błędy V. PRAWO PRACY 1. Zatrudnienie pracownika na więcej niż jedną umowę o pracę przez tego samego pracodawcę ustalanie uprawnień pracowniczych Czy zapis w regulaminie pracy może być przeszkodą w rozwiązaniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym VI. WYNAGRODZENIA 1. Zagrożenia dla pracodawców stosujących najnowszy wyrok TK w sprawie nieodpłatnych świadczeń Czy pracownik, który w podróży służbowej korzystał z innego środka transportu niż wskazany przez pracodawcę, ma prawo do ryczałtu na dojazdy VII. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE 1. Przychód z tytułu umowy zlecenia nie zawsze stanowi podstawę wymiaru składek Czy ulga w opłacaniu składek na FP i FGŚP przysługuje po 8-tygodniowym urlopie macierzyńskim Kiedy rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od zasiłku dla opiekuna VIII. ZASIŁKI 1. Ustalanie podstawy wymiaru zasiłku w pierwszym miesiącu ubezpieczenia, gdy ubezpieczony przepracował co najmniej 1 dzień praktyczne wskazówki Jak rozliczyć zasiłek chorobowy spowodowany wypadkiem przy pracy u drugiego pracodawcy IX. EMERYTURY I RENTY 1. Czy ZUS pomniejszy podstawę obliczenia emerytury powszechnej o wypłacone kwoty zawieszonej wcześniejszej emerytury Zapraszamy na warsztaty TEMAT WARSZTATÓW Rozliczanie świadczeń pozapłacowych po wyroku TK z 8 lipca 2014 r. TERMIN I LOKALIZACJA 24 września 2014 r., Warszawa KOSZT 469 zł (w tym 23% VAT) PROWADZĄCY Paweł Ziółkowski W PROGRAMIE WARSZTATÓW M.IN.: 1. Przychody i koszty uzyskania przychodów osób świadczących pracę 2. Wyrok TK z 8 lipca 2014 r. 3. Przegląd świadczeń pozapłacowych po wyroku TK z 8 lipca 2014 r. 4. Wyrok TK z 8 lipca 2014 r. a składki ZUS od świadczeń pozapłacowych Więcej informacji na stronie INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: bok@infor.pl

4 4 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! >> zmiany prawa, odszkodowanie, regulamin, zadośćuczynienie pieniężne, zwolnienie podatkowe 1. Odszkodowania wypłacane na podstawie regulacji wewnątrzzakładowych będą zwolnione z opodatkowania Odszkodowania i zadośćuczynienia przyznane pracownikom na podstawie układów zbiorowych, porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów będą zwolnione z opodatkowania. Ponadto certyfikat rezydencji podatnika niezawierający okresu ważności będzie uwzględniany przez płatnika przy poborze podatku przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia jego wydania. Takie zmiany wprowadziła ustawa z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, która w dniu oddania tego numeru do druku oczekiwała na podpis prezydenta. Rekompensaty wypłacane na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych Dotychczas zwolnione z opodatkowania były odszkodowania i zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Nie dotyczyło to m.in. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników czy odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, które podlegają opodatkowaniu (art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof). Zatem od niewyłączonych z katalogu zwolnień z opodatkowania rekompensat z tytułu rozwiązania stosunku pracy (odszkodowania, zadośćuczynienia), przyznawanych na innej podstawie niż ustawa czy rozporządzenie, należało pobrać podatek. Po zmianie przepisów zwolnieniem objęto świadczenia o charakterze odszkodowawczym przysługujące pracownikom m.in. na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy i regulaminów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania będą wynikać wprost z tych przepisów. Regulamin wynagradzania spółki z o.o. przewiduje, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia w wyniku wypadku przy pracy stwierdzonego protokołem powypadkowym i orzeczeniem lekarskim pracownikowi przysługuje jednorazowe odszkodowanie w wysokości zł, bez względu na wielkość uszczerbku na zdrowiu. Po zmianie przepisów tak przyznane odszkodowanie będzie zwolnione z opodatkowania. MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

5 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! 5 Certyfikat rezydencji z terminem ważności Obecnie obowiązujące przepisy nie określają terminu ważności certyfikatu rezydencji (zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedziby podatnika osiągającego przychody ze źródeł położonych poza Polską do celów podatkowych na terytorium Polski). W wyniku nowelizacji wskazano, że w przypadku przedłożenia płatnikowi certyfikatu rezydencji bez wskazanego okresu ważności przyjmuje się, że certyfikat ten dokumentuje miejsce zamieszkania (siedziby) podatnika przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia jego wydania. Przed upływem tego terminu, jeżeli stan faktyczny się nie zmienił, podatnik nie musi dokonywać aktualizacji tego certyfikatu. Jednak po upływie tego terminu podatnik ma obowiązek przedłożyć płatnikowi nowy certyfikat rezydencji. Ponadto wprowadzono obowiązek aktualizacji przez podatnika przedłożonego certyfikatu rezydencji w sytuacji, gdy miejsce siedziby podatnika do celów podatkowych uległo zmianie i przedłożony płatnikowi certyfikat utracił swoją aktualność w okresie 12 miesięcy od dnia jego wydania bcd-af35-41ad-920d-9ff56ff9c2d8 UWAGA! Jeżeli certyfikat rezydencji nie zawiera okresu ważności, przyjmuje się, że dokumentuje miejsce zamieszkania lub siedziby podatnika przez okres 12 miesięcy od dnia jego wydania. PODSTAWA PRAWNA: art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 915 art. 306l 306m ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 749; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz art. 2 pkt 8 lit. a, pkt 25 lit. b ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw w dniu oddania niniejszego numeru do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta Bożena Goliszewska-Chojdak ekonomistka, specjalista z zakresu kadr i płac, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, praktyk z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziale personalnym >> emerytura, renta, wynagrodzenie, umowa zlecenia 2. Czy pracodawca może wypłacić emerytowi mniejszą premię, aby ZUS nie zawiesił emerytury PROBLEM Nasza firma zatrudnia dwóch emerytów, którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego. Od 1 września br. kwota graniczna dla tych osób jest niższa. Jeden z tych pracowników we wrześniu 2014 r. ma prawo do premii, której wypłata spowoduje zawieszenie emerytury w całości. Jednak jego miesięczne zarobki nie przekraczają progów, bo wynoszą 1680 zł brutto. Czy w związku z tym możemy wypłacić pracownikowi niższą premię niż MONITOR PPiU nr 18(258)

6 6 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! należna? Drugi emeryt jest zatrudniony od 1 września br. na podstawie umowy zlecenia. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy wynosi 4000 zł i będziemy je wypłacać do 5. dnia następnego miesiąca. Pierwszą wypłatę otrzyma w październiku 2014 r. za wrzesień br. Czy wynagrodzenie to spowoduje zawieszenie lub zmniejszenie emerytury, a jeśli tak, to od którego miesiąca? RADA Nie mogą Państwo wypłacić pracownikowi mniejszej premii niż ta, która jest określona w umowie o pracę lub w przepisach wewnątrzzakładowych. Mimo że Państwa pracownik uzyska w jednym miesiącu większy przychód, który spowoduje przekroczenie w danym miesiącu progu zarobkowego, to roczne rozliczenie przychodu emeryta może nie spowodować zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia. Natomiast uzyskiwane przez zleceniobiorcę wynagrodzenie będzie skutkowało zmniejszeniem emerytury o 557,91 zł, począwszy od jej wypłaty przysługującej w październiku 2014 r. Zleceniobiorca powinien poinformować jednostkę ZUS wypłacającą świadczenie o uzyskiwanych przychodach. UZASADNIENIE Gdyby wypłacili Państwo pracownikowi niższą premię niż określona w umowie o pracę lub przepisach wewnętrznych, Państwa działanie naruszyłoby zasadę równego traktowania w zatrudnianiu w zakresie wynagrodzeń pracowników. Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków (art Kodeksu pracy), a pracodawca ma obowiązek wynagradzania pracowników jednakowo (lub podobnie w danej kategorii zaszeregowania) w zakresie wszystkich składników wynagrodzenia (art. 18 3a i 18 3c Kodeksu pracy). Zatem wypłacenie premii w zaniżonej wysokości byłoby sprzeczne z zasadami prawa pracy. Pracodawca ma obowiązek poinformować ZUS o zatrudnieniu emeryta i wysokości jego przychodu. Państwa pracownik otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 1680 zł, przychód nie wpływa więc na zawieszenie świadczenia. Może się jednak zdarzyć sytuacja, że nastąpi zmiana wysokości przychodu, która wpływałaby na prawo do świadczenia. Wówczas pracownik (emeryt) powinien zawiadomić ZUS o zmianie, wysyłając oświadczenie na druku ZUS Rw-73. Jednak w Państwa sytuacji nie zmieniła się kwota przychodu, którą emeryt uzyskuje miesięcznie, lecz jedynie nastąpiła wypłata premii, która tylko w danym miesiącu spowoduje przekroczenie górnego progu zarobkowego. Ostateczne rozliczenie przychodu osiągniętego przez emeryta nastąpi po zakończeniu roku kalendarzowego. Możliwe są dwie formy rozliczenia przychodu emeryta: w stosunku rocznym (polegająca na porównaniu kwoty przychodu osiągniętego w poprzednim roku z kwotami granicznymi przychodu ustalonymi dla danego roku), w stosunku miesięcznym (polegająca na porównaniu kwot tego przychodu osiągniętego w poszczególnych miesiącach poprzedniego roku z granicznymi kwotami przychodu w każdym z tych miesięcy). W przypadku Państwa pracownika rozliczenie w stosunku rocznym zapewne okaże się korzystniejsze, gdyż nie spowoduje zawieszenia lub zmniejszenia emerytury. Mimo że MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

7 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! 7 pracownik we wrześniu przekroczy miesięczny próg zarobków, to taka sytuacja nie spowoduje przekroczenia rocznej kwoty granicznej. Pracodawca nie musi natomiast zmieniać umów o pracę zawartych z emerytami w zakresie wynagrodzeń, jeżeli zmieniły się progi zarobkowe dla emerytów oraz rencistów i powoduje to utratę uzyskiwanego przez nich świadczenia. Wysokość progów zarobkowych dla emerytów i rencistów od 1 września 2014 r. W okresie od 1 września do 30 listopada 2014 r. progi zarobkowe wynoszą: 2618,00 zł (niższa kwota graniczna, której przekroczenie powoduje zmniejszenie świadczenia) 4862,00 zł (wyższa kwota graniczna, której przekroczenie powoduje zawieszenie prawa do emerytury) Emeryt zatrudniony na podstawie umowy zlecenia nie ukończył jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, dlatego przychód, który uzyska z tego tytułu, może spowodować zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia. Jeśli przychód ten będzie wynosił tyle, ile wynika z umowy zlecenia (4000 zł), wówczas w najbliższych miesiącach nie przekroczy wyższej kwoty granicznej obowiązującej od 1 września do 30 listopada 2014 r. (tj zł), ale jego przychód będzie znacznie wyższy od obowiązującego w tym okresie niższego progu zarobkowego (tj zł). Oznacza to, że zleceniobiorca, składając oświadczenie o zamiarze osiągania przychodu, powinien wskazać, że będzie to przychód powodujący zmniejszenie świadczenia. Wystarczy, gdy zleceniobiorca złoży do UWAGA! Przychód zarobkującego emeryta do celów ustalenia ewentualnego zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia ZUS rozliczy po zakończeniu danego roku. ZUS oświadczenie po otrzymaniu wypłaty emerytury za wrzesień br. Istotne jest bowiem, że pierwsze wynagrodzenie z umowy zlecenia wypłacą Państwo zleceniobiorcy dopiero w październiku. Będzie to miało znaczenie przy rozliczeniu przychodu świadczeniobiorcy, które zostanie dokonane po zakończeniu roku na podstawie wystawionego przez Państwa zaświadczenia. W zaświadczeniu tym trzeba będzie przyporządkować przychód do miesiąca, w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. W przypadku dokonania rozliczenia w formie miesięcznej ZUS stwierdzi, że emerytura za wrzesień br. przysługiwała w pełnej wysokości, gdyż w tym miesiącu świadczeniobiorca nie uzyskał żadnego przychodu. Nie ma więc potrzeby, aby ubezpieczony poinformował ZUS o uzyskiwaniu przychodu na tyle wcześnie, aby dokonał on zmniejszenia emerytury przysługującej już za wrzesień br. Maksymalna kwota zmniejszenia emerytury zmienia się raz w roku, wraz z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych. Od 1 marca 2014 r. wynosi ona 557,91 zł. MONITOR PPiU nr 18(258)

8 8 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! PODSTAWA PRAWNA: bf-4052-ae0e-969c8a art. 24, art. 103, art ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 567 art. 11 2, art. 18 3a, art. 18 3c ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2014 r., poz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty Dz.U. Nr 58, poz. 290; ost.zm. Dz.U. z 1997 r. Nr 47, poz. 310 komunikat Prezesa ZUS z 20 sierpnia 2014 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2014 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent M.P. z 2014 r., poz. 719 Maria Gałecka prawnik, ekspert z zakresu ubezpieczeń społecznych, autorka wielu publikacji o tej tematyce >> odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, termin 3. Do 30 września 2014 r. trzeba przekazać drugą ratę odpisu na zfśs Pracodawcy, którzy w 2014 r. obowiązkowo utworzyli zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, powinni przekazać do końca września na wyodrębniony rachunek funduszu pozostałą część równowartości odpisu podstawowego i odpisy fakultatywne, jeżeli do 31 maja br. przekazali co najmniej 75% odpisu podstawowego. Tego obowiązku nie mają pracodawcy, którzy w terminie wpłaty I raty przekazali 100% odpisu na fundusz. Przepisy ustawy o zfśs nakładają na zakład pracy, który tworzy fundusz obligatoryjnie, obowiązek przekazywania odpisu ustalonego na dany rok w dwóch ratach, w terminach i w wysokości odpowiednio: do 31 maja co najmniej 75% odpisów podstawowych, do 30 września pozostałą część odpisów podstawowych i tzw. odpisy zwiększające. Pracodawcy niezobowiązani do utworzenia zfśs, którzy zrobili to dobrowolnie, odpis na fundusz ustalają w dowolnej wysokości i środki przekazują w ustalonym przez siebie terminie. Przekazanie środków na zfśs przez pracodawców zobowiązanych do utworzenia zfśs po wyznaczonym terminie, np. po 30 września, nie powoduje powstania po stronie pracodawcy zobowiązania do odprowadzenia odsetek z tego tytułu (wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2012 r., III PK 66/11). Podstawę naliczania odpisu na fundusz stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych. W tej liczbie należy uwzględnić pracowników zatrudnionych zarówno w pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu niepełnego wymiaru na pełny), zatrudnionych na podstawie: umowy o pracę, MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

9 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! 9 wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę. UWAGA! Pracodawca może dokonać korekty przeciętnego stanu zatrudnienia do celów ustalenia wysokości II raty odpisu na zfśs na etapie jej obliczania. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby korekty przeciętnego stanu zatrudnienia dokonać na etapie obliczania II raty odpisu. Obliczając przeciętną liczbę zatrudnionych w danym roku kalendarzowym należy: Krok 1. Dodać przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach. Krok 2. Tak otrzymaną sumę podzielić przez 12. Ten sam sposób obliczania przeciętnego zatrudnienia należy stosować również w przypadku, gdy pracodawca działał w okresie krótszym niż jeden rok kalendarzowy albo naliczał odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na niepełny rok kalendarzowy ( 3 rozporządzenia z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych). W 2014 r. odpisu na zfśs (zarówno podstawowego, jak i fakultatywnego) dokonuje się od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w drugim półroczu 2010 r., tj. od 2917,14 zł. Zatem jest to ta sama kwota, która stanowiła podstawę odpisu w 2013 r. Prywatna spółka zobowiązana do utworzenia zfśs w 2014 r., która nie zwolniła się z tego obowiązku, przyjęła przeciętne zatrudnienie na poziomie 21 etatów (pracownicy zatrudnieni w normalnych warunkach). Pracodawca dokonuje odpisów w ustawowej wysokości, nie odprowadza odpisów fakultatywnych. Przy obliczaniu II raty odpisu spółka przyjęła faktyczne średnie zatrudnienie z okresu od stycznia do września br., które kształtowało się następująco: Pracownik Liczba osób Liczba etatów Zatrudniony na pełny etat w normalnych warunkach Zatrudniony na część etatu w normalnych warunkach 2 1,5 Zatrudniony na pełny etat, wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze 2 2 Młodociany (I rok) 1 1 Młodociany (III rok) 1 1 SUMA Kwota odpisu na jednego zatrudnionego Razem 1093,93 zł (2917,14 zł x 37,5%) ,39 zł 1093,93 zł (2917,14 zł x 37,5%) 1640,90 zł 1458,57 zł (2917,14 zł x 50%) 2917,14 zł 145,86 zł (2917,14 zł x 5%) 145,86 zł 204,20 zł (2917,14 zł x 7%) 204,20 zł ,49 zł Spółka 31 maja br. przekazała na rachunek funduszu równowartość 75% odpisu, obliczonego według zakładanego przeciętnego stanu zatrudnienia, tj.: ,40 zł (21 etatów x MONITOR PPiU nr 18(258)

10 10 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! x 1093,93 zł = ,53 zł x 75%). Według średniego stanu zatrudnienia ustalonego do 30 września 2014 r. spółka powinna odprowadzić odpis w wysokości ,37 zł (30 068,49 zł x 75%). Wpłaty II raty na fundusz pracodawca powinien dokonać w wysokości ,09 zł (30 068,49 zł ,40 zł). b9b26ecc-0c7e-4f54-a66d-63f97b2cff64 PODSTAWA PRAWNA: art. 5, art. 5b 5c, art. 6, art. 12 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 592; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz , 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych Dz.U. Nr 43, poz. 349 obwieszczenie Prezesa GUS z 18 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2010 r. i w drugim półroczu 2010 r. M.P. Nr 15, poz. 156 Bożena Goliszewska-Chojdak ekonomistka, specjalista z zakresu kadr i płac, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, praktyk z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziale personalnym >> renta 4. Renta socjalna nowe warunki przyznawania Prawo do renty socjalnej nie będzie już zależne od miejsca pobytu. Aby pobierać rentę, nie trzeba będzie zatem przebywać na terytorium Polski. Będzie natomiast wymagane posiadanie miejsca zamieszkania na terytorium kraju. Zmiana przepisów ma na celu dostosowanie regulacji do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca 2013 r. (sygn. akt P 11/12), w którym stwierdzono, że obowiązek przebywania na terenie Polski w celu pobierania renty socjalnej jest niezgodny z konstytucją. Po zmianach przepisów osoba wyjeżdżająca z kraju niezależnie od celu podróży nie będzie pozbawiana renty socjalnej. Natomiast będzie miała obowiązek posiadania miejsca zamieszkania w Polsce. Prawo do renty socjalnej uzyskają również obywatele państw członkowskich UE, państw członkowskich EFTA oraz członkowie ich rodzin, jeżeli będą posiadać prawo pobytu na terytorium RP. Prawo do renty socjalnej będzie ulegało zawieszeniu w razie przekroczenia 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS do celów emerytalnych. Na kwotę przychodu będzie miała wpływ działalność zarobkowa powodująca obowiązek ubezpieczenia społecznego wykonywana w Polsce i za granicą. Przychód uzyskany za granicą będzie przeliczany na złote polskie przy zastosowaniu średniego kursu złotego do waluty obcej, ogłoszonego przez NBP, z ostatniego dnia roboczego miesiąca, w którym przychód został osiągnięty. Ustawa wchodzi w życie 18 września 2014 r. MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

11 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! 11 Prawo do renty socjalnej cudzoziemców Prawo do renty socjalnej będzie przysługiwać cudzoziemcom zamieszkującym na terytorium Polski na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, zezwolenia na pobyt czasowy lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy albo ochrony uzupełniającej posiadającym kartę pobytu z adnotacją dostęp do rynku pracy mającym miejsce zamieszkania na terytorium Polski, którzy są obywatelami państw członkowskich UE, EFTA lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin. Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia lub przed ukończeniem 25. roku życia w trakcie nauki albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. 10d47882-c1c0-4c6f-83bb-0b1010e918ee PODSTAWA PRAWNA: art. 4, art. 10 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 982; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz art. 1 ustawy z 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz.U. z 2014 r., poz Katarzyna Kalata ekspert z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, doktorantka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, praktyk z 11-letnim doświadczeniem w działach personalnych >> renta, student, zaświadczenia 5. Do 30 września br. uczniowie pobierający rentę rodzinną muszą złożyć zaświadczenie do ZUS Uczniowie i studenci pobierający rentę rodzinną nie tracą do niej prawa za okres wakacyjnej przerwy w edukacji. Natomiast mają obowiązek dostarczenia do ZUS zaświadczenia potwierdzającego fakt kontynuowania nauki. Wypłata renty rodzinnej nie jest zawieszana na czas przerwy wakacyjnej wynikającej z programu nauczania. Uprawniony uczeń czy student otrzymuje rentę rodzinną również podczas wakacji. W związku z kontynuowaniem nauki w kolejnej klasie lub na kolejnym roku studiów MONITOR PPiU nr 18(258)

12 12 I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ! należy przedłożyć w ZUS zaświadczenie ze szkoły lub uczelni potwierdzające dalszą edukację. W razie dostarczenia tego dokumentu najpóźniej w pierwszym miesiącu nowego roku szkolnego lub akademickiego renta przysługuje bez przerwy za kolejne miesiące. Takie zaświadczenie uczniowie powinni dostarczyć do końca września, natomiast studenci do końca października wówczas zachowają prawo do renty rodzinnej. Bożena C., uprawniona do renty rodzinnej, w czerwcu 2014 r. zakończyła naukę w liceum. Od października br. będzie kontynuowała edukację na studiach dziennych, o czym pisemnie poinformowała ZUS. Bożena C. do końca października br. musi złożyć zaświadczenie wystawione przez uczelnię potwierdzające fakt kontynuowania nauki. PODSTAWA PRAWNA: art ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz ac947-bd37-424c-a763-71beb30cb503 Katarzyna Kalata ekspert z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, doktorantka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, praktyk z 11-letnim doświadczeniem w działach personalnych CZYTAJ TAKŻE Czy uczeń ma prawo do renty rodzinnej podczas wakacji MPPiU nr 18/2014; dostępny na POLECAMY! Wkrótce kolejny dodatek do MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń serii Sposób na płace Pozapłacowe świadczenia dla pracowników jak rozliczać składki i podatek po wyroku TK a w nim m.in.: kiedy powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, jak ustalać podstawę wymiaru składek i podatku od pozapłacowych bonusów, jak wliczać świadczenia nieodpłatne do podstawy wymiaru zasiłków, czy pracownicy mogą mieć roszczenie o przyznanie świadczeń pozapłacowych. Informacje i zamówienia: Biuro Obsługi Klienta: tel , (22) , bok@infor.pl MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

13 O to pytają Kadrowi Jakie wynagrodzenie za godziny nadliczbowe należy się członkowi zarządu spółki z o.o. Członek zarządu spółki z o.o. pracował w godzinach nadliczbowych nad przygotowaniem oferty dla inwestora. Czy powinniśmy mu wypłacić wynagrodzenie za nadgodziny? Joanna Skrobisz specjalista ds. prawa pracy i ubezpieczeń Beata Skrobisz -Kaczmarek radca prawny NIE! Pracownicy zarządzający zakładem pracy (zaliczani są do nich pracownicy kierujący jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępcy, pracownicy wchodzący w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz główni księgowi) nie mają prawa do wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Członka zarządu należy zaliczyć do pracowników zarządzających zakładem pracy, dlatego nie przysługują mu żadne świadczenia za pracę nadliczbową. Czy emerytowi przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę Zatrudniamy emeryta na ¼ etatu. W ramach reorganizacji chcemy mu wypowiedzieć umowę o pracę, ale on twierdzi, że jest chroniony przed zwolnieniem jak osoba w wieku przedemerytalnym. Czy ma rację? NIE! Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy i pobierającemu równocześnie emeryturę można wypowiedzieć umowę o pracę. Nie obejmuje go bowiem ochrona przewidziana dla osób w wieku przedemerytalnym. Ewa Preis specjalista ds. prawa pracy i ubezpieczeń Precyzyjna wyszukiwarka Codziennie aktualizowana baza wiedzy Kiedy wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym W naszej irmie pracuje tylko 12 osób. Jednej z pracownic, która przebywa na urlopie wychowawczym, chcemy wypowiedzieć umowę o pracę. Kiedy najwcześniej możemy jej wręczyć ten dokument? Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę można wręczyć najwcześniej w dniu, w którym pracownica powróci z urlopu wychowawczego. Państwa zakład pracy nie znajduje się w stanie upadłości bądź likwidacji i zatrudnia mniej niż 20 pracowników, dlatego nie mogą Państwo wypowiedzieć stosunku pracy z pracownicą w czasie, gdy przebywa ona na urlopie wychowawczym. Codzienny kontakt z Ekspertami Najlepsze narzędzia w pracy każdego Kadrowego MONITOR PPiU nr 18(258)

14 14 II. AKTUALNOŚCI Porady na trudne czasy Pracodawca może bez zgody pracownika udzielić mu zaległego urlopu wypoczynkowego, unikając w ten sposób płacenia ekwiwalentu za ten urlop w przypadku rozwiązania umowy o pracę Zaległych urlopów wypoczynkowych można udzielać pracownikowi najpóźniej do 30 września kolejnego roku. Wystarczy w tym terminie udzielić pracownikowi urlopu, ale nie musi on być wykorzystany w całości. Pracownikowi, który odmawia wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 września następnego roku, pracodawca może udzielić urlopu jednostronnie zob. Udzielanie zaległego urlopu wypoczynkowego za 2013 r. 6 ważnych wskazówek, str. 20 Można odmówić wypłaty ryczałtu na dojazdy pracownikowi, który w podróży służbowej korzystał z innego środka transportu niż wskazany przez pracodawcę Środek transportu właściwy do odbycia podróży służbowej, jego rodzaj i klasę określa pracodawca w poleceniu wyjazdu służbowego. Pracownik nie ma zatem prawa zmienić zasad, na podstawie których będzie odbywał podróż. Samowolny wybór przez zatrudnionego środka transportu może skutkować odmową zwrotu przez pracodawcę np. udokumentowanych kosztów dojazdu lub wypłaty ryczałtu z tego tytułu zob. Czy pracownik, który w podróży służbowej korzystał z innego środka transportu niż wskazany przez pracodawcę, ma prawo do ryczałtu na dojazdy, str. 47 Przerwa w opłacaniu składek na FP i FGŚP przez okres 36 miesięcy nie zależy od wymiaru urlopu macierzyńskiego, tylko od powrotu pracownika do pracy Uzyskanie przez pracownicę prawa do 8-tygodniowego urlopu macierzyńskiego z tytułu zgonu dziecka uprawnia pracodawcę do zwolnienia z opłacania składek na fundusze pozaubezpieczeniowe przez okres 3 lat. Ulga nie jest bowiem uzależniona od wymiaru urlopu, lecz od powrotu pracownika do pracy. zob. Czy ulga w opłacaniu składek na FP i FGŚP przysługuje po 8-tygodniowym urlopie macierzyńskim, str. 52 Prawidłowe rozliczenia zwolnienia lekarskiego wynikającego z wypadku, który nie zdarzył się w obecnym zakładzie pracy, umożliwi wypłacenie od 1. dnia niezdolności do pracy zasiłku zamiast wynagrodzenia chorobowego Jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw wcześniejszego wypadku przy pracy, pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, a nie wynagrodzenie chorobowe. Związek tej niezdolności do pracy z wypadkiem przy pracy powinien zostać stwierdzony przez lekarza zaświadczeniem lekarskim zob. Jak rozliczyć zasiłek chorobowy spowodowany wypadkiem przy pracy u drugiego pracodawcy, str. 61 MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

15 II. AKTUALNOŚCI Zmiany prawa weszły w życie r. Na podstawie aktów prawnych opublikowanych do 1 września 2014 r. 23 sierpnia 2014 r Zwiększenia wynagrodzeń bezosobowych w niektórych obszarach sfery budżetowej Minister Finansów wyraził zgodę na zwiększenie wielkości wynagrodzeń bezosobowych ujętych w ustawie budżetowej na rok 2014 z 24 stycznia 2014 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 162) m.in. w częściach budżetu państwa: 30 Oświata i wychowanie o kwotę zł, z przeznaczeniem na realizację umów z egzaminatorami biorącymi udział w przeprowadzaniu egzaminów zewnętrznych. Wzrost wydatków wynika ze zmian wprowadzanych od 2011 r. w zasadach kształcenia w poszczególnych zawodach; 46 Zdrowie o kwotę zł, z przeznaczeniem na wynagrodzenia dla koordynatorów przeszczepów, opracowanie wszystkich rodzajów kształcenia pielęgniarek i położnych, ocenę dokumentacji wniosków w zakresie produktów leczniczych oraz przeprowadzenie wizyt akredytacyjnych przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. Zgoda na zwiększenie wynagrodzeń osobowych w częściach budżetu państwa oraz jednostkach sektora finansów publicznych może być wyrażona, jeśli uzupełnienie środków na te wynagrodzenia jest związane z potrzebą realizacji zadań publicznych. Rozporządzenie Ministra Finansów z 13 sierpnia 2014 r. w sprawie wyrażenia zgody na zwiększenie wielkości wynagrodzeń bezosobowych w roku 2014 Dz.U. z 22 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Podleganie badaniom lekarskim obejmuje również słuchaczy kursów zawodowych, uczniów i studentów Badaniom lekarskim podlegają kandydaci na kwalifikacyjne kursy zawodowe oraz słuchacze tych kursów, a także jak dotychczas kandydaci do szkół ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniowie tych szkół, studenci oraz uczestnicy studiów doktoranckich. Warunkiem skierowania na badania lekarskie jest narażenie w trakcie praktycznej nauki zawodu na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia. Wymóg ten nie obejmuje kandydatów do szkół ponadpodstawowych. Badania lekarskie wymienionych osób przeprowadza lekarz spełniający dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, określone w Kodeksie pracy. Do przeprowadzania badań lekarskich, rozpoczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się dotychczasowe przepisy. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 26 sierpnia 2014 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadgimnazjalnych lub wyższych i na kwalifikacyjne kursy zawodowe, uczniów tych szkół, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz uczestników studiów doktoranckich Dz.U. z 28 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Nowe dane, które trzeba gromadzić w Systemie Informacji Oświatowej Dane, które należy gromadzić w Systemie Informacji Oświatowej (SIO), uzupełniono m.in. o wprowadzenie informacji o liczbie nauczycieli przebywających na urlopach rodzicielskich, MONITOR PPiU nr 18(258)

16 16 II. AKTUALNOŚCI o nowych kategoriach pracowników niepedagogicznych (asystentach). Ponadto określono terminy przekazywania danych w latach Szkoły i placówki oświatowe będą przekazywać dane odpowiednio jednostkom samorządu terytorialnego, właściwym ministrom, kuratorom oświaty albo ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania w terminie trzech dni roboczych od 31 marca i 30 września. Natomiast dane z baz danych oświatowych zakładów kształcenia nauczycieli oraz kolegiów pracowników służb społecznych będą przekazywane odpowiednio jednostkom samorządu terytorialnego albo ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania w terminie trzech dni roboczych od 31 marca i 10 października. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych Dz.U. z 29 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Zmiany w sprawozdawczości finansowej jednostek mikro Uproszczona została sprawozdawczość finansowa m.in. mikropodmiotów. Będą one miały obowiązek uwzględniania w sprawozdaniu jedynie podstawowych informacji w bilansie oraz rachunku zysków i strat. Zniesiono również obowiązek sporządzania informacji dodatkowej oraz sprawozdania z działalności pod warunkiem, że niektóre dane będą ujawnione w informacjach dołączonych do bilansu. Zdefiniowano, że jednostkami mikro są m.in.: spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo-akcyjne, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1,5 mln zł suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 3 mln zł przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 10 osób średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty. Uproszczoną rachunkowość będą mogły stosować również inne jednostki mikro, np.: osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1,2 mln euro i nie więcej niż 2 mln euro. Zmiany wdrażają do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE. Ustawa z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości Dz.U. z 21 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Nowe wymagania wobec konsultantów w ochronie zdrowia Określono, że konsultantem może być osoba, która nie tylko posiada tytuł specjalisty w danej dziedzinie medycyny, farmacji lub innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, a w przypadku braku specjalisty w danej dziedzinie w dziedzinie pokrewnej, ale także daje rękojmię należytego i bezstronnego wykonywania zadań konsultanta. Kandydat na konsultanta albo konsultant ma obowiązek złożyć organowi powołującemu w terminie 7 dni od dnia przedstawienia jego kandydatury, a konsultant powołany przed zmianą przepisów w ciągu 3 miesięcy od wejścia w życie ustawy, oświadczenie zwierające informacje, czy prowadzi inną działalność, która mogłaby wpływać na jego bezstronność podczas sprawowania ww. funkcji (chodzi m.in. o informacje dotyczące członkostwa w organach spółek handlowych, spółdzielni, stowarzyszeń, fundacji, a także o wykonywanie zadań jako przedstawiciele albo pełnomoc- MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

17 II. AKTUALNOŚCI 17 nicy przedsiębiorstw produkujących lub wprowadzających do obrotu leki i substancje przeznaczone do wytwarzania produktów leczniczych). Ponadto konsultant został zobowiązany do informowania w ciągu 14 dni o otrzymanych korzyściach o wartości wyższej niż 380 zł, w tym wyjazdach krajowych lub zagranicznych niezwiązanych z funkcją konsultanta, których koszt nie został pokryty przez instytucje go zatrudniające. Ustawa z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o konsultantach w ochronie zdrowia Dz.U. z 27 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Rozszerzenie uprawnień pielęgniarek i położnych Pielęgniarkom i położnym posiadającym dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarkom i położnym posiadającym tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa przyznano prawo do samodzielnego ordynowania leków zawierających określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym do wystawiania na nie recept, a także ordynowania określonych wyrobów medycznych, w tym wystawiania na nie zleceń albo recept jeżeli ukończyły specjalistyczny kurs w tym zakresie. Natomiast pielęgniarki i położne posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, po ukończeniu specjalistycznego kursu będą mogły wystawiać recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne do kontynuacji leczenia. Z nowych uprawnień dotyczących wystawiania recept na leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wydawania zleceń i recept na wyroby medyczne oraz skierowań na badania diagnostyczne pielęgniarki i położne będą mogły skorzystać nie wcześniej niż od 1 stycznia 2016 r. Ustawa z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw Dz.U. z 27 sierpnia 2014 r., poz września 2014 r Zmiany w kształceniu zawodowym Na wniosek odpowiednich ministrów zmieniona została klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy. Od roku szkolnego 2014/2015 wprowadzone zostały nowe zawody, które mogą prowadzić placówki oświatowe w formie kwalifikacyjnych kursów zawodowych, są to: technik urządzeń dźwigowych, technik chłodnictwa i klimatyzacji oraz mechanik motocyklowy. Również w tym roku zostanie umożliwione kształcenie w 2-letniej szkole policealnej w zawodach: technik optyk oraz technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Rok 2015/2016 będzie ostatnim rokiem rekrutacji kandydatów do szkół policealnych kształcących w zawodach: opiekunka dziecięca i asystentka stomatologiczna, a 2017/2018 rok do szkół kształcących w zawodzie technik farmaceutyczny. Od roku szkolnego 2015/2016 szkoły policealne nie będą kształcić w zawodzie: technik pojazdów samochodowych (taka możliwość pozostanie w technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych). Ponadto od dnia wejścia w życie rozporządzenia przy przyjęciu do szkoły kształcącej w zawodach: dźwięku i technik realizacji nagrań i nagłośnień nie będzie wymagane świadectwo ukończenia szkoły muzycznej. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 8 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Dz.U. z 28 sierpnia 2014 r., poz MONITOR PPiU nr 18(258)

18 18 II. AKTUALNOŚCI 2. Oczekują na wejście w życie od r. Na podstawie aktów prawnych opublikowanych do 1 września 2014 r. 1 stycznia 2015 r Zmiany w prowadzeniu kursów kwalifikacyjnych dla nauczycieli Od nowego roku kursy kwalifikacyjne w zakresie przygotowania pedagogicznego do nauczania języka obcego, wczesnego nauczania języka obcego oraz zarządzania oświatą będą prowadzone wyłącznie przez akredytowane placówki doskonalenia nauczycieli, które mają potwierdzoną przez kuratora oświaty wysoką jakość prowadzonych usług. Obecnie kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli mogą organizować i prowadzić publiczne i niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli oraz zakłady kształcenia nauczycieli, z tym że możliwość ta wygasa 1 stycznia 2016 r. Akredytowane placówki doskonalenia nauczycieli nadal będą mogły prowadzić kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu w zakresie przygotowania pedagogicznego i pedagogiki specjalnej. Ponadto kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli będą mogły prowadzić placówki doskonalenia nauczycieli prowadzone w odpowiednim zakresie przez ministra właściwego ds. kultury oraz ministra właściwego ds. rolnictwa. Kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli pracujących w polskich szkołach za granicą mogą być prowadzone na zlecenie ministra właściwego ds. oświaty i wychowania. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli Dz.U. z 28 sierpnia 2014 r., poz stycznia 2015 r Aktualizacja klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy Zaktualizowany został załącznik do rozporządzenia zawierający klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, stosowaną w zakresie: pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego, gromadzenia danych do określania polityki zatrudnienia i kształcenia ustawicznego oraz prowadzenia badań, analiz, prognoz i innych opracowań dotyczących rynku pracy. Zmiany polegają m.in. na wprowadzeniu nowych zawodów, które pojawiły się na rynku pracy, a nie mają swoich odpowiedników w klasyfikacji z 2010 r., albo które zostały określone w rozporządzeniu z 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, wykreśleniu zawodów i specjalności niefunkcjonujących na rynku pracy lub włączeniu ich do innych zawodów, a także zmianie nazw niektórych zawodów. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz.U. z 28 sierpnia 2014 r., poz Oprac. Anna Seroczyńska A C INFORorganizerze MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.

19 II. AKTUALNOŚCI Najnowsze orzecznictwo 3.1. Pracownik może żądać odsetek od zadośćuczynienia za wypadek przy pracy od dnia wezwania pracodawcy do ugody Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, może żądać od pracodawcy zadośćuczynienia. Termin liczenia odsetek od tego świadczenia może rozpoczynać się od dnia zawezwania pracodawcy do próby ugodowej, jeśli pracownik określił wysokość roszczenia, tytuł prawny oraz stan faktyczny sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 2014 r., I PK 20/14). W 2008 r. zatrudniony przez piekarnię 21-letni pracownik uległ wypadkowi drogowemu rozwożąc pieczywo pojazdem należącym do pracodawcy. W wyniku odniesionych obrażeń, m.in. złamania kręgosłupa, mężczyzna musi poruszać się na wózku inwalidzkim. Pracownik otrzymał świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego, ale wystąpił do pracodawcy o zadośćuczynienie w wysokości zł oraz o miesięczne renty (w tym wyrównawczą) w łącznej kwocie 8000 zł. 13 lipca 2010 r. pracownik zawezwał pracodawcę do próby ugodowej w trybie art. 185 Kodeksu postępowania cywilnego. Ze względu na to, że pracodawca odmówił zawarcia ugody, w 2011 r. pracownik wystąpił z powództwem przeciwko pracodawcy. Stanowiska sądów i Sądu Najwyższego Powołani przez sąd biegli stwierdzili, że pojazd, którym poruszał się pracownik, nie był w pełni sprawny, co miało wpływ na przebieg zdarzenia, wskutek którego pracownik doznał obrażeń. Uznali również, że pracownik przyczynił się do wypadku drogowego, gdyż kierując pojazdem m.in. przekroczył dopuszczalną i bezpieczną prędkość. Ostatecznie sąd I instancji przyjął, że pracownik przyczynił się do wypadku w 50%. Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy sąd I instancji uznał, że adekwatne jest zadośćuczynienie w kwocie zł oraz miesięczna renta wyrównawcza w kwocie 3000 zł. Jednak z uwagi na przyczynienie się pracownika do wypadku, zasądzona od pracodawcy kwota zadośćuczynienia wyniosła zł, a wysokość renty 1500 zł. Sąd ustalił, że odsetki należy naliczać z upływem 7 dni od doręczenia pracodawcy odpisu pozwu w 2011 r. Apelacje od wyroku złożyły obie strony. Sąd apelacyjny utrzymał jednak wyrok w mocy zarówno co do zasądzonych kwot, jak i daty, od której należy naliczać odsetki. W skardze kasacyjnej wniesionej do Sądu Najwyższego pracownik kwestionował wysokość zadośćuczynienia oraz termin naliczania odsetek. Zdaniem pracownika odsetki powinny być naliczane od zawezwania pracodawcy do próby ugodowej, a zatem od 13 lipca 2010 r. Sąd Najwyższy uznał, że zasądzone zadośćuczynienie jest adekwatne. Wprawdzie Kodeks cywilny nie wskazuje kryteriów, jakimi należy się kierować ustalając wysokość zadośćuczynienia, jednak w ocenie SN sąd I instancji wziął pod uwagę wypracowane w tym zakresie przez sądy kryteria. Odnosząc się do kwestii terminu początkowego naliczania odsetek Sąd Najwyższy uznał, że możliwe jest liczenie odsetek od zawezwania pracodawcy do próby ugodowej, jeżeli pismo to zawiera takie elementy, jak wysokość roszczenia, podstawę prawną oraz okoliczności faktyczne. Wnioski z orzeczenia Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, może żądać od pracodawcy zadośćuczynienia. Jeżeli pracownik wezwał pracodawcę do ugody, a sąd przyznał mu prawo do zadośćuczynienia, to termin liczenia odsetek z tytułu zadośćuczynienia liczymy od dnia wezwania pracodawcy do ugody. Aneta Olędzka doktor nauk prawnych, praktyk z kilkunastoletnim doświadczeniem w zakresie prawa pracy, ubezpieczeń i prawa cywilnego MONITOR PPiU nr 18(258)

20 20 III. TEMAT NUMERU >> urlop na żądanie, urlop niewykorzystany, termin przedawnienia, urlop zaległy 1. Udzielanie zaległego urlopu wypoczynkowego za 2013 r. 6 ważnych wskazówek Urlop wypoczynkowy niewykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo, staje się urlopem zaległym. Pracodawca powinien go udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku. Zatem urlopu zaległego za 2013 r. należy udzielić pracownikom maksymalnie do 30 września 2014 r. Zobacz e-poradnik Wszystko o urlopach wypoczynkowych dostępny w Bibliotece INFORFK na Pracodawca powinien udzielać urlopu wypoczynkowego w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo (art. 161 Kodeksu pracy). Wyjątkiem od tej zasady jest możliwość udzielania urlopu za dany rok do 30 września kolejnego roku. Wskazówka 1. Urlop zaległy powinien rozpocząć się najpóźniej 30 września Aby zaległy urlop wypoczynkowy został udzielony w terminie, powinien rozpocząć się przynajmniej 30 września, nawet gdyby termin jego zakończenia przypadał po tej dacie. Pracodawca musi bowiem jedynie udzielić tego urlopu do 30 września (art. 168 Kodeksu pracy). Pracownikowi pozostało 10 dni urlopu zaległego za 2013 r. 1 września 2014 r. złożył on wniosek o udzielenie mu tego urlopu w terminie od 29 września do 10 października 2014 r. Pracodawca może zaakceptować wniosek pracownika, gdyż urlop zaległy rozpocznie się w ustawowym terminie, a pracownik wykorzysta go w całości. Pracownik ma do wykorzystania 15 dni urlopu zaległego za 2013 r. 3 września 2014 r. pracownik złożył wniosek o udzielenie 10 dni urlopu w terminie od 22 września do 3 października 2014 r. Pozostałe 5 dni urlopu pracownik chciałby wykorzystać w okresie ferii zimowych. Zgadzając się na prośbę pracownika pracodawca może zostać ukarany mandatem przez Państwową Inspekcję Pracy z uwagi na nieudzielenie urlopu zaległego w ustawowym terminie. Warunki udzielania urlopu zaległego Zaległy urlop wypoczynkowy Powinien zostać udzielony maksymalnie do 30 września Nie musi być wykorzystany w całości do 30 września Nie może być przeniesiony po 30 września na wniosek pracownika MONITOR PPiU nr 18(258) 15 września 2014 r.