Krajowe Ramy Kwalifikacji z perspektywy rynku pracy. Urszula Sztanderska

Transkrypt

1 Krajowe Ramy Kwalifikacji z perspektywy rynku pracy Urszula Sztanderska

2 Podstawowe pytania Czy polski system edukacji jest powiązany z rynkiem pracy czy izolowany odeń ze względu na wymagania kwalifikacyjne Czy efekty kształcenia będące zamierzoną podstawą konstrukcji KRK są kwalifikacjami (kompetencjami) liczącymi się na rynku pracy

3 Składowe kompetencji Kształcenie formalne Kształcenie poprzez praktykowanie pracy Kształcenie pozaformalne KOMPETENCJE Kształcenie nieformalne poza pracą KWALIFIKACJE

4 Skąd dziś pracodawcy czerpią wiedzę o kompetencjach kandydatów do pracy Kształcenie formalne DYPLOMY Kształcenie pozaformalne ZAŚWIADCZENIA, DYPLOMY, CERTYFIKATY KOMPETENCJE Kształcenie poprzez praktykowanie pracy ŚWIADECTWA PRACY Kształcenie nieformalne poza pracą SPRAWDZANIE W TOKU REKRUTACJI

5 Po co pracodawcom system potwierdzania kompetencji? Wiarygodność świadectw, dyplomów Ocena kompetencji spoza systemu formalnego i pozaformalneg o Niższe koszty rekrutacji Wyższa trafność decyzji rekrutacyjnych + = + = Wyższa produktywność

6 PODSTAWOWE PROBLEMY Wiarygodność świadectw, dyplomów Ocena kompetencji spoza systemu formalnego i pozaformalnego Brak jasnego przejścia między kierunkami / dziedzinami kształcenia a zawodami funkcjonującymi na rynku pracy klasyfikacja zawodów a rejestr kierunków kształcenia Wiedza /umiejętności ogólnozawodowe, branżowe, specyficzne dla firmy

7 Wiarygodność świadectw, dyplomów z punktu widzenia pracodawców

8 Dyplom szkoły zasadniczej / średniej potwierdza realizację programu, ale wątpliwości do wymagań szkolnych (oceny?) Problem selekcji uczniów do szkół zawodowych Brak wyższych nakładów dostosowanych do szczególnych potrzeb edukacyjnych/wychowawczych Trudność pogodzenia celów ogólnych i zawodowych kształcenia (zwłaszcza w szkołach średnich) niska ocena zajęć z przedmiotów zawodowych Przestarzałe programy, podręczniki Nauczyciele bez praktyki uprawiania zawodu, którego uczą niska ocena zajęć praktycznych Niedostępność nowych technologii w szkołach Przestarzałe (bo kosztowne) wyposażenie Mało zajęć praktycznych bezpośrednio w firmach

9 Nie (dość) wiarygodny egzamin zawodowy Egzamin zawodowy Zgodność z podstawą programową Opis wykonywania czynności (projekt zadania zawodowego) dla szkół średnich i policealnych Warunki wykonywania zależne od wyposażenia szkoły/placówki kształcenia praktycznego /ustawicznego Rzadko egzamin w rzeczywistych warunkach pracy (u pracodawcy) ALE JEST TAKA MOŻLIWOŚĆ Badania: zdanie egzaminu nie stanowi przesłanki decyzji rekrutacyjnych

10 Dyplom ukończenia studiów Skrajne oceny pracodawców Na ogół pozytywne oceny przygotowania zawodowego z uczelni technicznych ale: Niedostatek umiejętności praktycznych Dość negatywna ocena praktyk realizowanych u pracodawców Waga użycia praktyk jako selekcji kandydatów do pracy Duże grupy studiujących, relatywnie małe zapotrzebowanie pojedynczych pracodawców Koszty Raczej negatywna ocena umiejętności pracy zespołowej, organizacji pracy itp. Bywa większa wiarygodność promotora niż uczelni

11 Dyplom ukończenia studiów Uczelnie nietechniczne (niemedyczne): Niejasność kompetencji co do: Zakresu Poziomu Różnice między uczelniami bardzo duże np. w kształceniu dla branży IT&T Negatywna (wyraźnie!) ocena umiejętności zawodowych (branżowych)

12 Wnioski ze współpracy z pracodawcami (Lewiatan) Ze współpracy z pracodawcami wnioski: O bardzo zróżnicowanych kwalifikacjach dostarczanych przez uczelnie przy identycznym definiowanym kierunku i poziomie kształcenia O dość powszechnej nieadekwatności technologicznej kształcenia w wielu uczelniach O rzadkich przypadkach merytorycznej współpracy uczelnie pracodawcy w zakresie programu studiów O niedostatkach kształcenia umiejętności w stosunku do wiedzy i braku okazji do praktycznego zastosowania wiedzy i umiejętności jeszcze w czasie studiów

13 Szanse, jakie stwarza KRK Udział pracodawców w kształtowaniu programu kształcenia i podstawach egzaminacyjnych PRAKTYKI PODSTAWY PROGRAMOWE : PERMANENTNA AKTUALIZACJA UDZIAŁ W GREMIACH DECYZYJNYCH UCZELNI? Dopasowanie do rynku pracy ELASTYCZNOŚĆ ZAKRESU PROGRAMU PRZY WYMAGANIACH DOTYCZĄCYCH POZIOMU SWOBODA PROGRAMOWA UCZELNI KSZTAŁCENIE- DYPLOM -ZAWÓD Aprobata dla zróżnicowanych źródeł pochodzenia kompetencji EGZAMINY OGÓLNO- DOSTĘPNE UZNAWANIE KOMPETENCJI NABYTYCH W INNYCH INSTYTUCJACH EDUKACYJNYCH, W PRAKTYCE ZAWODOWEJ, itp. Potwierdzanie kompetencji cząstkowych MOŻLIWOŚĆ KOMPLETOWANI A KOMPETENCJI PRZYDATNYCH NA RYNKU PRACY (ICH ROZMAITEJ KONFIGURACJI) ZWIĘKSZENIE ELASTYCZNOSCI POLE DLA KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO

14 Klasyfikacja zawodowa a kierunki /dziedziny kształcenia

15 Klasyfikacja zawodowa pewne zbliżenie stanowisk z KRK Zawód zdefiniowany jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. ( ) Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki.

16 Klasyfikacja zawodowa pewne zbliżenie stanowisk z KRK W klasyfikacji, podobnie jak w ISCO-88 i ISCO-88 (COM), uwzględniono 4 szerokie poziomy kwalifikacji, które zdefiniowano w odniesieniu do poziomów wykształcenia określonych w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych (ISCED 97), (29 sesja UNESCO w 1997 r.). Nie oznacza to, że kwalifikacje można uzyskać tylko w ramach systemu szkolnego. Kwalifikacje mogą być i często są nabywane w ramach systemu kursowego lub poprzez praktykę. Decydującym czynnikiem dla określenia, jak dany zawód powinien być sklasyfikowany, są wymagane kwalifikacje niezbędne do wykonania zadań i obowiązków, a nie sposób, w jaki te kwalifikacje są osiągane.

17 Od nauki do zawodu Uczenie się: dyplom Praca zawodowa: świadectwo Zawód specjalność

18 Klasyfikacja zawodowa czy rozbieżność z KRK? Przyjęte definicje mają zastosowanie, gdy niezbędne kwalifikacje zawodowe są nabywane poprzez formalne wykształcenie lub szkolenie: 1. poziom kwalifikacji (kwalifikacje elementarne) - odniesiono do pierwszego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w szkole podstawowej; 2. poziom kwalifikacji - odniesiono do drugiego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w gimnazjum, oraz do trzeciego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym i zasadniczej szkole zawodowej; 3. poziom kwalifikacji - odniesiono do czwartego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w szkole policealnej, oraz do trzeciego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w średniej szkole zawodowej (technikum); 4. poziom kwalifikacji - odniesiono do piątego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego na studiach wyższych zawodowych, studiach magisterskich i studiach podyplomowych, oraz do szóstego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego na studiach doktoranckich.

19 Kształcenie a wykonywanie zawodu: poziom Nieodróżnianie poziomu studiów I i II stopnia w określaniu wymagań zawodowych nie wiadomo gdzie ma się mieścić w większości zawodów osoba z licencjatem na ogół za małe wiedza i umiejętności na specjalistę Podobnie : nieodróżnianie wymaganych kompetencji piątego poziomu KRK

20 Uwagi dot. klasyfikacji zawodowej: zakres Występują zawody uzyskiwane w trakcie kształcenia po studiach i zdobywania odpowiedniego doświadczenia i wyspecjalizowania się» Np. 17 zawodów lekarzy weterynarii, 8 farmaceutów, 69 lekarzy, 7 inżynierów geodetów i in. I takie, do których nie przygotowuje nauka w określonej szkole czy na studiach rekrutacja do zawodu po różnych studiach na podstawie wyspecjalizowanych umiejętności z różnych dziedzin studiowania» Wizytator, rzecznik patentowy Klasyfikacja zawodowa odnosi się do wiedzy i umiejętności; z reguły nie ma w niej postaw; problemem niekonsekwencja W niektórych zawodach tylko wymóg aktualizacji umiejętności zawodowych Czasem nie wiadomo skąd akurat przy danym zawodzie kierowanie pracą innych osób (matematyk, dietetyk, synoptyk, ale już nie kontroler jakości, specjalista ochrony środowiska, czy inżynier geotechnik)

21 Uwagi dot. klasyfikacji zawodowej: zakres Nie zawsze spójna, np.» Rzeczoznawca budowlany w grupie Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani, gdy jest grupa 2142 Inżynierowie budownictwa i inżynierii środowiska» Socjolog w grupie 2441 Archeolodzy, socjolodzy i pokrewni, podczas kiedy jest grupa 2445 Specjaliści do spraw społecznych» W grupie 2445 Specjaliści do spraw społecznych nie ma więc socjologów ale też polityków społecznych (sklasyfikowani w grupie2442 Filozofowie, historycy i politolodzy) Czasem grupy i zawody szersze od kierunków kształcenia» (np. grupa 2411 Ekonomiści zawiera 2 zawody Ekonometryk i Ekonomista) czasem węższe» np. w grupie 2412 Specjaliści do spraw finansowych wiele zawodów, które odpowiadają części programu studiów kierunku FiR czasem dokładnie takie same» matematyk., astronom, inżynier budowy dróg

22 Jakie programy kształcenia w kontekście rynku pracy? Co mają poświadczać dyplomy?

23 Kształcenie a wykonywanie zawodu Rozległość poszczególnych zawodów i specjalności bardzo różna Od obejmowania wiedzy i umiejętności z kilku dziedzin / kierunków kształcenia Po powiązanie tylko z częścią jednego kierunku Dostateczność wykształcenia wyższego różna Od wymagań daleko bardziej zaawansowanych od wiedzy i umiejętności uzyskiwanych na studiach Do takich, gdzie ten zestaw kompetencji jest (prawie?) wystarczający

24 Kształcenie a wykonywanie zawodu Czasem nie można określić dziedziny kształcenia /kierunku kształcenia, które umożliwiają wykonywanie konkretnych zawodów (warunkują ich wykonywanie) Czasem nie można określić, zawodu do którego prowadzą określone dziedziny/ kierunki kształcenia Np. pytanie: chcę wykonywać dany zawód, potrzebuję pracownika do wykonywania danego zawodu jaką szkołę / studia powinienem / powinien on skończyć Pytanie: ukończyłem daną szkołę/ studia w jakim zawodzie mogę pracować

25 Kształcenie a wykonywanie zawodu Nie wiadomo, które poziomy /dziedziny /kierunki sprawdzają się na rynku pracy w tym sensie, że wykształcenie zapewnia dostateczne kompetencje do pracy zawodowej (nawet jeśli pominąć konieczność zgromadzenia odpowiedniego doświadczenia) A zatem oparcie Krajowych Ram Kwalifikacji na projekcie/projektach szół/uczelni dot. zawartości kształcenia (zwłaszcza zawodowego, ale nie tylko) może nie odpowiadać w znaczącym odsetku potrzebom rynku pracy

26 Kształcenie a wykonywanie zawodu Najwięcej wątpliwości co do poprawnego określania kompetencji ze względu na wymagania rynku pracy dot. kompetencji ściśle zawodowych w przekroju dziedzin / kierunków/ specjalności; Niejasne jest potencjalne zróżnicowanie kompetencji, w które mieliby być wyposażeni absolwenci wg stopni studiów dziś rynek ssie słabo absolwentów studiów licencjackich, inżynierskich, ale nie ze wszystkich uczelni: ten sam formalny dyplom różne kompetencje

27 Kształcenie a wykonywanie zawodu Niejasna relacja między stanem rzeczywistym (zastanym) a pożądanym przez pracodawców dziś i w nieodległej perspektywie (trzeba mieć na uwadze technologiczne zapóźnienie wielu firm) w dłuższej perspektywie niska zdolność pracodawców do rozwoju wymagań kwalifikacyjnych

28 Pod rozwagę Czy budowa zestawu kompetencji zgodnych z KRK nie powinna wskazywać zawodów/ grup zawodów, do których przygotowuje się absolwenta? W całości, w części? Jak to się ma do swobody kształcenia w uczelniach? Taka praktyka jest powszechna w szkołach ale też elementy takiego podejścia występują w sylwetkach absolwenta na wielu kierunkach studiów Potrzeba permanentnej aktualizacji? Jaki zakres kształcenia dziedzinowego? Jakie odniesienia do poziomu kształcenia wymaganego w innych krajach, skoro występują różne możliwości dziedzinowe?

29 Pod rozwagę cd. Projektowanie kompetencji uzyskiwanych w szkołach wyższych w ramach Krajowego Systemu Kwalifikacji wymaga prac nad Klasyfikacją zawodów w celu: Zróżnicowania wymagań adekwatnych do I i II stopni studiów i ew. wskazań dla wymagań możliwych do spełnienia w kształceniu po ukończeniu studiów Uwzględnienia, które kompetencje ogólne są niezbędne z zawodach (lub lepiej możliwie dużych grupach) Poprawy samej klasyfikacji (w tym zwłaszcza grupowania zawodów)

30 Pod rozwagę cd. Niezbędne wydaje się poznanie Rzeczywistych ścieżek uzyskiwania kompetencji zawodowych przez pracujących w odpowiednich zawodach konieczne badanie Rzeczywistych luk kompetencyjnych nie pozwalających podejmować pracy w zawodach i na stanowiskach, o których absolwenci sądzą, że się do nich przygotowywali podczas studiów jw. Budowa KRK z uwzględnieniem efektywnych ścieżek dojścia do zawodu/ specjalności (alternatywne ścieżki możliwe)

31 ANEKS 1 Przykłady dot. klasyfikacji zawodowej

32 Struktura klasyfikacji zawodowych dla Tabela 1. Struktura grup wielkich klasyfikacji potrzeb i poziomy kwalifikacji rynku pracy Lp. Nazwa grupy wielkiej 1 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Liczba grup w ramach grupy wielkiej dużych średnich elementarnych Liczba zawodów i specjalności Specjaliści Technicy i inny średni personel Poziom kwalifikacji 4 Pracownicy biurowi lub 3 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy lub 3 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych Siły zbrojne RAZEM

33 Przykład Nazwa: Kod: 1226 Synteza: Zadania zawodowe: Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej w gospodarce magazynowej, transporcie i łączności Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej w gospodarce magazynowej, transporcie i łączności kierują działalnością przedsiębiorstw (organizacji) związaną z usługami transportowymi, magazynowymi i łącznościowymi, zgodnie z wytycznymi dyrekcji przedsiębiorstwa (organizacji), w konsultacji z kierownikami innych wewnętrznych jednostek organizacyjnych. Ich zadania obejmują: planowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalności przedsiębiorstwa (organizacji) w zakresie świadczenia usług transportowych, magazynowych i łącznościowych; zapewnienie efektywnego wykorzystania zasobów i realizacji wykonania usług; kierowanie bieżącą działalnością jednostki organizacyjnej; planowanie i organizowanie prac w zakresie świadczonych usług, określanie zasad i standardów ich realizacji oraz nadzorowanie ich wykonania; kontrolowanie wydatków; nadzorowanie stosowania przepisów bhp, ppoż. oraz ochrony środowiska; nadzorowanie doboru, szkolenia i pracy podległych pracowników; reprezentowanie swojej jednostki organizacyjnej wobec innych jednostek w przedsiębiorstwie (organizacji) lub wobec instytucji zewnętrznych; wykonywanie innych zadań związanych z podanymi wyżej

34 Przykłady Nazwa: Matematyk Kod: Synteza: Zadania zawodowe: Zajmuje się badaniem ogólnych form przestrzennych i stosunków ilościowych, oraz wykorzystaniem wyników tych badań do opisu rzeczywistości: przyrody, procesów i zjawisk występujących w technice, medycynie, gospodarce i innych dziedzinach. - doskonalenie i rozwijanie poszczególnych działów matematyki, takich jak: algebra, geometria, analiza matematyczna, probabilistyka, równania różniczkowe itd.; - budowanie modeli matematycznych procesów technicznych, ekonomicznych, biologicznych, medycznych itp.; - kształtowanie podstaw teoretycznych innych dziedzin nauki i techniki; - współpraca z inżynierami, ekonomistami, lekarzami itp. w dążeniu do lepszego poznania przyrody, techniki i innych dziedzin oraz wykorzystania tej wiedzy do celów społeczno-gospodarczych; - tworzenie algorytmów numerycznych przeznaczonych do obliczeń komputerowych; - prognozowanie zjawisk i procesów o charakterze losowym; - kodowanie informacji i opracowywanie metod dekodowania; - planowanie eksperymentów technicznych, przyrodniczych, ekonomicznych i innych; - wykonywanie wszelkiego rodzaju obliczeń numerycznych; - budowanie szyfrów i opracowywanie metod łamania szyfrów; - opracowywanie strategii inwestowania, prowadzących do maksymalizacji zysków i minimalizacji strat; - przygotowywanie naukowych referatów i raportów oraz udział w konferencjach i seminariach naukowych; - wykonywanie zadań związanych z podanymi wyżej; - nadzorowanie innych pracowników.

35 Przykłady Nazwa: Kod: Synteza: Zadania zawodowe: Makler papierów wartościowych Nabywa i sprzedaje papiery wartościowe w imieniu swoim, osoby lub instytucji dającej zlecenie, prowadzi rachunki inwestycyjne klientów. - oferowanie papierów wartościowych w publicznym obrocie; - nabywanie lub sprzedawanie papierów wartościowych we własnym imieniu, lecz na rachunek dającego zlecenie; - nabywanie lub sprzedawanie papierów wartościowych we własnym imieniu i na własny rachunek; - zawieranie umów w zakresie prowadzenia oraz obsługi rachunków pieniężnych i rachunków papierów wartościowych klienta; - przechowywanie papierów wartościowych; - prowadzenie rozliczeń klienta z tytułu posiadania, nabycia lub zbycia papierów wartościowych; - przyjmowanie ofert kupna bądź sprzedaży papierów wartościowych notowanych na giełdzie; - pośredniczenie w dokonywaniu zapisu na sprzedaż lub zamianę akcji; - pośredniczenie w nabywaniu znacznego pakietu akcji; - wykonywanie zadań maklera specjalisty na podstawie umowy zawartej z emitentem

36 Przykłady Nazwa: Kod: Synteza: Zadania zawodowe: Inżynier sprzedaży Prowadzi działalność handlową na określonym obszarze (kraj, region, województwo) zależnie od zakresu obowiązków, podróżuje po terenie i oferuje produkty firmy, doradza klientowi w zakresie rozwiązań technicznych i sprzętowych lub aktywnie wspiera swoją wiedzą techniczną dystrybutorów produktów firmy w kwestiach technicznych, organizacyjnych i handlowych. - sprzedaż produktów firmy na obszarze działania; - kontakty z potencjalnymi klientami, przygotowywanie ofert, prezentowanie wyrobów; - zdobywanie informacji o potrzebach klientów w zakresie produktów oferowanych przez firmę; - samodzielne rozwiązywanie bieżących problemów technicznych klientów lub prowadzenie negocjacji handlowych, doradzanie klientom w zakresie modelu urządzenia, sposobu kompletowania urządzeń i ich instalacji oraz harmonogramu dostaw i montażu; - uzupełnianie wiedzy z dziedziny techniki oferowanej przez firmę; - uczestniczenie w targach, sesjach i konferencjach organizowanych w celu promocji wyrobów firmy; - szkolenie personelu handlowego; - organizowanie lub zlecanie akcji reklamowych produktów firmy; - pilotowanie dostaw do klientów; - uczestniczenie w obsłudze urządzeń i sprzętu po sprzedaży; - tworzenie pozytywnego wizerunku firmy i jej produktów; - analizowanie rynku i możliwości wzrostu sprzedaży oraz działania konkurencji

37 Nazwa: Kod: Synteza: Zadania zawodowe: Inżynier technologii betonów Stosuje posiadaną wiedzę z technologii budowlanych materiałów wiążących oraz z technologii prefabrykowanych betonów w produkcji przemysłowej: cementu, wapna i gipsu, betonów komórkowych, prefabrykowanych wyrobów drobnowymiarowych, elementów wielkowymiarowych, Przykłady żelbetowych, strunobetonowych itp.; prowadzi prace naukowe, badawcze i projektowe z zakresu technologii produkcji oraz doradcze, dotyczące racjonalnego i oszczędnego prowadzenia procesów produkcyjnych. - prowadzenie badań w zakresie nowoczesnych technik i technologii eksploatacji i transportu surowców, przygotowania surowców do wypalania, wypalania klinkieru cementowego, gipsu i kamienia wapiennego, magazynowania i mielenia klinkieru, produkcji wyrobów gipsowych; - opracowywanie instrukcji technologicznych dla procesów produkcyjnych materiałów wiążących, jak również dla poszczególnych operacji jednostkowych, wraz z instrukcjami obsługi i eksploatacji maszyn, urządzeń i pieców; - prowadzenie badań w zakresie nowoczesnych technik i technologii przygotowania surowców i mieszanek betonowych, zbrojenia, zagęszczania, formowania, hartowania, autoklawizacji itp.; - sporządzanie założeń techniczno-technologicznych budowy nowych zakładów betonów komórkowych czy prefabrykatów betonowych, rozbudowy i modernizacji istniejących zakładów, zgodnie z potrzebami rynku i wymaganiami konkurencji; - opracowywanie instrukcji technologicznych dla procesów produkcyjnych betonów komórkowych i prefabrykatów betonowych oraz poszczególnych operacji jednostkowych, wraz z instrukcjami obsługi i eksploatacji maszyn, urządzeń i autoklawów; - opracowywanie norm przedmiotowych oraz metod badań dla wyrobów gotowych i wymagań jakościowych międzyoperacyjnych dla poszczególnych faz produkcji betonów; - opracowywanie normatywów zużycia surowców i materiałów podstawowych, zużycia energii elektrycznej, paliw, wydajności pracy, zdolności potencjalnej maszyn, urządzeń, autoklawów i innych wielkości i wskaźników techniczno- ekonomicznych; - kierowanie procesami produkcyjnymi w zakładzie betonu komórkowego lub prefabrykowanych betonów drobnowymiarowych i wielkowymiarowych; - organizowanie przebiegu procesów produkcyjnych i operacji jednostkowych w celu zapewnienia jednostajności, równomierności, rytmiczności i ciągłości procesów; - nadzorowanie i organizowanie pracy, przy zapewnieniu bezpieczeństwa w eksploatacji, zatrzymywaniu i rozruchu aparatu wytwórczego, wykonywaniu prac remontowych, a także w sytuacjach awaryjnych; - inicjowanie postępu technicznego, technologicznego i organizacyjnego oraz jego wdrażanie do produkcji; - współpraca, doradztwo i udział w konsultacjach ze specjalistami na temat wprowadzenia usprawnień technicznych, technologicznych i organizacyjnych; - uczestniczenie w konferencjach, sympozjach, seminariach, wystawach, ustawicznym dokształcaniu oraz stałe i systematyczne śledzenie literatury fachowej.

38 Przykłady Nazwa: Kod: Synteza: Zadania zawodowe: Specjalista dietetyk Organizuje, prowadzi i nadzoruje proces produkcyjny przygotowywania potraw dietetycznych i monitoruje jego zgodność z recepturą i standardami; bada i ocenia wartość dietetyczną i kaloryczną potraw, prawidłowości zastosowanych receptur oraz zachowania norm racjonalnego żywienia; udziela porad i konsultacji w zakresie racjonalnego żywienia zarówno dla klientów indywidualnych jak i zbiorowych (instytucjonalnych) takich jak: publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, sanatoria i uzdrowiska, placówki zbiorowego żywienia (przedszkola, szkoły, restauracje); nadzoruje i kontroluje pomiary laboratoryjne współpracowników i podwładnych. - kierowanie procesem prawidłowego przyrządzania potraw dietetycznych przez zespół pracowników; - przeprowadzanie prób laboratoryjnych wartości dietetycznej potraw; - kontrola wyników i nadzór pomiarów organoleptycznych i laboratoryjnych dokonywanych przez dietetyków i podległych pracowników zgodnie ze standardami jakościowymi produktów gastronomicznych; - opracowywanie receptur diet dla dzieci i dorosłych zarówno zdrowych jak i chorych; - opracowywanie jadłospisów zarówno dietetycznych jak i specjalistycznych; - opracowywanie diet indywidualnych dla dzieci i dorosłych zarówno zdrowych jak i chorych; - sporządzanie kalkulacji cenowej opracowywanych jadłospisów i diet; - organizowanie procesu produkcyjnego potraw dietetycznych; - kontrola i nadzór stanu higienicznego miejsca przygotowywania potraw zgodnie ze standardami - prowadzenie dokumentacji żywieniowej w zakładzie gastronomicznym; - prowadzenie dokumentacji żywieniowej w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; - udzielanie porad dietetycznych i prowadzenie edukacji żywieniowej; - organizowanie własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska; - współpraca z innymi działami przedsiębiorstwa w zakresie zapewnienia warunków niezbędnych dla prawidłowego prowadzenia procesu produkcji żywności dietetycznej; - współpraca z pozostałymi działami przedsiębiorstwa w zakresie zapewnienia właściwego wykonania usługi żywieniowej.

39 ANEKS 2 Rzeczywiste funkcjonowanie zawodów

40 Jak łączy się wykształcenie z wykonywaniem zawodu Brak badań dotyczących ścieżek zdobywania kwalifikacji przez przedstawicieli poszczególnych zawodów; praktycznie takie badania nie istnieją, choć pewne elementy pojawiają się w projektach będących w realizacji lub w ofercie konkursowej Zatem nie wiadomo, w jaki sposób docierają do zawodu całe duże grupy pracowników je wykonujących

41 Badania absolwe ntów Jak łączy się wykształcenie z wykonywaniem zawodu

42 Jaka jest przydatność szkolnych kwalifikacji w pracy zawodowej

43 Pierwsza praca Pierwsza praca w wyuczonym (subiektywnie postrzeganym) zawodzie; 24,4% magistrów 16,4% licencjatów i inżynierów Praca w innym zawodzie 38,8% osób z wyższym wykształceniem (I i II stopnia) Zgodność pracy aktualnie wykonywanej większa z pierwszą pracą (I st.-37%, II st. -46%) niż z pracą, co do której absolwenci uważają, że byli przygotowani przez kształcenie (I st.- 13% i II st.-21%)

44 Przyczyny niekorzystania w pracy zawodowej z kwalifikacji wyniesionych z kształcenia Niedopasowanie strukturalne kształcenia i popytu na pracę Relatywnie niskie zarobki w zawodach, do którego są przygotowani absolwenci Nietrafione kształcenie zawodowe ze względu na jakość, wymagania technologiczne (za duże / za małe) słowem: KWALIFIKACJE

45 Po studiach Gotowość do porzucenia obecnego zawodu absolwentów studiów licencjackich lub inżynierskich (31,5%), absolwentów studiów magisterskich (24,3%). Pewna gotowość do kształcenia Kształciło się prawie ¼ absolwentów szkół wyższych Cele kształcenia po studiach Na I miejscu ponad 50% kształcących się poszerzenie kwalifikacji Na II miejscu przekwalifikowanie się >10% Na III miejscu uzupełnienie luk w uzyskanym wykształceniu (ok. 8 %)