Kierunki rozwoju rynku gazu w Polsce na tle doświadczeń europejskich. 12 października 2015 r.

Transkrypt

1 Kierunki rozwoju rynku gazu w Polsce na tle doświadczeń europejskich 12 października 2015 r.

2 Agenda 1. Rynek gazu ziemnego w krajach UE 2. Aktualna sytuacja na rynku gazu w Polsce 3. Uwarunkowania rozwoju konkurencji na rynku obrotu gazem

3 Gaz ziemny stanowi drugie najważniejsze źródło energii pierwotnej w UE - jego udział w całkowitym zużyciu energii pierwotnej wyniósł 24%. Zużycie gazu jest jednak skoncentrowane w kilku krajach zachodnich i południowych Łączne zużycie gazu ziemnego w krajach UE w roku 2013 wyniosło ok. 462 mld m3 (ok TWh). Trzy największe rynki gazowe w UE to Niemcy (ok. 89 mld m3), Wielka Brytania (ok. 79 mld m3) oraz Włochy (69 mld m3). Odpowiadają one za ponad 50% łącznego zużycia gazu ziemnego w UE. Polski rynek gazowy, z rocznym zużyciem na poziomie ok. 16 mld m3 gazu ziemnego rocznie, plasuje się na 8 pozycji wśród krajów UE. Zużycie gazu ziemnego w poszczególnych krajach UE w roku 2013 (mld m3) ,5 79,2 68,7 Razem UE = 462 mld m ,1 40,3 30,9 17,0 15,8 11,6 9,3 8,3 8,1 10 5,1 4,6 4,3 3,8 3,4 3,3 2,6 2,5 1,4 1,3 1,1 0,7 0,7 0 DE UK IT FR NL ES BE PL RO HU AT CZ SK IE PT GR FI DK LT BG LV LU SE EE SI Źródło: Drop in 2013 EU gas demand emphasises need for swift change, Eurogas, marzec 2014 r.; URE 3

4 Prognozy zapotrzebowania na gaz ziemny w UE opracowane przez Komisję Europejską pokazują potencjał zapotrzebowania do roku 2035 na poziomie od 471 do 629 mld m3 w zależności od wariantu przyjętych założeń Zgodnie z prognozą popytu na gaz ziemny w UE opracowaną przez KE rozpatrywane są trzy warianty kształtowania się przyszłego zapotrzebowania na gaz ziemny w zależności od przyjętych założeń bazowy, pesymistyczny oraz alternatywny. W wariancie bazowym zakładany jest relatywnie niski poziom inwestycji związanych z energetyką gazową, co będzie skutkowało relatywnie niskim przyrostem popytu na gaz ziemny do roku 2035 wzrost o ok. 100 mld m3 (CAGR = 0,9%). Prognoza popytu na gaz w krajach UE do roku 2035 w różnych wariantach założeń (mld m3) * CAGR 0,9% Wariant bazowy Obecny oraz prognozowany poziom zużycia Źródło: Long-Term outlook for gas to 2035, KE, październik 2013 r Wariant alter Wariant pesym. Prognozowana struktura zużycia w 2035 Inne Transport Detaliści Przemysł Energetyka Wariant pesym. Wariant alter. Wariant bazowy * Przyczyną spadku konsumpcji gazu ziemnego w roku 2013 w stosunku do roku 2010 jest m.in. spadek zapotrzebowania zgłaszanego przez odbiorców przemysłowych, wynikający z niskiego poziomu wzrostu gospodarczego w państwach UE, wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz spadek zapotrzebowania na gaz zgłaszanego przez elektrownie gazowe spowodowany stosunkowo wysokimi cenami gazu w porównaniu do cen innych surowców 4 (np. cen węgla)

5 Rumunia Łotwa Estonia Węgry Chorwacja Polska Bułgaria Słowacja Luxemburg Czechy Litwa Wielka Brytania Belgia Słowenia Niemcy Irlandia Francja Grecja Austria Hiszpania Włochy Holandia Dania Portugalia Szwecja Rumunia Belgia Czechy Wielka Brytania Chorwacja Francja Włochy Bułgaria Dania Polska Luxemburg Łotwa Węgry Irlandia Hiszpania Holandia Słowacja Estonia Niemcy Portugalia Słowenia Austria Litwa Szwecja Finlandia Grecja Ceny gazu w UE zarówno dla odbiorców przemysłowych jak też gospodarstw domowych istotnie różnią się pomiędzy krajami. Na tym tle Polska wypada na poziomie średniej w przypadku odbiorców przemysłowych oraz istotnie poniżej średniej w przypadku gospodarstw domowych Ceny gazu dla odbiorców przemysłowych w krajach UE-28 w I poł roku 1 [EUR/MWh bez podatku VAT] ,6 27,5 30,9 31,1 31,4 31,6 31,7 31,8 32,7 32,8 32,9 33,1 33,5 33,6 34,0 34,0 34,4 35,4 36,4 36,5 36,8 38,0 29,9 42,4 42,8 43,2 Średnia UE28: 32,7 EUR/MWh Ceny gazu dla gospodarstw domowych w krajach UE-28 w I poł roku 2 [EUR/MWh z podatkiem VAT] ,9 32,9 34,4 36,5 55,9 60,0 65,8 66,7 67,8 68,1 70,1 72,3 74,8 75,2 79,7 79,8 46,4 48,9 49,1 50,8 53,2 54,8 90,8 93,4 118,4 Średnia UE28: 66,6 EUR/MWh Źródło: Eurostat 1.Brak danych dla Malty i Cypru. Jako odbiorca przemysłowy rozumiany jest podmiot o rocznym zużyciu gazu z przedziału MWh MWh. Ceny nie uwzględniają podatku VAT. 2.Brak danych dla Malty, Cypru i Finlandii. Jako gospodarstwo domowe rozumiany jest odbiorca indywidualny o rocznym zużyciu gazu z przedziału 5,56MWh 55,6 MWh. Ceny uwzględniają podatki i opłaty. 5

6 Praktycznie wszystkie rozwinięte rynki gazowe UE przeszły w ostatnich latach przez procesy liberalizacji i uwolnienia runków. Przykładem może być Wielka Brytania, gdzie proces ten doprowadził do wykształcenia się w pełni konkurencyjnego rynku gazowego Proces liberalizacji rynku gazu ziemnego w Wielkiej Brytanii rozpoczął się w 1986 r. od prywatyzacji państwowego przedsiębiorstwa British Gas i od otwarcia na konkurencję rynku obrotu hurtowego gazem. W latach wprowadzono program gas release (sprzedaż części gazu na przymusowych aukcjach) który doprowadził do rzeczywistego otwarcie rynku dla niezależnych dostawców. Obecnie segment odbiorców indywidualnych w Wielkiej Brytanii podzielony jest między 6 dużych firm, zaś udział British Gas w tym rynku wynosi zaledwie 41%. Na rynku odbiorców instytucjonalnych funkcjonuje aż 26 sprzedawców. Przebieg procesu liberalizacji rynku gazu ziemnego w Wielkiej Brytanii Prywatyzacja British Gas Przepisy o TPA Otwarcie na konkurencję na rynku obrotu hurtowego Otwarcie na konkurencję w segmencie dużych odbiorców instytucjonalnych Program przymusowych aukcji gazu (lata ) Otwarcie na konkurencję w segmencie średnich i małych odbiorców instytucjonalnych Wprowadzenie zasady 90:10 Prawo Gazowe (Gas Act): określenie planów dalszej liberalizacji rynku gazu Otwarcie na konkurencję w segmencie odbiorców indywidualnych (uruchomienie programów pilotażowych) Pełne otwarcie na konkurencję w segmencie odbiorców indywidualnych Rozdzielenie działalności sieciowej i sprzedażowej w British Gas Pełne uwolnienie cen na rynku gazu 6

7 Jednym z podstawowych rezultatów liberalizacji rynków gazowych w krajach UE jest dynamiczny rozwój hurtowego handlu gazem na tzw. hubach gazowych Liberalizacja runku gazowego w UE doprowadziła do dynamicznego rozwoju hurtowego rynku handlu gazem, w szczególności na tzw. hubach gazowych, tj. fizycznych i wirtualnych punktach obrotu gazem. Na rozwiniętych rynkach krajów UE funkcjonuje obecnie kilkanaście regionalnych hubów gazowych. Skala obrotu gazem w hubach gazowych nieustannie rośnie, a centrum handlu przenosi się stopniowo na huby zlokalizowane na kontynencie. Główne huby gazowe na rozwiniętych rynkach krajów UE Wolumen obrotu gazem na platformach elektronicznych obsługujących huby gazowe [TWh] CAGR 34% GFT NBP ZEE TTF Gaspool Huby zlokalizowane na kontynencie PEG NORD NCG MS ATR PEG TIGF PEG SUD PSV CEGH Brytyjski hub NBP NBP ZEE TTF Gaspool NCG PSV PEG CEGH 7

8 Irlandia Holandia Belgia Hiszpania Wielka Brytania Czechy Dania Estonia Słowacja Francja UE-28 Włochy Niemcy Słowenia Austria Szwecja Litwa Luksemburg Polska Bułgaria Grecja Łotwa Chorwacja Węgry Portugalia Rumunia Liberalizacja europejskich rynków gazu ziemnego doprowadziła do istotnego wzrostu liczby odbiorców końcowych decydujących się na zmianę dotychczasowego sprzedawcy gazu Do krajów o największym odsetku zmian sprzedawcy gazu w segmencie gospodarstw domowych zalicza się Irlandię, gdzie 17,8% odbiorców indywidualnych dokonało zmiany dostawcy w 2013 roku, Holandię (13%), Belgię (12,7%) oraz Hiszpanię (12,3%). Średnia rocznych zmian sprzedawcy w segmencie gospodarstw domowych dla 28 państw członków Unii Europejskiej wyniosła w 2013 roku 5,9%. Jednocześnie rośnie liczba odbiorców końcowych nabywających gaz poza przedsiębiorstwem zasiedziałym postępuje w ten sposób aż 64% klientów w Niemczech, 61% odbiorców gazu w Wielkiej Brytanii oraz 50% konsumentów w Belgii. Zmiana sprzedawcy gazu wśród gospodarstw domowych oraz odsetek odbiorców końcowych nabywających gaz poza przedsiębiorstwem zasiedziałym w 2013 roku[%] 43% b/d 50% 33% 61% 10% 6% b/d 16% b/d b/d b/d 64% 0% b/d b/d 0% b/d 1% 0% 0% 0% 0% 2% 34% 1% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 17,8% 13,0% 12,7% 12,3% 10,1% 10,0% 9,8% 9,1% 6,2% 6,0% 5,9% 5,7% 5,7% 5,1% 2,3% 0,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Źródło: ACER - Odsetek gospodarstw domowych, które dokonały zmiany sprzedawcy gazu ziemnego w roku 2013 X% - Odsetek odbiorców końcowych nabywających gaz poza przedsiębiorstwem zasiedziałym

9 Przykładem udanej ekspansji na rynku detalicznym jest firma gazownicza Bord Gais z Irlandii, która w krótkim okresie czasu dokonała przejęcia znaczącej ilości klientów na runku sprzedaży energii elektrycznej Przykładem skutecznego wejścia konkurencyjnego na siostrzany rynek sprzedaży detalicznej jest firma BordGais (BG) największy sprzedawca gazu w Irlandii (były monopolista). W 2009 roku firma rozpoczęła sprzedaż energii eklektycznej dla sektora gospodarstw domowych, prowadząc jedną z najbardziej efektywnych kampanii promocyjnych w historii (Big Switch). Założenia kampanii marketingowej Big Switch Dedykowana strona internetowa - thebigswitch.ie Kampania online - Google AdWords Kampania ATL - radio, telewizja, prasa Założenia oferty rynkowej Big Switch Minimum 10% poniżej cen taryfowych ESB (dawny monopolista na rynku energetycznym) Kolejne 2% ulgi za opłatę poprzez stałe zlecenie zapłaty Kolejne 2% w przypadku zakupu produktu dual fuel. Ulgi są kumulatywne a firma daje gwarancję cen zawsze niższych od taryfy ESB. Rezultaty kampanii Big Switch Pierwsze 30 dni kampanii przyniosło BordGais nowych klientów klientów przeszło od dotychczasowego dostawcy ESB do Bord Gais w ciągu pierwszych trzech miesięcy kampanii Big Switch odbiorców z grupy gospodarstw domowych zmieniło dostawcę w roku 2009 W ciągu roku firma ` zdobyła 21% rynku dostaw energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Zdolność przełączenia do klientów tygodniowo. 9 tygodnie

10 Agenda 1. Rynek gazu ziemnego w krajach UE 2. Aktualna sytuacja na rynku gazu w Polsce 3. Uwarunkowania rozwoju konkurencji na rynku obrotu gazem

11 Prognozy popytu na gaz ziemny według projektu Polityki Energetycznej Polski do roku 2050 zakładają stabilizację zużycia gazu na poziomi poniżej 20 mld m3 Obecnie najwyższe zapotrzebowanie na gaz ziemny w Polsce pochodzi z sektora przemysłowego (ok. 47%), gospodarstw domowych (ok. 24%) oraz handlu i usług (ok. 14%). Zgodnie z szacunkami zawartymi w projekcie Polityki Energetycznej Polski łączne zapotrzebowanie na gaz ziemny w Polsce będzie ustabilizuje się na poziomie poniżej 20 mld m3 do roku Zgodnie z prognozami głównym źródłem zapotrzebowania na gaz ziemny w kolejnych latach będzie sektor elektrowni i elektrociepłowni. Struktura zużycia gazu w Polsce w roku 2014 [%] Prognoza popytu na gaz w Polsce do roku 2030 [mld m3] 25 13,7% 6,8% 8,7% 46,6% Odbiorcy przemysłowi Gospodarstwa domowe Handel i usługi ,1 16,6 17,9 18,1 17,9 19,0 19,0 18,6 18,3 24,2% Elektrownie i elektrociepłwonie Inne Źródło: Dane PGNiG Źródło: Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2050 roku 11

12 Obecny kształt rynku gazowego w Polsce jest rezultatem realizowanego od ponad 10 lat procesu liberalizacji, którego celem jest pobudzenie konkurencji oraz otwarcie rynku na nowe podmioty Przebieg procesu liberalizacji rynku gazu w Polsce Odbiorcy przemysłowi Wydzielenie właścicielskie działalności przesyłowej z GK PGNIG (utworzenie OSP) Prawne rozdzielenie działalności dystrybucyjnej i obrotu w GK PGNiG (utworzenie 6 OSD) Wezwanie RP przez KE do usunięcia uchybień w realizacji zobowiązań wynikających z dyrektywy 2005/55/EC Odpowiedź RP do KE Prośba o umorzenie postępowania Uzasadniona opinia KE w sprawie naruszenia zapisów dyrektywy (2 m- ce na usunięcie uchybień) Opracowanie przez URE rekomendacji dla Progr. Uwolnienia Gazu Opracowanie Mapy drogowej liberalizacji rynku gazu Prawne rozdzielenie działalności magazynowej w GK PGNiG (utworzenie OSM) Wydzielenie działalności obrotu PGNiG do spółki zależnej PGNiG Obrót Detaliczny Uchwalenie zaktualizowanej ustawy Prawo Energetyczne (Tzw. Mały trójpak) Wprowadzenie obliga giełdowego 2016 (spodziewane) Zniesienie taryf na gaz dla największych odbiorców 2016 (spodziewane) Uwolnienie cen gazu ziemnego dla dużych przemysłowych odbiorców Odbiorcy indywidualni 2016 (spodziewane) URE przedstawi nowy harmonogram uwolnienia cen gazu ziemnego dla klientów indywidualnych Opublikowanie projektu Programu Uwolnienia Gazu przez PGNiG S.A. Nowy projekt ustawy Prawo gazowe, który zawiera m.in. zapisy dot. obliga giełdowego Uruchomienie Towarowej Giełdy Gazu Zatwierdzenie przez Prezesa URE zaktualizowanego IRiESP, który umożliwia funkcjonowanie nowego modelu rynku gazu Opublikowanie projektu Programu Uwolnienia Gazu przez PGNiG S.A. Zwolnienie segmentu hurtowego obrotu gazem z obowiązku zatwierdzania taryf na gaz sprzedawany w ramach obrotu paliwami gazowymi Po 2016 (spodziewane) Uwolnienie cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych 12

13 Wraz z wdrożeniem zasady obliga giełdowego oraz wydzieleniem z PGNiG działalności obrotu gazem do spółki PGNiG Obrót Detaliczny nastąpił bardzo istotny wzrost znaczenia TGE jako źródła pozyskania gazu W styczniu 2013 r. uruchomiono obrót gazem ziemnym na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) w Warszawie. Początkowo wolumen obrotu gazu na giełdzie był znikomy. W celu zapewnienia płynności oraz przyspieszania procesu liberalizacji rynku wprowadzono obligo gazowe, czyli obowiązek sprzedaży określonego wolumenu gazu przez PGNiG poprzez Giełdę. Wydzielenie PGNiG Obrót Detaliczny z dniem 1 sierpnia 2014 r. spowodowało istotny wzrost płynności TGE Giełda stała się realnym źródłem pozyskania gazu dla dużych odbiorców w Polsce. Wolumen obrotu gazem na TGE - kontrakty forward (GWh) Uruchomienie obrotu gazem na TGE Wydzielenie spółki PGNiG OD

14 Zakup gazu poprzez TGE w ostaniem okresie daje przedsiębiorstwom obrotu gazem okazję na optymalizację kosztów pozyskania gazu ziemnego Giełda umożliwia handel gazem, który może być wprowadzany do polskiego systemu z różnych kierunków importowych. W ostatnim okresie giełda stała się atrakcyjnym cenowo źródłem pozyskiwania gazu. W chwili obecnej potencjalne marże detaliczne brutto pomiędzy cenami taryfowymi przedsiębiorstw obrotu gazem a ceną gazu w kontraktach terminowych sięgają kilkunastu procent. Taryfowe ceny gazu dla odbiorców końcowych vs notowania na TGE spot (PLN/ MWh) Przedział cen taryf PGNiG SA* - Przedział cen taryf PGNiG OD *Z wyłączeniem taryf dla klientów o współczynniku C poniżej 0,25. 14

15 W związku z dynamicznym rozwojem gazowych połączeń transgranicznych pomiędzy Polską a Niemcami obserwowana jest konwergencja giełdowych cen gazu na rynku polskim i niemieckim Dzięki ciągle rozwijanym połączeniom gazowym obserwowany jest trend korelacji cen giełdowych gazu pomiędzy rynkiem polskim i niemieckim. Do końca wrześnie 2014 r. różnica notowań gazu nie przekraczała kosztów transportu gazu z terytorium Niemiec do Polski (ok. 1 EUR/ MWh). Istotny wzrost spreadów cenowych na przełomie 2014/2015 roku wynikał z przejściowych trudności w realizacji dostaw gazu z kierunku wschodniego. W perspektywie krótkoterminowej spready pomiędzy rynkami powinny utrzymywać się na poziomie sprzed września 2014 r. Notowania cen gazu na TGE vs Gaspool (rynek niemiecki) (PLN/ MWh)

16 Coraz więcej podmiotów na polskim rynku gazowym posiada koncesje na obrót gazem ziemnym z zagranicą obecnie 55 przedsiębiorstw Od początku 2011 nastąpił znaczący wzrost liczby podmiotów posiadających koncesje na Obrót Gazem Ziemnym z zagranicą (OGZ) wydawaną przez Prezesa URE - z poziomu 6 do 55 koncesji (wrzesień 2015). Główni konsumenci gazu oraz spółki obrotu przygotowują się do wejścia na rynek lub już to zrobili. Dynamika wydanych koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą stan na wrzesień 2015 r koncesji 49 koncesji Razem = 55 koncesji OGZ

17 Liberalizacja polskiego rynku gazowego zachęca wiele podmiotów do wchodzenia w segment obrotu gazem. Do końca września Prezes URE wydał łącznie 163 koncesje na obrót paliwami gazowymi Począwszy od roku 2011 nastąpił dynamiczny wzrost liczby przedsiębiorstw posiadających koncesje Prezesa URE na Obrót Paliwami Gazowymi (OPG) na terenie Polski. W ostatnich 4 latach wydano 110 koncesji OPG, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w ciągu wcześniejszego okresu. Główni konsumenci gazu (sektor chemiczny, petrochemiczny, energetyczny) oraz spółki obrotu przygotowują się do wejścia na rynek lub już to zrobili. Dynamika wydanych koncesji na obrót paliwami gazowymi w Polsce stan na koniec września 2015 r koncesje 110 koncesji Razem = 163 koncesje OPG

18 Efektem dotychczasowej liberalizacji rynku gazowego w Polsce jest skokowy wzrost zmian sprzedawcy gazu, który w roku 2014 w stosunku do roku 2013 sięgnął poziomu ok. 6,5 tys. odbiorców Postępująca liberalizacja rynku gazu w Polsce skutkuje wzrostem liczby umów ramowych zawartych przez OSD z ZUD-ami (z poziomu 19 umów w roku 2013 do 46 umów w roku 2014). W ślad za tym obserwowany jest gwałtowny trend zmian sprzedawców gazu. W latach zanotowano łącznie ponad 7 tys. przypadków zmian sprzedawcy. Gwałtowny wzrost liczby zmian sprzedawcy nastąpił w 2014 roku - ponad 6,5 tys. przypadków. Dynamika liczby umów na świadczenie usług dystrybucyjnych zawartych przez OSD z ZUD-ami (szt.) Dynamika zmian sprzedawcy na rynku gazu w Polsce (szt.) Źródło: URE Źródło: URE * ZUD Zamawiający Usługi Dystrybucyjne 18

19 Mimo rosnącej konkurencji na rynku handlu gazem, GK PGNiG utrzymuje znaczący udział w rynku detalicznym gazu ziemnego, sięgający poziomu ok. 95% Pomimo rosnącej konkurencji GK PGNiG wciąż posiada dominujący udział w rynku obrotu gazu ziemnym sięgający poziomu ok. 95%. Do głównych alternatywnych w stosunku do GK PGNiG dostawców gazu należy zaliczyć firmy Egesa Grupa Energetyczna (udział ok. 1,2%), Handen (udział ok. 0,7%) oraz Duon (udział ok. 0,5%). Udział poszczególnych podmiotów w rynku obrotu gazem ziemnym w roku 2013 (%) 0,15% 0,12% 0,08% 0,08% 0,01% 0,17% 0,17% 1,17% Egesa Grupa Energetyczna SA HANDEN Sp. z o.o. Duon Dystrybucja SA 94,9% Pozostali: 5,1% 0,28% 0,32% G.EN. Gaz Energia SA Enesta Sp. z o.o. EWE energia Sp. z o.o. 0,43% 0,69% Polenergia Kogeneracja Sp. z o.o. Anwil SA 0,45% 0,54% Sime Polska Sp. z o.o. ArcelorMittal Poland SA 0,46% Źródło: Raport roczny prezesa URE za 2013 rok. 19

20 Według aktualnie obowiązujących taryf na paliwa gazowe ceny oferowane przez PGNiG OD są relatywnie niższe od konkurencji we wszystkich detalicznych grupach taryfowych, tj. od W1 do W7 W chwili obecnej w każdej z grup taryfowych najniższą cenę paliwa gazowego dla odbiorców końcowych oferowała Spółka PGNiG Obrót Detaliczny. We wszystkich analizowanych grupach taryfowych drugą najlepszą ofertą była oferta spółki ENEA S.A. Najwyższe ceny gazu ziemnego dla odbiorców końcowych charakteryzowały ofertę PGE S.A (w przypadku grup taryfowych W1-W4 i W5) oraz RWE Polska (w przypadku grup taryfowych W6 i W7). Stawki taryfowe za paliwo gazowe w PGNiG OD vs podmioty konkurencyjne (gr/ kwh) Grupa taryfowa PGNiG OD W1-W4 W5 W6 W7 PGNiG OD 11,23 PGNiG OD 11,52 PGNiG OD 11,27 PGNiG OD 11,10 Enea S.A. 11,63 Enea S.A. 11,61 Enea S.A. 11,40 Enea S.A. 11,33 EWE Polska 12,45 EWE Polska 12,44 Energia Dla Firm 12,19 Energia Dla Firm 12,03 Energia Dla Firm 12,48 Duon 12,54 EWE Polska 12,41 EWE Polska 12,39 Duon 12,54 RWE Polska S.A. 12,56 PGE S.A. 12,54 PGE S.A. 12,48 RWE Polska S.A. 12,56 Energia Dla Firm 12,65 Duon 12,54 Duon 12,54 PGE S.A. 12,89 PGE S.A. 12,67 RWE Polska S.A. 12,56 RWE Polska S.A. 12, Źródło: Aktualne taryfy poszczególnych podmiotów 20

21 Agenda 1. Rynek gazu ziemnego w krajach UE 2. Aktualna sytuacja na rynku gazu w Polsce 3. Uwarunkowania rozwoju konkurencji na rynku obrotu gazem

22 Znaczenie przy wyborze dostawcy Mając na uwadze stadia rozwoju konkurencji rynek gazu ziemnego w Polsce znajduje się obecnie w relatywnie wczesnym stadium Na rynkach rozwiniętych zaobserwować można cykl rozwoju rynku, w którym w różnych fazach rozwoju istotne są inne elementy oferty. W pierwszym okresie po uwolnieniu rynku kluczowym czynnikiem, którym kierują się odbiorcy przy wyborze dostawcy jest oferowana cena. W momencie, gdy oferowane przez dostawców ceny osiągną porównywalny poziom, odbiorcy zaczynają przy wyborze dostawcy kierować się ofertą innych dostępnych produktów i usług (np. doradztwo techniczne). W długim okresie poziom cen i zakres dodatkowych usług staje się bardzo podobny u poszczególnych sprzedawców, a podstawowym czynnikiem wyboru sprzedawcy jest poziom świadczonej obsługi posprzedażowej (m.in. dostępność i szybkość obsługi, brak błędów i pomyłek, prostota procedur itp.). Stadia rozwoju konkurencyjnego rynku gazowego umiejscowienie rynku polskiego Cena Dodatkowe usługi Obsługa klienta Obecnie rynek gazu ziemnego w Polsce znajduje się we wczesnym stadium rozwoju. Na obecnym etapie głównym czynnikiem walki konkurencyjnej jest cena oferowanego gazu oraz warunki handlowe (np. terminu płatności). Wczesne Stadium rozwoju konkurencji Rynek bardzo konkurencyjny Wraz z rozwojem konkurencji należy spodziewać się zwiększenia istotności innych czynników, w tym oferty dodatkowych usług/ produktów (np. kompleksowa oferta nośników energii) oraz poziom obsługi klienta (np. wygodne kanał dostępu) 22

23 W najbliższym okresie należy spodziewać się intensyfikacji konkurencji na rynku obrotu gazem w Polsce. Jej źródłem będą zarówno alternatywni sprzedawcy gazu jak też dostawcy innych mediów W najbliższych latach należy spodziewać się dalszego szybkiego rozwoju konkurencji na rynku gazowym w Polsce. Głównym źródłem konkurencji będą alternatywni sprzedawcy gazu oraz duzi dostawcy innych mediów (np. koncerny energetyczne). I. Alternatywni sprzedawcy gazu Elastyczna organizacja (brak balastu historycznego). Elastyczne systemy wynagradzania/ motywowania. Niski koszt obsługi klienta. + Elastyczne kształtowanie oferty. - Niska rozpoznawalność marki wśród klientów. Konieczność poniesienia wydatków na pozyskanie klientów. Relatywnie mała bazy klientów Brak efektów skali. II. Dostawcy innych mediów (np. koncerny elektroenergetyczne) + Duża baza obecnych klientów indywidualnych i korporacyjnych. Rozległa sieć sprzedaży i tradycyjnej obsługi klienta. Relacje KAM z dużymi klientami (rozszerzenie obecnej oferty). Możliwość sprzedaży ofert pakietowych Niskie koszty pozyskania i obsługi (tylko koszty marginalne). - Duża inercja organizacyjna. Brak doświadczenia w funkcjonowaniu na rynku gazowym. Ograniczenia wynikające ze stosowania starych rozwiązań IT (systemy billingowe, systemy CRM). 23

24 Możliwość uzyskania przewagi konkurencyjnej na rynku obrotu gazem zależeć będzie od zrozumienia potrzeb różnych segmentów klientów oraz dopasowania oferty produktowej oraz modelu obsługi klientów Segmenty klientów Klienci strategiczni & kluczowi Mali klienci biznesowi Kluczowe elementy oferty Element kluczowy: Atrakcyjność cenowa Dopasowanie produktów do indywidualnych potrzeb firmy Niezawodność (zaufanie) Element wtórny: Jakość obsługi klientów Element kluczowy: Atrakcyjność cenowa Prostota i brak problemów Doradztwo (jak oszczędzać energię) Element wtórny: Atrakcyjność oferty produktowej Kluczowe czynniki sukcesu Aktywna współpraca z hurtem w celu przygotowania odpowiedniej oferty produktowej Innowacyjna oferta produktowa (+możliwość dostosowania do indywidualnych potrzeb klienta) Wysoka jakość obsługi klienta nawet kosztem wyższego poziomu kosztów obsługi Elastyczność organizacji sprzedaży (szybkie dostosowywanie się do zmieniających się potrzeb klientów) Niski koszt jednostkowy obsługi klienta Wysoki stopień wykorzystania niskokosztowych kanałów obsługi (e-bok, Contact Center) Proste i efektywne procedury obsługi klienta Efektywne wsparcie systemów informatycznych Brak błędów i pomyłek (procedury zapewnienia jakości) Zrozumienie potrzeb klienta (dobra segmentacja) Gospodarstwa domowe 24 Element kluczowy: Prostota i brak problemów Atrakcyjność oferty produktowej Element wtórny: Atrakcyjność cenowa Niski koszt jednostkowy obsługi klienta Wysoki stopień wykorzystania niskokosztowych kanałów obsługi (e-bok, Contact Center) Proste i efektywne procedury obsługi klienta Efektywne wsparcie systemów informatycznych Innowacyjna oferta produktowa oparta na dobrej segmentacji

25 Dziękuję za uwagę. Tomasz Bukowski