Analiza SWOT. Warunki i standardy życia społeczeństwa. dobra dostępność komunikacyjna (drogi

Transkrypt

1 Analiza SWOT W celu przeanalizowania zebranych na etapie diagnozy danych i informacji wykorzystano heurystyczną technikę analityczną: analizę SWOT. Metoda ta, poprzez uporządkowanie i segregację informacji zebranych na etapie prac badawczych, umożliwia uporządkowane przedstawienie sytuacji, w jakiej znajduje się obszar funkcjonowania LGD Analiza SWOT jest użytecznym narzędziem dokonywania oceny zasobów własnych oraz oddziaływania otoczenia, ułatwia również identyfikację problemów oraz określenie priorytetów rozwojowych. Nazwa metody jest akronimem pierwszych liter angielskich słów, stanowiących jednocześnie pola przyporządkowania poszczególnych grup czynników. SWOT to silne strony (Strenghts), słabe strony (Weaknesses), szanse (Opportunities) oraz zagrożenia (Threats). Analizie poddane zostały następujące aspekty funkcjonowania obszaru LGD: Społeczeństwo: warunki i standardy życia; Gospodarka: potencjał obszaru (przemysł, rolnictwo, turystyka); Życie społeczne: jakość i tożsamość kulturowa. W sposób szczegółowy wyznaczono dla tych obszarów podstawowe mocne i słabe strony, wynikające z uwarunkowań wewnętrznych oraz szanse i zagrożenia wynikające z uwarunkowań zewnętrznych, czyli czynników niezależnych od mieszkańców i władz obszaru. Do przeprowadzenia w ramach procesu planowania strategicznego analizy SWOT wykorzystano dane z następujących kluczowych źródeł: spotkań konsultacyjnych i warsztatów (moderowanych przez zewnętrznych ekspertów) z przedstawicielami lokalnej społeczności reprezentującymi wszystkie sektory, na których opiera się działanie LGD, tj. publicznego, gospodarczego i społecznego; badań społecznych (ankietowych) przeprowadzonych wśród mieszkańców gmin tworzących LGD; źródeł wtórnych, tj. danych statystycznych GUS, urzędy pracy i inne. Warunki i standardy życia społeczeństwa MOCNE STRONY SŁABE STRONY dobra dostępność komunikacyjna (drogi krajowe, wojewódzkie, międzynarodowe lotnisko, zły stan lokalnej infrastruktury drogowej oraz sieć kolejowa); systematycznie wzrastająca liczba ludności; wydłużenie dróg dojazdowych do miejsc użyteczności publicznej i pól na skutek wzrastający w ostatnich latach poziom wybudowania dróg szybkiego ruchu; infrastruktury rekreacyjno-sportowej; poprawa dostępu do usług medycznych; niski poziom przestępczości; zróżnicowany stopień rozwoju infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej; mała liczba obiektów rekreacyjno-sportowych; prężnie funkcjonujące posterunki policji i ograniczona ilościowo i jakościowo oferta sportowa jednostki OSP; dobra kondycja ekologiczna obszarów lokalnych instytucji działających w tym zakresie; niechęć mieszkańców do korzystania z usług

2 EUROGALO"; rozwój sieci osadniczej, w tym budownictwa indywidualnego rozwój systemów infrastruktury technicznej, szczególnie wodno-kanalizacyjnej, w regionie. medycznych; niski poziom wiedzy nt. czynników przyczyniających się do wydłużenia aktywnego i samodzielnego życia (dieta, aktywność fizyczna itp.); niski poziom wiedzy mieszkańców na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym; braki specjalistycznego sprzętu ratowniczego jednostek odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa lokalnego; niewystarczająca w stosunku do potrzeb oferta instytucji edukacyjnych kształcenia pozaszkolnego; słaba wymiana informacji pomiędzy ośrodkami kultury; niski poziom świadomości ekologicznej mieszkańców regionu; wzrastający poziom zanieczyszczenia środowiska na skutek niskiej emisji, intensyfikacji produkcji rolnej, wzrostu liczby zakładów przemysłowych itp. SZANSE moda na aktywność fizyczną i zdrowy styl życia; ochrona cennych obszarów przyrodniczych; zwiększenie dostępności do nowoczesnej technologii informatycznych (dostęp do szybkiego, darmowego Internetu). ZAGROŻENIA wzrastający ruch pojazdów; potrzeba wydzielenia powierzchni terenów gminnych pod planowane inwestycje drogowe; ograniczenia realizacji inwestycji ze względu na istniejący program ochrony środowiska (Natura 2000). Gospodarka: potencjał obszaru (przemysł, rolnictwo, turystyka) MOCNE STRONY SŁABE STRONY dobra dostępność komunikacyjna (drogi krajowe, wojewódzkie, międzynarodowe lotnisko, sieć kolejowa); funkcjonowanie na obszarze LGD EUROGALICJA" specjalnej strefy ekonomicznej, przyciągającej krajowych i zagranicznych inwestorów oraz mającej znaczący wpływ na ożywienie gospodarcze całego obszaru; umożliwienie lokalnym przedsiębiorcom dostępu do kapitału i nowych rynków zbytu; wysoka aktywność przedsiębiorcza mieszkańców; znaczące problemy ze znalezieniem pracy osób młodych (do 25 r.ż.), z krótkim stażem pracy, o niskich kwalifikacjach zawodowych; emigracja zarobkowa osób lepiej wykształconych, szczególnie młodych, do aglomeracji miejskich i za granicę; niski poziom wiedzy i kompetencji w zakresie przedsiębiorczości i prowadzenia działalności gospodarczej; niedobór pracowników z kwalifikacjami poszukiwanymi przez lokalnych pracodawców; niedobór organizacji pomagających w znalezieniu pracy;

3 sąsiedztwo aglomeracji rzeszowskiej; rosnący poziom wykształcenia mieszkańców; istniejące niezagospodarowane zasoby siły roboczej; zasoby surowców naturalnych (gaz ziemny); wzrost zainteresowania rolników działalnością pozarolniczą (agroturystyka, rękodzielnictwo, przetwórstwo drzewa); słabo rozwinięta przedsiębiorczość społeczna; brak kapitału mikro- i małych przedsiębiorców, który mogliby zainwestować w podniesienie innowacyjności i konkurencyjności wyrobów lub usług; słabo rozwinięta baza noclegowa i gastronomiczna; braki w infrastrukturze rekreacyjno- turystycznej; brak zintegrowanej, całorocznej oferty pobytowej na obszarze; niedostateczna promocja obszaru pod kątem atrakcyjności turystycznej i związana z tym niska rozpoznawalność obszaru; brak rozpoznawalnych powszechnie produktów lokalnych; rozdrobniona struktura gospodarstw rolnych i ich niska efektywność; SZANSE możliwość pozyskania zewnętrznych środków finansowych na inwestycje; możliwość pozyskania zewnętrznych środków finansowych na przekwalifikowanie i doskonalenie zasobów ludzkich do aktualnych wymogów rynku pracy; pojawienie się nowych narzędzi wspierania aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych; wzrost zainteresowania turystów ofertą regionu; stały wzrost zainteresowania turystyką aktywną i wzrost popularności aktywnego spędzania czasu wolnego; poprawa warunków dla rozwoju MŚP w związku z wprowadzeniem nowych rozwiązań prawnych; zacieśnienie współpracy pomiędzy lokalnymi samorządami w ramach LGD ZAGROŻENIA nierówna konkurencja i wykorzystywanie przewagi rynkowej przez duże podmioty i koncerny inwestujące na obszarze; drenaż rynku pracy przez firmy działające w strefie (tj. zatrudnianie fachowców z lokalnych firm, zamiast bezrobotnych i absolwentów); możliwość przyciągnięcia przez strefę ludzi z zewnątrz, co doprowadzi do dużej konkurencyjności na rynku pracy; wysokie koszty stworzenia i utrzymania nowych miejsc pracy; wysokie koszty i duże ryzyko rozpoczynania działalności gospodarczej; likwidacja KRUS-u zagrożeniem dla małych gospodarstw rolnych; spadek tempa wzrostu gospodarczego w Polsce; polityka fiskalna na szczeblu krajowym zwiększająca obciążenia finansowe gminy oraz podmiotów gospodarczych; konieczność konkurowania z obszarami o większej atrakcyjności turystycznej, np. Bieszczady; Jakość życia społecznego i tożsamość kulturowa

4 MOCNE STRONY SŁABE STRONY bogate zasoby materialne dziedzictwa zły stan techniczny materialnych zasobów kulturowego; dziedzictwa kulturowego mogących stanowić unikalne walory przyrodniczo-krajobrazowe i potencjalną atrakcję turystyczną; stosunkowo wysoki poziom bioróżnorodności; jedynie lokalny wymiar dużej liczby obiektów interesujące niematerialne zasoby dziedzictwa kulturowego; dziedzictwa kulturowego obszaru i jego mieszkańców; wzrastająca powierzchnia ugorów i terenów zapoczątkowanie działań na rzecz nieużytkowych (na skutek intensywnego rozwoju zachowania i upowszechniania lokalnych tradycji, krajowej sieci drogowej); obyczajów itp. wśród społeczności lokalnej oraz na niska aktywność społeczna większości zewnątrz"; mieszkańców, szczególnie młodzieży, mieszkańców duża liczba działających na obszarze napływowych, osób starszych; EUROGALO" organizacji pozarządowych; niski poziom zaufania społecznego pomiędzy doświadczenia organizacji pozarządowych w rdzennymi mieszkańcami regionu i ludnością realizacji programów aktywizacji zawodowej i napływową; społecznej bezrobotnych oraz programów na rzecz ograniczone zasoby organizacji różnych grup społecznych (np. niepełnosprawni, pozarządowych, utrudniające im działalność dzieci i młodzież). statutową; słabo wykorzystany potencjał seniorów, osób niepełnosprawnych; spadek znaczenia więzi społecznych opartych na sąsiedztwie; SZANSE GROŻENIA postępowanie procesu starzenia się społeczeństwa - systematycznie wzrastająca liczna osób w wieku 70+; możliwość pozyskania zewnętrznych wzrastająca liczba seniorów zagrożonych środków finansowych na działania związane zwykluczeniem społecznym i ubóstwem ze względu na ochroną zasobów kulturowych i przyrodniczych oraztrudności w dostępie do usług publicznych oraz brak rozwojem aktywności i integracji lokalnej; ważnych współcześnie kompetencji, np. cyfrowych; współpraca międzysektorowa na rzecz bierność obywatelska (społeczna i przeciwdziałania bezrobociu, ubóstwu, polityczna); uzależnieniom. niedobór środków finansowych na sfinansowanie wkładu własnego do projektów unijnych oraz prefinansowania inwestycji; brak osobowości prawnej dużej liczby najbardziej aktywnych organizacji pozarządowych. Problemy dotyczące rozwoju obszaru LGD: 1. Warunki i standardy życia społeczeństwa: Ograniczony dostęp mieszkańców obszaru LGD do lokalnej niekomercyjnej infrastruktury technicznej. Niski poziom dbałości mieszkańców o zdrowie i bezpieczeństwo. Niska świadomość ekologiczna mieszkańców, brak poszanowania zasobów przyrodniczych. 2. Gospodarka: potencjał obszaru (przemysł, rolnictwo, turystyka) Mała liczba nowoczesnych mikro- i małych przedsiębiorstw. Wzrastające bezrobocie, zwłaszcza w uznanej za defaworyzowaną grupę osób młodych do 25 r.ż., z wykształceniem średnim, z krótkim stażem pracy. Niski poziom aktywności zawodowej mieszkańców, przede wszystkim przedstawicieli grup

5 defaworyzowa nych. Niski poziom wiedzy i kompetencji związanych z nowoczesną gospodarką i prowadzeniem działalności gospodarczej mieszkańców obszaru. Niewykorzystywany potencjał turystyczny obszarów LGD. 3. Jakość życia społecznego i tożsamość kulturowa Pogarszający się stan zasobów lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Wzrastająca powierzchnia nieużytków i zieleni nieuporządkowanej na skutek podejmowanych inwestycji infrastrukturalnych. Zanikanie niematerialnych zasobów dziedzictwa lokalnego: kultury, tradycji i obyczajów. Niski poziom aktywności lokalnej i integracji społecznej mieszkańców obszaru MATRYCA LOGICZNA Skutek Problem główny Przyczyna 1. Obniżający się komfort życia mieszkańców. 2. Wykluczenie przedstawicieli grup defaworyzowanych (np. seniorów, os. niepełnosprawnych). 1. Obniżający się komfort życia mieszkańców. 2. Rezygnacja z aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, kulturalnym z uwagi na zły stan zdrowia prowadząca do wykluczenia, w tym przedstawicieli grup defaworyzowa nych. 3. Wzrastająca liczba wypadków drogowych z udziałem pieszych i rowerzystów. Warunki i standard życia społeczeństwa 1. Ograniczony dostęp mieszkańców obszaru LGD do lokalnej niekomercyjnej infrastruktury technicznej. 2. Niski poziom dbałości mieszkańców o zdrowie i bezpieczeństwo. 1. Wydłużenie dróg dojazdowych do miejsc użyteczności publicznej i pól na skutek wybudowania dróg szybkiego ruchu. 2. Braki w infrastrukturze kanalizacyjnej i wodociągowej. 3. Nieprzystosowanie obiektów infrastruktury społecznokulturalnej do potrzeb osób niepełnosprawnych, seniorów. 1. Niekorzystne nawyki mieszkańców obszarów wiejskich w zakresie korzystania z usług medycznych. 2. Niska świadomość mieszkańców nt. znaczenia profilaktyki zdrowotnej dla jakości życia i zdrowia. 3. Braki w wyposażeniu podmiotów odpowiadających za działania na rzecz poprawy zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców regionu. 4. Mała liczba kampanii informacyjnych skierowanych do ogółu mieszkańców nt. zasad poruszania się po poboczach dróg, potrzeby noszenia elementów odblaskowych itp.

6 1. Obniżający się komfort życia mieszkańców. 2. Nieodwracalna utrata bioróżnorodności obszaru. 3. Niszczenie i degradacja zasobów środowiskowych. 1. Niska świadomość ekologiczna mieszkańców i pogarszająca się kondycja ekologiczna obszaru 1. Zbyt mała liczba działań promocyjnych i edukacyjnych, podnoszących poziom wiedzy z zakresu ochrony środowiska. 2. Niekorzystne przyzwyczajenia mieszkańców wsi do nadmiernego eksploatowania zasobów naturalnych. 3. Brak akcji promujących i upowszechniających zalety nowoczesnych technologii proekologicznych (np. OZE). Gospodarka: potencjał obszaru (przemysł, rolnictwo, turystyka) 1. Niska poziom innowacyjności i 1. Mała liczba nowoczesnych konkurencyjności przedsiębiorstw mikro- i małych przedsiębiorstw. lokalnych. 2. Ograniczone możliwości nawiązania korzystnej współpracy z przedsiębiorstwami działającymi w SSE. 3. Niska dynamika przychodów w przedsiębiorstwach. 4. Mała liczba miejsc pracy na obszarze 4. Emigracja młodych i wykształconych. 1. Koncentracja drobnej przedsiębiorczości na handlu i usługach tradycyjnych z uwagi na niską kapitałochłonność tego rodzaju biznesu. 2. Ograniczone środki mikro- i małych przedsiębiorstw na inwestycje. 3. Niski poziom wiedzy i kompetencji w zakresie przedsiębiorczości i prowadzenia działalności gospodarczej. 4. Słaby dostęp mikro- i małych przedsiębiorców z regionu do specjalistycznego wsparcia (np. doradczego) na rzecz rozwoju. 5. Niska skłonność do ryzyka właścicieli mikro- i małych przedsiębiorstw. 1. Niewykorzystane zasoby siły roboczej. 2. Niski poziom dochodów dużej grupy mieszkańców. 1. Niski poziom aktywności zawodowej mieszkańców, przede wszystkim przedstawicieli grup defaworyzowanych 1. Mała liczba podmiotów ekonomii społecznej Niechęć do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 2. Niska mobilność zawodowa wewnątrz obszaru 3. Zły stan szkolnictwa zawodowego 4. Niewystarczające wsparcie w powrocie na rynek pracy dla osób z grup defaworyzowanych

7 1. Niewielki wpływ turystyki na ożywienie gospodarcze obszaru 2. Mała liczba miejsc pracy na obszarze 3. Emigracja młodych i wykształconych. 4. Niska rozpoznawalność obszaru EUROGALO" jako atrakcyjnego turystycznie przez potencjalnych odwiedzających z zewnątrz". 1. Nieodwracalna utrata kluczowych elementów tożsamości lokalnej. 2. Pogłębiające się zjawisko rozluźniania więzi społecznych wśród mieszkańców obszaru. 3. Obniżenie atrakcyjności turystycznej obszaru Niewykorzystywany potencjał turystyczny obszarów LGD. 1. Słabo rozwinięta baza noclegowa i gastronomiczna. 2. Braki w infrastrukturze turystycznej ograniczające rozwój turystyki rekreacyjnej na obszarze 3. Niedostateczna promocja obszaru pod kątem atrakcyjności turystycznej. 4. Brak zintegrowanej, całorocznej oferty pobytowej na obszarze. 5. Niski poziom współpracy podmiotów skoncentrowanych na działalności turystycznej i okołoturystycznej na rzecz wspólnej strategii. Jakość życia społecznego i tożsamość kulturowa 1. Pogarszający się stan zasobów materialnych lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 1. Brak środków finansowych na renowację zabytków. 2. Systematyczny spadek zainteresowania mieszkańców lokalnymi zasobami dziedzictwa. 3. Niski potencjał (osobowy, finansowy, organizacyjny) organizacji działających na rzecz kultywowania lokalnych tradycji, obyczajów, obrzędów itp. 1. Nieodwracalna utrata 2. Spadek rozpoznawalności kluczowych elementów tożsamości niematerialnych zasobów lokalnej. dziedzictwa kulturowego. 2. Pogłębiające się zjawisko rozluźniania więzi społecznych wśród mieszkańców 3. Zaniknięcie specyfiki kulturalnej obszaru 4. Obniżenie atrakcyjności turystycznej obszaru 1. Brak zainteresowania tradycją, kulturą, obyczajami młodszych pokoleń mieszkańców obszaru 2. Ogólny trend polegający na obniżeniu w świadomości mieszkańców wartości tradycji i kultury na rzecz nowoczesności i negatywnej ocenie lokalnych zasobów jako niemodnych i wsiowych". 3. Systematycznie malejąca liczba osób znających lokalną kulturę, tradycje i obyczaje zdolnych przekazywać wiedzę w tym zakresie dalej. 4. Niski potencjał (osobowy, finansowy, organizacyjny) organizacji działających na rzecz

8 kultywowania lokalnych tradycji, obyczajów, obrzędów itp. 1. Pogłębiające się zjawisko rozluźniania więzi społecznych wśród mieszkańców 2. Osłabienie społeczeństwa obywatelskiego na obszarze 3. Rosnące poczucie wyobcowania grup społecznych. 3. Niski poziom aktywności lokalnej i integracji społecznej mieszkańców obszaru 1. Wzrastająca liczba mieszkańców nieuczestniczących w życiu lokalnym ( nowi" mieszkańcy, młodzież, seniorzy). 2. Mała liczba działań edukacyjno-aktywizujących na rzecz zwiększenia udziału ogółu mieszkańców w lokalnym życiu społecznym. 3. Niedobór kompetencji (np. miękkich, cyfrowych i in.) utrudniających zaangażowanie w działalność na rzecz społeczności lokalnej i integrację. 4. Niski poziom zaufania społecznego pomiędzy rdzennymi mieszkańcami regionu i ludnością napływową. 5. Mała liczba inicjatyw/wydarzeń na rzecz wzrostu integracji społecznej mieszkańców 6. Niskie wykorzystanie potencjału świetlic i obiektów sportowo-rekreacyjnych na rzecz integracji. 7. Niewystarczający dostęp do bezpłatnego internetu.