Ryszard Turczyn Wydawca-tłumacz, tłumacz-wydawca razem, czy osobno?
|
|
- Franciszek Murawski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ryszard Turczyn Wydawca-tłumacz, tłumacz-wydawca razem, czy osobno? Witam serdecznie wszystkich zgromadzonych z okazji miłej uroczystości wręczenia Nagrody im. Karla Dedeciusa naszemu znakomitemu koledze, Jakubowi Ekierowi, któremu z tego miejsca raz jeszcze serdecznie gratuluję! Poproszono mnie, abym spróbował przy tej miłej okazji powiedzieć parę słów na temat obecnej sytuacji tłumaczy literatury w naszym kraju. Cóż... to już takie miłe, jak sama okazja naszego spotkania, chyba niestety nie będzie... Z wiadomych względów ograniczę się do sytuacji tłumaczy literatury niemieckiej, ale nie mam najmniejszych wątpliwości, że sytuacja tłumaczy innych literatur w niczym się od naszej nie różni. Ponieważ wykonuję wolny zawód tłumacza literatury niemieckiej i niderlandzkiej od lat ponad trzydziestu, a ponadto przypadek zrządził, że od lat ponad dwudziestu param się działalnością para... para... paraagenturalną, tzn. współpracuję na zasadzie konsultanta z jedną z agencji literackich (czytaj: agencji sprzedaży praw do przekładu na język polski) jestem pewnie osobą jak najbardziej uprawnioną do podjęcia takiej próby, choćby ze względu na szerszą perspektywę. Zarazem jednak sprawia to, że moja sytuacja w tej roli jest trudniejsza niż sytuacja tylko tłumacza, ponieważ z racji wspomnianego parania się paraagenturalnością, mam bardzo bliskie, często przyjacielskie kontakty z wieloma wydawcami, a jak tu zaprzyjaźnionym mówić rzeczy przykre? W dodatku wiedząc, że wydawca jest o niewiele oczek wyżej od końca w łańcuchu pokarmowym niż tłumacz? Bo na końcu to jest chyba tylko nieszczęsny drukarz... Zrobię oczywiście wszystko, nie przelęknę się nawet najbardziej karkołomnej konstrukcji myślowej, by pokazać piękną stronę zawodu tłumacza i aby to moje wystąpienie nie było jednym wielkim lamentem nad ciężką dolą tłumaczy literatury w naszym pięknym nadwiślańskim kraju. Chociaż przecież z drugiej strony trudno przymknąć oczy na fakt, że kto wie, czy gdyby nie nagroda im. Karla Dedeciusa, to dzisiejszy szanowny laureat Jakub Ekier, nie zostałby wkrótce zmuszony do zmiany orientacji... zawodowej, oczywiście, zawodowej, i nie stracilibyśmy Go na rzecz gildii tłumaczy przysięgłych. Takie to właśnie rzeczy przychodzą w rozpaczy do głowy tłumaczom literatury. Tłumacz literatury powinien lubić atmosferę ciszy i spokoju, powinien lubić widok z drugiego rzędu, powinien lubić pozostawać w cieniu, powinien lubić swoją anonimowość, od której wolne są tylko największe tuzy, zajmujące się oprócz przekładów także twórczością własną (na przykład eseistyką na tematy przekładowe), by wymienić choćby Macieja Słomczyńskiego, Roberta
2 Stillera, Stanisława Barańczaka, Adama Pomorskiego czy Wielkiego z Wielkich: Karla Dedeciusa. Seite 2 Któż bowiem sięgając po książkę interesuje się nazwiskiem tłumacza, chociaż to dzięki jego wysiłkowi książka ogląda światło dzienne w naszym rodzimym języku? Nawet wydawca często nie kwapi się przecież z umieszczeniem jego nazwiska w swoich materiałach reklamowych, w zajawkach książek wieszanych w internecie, czy w materiałach przekazywanych sklepom internetowym, stronom branżowym i innym mediom. Niejeden recenzent, rozpływając się nad językiem... autora, nad wspaniałym opanowaniem przez niego arkanów języka polskiego, co sprawia, że książkę wspaniale się czyta, że napisana jest porażająco pięknym stylem i wznosi się na wyżyny poetyckiej wyobraźni zapomina napomknąć, że tych wszystkich zachwytów mógł doznać jedynie dzięki wysiłkowi i talentowi pani XY albo pana XY, bo jednak książka w żaden sposób nie mogła napisać się po polsku sama. Tak więc nasze ego musi z konieczności zadowolić się słowami pochwały płynącymi od koleżanek i kolegów po fachu, wdzięcznością osób redagujących, kiedy mówią, że praca nad naszym tekstem to czysta przyjemność i rosnącym z czasem uznaniem środowiska przekładającym się negatywnie na nasze notowania u Wydawców, którym takie uznanie kojarzy się wyłącznie z ponurą wizją płacenia wyższych stawek. No i są jeszcze nagrody wśród nich najbardziej prestiżowa dla nas, tłumaczy literatury niemieckiej, nagroda im. Karla Dedeciusa czyli jedyna okazja, kiedy mrużąc oczy stajemy w świetle jupiterów i nagle okazuje się, że wykonywane przez nas z takim mozołem zajęcie jest ważne i zostaje docenione, że mamy jakieś imię i nazwisko, że jesteśmy kojarzeni z konkretnymi dokonaniami i w ogóle grzejemy się przez pięć minut w blasku skromnej, ale jednak, nie ukrywajmy tego... sławy. Z tego wszystkiego widać, że absolutnie nie należy ukrywać przed pretendującymi do zawodu tłumacza literatury oczywistego faktu, iż zawód nasz to domena ludzi skromnych, pozbawionych próżności, gardzących błyskiem fleszy, obdarzonych benedyktyńską cierpliwością i wyrozumiałością wobec przejawów niedoceniania. No ale wróćmy do świetlanej strony tego zawodu. Otóż jako jedyny (poza pisarskim i pewnie poniekąd aktorskim) pozwala on nam na przykład bez przymusowego leczenia psychiatrycznego i konieczności przyjęcia serii bolesnych zastrzyków: - żyć przez czas jego uprawiania życiem tysięcy osób najróżniejszej płci, wykształcenia, pochodzenia, zapatrywań, charakterów i poglądów - dotykać wzniosłości, choćbyśmy sami byli wstrętnymi kreaturami
3 - tarzać się w błocie rozpusty, choćbyśmy sami byli z natury niewinni jak baranki - świadomie lub nieświadomie kształtować język, którym posługują się nasi współobywatele - tworzyć i wprowadzać do obiegu nowe słowa - tworzyć nowe style i sposoby narracji - pokazywać czytelnikom nieznane im światy i zakamarki życia, do których bez naszego pośrednictwa nigdy by nie dotarli - wpływać na kształt kultury we własnym kraju - decydować w pewnym sensie o tym, który pisarz z obsługiwanego przez nas kręgu językowego będzie obecny w naszym obiegu kulturalnym - i tak dalej - i tak dalej - i tak dalej Seite 3 Jest tylko jeden drobiazg: otóż, jak nietrudno zauważyć, wszystkie piękne aspekty naszej pracy sytuują się jednoznacznie w sferze duchowoemocjonalno-abstrakcyjnej. Faktem bowiem bezspornym jest coraz bardziej widoczna pauperyzacja tłumaczy w Polsce, którzy niepowstrzymanie spychani są do roli wynajmowanych za grosze wyrobników, mających dostarczyć zamówiony tekst i najlepiej zniknąć z horyzontu do następnego zlecenia. Zaczęło się to całkiem niewinnie, i wydawałoby się, ze znamionami logiki. Otóż pierwszym bastionem, który po 1989 roku padł w wyniku komputeryzacji, była pierwotna definicja tzw. strony znormalizowanej 30 linijek po 60 znaków w linijce (łącznie ze spacjami). Na potrzeby młodszych koleżanek i kolegów przypomnę, że w dawnych czasach, czyli przed rokiem 1989, definicja stanowiła, iż strona zawierająca na 30 linijkach tekst w rodzaju - Halo? - Taaak! - Kuuba? - Tak. - To ty? - Tak. - Muszę z tobą porozmawiać. - Am o czym? - Zaraz ci powiem. - Dobrze, słucham. - No, więc... - Ale zaraz, zaraz... - Tak? - Najpierw ja muszę o coś zapytać. - Tak, słucham? - No więc...
4 - Tak? - Nie bardzo wiem... - Tak? - Trochę mi niezręcznie... - Ależ słucham, słucham. - No więc... - Wal śmiało, Kuba! - No tak, tak, więc... - No mów, mów. - Yyyy... - No, nie krępuj się! - Tak, tak, no więc, chciałbym... - Tak? -... chciałbym wiedzieć z kim właściwie rozmawiam... Seite 4 otóż definicja strony obliczeniowej stanowiła, że taką stronę liczono jako pełnowymiarową stronę 1800 znaków (chociaż ta ma znaków ledwie 518), ponieważ logika książkowego dialogu wymagała takiego właśnie zapisu i... i już. To było wystarczające kryterium. Dzisiaj edytor tekstu w komuterze sam zlicza skrupulatnie znaki w całym tekście z przypisami lub bez, jak sobie życzymy i wydawca dzieli uzyskany wynik przez 40 tysięcy (by uzyskać liczbę arkuszy autorskich), lub przez 1800 (by uzyskać liczbę stron znormalizowanych). Dla nas oznacza to automatycznie obcięcie honorarium o 20-30% w zależności od stopnia dialogizacji tekstu. No, ale takie podejście ma jeszcze w sobie jakąś logikę i trzeba je było przełknąć. Drugi zamach w erze komputerowej, na szczęcie nieudany, to była próba wyrugowania ze strony obliczeniowej spacji, jako płatnego znaku, ale to się jakoś szybko rozeszło po kościach, bo jak głosi legenda któryś tłumacz przesłał wydawcy, który zmusił go do zawarcia takiej umowy, cały tekst w formacie pozbawionym spacji, jako jeden zwarty blok... Wystarczyło. Kolejny zamach, to jednorazowe wynagrodzenie za wszelkie istniejące i nieistniejące jeszcze pola eksploatacji (umieszczenie tej ostatniej klauzuli o czym Wydawcy zdają się zapominać, a tłumacze nie wiedzieć jest wystarczającą podstawą do automatycznego unieważnienia umowy, jak stanowi Ustawa o Prawie Autorskim). W dawnych czasach (definicję dawnych czasów przedstawiłem przed chwilą) w umowie standardowo ustalone były progi nakładowe, powyżej których tłumacz otrzymywał kolejne honoraria. I tu oczywiście też nas oskubywano, wymierzając karę za sukces książki, ponieważ z każdym kolejnym progiem stawka była liczona z degresją, czyli przykładowo za I nakład od zera do 10 tysięcy (tak, tak, 10 tys. to był kiedyś nakład startowy...), było honorarium 100% czyli liczba arkuszy razy stawka, za nakład od 10 do powiedzmy 20 tys. 80% honorarium, od 20 do 30 70%, od 40 do 40 60% i powyżej 50 tysięcy 50 procent. 50 procent zostawało już do końca.
5 Dzisiaj niewielu tłumaczy podejmuje walkę o honorarium procentowe powyżej pewnego nakładu, i niewielu też Wydawców się na to zgadza. Warto by w tym miejscu zastanowić się, czy w naszym kraju uczestniczą w sukcesie wydawniczym tłumacze takiego Pachnidła, cyklu o Harrym Potterze, książek Grishama, Dana Browna, Zafona czy ostatnio trylogii o niejakim Gray u o bardzo wielu twarzach (chociaż nie jestem do końca pewien, czy akurat to o twarzach tam mowa). Seite 5 Odrębną i najboleśniejszą sprawą jest generalnie kwestia stawek za stronę znormalizowaną lub arkusz autorski. W tej chwili doszło już do tego, że Wydawcy proponują stawki od zł za arkusz, a poza Warszawą 460 zł/aa ma uchodzić za szczyt marzeń i dowód łaskawości. Oczywiście są jeszcze Wydawcy, którzy nie myślą w ten sposób, ale dałoby się ich chyba policzyć na palcach jednej ręki. U wszystkich innych panuje tendencja do przerzucania rosnących kosztów na słabszych partnerów, jakimi niewątpliwie są Tłumacze. Jako środowisko Tłumacze nie mają możliwości obrony przed eskalacją tej sytuacji, ponieważ z jednej strony brakuje nam zwartości (jesteśmy środowiskiem indywidualistów) a z drugiej strony Wydawcy masowo zaczynają wprowadzać do umów klauzule poufności, odbierające formalnie możliwość informowania się nawzajem o proponowanych stawkach i warunkach. Wobec takiej sytuacji Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich (STP) podjęło nawet swego czasu szczytny wysiłek określenia jakiegoś wzorca stawki, który mógłby być przynajmniej wytyczną dla Wydawców i punktem odniesienia w negocjacjach, ale po kilku miesiącach okazało się, że samo opublikowanie takiej informacji w postaci oficjalnego zalecenia może skutkować wielomilionową karą ze strony Urzędu Ochrony Konkurencji za praktyki monopolistyczne i czym prędzej musiano podjąć specjalną uchwałę kasującą tę opublikowaną w wewnętrznym biuletynie taryfę. Nie mają jakoś tych trudności nasi koledzy w Niemczech czy Holandii, gdzie rokrocznie publikowane są także w ogólnodostępnym medium, jakim jest internet minimalne stawki za obliczeniową linijkę poezji oraz znormalizowaną stronę maszynopisu prozy. Dla przykładu Holendrzy na rok 2013 za dopuszczalną i godziwą stawkę za przełożone słowo (taką przyjmuje się tam jednostkę przeliczeniową) uznają 6,3 eurocenta (w przeliczeniu 0,32 zł). Na stronie polskiego tekstu prozatorskiego mamy średnio od 250 do 280 słów, no, chyba, że co drugie słowo byłby w rodzaju Konstantynopolitańczykowianeczka, co daje odpowiednio 80 do 90 zł za stronę. Za godziwą stawkę w przypadku poezji uznaje się 2,22 euro (11,10 PLN) za wers, z tym że nie mniej niż 38,78 euro (193,90 PLN) za wiersz/utwór. Dodatkowo funkcjonują też bonusy za co rzadsze języki, jak np.
6 - rosyjski 20% ekstra - turecki 33% - hebrajski do 60% ekstra w zależności od trudności tekstu - węgierski 20-30% Seite 6 Nie słyszałem, żeby u nas były jakieś sztywne dodatki za rzadkie języki, co najwyżej, jeśli Tłumacz sam wpadnie na ten pomysł, może użyć argumentu o małej popularności swojego języka do poprawienia własnej sytuacji w negocjacjach. Przytaczam powyższe liczby tylko dla porządku, ale nie chciałbym, żeby powstało jakieś mylne wyobrażenie, że te stawki równie dobrze wyglądają w euro, jak w złotówkach. Wyjaśniam więc, że 17 euro za stronę przekładu w Niemczech czy Holandii, to też nie jest szczególna rozpusta, szału nie ma, bo przy powiedzmy pięciu stronach dziennie i pracy w piątek, świątek, daje to 2600 euro, przy średniej krajowej, wynoszącej dzisiaj w tych krajach przeważnie 3-3,5 tys. euro i to za pracę przez dni w miesiącu, a nie Ponadto w Niemczech i w Holandii istnieje coś takiego, jak wzór umowy z tłumaczem, wypracowany wspólnie przez Stowarzyszenie Wydawców i Stowarzyszenie Tłumaczy, w którym jest również klauzula, mówiąca o finansowym partycypowaniu tłumacza w sukcesie finansowym wydawcy, w przypadku książek przekraczających określone nakłady. Jak więc można polepszyć finansową dolę Tłumaczy w obecnej rzeczywistości? Otóż jest mała furtka w postaci dofinansowań, udzielanych przez kraj pochodzenia oryginału, są różne szacowne instytucje, jak choćby Fundacja im. Roberta Boscha, fundująca nagrodę im. Karla Dedeciusa, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej z nieodżałowanym, zmarłym w zeszłym roku Albrechtem Lemppem, Fundacja Wydawnictwa S. Fischer Kroki/Schritte, Instytut Goethego i wiele innych, które odciążają finansowo Wydawców w zakresie kosztów tłumaczenia, pozwalając Tłumaczowi bodaj przy niektórych tytułach poczuć komfort pracy za zbliżone do idealnych stawki. Żeby nie było tak, że tłumacze to ludzie bez wyjątku święci i bez przywar, a jedyni źli, to Wydawcy czas uderzyć się też w piersi i powiedzieć co nieco o problemach, jakie wydawcy mają z nami, Tłumaczami. Podstawowa zmora Wydawcy we współpracy z tłumaczami, to niewątpliwie niedotrzymywanie terminów przez tych ostatnich. Niestety, wiem coś o tym z własnego doświadczenia... Drastyczne niedotrzymanie terminu oddania przekładu często powoduje niemałe i często bardzo groźne zawirowania w procesie wydawania książki, zwłaszcza, jeśli sprawa związana jest z konkretnymi działaniami promocyjnymi, które zawsze są związane z kosztami. Po
7 zapłaceniu np. za miejsce w EMPiKu nie ma już odwrotu i jeśli książka nie pojawi się w umówionym terminie, Wydawca zmuszony jest zapłacić... karę. Dlatego Tłumaczom doradzam trzymanie się klauzuli zawartej w większości umów i nakładającej na Tłumacza obowiązek uprzedzenia Wydawcy o możliwości spóźnienia się z przekładem, Wydawcom zaś zagwarantowanie sobie jakiegoś rodzaju kontroli nad rzeczywistym postępem prac, a nie opieranie się wyłącznie na solennych zapewnieniach Tłumacza, że na pewno zdąży. Jakiego typu miałyby to być narzędzia pozostaje do przedyskutowania. Seite 7 W większości przypadków tego rodzaju opóźnienia są zresztą wynikiem podpisywania zbyt wielu umów o zbliżonych terminach realizacji, co z kolei bierze się z haniebnych stawek, wymuszających zwiększone ponad miarę tempo pracy i koło się zamyka. Chcę być dobrze zrozumiany: to nie jest usprawiedliwianie zjawiska, bo każdy tłumacz powinien mało romantycznie mierzyć zamiary na siły, tylko pokazanie mechanizmu jego powstawania. Drugim zgrzytem na linii Wydawca-Tłumacz może być niezadowalająca jakość tłumaczenia, ale w przypadku osób profesjonalnie wykonujących zawód tłumacza literatury, praktycznie nie powinno być na to miejsca. Natomiast jeśli idzie o twórczość osób przypadkowych, które w tym zawodzie znaleźć się nie powinny, a ich jedyną przepustką jest zgoda na pracę za stawki wręcz kryminalnie niskie za to środowisko tłumaczy odpowiedzialności nie ponosi. Co do zakwestionowanej jakości tłumaczy z prawdziwego zdarzenia, wiele razy okazywało się a dostatecznie długo jestem w zawodzie by bezpośrednio zetknąć się z mnóstwem takich przypadków, przy najróżniejszych tekstach z najróżniejszych języków, tłumaczonych przez moje koleżanki i kolegów że po prostu tekst trafiał do redaktora, który kompletnie go nie wyczuwał i zaczynał uprawiać jakieś sążniste komentarze na marginesach, niepozostawiające suchej nitki na tłumaczu, a w samym tekście dokonywał ingerencji służących mówiąc obrazowo - przerobieniu Białoszewskiego na Zapolską, bo na przykład tylko taki styl był dla niego zrozumiały i do przyjęcia. Tu przypomina mi się anegdota opowiadana przez nieżyjącego już Józefa Waczkowa, tłumacza z czeskiego, który czytając pierwsze teksty Białoszewskiego, utrzymane w konwencji języka mówionego, był przekonany, że ma do czynienia z jakimś karykaturalnie nieudolnym przekładem z literatury czeskiej, tak bardzo nie pasowała mu łamana składnia i nieliterackość dialogów, niespotykana dotąd w literaturze polskiej. Co więc mówić, jeśli jakiś nowatorski tekst trafi do skostniałego redaktora, nieznającego w dodatku języka oryginału? Tak właśnie pokrótce wygląda obecna sytuacja na linii Tłumacz-Wydawca- Wydawca-Tłumacz, będąca wynikiem niezbyt zrównoważonego przystosowywania się obydwu stron do nowej rzeczywistości po roku 1989.
8 Podsumujmy, z czym mamy nagminnie do czynienia: Seite 8 - z narzucaniem przez wielu Wydawców coraz bardziej nieprawdopodobnych terminów wykonania przekładu - ze stałym obniżaniem stawek za jednostkę przeliczeniową (arkusz autorski, strona znormalizowana), bez liczenia się z inflacją, wzrostem kosztów utrzymania itd., co sprawia, że realna wartość honorariów utrzymuje się nieprzerwanie na poziomie sprzed lat - z coraz rzadszym zlecaniem opracowywania przekładów przez kompetentnych redaktorów, przez co tłumacz musi oddawać książkę niemalże gotową do druku, żeby się potem nie wstydzić - z coraz bardziej powszechnym niedopuszczaniem przez Wydawców nawet cienia myśli o tym, że tłumacz powinien w jakikolwiek sposób uczestniczyć w ewentualnym ponadnormatywnym sukcesie książki - niewypłacanie honorariów w umówionych terminach, nieskończone przesuwanie terminów płatności z najróżniejszych powodów, które nie powinny być w ogóle podnoszone Powtarzam: są jeszcze wydawcy, u których te niedobre zwyczaje występują w okrojonej gamie, ale jest to nieliczna garstka, a i tam dostrzec można już próby coraz bardziej komercyjnego myślenia. W tej sytuacji wydaje się oczywiste, że należy coś tutaj zmienić, aby tłumacze nadal mogli tłumaczyć z pasją, ale żeby nie była to koniecznie pasja szewska. I w ten sposób doszliśmy do perspektyw na przyszłość. Zastanawiałem się nawet, czy warto się o przyszłości wypowiadać, ale... skoro już z końcem świata tak jakoś nie za bardzo wyszło, to pewnie jednak trzeba... Powiem zatem tak: Może dałoby się skorzystać z doświadczeń zagranicznych i spróbować uregulować pewne kwestie na poziomie ponadindywidualnym, czyli w toku negocjacji między organizacjami reprezentującymi obie strony? W tym celu musiałyby się uaktywnić i stworzyć wspólny front do rozmów z przedstawicielami Wydawców Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich i Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, albo jeszcze jakaś organizacja, która być może dopiero powstanie? A kim byłby przedstawiciel Wydawców? Polska Izba Książki? Pozwoliłoby to wypracować np. zasady tworzenia umów, uwzględniających w bardziej równomierny sposób interesy obu stron. Może jakimś pomysłem byłoby też znalezienie sposobu na powiązanie stawki arkuszowej ze średnią płacą krajową, co pozwoliłoby urealniać ją automatycznie z chwilą opublikowania corocznego komunikatu GUS? Może znajdzie się jakaś trzecia droga? Kto wie? Do tego jednak niezbędne są rozmowy, rozmowy i jeszcze raz rozmowy.
9 Generalnie warto podkreślić, że jak na razie Wydawca nie obejdzie się bez Tłumacza, a Tłumacz nie obejdzie się bez Wydawcy, choć uwaga - to ostatnie może już wkrótce nie być takie oczywiste... Mam na myśli nieuchronną elektronizację książki i coraz śmielej wprowadzane choćby przez giganta takiego jak AMAZON praktyk zawierana umów bezpośrednio z twórcami i publikowania ich dzieł wyłącznie w sieci, gdzie rządzi żelazna zasada liczby pobrań i gdzie istnieje możliwość indywidualnego druku na życzenie. Dlatego warto rozmawiać, warto poszukiwać mainstreamowych, kompromisowych rozwiązań, które pozwolą obydwu stronom wykonywać należycie swoją pracę a wszystko w myśl zasady, że zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Seite 9 Niech więc dyskusja w ramach dzisiejszego sympozjum będzie zaczynem takiego właśnie kompleksowego podejścia w duchu kompromisu. Życzę Wydawcom i życzę Tłumaczom jak najszybszych sukcesów na niwie docierania wzajemnych relacji i znajdowania rozwiązań, w jednakowym stopniu gwarantujących poszanowanie interesów obydwu stron. Dziękuję za uwagę :-) Referat wprowadzający podczas sympozjum tłumaczy z okazji wręczenia Nagrody im. Karla Dedeciusa 2013, Instytut Goethego, Kraków
Rozmowa ze sklepem przez telefon
Rozmowa ze sklepem przez telefon - Proszę Pana, chciałam Panu zaproponować opłacalny interes. - Tak, słucham, o co chodzi? - Dzwonię w imieniu portalu internetowego AmigoBONUS. Pan ma sklep, prawda? Chciałam
Bardziej szczegółowoWZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH
WZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH Dla każdego z nas nasza rodzina to jedna z najważniejszych grup, wśród których i dla których żyjemy. Nie zawsze
Bardziej szczegółowoJesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co
Bardziej szczegółowoZ Małgorzatą Strzałkowską rozmawia Wojciech Widłak,
Z Małgorzatą Strzałkowską rozmawia Wojciech Widłak, 14.06.2018 Radość pisania. Wywiad z Małgorzatą Strzałkowską - Gdybyś miała jednym słowem określić, czym jest dla Ciebie pisanie, co to byłoby za słowo?
Bardziej szczegółowoznak firmowy wydawcy
www.bezkresywiedzy.com www.ziarnowiary.com znak firmowy wydawcy Każdego roku tysiące przedstawicieli kręgów akademickich korzysta z usług naszej grupy wydawniczej i publikuje swoje badania naukowe. Nasza
Bardziej szczegółowoROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA. autor Maciej Wojtas
ROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA autor Maciej Wojtas 1. SCENA. DZIEŃ. WNĘTRZE. 2 Biuro agencji reklamowej WNM. Przy komputerze siedzi kobieta. Nagle wpada w szał radości. Ożesz japierdziuuuuu... Szefie!
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie Jesteśmy razem, kochamy się. Oczywiście, że o tym mówimy! Ale nie zawsze jest to łatwe. agata i marianna Określenie bycie w szafie nie brzmi specjalnie groźnie, ale potrafi być naprawdę
Bardziej szczegółowoMarcin Budnicki. Do jakiej szkoły uczęszczasz? Na jakim profilu jesteś?
Marcin Budnicki Do jakiej szkoły uczęszczasz? Na jakim profilu jesteś? Uczę się w zespole szkół Nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej. Jestem w liceum o profilu sportowym. Jakie masz plany na przyszłość?
Bardziej szczegółowoNAUKA JAK UCZYĆ SIĘ SKUTECZNIE (A2 / B1)
NAUKA JAK UCZYĆ SIĘ SKUTECZNIE (A2 / B1) CZYTANIE A. Mówi się, że człowiek uczy się całe życie. I jest to bez wątpienia prawda. Bo przecież wiedzę zdobywamy nie tylko w szkole, ale również w pracy, albo
Bardziej szczegółowoPunkt 2: Stwórz listę Twoich celów finansowych na kolejne 12 miesięcy
Miesiąc:. Punkt 1: Wyznacz Twoje 20 minut z finansami Moje 20 minut na finanse to: (np. Pn-Pt od 7:00 do 7:20, So-Ni od 8:00 do 8:20) Poniedziałki:.. Wtorki:... Środy:. Czwartki: Piątki:. Soboty:.. Niedziele:...
Bardziej szczegółowoPOLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:
POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: Ania (23 l.) Gdybym tylko mogła, nie słuchałabym wiadomości o polityce. Nie interesuje mnie to
Bardziej szczegółowo30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!
30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! Witaj w trzydziestodniowym wyzwaniu: Naucz się prowadzić dziennik! Wydrukuj sobie cały arkusz, skrupulatnie każdego dnia uzupełniaj go i wykonuj zadania
Bardziej szczegółowo8 sposobów na więcej czasu w ciągu dnia
http://produktywnie.pl RAPORT 8 sposobów na więcej czasu w ciągu dnia Jakub Ujejski Powered 1 by PROINCOME Jakub Ujejski Wszystkie prawa zastrzeżone. Strona 1 z 10 1. Wstawaj wcześniej Pomysł, wydawać
Bardziej szczegółowoDamian Gastół. MAGIA 5zł. Tytuł: Magia 5zł. Autor: Damian Gastół. Wydawnictwo: Gastół Consulting. Miejsce wydania: Darłowo
Tytuł: Magia 5zł Autor: Wydawnictwo: Gastół Consulting Miejsce wydania: Darłowo Data wydania: 1 września 2011 roku Nr wydania: Wydanie II - poprawione Cena: publikacja bezpłatna Miejsce zakupu: ekademia.pl
Bardziej szczegółowoLiczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie
Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Od razu wiadomo, ile to będzie dokładnie kosztować. To jest dla mnie ważne. Specjalista w dziedzinie konstrukcji metalowych, Bernhard Nikiel, w rozmowie
Bardziej szczegółowoCo warto mierzyć? (I w co warto wierzyć? z tego co zmierzone)
Co warto mierzyć? (I w co warto wierzyć? z tego co zmierzone) Jacek Pyżalski UAM w Poznaniu Materiały XII Kongresu Zarządzania Oświatą www.oskko.edu.pl/kongres/materialy/ Spora niechęć do pomiarów Za dużo
Bardziej szczegółowoWizyta w Gazecie Krakowskiej
Wizyta w Gazecie Krakowskiej fotoreportaż 15.04.2013 byliśmy w Gazecie Krakowskiej w Nowym Sączu. Dowiedzieliśmy, się jak ciężka i wymagająca jest praca dziennikarza. Opowiedzieli nam o tym pan Paweł Szeliga
Bardziej szczegółowoTytuł ebooka Przyjmowanie nowego wpisujesz i zadajesz styl
Tytuł ebooka Przyjmowanie nowego wpisujesz i zadajesz styl pracownika Tytuł do pracy ebooka Jak prowadzić rozmowę kwalifikacyjną Jak powinny brzmieć pytania rekrutacyjne w razie potrzeby podtytuł Jak zorganizować
Bardziej szczegółowo1.1 Czy uczestniczy Pani / Pan po raz pierwszy w kursie organizowanym na naszym Uniwersytecie Ludowym VHS?
Informator dla klientów 2011 Niemiecki jako drugi język / język obcy Szanowne Uczestniczki, szanowni Uczestnicy kursów, Berlińskie Uniwersytety Ludowe (Volkshochschulen, VHS) stale pracują nad jakością
Bardziej szczegółowoLiczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie
Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Gdy dobrze doradzam i pokazuję próbki, otrzymuję zlecenie Specjalista w dziedzinie konstrukcji metalowych, Thomas Frühwirth, w rozmowie o próbkach. Liczą
Bardziej szczegółowow 3 krokach Jak sprzedawać coś, co trudno wytłumaczyć INFORMATOR-EPRZEDSIEBIORCY.PL
Jarek i Maja tumaczą wszystko bardzo prostym językiem. Jestem na końcu ich kursu, który polecam w 100% Karolina Motivational fitness coach Jak sprzedawać coś, co trudno wytłumaczyć INFORMATOR-EPRZEDSIEBIORCY.PL
Bardziej szczegółowoOrganizacja czasu 1
Organizacja czasu 1 Organizacja czasu Czyli jak optymalnie wykorzystać czas. Michał Mielniczuk 2 Do dzieła!!! W tym poradniku, podam Ci kilka sposobów na to jak optymalnie organizować zadania, by zyskać
Bardziej szczegółowoPAUL WALKER FOREX. KODY DOSTĘPU. Wersja Demonstracyjna
1 PAUL WALKER FOREX. KODY DOSTĘPU Wersja Demonstracyjna Wydawnictwo Psychoskok Konin 2018 Paul Walker FOREX. KODY DOSTĘPU Copyright by Paul Walker, 2018 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok Sp. z o.o. 2018
Bardziej szczegółowoCzym właściwie jest CV?
odc. 15 Jak napisać dobre CV? Jeśli szukałeś już wcześniej pracy, zapewne masz za sobą swoje pierwsze napisane CV. Jeśli chcesz je odświeżyć lub masz pewne wątpliwości co do jego stworzenia, bądź ten ruch
Bardziej szczegółowoW badaniach 2008 trzecioklasiści mieli kilkakrotnie za zadanie wyjaśnić wymyśloną przez siebie strategię postępowania.
Alina Kalinowska Jak to powiedzieć? Każdy z nas doświadczał z pewnością sytuacji, w której wiedział, ale nie wiedział, jak to powiedzieć. Uczniowie na lekcjach matematyki często w ten sposób przekonują
Bardziej szczegółowoNauczyciele o swojej pracy i relacje w gronie pedagogicznym
Nauczyciele o swojej pracy i relacje w gronie pedagogicznym Dominika Walczak Zespół Badań Nauczycieli Falenty, 10 października 2014 Źródła danych na temat pracy nauczyciela Międzynarodowe Badanie Nauczania
Bardziej szczegółowoBĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK
BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym
Bardziej szczegółowo1) filmy / seriale 2) muzykę 3) książki 4) gry 5) inne (jakie?)...
METRYCZKA Miejscowość Płeć Wiek Wykształcenie Zawód BLOK I (kultura w sieci + PISF) 1. W jaki sposób przeważnie korzystasz z Internetu? 1) komputer stacjonarny lub laptop w domu [> przejdź do pytania 2]
Bardziej szczegółowoprojekt biznesowy Mini-podręcznik z ćwiczeniami
DARMOWY FRAGMENT projekt biznesowy Mini-podręcznik z ćwiczeniami Od Autorki Cześć drogi Czytelniku! Witaj w darmowym fragmencie podręcznika Jak zacząć projekt biznesowy?! Jego pełna wersja, zbiera w jednym
Bardziej szczegółowoLaureat: Nagrody Nobla 80 Nagrody NIKE 98
Laureat: Nagrody Nobla 80 Nagrody NIKE 98 Nadchodzi dla Miłosza czas przełomowy zmierzenie się ze sławą i popularnością. Milczenie krytyki polskiej na temat Miłosza ; nieśmiałe upominanie się o jego miejsce.
Bardziej szczegółowozdecydowanie tak do większości zajęć do wszystkich zajęć zdecydowanie tak do większości do wszystkich do wszystkich do większości zdecydowanie tak
Kwestioriusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" Dzień bry, Odpowiedz, proszę, pytania temat Twojej szkoły. Odpowiedzi udzielone przez Ciebie i Twoje koleżanki i kolegów pomogą rosłym zobaczyć szkołę Waszymi
Bardziej szczegółowoWyznaczenie celów. Rozdział I. - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów
Wyznaczenie celów - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów Kurs Dydaktyka zarządzania czasem. 11 Wyznaczanie celów Jeżeli dobrze się zastanowimy nad naszym działaniem,
Bardziej szczegółowoAUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )
AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr 4-5 2009) Ten popularny aktor nie lubi udzielać wywiadów. Dla nas jednak zrobił wyjątek. Beata Rayzacher:
Bardziej szczegółowoDzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola?
Kurs online: Adaptacja do przedszkola Dzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola? Zanim zaczniemy przygotowywać dziecko, skoncentrujmy się na przygotowaniu samych siebie. Z mojego doświadczenia
Bardziej szczegółowoMOCNE STRONY OSOBOWE:
MOCNE STRONY OSOBOWE: To ja Kreatywność / pomysłowość Znajduję różne rozwiązania problemów Łatwo wpadam na nowe pomysły Mam wizjonerskie pomysły Szukam nowych możliwości i wypróbowuję je Potrafię coś zaprojektować
Bardziej szczegółowoWykorzystajmy potencjał lokalnych bibliotek
Wykorzystajmy potencjał lokalnych bibliotek Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności jest partnerem Fundacji Billa i Melindy Gates w przedsięwzięciu, które ma ułatwić polskim bibliotekom publicznym dostęp
Bardziej szczegółowoFILM - BANK (A2 / B1)
FILM - BANK (A2 / B1) Pierre i Maria: Dzień dobry Pani! Pracownik: Dzień dobry! W czym mogę pomóc? Pierre: Jesteśmy zainteresowani założeniem konta w Państwa banku. Pochodzimy z Francji, ale teraz mieszkamy
Bardziej szczegółowoWymaganie nr 2 - Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
EWALUACJA POZIOMU SPEŁNIANIA WYMAGANIA 2 Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Gimnazjum nr 8 im. Królowej Jadwigi w ZSO nr 3 w Katowicach maj 2017 Wymaganie nr 2 - Procesy
Bardziej szczegółowoDziennikarstwo obywatelskie. Czym jest?
Dziennikarstwo obywatelskie Czym jest? Dziennikarze obywatelscy Kim są? Dziennikarstwo obywatelskie......to rodzaj dziennikarstwa uprawianego przez nieprofesjonalnych dziennikarzy w interesie społecznym.
Bardziej szczegółowoCopyright 2015 Monika Górska
1 Wiesz jaka jest różnica między produktem a marką? Produkt się kupuje a w markę się wierzy. Kiedy używasz opowieści, budujesz Twoją markę. A kiedy kupujesz cos markowego, nie zastanawiasz się specjalnie
Bardziej szczegółowoMoja Pasja: Anna Pecka
Moja Pasja: Anna Pecka Napisano dnia: 2018-04-23 09:57:21 W ramach naszego krótkiego cyklu pn.: Moja Pasja, w każdy kolejny poniedziałek prezentujemy historie wyjątkowych osób, mieszkańców naszego regionu,
Bardziej szczegółowoTEST TKK TWÓJ KAPITAŁ KARIERY
0 Rozpoznawanie predyspozycji zawodowych i zainteresowań - życiowym drogowskazem dla młodzieży TEST TKK TWÓJ KAPITAŁ KARIERY KLASA III 1 Zestaw testów powstał w wyniku realizacji projektu: Rozpoznawanie
Bardziej szczegółowoAkademia Marketingu Internetowego Embrace Your Life Sp. z o.o.
MIESIĄC 1: Tydzień 1/ Video 1 Twoja pasja Odpowiedz sobie na pytania: Dlaczego tak naprawdę teraz robię aktualnie to co robię? Wpisz z lewej powody które są Twoje np. relaksuje się przy tym, A z prawej
Bardziej szczegółowoW Warszawie ruszyła pierwsza w Polsce kawiarnia dla dzieci z drukiem 3D. Od maja rozpo
W Warszawie ruszyła pierwsza w Polsce kawiarnia dla dzieci z drukiem 3D. Od maja rozpoczęły się w niej zajęcia edukacyjne z drukiem 3D cococafe3d_logo_duze.jpg [1] Fot. materiały prasowe Strona 1 z 10
Bardziej szczegółowoPOMOC W REALIZACJI CELÓW FINANSOWYCH
POMOC W REALIZACJI CELÓW FINANSOWYCH Szczegółową instrukcję znajdziesz tu: http://marciniwuc.com/ Miesiąc:. (np. Styczeń 2015) Punkt 1: Wyznacz Twoje 20 minut z finansami. Moje 20 minut na finanse to:
Bardziej szczegółowoDarmowy artykuł, opublikowany na: www.fluent.com.pl
Copyright for Polish edition by Bartosz Goździeniak Data: 4.06.2013 Tytuł: Pytanie o czynność wykonywaną w czasie teraźniejszym Autor: Bartosz Goździeniak e-mail: bgozdzieniak@gmail.com Darmowy artykuł,
Bardziej szczegółowoLiczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie
Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie O nic nie trzeba się dopytywać i to jest super! Specjalista w dziedzinie konstrukcji metalowych, Orhan Bingöl, w rozmowie o zamówieniach online. Liczą się
Bardziej szczegółowoJak zawsze wyjdziemy od terminologii. While oznacza dopóki, podczas gdy. Pętla while jest
Pętle Pętla to pewien fragment kodu, który jest wykonywany wielokrotnie. Wyobraź sobie taką sytuację. Piszesz program do szyfrowania danych. Dane są szyfrowane kolejno bajt po bajcie. Załóżmy, że plik
Bardziej szczegółowoPaweł Kowalski ZJEDZ KONKURENCJĘ. Jak maksymalizować zyski i pisać skuteczne teksty sprzedażowe
Paweł Kowalski ZJEDZ KONKURENCJĘ Jak maksymalizować zyski i pisać skuteczne teksty sprzedażowe Copyright by Paweł Kowalski & e-bookowo Projekt okładki: Paweł Kowalski ISBN 978-83-7859-269-3 Wydawca: Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoPodziękowania naszych podopiecznych:
Podziękowania naszych podopiecznych: W imieniu swoim jak i moich rodziców składam ogromne podziękowanie Stowarzyszeniu za pomoc finansową. Dzięki działaniu właśnie tego Stowarzyszenia osoby niepełnosprawne
Bardziej szczegółowoZ Jarosławem Lipszycem, prezesem fundacji Nowoczesna Polska prowadzącej projekt Wolne Lektury, rozmawia Agata Czarnacka.
Z Jarosławem Lipszycem, prezesem fundacji Nowoczesna Polska prowadzącej projekt Wolne Lektury, rozmawia Agata Czarnacka. AC: Zbieracie w tej chwili pieniądze na Makbeta. Która to już książka wydawana w
Bardziej szczegółowoWitaj, Odważ się i podejmij wyzwanie- zbuduj wizję kariery, która będzie odzwierciedleniem Twoim unikalnych umiejętności, talentów i pragnień.
Witaj, Nazywam się Magdalena Kluszczyk. Jestem self-leadership coachem i coachem kariery. Wspieram ludzi w budowaniu i odkrywaniu sukcesu na własnych warunkach. Stwórz wizję kariery to pierwszy krok na
Bardziej szczegółowoGrupa Wydawnicza Gazet Lokalnych
Grupa Wydawnicza Gazet Lokalnych Od 2004 r. www.extrapolska.pl Wydawnictwo Gazet Regionalnych Spółka Extra Media jest wydawnictwem w 100% z kapitałem polskim, od ponad 10 lat działającym na krajowym rynku
Bardziej szczegółowoRyszard Sadaj. O kaczce, która chciała dostać się do encyklopedii. Ilustrował Piotr Olszówka. Wydawnictwo Skrzat
Ryszard Sadaj O kaczce, która chciała dostać się do encyklopedii Ilustrował Piotr Olszówka Wydawnictwo Skrzat O kaczce, która chciała... Kaczka Kiwaczka (nazywana tak od dystyngowanego sposobu chodzenia,
Bardziej szczegółowoFILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1)
FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) Turysta: Dzień dobry! Kobieta: Dzień dobry panu. Słucham? Turysta: Jestem pierwszy raz w Krakowie i nie mam noclegu. Czy mogłaby mi Pani polecić jakiś hotel?
Bardziej szczegółowoJ. J. : Spotykam rodziców czternasto- i siedemnastolatków,
J. J. : Spotykam rodziców czternasto- i siedemnastolatków, którzy twierdzą, że właściwie w ogóle nie rozmawiają ze swoimi dziećmi, odkąd skończyły osiem czy dziewięć lat. To może wyjaśniać, dlaczego przesiadują
Bardziej szczegółowoWzór na rozwój. Karty pracy. Kurs internetowy. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności. Moduł 3. Data rozpoczęcia kursu
2 slajd Cele modułu 3 Kurs internetowy Wzór na rozwój Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności Poznasz przykładowy przebieg działań w projekcie edukacyjnym zrealizowanym w ramach projektu Wzór
Bardziej szczegółowoJak ustalać cele dla poziomu braków w procesach produkcyjnych?
Jak ustalać cele dla poziomu braków w procesach produkcyjnych? Wydanie 1 Zbigniew Huber Maj 2006 Artykuł dostępny na stronie autora: http://wwwhuberpl Copyright by Zbigniew Huber Strona 1 z 6 W każdym
Bardziej szczegółowoERASMUS COVILHA, PORTUGALIA
ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA UNIVERSIDADE DA BEIRA INTERIOR SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 JOANNA ADAMSKA WSTĘP Cześć! Mam na imię Asia. Miałam przyjemność wziąć udział w programie Erasmus. Spędziłam 6 cudownych
Bardziej szczegółowoASERTYWNOŚĆ W ZWIĄZKU JAK DBAĆ O SIEBIE BĘDĄC RAZEM
2 ASERTYWNOŚĆ W ZWIĄZKU JAK DBAĆ O SIEBIE BĘDĄC RAZEM Czy zdarza Ci się od czasu do czasu twierdzić, że Twój partner powinien się domyślić pewnych rzeczy? Czy strzelasz z tego powodu fochy? Czy pasje Twojego
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoAgnieszka Frączek Siano w głowie, by Agnieszka Frączek by Wydawnictwo Literatura. Okładka i ilustracje: Iwona Cała. Korekta: Lidia Kowalczyk
Agnieszka Frączek Siano w głowie, czyli trafiła kosa na idiom by Agnieszka Frączek by Wydawnictwo Literatura Okładka i ilustracje: Iwona Cała Korekta: Lidia Kowalczyk Wydanie II ISBN 978-83-61224-67-9
Bardziej szczegółowoSprawdzian kompetencji trzecioklasisty 2014
Imię i nazwisko Klasa III Sprawdzian kompetencji trzecioklasisty 2014 Zestaw humanistyczny Kurs fotografii Instrukcja dla ucznia 1. Wpisz swoje imię i nazwisko oraz klasę. 2. Bardzo uważnie czytaj tekst
Bardziej szczegółowoPodstawy balonowych kreacji
Strona1 Jakub B. Bączek Podstawy balonowych kreacji Wydawnictwo: STAGEMAN POLSKA Copyright: Jakub B. Bączek Warszawa 2011 www.stageman.pl Strona2 WPROWADZENIE Animacja czasu wolnego to jeszcze słabo rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoPodsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)
Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)
Bardziej szczegółowoSP 20 I GIM 14 WSPARŁY AKCJĘ DZIĘKUJEMY ZA WASZE WIELKIE SERCA!!!
SP 20 I GIM 14 WSPARŁY AKCJĘ DZIĘKUJEMY ZA WASZE WIELKIE SERCA!!! Relacja ze spotkania z nr 1 rodziną przy wręczeniu paczki. Rodzina wyczekiwała wolontariuszy. Poza panią Anną i Mają był również dziadek,
Bardziej szczegółowoTANIE ZAKUPY NA CAŁYM ŚWIECIE. PORADNIK SUPERKUPCA
Przemysław Mielcarski: Tanie zakupy na całym świecie 2 Przemysław Mielcarski TANIE ZAKUPY NA CAŁYM ŚWIECIE. PORADNIK SUPERKUPCA Copyright by Przemysław Mielcarski & e-bookowo 2009 Grafika i projekt okładki:
Bardziej szczegółowoODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą
Bardziej szczegółowoTRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ!
TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! Witaj! W tym krótkim PDFie chcę Ci wytłumaczyć dlaczego według mnie jeżeli chcesz wyglądać świetnie i utrzymać świetną sylwetkę powinieneś
Bardziej szczegółowoRegulamin świadczenia usług tłumaczeń
Regulamin świadczenia usług tłumaczeń 1 Postanowienia ogólne 1. Regulamin świadczenia usług tłumaczeń, zwany dalej: Regulaminem, określa warunki i zasady świadczenia usług tłumaczeniowych przez MultiTłumaczenia.pl
Bardziej szczegółowoDyrektor szkoły, a naciski zewnętrzne
2.2.2. Dyrektor szkoły, a naciski zewnętrzne Niezwykle trudno mówić jest o wpływie dyrektora szkoły na funkcjonowanie i rozwój placówki bez zwrócenia uwagi na czynniki zewnętrzne. Uzależnienie od szefa
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadanie z unikania blokad.
Przykładowe zadanie z unikania blokad. Mamy system operacyjny, a w nim cztery procesy (,,,) i dwa zasoby (,), przy czym dysponujemy trzema egzemplarzami zasobu i trzema egzemplarzami zasobu. Oto zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoJeśli chcesz pracować w Holandii 2015-06-15 11:49:32
Jeśli chcesz pracować w Holandii 2015-06-15 11:49:32 2 W Holandii osoby z krajów UE i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EPG) mają takie same prawa jak obywatele Niderlandów dotyczące wynagrodzenia,
Bardziej szczegółowoFriedrichshafen 2014. Wjazd pełen miłych niespodzianek
Friedrichshafen 2014 Wjazd pełen miłych niespodzianek Do piątku wieczora nie wiedziałem jeszcze czy pojadę, ale udało mi się wrócić na firmę, więc po powrocie do domu szybkie pakowanie i rano o 6.15 wyjazd.
Bardziej szczegółowoMETODA MEDYTACJI IGNACJAŃSKIEJ
METODA MEDYTACJI IGNACJAŃSKIEJ Zaczynamy rekolekcje ignacjańskie, inaczej mówiąc Ćwiczenia Duchowne, wg metody św. Ignacego. Ćwiczenia duchowne, jak mówi św. Ignacy to: wszelki sposób odprawiania rachunku
Bardziej szczegółowoWitajcie! Trening metapoznawczy dla osób z depresją (D-MCT) 02/15 Jelinek, Hauschildt, Moritz & Kowalski;
Witajcie! Trening metapoznawczy dla osób z depresją (D-MCT) 02/15 Jelinek, Hauschildt, Moritz & Kowalski; ljelinek@uke.de D-MCT: Pozycja satelity Dzisiejszy temat Zachowanie Pamięć Depresja Odbiór uczuć
Bardziej szczegółowoAutor: Przemysław Jóskowiak. Wydawca: Stratego24 Przemysław Jóskowiak ul. Piękna 20, 00-549 Warszawa. Kontakt: kontakt@stratego24.
Autor: Przemysław Jóskowiak 2 Wydawca: Stratego24 Przemysław Jóskowiak ul. Piękna 20, 00-549 Warszawa Kontakt: kontakt@stratego24.pl Treści prezentowane w ramach tej publikacji są subiektywną oceną autora
Bardziej szczegółowoProjekt Pilotaż sukcesem zmian realizowany przez Powiatowy Ośrodek Rozwoju Edukacji w Nowym Targu Priorytet: III Wysoka jakość systemu oświaty,
Powierzchnia Powiatu Nowotarskiego: 1 474,66 km² Trochę danych: Biuro PORE 4 osoby Zespół SORE 11 osób Koordynatorzy sieci współpracy i samokształcenia 4 osoby Pracownicy ds. zamówień publicznych 2 osoby
Bardziej szczegółowo10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca
Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011
Bardziej szczegółowo1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch
1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE: MAPA DZIENNYCH PRIORYTETÓW
ELASTYCZNE ZARZĄDZANIE CZASEM ĆWICZENIE: MAPA DZIENNYCH PRIORYTETÓW www.izakrejcapawski.pl Doba jest dla Ciebie za krótka? Ciągle brakuje Ci czasu? Gonisz zaległości? Nazywam się Iza Krejca-Pawski i swoim
Bardziej szczegółowoIle "zarobiłem" przez 3 miesiące prowadzenia bloga? (case study + 4 porady)
Maciej Wojtas Ile "zarobiłem" przez 3 miesiące prowadzenia bloga? (case study + 4 porady) made with Ile "zarobiłem" przez 3 miesiące prowadzenia bloga? (case study + 4 porady) 3 miesiące to data graniczna.
Bardziej szczegółowo7-dniowy mini-kurs. Prowadząca: Marta Jagodzińska Doradca Rozwoju Kobiet, certyfikowany Coach (ICF ACC), z wykształcenia psycholog
7-dniowy mini-kurs Prowadząca: Marta Jagodzińska Doradca Rozwoju Kobiet, certyfikowany Coach (ICF ACC), z wykształcenia psycholog Warszawa, 12.2015 r. Marta Jagodzińska, Doradca Rozwoju Kobiet, certyfikowany
Bardziej szczegółowo91-piętrowy. na drzewie. Andy Griffiths. Terry denton
Andy Griffith mieszka w dziewięćdziesięciojednopiętrowym domku na drzewie razem ze swoim kumplem Terrym, z którym wymyśla przezabawne książki: dokładnie takie jak ta, którą właśnie trzymasz w ręku. Andy
Bardziej szczegółowoLiczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie
Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Szybciej poznaję ceny. To wszystko upraszcza. Mistrz konstrukcji metalowych, Martin Elsässer, w rozmowie o czasie. Liczą się proste rozwiązania wizyta w
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 7. Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni
ROZDZIAŁ 7 Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni Miłość to codzienność Kasia: Czy do szczęścia w związku wystarczy miłość? Małgosia: Nie. Potrzebne są jeszcze dojrzałość i mądrość. Kiedy dwoje
Bardziej szczegółowoProgram Coachingu dla młodych osób
Program Coachingu dla młodych osób "Dziecku nie wlewaj wiedzy, ale zainspiruj je do działania " Przed rozpoczęciem modułu I wysyłamy do uczestników zajęć kwestionariusz 360 Moduł 1: Samoznanie jako część
Bardziej szczegółowoTy i Google. Niezbędnik dla początkującego
Ty i Google Niezbędnik dla początkującego Podstawowe usługi... Jedno konto, wszystkie usługi Jeśli założysz konto w serwisie google masz wtedy dostęp do wszystkich jego funkcji, również tych zaawansowanych.
Bardziej szczegółowoSzybki rozwój biznesu online. Czyli jak wystrzelić w biznesie GVO
Przemek Szczęch wita na dzisiejszej prezentacji pt. Szybki rozwój biznesu online Czyli jak wystrzelić w biznesie GVO Kim jestem, i moja historia od początku.. Wszystko zaczęło się od TWRPS Ebizneskurs.pl
Bardziej szczegółowoZrób sobie najlepszy prezent
Zrób sobie najlepszy prezent W tym całym ferworze planowania świątecznego menu, wybierania dekoracji, kupowania prezentów warto zatrzymać się i zadać sobie pytanie: Co tak naprawdę jest dla mnie najważniejsze
Bardziej szczegółowoMIT nr. 1 Niesłyszący czytają z ust i wszystko rozumieją.
Artykuł ten obala popularne mity na temat osób niesłyszących i języka migowego. Jest tego dużo, ale w tej części staramy się obalić te najpopularniejsze MIT nr. 1 Niesłyszący czytają z ust i wszystko rozumieją.
Bardziej szczegółowoDOBRA WSPÓŁPRACA I WZAJEMNE
Agnieszka Stanaszek DOBRA WSPÓŁPRACA I WZAJEMNE WSPARCIE KLUCZEM DO SUKCESU PRZYKŁADY DZIAŁAŃ Warszawa 2014 Creative Commons - Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-na tych samych warunkach 3.0 Polska
Bardziej szczegółowoO NAŚLADOWANIU CHRYSTUSA
O NAŚLADOWANIU CHRYSTUSA Tomasz a Kempis Przekład Jan Ożóg SJ Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2014 Wprowadzenie Z książeczką Tomasza a Kempis O naśladowaniu Chrystusa po raz pierwszy spotkałem się
Bardziej szczegółowoWielkopolska Konferencja dla Nauczycieli pt.: Akcja KŁADKA
Organizator: Instytut Psychologii UAM Poznań, 11 grudnia 2014 roku Wielkopolska Konferencja dla Nauczycieli pt.: Akcja KŁADKA Patronat: JM Prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Prof.
Bardziej szczegółowoDr hab. Krzysztof Walczak Wydział Zarządzania UW. Tezy do dyskusji nt. Prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia
Dr hab. Krzysztof Walczak Wydział Zarządzania UW Tezy do dyskusji nt. Prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia Mówiąc o potencjalnej możliwości związania się przez Polskę postanowieniami ZEKS dotyczącymi
Bardziej szczegółowoOrganizacja informacji
Organizacja informacji 64 CZYTANIE ARTYKUŁU Z GAZETY To zadanie ma nauczyć jak: wybierać tematy i rozpoznawać słowa kluczowe; analizować tekst, aby go zrozumieć i pamiętać; przygotowywać sprawozdanie;
Bardziej szczegółowoKontakty rodziców dzieci 6 i 7-letnich z przedszkolem/szkołą 1
Kontakty rodziców dzieci 6 i 7-letnich z przedszkolem/szkołą 1 Relacje między nauczycielami i rodzicami mogą być czynnikiem pośrednio wspierającym jakość nauczania uczniów, na co zwracają uwagę zarówno
Bardziej szczegółowo