Poradnik imigranta czyli jak yç w Stanach bez zielonej karty

Transkrypt

1 Z serii: Poradnik imigranta czyli jak yç w Stanach bez zielonej karty El bieta Baumgartner Zagadnienia: Jak zostaç Amerykaninem Co rzàd chce o Tobie wiedzieç Jak firmy zbierajà o Tobie informacje Kogo trzeba si baç, a kogo nie Nielegalni a INS Social Security, klucz do ycia w USA Czy mo esz dostaç kart Social Security Nielegalni a praca, prawo jazdy, mieszkanie, ubezpieczenia, podatki, policja Konto w banku Numer podatnika Ochrona zdrowia Jak yç bez statusu Jak zdobyç amerykaƒskie dokumenty Jak si ukrywaç Wady anonimowoêci Prawa nielegalnych imigrantów

2 Poradnik nielegalnego imigranta czyli jak \y~ w Stanach bez zielonej karty El\bieta Baumgartner Polpress Services 255 Park Lane Douglaston, NY tel / ,

3 Konsultant d/s podatkowych: Leon Fuks, CPA, tel. 718/ Konsultant d/s imigracyjnych: Barbara Chlebi#ska Ok]adka: Przemys]aw Skok, Skok Communication LLC, tel. 718/ Wydawca: Polpress Services, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 718/ Copyright 2009 by Polpress Services Kopiowanie ca]o<ci lub fragment*w tej ksiq\ki bez pozwolenia jej wydawcy stanowi naruszenie praw autorskich. Tre<~ niniejszej ksiq\ki ma charakter og*lnej informacji i nie powinna by~ traktowana jako porada prawna. Przed podj[ciem wa\nych decyzji Czytelnik powinien skonsultowa~ swojq indywidualnq sytuacj[ z prawnikiem.

4 1 Spis tre<ci 1. Jak zosta~ Amerykaninem Nie ma ju\ INS Jak przyjecha~ tymczasowo do USA Przed]u\enie tymczasowego pobytu Zmiana statusu Na granicy Jak otrzyma~ sta]y pobyt w USA Kategorie ubiegajqcych si[ o zielonq kart[ Program dywersyfikacji czyli loterie wizowe Gdzie si[ zwr*ci~ po pomoc Jak nie legalizowa~ pobytu Zielona karta Gdzie dowiedzie~ si[ wi[cej o prawie imigracyjnym Co rzqd ameryka#ski chce o tobie wiedzie~ Konsulat ameryka#ski Urzqd Pocztowy Departament komunikacji Administracja Social Security Urzqd Skarbowy i lokalne w]adze podatkowe Policja i inne organa <cigania Szko]y publiczne Biuro opieki spo]ecznej Urzqd powiatowy W]adze stanowe Inne agendy zbierajqce informacje o ludno<ci Jakie firmy chcq o tobie wiedzie~ Kompanie telefoniczne Tw*j pracodawca Banki i instytucje finansowe Lekarze i szpitale Biura informacji kredytowej Towarzystwa ubezpieczeniowe Sprzedawcy i us]ugodawcy Inne firmy zbierajqce informacje o ludno<ci Jak instytucje wymieniajq informacje o tobie Kto wsp*]pracuje z IRS Kto wsp*]pracuje z Administracjq Social Security Kto wsp*]pracuje, a kto nie z urz[dem imigracyjnym Czy rzqd jest nieomylny S]u\ba imigracyjna i nielegalni Czy kto< mo\e donie<~ na ciebie do urz[du imigracyjnego 54

5 Kiedy s]u\ba imigracyjna interweniuje Co robi~ w wypadku kontroli s]u\by imigracyjnej Sponsorzy odpowiedzialni za osoby sponsorowane Gdy czekasz na zielonq kart[ Social Security klucz do \ycia w Ameryce Rodzaje kart Social Security Czy cudzoziemiec mo\e otrzyma~ SSN Jak wystqpi~ o SSN Kto mo\e prosi~ ci[ o SSN Czy numer SSN jest prawdziwy Jak chroni~ swojq prywatno<~ Praca i nielegalni imigranci Co sprawdzajq pracodawcy Numer Social Security najwi[ksza przeszkoda do legalnego zatrudnienia Czy powiniene< ba~ si[ pracodawcy Znaj swoje prawa Prawo jazdy i imigranci Zamiana zagranicznego prawa jazdy na ameryka#skie Uzyskanie nowego prawa jazdy Jak otrzyma~ prawo jazdy bez SSN Prawo jazdy i nielegalni imigranci W]a<ciciele mieszka# i imigranci Co w]a<ciciele dom*w chcq o tobie wiedzie~ Umowa wynajmu Przepisy regulujqce czynsze Znaj swoje prawa Banki i nielegalni imigranci Dlaczego nowo przybyli unikajq bank*w Dokumenty potrzebne do otwarcia konta w banku Na kogo banki nie muszq donosi~ do IRS Konto w banku bez numeru Social Security Ochrona zdrowia i nielegalni imigranci Ubezpiecz si[ przed przyjazdem do USA Ubezpieczenie dla cudzoziemc*w Szpitale Hilla-Burtona Przepisy stanowe Pomoc w nag]ych wypadkach Medicaid a nielegalni imigranci Co mo\e wyniknq~ z niezap]acenia rachunk*w Czy mo\na wykupi~ polis[ bez numeru Social Security Policja i imigranci Rodzaje policji 94

6 Jak unika~ k]opot*w Dlaczego powiniene< unika~ k]opot*w Sqdy i imigranci Sqdy cywilne i kryminalne Czy i<~ do sqdu Sqdownictwo powszechne Sqdy drobnych roszcze# Sqdy i prawo do prywatno<ci Podatki i imigranci ITIN, czyli co robi~ bez numeru Social Security Podatki dochodowe Inne podatki Kto jest uwa\any za resident alien Jaki doch*d podlega opodatkowaniu Jak opodatkowany jest doch*d cudzoziemc*w Naliczanie podatku dochodowego Kwestie podatkowe dotyczqce nielegalnego imigranta Uwaga na Urzqd Podatkowy! Gdzie mo\na dowiedzie~ si[ o podatkach Jak \y~ dyskretnie Zmiana to\samo<ci Jak zachowa~ prywatno<~ korespondencji Jak zachowa~ prywatno<~ rozm*w telefonicznych Jak zachowa~ prywatno<~ w banku Tylko got*wka Je<li zacierasz po sobie <lady Jak nie dostawa~ si[ na listy adresowe Jak uniknq~ z]odziei kredytowych Je<li chcesz ukry~ majqtek Jak sprawdzi~, co wiedzq o nas inni Wady anonimowego \ycia Wady gospodarki got*wkowej Jak \y~ w USA bez statusu imigracyjnego Stare, dobre czasy Co nie sprzyja nielegalnym Co sprzyja nielegalnym Czy masz kart[ Social Security? Jak \y~ bez SSN Jak uzyska~ ameryka#skie dokumenty to\samo<ci Jak pomo\e ci twoja korporacja Legalny doch*d nielegalnych Jak korporacja ci[ ochroni Jak za]o\y~ korporacj[ Jak naj]atwiej za]o\y~ sp*]k[ w USA 134

7 Inne niezb[dne formalno<ci Jak legalnie wyp]aca~ sobie doch*d z korporacji Jak p]aci~ podatki Twoja korporacja twoim sponsorem Prawa nielegalnych imigrant*w Prawo do bezp]atnej nauki w szko]ach publicznych Prawo do bezp]atnej pomocy medycznej Prawo do w]asno<ci Prawo do p]acy minimalnej Prawo do pracy w bezpiecznych warunkach Prawo do ubezpieczenia od wypadku przy pracy Prawo do zrzeszania si[ Prawo do odmowy wpuszczenia do domu Prawo odmowy zezna# Prawo odmowy podpisania dokument*w Prawo do opieki prawnej Deportacja Kto mo\e by~ deportowany Jak dochodzi do deportacji Gdy wpadniesz w r[ce s]u\by imigracyjnej Post[powanie deportacyjne Jak uniknq~ deportacji Zmiana statusu Zawieszenie deportacji Dawne zaniechanie deportacji Dobrowolny wyjazd Wstrzymanie akcji Anulowanie wyroku lub darowanie kary Rejestracja Azyl Za]qcznik ksiq\ki Poradnika Sukces Ksiq\ki w wersji tradycyjnej Materia]y pomocnicze do kurs*w Ebooki ksiq\ki w wersji elektronicznej 159

8 5 Wst[p Nielegalno<~ wst[pem do normalnego \ycia Stany Zjednoczone sq krajem imigrant*w. Przez pokolenia przybywali tutaj ludzie z ca]ego <wiata i czyniq to nadal w nadziei spe]nienia swojego Ameryka#skiego Snu. Niekt*rzy z nich tymczasowo stajq si[ nielegalnymi imigrantami. Za nielegalnego imigranta uwa\a si[ osob[, kt*ra przekroczy]a granic[ Stan*w Zjednoczonych bez wa\nej wizy, lub pozosta]a w USA po wyga<ni[ciu wa\no<ci wizy. Liczb[ nieudokumentowanych cudzoziemc*w powi[kszajq jeszcze ci, kt*rzy oczekujq na zmian[ statusu i przyznanie prawa sta]ego pobytu. Ameryka#skie w]adze imigracyjne pozwalajq obcokrajowcom na wystqpienie o zielonq kart[ i przymykajq oko na fakt, i\ wi[kszo<~ z nich przebywa w USA nielegalnie w czasie rozpatrywania ich wniosk*w. Czas oczekiwania na legalizacj[ pobytu wynosi od dw*ch do kilkunastu lat (w niekt*rych kategoriach sponsorowania przez rodzin[). W tym czasie cudzoziemcy nie majq prawa do podejmowania pracy ani swobodnego podr*\owania za granic[. Setki tysi[cy ludzi zmuszane sq do ]amania prawa: aby prze\y~ muszq znale^~ nielegalne zatrudnienie. Bywa tak\e, \e nielegalnymi stajq si[ ci, kt*rzy tego najmniej oczekujq. Przyk]adem mogq by~ studenci lub pracownicy posiadajqcy wizy H-1 lub J-1. Je<li up]ynie wa\no<~ ich wiz i urzqd imigracyjny odm*wi ich przed]u\enia, lub gdy nie wype]niq oni na czas poda# o przed]u\enie wizy, automatycznie stanq si[ nielegalnymi imigrantami, kt*rym grozi deportacja. Nagle ci, kt*rzy starali si[ wype]ni~ wszystkie wymogi prawne, zaczynajq si[ czu~ jak <cigani przest[pcy. Dzisiejsi tu]acze bez statusu to przyszli rezydenci i obywatele ameryka#scy wyborcy i podatnicy. Zanim si[ jednak nimi stanq, \yjq w ukryciu w ciqg]ym strachu przed ujawnieniem si[. Sq przekonani, i\ na ameryka#skiej ziemi nie przys]ugujq im \adne prawa, lub \e aresztuje ich i deportuje pierwszy napotkany umundurowany policjant albo urz[dnik. Skoro dla milion*w ludzi nielegalny status imigracyjny jest przedsionkiem do normalnego, produktywnego \ycia w USA, warto by]o spr*bowa~ zebra~ w jednej ksiq\ce informacje majqce u]atwi~ im ten trudny okres. Dla niekt*rych nielegalno<~ pu]apkq bez wyj<cia Spokojnie \y~ z nielegalnym statusem imigracyjnym mogq ci, kt*rzy z]o\yli swoje podania o zielonq kart[ przed 30 kwietnia 2001 roku. Im pobyt bez wa\nych wiz zostanie wybaczony. Niestety, zmiany w prawie imigracyjnym powa\nie utrudni]y \ycie tym tu]aczom, kt*rzy nie rozpocz[li procedury legalizacyjnej do tej daty, albo nie byli w USA 21 grudnia 2000 roku, gdy Legal Immigration and Family Eúuity Act (LIFE Act) wszed] w \ycie. Ci, kt*rzy b[dq w Stanach bez papier*w d]u\ej ni\ rok, majq zakaz legalizacji przez 10 lat. Szczeg*]y przepis*w podajemy w rozdziale 1.5. Zdaniem Citizenship and Immigration Service (dawny Immigration and Naturalization Service) w USA przebywa bez pozwolenia oko]o 5 milion*w os*b i liczba ta ro<nie o 275,000 rocznie. Ponad po]ow[ z nich stanowiq Meksykanie, a dalej plasujq si[ mieszka#cy Hondurasu, Gwatemali, Kanady i Haiti. Liczba nielegalnych przybyszy z Polski szacowana jest na 75,000, cho~ wydaje si[ zani\ona. Du\a cz[<~ tej armii ludzi zosta]a zamkni[ta w pu]apk[. Po wielu latach nie mogq opu<ci~ USA, bo tu urodzi]y si[ i wyros]y ich dzieci, a zielona karta sta]a si[ dla nich niedost[pna. Wprowadza to sytuacj[ absurdalnq, kt*ra musi zosta~ jako< rozwik]ana, by nie trzyma~ w niesko#czono<~ w podziemiu milion*w ludzi.

9 6 Ka\da propozycja legislacyjna dotyczqca imigrant*w jest natychmiast omawiana przez polonijnq pras[, szczeg*lnie Nowy Dziennik. Regulacje w innych sferach \ycia (jak podatkowo<~, bankowo<~, prawa obywatelskie) sq w USA bardzo stabilne i ksiq\ka ta pozostanie aktualna na wiele lat. Op]aca si[ by~ uczciwym ycie w komunizmie nauczy]o nas, Polak*w, cynizmu wobec prawa. Stosowanie si[ do polece# i litery prawa bywa]o cz[sto traktowane z politowaniem, a mijanie przepis*w powszechnie akceptowane. Przywieziona nonszalacja do prawa po]qczona z czasowq konieczno<ciq jego omijania w Stanach powoduje, \e w<r*d wielu Polak*w utwierdza si[ przekonanie, \e w Stanach panuje bezkarno<~, a kr[tactwo pop]aca. Nic dalszego od prawdy. Mimo \e niniejsza ksiq\ka informuje, jak znale^~ si[ w szarej strefie prawa, absolutnie nie radzi, \eby go ]ama~. Walka z systemem, kt*ry jawi si[ nielegalnym jako z]owrogi, powinna polega~ na odpowiednim stosowaniu si[ do niego. Ksiq\ka wyja<nia, \e ka\dy nasz krok \yciowy jest odnotowany, dajqc nam coraz lepsze miejsce w rankingu porzqdnych mieszka#c*w. Uczciwo<~ na d]u\szq met[ w Stanach pop]aca: obywatelska postawa jest nagradzana zielonq kartq, a nast[pnie ameryka#skim paszportem, solidna praca i oszcz[dzanie zapewniajq godziwy poziom \ycia. Regularne sp]acanie zobowiqza# procentuje zaufaniem i kolejnymi kartami kredytowymi. Dobre oceny w szkole budujq przysz]o<~ naszych dzieci. Warto o tym wiedzie~, by w czasie trudnego okresu przej<ciowego pr*ba p*j<cia na skr*ty nie pozbawi]a nas szans, jakie udost[pnia Ameryka. Co ksiq\ka podpowie Dla nielegalnych imigrant*w najpowa\niejszq przeszkodq na ich drodze do normalnego \ycia w USA jest strach przed ujawnieniem i deportacjq. L[k ten pog][bia jeszcze nieznajomo<~ ameryka#skich instytucji, przepis*w i obyczaj*w. Celem tej ksiq\ki jest wyja<nienie nast[pujqcych kwestii: w jakie pu]apki nowo przybyli najcz[<ciej wpadajq i jak si[ przed nimi broni~; od jakich us]ugodawc*w stroni~; w jaki spos*b mo\na zalegalizowa~ status imigracyjny; jakie rzqdowe i prywatne ameryka#skie instytucje zbierajq informacje o ludno<ci, ze szczeg*lnym uwzgl[dnieniem imigrant*w; jak uniknq~ konfliktu z ameryka#skimi w]adzami; jak \y~ anonimowo w USA bez pozostawiania po sobie <lad*w na papierze; jak \y~ w USA bez legalnego statusu bez wchodzenia w kolizj[ z prawem; jakie prawa przys]ugujq nielegalnym imigrantom. Nieudokumentowani cudzoziemcy powinni zda~ sobie spraw[, \e majq w Stanach Zjednoczonych wi[cej praw i mo\liwo<ci dzia]ania ni\ przypuszczajq. Ksiq\ka ta wska\e, jak mo\na \y~ w USA, pomimo nielegalnego statusu. Czego si[ nie spodziewa~ Jednak\e, nie spodziewaj si[, Czytelniku, \e w ksiq\ce odkryjesz magiczny spos*b na osiqgni[cie Ameryka#skiego Snu, ani na rozwiqzanie wszystkich swoich problem*w. Oto informacje, jakich w ksiq\ce nie znajdziesz: jak zdoby~ zielonq kart[, je\eli nie masz do niej podstaw; jak nielegalnie wjecha~ do Stan*w Zjednoczonych;

10 7 jak ]ama~ prawo; jak oszukiwa~ ameryka#skie urz[dy; gdzie znale^~ prac[; jak i gdzie kupi~ podrobione dokumenty; jak za]atwi~ sprawy nie mo\liwe do za]atwienia. Niestety, \ycie w USA nie jest ]atwe, a szczeg*lnie dla os*b o nieuregulowanym statusie i \adna ksiq\ka tego nie zmieni. Pozostaje faktem, \e jedynq drogq do normalnego \ycia w Ameryce jest zelegalizowanie statusu imigracyjnego i uzyskanie prawa sta]ego pobytu. Niniejsza ksiq\ka pomo\e ci prze\y~ czas swojej nielegalno<ci w USA godniej i bezpieczniej. Celem tej ksiq\ki nie jest zach[canie do ]amania przepis*w, lecz podpowiedzenie nielegalnemu imigrantowi, jak mo\e balansowa~ na cienkiej linie: jak zarabia~ na \ycie i jednocze<nie \y~ w miar[ normalnie, unikajqc konfliktu z Temidq, by nie zamknq~ sobie drogi do zielonej katy i \eby budowa~ podstawy do dalszej produktywnej przysz]o<ci w USA.