STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ"

Transkrypt

1 POLSKIE TOWARZYSTWO PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH 8-9 czerwca 2016 r. Kołobrzeg, Hotel Aquarius ORGANIZATOR: PATRONAT HONOROWY:

2 Materiały konferencyjne zostały przygotowane na podstawie składów komputerowych dostarczonych przez Autorów Wydawca: Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej ul. Wołyńska 22, Poznań tel , fax ptpiree@ptpiree.pl

3 VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH ORGANIZATOR: - POLSKIE TOWARZYSTWO PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ PATRONAT HONOROWY: - PREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI SEKRETARIAT KONFERENCJI BIURO POLSKIEGO TOWARZYSTWA PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ UL. WOŁYŃSKA 22, POZNAŃ, TEL , FAX MIEJSCE HOTEL AQUARIUS, UL. KASPROWICZA 24, KOŁOBRZEG TERMIN 8-9 CZERWCA 2016 R. RADA PROGRAMOWA - ŁUKASZ PIEKIELSKI ENEA OPERATOR SP. Z O.O. - PIOTR GAWRYCH PGE DYSTRYBUCJA S.A. - WOJCIECH SZYMCZAK TAURON DYSTRYBUCJA S.A. - JAROSŁAW GRZEGORCZYK ENERGA-OPERATOR SA - PAWEŁ MODELSKI RWE STOEN OPERATOR SP. Z O.O. - RAFAŁ ŚWISTAK PTPIREE - DR. INŻ. JAROSŁAW TOMCZYKOWSKI PTPIREE KOMITET ORGANIZACYJNY - RAFAŁ ŚWISTAK PTPIREE - JAROSŁAW TOMCZYKOWSKI PTPIREE - JUSTYNA DYLIŃSKA PTPIREE

4

5 SPIS TREŚCI 1. Analiza statystyczna strat energii elektrycznej w krajowym systemie elektroenergetycznym w ostatnim piętnastoleciu Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział (Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich w Koninie) Wpływ generacji rozproszonej na straty mocy czynnej w sieciach dystrybucyjnych WN i SN Stanisław Czapp, Marcin Sarnicki, Bartosz Tarakan, Krzysztof Tarakan, Ryszard Zajczyk (Politechnika Gdańska, Wydział Elektrotechniki i Automatyki, Katedra Elektroenergetyki) Metody wyznaczania różnicy bilansowej w sprawozdawczości OSD Paweł Modelski (RWE Stoen Operator Sp. z o.o.) Model różnicy bilansowej w kontekście przyjęcia roku bazowego w Modelu Regulacji dla OSD Piotr Białek (ENEA Operator Sp. z o.o.) Metody monitorowania poziomu różnicy bilansowej stosowane w TAURON Dystrybucja S.A. Marek Świerkot, Dariusz Przepióra (TAURON Dystrybucja SA) Podnoszenie sprawności rozdziału energii elektrycznej poprzez innowacyjne rozwiązania techniczno- organizacyjne Jerzy Szkutnik (Politechnika Częstochowska) Analiza wpływu konstrukcji przewodów na parametry napowietrznych linii elektroenergetycznych Waldemar Szpyra, Wiesław Nowak, Rafał Tarko (Akademia Górniczo-Hutnicza) Analiza wpływu obciążenia i warunków atmosferycznych na straty energii w elektroenergetycznych liniach napowietrznych Rafał Tarko, Waldemar Szpyra, Wiesław Nowak (Akademia Górniczo-Hutnicza) Możliwości prawne wstępu na teren nieruchomości gdzie przeprowadzana jest kontrola npee Andrzej Stankiewicz (Kancelaria Radców Prawnych Stankiewicz Własów i partnerzy) Nielegalny pobór energii w kontekście formularza G.10-7 Łukasz Piekielski (ENEA Operator) Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN Marcin Wilczek (TAURON Dystrybucja SA)

6 12. Straty w transformatorach w świetle wymagań Rozporządzenia Komisji Europejskiej Andrzej Kapczyński (ABB), Andrzej Bagiński (Instytut Energetyki) Nowoczesne zaciski ograniczające straty przesyłu w liniach nlk nn Wojciech Zientalak (SICAME Polska Sp. z o.o.) Modelowanie sieci dystrybucyjnej do obliczeń strat energii wspomagane systemem zarządzania majątkiem sieciowym Dariusz Jeziorny, Daniel Nowak (TAURON Dystrybucja SA), Barbara Kaszowska, Andrzej Włóczyk (Politechnika Opolska) Ocena wpływu OZE na rozpływ mocy biernej i różnicę bilansową Barbara Kaszowska, Andrzej Włóczyk (Politechnika Opolska) Nowe metody wyliczania wskaźnika strat sieciowych Jarosław Grzegorczyk (ENERGA-OPERATOR SA)

7 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W OSTATNIM PIĘTNASTOLECIU Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich w Koninie Ograniczenie zużycia energii jest jednym z podstawowych zadań stojących przed wszystkimi użytkownikami energii w Polsce. Podpisany przez Polskę Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzony w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r. w artykule 2 podaje: Każda Strona, realizując swoje zobowiązania do ilościowo określonego ograniczenia i redukcji emisji, w celu wspierania zrównoważonego rozwoju wdroży lub będzie rozwijać kierunki polityki i środki właściwe dla warunków krajowych, takie jak poprawa efektywności energetycznej w odpowiednich sektorach gospodarki krajowej. W ślad za w/w dokumentem Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej w rozdziale 1 Art. 1. określa: 1) krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią; 2) zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej; a w Art. 17. podaje: Poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności wymienione rodzaje przedsięwzięć, w tym ograniczenie: a) przepływów mocy biernej b) strat sieciowych w ciągach liniowych, c) strat w transformatorach. Stąd polskie przedsiębiorstwa elektroenergetyczne podejmują działania, aby wywiązać się z nałożonych zobowiązań. Autorzy referatu od wielu lat prowadzą analizę statystyczną strat energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Rezultaty analiz, przeprowadzonych na podstawie danych zawartych w rocznikach Agencji Rynku Energii Statystyka Elektroenergetyki Polskiej [1], przedstawiono dla wcześniejszych okresów w autorskich rozdziałach monografii [2] i [3], a także w referatach prezentowanych na kolejnych konferencjach dotyczących strat energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych [4] i [5]. Niniejszy referat dotyczy analizy strat na przestrzeni 15 lat tj. od 2000 do 2014 roku. Rozpatrzono dynamikę zmian poziomu strat w różnych przedziałach czasowych. Ponadto dokonano próby oceny korelacji między poziomem wartości wskaźnika strat i różnic bilansowych w sieciach poszczególnych poziomów napięć, a ilością energii elektrycznej wprowadzanej do sieci ze źródeł odnawialnych. Wzorem poprzednich opracowań podstawową analizowaną wielkością jest wskaźnik strat i różnic bilansowych E %, który oblicza się jako stosunek strat i różnic bilansowych do energii elektrycznej wprowadzonej do sieci, co wyraża następujący wzór: E E % = 100 (1) gdzie: E E wp E wp straty i różnice bilansowe w sieci na danym poziomie napięcia, w GWh/a; energia elektryczna wprowadzona do sieci na danym poziomie napięcia, w GWh/a. ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 7

8 W tabelach 1 3 zestawiono energię elektryczną wprowadzoną (dostarczoną) do sieci E wp, straty i różnice bilansowe energii elektrycznej E oraz obliczone według wzoru (1) wartości wskaźnika strat i różnic bilansowych E % w KSE w latach dla sieci elektroenergetycznych poszczególnych poziomów napięć: łącznie dla sieci 400 i 220 kv tabela 1, dla sieci 110 kv tabela 2, łącznie dla SN i nn tabela 3. Dla oceny zmian wartości poszczególnych wielkości w przyjętym okresie czasu wprowadzono bezwymiarowe wskaźniki oznaczone symbolami w 1, w 2 i w 3 : - wskaźnik w 1 określa stosunek ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci E wp w danym roku do analogicznej ilości energii w roku 2000; - wskaźnik w 2 określa stosunek wartości strat i różnicy bilansowej w sieci E w danym roku do analogicznej wartości w roku 2000; - wskaźnik w 3 określa stosunek wartości wskaźnika strat i różnic bilansowych E % w danym roku do wartości analogicznego wskaźnika w roku Tabela 1. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej w sieci 400 i 220 kv KSE Rok E wp E E % w 1 w 2 w ,85 1,00 1,00 1, ,82 1,00 0,98 0, ,89 0,99 1,01 1, ,13 1,06 1,22 1, ,20 1,09 1,29 1, ,13 1,11 1,28 1, ,15 1,16 1,35 1, ,98 1,14 1,22 1, ,92 1,17 1,21 1, ,87 1,13 1,14 1, ,87 1,15 1,17 1, ,74 1,20 1,12 0, ,69 1,24 1,13 0, ,71 1,23 1,13 0, ,64 1,27 1,13 0,89 Tabela 2. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej w sieci 110 kv KSE Rok E wp E E % w 1 w 2 w ,43 1,00 1,00 1, ,58 1,00 1,07 1, ,21 1,02 1,78 1, ,24 1,03 0,95 0, ,21 1,05 0,96 0, ,59 1,07 1,14 1, ,75 1,12 1,27 1, ,83 1,14 0,86 0, ,47 1,13 0,68 0, ,59 1,10 0,72 0, ,85 1,13 0,86 0, ,89 1,14 0,80 0, ,70 1,15 0,80 0, ,61 1,16 0,76 0, ,44 1,16 0,69 0,59 8 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

9 Tabela 3. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej w sieci SN i nn KSE Rok E wp E E % w 1 w 2 w ,36 1,00 1,00 1, ,89 1,02 1,07 1, ,57 1,02 1,04 1, ,25 1,04 1,03 0, ,73 1,07 1,01 0, ,96 1,09 0,95 0, ,99 1,13 0,90 0, ,16 1,16 0,94 0, ,14 1,18 0,85 0, ,50 1,17 0,88 0, ,63 1,22 0,82 0, ,55 1,21 0,70 0, ,58 1,23 0,71 0, ,38 1,24 0,70 0, ,13 1,25 0,68 0,54 Statystyki [1] do 2002 roku podawały łączne straty energii w sieciach SN i nn. Poszerzenie danych statystycznych od 2002 roku pozwala na dokładniejszą analizę strat w zakresie sieci średniego i niskiego napięcia. Stąd w dwóch następnych tabelach 4 i 5 zestawiono energię elektryczną wprowadzoną (dostarczoną) do sieci E wp, straty i różnice bilansowe energii elektrycznej E oraz obliczone według wzoru (1) wartości wskaźnik strat i różnic bilansowych E % w KSE w latach oddzielnie dla: krajowej sieci średniego napięcia tabela 4, krajowej sieci niskiego napięcia tabela 5. Analogicznie jak poprzednio wprowadzono wskaźniki oznaczone symbolami w 1, w 2 i w 3, przy czym, w tym przypadku, rokiem odniesienia był rok Tabela 4. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej w sieci średniego napięcia KSE Rok E wp E E % w 1 w 2 w ,38 1,00 1,00 1, ,26 1,02 1,00 0, ,29 1,05 1,03 0, ,97 1,07 0,97 0, ,89 1,11 0,99 0, ,00 1,15 1,05 0, ,72 1,16 0,99 0, ,87 1,15 1,02 0, ,47 1,20 0,95 0, ,14 1,19 0,86 0, ,09 1,21 0,85 0, ,10 1,22 0,86 0, ,03 1,23 0,85 0,69 Tabela 5. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej w sieci niskiego napięcia KSE Rok E wp E E % w 1 w 2 w ,94 1,00 1,00 1, ,65 1,02 0,99 0, ,97 1,02 0,94 0,92 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 9

10 ,27 1,03 0,89 0, ,88 1,06 0,79 0, ,09 1,08 0,82 0, ,78 1,10 0,72 0, ,04 1,10 0,74 0, ,32 1,13 0,69 0, ,09 1,11 0,56 0, ,30 1,11 0,59 0, ,98 1,11 0,56 0, ,74 1,10 0,53 0,48 Ilustrację graficzną danych zestawionych w tabelach 1 5 stanowią rysunki 1 10, na których przedstawiono dla przyjętego przedziału lat: procentowe wartości wskaźnika strat i różnic bilansowych E % ; oraz w jednostkach względnych: - energię elektryczną wprowadzoną do sieci E wp (wskaźniki w 1 lub w 1 ) - straty i różnice bilansowe energii elektrycznej E (wskaźniki w 2 i w 2 ). Rys. 1. Procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych dla sieci 400 i 220 kv Rys. 2. Wartości względne energii elektrycznej wprowadzonej E wp (wskaźnik w 1 ) oraz strat i różnic bilansowych E (wskaźnik w 2 ) dla sieci 400 i 220 kv 10 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

11 Rys. 3. Procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych dla sieci 110 kv Rys. 4. Wartości względne energii elektrycznej wprowadzonej E wp (wskaźnik w 1 ) oraz strat i różnic bilansowych E (wskaźnik w 2 ) dla sieci 110 kv Rys. 5. Procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych dla sieci SN i nn ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 11

12 Rys. 6. Wartości względne energii elektrycznej wprowadzonej E wp (wskaźnik w 1 ) oraz strat i różnic bilansowych E (wskaźnik w 2 ) dla sieci SN i nn Rys. 7. Procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych dla sieci średniego napięcia Rys. 8. Wartości względne energii elektrycznej wprowadzonej E wp (wskaźnik w 1 ) oraz strat i różnic bilansowych E (wskaźnik w 2 ) dla sieci średniego napięcia 12 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

13 Rys. 9. Procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych dla sieci niskiego napięcia Rys. 10. Wartości względne energii elektrycznej wprowadzonej E wp (wskaźnik w 1 ) oraz strat i różnic bilansowych E (wskaźnik w 2 ) dla sieci niskiego napięcia Z analizy danych liczbowych zestawionych w tabelach 1 5 oraz zilustrowanych na rysunkach 1 10 sformułowano wnioski dotyczące strat energii w latach w elektroenergetycznych sieciach poszczególnych poziomów napięć. SIECI NAJWYŻSZYCH NAPIĘĆ (400 i 220 kv): w latach obserwuje się wzrost strat energii w sieciach NN; straty energii w w/w okresie rosły znacznie szybciej niż energia wprowadzona do sieci wartości bezwzględne rocznych strat i różnic bilansowych E wzrosły o blisko 30%, a procentowe wskaźniki strat i różnic bilansowych E % wzrosły o 20% przy wzroście energii wprowadzonej E wp o 16%; widoczne obniżenie strat energii nastąpiło w następnych latach (od 2007 roku) spadek E o 16% i E % o 24% w roku 2014 w stosunku do roku 2006 przy wzroście E wp o 11%; SIECI 110 kv: podobnie jak w sieciach NN można wydzielić dwa okresy w tendencjach zmian poziomu strat energii wyższe wartości E % od 2000 do 2006 roku (2,43% 2,75%) i obniżenie wartości E % w latach od 1,83% do 1,44%; ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 13

14 nietypowym przypadkiem był rok 2002, w którym procentowy wskaźnik strat i różnic bilansowych E % był równy 4,21%, czyli prawie dwukrotnie wyższy niż w sąsiednich latach; trudno ocenić przyczynę wystąpienia tak dużej wartości, szczególnie w porównaniu z poziomem strat w innych sieciach, gdzie nie wystąpił tak znaczący ich przyrost; w drugim okresie, tzn. w latach występuje ponad 40-procentowe obniżenie wartości bezwzględnych rocznych strat i różnic bilansowych E i procentowego wskaźnika E % przy niewielkim przyroście energii wprowadzonej E wp o około 3%. SIECI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA (SN): wartości procentowego wskaźnika strat i różnic bilansowych E % w latach kształtowały się na poziomie około 4%; widoczny spadek wartości E % wystąpił dopiero w ostatnich czterech latach osiągając wartość około 3%; analizując cały rozpatrywany okres lat można stwierdzić, że wystąpił znaczący spadek rocznych strat i różnic bilansowych E o 15% i procentowego wskaźnika E % o 31%, przy wysokim przyroście energii wprowadzonej do sieci E wp o 23%; SIECI NISKIEGO NAPIĘCIA (nn): w sieciach niskiego napięcia występuje w badanym piętnastoleciu najwyższe i regularne obniżanie rocznych strat i różnic bilansowych E i procentowego wskaźnika E % o około 50%, przy niewielkim wzroście energii wprowadzonej E wp o około 10%. W celu zbadania wpływu struktury sieci i liczby odbiorców na poziom strat energii elektrycznej Autorzy we wcześniejszych badaniach przeprowadzili szerszą analizę zmian wskaźników strat i różnic bilansowych. W opracowaniach [2, 3, 4] zestawiono, na podstawie [1], liczbę odbiorców, długości linii elektroenergetycznych na poszczególnych poziomach napięć oraz liczbę i moc transformatorów sieciowych w KSE. Porównując zmiany w/w wielkości oraz zmiany strat stwierdzono, że nie zauważa się korelacji miedzy nimi, a charakter zmian analizowanych wskaźników jest różny. Wprowadzona przez dyrektywę europejską oraz potwierdzona przez polską politykę energetyczną konieczność uzyskania określonego udziału wytwarzanej energii elektrycznej w źródłach odnawialnych stała się bodźcem, który wymusza zmianę dotychczasowej struktury źródeł wytwórczych w KSE. Autorzy zadali sobie pytanie czy źródła wytwórcze energii elektrycznej oparte na odnawialnych źródłach wpływają na poziom strat i różnic bilansowych? Aby odpowiedzieć na to pytanie na podstawie [1] zestawiono w tabelach 6 i 7 wartości energii elektrycznej dostarczonej (wprowadzonej) ze źródeł odnawialnych odpowiednio do sieci 110 kv, łącznie do sieci SN i nn oraz oddzielnie do sieci SN i sieci nn. Ponadto w tabelach zamieszczono dwa wskaźniki liczbowe: - wskaźnik w 4, który określa stosunek energii ze źródeł odnawialnych do energii elektrycznej dostarczonej (wprowadzonej) do sieci na danym poziomie napięcia w, - wskaźnik w 5, który określa stosunek energii ze źródeł odnawialnych w danym roku do energii w roku Tabela 6. Dostawy energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (część I) Energia dostarczona ze źródeł odnawialnych w GWh Rok do sieci 110 kv do sieci SN i nn E wp w 4 w 5 E wp w 4 w ,4 1, ,8 1, ,9 2, ,1 1, ,1 3, ,5 1, ,9 2, ,1 1,2 14 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

15 ,6 4, ,3 1, ,3 10, ,8 2, ,7 16, ,2 2, ,5 18, ,1 2, ,0 29, ,0 4, ,2 48, ,0 6, ,5 70, ,8 8, ,3 88, ,0 10, ,0 112, ,5 12,6 Tabela 7. Dostawy energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (część II) Energia dostarczona ze źródeł odnawialnych w GWh Rok do sieci średniego napięcia do sieci niskiego napięcia E wp w 4 w 5 E wp w 4 w ,5 1, ,2 1, ,6 1, ,6 1, ,2 1, ,2 1, ,3 1, ,5 0, ,3 1, ,8 0, ,7 2, ,0 0, ,2 3, ,8 0, ,9 4, ,1 1, ,1 7, ,7 0, ,2 10,8 90 1,6 0, ,0 14,9 88 1,5 0, ,1 19,4 90 1,6 0, ,7 23,5 90 1,6 0,78 Ilustrację graficzną danych zestawionych w tabelach 6 i 7 stanowią rysunki 11 13, przy czym ograniczono się tylko do przedstawienia zmian wskaźnika w 5 (dla sieci 110 kv, SN i nn ), czyli stosunku ilości energii elektrycznej dostarczonej (wprowadzonej) ze źródeł odnawialnych w danym roku do energii elektrycznej dostarczonej (wprowadzonej) w roku Rys.11. Stosunek energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do sieci 110 kv w danym roku do energii dostarczonej w roku 2002 (43 GWh) ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 15

16 Rys. 12. Stosunek energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do sieci SN w danym roku do energii dostarczonej w roku 2002 (125 GWh) Rys. 13. Stosunek energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do sieci nn w danym roku do energii dostarczonej w roku 2002 (115 GWh) Z analizy danych liczbowych zestawionych w tabelach 6 i 7 oraz rysunków można sformułować następujące wnioski: ilość energii elektrycznej dostarczonej (wprowadzonej) ze źródeł odnawialnych do sieci 110 kv i sieci SN miała wyraźną tendencję wzrostową, tak w wartościach nominalnych, jak i w udziale energii ze źródeł odnawialnych w całkowitej energii elektrycznej wprowadzonej (dostarczonej) do sieci na danym poziomie napięcia; dla sieci 110 kv udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitej energii elektrycznej dostarczonej do tej sieci wzrósł od 0,4 w roku 2002 do 37,0 w roku 2014; dla sieci średniego napięcia udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitej energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci wzrósł od 1,5 w roku 2002 do 27,7 w roku 2014; ilość energii elektrycznej wprowadzonej ze źródeł odnawialnych do sieci niskiego napięcia zmieniała się nieregularnie w poszczególnych latach w wartościach nominalnych od 81 do 138 GWh, a ich udział w całkowitej energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci wahał się w granicach 1,5 2,6. 16 ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

17 Na rysunkach podano dodatkowo średni roczny przyrost energii wprowadzonej ze źródeł odnawialnych. Najwyższą wartość = 48,25% uzyskano dla sieci 110 kv, co jest odzwierciedleniem dynamicznego wzrostu w ostatnich latach farm wiatrowych przyłączanych do tej sieci. Niska wartość 0 dla sieci nn wskazuje, że nie obserwuje się jak na razie) silnego rozwoju energetyki prosumenckiej. Dla oceny wpływu ilości energii dostarczonej (wprowadzonej) ze źródeł odnawialnych do sieci na poziom strat i różnic bilansowych zbadano korelację między wskaźnikami w 3 " (lub w 3 ") i w 5 " indywidualnie dla sieci 110 kv, SN, SN+nn i nn. W tym celu obliczono wartości współczynnika korelacji pomiędzy wartościami: wskaźników w 3 " i w 5 " oddzielnie dla sieci SN i sieci nn wartościami wskaźników w 3 " i w 5 " dla sieci 110 kv oraz łącznie dla sieci SN i nn. Najsilniejszą współzależność pomiędzy obniżeniem wartości wskaźnika strat i różnic bilansowych w miarę wzrostu ilości energii elektrycznej wprowadzonej ze źródeł odnawialnych zauważa się dla sieci SN. Świadczy o tym wysoka wartość współczynnika korelacji R = - 0,95. Brak współzależności występuje w sieciach niskiego napięcia (R<<1,0). Fakt ten wpływa na niższą wartość współczynnika R przy łącznym rozpatrywaniu sieci SN i nn R = - 0,92. Analogiczne obliczenia współczynnika korelacji dla wskaźników w 3 " i w 5 " dla sieci 110 kv dały rezultat R = - 0,74, co świadczy tylko o średniej korelacji pomiędzy obniżeniem wartości wskaźnika strat bilansowych w miarę wzrostu ilości energii elektrycznej dostarczonej ze źródeł odnawialnych. Wpływ na to ma fakt, że w sieci 110 kv występowały różne tendencje zmian poziomu strat i różnic bilansowych w poszczególnych latach (praktycznie malenie wartości wskaźnika strat bilansowych obserwuje się dopiero od roku 2007). Zaprezentowana w referacie analiza odnosi się do całego krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE). Interesującym dla Autorów byłoby poszerzenie i uszczegółowienie jej na poszczególne fragmenty krajowej sieci dystrybucyjnej. W chwili obecnej nie ma jednak możliwości przeprowadzenia badań w tym zakresie ze względu na brak wymaganych danych statystycznych. Dla szerszego poglądu na zmianę strat energii w polskich sieciach elektroenergetycznych zestawiono poniżej łączne straty na wszystkich poziomach napięć oraz wyprodukowaną energię w polskich elektrowniach w latach Na podstawie w/w danych wyznaczono względne straty w stosunku do globalnie wytworzonej ilości energii E prod. Rok Jednostka E prod GWh E GWh E % % 7,58 6,47 6,61 6,37 6,33 Z powyższego zestawienia wynika, że w ciągu 5-ciu lat łączne straty energii zmalały o około 15% przy niewielkim wzroście energii wyprodukowanej około 1%. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w roku 2014 nastąpił spadek produkcji energii w stosunku kolejnych lat analizowanego okresu podczas, gdy w latach wzrost był na poziomie 4,3%. LITERATURA [1] Statystyka Elektroenergetyki Polskiej Agencja Rynku Energii S.A., Warszawa [2] Niewiedział E., Niewiedział R.: Analiza strat energii elektrycznej w sektorze dystrybucji. W: Ograniczanie strat energii elektrycznej w elektroenergetycznych sieciach rozdzielczych. Wyd. PTPiREE, Poznań 2002, s ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE... 17

18 [3] Niewiedział E., Niewiedział R.: Analiza strat energii elektrycznej w sektorze dystrybucji. W: Straty energii elektrycznej w sieciach dystrybucyjnych. Wyd. PTPiREE, Poznań 2009, s [4] Niewiedział E., Niewiedział R.: Analiza statystyczna strat energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. W: Mat. V Konferencji Nauk.-Techn. n.t. Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych, Kołobrzeg 2011, s [5] Niewiedział E., Niewiedział R.: Analiza statystyczna strat energii elektrycznej w KSE dla lat W: Mat. VI Konferencji Nauk.-Techn. n.t. Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych, Rawa Mazowiecka 2014, s ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE...

19 WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH DYSTRYBUCYJNYCH WN I SN Stanisław Czapp, Marcin Sarnicki, Bartosz Tarakan, Krzysztof Tarakan, Ryszard Zajczyk Politechnika Gdańska Streszczenie: W referacie przedstawiono wpływ lokalizacji generacji rozproszonej na pracę sieci dystrybucyjnej WN i SN. W przypadku sieci SN rozpatrzono przypadki lokalizacji źródła blisko GPZ oraz w głębi sieci z uwzględnieniem jej topologii: sieć promieniowa oraz dwustronnie zasilana. Rozpatrzono również aspekty wpływu źródeł na rozpływy mocy, straty mocy, poziomy napięć oraz pracę regulatora transformatora w GPZ. W przypadku sieci WN przeanalizowano zagadnienia wpływu pracy źródła na poziomy napięć w pobliżu miejsca przyłączenia, straty oraz przepływy mocy czynnej i biernej pomiędzy sieciami NN i WN. 1. Wstęp Straty związane z przesyłem mocy to nieodzowny element pracy sieci elektroenergetycznej. Z tego względu zasadnym jest utrzymywanie ich na technicznie i ekonomicznie uzasadnionym poziomie. Dążąc do redukcji strat przesyłowych operatorzy systemów przesyłowego oraz dystrybucyjnego powinni wykorzystywać wszystkie dostępne możliwości jakie stwarza im obecny kształt systemu elektroenergetycznego, w tym również obecność regulowanych i sterowalnych źródeł mocy czynnej oraz biernej jakim są nowoczesne elektrownie i farmy wiatrowe. Obecnie przyłączane do sieci farmy wiatrowe to w większości przypadków maszyny oparte na generatorach dwustronnie zasilanych. Maszyny te podczas generacji mocy czynnej są źródłem zarówno mocy biernej pojemnościowej jak i indukcyjnej. Rozległe sieci SN dużej farmy wiatrowej skłaniają inwestorów do wyposażania farmy w układy SVC lub też statyczne źródła mocy biernej jak baterie kondensatorów i dławiki. Obecność regulowanych źródeł mocy biernej pozwala używać farmy i elektrownie wiatrowe do poprawy warunków pracy i optymalizacji pracy sieci dystrybucyjnej w tym do zmniejszenia strat energii elektrycznej. W przypadkach kiedy obiekty te wyposażone w źródła mocy biernej jak SVC, dławiki, czy baterie kondensatorów możliwe jest korzystanie z nich również w przypadku braku generacji mocy czynnej. W artykule podjęto próbę określenia wpływu farmy wiatrowej na napięcie w miejscu przyłączenia oraz porównania strat mocy czynnej oraz biernej występujących w testowej sieci NN/WN oraz SN. Wnioski wynikające z pracy mogą być wykorzystane do ograniczania strat energii elektrycznej, jak również brane pod uwagę w procesie przyłączeniowym podczas wydawania warunków przyłączania dla kolejnych jednostek wytwórczych. 2. Badana sieć elektroenergetyczna Przeprowadzoną analizę wykonano dla systemu testowego składającego się z sieci 400kV oznaczonej kolorem fioletowym, 220kV oznaczonej kolorem zielonym oraz 110kV oznaczonej kolorem niebieskim. Sieć zbudowana jest z 3 linii 400kV, 9 linii WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH... 19

20 220kV, 9 linii 110kV oraz 21 węzłów do których przyłączono 7 bloków wytwórczych oraz 18 odbiorów. Schemat sieci NN/WN przedstawiono na rys W pierwszej części pracy do węzła B11112 tak przygotowanej sieci, poprzez transformator o mocy 60 MVA przyłączono farmę wiatrową o mocy 38,5 MW składającą się z 14 turbin wiatrowych każda o mocy 2,75 MW. Schemat przyłączonej farmy wiatrowej przedstawiono na rys W drugiej części pracy do tak przygotowanej sieci NN/WN w miejsce odbioru zlokalizowanego w węźle B13112 przyłączono sieć średniego napięcia przedstawioną na rys Rys Schemat układu testowego sieci NN/WN Rys Schemat farmy wiatrowej przyłączonej do węzła B WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH...

21 Rys Struktura sieci średniego napięcia z przykładowym punktem przyłączenia elektrowni wiatrowej Rys Charakterystyka P=f(Q) pracy elektrowni wiatrowej Zarówno w pierwszej jak i w drugiej części pracy przeprowadzona analiza statyczna uwzględniała pracę generatorów elektrowni wiatrowych w trybie regulacji PQ oraz pracę regulatora transformatorów sieci SN oraz elektrownianych. Badanym elektrowniom wiatrowym przyłączonym zarówno do sieci dystrybucyjnej jak i 110kV zaimplementowano charakterystykę P=f(Q) zgodnie z rysunkiem nr Wpływ generacji farmy wiatrowej na pracę w sieci najwyższych i wysokich napięć W analizowanym modelu uwzględniono pracę układów regulacji transformatorów, pracę generatorów elektrowni wiatrowych w trybie regulacji P-cosϕ oraz generatorów systemowych w trybie regulacji napięcia. Każda elektrownia wiatrowa posiada zakres dostępnej mocy biernej określony charakterystyką Q=f(P) zgodnie z rysunkiem nr 2.4. Przy tak określonych założeniach zbadano wpływ farmy wiatrowej na napięcie w miejscu przyłączenia i węzłach sąsiadujących w zależności od generowanej mocy czynnej oraz biernej. Wyniki przedstawiono na rys oraz 3.2. Zakres zmian mocą WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH... 21

22 czynną wynosił 7,6 MW, 19 MW, 30 MW oraz 37 MW. Zakres zmian mocy biernej wynikał z określonego w IRiESD wielkości współczynnika mocy cosϕ=0,975 oraz cosϕ=0,95, co przełożyło się na zmiany mocy biernej w zakresach Q poj =8,42 Mvar, Q poj =11,95 Mvar, Q ind =-9,27 Mvar oraz Q ind =-13,38 Mvar. Otrzymane dane obliczeniowe zestawiono w tabeli 3.1 oraz 3.2. Rys Zależność napięcia od mocy czynnej FW Rys Zależność napięcia od mocy biernej FW Tabela nr 3.1. Straty mocy czynnej w systemie 110 kv, 220 kv oraz 400 kv w zależności od generowanej mocy czynnej oraz biernej farmy wiatrowej Σ P LIN110 Σ P LIN220 Σ P LIN400 Σ P LIN Σ P TRF Σ P tryb pracy FW [MW] brak 1,36 29,08 2,24 32,67 1,80 34,47 100%Pn 1,43 29,28 2,12 32,83 1,69 34,52 75%Pn 1,38 29,23 2,15 32,76 1,72 34,48 50%Pn 1,35 29,18 2,17 32,71 1,74 34,45 20%Pn 1,34 29,12 2,21 32,68 1,78 34,45 cosϕ poj =0,975 1,76 28,43 2,28 32,47 5,59 38,07 cosϕ poj =0,95 1,89 28,34 2,33 32,56 5,63 38,20 cosϕ ind =0,95 1,82 28,60 2,32 32,73 5,64 38,37 cosϕ ind =0,975 1,38 29,19 2,24 32,80 4,93 37,73 Tabela nr 3.2. Straty mocy biernej w systemie 110 kv, 220 kv oraz 400 kv w zależności od generowanej mocy czynnej oraz biernej farmy wiatrowej Σ Q LIN110 Σ Q LIN220 Σ Q LIN400 Σ Q LIN Σ Q TRF Σ Q tryb pracy FW [Mvar] brak 5,40 252,62 496,44 754,47 73,50 827,97 100%Pn 6,10 250,94 497,78 754,82 69,83 824,66 75%Pn 5,96 251,36 497,45 754,77 70,63 825,39 50%Pn 5,86 251,79 497,13 754,78 71,51 826,29 20%Pn 5,63 252,30 496,71 754,63 72,67 827,30 cosϕ poj =0,975 6,32 249,34 496,13 751,78 76,85 828,63 cosϕ poj =0,95 6,49 251,16 495,36 753,01 75,41 828,42 cosϕ ind =0,95 6,51 249,89 494,30 750,71 77,92 828,63 cosϕ ind =0,975 5,57 252,60 495,84 754,00 73,32 827,33 22 WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH...

23 VII KONFERENCJA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH Z przedstawionych wykresów widać liniową zależność napięcia od generowanej mocy czynnej. Przyrost mocy czynnej wprowadzanej do sieci powoduje wzrost napięcia w miejscu przyłączenia i jego sąsiedztwie. Wykres 3.2 potwierdza duży wpływ mocy biernej farmy wiatrowej na napięcie w miejscu przyłączenia i jego bliskie sąsiedztwo. Pobór mocy biernej z sieci powoduje spadek napięcia, a wprowadzanie do sieci mocy biernej skutkuje jego wzrostem. Tak istotny wpływ pracy farmy wiatrowej na napięcia węzłów sąsiednich wynika z wielkości przyjętego modelu i świadczy o małej sztywności systemu. W kolejnym kroku określono wpływ mocy czynnej oraz biernej wprowadzanej do sieci 110 kv na straty mocy czynnej oraz biernej w sieci 110 kv, 220 kv oraz 400 kv. Wpływ mocy czynnej wprowadzanej do sieci 110 kv na straty mocy czynnej wybranych elementów systemu przedstawiono na rys Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 110 kv od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 220 kv od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 400 kv od mocy czynnej FW. Rys Zależność łącznych strat mocy czynnej w liniach od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej transformatorów od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej całego systemu od mocy czynnej FW. Przedstawione wykresy wskazują, że wprowadzenie przez farmę wiatrową mocy czynnej powoduje wzrost strat mocy czynnej w liniach 110 kv, 220 kv oraz spadek strat w transformatorach. Biorąc pod uwagę cały badany system w pierwszym etapie obserwujemy spadek strat mocy czynnej, a później ich wzrost. Zastanawiający wydaje się wzrost strat w sieci 110 kv oraz 220 kv. Wydawać by się mogło, że zlokalizowanie generacji wiatrowej w pobliżu dużego odbioru i uniknięty w ten sposób przesył mocy czynnej z sieci przesyłowej spowoduje zmniejszenie strat mocy w sieci 110kV. Wyniki symulacji nie potwierdziły jednak takiego scenariusza, co było spowodowane znaczną zmianą rozpływów mocy zwłaszcza w linii LIN28. Na rys przedstawiono wpływ mocy biernej wprowadzanej i pobieranej przez farmę wiatrową na straty mocy czynnej wybranych elementów systemu, a na rys straty mocy biernej wybranych elementów w zależności od mocy czynnej generowanej przez farmę oraz mocy biernej wprowadzanej i pobieranej przez farmę wiatrową. WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH... 23

24 VII KONFERENCJA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 110 kv od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 220 kv od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej w liniach 400 kv od mocy biernej FW. Rys Zależność łącznych strat mocy czynnej w liniach od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej transformatorów od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy czynnej całego systemu od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy biernej w liniach 110 kv od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy biernej transformatorów od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy biernej w systemie od mocy czynnej FW. Rys Zależność strat mocy biernej w liniach 110 kv od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy biernej transformatorów od mocy biernej FW. Rys Zależność strat mocy biernej w systemie od mocy biernej FW. Wykresy strat mocy czynnej oraz biernej poszczególnych elementów systemów od mocy biernej farmy wiatrowej są trudne do analizy. Niełatwo jest wyłonić z nich jednoznaczne trendy, czy określić właściwości badanego systemu. Wydawać by się mogło, że niekiedy otrzymane dane wykluczają się, ale trudno jest analizować cały system z punktu widzenia przyłączenia jednego źródła. Powyższe dane potwierdzają, że analiza strat w połączonym systemie 110kV, 220 kv oraz 400 kv jest trudna, a jeszcze trudniejsze lub nawet niemożliwa jest próba optymalizacji strat w z punktu widzenia całego systemu. Jeżeli do analizy strat dołożymy jeszcze bezpieczeństwo 24 WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH...

25 systemu, ciągłość i niezawodność dostaw energii elektrycznej oraz utrzymanie napięć w wymaganych zakresach jako podstawowe zadania operatora, to okazuje się, że działania służb dyspozytorskich zmierzające do optymalizacji rozpływów i minimalizacji strat często schodzą na drugi plan i na pewno nie są celem nadrzędnym. 4. Wnioski w zakresie sieci NN/WN Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że w badanym modelu sieci zamkniętej 110kV straty mocy i pobór mocy z sieci NN bardzo mocno zależy od regulacji napięcia w stacjach NN/110 kv. Niewielkie zmiany mocy czynnej oraz biernej farmy wiatrowej, a w konsekwencji zmiany poziomów generacji pomiędzy poszczególnym elektrowniami systemowymi silnie wpływają na obciążenia stacji NN/110 kv, co prowadzi do zmian rozpływów w mocy i strat w sieci 110 kv. Wzajemne powiązanie i duże zmiany rozpływu mocy w systemie utrudniają interpretację wyników. Mniejsze przepływy mocy i straty w transformatorach, zmniejszenie strat mocy w całym systemie oraz silny wpływ mocy biernej na napięcie w miejscu przyłączenia wskazują, że poprzez odpowiednie sterowanie pracą farmy wiatrowej w sieci można zmniejszyć straty energii, a także poprawić rozpływ mocy oraz parametry napięcia w miejscu przyłączenia. 5. Wpływ lokalizacji generacji rozproszonej na pracę sieci średniego napięcia Analiza zakładała przyłączenie dwóch jednostek elektrowni wiatrowych o mocy 3,05 MVA do sieci dystrybucyjnej przedstawionej na rysunku 2.3. Uwzględniając zmienną lokalizację elektrowni wiatrowych dokonano obliczeń straty mocy w sieci dystrybucyjnej. Obliczenia wykonano w trzech wariantach pracy elektrowni wiatrowych. W pierwszym etapie pracy przeanalizowano tryb generacji wyłącznie z mocą czynną (maksymalna generacja mocy czynnej). W kolejnych dwóch etapach badania uwzględniono pracę elektrowni generującej moc bierną w obu kierunkach. Linie SN zamodelowano w sposób uproszczony wprowadzając następujące parametry linii: rezystancję, reaktancję oraz susceptancję. Wszystkie linie SN posiadły te same parametry elektryczne, lecz różne długości. Analiza lokalizacji przyłączenia elektrowni wiatrowych dotyczyła wszystkich węzłów w sieci średniego napięcia. Dla wariantu pracy elektrowni wiatrowych przy generacji wyłącznie mocy czynnej, straty zarówno mocy czynnej jak i biernej po przyłączeniu elektrowni obniżyły się odpowiednio o co najmniej o 2 % dla straty czynnej i 16% dla straty biernej. Stwierdzono również, że w przypadku niektórych linii straty uległy powiększeniu, co było spowodowane zmianą rozpływu mocy w sieci. Patrząc jednak z punktu powstałych strat mocy, sumaryczne straty zarówno dla mocy czynnej jak i biernej uległy pomniejszeniu. Najmniejsze straty zanotowano po przyłączeniu elektrowni do punku B13015 oraz B13024, natomiast największe straty mocy wystąpiły po przyłączeniu elektrowni do węzłów B13012 oraz B Największe straty wystąpiły kiedy elektrownie wiatrowe lokalizowano blisko GPZ. Ich wzrost spowodowany był głównie przez zwiększenie strat mocy czynnej i biernej w liniach spowodowany zmianą przepływów w poszczególnych liniach. Wyniki badania sieci SN dla wariantu pierwszego pokazano w tabeli nr 5.1. WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH... 25

26 Tabela nr 5.1. Strat mocy w sieci 15kV dla generacji wiatrowej P EW =5,5MW, Q=0Mvar punkt przyłączenia źródła Σ P LIN [kw] Σ P TRF [kw] Σ P [kw] Σ Q LIN [kvar] Σ Q TRF [kvar] Σ Q [kvar] brak 543,1 71,2 614,3 739,5 2013,5 2753,1 B ,9 55,7 601,6 744,1 1576,0 2320,1 B ,8 55,2 594,0 734,0 1560,6 2294,5 B ,3 56,7 562,0 686,1 1602,1 2288,2 B ,6 55,5 548,1 667,6 1569,2 2236,8 B ,3 55,3 541,5 658,5 1563,2 2221,7 B ,3 57,2 500,4 597,4 1616,7 2214,1 B ,5 56,2 518,7 625,6 1588,0 2213,6 B ,2 55,3 528,5 640,0 1562,6 2202,6 B ,1 55,2 517,3 624,2 1561,0 2185,3 B ,6 55,9 470,5 557,2 1580,5 2137,7 W przypadku pracy elektrowni wiatrowych uwzględniającej charakter pojemnościowy i indukcyjny stwierdzono, że w ogólnym rozrachunku straty mocy również uległy pomniejszeniu. Wynika to z faktu iż przy pracy z mocą bierną 2,4 oraz 2,6 Mvar elektrownia generowała moc czynną 5,5MW. Jednakże dla charakteru indukcyjnego elektrowni straty mocy czynnej jak i biernej były znacznie większe niż dla pracy elektrowni wytwarzającą moc bierną. Dla charakteru pracy pojemnościowej elektrowni z wszystkich badanych typów pracy elektrowni, straty były najmniejsze. Wyniki przedstawiono w tabeli nr 5.2. punkt przyłączenia źródła Tabela nr 5.2. Straty mocy w sieci 15kV przy zmianie generacji mocy biernej Q FW P EW =5.5MW, Q ind =2.4Mvar Σ P LIN Σ P TRF Σ P Σ Q LIN Σ Q TRF Σ Q brak 543,1 71,2 614,3 739,5 2013,5 2753,1 B ,7 60,9 746,7 942,0 1723,3 2665,3 B ,7 61,1 714,8 896,5 1728,9 2625,4 B ,9 60,8 646,8 800,4 1720,5 2520,8 B ,4 59,2 660,6 822,4 1674,7 2497,0 B ,9 60,4 627,3 773,4 1708,0 2481,4 B ,9 59,6 639,5 791,9 1684,8 2476,7 B ,3 61,0 603,3 738,7 1723,7 2462,4 B ,6 59,1 632,7 782,9 1670,9 2453,8 B ,9 60,5 602,4 738,2 1711,0 2449,1 B ,3 59,3 617,6 761,2 1677,4 2438,6 punkt przyłączenia źródła P EW =5.5MW, Q poj =2.6Mvar Σ P LIN Σ P TRF Σ P Σ Q LIN Σ Q TRF Σ Q brak 543,1 71,2 614,3 739,5 2013,5 2753,1 B ,0 51,6 596,6 742,3 1459,6 2201,9 B ,9 51,1 594,0 740,6 1444,3 2184,9 B ,8 52,7 505,5 611,9 1491,5 2103,4 B ,3 51,0 505,3 614,2 1442,3 2056,6 B ,5 51,9 479,5 576,2 1468,2 2044,4 B ,2 50,8 484,0 585,4 1436,0 2021,4 B ,9 50,8 480,7 579,4 1436,0 2015,4 B ,3 53,4 424,7 495,0 1510,0 2005,0 B ,8 50,8 457,6 546,6 1435,2 1981,9 B ,8 53,0 410,8 476,0 1498,1 1974,1 W celu zobrazowania wpływu lokalizacji elektrowni wiatrowych na poziomy napięć wykreślono profile napięcia dla poszczególnych trybów pracy elektrowni. Profile te przedstawiono wyłącznie dla wybranych węzłów w sieci SN tj. na jednym z końców promienia, w głębi sieci oraz w pobliżu GPZ. 26 WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH...

27 VII KONFERENCJA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13014, PEW=5.5MW, Q=0Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13014, PEW=5.5MW, Qind=2,4Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13014, PEW=5.5MW, Qpoj=2,4Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13016, PEW=5.5MW, Q=0 Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13016, PEW=5.5MW, Qind=2,4Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13016, PEW=5.5MW, Qpoj=2,6Mvar Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13012, PEW=5.5MW, Q=0 Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13012, PEW=5.5MW, Qind=2,4Mvar, Rys Profile napięcia w przypadku przyłączenia źródła w węźle B13012, PEW=5.5MW, Qpoj=2,6Mvar Z przedstawionych charakterystyk wynika, że napięcia w poszczególnych węzłach ulegają zmianie w zależności od typu pracy elektrowni. Na wykresach tych widoczne są również punkty spływu mocy. Na podstawie punktów spływu oraz wykreślonych krzywych można łatwo określać punkty zasilania poszczególnych węzłów, co przydaje się przy analizie określania przyczyn zmian wielkości strat mocy w sieciach elektroenergetycznych. 6. Wnioski w zakresie sieci SN Na podstawie analizy sieci SN można stwierdzić, że lokalizacja elektrowni wiatrowych istotnie wpływa na zmniejszenie strat w sieci SN. Dodatkowo straty mocy silnie zależną od mocy biernej pochodzącej od generacji wiatrowej. Zmiana lokalizacji przyłączenia źródeł powoduje zmiany rozpływów mocy w liniach a w konsekwencji również zmiany strat mocy. Analiza sieci SN pokazuje, że poprzez właściwą WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH... 27

28 lokalizację elektrowni oraz odpowiednie ich sterowanie możemy wykorzystać je do poprawy poziomów napięcia w sieci elektroenergetycznej oraz zmniejszać straty mocy w liniach oraz transformatorach. Literatura [1] Kulczycki J.: Straty energii elektrycznej w sieciach dystrybucyjnych. Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, Poznań [2] Kujszczyk S. (red.), Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze, OW PW, Warszawa, 2004 [3] Kot A. Kulczycki J., Szpyra W.J.: Możliwości redukcji strat w sieciach dystrybucyjnych średniego napięcia poprzez optymalną lokalizację rozcięć. Acta Energetica 2/2009 [4] Kulczycki J., Rudziński M., Szpyra W.: Straty energii jako nieodzowne potrzeby własne sieci. Acta Energetica 1/2009 [5] Klucznik J.: Udział farm wiatrowych w regulacji napięcia w sieci dystrybucyjnej. Acta Energetica 1/ WPŁYW GENERACJI ROZPROSZONEJ NA STRATY MOCY CZYNNEJ W SIECIACH...

29 METODY WYZNACZANIA RÓŻNICY BILANSOWEJ W SPRAWOZDAWCZOŚCI OSD Paweł Modelski RWE Stoen Operator Sp. z o.o. Słowa kluczowe: straty energii, różnica bilansowa Streszczenie: W referacie zaprezentowano metody wyznaczania różnicy bilansowej w sprawozdawczości OSD. Omówiono podstawy prawne, terminy i zakresy poszczególnych sprawozdań na przykładach zasymulowanych danych. Szczególną uwagę zwrócono na specyfikę poszczególnych raportów i właściwą umiejętność interpretacji danych w nich zawartych. 1. Wstęp Instytucje takie jak Główny Urząd Statystyczny i Agencja Rynku Energii zostały wyznaczone przez ustawodawcę w trybie ustawy o statystyce publicznej oraz właściwych rozporządzeń do tego, aby prowadzić ewidencję danych statystycznych w tym związanych z różnicą bilansową. Celem różnego rodzaju badań jest zapewnienie informacji z zakresu sektora elektroenergetycznego umożliwiających ocenę funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego, monitorowanie stanu bezpieczeństwa energetycznego kraju, prognozowanie rozwoju systemu elektroenergetycznego, sporządzanie projektów założeń polityki energetycznej, krajowych bilansów energii elektrycznej oraz krajowych bilansów paliw w zakresie zużycia paliw w elektroenergetyce zawodowej. Dodatkowym celem prowadzonej statystyki jest wypełnianie zobowiązań Polski w względem organizacji międzynarodowych. 2. Obowiązek sprawozdawczy Obowiązek sprawozdawczy spoczywający na OSD wynika z Ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej [1]. Zgodnie z art.1 ustawa określa zasady i tworzy podstawy rzetelnego, obiektywnego, profesjonalnego i niezależnego prowadzenia badań statystycznych, których wyniki mają charakter oficjalnych danych statystycznych oraz ustala organizację i tryb prowadzenia tych badań i zakres związanych z nimi obowiązków. Uzupełnieniem ustawy są publikowane rozporządzenia. Jednym z najważniejszych jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 2015 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2016, w którym ustala się Program badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2016, zwany dalej Programem, stanowiący załącznik do rozporządzenia. Program obejmuje zbieranie i przekazywanie danych statystycznych bieżących w roku 2016 i danych za rok 2016 oraz wskazanych w nim danych statystycznych za lata poprzednie. Dokument ten liczy ponad 500 stron i opisuje obowiązki sprawozdawcze różnych podmiotów w różnych obszarach, np.: stan i ochrona środowiska, organizacja państwa, samorząd terytorialny, gospodarka społeczna, ludność, procesy demograficzne, METODY WYZNACZANIA RÓŻNICY BILANSOWEJ W SPRAWOZDAWCZOŚCI OSD 29

30 rynek materiałowy i paliwowo energetyczny: bilanse paliw i energii (GUS: G-02a, G-03, G-02b, G-02o), elektroenergetyka i ciepłownictwo (ARE: G-10 m, G-10.1k, G-10.2, G-10.6, G-10.3, G-10.1(w)k, G-10.4(D)k, G-10.8, G-10.5, G-10.7, G-11e, G-10.4(P)k, G-10.7(P), G-10.4(Ob)), specjalistyczne badanie statystyczne w zakresie paliw i energii, gospodarowanie materiałami, paliwa ciekłe i gazowe, górnictwo węgla kamiennego i brunatnego. W obszarze rynku materiałowego i paliwowo energetycznego, w punkcie bilanse paliw i energii oraz elektroenergetyka i ciepłownictwo, odnajdziemy trzy sprawozdania, w których znajdują się informacje o różnicy bilansowej. Podmioty zobowiązane do przekazywania danych wraz formą, częstotliwością terminami i miejscem przekazywania danych opisano w tabeli nr 1. Tabela nr 1. Podmioty zobowiązane do przekazywania danych statystycznych wraz formą, częstotliwością, terminami i miejscem przekazywania danych. (opr. na podstawie[1;2]) 3. Metody wyznaczania różnicy bilansowej w sprawozdawczości OSD W sprawozdaniu G-02a wysyłanym do GUS, w wierszu nr 14, zgodnie z objaśnieniami do formularza [3] należy podawać całkowity przychód/zakup nośnika energii w formie energii elektrycznej na potrzeby produkcyjno-eksploatacyjne OSD bez uwzględnienia potrzeb własnych, co należy rozumieć jako całkowitą zafakturowaną różnicę bilansową w okresie sprawozdawczym. Przykładowy raport poniżej. 30 METODY WYZNACZANIA RÓŻNICY BILANSOWEJ W SPRAWOZDAWCZOŚCI OSD

31 W sprawozdaniu G-10.4(D)k dział 3 Zakup energii elektrycznej wysyłanym do ARE, w wierszu nr 18, zgodnie z objaśnieniami do formularza [4] należy podawać dane dotyczące zakupu energii elektrycznej przeznaczonego na pokrycie różnicy bilansowej, nielegalnego poboru, potrzeb sieciowych oraz innych potrzeb przedsiębiorstwa. W sprawozdaniu G-10.4(D)k dział 11 Bilans energii elektrycznej w sieci wysyłanym do ARE, w wierszu nr 25 i 26 otrzymuje się miesięczny wolumen różnicy bilansowej. Działanie jest wynikiem wolumenów energii przyporządkowanych odpowiednio jako przychód i rozchód energii eterycznej. METODY WYZNACZANIA RÓŻNICY BILANSOWEJ W SPRAWOZDAWCZOŚCI OSD 31

32 W sprawozdaniu G-10.7 wysyłanym do ARE, w wierszu nr 27 i 28 otrzymuje się roczny wolumen różnicy bilansowej, całkowity i rozbity na poszczególne poziomy napięć sieci 220 kv, 110 kv, SN i nn. Działanie jest wynikiem saldowania wolumenów energii przyporządkowanych odpowiednio jako energia elektryczna wprowadzona do sieci i energia elektryczna oddana z sieci na poszczególnych poziomach napięć. 32 METODY WYZNACZANIA RÓŻNICY BILANSOWEJ W SPRAWOZDAWCZOŚCI OSD

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W OSTATNIM PIĘTNASTOLECIU

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W OSTATNIM PIĘTNASTOLECIU Elżbieta Niewiedział Ryszard Niewiedział Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich w Koninie ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W OSTATNIM PIĘTNASTOLECIU Protokół

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna a straty energii elektrycznej w polskich sieciach elektroenergetycznych

Efektywność energetyczna a straty energii elektrycznej w polskich sieciach elektroenergetycznych Efektywność energetyczna a straty energii elektrycznej w polskich sieciach elektroenergetycznych Autor: Elżbieta Niewiedział - Wyższa Szkoła Kadr Menadżerskich w Koninie ("Energia Elektryczna" - styczeń

Bardziej szczegółowo

STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM

STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Elżbieta NIEWIEDZIAŁ, Ryszard NIEWIEDZIAŁ Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich w Koninie STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Streszczenie: W artykule przedstawiono charakterystykę

Bardziej szczegółowo

VII Konferencja Naukowo-Techniczna Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych

VII Konferencja Naukowo-Techniczna Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych VII Konferencja Naukowo-Techniczna Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych Metody wyznaczania różnicy bilansowej w sprawozdawczości OSD RWE Stoen Operator 7/4/2016 PAGE 1 Agenda TEORIA

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W XXI WIEKU

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W XXI WIEKU VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych Wrocław, 21 22 marzec 2018 rok Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich

Bardziej szczegółowo

Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne

Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne Autorzy: Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział Menedżerskich w Koninie - Wyższa Szkoła Kadr ( Energia elektryczna styczeń 2014) W artykule przedstawiono wyniki

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej 110 kv

Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej 110 kv VII Konferencja Przyłączanie i współpraca źródeł OZE z systemem elektroenergetycznym Warszawa 19.06-20.06.2018 r. Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej

Bardziej szczegółowo

Sieci energetyczne pięciu największych operatorów

Sieci energetyczne pięciu największych operatorów Sieci energetyczne pięciu największych operatorów Autor: Jarosław Tomczykowski - Biuro PTPiREE ("Energia Elektryczna" - nr 5/2015) W Polsce mamy prawie 200 operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD), przy

Bardziej szczegółowo

Nielegalny pobór energii w kontekście formularza G Kołobrzeg, 9 czerwca 2016 roku

Nielegalny pobór energii w kontekście formularza G Kołobrzeg, 9 czerwca 2016 roku Nielegalny pobór energii w kontekście formularza G-10.7 Kołobrzeg, 9 czerwca 2016 roku Plan prezentacji: 1.Nielegalny pobór energii elektrycznej (NPEE). 2.Różnica bilansowa Operatora Systemu Dystrybucyjnego

Bardziej szczegółowo

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014 INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII w ramach projektu OZERISE Odnawialne źródła energii w gospodarstwach rolnych ZYGMUNT MACIEJEWSKI Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Czy za wszystkie straty energii w sieci 110 kv odpowiada spółka dystrybucyjna?

Czy za wszystkie straty energii w sieci 110 kv odpowiada spółka dystrybucyjna? Czy za wszystkie straty energii w sieci 110 kv odpowiada spółka dystrybucyjna? Autorzy: Jerzy Szkutnik, Anna Gawlak, Stanisław Czepiel Instytut Elektroenergetyki Politechniki Częstochowskiej, Jerzy Zając

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII WSPOMAGANE SYSTEMEM ZARZĄDZANIA MAJĄTKIEM SIECIOWYM

MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII WSPOMAGANE SYSTEMEM ZARZĄDZANIA MAJĄTKIEM SIECIOWYM Katedra Systemów, Sieci i Urządzeń Elektrycznych MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII Dariusz Jeziorny, Daniel Nowak TAURON Dystrybucja S. A. Barbara Kaszowska, Andrzej Włóczyk Politechnika

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE

Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE e-mail: ien@ien.gda.pl Konferencja Przyłączanie i współpraca OZE z systemem elektroenergetycznym Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE Leszek Bronk Mirosław

Bardziej szczegółowo

G MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy ARE

G MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy ARE MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.7 Sprawozdanie o przepływie energii elektrycznej (według napięć)

Bardziej szczegółowo

Integracja systemu BiSun do analizy Różnicy Bilansowej z systemem SZMS w TAURON Dystrybucja S.A.

Integracja systemu BiSun do analizy Różnicy Bilansowej z systemem SZMS w TAURON Dystrybucja S.A. Katedra Elektroenergetyki Integracja systemu BiSun do analizy Różnicy Bilansowej z systemem SZMS Barbara Kaszowska, Andrzej Włóczyk Politechnika Opolska Dariusz Jeziorny- TAURON Dystrybucja S. A. 1 System

Bardziej szczegółowo

Model różnicy bilansowej w kontekście przyjęcia roku bazowego w Modelu Regulacji dla OSD

Model różnicy bilansowej w kontekście przyjęcia roku bazowego w Modelu Regulacji dla OSD Model różnicy bilansowej w kontekście przyjęcia roku bazowego w Modelu Regulacji dla OSD Plan prezentacji 1. NOWY MODEL OCENY EFEKTYWNOŚCI TECHNICZNEJ OSD 2. RÓŻNICA BILANSOWA OPERATORA SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO

Bardziej szczegółowo

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy

Bardziej szczegółowo

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do formularza G-10.7

Objaśnienia do formularza G-10.7 Objaśnienia do formularza G-10.7 Objaśnienia dotyczą wzoru formularza za 2014 r. Celem sprawozdania G-10.7 jest badanie przepływów energii elektrycznej oraz obliczenie strat i współczynnika strat sieciowych

Bardziej szczegółowo

VIII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

VIII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ POLSKIE TOW ARZYSTW O PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ VIII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA STRATY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH 21-22 marca 2018 r., Wrocław Materiały konferencyjne

Bardziej szczegółowo

Metody monitorowania poziomu różnicy bilansowej stosowane w TAURON Dystrybucja S.A.

Metody monitorowania poziomu różnicy bilansowej stosowane w TAURON Dystrybucja S.A. Metody monitorowania poziomu różnicy bilansowej stosowane w TAURON Dystrybucja S.A. Spis treści 1. Działania realizowane w ramach wieloletniego planu optymalizacji Różnicy Bilansowej( 2012-2018). 2. Narzędzia

Bardziej szczegółowo

Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej

Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej Lublin 20.06.2013 r. Plan prezentacji 1. Ogólne aspekty prawne przyłączania

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura KSE w XXI wieku. Część 1

Infrastruktura KSE w XXI wieku. Część 1 Infrastruktura KSE w XXI wieku. Część 1 Autor: dr inż. Elżbieta Niewiedział pracownik naukowo dydaktyczny Wyższej Szkoły Kadr Menedżerskich w Koninie ( Energia Elektryczna 2/2018) Powszechne wykorzystywanie

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2 DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ U ODBIORCÓW KOŃCOWCH

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2 DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ U ODBIORCÓW KOŃCOWCH WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2 DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ U ODBIORCÓW KOŃCOWCH na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2014 rok SPIS TREŚCI 0.

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa G-10.4(P)k

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa   G-10.4(P)k MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa www.mg.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny REGON G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu

Bardziej szczegółowo

Kolejny kolor - białe certyfikaty. Od energii odnawialnej do zrównoważonego rozwoju energetycznego.

Kolejny kolor - białe certyfikaty. Od energii odnawialnej do zrównoważonego rozwoju energetycznego. Kolejny kolor - białe certyfikaty. Od energii odnawialnej do zrównoważonego rozwoju energetycznego. Białe certyfikaty Debata - Procesy Inwestycyjne Warszawa, 26 września 2007 r. www.ptce.pl Tomasz Wieczorek

Bardziej szczegółowo

G (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego

G (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny REGON G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego

Bardziej szczegółowo

Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa

Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa Dr inż. Mariusz Kłos Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska Konferencja

Bardziej szczegółowo

PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok

PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok Warunki przyłączenia elektrowni wiatrowych do sieci elektroenergetycznych w Polsce w oparciu o doświadczenia z obszaru działania Obszar działania jest największym dystrybutorem energii elektrycznej w północno-wschodniej

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska)

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska) 1. Przyłączanie rozproszonych źródeł energii do SEE Sieć przesyłowa 400 kv (80 kv) S zw = 0 0 GV A Duże elektrownie systemowe Połączenia międzysystemowe Przesył na znaczne odległości S NTW > 00 MV A Duże

Bardziej szczegółowo

Warszawa 1, skr. poczt Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi. Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi (dok.

Warszawa 1, skr. poczt Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi. Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi (dok. iministerstwo GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi

Bardziej szczegółowo

DLA OPERATORÓW SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH NA LATA

DLA OPERATORÓW SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH NA LATA RÓŻNICA BILANSOWA LA OPERATORÓW SYSTEMÓW YSTRYBUCYJNYCH NA LATA 2012-2015 1. Wstęp Prezes URE zlecił opracowanie modelu do oceny efektywności OS w zakresie wolumenu różnicy bilansowej zewnętrznym ekspertom

Bardziej szczegółowo

ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM. MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY

ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM. MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY e-mail:mzenczak@ps.pl SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY Elektrownie Stacje elektroenergetyczne Linie Odbiory Obszar

Bardziej szczegółowo

czwartek, 24 czerwca 2010

czwartek, 24 czerwca 2010 1 1 Przyłączanie farm wiatrowych do sieci energetycznej w świetle nowych wytycznych 1 EnergiaPro S.A. - Powstała 1 maja 2004 roku pod nazwą EnergiaPro Koncern Energetyczny SA - Od 9 maja 2007 roku wchodzi

Bardziej szczegółowo

Dynamiczne zarządzanie zdolnościami przesyłowymi w systemach elektroenergetycznych

Dynamiczne zarządzanie zdolnościami przesyłowymi w systemach elektroenergetycznych Konferencja Elektroenergetyczne linie napowietrzne i kablowe wysokich i najwyższych napięć Wisła, 18-19 października 2017 Dynamiczne zarządzanie zdolnościami przesyłowymi w systemach elektroenergetycznych

Bardziej szczegółowo

Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia.

Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia. inż. Mieczysław Konstanciak Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia. Wrocław - 2001 r. - 2 - Spis treści str. 1. Wstęp... 4 2. Dane dotyczące rozpatrywanego obszaru

Bardziej szczegółowo

Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom nie korzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna

Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom nie korzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Słownik pojęć i skrótów Wprowadzenie Tło zagadnienia Zakres monografii 15

Spis treści. Słownik pojęć i skrótów Wprowadzenie Tło zagadnienia Zakres monografii 15 Planowanie rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego / Waldemar Dołęga. Wrocław, 2013 Spis treści Słownik pojęć i skrótów

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ

STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ Hierarchiczny Wielopoziomowy Układ Sterowania Poziomami Napięć i Rozpływem Mocy Biernej w KSE Wykład 1 STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ 1 Sterowanie U i Q w systemie

Bardziej szczegółowo

Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN

Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN Autor: Marcin Wilczek - Tauron Dystrybucja SA ("Energia Elektryczna" - 9/2016) Rozproszone źródła energii elektrycznej przyłączane do sieci dystrybucyjnych

Bardziej szczegółowo

G (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego. za kwartał r 1) za rok )

G (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego. za kwartał r 1) za rok ) MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON 1) Niepotrzebne skreślić Dział 1. SprzedaŜ usług przesyłania G - 10.4

Bardziej szczegółowo

FOTOWOLTAIKA i inwestycje w branży w świetle nowej ustawy OZE

FOTOWOLTAIKA i inwestycje w branży w świetle nowej ustawy OZE FOTOWOLTAIKA Przyszłość i inwestycje w branży w świetle nowej ustawy OZE EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej Grzegorz Wiśniewski gwisniewski@ieo.pl (+48 22) 825-46 46-52 wew. 108 www.ieo.pl (C) IEO

Bardziej szczegółowo

Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom niekorzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna

Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom niekorzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2005 a)

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2005 a) MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-5 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Agencja Rynku Energii S.A. 00-950 Warszawa 1, skr. poczt. 143 G - 10.4 (P) k Numer identyfikacyjny

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2017 rok

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy

CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy ZADANIE.. W linii prądu przemiennego o napięciu znamionowym 00/0 V, przedstawionej na poniższym rysunku obliczyć:

Bardziej szczegółowo

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną. za kwartał r a) za rok 2003 a)

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną. za kwartał r a) za rok 2003 a) MINISTERSTWO GOSPODARKI Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić pl. Trzech Krzyży 5, 00-507 Warszawa G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności przesyłowej

Bardziej szczegółowo

OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Marek WANCERZ, Piotr MILLER Politechnika Lubelska OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Na etapie planowania inwestycji związanych z budową farmy wiatrowej (FW) należy

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa G-10.7(P)

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa G-10.7(P) MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.7(P) Sprawozdanie o przepływie energii elektrycznej (według napięć)

Bardziej szczegółowo

Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1, skr. poczt. 143

Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1, skr. poczt. 143 MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507

Bardziej szczegółowo

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2006 a)

G (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2006 a) MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-5 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej G - 10.4

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZMIANY PARAMETRÓW TURBIN FARMY WIATROWEJ PRZYŁĄCZANEJ DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

ANALIZA ZMIANY PARAMETRÓW TURBIN FARMY WIATROWEJ PRZYŁĄCZANEJ DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ ANALIZA ZMIANY PARAMETRÓW TURBIN FARMY WIATROWEJ PRZYŁĄCZANEJ DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Autorzy: Dominik DUDA, Maksymilian PRZYGRODZKI, Piotr RZEPKA, Mateusz SZABLICKI ( Energetyka nr 8/22). WSTĘP Wymagania

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2016 rok

Bardziej szczegółowo

Podejście ENERGA-Operator do nowych źródeł zmiennych. Serock, 28 maja 2014 r.

Podejście ENERGA-Operator do nowych źródeł zmiennych. Serock, 28 maja 2014 r. Podejście ENERGA-Operator do nowych źródeł zmiennych Historia przyłączania farm wiatrowych do sieci ENERGA-OPERATOR Pierwsze pojedyncze przyłączenia farm wiatrowych: koniec lat 90. XX w. Większa skala

Bardziej szczegółowo

Koszty referencyjne technologii dedykowanych na rynek energii elektrycznej

Koszty referencyjne technologii dedykowanych na rynek energii elektrycznej P O L I T E C H N I K A Ś L Ą S K A WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI I STEROWANIA UKŁADÓW Koszty referencyjne technologii dedykowanych na rynek energii elektrycznej Henryk Kocot Gliwice,

Bardziej szczegółowo

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(D)k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Farma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną.

Farma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną. Wind Field Wielkopolska Sp. z o.o. Farma Wiatrowa Wielkopolska Farma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną. 1 Siłownie wiatrowe

Bardziej szczegółowo

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(D)k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143 MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika Lp. Temat pracy dyplomowej Promotor (tytuły, imię i nazwisko) 1. Analiza pracy silnika asynchronicznego

Bardziej szczegółowo

Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy

Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy REGULACJA NAPIĘCIA W SIECIACH DYSTRYBUCYJNYCH NISKIEGO NAPIĘCIA Z MIKROINSTALACJAMI

Bardziej szczegółowo

ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn

ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn DANE POBIERANE ZE STACJI BILANSUJĄCYCH Dane ilościowe Rejestracja energii czynnej i biernej w obu kierunkach

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

Progi mocy maksymalnych oraz wymogi ogólnego stosowania NC RfG. Jerzy Rychlak Konstancin-Jeziorna

Progi mocy maksymalnych oraz wymogi ogólnego stosowania NC RfG. Jerzy Rychlak Konstancin-Jeziorna Progi mocy maksymalnych oraz wymogi ogólnego stosowania NC RfG Jerzy Rychlak 17.04.2019 Konstancin-Jeziorna Główne zadania OSP związane z implementacją Rozporządzenia 2016/631 (NC RfG) 1. Wyznaczenie,

Bardziej szczegółowo

Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską. Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego

Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską. Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego 13 listopada 2014 Rozwój źródeł rozproszonych zmienia model funkcjonowania systemu elektroenergetycznego

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do Raportu z monitorowania wielkości redukcji emisji CO 2 osiągniętej w roku 2014

Instrukcja do Raportu z monitorowania wielkości redukcji emisji CO 2 osiągniętej w roku 2014 Numer i data zawarcia umowy o dofinansowanie Nazwa przedsięwzięcia Nazwa Beneficjenta Instrukcja do Raportu z monitorowania wielkości redukcji emisji CO 2 osiągniętej w roku 2014 1 1. Identyfikacja obiektu

Bardziej szczegółowo

III Lubelskie Forum Energetyczne. Techniczne aspekty współpracy mikroinstalacji z siecią elektroenergetyczną

III Lubelskie Forum Energetyczne. Techniczne aspekty współpracy mikroinstalacji z siecią elektroenergetyczną III Lubelskie Forum Energetyczne Techniczne aspekty współpracy mikroinstalacji z siecią elektroenergetyczną Grzegorz Klata Dyrektor Centralnej Dyspozycji Mocy Tel. 81 445 1521 e-mail: Grzegorz.Klata@pgedystrybucja.pl

Bardziej szczegółowo

Zakłady Chemiczne "POLICE" S.A.

Zakłady Chemiczne POLICE S.A. Strona / stron 1 /7 Spis treści: A. POSTANOWIENIA OGÓLNE 2 B. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA IRiESD 4 C. ZAKRES PRZEDMIOTOWY I PODMIOTOWY IRiESD ORAZ STRUKTURA IRiESD 5 D. WEJŚCIE W ŻYCIE IRiESD ORAZ TRYB

Bardziej szczegółowo

Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz

Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego Roman Sikora, Przemysław Markiewicz WPROWADZENIE Moc bierna a efektywność energetyczna. USTAWA z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

Kompensacja mocy biernej indukcyjnej oraz pojemnościowej na farmach wiatrowych

Kompensacja mocy biernej indukcyjnej oraz pojemnościowej na farmach wiatrowych Kompensacja mocy biernej indukcyjnej oraz pojemnościowej na farmach wiatrowych W Polsce obserwuje się olbrzymie zainteresowanie budową nowych, odnawialnych źródeł energii elektrycznej. Zainteresowanie

Bardziej szczegółowo

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek Politechnika Śląska Centrum Energetyki Prosumenckiej Konwersatorium Inteligentna Energetyka Energetyka prosumencka na jednolitym rynku energii elektrycznej OZE Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA SŁUśB DYSPOZYTORSKICH w KSE

STRUKTURA SŁUśB DYSPOZYTORSKICH w KSE Hierarchiczny Wielopoziomowy Układ Sterowania Poziomami Napięć i Rozpływem Mocy Biernej w KSE Wykład 3 STRUKTURA SŁUśB DYSPOZYTORSKICH w KSE 1 Węzły wytwórcze ~ (KDM) POM. RG U gz Transformatory i autotransformatory

Bardziej szczegółowo

NC ER warunki działania w charakterze dostawców usług w zakresie obrony i odbudowy na podstawie umowy

NC ER warunki działania w charakterze dostawców usług w zakresie obrony i odbudowy na podstawie umowy NC ER warunki działania w charakterze dostawców usług w zakresie obrony i odbudowy na podstawie umowy Paweł Barnaś pawel.barnas@pse.pl nr tel. 1576 DP-WW Rafał Kuczyński rafal.kuczynski@pse.pl nr tel.

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI Małgorzata Trojanowska Katedra Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2007 OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ

Bardziej szczegółowo

Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego.

Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego. Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego. 1. Moc odbiorników prądu stałego Prąd płynący przez odbiornik powoduje wydzielanie się określonej

Bardziej szczegółowo

Problemy z pracą mikroinstalacji w sieciach wiejskich studium przypadku

Problemy z pracą mikroinstalacji w sieciach wiejskich studium przypadku Problemy z pracą mikroinstalacji w sieciach wiejskich studium przypadku Grzegorz Widelski ENERGA-OPERATOR SA WYBRANE PROBLEMY Z PRACĄ MIKROINSTALACJI W SIECI nn 2 Wybrane problemy z pracą mikroinstalacji

Bardziej szczegółowo

Edmund Wach. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii

Edmund Wach. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii ROZWÓJ J ENERGETYKI WIATROWEJ W POLSCE Brodnica 29 maja 2009 Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Plan prezentacji: 1.Stan aktualny w Polsce i UE 2. Akty prawne w Polsce 3. Procesy planistyczne

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1)

Elektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Elektroenergetyka polska 2010. Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Autor: Herbert Leopold Gabryś ( Energetyka kwiecień 2010) Wprawdzie pełnej

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów)

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów) Przedmiot: Gospodarka elektroenergetyczna Karta (sylabus) modułu/przedmiotu ELEKTROTECHNIKA (Nazwa kierunku studiów) Kod przedmiotu: E42_D Typ przedmiotu/modułu: obowiązkowy X obieralny Rok: czwarty Semestr:

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Gospodarka elektroenergetyczna Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL-1-903-n Punkty ECTS: 6 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Elektrotechnika

Bardziej szczegółowo

Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Wielopole dla przyłączenia transformatora 400/110 kv. Inwestycja stacyjna

Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Wielopole dla przyłączenia transformatora 400/110 kv. Inwestycja stacyjna Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Wielopole dla przyłączenia transformatora 400/110 kv Inwestycja stacyjna Inwestor Wykonawca Kto jest kim w inwestycji? Inwestor Wykonawca Polskie Sieci Elektroenergetyczne

Bardziej szczegółowo

Porozumienie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych i Operatora Systemu Przesyłowego w sprawie współpracy w sytuacjach kryzysowych

Porozumienie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych i Operatora Systemu Przesyłowego w sprawie współpracy w sytuacjach kryzysowych Porozumienie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych i Operatora Systemu Przesyłowego w sprawie współpracy w sytuacjach kryzysowych Warszawa, 8 sierpnia 2018 r. Skutki nawałnic z sierpnia 2017 r. były katastrofalne

Bardziej szczegółowo

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki

Bardziej szczegółowo

Kalibracja net meteringu w osłonach OK1 do OK4 dr inż. Robert Wójcicki

Kalibracja net meteringu w osłonach OK1 do OK4 dr inż. Robert Wójcicki Centrum Energetyki Prosumenckiej Wydział Elektryczny Instytut Elektrotechniki i Informatyki Konwersatorium Inteligentna Energetyka Kalibracja net meteringu w osłonach do OK4 dr inż. Robert Wójcicki Gliwice,

Bardziej szczegółowo

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki Piotr BICZEL Wanda RACHAUS-LEWANDOWSKA 2 Artur STAWIARSKI 2 Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki () RWE Stoen Operator sp. z o.o. (2) Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich

Bardziej szczegółowo

ilość Razem odbiorcy 01 odbiorcy na WN grupy A 02 Pozostałe opłaty Bonifikaty i upusty zł/mwh

ilość Razem odbiorcy 01 odbiorcy na WN grupy A 02 Pozostałe opłaty Bonifikaty i upusty zł/mwh MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143 MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

Podnoszenie sprawności rozdziału energii elektrycznej w sieciach niskiego i średniego napięcia. Generacja rozproszona

Podnoszenie sprawności rozdziału energii elektrycznej w sieciach niskiego i średniego napięcia. Generacja rozproszona Podnoszenie sprawności rozdziału energii elektrycznej w sieciach niskiego i średniego napięcia. Generacja rozproszona Autorzy: Jerzy Szkutnik, Anna Gawlak - Politechnika Częstochowska ( Energia Elektryczna

Bardziej szczegółowo

Koszty niedostarczonej energii elektrycznej jako element oceny opłacalności wytypowanych rozwiązań linii elektroenergetycznych

Koszty niedostarczonej energii elektrycznej jako element oceny opłacalności wytypowanych rozwiązań linii elektroenergetycznych Koszty niedostarczonej energii elektrycznej jako element oceny opłacalności wytypowanych rozwiązań linii elektroenergetycznych Autorzy: Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział - Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE

Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE e-mail: ien@ien.gda.pl VIII Konferencja Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych" Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE Leszek Bronk Instytut Energetyki IB Oddział Gdańsk

Bardziej szczegółowo

SIEĆ ELEKTROENERGETYCZNA JAKO ŚRODOWISKO RYNKOWE DZIAŁANIA PROSUMENTÓW I NIEZALEŻNYCH INWESTORÓW

SIEĆ ELEKTROENERGETYCZNA JAKO ŚRODOWISKO RYNKOWE DZIAŁANIA PROSUMENTÓW I NIEZALEŻNYCH INWESTORÓW C Politechnika Śląska CEP Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Konwersatorium Inteligentna Energetyka Temat przewodni Nowy rynek energii elektrycznej sposoby zwiększania

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna Politechnika Wrocławska Instytut Energoelektryki Janusz BROŻEK Aleksander KOT Katedra Elektroenergetyki AGH, 30-059 Kraków,

Bardziej szczegółowo

Karta aktualizacji IRiESD dotycząca mikroinstalacji. Geneza i najważniejsze zmiany. Warszawa, r.

Karta aktualizacji IRiESD dotycząca mikroinstalacji. Geneza i najważniejsze zmiany. Warszawa, r. Karta aktualizacji IRiESD dotycząca mikroinstalacji. Geneza i najważniejsze zmiany. Warszawa, 09.07.2018r. Agenda spotkania godz. 11.00 Otwarcie seminarium godz. 11.15 Prezentacja zmian IRiESD godz. 12.30

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv innogy Stoen Operator październik 2017 Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją

Bardziej szczegółowo

Katalog sygnałów pomiarowych. Obowiązuje od 10 marca 2015 roku

Katalog sygnałów pomiarowych. Obowiązuje od 10 marca 2015 roku Załącznik nr 3 do Standardu technicznego nr 2/DTS/2015 - sygnały przesyłane z obiektów elektroenergetycznych do systemu SCADA w TAURON Dystrybucja S.A. Katalog sygnałów pomiarowych Obowiązuje od 10 marca

Bardziej szczegółowo

Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi

Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi dr inż. ANDRZEJ DZIKOWSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi zasilanymi z przekształtników

Bardziej szczegółowo

Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi. Maciej Przybylski 28 marca 2017 r.

Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi. Maciej Przybylski 28 marca 2017 r. Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi Maciej Przybylski 28 marca 2017 r. Agenda 1 Aktualne zapotrzebowanie na energię i moc 7 Kierunki zmian organizacji rynku 2

Bardziej szczegółowo