Wykorzystanie baz danych w planowaniu przestrzennym

Transkrypt

1 Konferencja: Zintegrowane bazy wiedzy o Mazowszu Wykorzystanie baz danych w planowaniu przestrzennym dr Maciej Borsa Prezes Oddziału Katowickiego Towarzystwa Urbanistów Polskich Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Warszawa, 16 czerwca 2010 roku

2 2 : rola informacji w procesie planowania rozwoju tradycyjnie: podstawa decyzji projektowych (dla urbanisty) dziś: sposób funkcjonowania systemu decyzyjnego monitoring (planowanie ciągłe, kroczące) ilość i pochodzenie informacji nadmiar / niedosyt, łatwość dostępu / wysoki koszt pozyskania-selekcji fragmentacja, rozproszenie kryzys tradycyjnych instrumentów sterowania rozwojem trudności w realizacji integracyjnej funkcji planowania przestrzennego (case: powódź dlaczego tak się dzieje?)

3 Zintegrowane bazy Warszawa, :

4 4 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) polityka sektora 1 polityka sektora 2 polityka sektora 3 polityka sektora n n polityka horyzontalna 1 polityka horyzontalna 2 polityka horyzontalna n fragmentacja koordynacja

5 5 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) polityka sektora 1 polityka sektora 2 polityka sektora 3 polityka sektora n n polityka przestrzenna polityka horyzontalna 2 polityka horyzontalna n fragmentacja koordynacja

6 6 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) interes prywatny interes wspólny

7 7 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) rząd region region region region G G G G G G G G odpowiedzialność SUBSYDIARNOŚĆ SUBSYDIARNOŚĆ PRYWATYZACJA atomizacja

8 8 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) atomizacja / rozproszenie inwestorów (top-down bottom-up)

9 9 : fragmentacja, atomizacja, prywatyzacja polityk ( płynne czasy ) atomizacja / rozproszenie inwestorów (top-down bottom-up) cywilizacja informacyjna, (globalizacja,) społeczeństwo obywatelskie (dostęp do informacji, zmienność wzorców, niestabilność sytuacji przemiany paradygmatu w różnych dziedzinach)

10 10 - stan obecny: zmiana roli planowania przestrzennego (planowanie stanu planowanie procesów: plan strategia) kryzys wizji (planowanie wizyjne ) podejście projektowe; planowanie zarządzanie monitoring przestrzenny naciski grup społecznych na zwiększenie swego wpływu (case: Rospuda) stan początkowy procesy przemian stan końcowy / docelowy

11 11 przestrzennego: ZARZĄDZANIE ROZWOJEM PRZESTRZENNYM POLITYKA PRZESTRZENNA stan początkowy procesy przemian PLANOWANIE PRZESTRZENNE W I Z J A stan końcowy / docelowy

12 12 PP - konsument informacji: W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza (art. 1. upzp): 1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury; 2) walory architektoniczne i krajobrazowe; 3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych; 4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych; 6) walory ekonomiczne przestrzeni; 7) prawo własności; 8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa; 9) potrzeby interesu publicznego.

13 13 PP - konsument informacji: W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z (art. 10): 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia; 7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy; 8) stanu prawnego gruntów; 9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;

14 14 PP - konsument informacji: W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z (art. 10): [kontynuacja] 10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych; 11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych; 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

15 15 PP - producent informacji: W studium określa się w szczególności (art.. 10): 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów rządowych;

16 16 PP - producent informacji: W studium określa się w szczególności [kontynuacja]: 8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;

17 17 PP - producent informacji: W studium określa się w szczególności [kontynuacja 2]: 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, 14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych; 16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie.

18 18 PP - producent informacji: W planie miejscowym określa się obowiązkowo (art. 15): 1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; 2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; 3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych; 6) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy; 7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych;

19 19 PP - producent informacji: W planie miejscowym określa się obowiązkowo [cd]: 8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym; 9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy; 10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; 12) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę adjacencką;

20 20 PP - producent informacji: W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb: 1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; 2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej; 3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji; 4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych, o których mowa w art. 10 ustaawy; 5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji imprez masowych; 6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej.

21 21 PP w : Dane dotyczące planowania przestrzennego: aneks II Ukształtowanie terenu Użytkowanie terenu - land cover aneks III Zagospodarowanie przestrzenne - land use Usługi użyteczności publicznej i służby państwowe Obiekty produkcyjne i przemysłowe Obiekty rolnicze i akwakultury Gospodarowanie obszarem/strefy ograniczone/ regulacyjne i jednostki sprawozdawcze Strefy zagrożenia naturalnego

22 22 polityki przestrzennej: środki prawne i struktury organizacyjne środki nakazowo-zakazowe (plany zagospodarowania) bezpośrednie inwestycje publiczne środki ekonomiczne (programy UE) analizy przestrzenne i badania komunikacja społeczna i uspołecznienie procesów podejmowania decyzji (narzędzia informacyjne)

23 23 : gospodarka oparta na wiedzy (baza wiedzy o Mazowszu) wiedza jako produkt: produkcja-dystrybucja-wdrożenie symetria dostępu do informacji (Akerlof, Spence, Stiglitz)... ekonomia informacji (nie tylko marketing) technologia / inżynieria wiedzy (zarządzanie wiedzą - kryzys)

24 24 : Word Wide Web, GIS, PSI UML (Unified Modeling Language - Zunifikowany Język Modelowania) schematy decyzyjne, modelowanie

25 Zintegrowane bazy Warszawa, : Word Wide Web, GIS, PSI UML (Unified Modeling Language - Zunifikowany Język Modelowania) schematy decyzyjne, modelowanie community planning

26 26 : interoperacyjność cel dostęp: kwalifikowany publiczny (normy ISO 19100, OGS, W3C) etapizacja: stany niskie, oddzielenie warstwy prawnej, postęp w dostępie do informacji zmiany przepisów, model docelowy

27 27 : Rola informacji w kształtowaniu przestrzeni i n f o r m a c j a w i e d z a m ą d r o ś ć Jaka jest współcześnie rola informacji w procesach kształtowaniu przestrzeni? Jaki jest kierunek ewolucji w tym względzie? Jakie są / mogą być tego konsekwencje (np. mamy kłopoty ze skutecznością planowania, a może być poprawa, gdy zmienimy podejście), więc: Jak wykorzystać / modelować te trendy (pro publico bono): produkować i udostępniać informacje kształtować wiedzę (w społeczeństwie) kształtować wiedzę własną (porządkować i uczytelniać)

28 28 stan, przepływy: Co wiemy? Co chcemy przekazać? Co faktycznie przekazujemy? Jak to jest rozumiane? Jak to jest wartościowane? Jak to wpływa na zachowania (na kształtowanie przestrzeni)? Jak przekonywać, zjednywać sojuszników, wzmacniać partycypację / demokrację, poprawiać przestrzeń? Jak planować? (metodologia, praktyka, rola wizji przestrzennych)

29 29 kierunki praktycznego działania: przewartościowania instrumentów dostarczanie informacji budowanie wiedzy kształtowanie postaw modelowanie pojęć struktura zależności przepływy potencjalny wpływ na decyzje przestrzenne realny kształt przestrzeni

30 30 : Budowanie wiedzy o przestrzeni informacja o przestrzeni powinna być odpowiednio podawana, aby kapitalizować wiedzę i rozumienie zagadnień przestrzennych źródła i sposoby pozyskiwania informacji (zobrazowania, bazy danych) sposoby i zasady przekazywania informacji (dostęp, struktura) modele wiedzy o komponentach przestrzeni (struktura, zależności) perspektywy technologii wiedzy o przestrzeni (przepływy, pozycjonowanie, modelowanie decyzji)

31 31 dziękuję za uwagę!