NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH W ŚWIETLE KONTROLI PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UE

Transkrypt

1 Forum Edukacyjne CZP sp. z o.o. ul. E. Jelinka 21, Warszawa tel.: , fax: , 56 NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH W ŚWIETLE KONTROLI PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UE 1/58

2 I. Zakres przedmiotowy i podmiotowy stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Naruszenie art. 4 pkt 3e Zamawiający uniknął stosowania ustawy na dostawę sprzętu badawczego twierdząc, że zamówienie to jest integralną częścią zamówienia na świadczenie usług badawczych i prac rozwojowych (zamówienie mieszane) w którym większą wartość stanowiły usługi do których ma zastosowanie wyłączenie z art. 4 pkt 3e). 2/58

3 II. Szacowanie wartości zamówienia. Naruszenia art. 32 ust. 1 Jak wynika z protokołu z postępowania oraz porównania opisu przedmiotu zamówienia z opisem technicznym urządzeń zaoferowanych przez wybranego wykonawcę wartość szacunkowa zamówienia została ustalona na podstawie cenników wyłącznie jednego wybranego producenta. 3/58

4 II. Szacowanie wartości zamówienia. Naruszenia art. 32 ust. 1 W celu ustalenia wartości szacunkowej zamówienia na zakup wózków widłowych zamawiający dokonał przeglądu cenników pięciu producentów wózków. Średnia cen wyniosła euro. Mając jednak na uwadze okoliczność w której na sfinansowanie zamówienia zamawiający miał jedynie euro, a cena (wynikająca z cenników handlowych) za wózki jednego z producentów wyniosła euro zamawiający przyjął, że wartość szacunkowa zamówienia nie przekracza kwoty euro. 4/58

5 III. Przykłady naruszenia zasady jawności postępowania. Naruszenie art. 41 pkt 4 Z treści ogłoszenia o zamówieniu na dostawę komputerów, drukarek oraz urządzeń wielofunkcyjnych opublikowanego w Dz.U.UE wynikało, że zamawiający nie dopuszcza możliwości składania ofert częściowych, tymczasem możliwość taka przewidziana była w treści SIWZ. 5/58

6 III. Przykłady naruszenia zasady jawności postępowania. Naruszenie art. 48 pkt 7 W ogłoszeniu o zamówieniu w przetargu ograniczonym, jak również na stronie internetowej zamawiającego brak było informacji o dokumentach jakie mają złożyć wykonawcy zagraniczni. 6/58

7 III. Przykłady naruszenia zasady jawności postępowania. Naruszenie art. 38 ust. 4a pkt 1 W toku przetargu nieograniczonego zamawiający dokonał zmiany SIWZ (przedłużenie terminu składania ofert) prowadzącej do zmiany ogłoszenia o zamówieniu opublikowanego w BZP bez wprowadzenia stosownej modyfikacji treści ogłoszenia. 7/58

8 III. Przykłady naruszenia zasady jawności postępowania. Naruszenie art. 42 ust. 1 oraz art. 42 ust. 2 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 W toku przetargu nieograniczonego zamawiający zaniechał publikacji na stronie internetowej całości dokumentów składających się na treść SIWZ, jak też nie przekazał tych dokumentów jednemu z wykonawców na jego wezwanie. 8/58

9 III. Przykłady naruszenia zasady jawności postępowania. Naruszenie art. 95 ust. 2 w związku z art. 8 ust. 1 Zamawiający nie przekazał ogłoszenia o udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki do publikacji UOPWE. 9/58

10 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 70 (bezpodstawne zastosowanie trybu zapytania o cenę) Będąca przedmiotem zamówienia usługa projektowania architektonicznego nie może być uznana za usługę powszechnie dostępną o ustalonych standardach jakościowych, a tym samym zamówiona w trybie zapytania o cenę. Ponadto, z uwagi na przedmiot zamówienia, w tym jego stosunkowo znaczną wartość gospodarczą (wartość szacunkowa euro) należy uznać, iż zamówienie to jest wystarczająco powiązane z funkcjonowaniem rynku wewnętrznego, a zatem przy jego udzielaniu winny mieć zastosowanie normy zaczerpnięte z Traktatu WE. 10/58

11 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 1a oraz pkt 1b: Powołanie się na okoliczność w której wyłącznie jeden wykonawca posiada pełną wiedzę na temat istniejącego oprogramowania oraz autorski wkład w budowę systemu nie są wystarczające dla uznania, iż inni wykonawcy nie byliby zdolni do wykonania tego zamówienia. 11/58

12 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 2: Przedmiot udzielonego zamówienia wykraczał poza uszczegółowienie pracy konkursowej. 12/58

13 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 3: Jak wynika z analizy sprawy, zamawiający dysponował czasem pozwalającym na przeprowadzenie innego trybu niż wolna ręka tj. procedury ograniczonej przyspieszonej. 13/58

14 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 4: Z warunków na podstawie których udzielone zostało zamówienie wynika, iż pierwotne warunki zamówienia zostały w sposób istotny zmienione, a przyczyna unieważnienia uprzednich postępowań spowodowana była błędami ze strony Beneficjenta. 14/58

15 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 5: Przedmiotem udzielonego zamówienia było wykonanie robót, których wykonanie nie zostało uwzględnione w przedmiarze robót (brak pozycji kosztorysowej, a tym samym ceny jednostkowej), jednakże wykonanie tych robót uwzględnione zostało w dokumentacji projektowej. 15/58

16 IV. Błędy dotyczące wyboru trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 67 (bezpodstawne zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki). Naruszenie art. 67 ust. 1 pkt 5: 16/58 Przekazana wykonawcom, jako opis przedmiotu zamówienia, dokumentacja projektowa zawierała tak dużą ilość oczywistych błędów projektowych, że dopuszczalne jest postawienie zamawiającemu zarzutu zgodnie z którym konieczność wykonania robót dodatkowych (w celu usunięcia błędów projektowych) spowodowana została przyczynami leżącymi po stronie zamawiającego.

17 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania. 17/58 W postępowaniu na budowę sieci telekomunikacyjnej i świadczenie usług za pomocą tej sieci zamawiający wykluczył z postępowania wykonawcę, który sam nie dysponując wpisem do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych zamierzał skorzystać przy realizacji tej części zamówienia z potencjału innego podmiotu jako podwykonawcy. W celu potwierdzenia dysponowania potencjałem innego podmiotu wykonawca załączył do oferty umowę zawartą pomiędzy wykonawcą, a innym podmiotem z której jednoznacznie wynikało, iż zamówienie w części dotyczącej świadczenia usług telekomunikacyjnych wykonywane będzie w całości przez ten podmiot.

18 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący posiadania wiedzy i doświadczenia. Zamawiający wymagał wykazania się doświadczeniem w wykonaniu w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert (rozpoczęcie i zakończenie) pięciu robót budowlanych, gdzie przedmiotem każdej z robót była budowa budynku szkolnictwa wyższego o wartości nie mniejszej niż wartość złożonej oferty. 18/58

19 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Wymóg wykazania się średniomiesięcznym zatrudnieniem w ilości 30 pracowników. 19/58

20 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Zamawiający wymagał wykazania się średniorocznym zatrudnieniem w ilości 200 pracowników, jednocześnie wskazał, iż w przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia uzna warunek za spełniony, jeżeli każdy z wykonawców wykaże się zatrudnieniem co najmniej 50 pracowników. 20/58

21 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Zamawiający wykluczył możliwość uznania kwalifikacji osoby, która nabyła uprawnienia budowlane w jednym z państw członkowskich UE i zamierza świadczyć usługi transgraniczne w oparciu o przepisy ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 63, poz. 394). 21/58

22 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji przy opisie sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu (naruszenie art. 22 ust. 4). Warunek dotyczący sytuacji ekonomicznej i finansowej. 22/58 W postępowaniu na dostawę notebooków o wartości szacunkowej 500 tyś zł, z terminem dostawy 5 dni od dnia zawarcia umowy i płatnością za dostawę w terminie 14 dni od dnia zrealizowania dostawy zamawiający sformułował następujące warunki: wykonawca musi wykazać się dysponowaniem środkami finansowymi lub zdolnością kredytową na kwotę co najmniej zł. wykonawca musi wykazać się posiadaniem opłaconej polisy odpowiedzialności cywilnej na kwotę co najmniej zł.

23 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji w zakresie żądanych dokumentów. Naruszenie art. 25 ust. 1 Żądanie dyplomu wyższej uczelni (dokument nie wymienionych w przepisach rozporządzenia) na potwierdzenie spełnienia warunku dysponowania osobą posiadającą wyższe wykształcenie 23/58

24 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji w zakresie żądanych dokumentów. Naruszenie art. 25 ust. 1 Zamawiający żądał od wykonawców oświadczenia o ogólnym obrocie w obszarze objętym zamówieniem tj. w obszarze wykonywania robót budowlanych na potwierdzenie spełnienia warunku posiadania w każdym z ostatnich trzech lat obrotowych przychodu w wykonywaniu robót budowlanych w wysokości 50 mln zł. 24/58

25 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji w zakresie żądanych dokumentów. Naruszenie art. 25 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 3 oraz art. 7 ust. 1 Zamawiający żądał złożenia sprawozdania finansowego w stosunku do każdego z członków konsorcjum niezależnie od tego, który z wykonawców tworzących konsorcjum wykazywać miał spełnienie warunku dotyczącego potencjału ekonomicznego (warunek wykazania się przychodem w określonej wysokości). 25/58

26 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji w zakresie żądanych dokumentów. Naruszenie art. 36 ust. 5 w związku z art. 7 ust. 1 (ograniczenia konkurencji w zakresie podwykonawstwa). Zamawiający wprowadził zakaz podwykonawstwa w odniesieniu do nieistotnych części zamówienia, których wykonanie nie decydowało o jakości wykonania całego zamówienia. 26/58

27 V. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji. Ograniczenie konkurencji w zakresie żądanych dokumentów. Naruszenie art. 91 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 (ograniczenia konkurencji dotyczące kryteriów oceny ofert). Podkryteria w kryterium jakość były opisane w sposób niejednoznaczny, czego konsekwencją była sytuacja, w której wykonawca składając ofertę nie wiedział jakie aspekty oferowanych przez niego urządzeń brane będą pod uwagę przy ocenie ofert. 27/58

28 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 29 ust. 1 W odniesieniu do szeregu maszyn i urządzeń będących przedmiotem zamówienia obok parametrów technicznych zamawiający wymagał, aby urządzenia te były urządzeniami profesjonalnymi. Zamawiający nie określił co rozumie pod pojęciem urządzenia profesjonalne. 28/58

29 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 29 ust. 1 W SIWZ na przebudowę obiektu szkoły muzycznej zamawiający wskazał, iż wykonawcy zobowiązani są do wykonania wizji lokalnej na terenie budowy oraz do zapoznania się z dokumentacją projektową i zgłoszenia zamawiającemu wszelkich niezgodności w tej dokumentacji. Zamawiający podkreślił, iż w przypadku braku zgłoszenia błędów w dokumentacji konsekwencje tych błędów stwierdzonych w trakcie wykonywania zamówienia obciążać będą wyłącznie wykonawcę. 29/58

30 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 29 ust. 2 Zamawiający określił w warunkach postępowania nierealny termin wykonania dokumentacji projektowej, konsekwencją czego tylko jeden wykonawca złożył ofertę. 30/58

31 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 29 ust. 2 Z opinii biegłego rzeczoznawcy wynika, iż opisując przedmiot zamówienia zamawiający użył parametrów technicznych wskazujących na wybór konkretnego produktu tj. samochodu marki SKODA model SUPERB II TDI wersja PLATIUM. 31/58

32 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 29 ust. 3 Z opisu przedmiotu zamówienia na wykonanie przedmiotowego obiektu budowlanego wynika, iż zamawiający nie dopuścił możliwości oferowania produktów równoważnych w stosunku do zaprojektowanych wind firmy XLZ model /58

33 VI. Opis przedmiotu zamówienia. Naruszenie art. 30 ust. 4 Zamawiający opisał przedmiot zamówienia za pomocą polskich norm oraz aprobat technicznych bez zawarcia w opisie przedmiotu zamówienia sformułowania, że dopuszcza rozwiązania równoważne opisywanym (uchwała KIO/KU 5/11). 33/58

34 VII.Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz badanie i ocena ofert. Badanie i ocena ofert. Naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 (ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu). 34/58 Zamawiający wykluczył z postępowania wykonawcę podnosząc, iż w świetle załączonego do wykazu wykonanych robót protokołu odbioru robót zostały one wykonane z usterkami do usunięcia, których wykonawca został zobowiązany. W tych okolicznościach zamawiający uznał, iż wykonawca nie wykazał, iż roboty zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone.

35 VII.Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz badanie i ocena ofert. Badanie i ocena ofert Naruszenie art. 26 ust. 3 (wezwanie do uzupełnienia dokumentów). Wbrew wymaganiom SIWZ wykonawca nie określił w formularzu technicznym opisu cech asortymentu potwierdzających spełnianie wymagań zamawiającego opisanych w załączniku nr 1 do SIWZ. Wykonawca został wezwany do uzupełnienia tego braku w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. 35/58

36 VII.Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz badanie i ocena ofert. Badanie i ocena ofert Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 (przesłanki odrzucenia oferty). W związku z ryczałtowym sposobem rozliczenia inwestycji niezgodność kosztorysu ofertowego z kosztorysem inwestorskim nie może być podstawą do odrzucenia oferty. 36/58

37 VII.Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz badanie i ocena ofert. Badanie i ocena ofert Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 (przesłanki odrzucenia oferty). 37/58 W treści SIWZ na zakup monitorów zamawiający wymagał podania w ofercie producenta oraz modelu oferowanych monitorów. W uzasadnieniu odrzucenia oferty z najniższą ceną (jedynym kryterium cena) zamawiający wskazał, iż wykonawca wbrew wymaganiom SIWZ nie podał w ofercie producenta oferowanych monitorów. Tymczasem, jak wynika z treści odrzuconej oferty wykonawca określił model oferowanych monitorów, co pozwalało zamawiającemu na jednoznaczne określenie producenta oferowanych monitorów.

38 VII.Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz badanie i ocena ofert. Badanie i ocena ofert Naruszenie art. 90 ust. 3 (odrzucenie oferty): Cena odrzuconej oferty była jedynie o 15% niższa od kwoty odczytanej podczas otwarcia ofert. W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego w trybie art. 90 ust. 2 wykonawca wskazał jedynie, iż nie zgadza się z kwalifikacją ceny jego oferty jako rażąco niskiej i podniósł, iż w podobnych cenach realizują zamówienia inni wykonawcy. Zamawiający odrzucił ofertę uznając, iż wyjaśnienia wykonawcy jako niezawierające obiektywnych okoliczności w rozumieniu art. 90 ust. 2 winny być traktowane jako nieistniejące. 38/58

39 VIII. Istotne postanowienia umowy oraz realizacja umowy w sprawie zamówienia publicznego. Naruszenia art. 144 ust. 1 Zamawiający obniżył wymagania w zakresie funkcjonalności realizowanego przedmiotu umowy w stosunku do treści oferty wykonawcy. Parametr ten był oceniany na etapie badania i oceny ofert, a dzięki uzyskaniu w nim największej ilości punktów spośród złożonych ofert wykonawca uzyskał zamówienie. W treści SIWZ zamawiający nie wskazywał na możliwość zmiany umowy w tym. 39/58

40 VIII. Istotne postanowienia umowy oraz realizacja umowy w sprawie zamówienia publicznego. Naruszenie art. 140 ust. 1 w związku z art. 140 ust. 3 Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia na wymianę pokrycia dachowego wykonawca zobowiązał się wykonać w ramach wynagrodzenia ryczałtowego wszelkie roboty budowlane niezbędne do prawidłowego wykonania tego zamówienia. Po przystąpieniu do prac okazało się, iż do wymiany pokrycia dachowego konieczna jest uprzednia wymiana całości więźby dachowej. Zamawiający domagał się od wykonawcy wykonania tych prac w ramach wynagrodzenia ryczałtowego. Wykonawca odmówił konsekwencją czego było odstąpienie od umowy przez zamawiającego. 40/58