Zielona Warszawa miasto dla ludzi

Transkrypt

1 listopad 2010 WARSZAWA Komitet Wyborczy SLD Zielona miasto dla ludzi Zielona bez korków i spalin Zielona równych szans Edukacja od przedszkola Mieszkanie prawem, nie towarem Ważne jest każde drzewo Zielona to zdrowa Zielona wolna od śmieci Miasto nasza wspólna wartość Przez wiele lat mówiono, że miarą nowoczesności są szklane wieżowce i szerokie drogi. Okazało się, że przez wieżowce stoisz w korku, a poszerzanie ulic nic nie pomaga. Naprawdę nowoczesne miasto to: tanie mieszkania komunalne, więcej żłobków i przedszkoli, wygodny i szybki transport publiczny. To inwestycje w kulturę i ochrona przed zabudowaniem parków, w których spędzasz czas z rodziną lub przyjaciółmi. 21 listopada masz szansę głosować za miastem przyjaznym dla ludzi głosuj na Zielonych! Znajdziesz nas na liście nr 1. Żeby żyć, trzeba mieszkać Krystian Legierski Za wynajęcie 40- lub 50- metrowego dwupokojowego mieszkania w odpowiednim standardzie płaci się w Warszawie od 2 tys. zł miesięcznie. Tymczasem mogłoby to kosztować ok. 1 tys. zł., tak jak większość miast w Polsce, nie prowadzi polityki lokalowej nastawionej na potrzeby mieszkańców. Zdatnych do użytku mieszkań komunalnych jest o wiele za mało, by zapewnić dach nad głową nawet tym, których sytuacja jest zupełnie beznadziejna. Nie mówiąc już o tych, których sytuacja mieszkaniowa jest po prostu zła lub niepewna. Mimo to samorząd wydaje się nie widzieć problemu. Brak kompleksowych działań w celu zwiększenia liczby mieszkań komunalnych tłumaczy się zwykle brakiem środków. Niektórzy przyjmują to za dobrą monetę. Ale czy na pewno dobrze robimy, gdy żądamy budowy kolejnych linii metra, mostów, dróg czy stadionów, a odpuszczamy budowę nowych mieszkań komunalnych? Mieszkanie zaspokaja wszak nasze podstawowe potrzeby. To miejsce realizacji takich czynności jak odpoczynek, sen, utrzymywanie higieny, jedzenie, nauka czy spędzanie czasu wolnego. Jest też miejscem, w którym tworzą się i rozwijają rodzinne lub towarzyskie więzi międzyludzkie. Umożliwia posiadanie dóbr codziennego użytku: ciąg dalszy na str. 3 Zdrowie w wielkim mieście Bartłomiej Kozek W stolicy można liczyć na lepszą jakość opieki zdrowotnej, ale nie gwarantuje to automatycznie lepszego zdrowia. Kiedy mowa o nierównym dostępie do usług medycznych, najczęściej myślimy o tradycyjnym podziale na Polskę A i Polskę B. Tymczasem nawet w obrębie wielkich miast, które mają być tym rzekomo lepszym światem, coraz częściej widać różnice w sytuacji zdrowotnej zamieszkujących je ludzi. Dyskusja o prawie do zdrowia koncentruje się zwykle na szpitalach, dostępności lekarzy czy kosztach leczenia, na dalszy plan Miasto na ludzką skalę dla rodziców i dzieci Z Julią Kubisą z Fundacji MaMa rozmawia Agnieszka Grzybek Julia Kubisa: Zależy, pod jakim względem Myślę, że kluczową kwestią jest dostęp do żłobków i przedszkoli. Szczególnie w nowych dzielnicach jest zdecydowanie za mało przedszkoli i co roku rejestracja trzylatków przebiega w atmosferze nerwów i paniki. Ze żłobkami jest jeszcze trudniej, co oznacza, że wiele kobiet zostaje na urlopie wychowawczym z przymusu, a schodzi zaś szeroko pojęta profilaktyka. Dopiero kiedy zaczynamy pojmować zdrowie jako nie tylko brak choroby, ale jako fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan, kierujemy uwagę na jakość środowiska i żywności, warunki pracy, dostępność mieszkań czy poczucie życiowego bezpieczeństwa. ciąg dalszy na str. 3 nie z wyboru, lub też, że rodziny wydają wielkie pieniądze na prywatną opiekę. Zarówno przedszkola, jak i żłobki są niezbędnym wsparciem aktywności zawodowej kobiet i wzmocnienia ich pozycji na rynku pracy. Dlatego ich budowa powinna być dla władz miasta priorytetem. ciąg dalszy na str. 2

2 2 Space War(saw) czyli Wojna z Przestrzenią Tomasz Piątek Pani prezydent siedzi pod biurkiem Rwie włosy z głowy, niszczy fryzurkę W udręce, lęku, wewnętrznej walce Gryzie swe grube, mięsiste palce Czemu gabinet mam taki duży? Ta pusta przestrzeń straszy i nuży! Czemu mam miasto takie ogromne? Podobno całe należy do mnie Więc coś z nim muszę ja dzisiaj zrobić Może to objaw agorafobii Ale nie znoszę wolnych przestrzeni Więc to od teraz musi się zmienić: Źle jest, gdy w mieście widać horyzont Człowiek nie zając czy inny gryzoń Nie jest potrzebna mu przestrzeń, zieleń Człowiek nie zając czy inny jeleń Zgodzą się ze mną dziś wszyscy radni: Nic tak nie drażni, jak skwer czy trawnik Tam gdzie się zielsko wstrętne rozpiera Zawołać trzeba dewelopera On nas z kłopotu zaraz wybawi Bo tam, gdzie zieleń, klocka postawi Klocka ślicznego, bowiem szarego A czasem nawet i różowego Co kształt sześcienny ma, regularny Milszy to widok od zielsk tych marnych Od widnokręgu, przestrzeni, nieba... No właśnie, nieba tutaj nie trzeba Ja, święta Hanna, pobożna panna Niebo mam w sobie i to wystarczy Miasto zaś niechaj dymi i warczy Spaliną z ulic, zatkanych alej I niech od nieba będzie najdalej Niech jako czyściec będzie bezdenny (Jest ból czyśćcowy przecież zbawienny...) No dobrze miasto zabudowałam Cementem każdy trawnik zalałam Zapchałam cegłą calutką przestrzeń Wszystko zatkałam więc czemu jeszcze Dręczy mą duszę straszliwa pustka? Chyba zadzwonić muszę do Tuska On w kwestii pustki jest specjalistą Drży pani Hanna, a z nią drży wszystko Drży jej gabinet, na biurku kawa I drży ze strachu biedna Tomasz Piątek polski pisarz i dziennikarz. Ukończył lingwistykę na Università degli Studi di Milano. W latach pracował jako dziennikarz w Polityce, RMF FM, La Stampa, Inforadiu, Radiostacji Jest stałym felietonistą Krytyki Politycznej. Autor kilkunastu książek, m.in. Heroina, Kilka nocy poza domem, Ukochani Poddani Cesarza, Bagno, Przypadek Justyny, Pałac Ostrogskich. Kandydat do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 4. Okręg 8: Ursynów/ Wilanów Miasto na ludzką skalę dla rodziców i dzieci ciąg dalszy ze str. 1 W Warszawie od kilku lat powstają piękne place zabaw, jednak rzadko się zdarza, by oprócz drabinek i bezpiecznej nawierzchni budowano również toaletę. Coraz więcej urzędów miejskich dostosowuje swoje lokale do potrzeb rodziców z dziećmi, choć często dzieje się tak dopiero pod naciskiem rodziców. Uważam, że udogodnienia dla rodziców małych dzieci powinny stać się standardem. Chodzi o kącik zabaw, miejsce do przewinięcia dziecka, preferencyjne traktowanie w kolejce i oczywiście brak barier architektonicznych, czyli windy, podjazdy, także krzesła na półpiętrach czy pojemniki z wodą pitną. Część tych rozwiązań sprzyja nie tylko rodzicom, ale i osobom starszym i niepełnosprawnym. A. G.: Co łączy interesy rodziców z małymi dziećmi i osób z niepełnosprawnością? J. K.: Wspólnym problemem rodziców małych dzieci i osób niepełnosprawnych są trudności w poruszaniu się po mieście. Wydaje się, że miasto jest projektowane dla sprawnych fizycznie osób, które poruszają się wyłącznie samochodami, a jedyny ich bagaż to teczka na laptopa i dokumenty. Osoby poruszające się po Warszawie z wózkami dziecięcymi czy na wózkach codziennie pokonują tor przeszkód. Kłopoty zaczynać się mogą już za progiem mieszkania, ponieważ samochody parkowane są tak, że nie sposób przemieszczać się z wózkiem bądź na wózku po chodniku. Straż miejska nie radzi sobie z tym problemem, a jest on szczególnie palący, gdyż zmusza wiele osób do przemieszczania się ulicą obok samochodów, zamiast po chodniku. Ryzykują swoje zdrowie i życie. Problemem są dworce kolejowe, kompletnie niedostosowane do wózkowych potrzeb, problemem są przejścia podziemne. Wprawdzie niektóre mają windy, ale często ich stan jest opłakany. Osobom poruszającym się z Zielono nam! Roman Kurkiewicz Narada działaczy pozaparlamentarnej opozycji politycznej z Polskiego Stronnictwa Platformy Obywatelskiej Prawa i Sprawiedliwości, przygotowujących propozycję zmian ustrojowych w Konstytucji Zielonopospolitej Polskiej w roku Nie możemy się obawiać podniesienia postulatu umożliwienia wjazdu samochodów do centrów miast i zmniejszenia opłat dla prywatnych właścicieli aut. Pamiętajmy o starszych ludziach, którzy nie wszyscy chcą jeździć tramwajami i rowerami i na rolkach, mogliby kupić niby te elektryczne pojazdy, ale mają prawo do spalinowych sentymentów, uszanujmy to! Wspomnijmy o rynku producentów płotów, siatek, grodzeń, bram i szlabanów, których dotknęły niebywałe represje odkąd wszystko ma być publiczne, dostępne i przyjazne każdemu. Jak ja nie cierpię tego słowa każdy... A co powiemy o tych, którzy potrafią zaprojektować schody bez podjazdów i ułatwień dla tych matek z wózkami i tych wszystkich inwalidów niepełnosprawnych...! wózkami bądź na wózkach wciąż trudno korzystać z komunikacji miejskiej, która w wielu przypadkach, szczególnie jeśli chodzi o tramwaje, jest kompletnie nieprzystosowana do ich potrzeb. Problem stanowi też Starówka, gdzie właściwie nie można wejść do żadnego sklepu ani galerii czy restauracji bez proszenia kogoś o pomoc, chodniki są wąskie i absurdalnie wysokie. Te bariery sprawiają, że, choć mieni się miastem nowoczesnym, nie jest miastem przyjaznym. A. G.: Co chciałabyś zmienić w mieście jako radna? J. K.: Korzystając z moich dotychczasowych doświadczeń działalności na rzecz matek, chciałabym sprawić, by stała się miastem przyjaznym dla wszystkich obywatelek i obywateli. Przyjęcie perspektywy miasta na ludzką skalę oznacza m.in. likwidowanie barier architektonicznych czy Agnieszka Grzybek prażanka prawie od urodzenia; tłumaczka i redaktorka, ekspertka od problematyki równego statusu kobiet i mężczyzn, działaczka organizacji pozarządowych (m.in. Porozumienie Kobiet 8 Marca i Kongres Kobiet). Członkini Rady Krajowej Zielonych Kandydatka do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 2. Okręg 6: Praga Północ/ Białołęka Wystarczy tylko niepełnosprawnych powiedzieć, nie popadajmy w patos... Gdzie są schody tradycyjne, tak osadzone w naszym dziedzictwie narodowym, schody dla zdrowych i sprawnych i szybkich i... Wściekłych! No, wściekłych! No! Nie ma. Wszędzie łagodne podjazdy i windy i ułatwienia! Chodzić się nie chce. I jeszcze te ławki wszędzie, i jeziorka, i te cholerne ścieżki rowerowe asfaltowane... Ja jeszcze pamiętam, jak stałem we własnym aucie w tych korkach, godzinami, słuchaliśmy powtórek wydania dźwiękowego programu Warto rozmawiać... I komu to przeszkadzało? A wielkie centra handlowe? Można było cały dzień sobie pobyć... I nawet jak nie kupowaliśmy, to patrzyliśmy... Byliśmy po prostu. Wracacie tramwajem czy trolejbusem? Ja rowerem... ułatwianie rodzicom łączenia pracy zawodowej z życiem rodzinnym poprzez inwestycje w przedszkola i żłobki. Ważne jest też wspieranie lokalnych społeczności. Plany zagospodarowania przestrzeni miejskiej powinny uwzględniać potrzeby mieszkańców. Na każdym osiedlu powinny być dostępne przedszkola, żłobki, szkoły, przychodnie czy punkty usługowe Dla lokalnych społeczności ważne są miejsca spotkań. Widzę tu rolę domów kultury, które mogą oferować zajęcia dla dzieci i młodzieży i ciekawe spotkania, warsztaty dla osób w różnym wieku. Jak dowodzi popularność Uniwersytetów Trzeciego Wieku czy różnorodnych płatnych kursów, ludzie w każdym wieku chcą dowiadywać się nowych rzeczy, chcą się spotykać i dyskutować z innymi ludźmi. Warto zapewnić im taką możliwość w ich miejscu zamieszkania. Chciałabym, by była miastem dostępnym dla wszystkich. Julia Kubisa socjolożka, obecnie kończy doktorat w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Warszawskim. Od wielu lat aktywnie działa na rzecz praw kobiet w Porozumieniu Kobiet 8 Marca, szczególnie interesuje się sytuacją matek w Polsce jest współzałożycielką Fundacji MaMa. Kandydatka do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 9. Okręg 9: Bemowo/ Ursus i Włochy Ja też, tylko po prawnuki jadę do przedszkola i po praprawnuki do żłobka. A wnuki co? Eeee, we władzach Globalnych są. Mają posiedzenie rządu na Madagaskarze... Daleko zaszli... Pomyśleć, że zaczynali od startowania do rady miasta z Pragi Północ i Bemowa... Daj spokój, kiedy to było... Kto to pamięta... Kto by pomyślał wtedy... No... Avanti Zielone i Zieloni!!!

3 3 Żeby żyć, trzeba mieszkać ciąg dalszy ze str. 1 Zdrowie w wielkim mieście ciąg dalszy ze str. 1 A więc na czynniki, które w olbrzymim stopniu decydują o naszym zdrowiu. Opublikowany niedawno Raport o stanie zdrowia mieszkańców Warszawy, dotyczący lat , pokazuje, w jaki sposób odzwierciedlone w tkance miasta społeczne nierówności przekładają się na stan zdrowia jego mieszkańców. W statystykach, które możemy wyczytać w tym przeszło 270-stronicowym dokumencie, powtarza się specyficzna prawidłowość. Problemy zdrowotne osiągają najwyższy poziom na Pradze Północ i na Woli, zaś najkorzystniejsza sytuacja jest w Wilanowie i na Ursynowie. Dzielnice te sytuują się na przeciwległych biegunach pod względem jakości życia. Warszawska stara Praga pozostaje symbolem bezradności kolejnych władz wobec istniejących tam nierówności społecznych, poprzemysłowa Wola z kolei jest dzielnicą, w której po dziś dzień nie ma zbyt wielu obszarów zielonych. Ursynów skorzystał na budowie linii metra: osiedlili się tam ludzie, tworzący zręby klasy średniej. Osoby, których nie stać na mieszkanie bliżej centrum, wybierają z kolei Białołękę. Odległość od centrum, kłopoty komunikacyjne i nadal niewielka oferta spędzania czasu wolnego towarzyszą wielu słabszym wskaźnikom zdrowotnym. W ten sposób segregacja zdrowotna nakłada się na podziały przestrzenne. Efekty bywają zatrważające. Na przykład różnica długości mebli, telewizora, pralki czy lodówki. Jest też podstawową gwarancją ochrony naszej prywatności. Stabilna sytuacja mieszkaniowa jest niezbędnym warunkiem korzystania z przysługujących nam praw i wolności. Dziś w Warszawie na 1000 mieszkańców przypada ok. 450 mieszkań, co zbliża nas do średniej europejskiej. Czy to znaczy, że rozwiązaliśmy problem bezdomności? Według dra Ryszarda Szarfenberga bezdomność to pewne kontinuum: od braku dachu nad głową, przez zamieszkanie w schronisku, mieszkaniu niepewnym (np. squaty, wynajmowanym na krótki okres), w warunkach trudnych do zniesienia (konflikty, przemoc domowa), aż do zamieszkiwania w warunkach uznanych za niezgodne z potrzebami z powodu np. zbyt wysokiej ceny najmu lub zbyt małej powierzchni. Nie każdy mieszkaniec Warszawy może realnie myśleć o zakupie własnego, spełniającego oczekiwania mieszkania. Większość z rożnych powodów nie może sobie na to pozwolić. Osoby nieposiadające własnego mieszkania najczęściej muszą korzystać z mieszkania wynajmowanego. Ponieważ władze Warszawy nie prowadzą sensownej polityki lokalowej, ceny wynajmu dyktowane są wyłącznie przez prywatnych właścicieli. Dlatego w Warszawie za wynajęcie mieszkania płaci się dwa, a nawet trzy razy drożej niż w Berlinie. W rezultacie osoby zarabiające miesięcznie ok. 3 tys. zł czyli blisko średnią krajową dwie trzecie dochodów wydają na koszty najmu. Inni zaś muszą szukać współlokatorów, żeby opłacić czynsz. Czy tak musi być? Koszt budowy 1 metra kwadratowego mieszkania wynosi od 3 do 3,3 tys. zł. Czyli koszt budowy 40-metrowego mieszkania to ok. 130 tys. zł. Tymczasem na rynku 40-metrowe mieszkania kosztują ok. 300 tys. zł. Łatwo sobie wyobrazić, że jeśli ktoś posiadający wystarczające środki inwestuje w zakup mieszkania, które następnie chce wynajmować, to w cenie najmu zawrze nie tylko koszt budowy (130 tys. zł), ale również marżę dewelopera (170 tys. zł) i przede wszystkim własny zysk. Łatwo również sobie wyobrazić, że gdyby samorząd posiadał mieszkania komunalne, mógłby je wynajmować za niższą cenę, pokrywającą koszt budowy i administrowania budynkiem. W jaki sposób miasto może zwiększyć pulę dostępnych mieszkań? Jednym ze sposobów jest przekazywanie ziemi deweloperom po cenach odpowiednio niższych, za co deweloperzy przekazywaliby np. 20% nowo wybudowanych mieszkań na tym terenie na własność samorządu. Innym sposobem jest oczywiście budowanie mieszkań przez samorząd we własnym zakresie samorząd bierze kredyt na budowę mieszkań, który następnie jest spłacany z czynszy płaconych przez najemców. Najem mieszkania komunalnego oznacza gwarancję bezpieczeństwa zamieszkiwania. W przypadku wynajmowania mieszkania od prywatnego właściciela może się zdarzyć, że właściciel wypowiada umowę najmu, bo np. chce sprzedać mieszkanie. Powinna obowiązywać również zasada, że najemca lokalu komunalnego płaci realny czynsz tak długo, jak długo jego dochody nie przekraczają średniej krajowej. Po jej przekroczeniu czynsz podnoszony jest do średniej stawki rynkowej. Podjęcie przez miasto odważnej polityki lokalowej i znaczące zwiększenie posiadanego za- życia między mieszkańcami Wilanowa i Pragi Północ wynosiła w latach aż 16,1 lat dla mężczyzn (odpowiednio 81,8 i 65,7) oraz 14,1 (90,3 i 76,2) lat dla kobiet. Wraz ze zmianą stosunków ekonomicznych, rozwojem usług i pracy umysłowej kosztem przemysłu i pracy fizycznej, szczególnego znaczenia nabiera problem w uzyskaniu równowagi między pracą a czasem wolnym. Miejsce chorób zawodowych coraz częściej zajmują zaburzenia równowagi mentalnej. W ostatnich latach w czołówce czynników, zmuszających do skorzystania z opieki lekarskiej znalazły się zaburzenia nerwicowe związane ze stresem. Zjawisko to jest szczególnie widoczne wśród osób młodych (do 18 roku życia) i po raz pierwszy korzystających z opieki ambulatoryjnej. Częściej dotyka ono kobiety niż mężczyzn. Na dodatek zarówno warszawianki, jak i warszawiacy częściej niż reszta kraju mają problemy z substancjami psychoaktywnymi. Wiąże się to m.in. z szybkim tempem życia i potrzebą odreagowania. Tak więc chociaż w stolicy można liczyć na lepszą jakość opieki zdrowotnej, nie gwarantuje to automatycznie lepszego zdrowia. Ciekawe są również badania samooceny stanu zdrowia przeprowadzone na reprezentatywnej grupie dzieci i młodzieży do 18 roku życia. Dziewczęta dużo częściej niż chłopcy deklarują subiektywnie odczuwane kłopoty zdrowotne (poza bólem pleców i trudnościami z zasypianiem, gdzie minimalnie gorzej czują się chłopcy). Wymowne różnice występują także w nawykach żywieniowych. Dla młodych kobiet większym problemem jest sobu mieszkań jest niezbędne. W kilkuletniej perspektywie mogłoby spowodować: powstanie nowej kategorii mieszkań tanich, ale wykonanych w dobrym standardzie mieszkań komunalnych z gwarantowanym bezpieczeństwem zamieszkania; ograniczenie przekonania, że bezpieczeństwo mieszkaniowe może być zapewnione wyłącznie przez posiadanie własnego mieszkania; obniżkę stawek czynszu oferowanych przez prywatnych właścicieli w sytuacji, w której nie dyktowaliby samodzielnie cen na rynku najmu nieruchomości. Warto jeszcze napisać parę słów o lokalach użytkowych. Dziś miasto wynajmuje je według zasady kto da więcej. W zderzeniu z wielką korporacją, siecią fast food czy bankiem bez szans jest galeria, kawiarnia, lokalny sklep z warzywami, szewc czy zegarmistrz. To wskutek takiej polityki nasze miasto dalekie jest od zbudowania swoistego, niepowtarzalnego klimatu i atmosfery godnej europejskiej stolicy, a wielu warszawiaków nie może sobie pozwolić na to, aby we własnym mieście wyjść ze znajomymi lub rodziną do restauracji na wspólny obiad. Miasto ma instrumenty, żeby zapewnić mieszkańcom lepsze życie. Dlaczego z nich zatem nie korzysta? Krystian Legierski prawnik, przedsiębiorca, mecenas kultury, współtwórca legendarnego klubu Le Madame. W radiu TOK.FM prowadzi audycje Lepiej późno niż wcale o tematyce LGBT. Autor projektu ustawy o związkach partnerskich i członek Grupy Inicjatywnej ds. Związków Partnerskich. Kandydat do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 1. Okręg 3: Mokotów brak regularności w jedzeniu śniadania (problem dla 36,6% badanych dziewcząt i 22,6% chłopców), podczas gdy u młodych mężczyzn jest to kwestia jedzenia niedostatecznej ilości warzyw i owoców (71,2% jada rzadziej niż codziennie warzywa, a 66,4% owoce, podczas gdy u dziewczyn wskaźniki te to odpowiednio 52,4 oraz 55,1%). W danych tych odzwierciedla się brak sensownego podejścia choćby do stołówek szkolnych, które mogłyby przecież wspierać bardziej zbilansowaną dietę i zdrowe nawyki żywieniowe. Artykuł ukazał się pierwotnie na lewicowym portalu wyborczym Rozgwiazda. Bartłomiej Kozek przewodniczący warszawskich Zielonych, koordynator ds. polityki społecznej i usług publicznych w partii. Zaangażowany m.in. w obronę Pola Mokotowskiego, twórca projektu Stołecznej Polityki Klimatycznej, uwag do programu ochrony środowiska Warszawy i mikrorewitalizacji Mokotowa. Publicysta internetowy autor bloga Zielona. Student wiedzy o kulturze na Uniwersytecie Warszawskim. Kandyduje do Rady Dzielnicy Mokotów Lista nr 1 miejsce 2. Okręg 1: Stary Mokotów Kinga Dunin Chciałabym, aby samorządowcy nie tylko obiecywali załatanie dziury w jezdni, ale też mieli jakąś wizję rozwoju. Znam miasta w Europie, gdzie rządzą Zieloni i wiem, że można taką wizję zrealizować. Poza tym po raz pierwszy mam szansę, że mój głos nie zmarnuje się i naprawdę będziemy mieli zielonych radnych. Kinga Dunin polska publicystka, pisarka, krytyk literacki, socjolog kultury, feministka. Maciej Kowalewski Głosuję na Krystiana Legierskiego i Zielonych 2004, bo razem z moją rodziną chcę żyć w nowoczesnym, tolerancyjnym, prawdziwie promującym kulturę mieście i wolnym, normalnym państwie. Maciej Kowalewski polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, scenarzysta, pisarz, dramaturg i reżyser Kazimiera Szczuka Głosuję na Zielonych, bo jestem feministką, a poza tym lubię kosztele, malinówki i papierówki, a nie perfumowane, syntetyczne wióry. Kazimiera Szczuka krytyczka literacka, feministka, dziennikarka. Michał Piróg prezenter, aktor amator, reporter Głosuję na Zielonych, bo dopisałem się do stałego rejestru wyborców i mogę oddać głos na Krystiana Legierskiego Michał Piróg polski tancerz, choreograf, Remigiusz Grzela Wybieram Zielonych, bo jako jedyni wybierają kulturę i wierzą, że jest inwestycją. Wybieram Zielonych, bo chcą oddać miasto mieszkańcom. Remigiusz Grzela polski prozaik, poeta, dramaturg, reżyser i publicysta

4 4 Zielona miasto dla ludzi bliżej ludzi Nowoczesność miast nie mierzy się już liczbą inwestycji, lecz ich jakością i wpływem na życie mieszkanek i mieszkańców. Atrakcyjne miasto, przyjazne do życia, budowane i rozwijane jest w sposób zrównoważony. Liczy się nie tylko dobrobyt gospodarczy, liczba miejsc pracy, ale także równowaga społeczna, aspekty środowiskowe, wymagania kulturalne i zdrowotne oraz skuteczność instytucji. Uważamy, że przyjęta przez Polskę w 2007 roku Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich powinna być podstawą strategii rozwoju miejskiego. Popieramy postulaty społecznych ruchów ekologicznych i organizacji statutowo zajmujących się ochroną przyrody. Ludzie mają prawo do wpływania na otaczającą ich rzeczywistość częściej niż raz na cztery lata. Demokracja nie ogranicza się do oddania głosu w wyborach to nieustanny proces kontroli nad tym, co się dzieje w naszym otoczeniu. W społeczeństwie informacyjnym nauka przez całe życie staje się koniecznością. Dzieciom od najmłodszych lat należy tworzyć jak najlepsze warunki kształcenia i rozwoju. Jednym z najważniejszych priorytetów polityki edukacyjnej powinno być upowszechnienie i podniesienie poziomu opieki przedszkolnej, a także upowszechnienie edukacji wolnej od ideologii i uprzedzeń. Myślenie o mieście zrównoważonym to również myślenie o zdrowiu jego mieszkanek i mieszkańców. Zanieczyszczone miasto generuje koszty zewnętrzne we wszystkich sferach jego oddziaływania: transportu, energetyki, zakładów produkcyjnych, usług komunalnych. Mieszkańcy źle zaplanowanych i zarządzanych miast częściej chorują, zwiększa się liczba alergików i chorób o podłożu genetycznym, co z kolei zwiększa nakłady na miejską służbę zdrowia i opiekę społeczną. Z programu miejskiego Zielonych Adam Ostolski: Najważniejsza rzecz, którą chce pan zrobić dla Warszawy (zmienić w Warszawie), to... Wojciech Olejniczak: Aby w Warszawie najważniejsi byli ludzie. Nie samochody, nie wielki biznes, nie przedstawiciele władzy państwowej czy kościelnej. Chcę, aby była miastem dla ludzi na wzór Berlina, Kopenhagi czy Paryża. Dla ludzi, którzy pracują, chyba najciężej w Polsce, ale i potrafią się bawić, również chyba najlepiej w Polsce. Chodzi o to, aby warszawiacy i warszawianki do pracy mogli dojeżdżać bez stresu, omijając korki, a jeśli sama praca pewną dawkę stresu zapewni, to żeby mieli możliwość odreagowania tego stresu po godzinach. Sam będę ciężko pracował dla Warszawy, ale po pracy będzie chillout. Kultura, mądra rozrywka, sport masowy tych sfer miasto nie może zaniedbywać. Jaka będzie pierwsza pana decyzja, jeśli zostanie pan prezydentem Warszawy? Doprowadzę do nowelizacji budżetu na rok W założeniach do budżetu Warszawy na przyszły rok zapisana jest podwyżka cen biletów komunikacji miejskiej. Nie ma na nią mojej zgody. Nowelizacja dotyczyć będzie także przesunięcia środków na trzy wielkie programy: refundację środków antykoncepcyjnych, refundację in vitro i budowę mieszkań komunalnych. Jaka jest najsłabsza strona rządów Hanny Gronkiewicz-Waltz? Wymienię dwie słabe strony. Pierwsza to oderwanie od życia przeciętnych warszawiaków i warszawianek. Pani prezydent zo- Bartłomiej Kozek: Ewo, przeczytałaś założenia do przyszłorocznego budżetu Warszawy. Jakie masz wrażenia po lekturze? Ewa Charkiewicz: Zadłużone miasto, zmniejszone dochody, ochrona wydatków na inwestycje kosztem ludzi o niskich i średnich dochodach oraz małego i średniego biznesu nic dobrego Budżet na przyszły rok zapowiada się na kryzysowy. W 2011 dochody Warszawy nadal mają się zmniejszać nawet do 1 mld do Zamiast na inwestycje społeczne i ekologiczne pieniądze pójdą głównie na pokrycie kosztów stałych, zobowiązań kontraktowych i kosztów obsługi długu. Nie rokuje to najlepiej zrównoważonemu rozwojowi miasta. Jakie są przyczyny tej dramatycznej sytuacji? Co to oznacza dla mieszkańców? Jako przyczynę obniżki dochodów miasta podaje się spowolniony rozwój gospodarczy. Widać tu jednak widzialną rękę neoliberalnego państwa. W ogólnokrajowym przeglądzie za rok 2009 firmy wypadły bardzo dobrze: zwiększyła się liczba firm, które wykazywały się zyskiem, zwiększyła się także produktywność, i to aż o 12,3%. Ale przychody z CIT spadły wskutek zmian w księgowaniu (tzw. relaksacje fiskalne), jakie rząd wprowadził w ubiegłym roku, aby wybranym firmom ułatwić rozwój w kontekście kryzysu finansowego. Także obniżka podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), uchwalona rok wcześniej głosami PiS i PO, szczególnie dotknęła Warszawę, bo tu mieszka znaczący odsetek zamożnych Polek i Polaków. Na dodatek znaczna część bardzo zamożnych podatników, głównie na menedżerskich kontraktach, płaci tylko 19% taki wybór dał im ustawodawca. Obniżki podatków PIT i CIT przyczyniły się do zmniejszenia dochodów miasta aż o 160 mln zł. Rodzi to presję na wyprzedaż zasobów miasta i szukanie innych źródeł dochodów, np. wzrost podatków od nieruchomości i przeobrażanie trwałej dzierżawy w prywatną własność. Jest to szczególnie niekorzystne dla nisko- i średniodochodowych gospodarstw domowych. W lepszym zarządzaniu miastem pomógłby raport o skutkach (korzyściach i ograniczeniach) dotychczasowych prywatyzacji. Ile dzielnice i miasto zyskiwały na sprzedaży czy wieczystej dzierżawie deweloperom? Na co poszły te środki? Taki raport powinien być gotowy na kolejną kadencję Rady Miasta. Ekipa Hanny Gronkiewicz-Waltz chwali się inwestycjami w miejską infrastrukturę. Rzadziej wspomina o ich drugiej, mniej przyjemnej stronie, jaką jest wzrost zadłużenia miasta, który z kolei tworzy warunki do cięć wydatków społecznych i ekologicznych. Mogłabyś nam powiedzieć coś więcej na ten temat? W dokumencie nie ma danych dotyczących kosztów obsługi długu zaciągniętego na realizację inwestycji. Zapowiadany jest wzrost absorpcji funduszy europejskich, co oznacza, że władze będą musiały dodatkowo zadłużyć się na przedpłacenie tych kosztów. Mimo mniejszych dochodów w planie budżetu utrzymano wydatki inwestycyjne o wysokości 2,1 mld zł. Prezentuje się to jako korzystne dla mieszkańców utrzymanie wydatków na place zabaw dla dzieci. Tymczasem realia są takie, że dzielnice deklarują cięcia wydatków na inwestycje społeczne: edukację, kulturę i sport inny niż stadion Legii Mówi to zresztą sam dokument: Działania efektywnościowe i racjonalizujące wydatki stała otoczona dworem, przemieszcza się po mieście limuzyną, zresztą zazwyczaj poza godzinami szczytu. Nie zna takiej Warszawy, jak każdy, kto do pracy wyjeżdża o godzinie siódmej rano, a po południu potyka się o krzywy chodnik na Świętokrzyskiej. Po drugie, pani prezydent po prostu nie realizuje obietnic wyborczych. Miało być 150 km ścieżek rowerowych. Jest 35 km. Miały być trzy mosty do końca 2010 roku. Jest jeden w budowie. O mostach Krasińskiego i Karowa słuch zaginął. Pytanie, czy tego losu nie podzieli Muzeum Sztuki Nowoczesnej? Jak ocenia pan porozumienie SLD z Zielonymi? Jednoznacznie pozytywnie. Program Zielonych w większości pokrywa się dzisiaj z programem współczesnej socjaldemokracji. W Niemczech koalicja rządowa SPD-Zieloni jest naturalna i z każdym dniem bliższa. W Polsce Zieloni są na innym etapie rozwoju swoich struktur. Zrzeszają jednak masę wartościowych osób o szerokich horyzontach intelektualnych i niekłamanej ideowości. nie inwestuje w rozwój społeczny o projekcie budżetu na rok 2011 z dr Ewą Charkiewicz rozmawia Bartłomiej Kozek bieżące będą kontynuowane w szczególności w obszarach, które generują wysokie koszty, a Miasto ma wpływ na ich kształtowanie. Wśród nich znajdują się: transport i komunikacja, oświata i edukacja, gospodarka mieszkaniowa, administracja (str. 7-8). Spowoduje to ograniczenie dostępu i wzrost cen usług komunalnych czy dotowanych przez miasto. Outsourcing to często ukryta forma prywatyzacji. Wiąże się z cięciem kosztów pracy: dokument zapowiada likwidację miejsc pracy personelu sprzątającego czy przygotowującego szkolne obiady, w większości kobiet. Miasto zapowiada też zmniejszenie liczby pracowników administracji publicznej, którymi są w większości kobiety. W przypadku wysokich urzędników czy samorządowców, czerpiących podwójne dodatkowe dochody z członkostwa w radach nadzorczych miejskich spółek, kosztów pracy się nie tnie. Czy te cięcia pozwolą zrównoważyć budżet? Presja na zwiększenie dochodów, np. przez podwyżki czynszów, doprowadzi do bankructwa małe firmy. Mały sklep, kobiecy biznes czy firma księgowa przegrają w konkurencji z supermarketem czy z dużą agencją prowadzącą rachunkowość. W 2008 w Warszawie mieszkało 56,6 tys. osób korzystających z pomocy socjalnej. Redukcja wydatków socjalnych, obniżanie kosztów pracy i ograniczanie rozwoju małej przedsiębiorczości ma negatywny wpływ i na jakość życia, i na PKB. A tym samym także na budżet miasta. Ewa Charkiewicz transdyscyplinarna badaczka naukowa, inicjatorka Think Tanku Feministycznego oraz Lewicowej Sieci Feministycznej Rozgwiazda. W latach 90. i koordynowała Grupę Doradczyń ds. Gender Banku Światowego. Pracowała na uczelniach w Holandii, USA i Indii. W latach 80. animatorka ruchu Wolę być, w 1986 zorganizowała pierwszą manifestację rowerową w Warszawie. Redaktorka (wraz z Anną Zachorowską-Mazurkiewicz) antologii tekstów z ekonomii feministycznej Gender i ekonomia opieki ( 2009).

5 5 może być seksi Krystian Legierski Z mieszkaniami jest problem z Anną Kalbarczyk-Perzanowską rozmawia Beata Nowak ma wszelkie zadatki, aby stać się stolicą kultury i sztuki Europy Środkowo-Wschodniej. Ale przede wszystkim potrzebuje pomóc sama sobie. W tym celu musi zmierzyć się z dwoma problemami. Po pierwsze konieczne jest stworzenie przestrzeni dla pracy i twórczości kulturalnej, artystycznej i rozrywkowej. Po drugie zaś zapewnienie mieszkań do wynajęcia za przyzwoity czynsz, co wzorem Berlina byłoby dla twórczych osób nie tylko z całej Polski, ale i zza granicy zachętą do osiedlania gastronomicznej. Ale przegrywa również konkurencję z innymi miastami o możliwość organizowania dużych koncertów czy widowisk teatralnych. Wykorzystywane do organizacji koncertów otwarte przestrzenie np. przy Agrykoli w naszych warunkach klimatycznych sprawdzają się jako tako jedynie w miesiącach letnich. Porządna hala widowiskowa przyniosłaby mieszkańcom więcej radości i bardziej podniosłaby prestiż miasta niż kolejne stadiony. Ważnym aspektem budowania odpowiedniego poziomu miejskiej tkanki kulturalnej, artystycznej i rozrywkowej jest odpowiednia polityka lokalowa. w Warszawie jest za mało galerii i przestrzeni wystawienniczych, brakuje małych specjalistycznych księgarń czy sklepów muzycznych. Nadal trudno znaleźć lokal nadający się na pra- Beata Nowak: Ratusz chwali się, że miasto oddaje do użytku nowe mieszkania... Anna Kalbarczyk-Perzanowska: Pani prezydent faktycznie szczyci się, że oddała mieszkania. Zapomina dodać, że 875 budynków w Warszawie zostało za jej kadencji zreprywatyzowanych. Dla wielu ludzi oznacza to utratę dachu nad głową. Są to najczęściej osoby starsze, schorowane, wiele z nich brało udział w odbudowie stolicy po wojnie. Za komuny przyznano im mieszkania w znacjonalizowanych budynkach, a obecnie są oddawani razem z budynkami. I co się z nimi dzieje? Miasto nie interesuje się ich losem. Nie pyta się ich o zdanie, nie są przygotowani na nagłą podwyżkę czynszu. Najczęściej nie stać ich na wzięcie kredytu mieszkaniowego, są za starzy lub za biedni. Zastanawiają się, czy zapłacić czynsz, czy kupić leki lub jedzenie. Często są przez nowych właścicieli eksmitowani do tzw. lokali zastępczych, czyli baraków, kotłowni itp. Do kotłowni? To brzmi jak historia z głębin XIX wieku... To się właśnie zdarzyło panu Karwowskiemu, który do października br. mieszkał w kawalerce przy ul. Oboźnej 7. Ma on 677 zł emerytury i choruje na cukrzycę. Miał być eksmitowany już rok temu do kotłowni, w której kilka miesięcy wcześniej zmarł inny eksmitowany lokator z tego budynku. Komornik okazał się wówczas życiowy i odstąpił od eksmisji do czasu zakończenia wytoczonej przez p. Karwowskiego sprawy o przyznanie lokalu socjalnego. Sprawa toczyła się, a p. Karwowski nawet nie dostawał zawiadomień o rozprawach. Także Ośrodek Pomocy Społecznej nic nie zrobił, aby zapewnić mu alternatywne lokum. I w końcu wylądował w tej kotłowni... W jaki sposób działa w Warszawie ruch lokatorski? Ruch lokatorski tworzy szereg organizacji, takich jak Warszawskie Stowarzyszenie Lokatorów, Komitet Obrony Lokatorów czy Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej. Najważniejsza jest codzienna pomoc ludziom zagrożonym eksmisją. Chodzi głównie o blokady eksmisji oraz bezpłatną pomoc prawną. Z porady prawnika można skorzystać w każdy wtorek od godz do 18.00, na ul. Górskiego 3/59. Czy podejmujecie działania o bardziej politycznym charakterze? Tak, bierzemy udział w sesjach Rady Miasta, żeby przypominać pani prezydent i radnym o mieszkańcach, których powinni reprezentować. Ruch lokatorski przygotował raport o polityce lokalowej miasta, wskazując szereg zaniedbań i nadużyć. Domagamy się ujawnienia listy budynków objętych postępowaniem reprywatyzacyjnym. Postulujemy również powołanie Lokatorskiego Okrągłego Stołu. Na czym miasto powinno się skupić, by poprawić sytuację lokatorów? Miasto powinno zadbać o dobro swoich mieszkańców. Nie wolno udawać, że problemu z mieszkaniami nie ma. Potrzebna jest współpraca miasta z ludźmi zagrożonymi eksmisją. A także z Ośrodkami Pomocy Społecznej, które mają możliwości, by pomagać ludziom, ale nie zawsze je wykorzystują. A przede wszystkim trzeba remontować i budować mieszkania komunalne na skalę odpowiadającą rzeczywistym potrzebom. Nie wolno skazywać lokatorów na życie w getcie. Anna Kalbarczyk -Perzanowska działaczka społeczna, zaangażowana w ruch lokatorski. Od 2009 roku działa w Warszawskim Stowarzyszeniu Lokatorów, współpracuje z Kancelarią Sprawiedliwości Społecznej, pomaga Stowarzyszeniu Żoliborskiemu. Kandydatka do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 6. Okręg 4: Wola kich jak Wilhelm Sasnal, Paweł Althamer, Monika Sosnowska, Piotr Uklański czy Artur Żmijewski. Ich prace można oglądać w muzeach i galeriach na całym świecie tylko nie w Warszawie. Wiele z osób zachwycających się i inspirujących ich sztuką może nie zdawać sobie sprawy, że pochodzą oni z Polski. To wynik zaniedbywania lub niedostrzegania prawdziwych skarbów, których władze miasta nie potrafią należycie wykorzystać. Powstające w Warszawie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, którego budowa ma się wkrótce rozpocząć, potrzebuje budżetu 10 mln zł rocznie, żeby móc na bieżąco tworzyć i uzupełniać własną kolekcję. Obecnie dysponuje budżetem 2 mln zł rocznie. Łatwo policzyć, że wydane na remont stadionu Legii blisko 500 mln zł mogłoby zapewnić Zielona miasto dla ludzi Zieloni będą prowadzić taką politykę przestrzenną, aby uciążliwe dojazdy do pracy przestały być codzienną koniecznością. Chcemy skończyć z bezładnym i nadmiernym lokowaniem miejsc pracy w śródmieściu i ich koncentracją w centrach biznesowych, do których rano nie sposób dojechać. Wiele rozwiniętych miast już dawno wycofało się z takiego modelu. Zieloni wspierają transport rowerowy: budowę nowych ścieżek i bezpłatnych strzeżonych parkingów rowerowych. Zintegrowany system dróg i ścieżek rowerowych, wydzielonych pasów na jezdni, śluz zabezpieczających bezpieczeństwo ruchu drogowego), kontrapasów i infrastruktury powinien stać się realną alternatywą dla codziennych dojazdów. Gwarantem realizacji tych rozwiązań będzie przywrócenie funkcji pełnomocnika ds. transportu rowerowego. Zieloni stawiają na zapobieganie wytwarzaniu odpadów, ich odzysk i recykling, tak by surowce krążyły w obiegu zamkniętym, a do ich składowania lub spalania przeznaczano niewielkie ilości, niemożliwe do zagospodarowania. Konieczna jest przede wszystkim zmiana prawa przekazująca odpady na własność gminie. się w stolicy i działania ku jej chwale. Potrzebujemy ściągnąć do Warszawy nowe wydarzenia artystyczne. Powinniśmy też lepiej wspierać zarówno materialnie, jak i wizerunkowo już istniejące festiwale, takie jak Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy czy Warszawskie Spotkania Teatralne. nie wykorzysta swojego potencjału, jeśli nie zbudujemy hali widowiskowo-konferencyjnej z prawdziwego zdarzenia, mogącej pomieścić jednorazowo kilkanaście tysięcy osób. Takich warunków nie spełnia wysłużona Sala Kongresowa w PKiN. Z powodu braku widowiskowej przestrzeni przepadają kolejne szanse na organizację wielkich międzynarodowych konferencji i kongresów, co hamuje rozwój np. branży hotelarskiej czy cownię artystyczną, szkołę tańca, małą klimatyczną restaurację, bar czy kawiarnię w cenie umożliwiającej artystom lub właścicielom prowadzenie działalności i przetrwanie. Wszystko za sprawą braku świadomej polityki lokalowej, która bardzo wyraźnie i mocno faworyzowałaby inicjatywy związane z kulturą, sztuką i rozrywką, nie wytrzymujące dziś morderczej konkurencji z finansową potęgą banków i międzynarodowych korporacji. Gruntownej zmiany wymaga przede wszystkim podejście miejskich urzędników do kultury, dziś traktowanej przez nich po macoszemu. Dlaczego nie inwestujemy miejskich pieniędzy np. w zakup i stałą prezentację kolekcji naszych najlepszych artystów, którzy zaliczani są do współczesnej światowej czołówki? Chodzi o twórców ta- funkcjonowanie Muzeum przez najbliższe 50 lat. Łatwo sobie też wyobrazić, jak wielu turystów nie przyjedzie do Warszawy, jeśli nie stworzymy powodów, dla których warto będzie nas odwiedzić. Oprócz kolekcji śmietanki polskich artystów współczesnych powinna również gościć co najmniej jeden duży festiwal muzyki elektronicznej. W naszym mieście tworzy muzykę elektroniczną wielu wyjątkowych ludzi, którzy pozbawieni instytucjonalnego wsparcia nieustannie przegrywają konkurencję z kolegami z Niemiec. Dobrze zorganizowany i przemyślany festiwal mógłby być impulsem pobudzającym offowy rynek muzyczny, który wedle mojej oceny ma w Warszawie wyjątkowy potencjał i mógłby spowodować większe zainteresowanie naszą stolicą. Dzisiejsze miasta rozrastają się, wchłaniając coraz więcej okolicznych, dotychczas niezurbanizowanych obszarów. Tereny będące miejscem rekreacji, wyjazdów na krótki odpoczynek stają się coraz częściej własnością deweloperów budujących kolejne osiedla z ogrodzoną, niedostępną dla dotychczasowych użytkowników strefą zieloną. Bliskie sąsiedztwo osiedli mieszkalnych sprawia, że tereny chronione upodabniają się do zwykłych miejskich terenów zielonych i tak też często są traktowane przez władze miasta. Z programu miejskiego Zielonych

6 6 Ruszaj się palancie! wrzeszczę, waląc w klakson, bo gość przede mną marudzi już dwie sekundy na zielonym świetle. Do 9.00 zostało 14 minut, a jestem dopiero przy Arkadii. Szef nie zna litości, ktoś zaraz zajmie mi miejsce do parkowania. Właśnie kupiłam swój pierwszy samochód, bo do szału doprowadzały mnie godziny spędzane w autobusach, na zimnych przystankach, targanie siat z supermarketu i codzienne 23 minuty marszu do szkoły po drugiej stronie osiedla. Na Jana Pawła korek po horyzont. Łapczywie patrzę na szerokie chodniki, zmieściłyby się z dwa dodatkowe pasy jezdni z każdej strony. A może nawet parkingi! Tak, parkingów powinno być w centrum więcej i to bezpłatnych. Przecież samochód to jest cywilizacja, zachód, postęp i w ogóle to, do czego dążymy. To miasto jest totalną wiochą, bo nigdzie nie można dojechać. Jest A ja dopiero dotaczam się do Ronda ONZ. Tak było 8 lat temu. To dużo czasu, by przemyśleć pewne rzeczy. Zresztą w korku przychodzi do głowy wiele refleksji. Kto tak planuje miasto, że praca jest w dzielnicy biurowej, a mieszkania na dalekich osiedlach? A rano i po południu tworzą się pomiędzy nimi gigantyczne korki? Kto decyduje, że po zakupy musimy jechać do supermarketu, bo mali sklepikarze przegrywają z bankami walkę o lokale? Dlaczego do szkoły nie dojeżdża żaden autobus, a do przedszkola trzeba wozić dzieci na drugi koniec miasta? Kto mi zabiera te trzy godziny dziennie, które spędzam na dojazdach, zamiast po prostu odpocząć? Nowoczesne miasta planują przestrzeń tak, żeby zmniejszać potrzeby komunikacyjne. Równomiernie rozkładają miejsca pracy, miesz- Ruszaj się, palancie! Hanna Gill-Piątek Skoro mowa o finansach. Tzw. ekspresowa obwodnica Warszawy, która rozjedzie warszawskie osiedla tranzytem, będzie kosztować ok. 17 mld zł*. Wystarczyłoby na dwie nowe linie metra. Albo kilkanaście szybkich tramwajów łączących Tarchomin i inne dzielnice ze śródmieściem, co skróciłoby czas dojazdu co najmniej o połowę. A może zafundowalibyśmy sobie kolej miejską z prawdziwego zdarzenia? Zamiast uprawiać slalom między tirami z Ursynowa na Wawer, moglibyśmy wszędzie szybko dojechać spod domu. Proszę nie krzyczeć. Ja wiem, że to są pieniądze z innego źródła. Tak sobie tylko marzę. Przyznaję, coś się w Warszawie ostatnio poprawiło. Mamy buspasy i zintegrowany system zarządzania ruchem. I nie w każdym tramwaju śmierdzi. Nadal jednak tracimy czas w korkach, ścieżek rowerowych jest za mało, a pieszy jest najgorzej traktowanym uczestnikiem ruchu. Musi biedak przemykać po wąskim paseczku, jaki pozostał z chodnika po zaparkowaniu aut. Na skrzyżowaniach to on musi pokonywać schody w przejściu podziemnym, bo nie jest godny przejść górą. Na pasach grozi mu opryskanie błotem przez pędzące auta. W metrze na peronie stacji Centrum ma do dyspozycji 16 miejsc, na których może a właściwie nie może usiąść. Stamtąd biegnie 800 m do peronu WKD, choć te dwa miejsca mógłby łączyć np. kryty ruchomy chodnik, taki jak na lotniskach. Mówię tu o zdrowym pieszym. Mama lub tata z wózkiem czy niepełnosprawny po prostu nie mają szans normalnie poruszać się po Warszawie. Wiem to wszystko nie tylko dzięki przemyśleniom w korkach. Zdecydowałam się na program zostawiania samochodu pod domem My tu mieszkamy Irena Kołodziej Od 25 lat mieszkam na Muranowie. To dzielnica z klimatem i niezwykłą historią. Kocham ją i chcę, aby się tu dobrze i ciekawie żyło. Latem zatrzymała mnie na podwórku sąsiadka, starsza pani. Jest samotna. Chciałaby czasem wyjść na powietrze, posiedzieć wśród zieleni, popatrzeć na ludzi, porozmawiać z sąsiadami. W okolicy są aż dwa parki: Krasińskich i Saski, ale dla kogoś, kto jak pani Jadzia ma problemy z chodzeniem, ten dystans jest nie do pokonania. Przed domem, pod drzewami, stały niegdyś dwie ławki. Kilka lat temu zieleń osiedlową ogrodzono płotkiem, a ławki usunięto. Skwer służy teraz wyłącznie do podziwiania. Doceniam dbałość miasta o estetykę osiedla, a jednak w samym założeniu tkwi błąd: grodzenie to wykluczenie ludzi ze wspólnej sąsiedzkiej przestrzeni. Tu nie ma dla nas miejsca. A przecież my tu mieszkamy! mówi z żalem pani Jadzia. Chodzi nie tylko o starszych. Jedyna rozrywka, dostępna dzisiaj dzieciom z mojego podwórka, to bieganie po dojazdowych uliczkach. Na trawnik wejść im nie wolno. A przecież rodzice nie zawsze mają czas, aby pójść z nimi do parku. Czy nie powinny móc bezpiecznie i ciekawie bawić się u siebie? A kiedy dzieci dorastają zaczynają okupować z piwem pozostałe jeszcze ławki, schodki i bramy. Ulubione miejsce to schody prowadzące do liceum u zbiegu Nowolipia i Karmelickiej. Można się na to oburzać. Ale młodzież ma naturalną potrzebę bycia razem, a w okolicy nie ma dla nich innej oferty. A przecież mamy znakomite tradycje! Kiedy za czasów złego socjalizmu planowano osiedle Muranów, przewidziano tu boiska do siatkówki, stoliki szachowe, stoły do ping-ponga, piaskownice. W Pałacu Działyńskich był dom kultury, a na terenie policji piękny plac zabaw dla dzieci. Dziś, w czasach dobrego kapitalizmu, pałac wynajmuje firma komputerowa, policyjny plac zabaw dawno zlikwidowano, a w miejscu boiska stoi hala sportowa. Tak, można do niej wejść, ale za pieniądze Stoły się rozpadły, piaskownice nie istnieją. Chcemy decydować o miejscu, w którym mieszkamy! Osiedlowa zieleń ma być dla ludzi. 2-3 ławki dla osób starszych i młodych matek, ogrodzona piaskownica dla dzieci taki powinien być podwórkowy standard. Potrzebne jest także w okolicy centrum dla seniorów, gdzie mogliby się spotkać, pograć w brydża czy szachy, ale też nauczyć obsługi internetu. A dla młodzieży placyk sportów miejskich, tak by mogła się wyszaleć, zamiast pić. Nie ma miejsca? Jeśli zechcemy, na pewno się znajdzie. Irena Kołodziej socjolożka, dziennikarka, tłumaczka. Przewodnicząca warszawskiego koła Zielonych 2004, przewodnicząca Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej na Muranowie. Zainteresowana głównie gospodarką odpadami, właściwym wykorzystaniem miejskiej przestrzeni oraz ograniczeniem bezdomności zwierząt. Kandyduje do Rady Dzielnicy Śródmieście Lista nr 1 miejsce 6. Okręg 5: Muranów, Stare Miasto Pełnomocnik niemocnik z Ingą Ygą Kostrzewą rozmawia Beata Nowak kania, handlu i wypoczynku. Promują e-pracę, którą każdy może wykonywać u siebie w domu. Nie pozwalają rozlewać się osiedlom, prowadząc odpowiednią politykę lokalową. Wspierają drobny handel. Inwestują w transport publiczny, aby metrem lub autobusem jechało się szybciej, wygodniej i taniej. W Wiedniu, Berlinie, Paryżu większość ludzi wybiera komunikację miejską. Zarówno w centrum, jak i w dzielnicach jest przyjemnie, da się oddychać i przejść chodnikiem. Wiele spraw można załatwić, korzystając z roweru. Ale można iść w drugą stronę. Sprostać rosnącym wymaganiom motoryzacyjnym! To akurat cytat ze studium zagospodarowania przestrzennego dla Łodzi. Na przykład w Los Angeles na każde 100 m 2 przestrzeni mieszkalnej, biurowej, handlowej czy pieszej przypada 120 m 2 dla samochodów: dróg, ekspresówek i parkingów. Czyli większość powierzchni miasta zajmuje infrastruktura transportowa. I nadal są korki! Roberta Gratz, dziennikarka zajmująca się zagadnieniami rozwoju miast, mówi o tym w wywiadzie dla Obywatela : Żadna nowa droga i żaden nowy parking nigdy nie uczyniły ruchu bardziej płynnym. Każda nowa lub poszerzona droga, każdy nowy parking generują nowy ruch, a nie tylko zmieniają istniejący. Jeśli zbudujemy w mieście sieć dróg ekspresowych, to ok. 20% więcej osób wybierze jazdę samochodem. Gdy budujemy metro i wzmacniamy transport publiczny odkorkowujemy miasto, zyskujemy czas, czyste powietrze i radość sąsiadów, którym spaliny i hałas nie zatruwają życia. i poruszania się po centrum transportem publicznym. Ale niewielu znam takich kamikaze. Głównie dlatego, że nadal tramwaj czy autobus nie stanowi dostatecznej konkurencji wobec samochodu. Zarówno pod względem komfortu, jak i czasu dojazdu. Czasem mam taką fantazję, że spotykam w autobusie kogoś z władz miasta. Może być pani prezydent. I że jest to zupełnie normalna sprawa, bo ona nie wstydzi się jeździć zbiorową komunikacją. Jeśli to kiedyś zobaczę, uwierzę, że nie jest już miastem transportowego obciachu. * Przeliczenie na podstawie estymacji GDDKiA: 20 km POW i S79 4 mld zł, szacunkowa długość całej środkownicy: 85 km. poludniowa-obwodnica-warszawy-zdofinansowaniem Hanna Gill-Piątek działaczka społeczna i polityczna, członkini Zarządu i Rady Krajowej partii Zieloni W latach liderka lokalnych stowarzyszeń warszawskich walczących o niewprowadzanie tras ekspresowych w gęsto zabudowane osiedla. Razem z mężem Tomaszem Piątkiem współzałożycielka Obywatelskiego Forum Dostępu do Książki (2010).. Kandydatka do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 6. Okręg 5: Żolibórz/ Bielany Niemal rok temu prezydent Warszawy powołała pełnomocnika ds. dyskryminacji, Karolinę Malczyk-Rokicińską. Jak oceniasz działania tego urzędu? To pierwsza taka funkcja w ratuszu miejskim w Polsce. Wiele osób zaangażowanych w działania równościowe miało nadzieję na poprawę sytuacji. Nic dziwnego, że do nowej pani pełnomocnik uderzyły media oraz rozdzwoniły się telefony. To dzwoniły różne organizacje pozarządowe. Liczyły na podjęcie współpracy i opracowanie programów służących poprawie sytuacji różnych grup dyskryminowanych. I jaka była odpowiedź? Pani pełnomocnik spotykała się z zainteresowanymi na spotkaniach indywidualnych i grupowych. Także z naszą organizacją, Lambdą. Było miło i ciepło. Ale nasz zapał został ostudzony. Dowiedzieliśmy się, że pełnomocnik nie ma własnego budżetu, zaplecza ani zespołu. Wszystkie działania mają być realizowane niejako przy okazji i finansowane z różnych innych budżetów miasta. Mimo wszystko pełnomocnik robiła wrażenie, że jest pełna zapału do pracy. Nadzieję budziły podkreślane przez nią wartości oraz chęć zwalczania dyskryminacji ze względu na religię, orientację seksualną czy światopogląd. Czy coś z tych nadziei się spełniło? Miasto dofinansowało druk książki Queer Warsaw anglojęzycznej wersji spacerownika po Warszawie stworzonego z perspektywy lesbijek i gejów. Była ona rozdawana podczas EuroPride. To jednak raczej wyjątek. Nie ma kompleksowego programu współpracy z licznymi mniejszościami, próby wsparcia i rozwiązania wielu problemów, z jakimi się borykają. Czy miasto poza tym jakoś wsparło Euro- Pride? Tu nas spotkało wielkie rozczarowanie. Pani pełnomocnik zapowiedziała, że ani ona, ani prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz nie pojawią się na paradzie, bo miasto nie popiera ideologicznych imprez. Pani prezydent nie może zaś jej zdaniem otwierać parady, gdyż inne organizacje, takie jak nacjonalistyczny ONR mogłyby się poczuć dyskryminowane. To brak wrażliwości czy celowa polityka? Narzucają się skojarzenia z analogicznym urzędem na poziomie krajowym. W przypadku pełnomocnika rządu ds. równego traktowania słyszymy te same wymówki: nie mam budżetu, nic nie mogę zrobić, nie mam ludzi Może to być przypadek, ale nie sposób wykluczyć, że Platforma Obywatelska celowo zwodzi obywatelki i obywateli. Może więc taki urząd jest w Warszawie niepotrzebny? Jest bardzo potrzebny, ale musi mieć własny budżet, przygotowany merytorycznie

7 7 Wspólnoty z drugiej ręki Agata Czarnacka Pasażer ma prawo do prywatności z Katarzyną Szymielewicz rozmawia Adam Ostolski Od stycznia mamy w Warszawie nowe karty miejskie. Fundacja Panoptykon, której jesteś założycielką, protestowała przeciw ich wprowadzeniu. Dlaczego? Chodzi o obowiązkową personalizację kart miejskich. Zmusza się nas do podawania ZTM danych osobowych (w tym PESEL), gromadzonych w bazie informacji o pasażerach. ZTM twierdzi, że przymusu nie ma. Faktycznie, można używać biletów krótkookresowych albo kupić miesięczny bilet na okaziciela na obydwie strefy, tyle że dwa razy drożej. Pasażerowie, którzy chcą swoje dane zachować dla siebie, nie powinni być dyskryminowani. Co prócz pcheł można dostać na pchlim targu? W zasadzie wszystko: sprzęty domowe, zabawki, książki, stare gazety, zdjęcia, aparaty fotograficzne i adaptery, buty, ubrania, spinki i grzebienie, maski, lupy i kapelusze. Przedmioty, które mogą mieć drugie życie, ale i całkiem jednorazowe: świeży sok z pomarańczy, zapiekanki, baloniki, pańską skórkę. Przychodzi się, mając jasny cel: tania lampa do postawienia przy łóżku albo widelczyki do ciasta, jakich się po prostu nie da dostać w zwykłym sklepie. Albo zwyczajnie rozejrzeć się, połazić. Atmosfera na pchlim targu trochę przypomina cmentarz we Wszystkich Świętych, a trochę zawody strzeleckie. Wiadomo, że są sektory dla koneserów, a w szerszych alejkach należy uważać na dzieci pałętające się pod nogami. Sprzedawca zaś może liczyć na zainteresowanie niepotrzebnymi mu już kawałkami jego życia. Nawet jeśli nie znajdą kupca, z pewnością sprowokują do rozmowy. Dla tych, którzy mieszkają na osiedlu z zamkniętymi śmietnikami, pchli targ to wygodny sposób na pozbycie się gabarytów bez wyrzutów sumienia. Osoby przyciśnięte potrzebą mogą tu legalnie i bez wstydu handlować, czym tylko się da. Dla innych to czasem jedyna droga, by tanio umeblować pierwsze samodzielne mieszkanie. Ambitniejsi mogą dzięki pchlim targom znaleźć rzeczy, jakich nie ma nikt inny. W Berlinie od wczesnej wiosny do późnej jesieni działają targi, do których ściągają klienci z całego miasta. Ludzie, klienci i sprzedający, są delikatni dla siebie nawzajem i dla przedmiotów. Jak nigdzie indziej, zdają sobie sprawę, że obcujemy z czyimś życiem. Dziwią się odmiennym gustom czy dawnej modzie, zachwycają się czymś, czego sami by nigdy nie wymyślili. W Berlinie początkujący rękodzielnicy mogą wystawiać swoje wyroby na sprzedaż, nie przejmując się kasami fiskalnymi. Wokół targowiska Na czym polega ta dyskryminacja? Prawo do prywatności traktowane jest jako luksus, za który trzeba zapłacić. A przecież żeby nas bezpiecznie przewieźć metrem czy autobusem, ZTM naprawdę nie musi wiedzieć, kim jesteśmy i jak się nazywamy! Żeby wiedzieć, ile osób i w jaki sposób korzysta z transportu miejskiego, wystarczy przypisać każdej karcie unikalny numer. Nie trzeba łączyć numeru karty z danymi osobowymi. Nie trzeba pozbawiać ludzi prawa do anonimowego poruszania się po mieście. Czy wasz protest przyniósł efekty? kwitnie życie. Kawiarnie, place zabaw i jadłodajnie są pełne, trudno znaleźć miejsce, żeby odpocząć czy napić się herbaty. Młodzi i starsi spotykają się ze znajomymi, wymieniają uśmiechy, obserwacje i poglądy. W Warszawie mamy dwa stałe targowiska Bazar na Kole i bazar na stadionie Olimpia. Do obu trudno dojechać, znajdują się z dala od centrum i funkcjonują wcześnie rano. Bazar na Kole to punkt zaopatrzeniowy właścicieli sklepów z antykami. Jeśli ktoś nie jest zapaleńcem, raczej nie powinien się nastawiać na to, że spotka znajomych. W centrum miasta można się natknąć na wystawkę starych książek na kocu albo przypadkowym parapecie. Kiedyś lokalny pchli targ działał na Ursynowie, wzdłuż ul. Płaskowickiej. Wystarczyło jednak parę tygodni deszczu i inicjatywę diabli wzięli. Targowisko znajdowało się na zaniedbanym trawniku, a trudno przecież rozkładać stoisko, brodząc w błocie. Podobny los spotyka poświęcone drugiemu obiegowi rzeczy kąty lokalnych bazarków. Likwidowane i przywracane do życia, nie przyciągają już ani klientów, ani wystawiających. A przecież pchli targ to łatwy i tani sposób na Po naszych publikacjach problemem zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Ten ostatni zabronił ZTM gromadzenia zdjęć pasażerów, ich adresów oraz informacji o konkretnych przejazdach. Bo i te informacje początkowo były przez ZTM zbierane! Po kilku miesiącach rozmów z radnymi różnych opcji udało się wprowadzić pod obrady Rady Miasta projekt zmiany uchwały o personalizacji. Chcieliśmy uznania praw osób, które chcą korzystać z transportu miejskiego na dotychczasowych zasadach. Jest to technicznie możliwe i nic miasta nie kosztuje. Walczyliśmy o jedno dodatkowe zdanie w uchwale. Projekt nie został nawet poddany pod głosowanie, bo pani prezydent zaopiniowała go negatywnie. Dlaczego się nie udało? Nikt z radnych PO, głównej siły przeciwnej pozostawieniu pasażerom możliwości wyboru, nie podał nam racjonalnego argumentu. stworzenie serca dzielnicy; miejsca integracji mieszkańców w różnym wieku i sytuacji majątkowej. Drugi obrót rzeczy powstrzymuje nieopanowaną konsumpcję, pozwala też zaoszczędzić na wywozie i recyklingu śmieci najtrudniejszych w utylizacji. Obrót używanymi książkami przedłuża ich życie i obniża koszt bycia czytelnikiem dziś w Polsce bardzo wysoki. Zdjęcia, stare pisma, pamiątki zamiast iść na śmietnik, znajdą nowe miejsce w pamięci. Czy nie prościej zorganizować pchli targ, niż z podobnym w gruncie rzeczy skutkiem budować kolejne muzeum za kilkaset milionów? Jeden z punktów programu Zielonych dotyczy drobnego handlu miejskiego w którym poczesne miejsce znaleźć powinny właśnie pchle targi. Agata Czarnacka filozofka, feministka, tłumaczka, doktorantka w Zakładzie Etyki Uniwersytetu Warszawskiego. Kandydatka do Rady Miasta- Lista nr 1 miejsce 7. Okręg 7: Targówek, Rembertów, Wawer, Wesoła Sądzę, że władze miasta potraktowały to jako przedsięwzięcie flagowe. Mimo opóźnień, chaosu, dezinformacji i niedostosowanych technologicznie automatów Ratusz nie umiał przyznać, że projekt wymaga poprawek. Fundacja Panoptykon działa na rzecz ochrony praw człowieka, w szczególności prawa do prywatności, wobec zagrożeń związanych z rozwojem społeczeństwa nadzorowanego. Więcej informacji: Katarzyna Szymielewicz prawniczka, współzałożycielka Fundacji Panopktykon, której misją jest ochrona podstawowych wolności wobec zagrożeń związanych z rozwojem współczesnych technik nadzoru nad społeczeństwem. Kandydat do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 9. Okręg 1: Śródmieście/ Ochota zespół, i więcej niezależności. Organizacje pozarządowe robią dziś bardzo wiele dla wspierania równości i wielokulturowości oraz walki z dyskryminacją. Ale dopiero lepsze zaplecze finansowe i koordynacja na poziomie miasta czyli to, co mógłby zapewnić sensowny pełnomocnik umożliwiłoby ambitniejsze działania, na miarę europejskiej stolicy w XXI wieku. Inga (Yga) Kostrzewa od 1997 roku działaczka LGBTQ, a także na rzecz praw człowieka, rzeczniczka Lambdy. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Zarządzania) i warszawskich Gender Studies. Członkini Grupy Inicjatywnej ds. Związków Partnerskich. Kandyduje do Rady Dzielnicy Mokotów Lista nr 1 miejsce 4. Komu wolno demonstrować? Tomasz Szypuła Władze miasta mają obowiązek zapewnienia każdemu możliwości skutecznego pokojowego wyrażania i demonstrowania własnych poglądów. To znaczy, że nawet gdy poglądy danej grupy są społecznie niepopularne, władze miasta muszą zapewnić jej ochronę i warunki do publicznego wyrażenia swoich poglądów. W epoce kaczyzmu Nie zawsze było to oczywiste. W czerwcu 2005 r. prezydent Warszawy Lech Kaczyński, powołując się na ochronę moralności publicznej, zakazał manifestacji lesbijek, gejów i ich przyjaciół Parady Równości. Lech Kaczyński uznał, że homoseksualiści samą swoją obecnością w przestrzeni publicznej mogą siać zgorszenie i obrażać uczucia religijne mieszkańców miasta. Dodatkowo powoływał się na zapisy prawa drogowego. Nie przeszkodziło mu to jednak zezwolić Młodzieży Wszechpolskiej na Marsz Normalności. W ten sposób pokazał, co jego zdaniem wyrażać publicznie można, a co nie. Na szczęście z opinią Lecha Kaczyńskiego nie zgodziły się tysiące warszawianek i warszawiaków, którzy zjawili się na zakazanej przez niego paradzie. Ich prawo do demonstracji potwierdziły sądy. W 2006 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy, na które prezydent stolicy powołał się, zabraniając demonstracji, są niezgodne z Konstytucją. Rok później Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał, że decyzja władz miasta była sprzeczna z trzema artykułami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Dzięki temu jest dziś dla wszystkich oczywiste, że Parady Równości są legalne. No pasaran! Czy legalne są też przemarsze neofaszystów z ONR i Młodzieży Wszechpolskiej organizowane 11 listopada? Jak na ironię, w odpowiedzi na protesty oburzonych warszawiaków organizatorzy propagującego nienawiść marszu powołują się na wolność zgromadzeń, wywalczoną przez organizatorów Parady Równości. Zaś prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz, zasłaniając się wyrokami sądów, nie reaguje na podnoszenie ręki w hitlerowskim pozdrowieniu. I to w mieście tak boleśnie dotkniętym przez faszyzm! Nie można stawiać równości między paradami równości a marszami neofaszystów. Pierwsze promują równouprawnienie, wolność osobistą i walkę z wykluczeniem, drugie są zaprzeczeniem tych wartości. Dlatego tak ważny jest udział w blokadzie marszu neofaszystów oraz protest przeciw bezczynności ratusza. Taki jest cel powołanej przez wiele organizacji pozarządowych Koalicji 11 Listopada. Każdy, kto chce wyrazić swój sprzeciw wobec faszyzmu, może się do niej przyłączyć. Gdy inne środki zawodzą, pozostaje nam obywatelskie nieposłuszeństwo. Wierzę, że takie działanie ma głęboki sens. Tomasz Szypuła mieszkaniec Saskiej Kępy. Studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim, absolwent Szkoły Liderów Organizacji Pozarządowych oraz Szkoły Praw Człowieka przy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Prezes Kampanii Przeciw Homofobii. Członek Grupy Inicjatywnej ds. Związków Partnerskich. Kandydat do Rady Miasta Lista nr 1 miejsce 11. Okręg 2: Praga Południe

8