Podrêcznik planowania

Transkrypt

1 Podrêcznik planowania Massiv-Holz-Mauer Drewniane elementy profilowane (PHE)

2 1 MHM Haudenschild: Saxer Holzbau Weiningen GmbH

3 Mark Twain Samuel Langhorne Clemens ( ) Nigdy nie mog³em zrozumieæ, dlaczego Niemcy, którzy maj¹ tyle lasów, upieraj¹ siê przy budowaniu domów z ceg³y. Ale ju teraz wiem, jakich iloœci pasów przeciwreumatycznych u ywa siê w tym kraju i widzê, e Niemcy musz¹ mieszkaæ w wilgotnych domach z ceg³y. Có by³oby inn¹ przyczyn¹ trapi¹cego ich reumatyzmu, bez którego te ich pasy przeciwreumatyczne by³yby absolutnie niepotrzebne? 2

4 3 Bild:MHM Familienhotel Weimar, Hamish John Appleby

5 Zawartoœæ 1. Produkcja -MHM -PHE 2. Technika -MHM -PHE 3. Obszary zastosowañ -MHM -PHE 4. Korzyœci 5. Konstrukcje 6. Izolacja dÿwiêkowa 7. Szczelnoœæ powietrzna 8. Ochrona przed wilgoci¹ 9. Izolacja cieplna 10. Przytulna atmosfera 11. Statyka 12. Monta -Instrukcja monta u 13. Przyk³ady konstrukcji 14. Instalacje 15. Adaptacja wnêtrz

6 1. Produkcja MHM W naszych okolicach (Allgäu) ekologiczna gospodarka leœna mo e pochwaliæ siê wielosetletni¹ tradycj¹. Drewno jako materia³ budowlany jest od niepamiêtnych czasów elementem wykorzystywanym w budownictwie. Obecnie pojawi³y siê nowe mo liwoœci wykorzystania drewna: œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer. Materia³ bazowy dla œcian w systemie Massiv-Holz-Mauer prezentuje siê wyj¹tkowo skromnie. Technicznie osuszone drewno bez u ycia impregnacji. Œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer produkowane s¹ przy u yciu specjalnie zaprojektowanej do tego celu instalacji, tak zwanej linii produkcyjnej MHM, w zak³adach ciesielskich, tartakach i innych zak³adach zajmuj¹cych siê obróbk¹ drewna. W trakcie produkcji ca³kowicie zrezygnowano z u ycia kleju. Dodatkowo praca zak³adów produkcyjnych jest stale nadzorowana przez akredytowane i niezale ne instytucje. Prace konstrukcyjne wykonywane s¹ przy pomocy najnowoczeœniejszego oprogramowania CAD 3D. Producent MHM produkuje œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer przy pomocy sterowanych numerycznie maszyn z zachowaniem maksymalnej dok³adnoœci na podstawie planów konstrukcyjnych przygotowanych przez architektów lub projektantów elementów drewnianych Tolerancje wynosz¹ tutaj nie wiêcej ni +/- 2 mm. Skosy, wyciêcia na drzwi i okna, kana³y instalacyjne itd. s¹ dok³adnie wycinane lub frezowane. Sterowana komputerowo produkcja (CAM) o wysokiej dok³adnoœci pasowania zgodnej z projektem CAD 3D u³atwia póÿniejszy monta elementów na placu budowy. Trzy kroki w procesie produkcji Proces produkcji podzielony jest na trzy czêœci. Rowkowanie i wyrównywanie surowych elementów, produkcja p³yt œciennych i tak zwane odwi¹zywanie konstrukcji ciesielskich, tzn. obróbka koñcowa p³yty œciennej a do najmniejszego gotowego do zamontowania elementu z zachowaniem milimetrowej dok³adnoœci. W pierwszym etapie produkcji w osuszonych deskach wykonywane s¹ rowki, które póÿniej w gotowej œcianie zapewni¹ stoj¹c¹ warstwê powietrzn¹ i tym samym lepsz¹ wartoœæ izolacyjn¹ ni w przypadku normalnego pe³nego drewna. Wszystkie deski maj¹ szerokoœæ od 140 do 260 mm i gruboœæ 24 mm. Dried, 23mm thick boards in varying widths with rebated joints are pressed together layer by layer, with the layers running cross-wise to each other, and joined with aluminium 15 board layers Rebated joint Due to the diagonally arranged connections (aluminium grooved pin), exceptionally high panel strength is achieved Grooves act as additional air cushion for reducing the thermal conductivity (ë) Aluminium groove pins 5

7 Produkcja elementów W drugim etapie roboczym urz¹dzenie Wandmaster (master œcienny) produkuje z profilowanych desek elementy surowej œciany o rozmiarach od 2m x 2m do 3,25 m x 6 m (lub 4,00 m x 6 m) i o gruboœciach od 11,5 cm do 34 cm œciskaj¹c deski warstwa po warstwie na krzy (wzd³u nie i poprzecznie) i ³¹cz¹c je ze sob¹ rowkowanymi ko³kami aluminiowymi. Ka de miejsce krzy owania siê desek ³¹czone jest ze sob¹ (diagonalnie) dwoma ko³kami z zachowaniem maksymalnie du ego odstêpu. Ten rodzaj po³¹czenia gwarantuje maksymaln¹ mo liw¹ stabilnoœæ. Odwi¹zywanie konstrukcji ciesielskich Po operacji œciskania modu³ surowej œciany przemieszczany jest maszynowo do portalowego centrum obróbkowego umieszczonego na linii produkcyjnej, gdzie jest on formatowany w trzecim etapie produkcji i wyposa any w niezbêdne otwory drzwiowe i okienne. Tutaj w sposób sterowany komputerowo frezowane s¹ tak e otwory przeznaczone dla pêtli do zawieszania, rowki i wyciêcia na ogrzewanie, elementy sanitarne i gniazdka wtykowe oraz przeprowadzane s¹ czynnoœci przygotowawcze do u³o enia instalacji. Uszczelnianie i dostawa Na yczenie klienta wszystkie strony czo³owe pokrywane s¹ tak zwan¹ zapraw¹ do drewna, która zabezpiecza elementy w trakcie transportu i monta u przed wod¹. Poza tym na³o ona zaprawa do drewna uszczelnia z³¹cza pomiêdzy poszczególnymi czêœciami œciany. Alternatywnie ten efekt mo na uzyskaæ równie przy u yciu specjalnych hermetycznych taœm uszczelniaj¹cych. 6

8 1. Produkcja elementów PHE Elementy PHE z kategorii elementów wykonanych ze sztaplowanych desek produkowane s¹ przy u yciu specjalnie opracowanej do tego celu instalacji, tak zwanej linii produkcyjnej PHE, w tartakach, zak³adach ciesielskich lub innych zak³adach zajmuj¹cych siê obróbk¹ drewna. Jako materia³u bazowego u ywa siê technicznie osuszonego drewna (1), które powinno spe³niaæ wymagania klasy wytrzyma³oœci C16 lub wy szej i które powinno byæ posortowane pod wzglêdem szerokoœci. Osuszone deski ³¹czone s¹ w pas bez koñca (3) przy u yciu zintegrowanej w linii produkcyjnej PHE stacji mikrowczepowej (2). W celu stworzenia równomiernej podwarstwy o delikatnej strukturze na jednej stronie pasa bez koñca wykonuje siê odpowiedni profil. Nastêpne ta niekoñcz¹ca siê deska skracana jest do ¹danej d³ugoœci elementu (4). Poszczególne deski uk³adane s¹ na sobie warstwowo, nastêpnie s¹ one œciskane i na koniec ³¹czone ze sobie przy u yciu rowkowanych ko³ków aluminiowych (5). Istnieje mo liwoœæ produkcji litych elementów o gruboœci od 7,5 cm do 25 cm i w zale noœci od warstw o szerokoœci do 1,20 m z dowolnymi d³ugoœciami pomiêdzy 4 m i 12 m. Dodatkowo istnieje mo liwoœæ jednoczesnej produkcji 2 elementów konstrukcyjnych o ró nych rozmiarach i d³ugoœciach. Bardzo wytrzyma³e elementy mog¹ w zale noœci od gruboœci osi¹gaæ du e zakresy rozpiêtoœci, a dziêki wyfrezowanym od do³u profilom stwarzaj¹ w pomieszczeniu doskona³¹ akustykê. Dodatkowe prace obróbkowe, jak np. przepusty stropowe, wyciêcia i otwory, mog¹ byæ wykonywane przy u yciu instalacji do odwi¹zywania konstrukcji ciesielskich, portalowych centrów obróbkowych lub przy pomocy rêcznego odwi¹zywania konstrukcji ciesielskich. Elementy PHE wykorzystuje siê jako lite elementy stropowe, elementy œcienne lub elementy dachowe. Dodatkowo uzupe³niaj¹ one system Massiv-Holz-Mauer o elementy dachowe i stropowe oraz umo liwiaj¹ wyprodukowanie kompletnego budynku mieszkalnego w stanie surowym w wykorzystaniem litej konstrukcji drewnianej. Bild: MHM Rottmüller Systemholz GmbH

9 2. Technika MHM Material: Wymiary: Deski z drzew iglastych, nieposortowane pod wzglêdem szerokoœci, technicznie osuszone 15% +/- 3% i o gruboœci 23 mm. Wysokoœæ: maks m/4.00 m Szerokoœæ: maks m Dostêpne gruboœci œciany: Œciana zewnêtrzna 34,0 cm 15 warstw Œciana zewnêtrzna 29,5 cm 13 warstw Œciana zewnêtrzna 25,0 cm 11 warstw Œciana zewnêtrzna 20,5 cm 9 warstw Œciana wewnêtrzna 16,0 cm 7 warstw Œciana wewnêtrzna 11,5 cm 5 warstw Budowa elementów: Wielowarstwowo krzy owane, œciskane i po³¹czone w p³ytê œcienn¹ przy u yciu rowkowanych ko³ków aluminiowych. Wszystkie zdefiniowane gruboœci œcian produkowane s¹ z nieparzystej iloœci warstw desek. Dlatego warstwa wewnêtrzna i warstwa zewnêtrzna s¹ zawsze ustawione pionowo wzglêdem siebie. Powierzchnie: Jednostronnie heblowana/równo rowkowana powierzchnia (powstaj¹ce w wyniku tej operacji pêcherzyki powietrzne optymalizuj¹ wartoœæ U) Po przeciwnej stronie efekt chropowatoœci typu Sägerau Zabezpieczenie Techniczne suszenie surowych desek przez min. 8 godzin w temperaturze 65 C drewna: zastêpuje chemiczne zabezpieczenie drewna Po³¹czenie: Stabilnoœæ kszta³tu: Gêstoœæ objêtoœciowa: Przewodnoœæ cieplna: Rowkowane ko³ki aluminiowe (zgodne z dopuszczeniem ETA-13/0801) Wspó³czynnik rozszerzalnoœci liniowej drewna wynosi 8,0 m * 10?6/ K, tym samym nie ma mo liwoœci pomiaru zmiany kszta³tu przy u yciu normalnie u ywanych na placach budów narzêdzi pomiarowych. ok. 480 kg/m³ ë = W/(m*K), (zgodnie z wynikiem pomiarów przeprowadzonych przez MFPA Leipzig GmbH) ë = 0.11 W/(m*K), (zgodnie z Ogólnym Dopuszczeniem Nadzoru Budowlanego) Izolacja cieplna: Wartoœæ U (izolacja z u yciem miêkkiego w³ókna drewna WLG 040) Izolacja 10 cm Izolacja 16 cm 34,0 cm = 0,17 W/m²K 34,0 cm = 0,14 W/m²K 29,5 cm = 0,19 W/m²K 29,5 cm = 0,15 W/m²K 25,0 cm = 0,20 W/m²K 25,0 cm = 0,16 W/m²K 20,5 cm = 0,22 W/m²K 20,5 cm = 0,17 W/m²K 8

10 2. Technika PHE Material: Deski z drzew iglastych, posortowane pod wzglêdem szerokoœci, technicznie osuszane 15% +/- 3% i o gruboœci 23 mm. Wymiary: Wysokoœæ elementu: 7.5 cm to 25 cm Szerokoœæ elementu (szerokoœæ wierzchnia): od 4.2 cm to 120 cm (w zale noœci od lameli) D³ugoœæ elementu: p³ynnie od 4 m do 12 m Budowa elementów: Deski z tarcicy bocznej ³¹czone s¹ ze sob¹ przy u yciu zintegrowanej w linii PHE stacji mikrowczepowej w pas bez koñca, a po jednej stronie (póÿniej spód) wykonywany jest profil. Nastêpne ta niekoñcz¹ca siê profilowana deska skracana jest do ¹danej d³ugoœci elementu. Poszczególne warstwy desek uk³adane s¹ na sobie warstwowo, nastêpnie s¹ one œciskane i na koniec ³¹czone ze sob¹ przy u yciu rowkowanych ko³ków aluminiowych. Zastosowanie: Dziêki mo liwoœci osi¹gania wiêkszych rozpiêtoœci nadaj¹ siê do stosowania w wielopiêtrowych budynkach, obiektach administracyjnych i przemys³owych lub w obiektach rolniczych. Innymi przyk³adami wykorzystania s¹ obiekty u ytecznoœci publicznej, jak np. hale sportowe, szko³y i przedszkola. Zabezpieczenie Techniczne suszenie drewna: surowych desek przez min. 8 godzin w temperaturze 65 C zastêpuje chemiczne zabezpieczenie drewna. Po³¹czenie: Rowkowane ko³ki aluminiowe (zgodne z dopuszczeniem ETA-13/0801) Pêcznienie i kurczenie: W przypadku zmiany wilgotnoœci drewna w zakresie +/- 1% drewniana lamela PHE kurczy siê lub pêcznieje w kierunku wzd³u nym (d³ugoœæ elementu) o 0,01%, a w kierunku promieniowym (szerokoœæ elementu) o 0,16%. Dziêki temu, e element PHE nie jest sklejony, ka da pojedyncza lamela mo e pracowaæ niezale nie od pozosta³ych elementów. To pozwala na zachowanie bardzo sta³ych szerokoœci elementów. Pomimo tego podczas monta u nale y pamiêtaæ o zapewnieniu wystarczaj¹cej iloœci powietrza monta owego oraz wystarczaj¹cej ochronie przed wilgoci¹ (deszcz). Gêstoœæ objêtoœciowa: o k. 480 kg/m³ przy wilgotnoœci drewna wynosz¹cej 12% Przewodnoœæ cieplna: ë = 0.13 W/(m*K) 9

11 Szczelnoœæ wiatrowa: Elementy PHE nie s¹ w stanie z powodu swojej konstrukcji zapewniæ wystarczaj¹cej szczelnoœci powietrznej i wiatrowej. W przypadku, kiedy elementy PHE przechodz¹ przez zewnêtrzn¹ pow³okê lub te s¹ u yte jako zewnêtrzna pow³oka, nale y podj¹æ uzupe³niaj¹ce dzia³ania maj¹ce na celu zapewnienie odpowiedniej szczelnoœci powietrznej i wiatrowej. Izolacja dÿwiêkowa: Czas pog³osu: Doskona³a izolacja dÿwiêkowa dziêki litej drewnianej konstrukcji. Dziêki dzia³aniom uzupe³niaj¹cym, w szczególnoœci w obszarze pod³ogi, istnieje mo liwoœæ uzyskiwania podwy szonych wartoœci t³umienia odg³osów kroków (patrz te rozdzia³ 6 Izolacja dÿwiêkowa). Elementy PHE redukuj¹ czas pog³osu dziêki zastosowaniu strukturowanej powierzchni i tym samym poprawiaj¹ akustykê pomieszczenia. Ochrona przeciwpo arowa:proponuje siê przeprowadzanie pomiaru elementów PHE na gor¹co. W celu poprawienia w³aœciwoœci przeciwpo arowych mo na stosowaæ konstrukcje podstropowe lub te obudowan¹ wersjê konstrukcji noœnej. 10

12 3. Obszary zastosowañ dla systemu MHM System Massiv-Holz-Mauer ma wszechstronne zastosowanie: - jako œciana zewnêtrzna budynku - jako œciana wewnêtrzna - jako œciana wspólna - jako œciana dzia³owa w mieszkaniach Bild: MHM Haudenschild AG Saxer Holzbau Weiningen GmbH Bild: Architekt Uwe Klose Muc. Bild: MHM Herrmann Masivholzbau W prywatnym budownictwie mieszkaniowym: - w domach jednorodzinnych i wielorodzinnych - w domach szeregowych - w budynkach wielopiêtrowych - w budownictwie mieszkaniowym W przypadku komunalnych projektów budowlanych: - przedszkola - szko³y - budynki administracyjne - obiekty z przeznaczeniem do odzysku surowców wtórnych W przypadku przemys³owych projektów budowlanych: - budynki zak³adowe - hale zak³adowe - budynki biurowe - hale magazynowe 11

13 3. Obszary zastosowañ Wysoka jakoœæ warstwy licowej od samego pocz¹tku - Dziêki jednostronnie frezowanemu i specjalnie ukszta³towanemu profilowi mo na, odpowiednio do jakoœci drewna (iloœæ sêków i przebarwienia), uzyskiwaæ doskona³¹ jakoœæ warstwy licowej! - Opatentowana metoda produkcji profilu zapobiega powstawaniu nieatrakcyjnych szczelin powstaj¹cych w wyniku kurczenia siê drewna. Wszechstronne zastosowanie jako element stropowy - Dziêki ró nym gruboœciom elementów PHE mo na realizowaæ zadania zwi¹zane z najró niejszymi rozpiêtoœciami. - Wszechstronne mo liwoœci zastosowañ: od domów jednorodzinnych, poprzez budynki biurowe i u ytkowe, a po hale produkcyjne i obiekty rolnicze. Praktyczne zastosowanie jako element œcienny - Jako wype³nienie szkieletu œciany w œcianie ramowej lub jako lity element konstrukcyjny - Jako œciana wewnêtrzna (widoczna z jednej strony) lub z izolacj¹ przeciwwilgociow¹ i izolacj¹ dÿwiêkow¹ jako œciana zewnêtrzna (wymagane dzia³ania uzupe³niaj¹ce maj¹ce na celu usztywnienie zgodnie z wymaganiami statycznymi) Jako element dachowy - Jako lita p³yta dachowa do dachów p³askich, dwuspadowych lub czterospadowych - Doskona³a izolacja dÿwiêkowa i letnia izolacja cieplna 12

14 13 4. Korzyœci

15 Drewno jako naturalny materia³ konstrukcyjny w swojej najczystszej formie! Czysta natura: Nasze œciany i stropy z litego drewna naœladuj¹ rodzime drzewa. S¹ one lite i nie potrzebuj¹ chemii lub kleju. Masywne bezpieczeñstwo: Œciana w systemie Massiv-Holz-Mauer zaklasyfikowana jest w klasie ochrony przeciwpo arowej REI 90. Œciana w systemie Massiv-Holz-Mauer oraz elementy PHE gwarantuj¹ zachowanie stabilnoœci kszta³tu przez d³ugi okres ich u ytkowania. Istotne wartoœci dot. magazynowania ciep³a i izolacji: Bilans energetyczny domów MHM nie tylko prezentuje siê wyj¹tkowo ekologicznie, lecz równie zapewnia szczególne korzyœci ekonomiczne. Zdrowy klimat w mieszkaniu: Dziêki wysuszonemu drewnu i rezygnacji z u ycia klejów i zapraw mo na natychmiast wyczuæ such¹ i przytuln¹ atmosferê panuj¹c¹ we wnêtrzu pomieszczeñ. Materia³ konstrukcyjny kompensuje wahania temperatur i w ten sposób reguluje klimat panuj¹cy we wnêtrzu. Indywidualny plan dla rzutu poziomego: Jakieœ oryginalne pomys³y dotycz¹ce planowego rzutu poziomego budynku? Nie ma problemu, poniewa system MHM jest elastyczny i dziêki niemu istnieje mo liwoœæ realizacji ka dego rodzaju rzutu poziomego. Nie ma koniecznoœci œcis³ego trzymania siê prostopad³ego uk³adu œcian. Szybka budowa: Dom w systemie MHM produkowany jest wstêpnie przez specjalistyczny zak³ad, a samo postawienie budynku trwa nie d³u ej ni 2-3 dni. W ten sposób skraca siê czas realizacji projektu oraz czasy przestoju dla dÿwigu i rusztowania. Szybciej mo na zamieszkaæ w swoim domu marzeñ i nie ma niepotrzebnego obci¹ ania zawartoœci portfela. Bild: MHM Ing.Büro Klaus Fuchs Da. Bilans energetyczny, który robi wra enie: Prosimy o podliczenie ca³kowitego bilansu energetycznego swojego budynku (energia z produkcj¹, transportem, postawieniem, zu yciem i rekuperacj¹). Okazuje siê e system MHM ma bardzo du ¹ przewagê nad wszystkim innymi materia³ami. Wspó³finansowany projekt budowlany: Szybka kalkulacja i atrakcyjne finansowanie banki i zak³ady ubezpieczeniowe chêtnie pomagaj¹ w obs³udze ekologicznych projektów oferuj¹c przy tym dobre warunki, poniewa wartoœæ budynku pod zastaw jest ponadprzeciêtnie wysoka. Cenna cyrkulacja: Elementy systemu MHM dostarczane s¹ z tartaku, z nich stawia siê dom, który póÿniej mo na przerobiæ na zrêbki. 14

16 5. Konstrukcje Œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer oraz elementy PHE znajduj¹ ró norodne zastosowanie. Architekci i projektanci zawsze stoj¹ przed zadaniem wybrania konstrukcji dopasowanej do yczeñ swoich inwestorów. Aby nieco u³atwiæ to zadanie w dalszej czêœci zaprezentowano kilka powszechnie stosowanych konstrukcji œcian i stropów. Uzyskane wartoœci dla pokazanych konstrukcji podane s¹ w dalszej czêœci. Z powodu ro nych sytuacji zwi¹zanych z budowanymi obiektami oraz licznych i ró nych mo liwoœci wykonania w tym przewodniku mo e zostaæ zaprezentowana tylko czêœæ mo liwych do zrealizowania rozwi¹zañ. Poniewa w wiêkszoœci przypadków inwestor yczy sobie tynkowanej elewacji, to w przyk³adach zaprezentowano rozwi¹zania z u yciem p³yt z podk³adem pod tynk oraz z u yciem tynku systemowego. Ale mo liwe s¹ równie wersje z drewnian¹ os³on¹, p³ytami elewacyjnymi, elewacj¹ klinkierow¹ lub innymi podwieszanymi systemami. Kilka przyk³adów na ten temat mo na znaleÿæ w szczegó³ach konstrukcyjnych w rozdziale 14. Poniewa przy planowaniu obiektu nie ma generalnego rozwi¹zania, to u ytkownik musi zawsze w odniesieniu do swojego projektu przestrzegaæ obowi¹zuj¹cych przepisów budowlanych i norm i w razie potrzeby musi opracowywaæ nowe szczegó³y. Dlatego firma Massiv-Holz-Mauer Entwicklungs GmbH nie ponosi odpowiedzialnoœci za przedstawione szczegó³owe opisy. 15

17 16

18 17

19 18

20 6. Izolacja dÿwiêkowa IZOLACJA D WIÊKOWA jest wa nym kryterium dla jakoœci pomieszczeñ mieszkalnych i roboczych w budynkach. Minimalne wymaganie dla budynków uregulowane s¹ w odpowiednich krajowych normach. Zasadniczo nale y dokonaæ osobnych uzgodnieñ dotycz¹cych tworzonej izolacji dÿwiêkowej pomiêdzy inwestorem i wykonawc¹. Dotyczy to tak e domów jednorodzinnych. W odniesieniu do izolacji dÿwiêkowej stropów zaleca siê d¹ yæ do spe³nienia podwy szonych wymagañ. Przy projektowaniu i realizacji projektu nale y oprócz bezpoœredniego przenoszenia dÿwiêku przez dany element konstrukcyjny uwzglêdniæ równie drogi przenoszenia dÿwiêku przez s¹siaduj¹ce elementy konstrukcyjne. Projektowanie i wykonanie czêœci konstrukcyjnych w obszarze po³¹czeñ i przepustów ma szczególne znaczenie, poniewa modernizacja niedoci¹gniêæ zwi¹zanych z izolacj¹ dÿwiêkow¹ jest najczêœciej pracoch³onnym i kosztownym procesem. Definicje dÿwiêku: DŸwiêk Mechaniczne drganie, które rozchodzi siê w elastycznych mediach w wyniku drgania cz¹steczek masy wokó³ ich pozycji spoczynkowej, przez co w medium powstaj¹ zagêszczenia i rozrzedzenia. DŸwiêk powietrzny DŸwiêk, który rozchodzi siê w powietrzu, np. muzyka z radia. DŸwiêk materia³owy DŸwiêk, który rozchodzi siê w sta³ych materia³ach, np. z wiertarki udarowej. Odg³os kroków DŸwiêk powstaj¹cy podczas chodzenia m.in. po stropach i schodach w formie dÿwiêku materia³owego i który czêœciowo przenika do s¹siednich pomieszczeñ w formie dÿwiêku powietrznego. Drogi przenoszenia dÿwiêku Df Fd Dd Df Dd Ff Airborne noise transmission Footstep transmission 19

21 Wartoœci obliczeniowe/pomiarowe s³u ¹ce do pokazania dzia³ania izolacji dÿwiêkowej w czêœciach konstrukcyjnych: WskaŸnik izolacji dÿwiêkowej R [db] WskaŸnik izolacji dÿwiêkowej dla oddzielaj¹cej czêœci konstrukcyjnej. DŸwiêk przenoszony jest wy³¹cznie przez oddzielaj¹c¹ czêœæ konstrukcyjn¹. Izolacja dÿwiêku powietrznego danej czêœci konstrukcyjnej jest tym lepsza, im wiêksza jest wartoœæ R. WskaŸnik izolacji dÿwiêkowej R' [db] WskaŸnik izolacji dÿwiêkowej analogiczny do wskaÿnika R, jednak w tym przypadku przenoszenie dÿwiêku zarówno przez oddzielaj¹c¹ czêœæ konstrukcyjn¹, jak i przez s¹siaduj¹ce czêœci konstrukcyjne. Wartoœæ obliczeniowa wyliczonego wskaÿnika izolacji dÿwiêkowej R'w, R [db] Wartoœæ obliczeniowa wyliczonego wskaÿnika izolacji dÿwiêkowej w zale noœci od masy odniesionej do powierzchni s¹siaduj¹cych czêœci konstrukcyjnych. Wartoœæ testowa wyliczonego wskaÿnika izolacji dÿwiêkowej R'w, P [db] Ten wskaÿnik obliczony zosta³ w laboratorium w warunkach idealnych. Przy przeliczaniu R'w'R na R'wP nale y uwzglêdniæ dla œcian i stropów naddatek o wartoœci 2 db. Wyliczony znormalizowany poziom odg³osów kroków L'n,w [db] Oznaczenie izolacji odg³osów kroków danej czêœci konstrukcyjnej. Przenoszenie dÿwiêku zarówno przez oddzielaj¹c¹ czêœæ konstrukcyjn¹, jak i przez s¹siaduj¹ce czêœci konstrukcyjne. Izolacja odg³osów kroków jest tym lepsza, im mniejsza jest wartoœæ L'n,w. Wyliczony wskaÿnik izolacji dÿwiêkowej R'w [db] Obliczanie zmierzonej krzywej wskaÿnika izolacji dÿwiêkowej danej czêœci konstrukcyjnej z u yciem krzywej oceniaj¹cej, która uwzglêdnia zakres czêstotliwoœci czu³oœci ludzkiego ucha. Wyliczona standardowa ró nica poziomu ciœnienia akustycznego DnT, w [db] Oznacza izolacjê dÿwiêku powietrznego pomiêdzy dwoma pomieszczeniami przy uwzglêdnieniu czasu pog³osu w pomieszczeniu odbiorczym oraz przy uwzglêdnieniu czasu pog³osu odniesienia zgodnie z ISO Pomieszczenie kontrolne do przeprowadzania pomiarów dÿwiêków na stropach 20

22 6. Izolacja dÿwiêkowa Aby uzyskaæ wymagane lub uzgodnione wartoœci izolacji dÿwiêkowej lub optymalnie je przekroczyæ, potrzebne jest przez ca³y czas staranne planowanie. Dotyczy to naturalnie równie œcian w systemie Massiv-Holz-Mauer oraz elementów PHE. Równie, je eli w przypadku domów jednorodzinnych jest niewiele obowi¹zuj¹cych wymagañ ze strony norm dla izolacji dÿwiêkowej, to zawsze nale y wybieraæ wersje z efektywn¹ izolacj¹ dÿwiêkow¹, poniewa wymagania prawne kieruj¹ siê tutaj nie tylko norm¹, lecz o wiele bardziej ogólnie przyjêtymi zasadami techniki (np. VDI 4100, DIN 4109 Karta 2). W przypadku planowania wiêkszych projektów, jak np. budynki wielorodzinne lub budynki u ytecznoœci publicznej, nale y pamiêtaæ zawsze o zagwarantowaniu odpowiedniej izolacji dÿwiêkowej. Czêsto zaleca siê w przypadku szczególnie wa nych czêœci konstrukcyjnych, jak np. œciany dzia³owe w mieszkaniach, konstrukcje dwupow³okowe. ¹dany efekt mo na z regu³y uzyskaæ poprzez zastosowanie najró niejszych dzia³añ. Szczególnie efektywnie i czêsto stosowane s¹ nastêpuj¹ce rozwi¹zania: - Przedœcianki przed œcianami lub stropami - Roz³¹czenie na z³¹czach elementów konstrukcyjnych - Obci¹ enia stropów - Elastyczne podpory dla stropów i œcian Poprawa dÿwiêku dziêki zastosowaniu specjalnych k¹towników mocuj¹cych oraz elastycznych podpór 21

23 Facing layers on walls and ceilings W zale noœci od u ytej konstrukcji œciennej i pod³ogowej wymagane jest zmniejszenie zjawiska przenoszenia dÿwiêku poprzez zastosowanie elastycznych podpór i specjalnych elementów mocuj¹cych. Tutaj jest to pokazane na przyk³adzie stropu dzia³owego, który u³o ony jest w œcianie dzia³owej mieszkania. No bearings required No facing layers on walls and ceilings Bearings required Facing layers on walls and ceilings, floor structure of ceiling reduces footstep transmission Strop mo na zupe³nie normalnie przykrêcaæ do œcian tylko w przypadku, kiedy konstrukcja wyposa ona jest w skuteczne pod k¹tem techniki izolacji dÿwiêkowej przedœcianki. W przypadku niezastosowania przedœcianek przenoszenie dÿwiêku nale y zredukowaæ w inny sposób. W tym przypadku do tego celu nadaj¹ siê elastyczne podpory w po³¹czeniu ze zoptymalizowanymi k¹townikami s³u ¹cymi do przykrêcenia górnych œcian. Dziêki zastosowaniu poprawionej konstrukcji pod³ogowej mo na, w szczególnoœci w przypadku widocznych stropów, uzyskaæ wymagan¹ izolacjê dÿwiêkow¹ i w zale noœci od konstrukcji œciany mo na zrezygnowaæ z dalszych dzia³añ zwi¹zanych z podparciem stropów i œcian. Bearing layer above recommended k Facing layers on walls and ceilings, floor structure of ceiling reduces footstep transmission Bearing layer above required 22

24 7. Szczelnoœæ powietrzna Szczelnoœæ powietrzna zewnêtrznej pow³oki odgrywa decyduj¹c¹ rolê dla skutecznoœci izolacji dÿwiêkowej budynku. W przypadku zbyt intensywnej wymiany powietrza zim¹ nastêpuje sta³a strata energii, a latem wnêtrze stale siê nagrzewa. Zgodnie z aktualnymi przepisami prawnymi wspó³czynnik wymiany powietrza dla domu z instalacj¹ wentylacyjn¹ musi wynosiæ n50, co odpowiada wymianie powietrza w ci¹gu godziny przy nadciœnieniu lub podciœnieniu o wartoœci 50 Pa rzêdu n50 = 1,5 1/h. W przypadku domu bez instalacji wentylacyjnej wymiana powietrza mo e trwaæ do maks. n50 = 3 1/h, poniewa tutaj brakuje dodatkowej wymiany powietrza realizowanej przez instalacjê i przez to przez pow³okê budynku mo e byæ doprowadzona do wnêtrza wiêksza iloœæ œwie ego powietrza. Œcianê w systemie Massiv-Holz-Mauer charakteryzuje wystarczaj¹ca wytrzyma³oœæ w jej powierzchni w odniesieniu do szczelnoœci powietrznej, dlatego z regu³y wymagane jest wy³¹cznie zabezpieczenie stron czo³owych œciany zapraw¹ do drewna, a z³¹cza œcienne elementów po obu stronach nale y tylko okleiæ. Wszystkie po³¹czenia z oknami, drzwiami, dachami, stropami, fundamentem i pozosta³ymi wyciêciami nale y wykonaæ w prawid³owy sposób i dopasowany do konstrukcji œciany. W przypadku szczególnie wysokich wymagañ w odniesieniu do szczelnoœci powietrznej, co ma miejsce w szczególnoœci w przypadku domów pasywnych lub niskoenergetycznych, œcianê w systemie Massiv-Holz-Mauer nale y uzupe³niæ o dodatkow¹ warstwê uszczelniaj¹c¹ (paraprzepuszczaln¹ i przeznaczon¹ do zewnêtrznej strony œciany). Propozycjê prawid³owej pozycji taœmy uszczelniaj¹cej mo na znaleÿæ w opisie szczegó³owych rozwi¹zañ w rozdziale 14. Zabezpieczenie stron czo³owych zapraw¹ do drewna Pomiar szczelnoœci powietrznej elementu MHM przeprowadzony w laboratorium Wy szej Szko³y Zawodowej w Kempten Decyduj¹cym czynnikiem dla uzyskania ¹danej szczelnoœci powietrznej jest prawid³owe planowanie i realizacja, w trakcie której we w³aœciwych miejscach przeprowadza siê dzia³ania zwi¹zane z uszczelnieniem budynku, a póÿniejsze prace nie spowoduj¹ uszkodzenia ju zamontowanych uszczelnieñ. Po postawieniu budynku w stanie surowym zaleca siê przeprowadzenie kontroli szczelnoœci powietrznej (Test Blower Door). W ten sposób mo na odpowiednio wczeœnie zlokalizowaæ i usun¹æ b³êdy lub uszkodzenia w warstwie nieprzepuszczaj¹cej powietrza. 23

25 8. Ochrona przed wilgoci¹ W zale noœci od temperatury powietrze mo e wch³aniaæ ró ne iloœci wody (wilgotnoœæ powietrza). Przy wysokiej temperaturze ch³onnoœæ jest wysoka, natomiast przy niskich temperaturach utrzymuje siê ona zawsze na ni szym poziomie. Nawet w przypadku bardzo szczelnych budynków przez elementy konstrukcyjne stale przenika niewielka iloœæ ciep³ego i wilgotnego powietrza. W efekcie gdzieœ we wnêtrzu elementu konstrukcyjnego wilgotnoœæ powietrza mo e przekraczaæ nawet wartoœæ 100%, co prowadzi do gromadzenia siê wody kondensacyjnej. Zadaniem ochrony przeciwwilgociowej jest dok³adnie zapobieganie tego rodzaju zjawiskom. Nale y równie podj¹æ odpowiednie dzia³ania pozwalaj¹ce na jak najszybsze odparowanie wody kondensacyjnej gromadz¹cej siê przy ekstremalnych ró nicach temperatur bez ryzyka uszkodzenia materia³u konstrukcyjnego budynku. Czêsto w takich przypadkach potrzebne jest zastosowanie izolacji przeciwwilgociowej pozwalaj¹cej na unikniêcie wnikania powietrza do œcian i tym samym do ich szybkiego sch³adzania. W przypadku œcian w systemie Massiv-Holz-Mauer jest to w normalnych warunkach mieszkaniowych niepotrzebne, poniewa samo lite drewno ma zdolnoœæ samodzielnego regulowania poziomu wilgoci. Przy pomocy normalnych metod obliczeniowych wg wykresu Glasera mo na ³atwo udowodniæ, e konstrukcja z u yciem œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer gwarantuje efektywn¹ ochronê przeciwwilgociow¹. Tutaj obliczenie dla przyk³adowej konstrukcji: Ochrona przeciwwilgociowa wg Glasera: 24

26 9. Izolacja cieplna Aby uzyskaæ wydajn¹ izolacjê ciepln¹, budynek musi byæ wykonany w taki sposób, aby zim¹ traci³ mo liwie jak najmniej energii i aby latem nie nagrzewa³ siê w nieprzyjemny sposób. Do tego potrzebne jest optymalne wspó³granie ró nych elementów konstrukcyjnych wchodz¹cych w sk³ad pow³oki budynku. Œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer oraz elementy PHE mog¹ tutaj jako elementy œcienne lub dachowe idealnie wykorzystywaæ zdolnoœci litego drewna. Z jednej strony nale y uzyskaæ wystarczaj¹co ma³¹ wartoœæ U, aby w ten sposób zapobiec uciekaniu ciep³a zim¹ i spe³niæ obowi¹zuj¹ce przepisy. Jednoczeœnie nale y pamiêtaæ o tym, e zewnêtrzna pow³oka budynku posiada wystarczaj¹co du ¹ zdolnoœæ magazynowania energii, dziêki której mo e przeciwdzia³aæ zbyt mocnemu nagrzewaniu siê wnêtrza w ciep³e letnie dni dziêki opóÿnionej reakcji na wahania temperatur. Dziêki zastosowaniu akumulacyjnych materia³ów konstrukcyjnych optymalizuje siê poziom zu ycia energii, poniewa mog¹ one poch³aniaæ równie promieniowanie cieplne nisko stoj¹cego zimowego s³oñca i uzyskan¹ przez to energi¹ przez d³ugi czas ogrzewaæ pomieszczenia. Mog¹ one równie zapobiegaæ stratom ciep³a wytwarzanego przez ogrzewanie. Do takiego wykorzystywania energii s³onecznej mo na wykorzystywaæ zarówno zewnêtrzne, jak i wewnêtrzne elementy konstrukcyjne. W tym przypadku drewno stanowi doskona³e medium, poniewa posiada ono bardzo dobry poziom ciep³a w³aœciwego. Dziêki temu elementy konstrukcyjne wykorzystuj¹ce œciany w systemie Massiv-Holz-Mauer oraz elementy PHE osi¹gaj¹, pomimo swoich dobrych zdolnoœci izolacyjnych, bardzo wysokie wartoœci magazynowania energii i mog¹ w du ym stopniu korzystaæ z energii s³onecznej. Te w³aœciwoœci gwarantuj¹ latem, e dziêki magazynowaniu nas³onecznienia zapobiega siê natychmiastowemu nagrzewaniu siê wnêtrz w s³oneczne dni. Raczej nale y liczyæ siê z nagrzewaniem pomieszczeñ opóÿnionym o kilka godzin. Elementy konstrukcyjne z elementami MHM i PHE odpowiedzialne s¹ za przesuniêcie fazowe przekraczaj¹ce 12 godzin. To oznacza, e zmagazynowana w ci¹gu dnia energia nagrzewa pomieszczenia dopiero noc¹, nawet przy du ych zewnêtrznych wahaniach temperatur, dziêki czemu tworzy siê sta³y klimat w pomieszczeniach. Wa ne: Niezale nie od struktury pozosta³ych elementów konstrukcyjnych potrzebne jest równie zawsze efektywne zacienianie powierzchni okiennych. 25