Nr 03 (55) marzec 2009 ISSN

Transkrypt

1 Nr 03 (55) marzec 2009 ISSN

2 Okładka: Pierwsze oznaki wiosny - fot. Piotr Simonides Oczami Leszka Ołdaka Opolskie Wiadomości Regionalne Miesięcznik samorządu województwa opolskiego. Redakcja: Opole, ul. Piastowska 14 (budynek Urzędu Marszałkowskiego), pokój 187, tel: Redaguje Zespół Prasowy w składzie: Jolanta Kawecka, kierownik zespołu, Maria Szylska, redaktor naczelny, Violetta Ruszczewska, Marta Malak. Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów. redakcja@umwo.opole.pl Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opole, ul. Piastowska 14. Skład: Studio 4 -Plus, Kępa, ul. Wróblińska 28

3 Co z tym kryzysem? Gospodarka światowa znalazła się w trudnej sytuacji, a jej skutki dotykają już Polski. W porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi, czy zachodnimi krajami Europy, Polska może odczuć mniejsze skutki światowej recesji, jednak na pewno ich nie uniknie. Wielu ekspertów, bankowców i ekonomistów zastanawia się, dlaczego do takiej sytuacji doszło i jakie mogą być jej rozmiary? Jednak biorąc pod uwagę fakt różnorodności gospodarczej każdego kraju nie można znaleźć jednego panaceum na szybkie wyjście z recesji. Dlatego też inne zadania w zakresie walki z kryzysem ma rząd, a inne spoczywają na samorządach. Ograniczanie wydatków poszczególnych ministerstw oraz niedopuszczenie do zwiększenia deficytu budżetowego to ważny element strategii rządowej, przy jednoczesnym przyspieszeniu alokacji funduszy unijnych przewidzianych do 2013 roku. Trzeba podkreślić, że Komisja Europejska pochwaliła administrację rządową za hamowanie rozmiarów deficytu budżetowego. Natomiast takie kraje jak Francja czy Wielka Brytania zostały ostrzeżone pod rygorem sankcji za nadmierne zwiększanie deficytu. Inne zadania w tej specyficznej sytuacji gospodarczej mają samorządy. To właśnie samorządy wszelkiego szczebla w ostatnich latach były kołem zamachowym rozwoju regionalnego i to właśnie samorządy inicjowały napływ inwestorów. Dlatego też w tym trudnym okresie to na barkach samorządów spoczywa intensywniejsze i efektywne wykorzystanie środków unijnych. Marszałek i zarząd województwa poczynili już kroki w kierunku przesunięcia naborów z lat późniejszych na rok Ponadto zarząd podjął się skorygowania kryteriów naborów tak, by prostszy i bardziej przejrzysty system ocen pozwolił szybciej realizować przewidywane projekty. Szereg inwestycji gminnych i powiatowych przy pomocy RPO zahamuje spadek liczby zleceń wśród przedsiębiorców budowlanych. Również inwestycje drogowe finansowane w naszym województwie ze środków własnych samorządów, ale również przy niemałym wsparciu zarządu województwa (RPO) i administracji rządowej ( Schetynówki ), to ważny element walki z kryzysem. Niewątpliwie poważnym następstwem spowolnienia gospodarczego jest powiększająca się liczba bezrobotnych. Rząd przeznaczył dodatkowe fundusze na aktywizację bezrobotnych, jak również przeprowadził nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu bezrobociu. Jednak realizacja tych założeń spoczywa głównie w rękach samorządu województwa i powiatów. Najbardziej efektywnym sposobem na trwałą aktywizację zawodową jest promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Z mocy znowelizowanej ustawy zostaną utworzone, pod auspicjami pup- ów, na poziomie każdej gminy, centra mające na celu wsparcie i ukierunkowanie osób chcących prowadzić własną firmę. Dziś w trudnych czasach gospodarczych należy zweryfikować rozdział środków z Funduszu Pracy i skierować je na bardziej efektywne formy wsparcia. Dotacje dla rozpoczynających działalność gospodarczą w wysokości 17 tys. to wsparcie pozwalające uruchomić firmę w sektorze usług, w którym mamy jako region ciągłe niedostatki. Również doposażenie miejsc pracy gwarantuje stałe zatrudnienie w danym przedsiębiorstwie przez okres kilku lat. Prawdą jest, że niektóre przedsiębiorstwa mają kłopoty z płynnością finansową, a to rodzi redukcję zatrudnienia. Ale pracujący tam ludzie nie mogą być pozostawieni sami sobie. Jednak mamy też inwestorów, którzy dzięki współpracy samorządów wszelkiego szczebla inwestują na terenie naszego województwa dając miejsca pracy. Bez różnicy czy zjawisko, jakie dotknęło cały świat nazwiemy kryzysem, czy spowolnieniem gospodarczym a także bez względu na to, czy będzie to trwało kilka, czy kilkanaście miesięcy, wszyscy decydujący w regionie jesteśmy odpowiedzialni za zmniejszenie jego skutków. Dlatego też samorządy na każdym szczeblu, nie bacząc na poglądy polityczne i ideologiczne, muszą wspólnym wysiłkiem dążyć do zwiększenia rozwoju gospodarczego przy jednoczesnym zapewnieniu opieki socjalnej mieszkańców naszego województwa. Bogusław Wierdak przewodniczący Sejmiku Województwa Opolskiego Patriotyzm lokalny potrzebny od zaraz Kryzys, recesja, spowolnienie gospodarki o interpretację tej sytuacji poprosiliśmy radnych wojewódzkich. Zbigniew Ziółko, przewodniczący Komisji Finansów i Mienia Województwa: Dziś widać, że nie można bez końca nakręcać konsumpcji na kredyt. W ostatnich latach przestali obliczać swoje możliwości finansowe zarówno kredytobiorcy, jak i kredytodawcy. Jeżeli los gospodarki świata ma zależeć od spekulantów i graczy giełdowych

4 oraz banków, które grają walutami poszczególnych państw, to cały świat powinien się zastanowić. Znakomity filozof, ekonomista i etyk ks. profesor Tadeusz Guz, podczas wizyty w Głubczycach jesienią zeszłego roku, powiedział, że prawdziwy kryzys miałby miejsce, gdyby ludzie przestali chodzić do pracy. Padają firmy, które grały niebezpiecznie, albo pracowały dla graczy. Polska i nasz region też odczuje to zjawisko, bo istnieje w ogólnoświatowym systemie eksportu i importu. Pamiętajmy jednak, że kraje naszego regionu będą miały duże fundusze na inwestycje z Unii Europejskiej. To na pewno będzie jednym z amortyzatorów, który pozwoli łagodniej pokonać tę wyboistą drogę. Grzegorz Zubek, radny województwa, dyrektor jednego z opolskich banków spółdzielczych: - Kryzys i recesja jest normalnym etapem ewolucji światowej gospodarki, jednak skala obecnego kryzysu, zarówno ekonomiczna, jak i jego zasięg geograficzny, jest naprawdę olbrzymia a efekt końcowy, nawet dla ekonomistów specjalizujących się w zaawansowanych analizach ekonomicznych, trudny do przewidzenia. To z czym obecnie się zmagamy i będziemy mieć największy problem, to brak żywej gotówki na rynku. Brak pieniądza spowodowany potężnym kryzysem zaufania w sektorze finansowym odbije się negatywnie na całej naszej gospodarce a zakończy, gdy to zaufanie zostanie odbudowane świadczy o tym fakt, że stosowane obecnie metody zwiększenia podaży pieniądza poprzez obniżenie stóp procentowych, które osiągnęły już rekordowo niski poziom w historii nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Możemy, jako samorządy, stymulować gospodarkę regionu odpowiednio kierując strumieniem dotacji unijnych i ułatwiając przedsiębiorcom ich wykorzystywanie oraz podejmując wszelkie działania, również jako obywatele naszego regionu, które opisać można najprościej hasłem lokalny patriotyzm. Jeżeli chcemy coś kupić, szukajmy - w miarę oczywiście możliwości i zachowując zdrowy rozsądek - produktów i usług wytworzonych jak najbliżej miejsca naszego zamieszkania. Mamy również - co uważam za najważniejsze - niepowtarzalną okazję, by wykorzystując klimat kryzysu sprzyjający zmianom, ograniczyć potężną biurokratyzację naszego kraju oraz przywrócić swobody gospodarcze tak chętnie i sukcesywnie ograniczane naszym obywatelom w kolejnych latach funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej, utworzonej po transformacji ustrojowej na początku lat 90-tych. Radni popierają kompleks energetyczny w Azotach Podczas sesji sejmiku województwa radni jednogłośnie uchwalili rezolucję popierającą inicjatywę kędzierzyńskich Azotów, które planują budowę pierwszego na świecie kompleksu produkującego energię elektryczną, ciepło i metanol w oparciu o technologię zgazowania węgla. Obecny w trakcie obrad członek zarządu ZAK, dr Robert Duszewski, wyjaśniał, iż jest szansa na finansowe wsparcie inwestycji (chodzi o kwotę od 700 do 1,1 mld euro) przez Unię Europejską, która chciałaby, by w Europie powstało 12 flagowych instalacji wychwytujących dwutlenek węgla. Polska, mająca największe złoża węgla, może liczyć na dofinansowanie dwóch projektów. O unijne fundusze ubiegają się jeszcze Zakłady Azotowe w Puławach i PGE Bełchatów. Kędzierzyńskie Azoty chcą swoje przedsięwzięcie zrealizować wspólnie z Południowym Koncernem Energetycznym. Zgazowanie węgla pozwoli zmniejszyć naszą zależność od dostaw gazu z Rosji. Polska zużywa go rocznie ok. 13 mld metrów sześciennych. Wytworzony w trakcie zgazowania dwutlenek węgla będzie częściowo wykorzystywany do produkcji metanolu, a jego reszta tłoczona rurociągami trafi do podziemnych składowisk. Metoda jest całkowicie bezpieczna dla środowiska i unikatowa w skali światowej. Sejmik odrzucił wniosek złożony przez radną Apolonię Klepacz, przewodniczącą klubu Lewica i Demokraci o skontrolowanie procedur podziału unijnych funduszy. Mimo iż wniosek poprali radni opozycji, przepadł on w głosowaniu stosunkiem 11 do 17. O planowanych oszczędnościach i działaniach zapobiegających skutkom kryzysu poinformował radnych wojewoda opolski, Ryszard Wilczyński. Zadeklarował, iż włączy się do sejmikowej dyskusji na ten temat. Planowana jest ona w trakcie sesji marcowej. Wojewoda poinformował, iż spotkał się z pełnomocnikiem programu Odra 2006, by omówić kwestie związane z budową wałów przeciwpowodziowych pomiędzy województwem dolnośląskim a opolskim. Mówił też o tworzonym opolskim systemie osłony przeciwpowodziowej, który powstaje wspólnie z czeskimi regionami ołomunieckim oraz morawsko-śląskim. Zapytany przez radnych o szansę na powiększenie liczby zespołów ratunkowych w Wołczynie, Lewinie Brzeskim i Kę- Ostatnie ustalenia przed sesją. Notował: Daniel Palimąka Biuro Sejmiku Województwa Opolskiego tel:

5 Radny Józef Śliwa pyta marszałka Józefa Sebestę o termin rozpoczęcia prac na obwodnicy Grodkowa. Rozmawiają (od lewej) Andrzej Kasiura, Hubert Czaja, Manfred Grabelus dzierzynie-koźlu, odpowiedział, że mimo argumentów, że jeden zespół obsługiwałby rejon autostrady, a drugi tereny peryferyjne, szanse na utworzenie w tych miejscach zespołów są małe. Opolskie zespoły ratunkowe wyjeżdżają na dobę średnio pięć razy, norma krajowa jest dwa razy większa, a unijna to dwadzieścia dobowych wyjazdów. Radni podjęli uchwałę o przekazaniu tys. złotych piętnastu samorządom (po 333 tys. złotych), które będą w tym roku budować boiska w ramach programu Moje boisko Orlik Są to Brzeg, Głuchołazy, Grodków, Kędzierzyn-Koźle, Kietrz, Krapkowice, Łambinowice, Olesno, Otmuchów, Ozimek, Pokój, Polska Cerekiew, Tułowice, Wołczyn i powiat opolski. Marszałek województwa opolskiego, Józef Sebesta, zapowiedział większą dyscyplinę w wykorzystaniu przyznanych pieniędzy. Samorządy, które otrzymały dofinansowanie, będą musiały wykazać, czy dysponują w budżecie odpowiednią kwotą pieniędzy, czy uregulowały kwestie właścicielskie związane z gruntem, dysponują dokumentacją, czy na czas rozstrzygnęły przetargi na wykonawstwo. Jeśli któryś z nich nie spełni wymogów, jego miejsce zajmie inny. Sejmik uchwalił też rozszerzenie działalności Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Powstaną cztery nowe poradnie hematologii i onkologii dziecięcej, medycyny nuklearnej, chorób metabolicznych, profilaktyki i promocji zdrowia. W trakcie sesji sejmiku radni (przy sprzeciwie opozycji) powołali radę Opolskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w składzie: Waltrauda Teresa Gozdek (przedstawiciel sejmiku), Edward Gondecki (przedstawiciel sejmiku), Antoni Jastrzembski (przedstawiciel wojewody), Szymon Ogłaza (przedstawiciel wojewody), Krzysztof Pieroń (przedstawiciel Konwentu Starostów), Stanisław Cabaj ((przedstawiciel Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego), Ewa Rurynkiewicz (przedstawiciel Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego), Jan Ostrowski (przedstawiciel Rady Działalności Pożytku Publicznego), Jerzy Paluch (przedstawiciel sztabu wojskowego, straży pożarnej i policji). Radni zapoznali się także z informacją o funkcjonowaniu biur zamiejscowych województwa opolskiego w Warszawie, Brukseli i Frankfurcie Hahn. Jak informował wicemarszałek Józef Kotyś, zmieniły się nieco zasady funkcjonowania biur w Warszawie i Brukseli. To pierwsze od stycznia tego roku zostało przeniesione do struktur Opolskiego Centrum Rozwoju Gospodarki. Biuro w Brukseli od listopada ubiegłego roku zmieniło nazwę na Biuro Inicjatyw Wspólnotowych - i zakres działania. Będzie większą aktywność wykazywać w projektach wspólnoto- 5

6 Radni Jerzy Czerwiński i Leszek Darowski nad stosem sesyjnych materiałów. Obok Bernard Ptaszyński, Paweł Cieplik i Herbert Czaja. 6 wych i zwiększy zatrudnienie do trzech osób. Radni wysłuchali też informacji Adama Różyckiego z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej na temat opolskich domów dziecka oraz eurosieroctwa. Jest to stosunkowo nowe zjawisko, które powstało w wyniku masowej emigracji rodziców do pracy za granicę. Na Opolszczyźnie liczbę eurosierot szacuje się na ok. 10 tysięcy. Największe natężenie zjawiska występuje w powiecie opolskim i nyskim. Zdaniem wychowawców można wśród dzieci zaobserwować negatywne skutki rozłąki z rodzicami. Są to najczęściej problemy emocjonalne, nieprzygotowanie do zajęć, tęsknota, opuszczanie lekcji, rozżalenie, zagubienie, a nawet depresja i problemy alkoholowe. Maria Szylska Zielone światło dla przesunięć w RPO Na ręce marszałka Józefa Sebesty wpłynęło już pismo z Komisji Europejskiej, w którym Komisja informuje, iż nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać zaplanowanego przez Zarząd Województwa nowego podziału pieniędzy w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego. Dzięki temu już wiadomo, że projekty z listy rezerwowej, które ubiegały się o dofinansowanie projektów dotyczących usług turystycznych i rekreacyjnych, mają szansę na ich uzyskanie. Przypomnijmy - dodatkowe pieniądze (4,2 mln euro czyli ok. 18 mln złotych) na obiekty rekreacyjno-turystyczne, pochodzić będą z przesunięcia funduszy z poddziałania wsparcie instytucji otoczenia biznesu. Ta kwota plus pozostawiona po pierwszym podziale rezerwa (596 tys. euro) dają w sumie 20 milionów złotych. Pieniędzy wystarczy więc na wsparcie dodatkowych 3-4 projektów, dla których zabrakło ich wcześniej. W kolejce oczekujących są wnioski o dofinansowanie z Kędzierzyna-Koźla, Olesna, Brzegu, Nysy i Lubszy. Przesunięcie pieniędzy stało się możliwe, gdy Uniwersytet Opolski, który miał otrzymać dotację na budowę centrum naukowo-biznesowego w Dąbrowie Niemodlińskiej, zrezygnował z tego przedsięwzięcia. O wstępnej zgodzie Komisji informował marszałek województwa opolskiego, Józef Sebesta podczas ostatniej sesji sejmiku. Wtedy była to informacja uzyskana po rozmowach w Komisji Europejskiej w Brukseli i spotkaniu członków Komitetu Monitorującego RPO. Dziś mamy już oficjalne potwierdzenie tego stanowiska Komisji. VR

7 W sprinterskim trybie Józef Matela, burmistrz Kietrza będzie reprezentował samorządy gminne w Regionalnym Komitecie Sterującym województwa opolskiego. Tak zadecydowali obecni na spotkaniu w Urzędzie Marszałkowskim opolscy wójtowie i burmistrzowie. Józef Matela zastąpi w RKS Adama Krupę, który objął mandat poselski. Uzupełnienie składu komitetu było konieczne, ponieważ wznawia on prace w związku z pozyskaniem przez nasz region dodatkowych funduszy pochodzących z Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Oprócz burmistrza Mateli stronę samorządową w RKS reprezentują: Dionizy Duszyński, Wojciech Jagiełłowicz, Grzegorz Kubat, Jan Leszek Wiącek, Marian Wojciechowski. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego przewidziany był na lata I choć ostatnie inwestycje zakończyły się w roku ubiegłym, to w wyniku różnic walutowych okazało się, że powstały oszczędności. Województwo opolskie, które jak wyjaśniał wicemarszałek Józef Kotyś należy do krajowej czołówki pod względem wykorzystania pieniędzy unijnych, otrzymało z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego dodatkowo tysiące złotych. Będzie można za nie dofinansować trzy priorytety: - rozbudowę i modernizację infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionów; - wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich; - rozwój lokalny. Najwięcej pieniędzy tys. złotych zostało przeznaczonych na priorytet pierwszy związany z konkurencyjnością regionów. Zarząd Województwa podjął decyzję, iż 6 mln złotych przeznaczy na infrastrukturę drogową, a 2,8 mln złotych na ochronę zdrowia. Dofinansowane zostaną Józef Matela, burmistrz Kietrza zakupy sprzętu medycznego oraz zadania drogowe (rondo w Zawadzkiem i przebudowa drogi w Pietraszowie). Na wzmocnienie zasobów ludzkich (priorytet II) przewidziana została kwota 818 tysięcy złotych (projekty realizowane przez WUP w Opolu), zaś na rozwój lokalny województwo opolskie otrzymało tys. złotych. Kwota ta pozwoli dofinansować projekty, które były wcześniej na liście rezerwowej, ale zabrakło na ich realizację pieniędzy. Są to: budowy kanalizacji sanitarnej w Steblowie i Lasocicach (gm. Łambinowice), rewaloryzacje parków w Kędzierzynie- Koźlu i Głubczycach, adaptacje zabytkowego spichlerza na salę gimnastyczną w Lewinie Brzeskim i strażnicy granicznej w Pokrzywnicy na szkolne schronisko oraz modernizacja ulicy Kościuszki w Brzegu. Józef Kotyś zachęcał wójtów i burmistrzów, by składali wnioski o dofinansowanie zadań. Warunek jest tylko jeden: ich realizacja i rozliczenie musi zostać sfinalizowana do końca czerwca tego roku. Obowiązuje więc tryb sprinterski. Marszałek województwa, Józef Sebesta, apelował natomiast do samorządowców o dużą sprawność w realizacji inwestycji współfinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego, bo pozwoli to regionowi ubiegać się o dodatkowe fundusze, które obiecało Ministerstwo Rozwoju Regionalnego najlepszym województwom. MS Opolscy wójtowie i burmistrzowie wybrali swego przedstawiciela do Komitetu Monitorującego ZPORR. 7

8 Pełnomocnik obiecał pomoc Na drogach będzie się działo 8 Jest szansa, że budowa opolskich zabezpieczeń przeciwpowodziowych zakończy się dwa lata szybciej, niż wynika to z wcześniejszych planów. Taka jest konkluzja spotkania trzech wojewodów regionów nadodrzańskich. Warunek, by przedsięwzięcie się powiodło jest jeden: muszą się znaleźć dodatkowe pieniądze na budowę obwałowań oprócz przewidzianych 4 mln złotych rocznie, jeszcze dodatkowe dwa. Do wykonania jak wynika z informacji Tadeusza Cygana, dyrektora Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu - pozostały 23 kilometry wałów, w tym Na spotkaniu w Opolu debatowano jak przyspieszyć budowę obwałowań odrzańskich. 14,5 km nadodrzańskich. Ten ostatni odcinek pozwoli spiąć obwałowania opolskie i katowickie. WZMiUW ma gotową dokumentację i zaawansowany proces wykupu gruntów. Problem w tym, iż większość funduszy na finansowanie budowy obwałowań ma pochodzić z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zaczną one wpływać w latach Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa Opolskiego, przekonywał, że program WZMiUW jest spójny i można go szybciej zrealizować, ale potrzeba dodatkowych pieniędzy. Podobne zdanie w tej kwestii prezentował gospodarz spotkania, wojewoda Ryszard Wilczyński. Dotąd budowa opolskich wałów finansowana była z trzech źródeł: Programu dla Odry 2006 oraz budżetów państwa i samorządu województwa. - Zrobię wszystko, by te dodatkowe dwa miliony zdobyć, bo dzięki temu zyskujemy bezcenne dwa lata, zamykamy projekt i spokojnie czekamy na budowę zbiornika w Raciborzu mówił Rafał Jurkowlaniec, pełnomocnik rządu do spraw Programu dla Odry. MS Pracowicie zapowiadają się najbliższe miesiące dla opolskich drogowców. Dzięki dotacjom pozyskanym z Unii Europejskiej oraz pieniądzom z budżetu województwa będzie można sfinansować modernizacje i przebudowy w kilkunastu różnych punktach regionu. - Województwo opolskie informuje Andrzej Kasiura, członek Zarządu Województwa - otrzymało dodatkowe 11,4 mln złotych z Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Z tej kwoty postanowiliśmy sześć milionów przeznaczyć na modernizacje i rozbudowy dróg. Na realizację czekają dwa zadania. Pierwsze, to przebudowa w okolicach Zawadzkiego skrzyżowania trzech dróg wojewódzkich: nr 463, 426 i 901. W jego miejscu wybudowane zostanie rondo. Druga inwestycja planowana jest w miejscowości Pietraszów na drodze Olesno -Dobrodzień - Zawadzkie Gliwice. Planujemy tam budowę kanalizacji deszczowej, chodnika oraz przebudowę nawierzchni drogi na odcinku biegnącym przez wieś. Zostały już ogłoszone przetargi na wykonawstwo robót. Prace zakończą się w pierwszym półroczu 2009 roku. Ruszają też roboty finansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego. I tak na drodze wojewódzkiej nr 463 Bierdzany Ozimek Zawadzkie, w pobliżu miejscowości Kolonowskie, planowane jest poszerzenie szosy, budowa poboczy, odnowienie przydrożnych rowów. Koszt tej inwestycji wyniesie 8 mln złotych. Zadanie będzie w 85 proc. współfinansowane z funduszy unijnych. Ogłoszony też został przetarg na przebudowę drogi nr 414 w miejscowości Górki (droga: Opole Prószków Biała). Planowana tam jest budowa chodnika, kanalizacji deszczowej oraz przebudowa jezdni. Wartość tej inwestycji, to około 5,5 mln złotych. Z kolei w miejscowości Przywory (droga wojewódzka nr 423) rozpocznie się I etap modernizacji odcinka pomiędzy rondem w Przyworach a Kątami. Oprócz przebudowy nawierzchni, planowana jest budowa kanalizacji deszczowej i ścieżki pieszo-rowerowej. Koszt tego pierwszego etapu, to kwota 4,5 mln złotych. W tym roku ruszają też tzw. projekty kluczowe finansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego. Przyspieszamy kolejne etapy zadań na drodze nr 426 Strzelce Opolskie Piotrówka oraz Strzelce Opolskie Kędzierzyn w miejscowości Zalesie. Planowane jest także rozpoczęcie modernizacji drogi Smolarnia Krobusz oraz obwodnicy Grodkowa. Z pieniędzy własnych budżetu województwa realizowane będą roboty (budowy chodnika i kanalizacji deszczowej, przebudowy nawierzchni) w miejscowościach: Rusocin (droga nr 406, gm.nysa), Wydrowice (droga 405 Niemodlin Tułowice), Chorula (droga nr 423 (Opole Kędzierzyn), Dąbrówka (droga nr 415 gm. Krapkowice), Włodary (droga nr 407, gm. Korfantów). Zaplanowane zostały przebudowy skrzyżowań w miejscowościach: Szczyty (gm. Baborów), Przeczów (gm. Namysłów) oraz w Ligocie Prószkowskiej. Natomiast roboty mostowe m. in. w Krępnej (gm. Zdzieszowice) i w Piątkowiczach (gm. Łambinowice).

9 - Tam gdzie zadania inwestycyjne miały gotowe dokumentacje i aktualne pozwolenia budowlane przyspieszyliśmy ich realizację mówi Andrzej Kasiura. Idzie nie tylko o poprawę bezpieczeństwa na drogach, ale także o to, by przeciwdziałać skutkom kryzysu gospodarczego. Inwestycje na drogach, to praca dla firm wykonawczych i większy popyt na materiały budowlane. W tym roku zadania drogowe pochłoną kwotę około 60 mln złotych. Maria Szylska 9

10 Szansa dla drewni Kościół św. Anny w Czarnowąsach 10 Opolszczyzna drewnianymi kościółkami stoi. Pod względem ich ilości jesteśmy drugim regionem w kraju. Ponieważ obszar województwa opolskiego nie pokrywa się z granicami Diecezji Opolskiej, 65 koścółków rozproszonych jest po archidiecezjach wrocławskiej i częstochowskiej, oraz diecezjach: gliwickiej, kaliskiej, opolskiej i katowickiej ewangelicko-augsburskiej. Kościół św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim Kościoły są najstarszymi zabytkami architektury drewnianej, a zarazem dowodem ogromnych umiejętności ciesielskich. Ta obfitość mogłaby cieszyć, gdyby nie fakt, że wiele z nich znajduje się w fatalnym stanie technicznym. Eksperci Muzeum Wsi Opolskiej, którzy przed kilkoma laty oceniali stan kościółków, odnotowali, że czterem z nich grozi katastrofa

11 anych kościółków Kościół św. Jadwigi w Bierdzanach Wnętrze kościoła w Bierdzanach Kościół pw. sw. Trójcy w Rożnowie gm. Byczyna Fot: Jerzy Stemplewski budowlana, a kwalifikuje się do pilnych prac konserwatorskich. W wielu brakuje instalacji alarmujących o zagrożeniach: pożarowym i antywłamaniowym. Szansą dla tych zabytków sakralnych mogą być fundusze pozyskiwane z krajowych programów operacyjnych, a także Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego. Ostatnio Zarząd Województwa ogłosił otwarty konkurs ofert na konserwacje, renowację i ochronę obiektów zabytkowych. Na zadania te przewidziana jest kwota tysięcy złotych (w tym 420 tys. złotych wyłącznie na ratowanie dziedzictwa kulturowego, jakim są drewniane kościółki). Oferty można zgłaszać do 3 kwietnia

12 Siódmy szynobus na trasie 12 umów podpisanych Nowy szynobus jeszcze pod dachem bydgoskiej PESA S.A Od poniedziałku, 9 marca, kolejowe trasy Opolszczyzny obsługuje nowy szynobus zakupiony przez samorząd województwa opolskiego w bydgoskiej PESA S.A. Pracownicy Urzędu Marszałkowskiego odebrali go na początku marca od producenta. Opolski szynobus zaprezentowany też został na ogólnopolskim seminarium w Ciechocinku poświęconym eksploatacji pojazdów szynowych. Wzięli w nim udział przedstawiciele PKP, a także samorządów wojewódzkich, które od stycznia tego roku przejęły przewozy regionalne. Najnowszy pojazd szynowy jest trzecim z pięciu finansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego. Będzie obsługiwał niezelektryfikowane trasy województwa, a więc Kędzierzyn-Koźle Nysa, Opole Kluczbork, Opole Nysa, Nysa Brzeg. Jednocześnie Zarząd Województwa Opolskiego potwierdził, iż jest zainteresowany przyspieszonym odbiorem dwóch ostatnich pojazdów. Będą one gotowe już we wrześniu tego roku, a nie w roku jak wstępnie planowano. Dyrekcja bydgoskiej PESA podkreślała, że województwo opolskie jest pierwszym w kraju regionem, który przeprowadził przetarg na zakup szynobusów z funduszy unijnych. Dzięki temu będą one tańsze o około milion złotych, niż te zakupione później przez inne urzędy marszałkowskie. PESA wiele zespołów niezbędnych do wyposażenia pojazdów kupuje poza granicami kraju i zwyżka kursu euro musiałaby się odbić na cenie. Dwuczłonowy spalinowy zespół trakcyjny jak brzmi oficjalna nazwa pojazdu kosztował 8,4 mln złotych. Pojazd ma 136 miejsc siedzących, ale może zabrać 300 pasażerów. Rozwija prędkość maksymalną 140 km na godzinę, jest klimatyzowany i dostosowany do przewozu niepełnosprawnych pasażerów. Andrzej Kasiura, członek Zarządu Województwa, podkreśla, że samorząd województwa, jako współudziałowiec przewozów regionalnych, jest zainteresowany, by koszty eksploatacji pojazdów były jak najniższe, a pasażerowie mieli zapewnione coraz lepsze warunki podróży. W opolskiej Villa Academica odbyło się uroczyste podpisanie umów z przedstawicielami samorządów gminnych i powiatowych, które otrzymały dofinansowanie do swoich projektów realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego. Marszałek Józef Sebesta i wicemarszałek Józef Kotyś, podpisali w imieniu Zarządu Województwa, umowy z 12 benificjentami. Wsparcie finansowe otrzymały m.in. cztery gminy (Opole, Kluczbork, Strzelce Opolskie i Namysłów) oraz Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna na projekty związane z usługami turystyczno-rekreacyjnymi. Za pieniądze z RPO prowadzone będą budowy centrum sportu przy ulicy Północnej w Opolu, centrum rekreacji wodnej i sportu w Strzelcach Opolskich, wojewódzkiego kampusu sportowo-rekreacyjnego Stobrawa w Kluczborku, namysłowskiego centrum turystyki i rekreacji. Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna w Opolu dostała fundusze na promocję zasobów turystycznych Opolszczyzny i utworzenie opolskiego centrum informacji turystycznej. W sumie na ten cel przeznaczono ponad 17,4 mln złotych. Pięć powiatów - prudnicki, nyski głubczycki, kędzierzyńsko-kozielski i strzelecki - otrzymało dofinansowanie na modernizację prowadzonych przez siebie placówek oświatowych w ramach działania Wsparcie regionalnej infrastruktury edukacyjnej. Zarząd Województwa przeznaczył na ten cel ponad 9,8 mln złotych. Wreszcie w ramach Infrastruktury wodno-ściekowej i gospodarki odpadami dofinansowanie - na kwotę 12,98 mln złotych - otrzymały gminy Kolonowskie oraz Dobrodzień na inwestycje związane z budową kanalizacji sanitarnej. Wręczając opolskim samorządowcom umowy, marszałek Józef Sebesta podkreślił wyjątkowy charakter dofinansowywanych zadań. Inwestycje związane z porządkowaniem gospodarki ściekowej wpłyną znacząco na poprawę jakości wód zlewni Małej Panwi i jezior turawskich, zaś dzięki modernizacjom placówek oświatowych powstanie atrakcyjna oferta kształcenia. Łączne dofinansowanie projektów wyniosło ponad 40 mln złotych, natomiast całkowita wartość podpisywanych umów ponad 86,5 mln złotych. Dokument podpisuje prezydent Opola, Ryszard Zembaczyński. 12

13 Ruszyła budowa poradni OCO Na początku marca w Opolskim Centrum Onkologii ruszyła budowa nowego pawilonu. Mieścić się w nim będą poradnie onkologiczne oraz tzw. dzienna chemioterapia dla pacjentów dochodzących na tego rodzaju zabiegi. Pawilon z poradniami powstanie w miejscu starej kotłowni i warsztatów. Najpierw więc trzeba te obiekty wyburzyć, a komin przylegający do kotłowni rozebrać cegła po cegle. Prace budowlane potrwają do końca roku. Nowe pomieszczenia udostępnione zostaną pacjentom najprawdopodobniej w pierwszym kwartale 2010 roku. Nowo budowany pawilon będzie parterowy, częściowo podpiwniczony, o powierzchni ponad 1000 metrów kwadratowych. Pierwszą część budynku zajmą poradnie przewidziane głównie dla pacjentów, którzy z onkologią mają do czynienia po raz pierwszy. Znajdzie się więc tu poradnia chorób piersi, pracownia mammograficzna pracownia USG i poradnia chirurgii onkologicznej oraz genetyki onkologicznej. W drugiej części budynku od strony ulicy Kośnego urządzony zostanie dzienny odcinek chemioterapii na dziesięć miejsc leżących i pięć siedzących (obecna chemioterapia ma pięć miejsc leżących i 3 siedzące) oraz gabinety konsultacyjne chemioterapii. Dzięki temu większa ilość pacjentów będzie leczona równocześnie. Mniejsze też będą kolejki do rejestracji nowe poradnie obsłuży dodatkowa rejestracja urządzona w przeszklonej rotundzie pawilonu. W obecnym budynku mieszczącym poradnie przyjmowani będą pacjenci będący w trakcie leczenia. Nadal działać będzie poradnia przyszpitalna chirurgii onkologicznej, ginekologii onkologicznej, onkologii ogólnej, onkohematologii i stomijna. - Obecnie do poradni i na leczenie zgłasza się dziennie nawet ponad 300 pacjentów. Rozdzielenie poradni nie tylko poprawi warunki oczekiwania na wizytę u specjalisty i na zabieg, ale ma też aspekt psychiczny. Chodzi o to, by pacjentów tzw. pierwszorazowych, którzy zjawiają się na onkologii w ramach badań profilaktycznych, czy po wstępną diagnozę, nie łączyć z tymi, którzy są w trakcie terapii mówi Wojciech Redelbach, dyrektor OCO. Wizualizacja nowego pawilonu - Arch. Jan Gajda Inwestycja kosztować będzie 5,1 mln złotych. Sfinansowana zostanie w równych proporcjach (po 46 proc.) przez budżet województwa opolskiego i Unię Europejską, pozostałe 8 proc., to udział własny OCO. Wykonawcą pawilonu jest opolska firma Rekonsbud, która kilka lat wcześniej budowała dla OCO zakład radioterapii. Współpraca powinna więc układać się dobrze. Maria Szylska Ambasador Irlandii na Opolszczyźnie Ambasador Irlandii spotkał się z gospodarzami regionu, wcześniej uczestniczył w otwarciu opolskiego Solarisa. Marszałek Józef Sebesta gościł 4 marca ambasadora Irlandii, doktora Declana O Donovana. Irlandzki gość w służbie dyplomatycznej pracuje od przeszło trzydziestu lat, ostatnio był ambasadorem w Japonii, a potem w Hiszpanii. W naszym kraju pełni służbę od 2005 roku. Ambasador O Donovan wcześniej uczestniczył w otwarciu Galerii Solaris na Placu Kopernika w Opolu, realizowanej przez irlandzką firmę developerską Coucal. Nie jest to jedyne miejsce na Opolszczyźnie, w którym ulokował się kapitał irlandzki. 70 proc. akcji Banku Zachodniego WBK jest w posiadaniu irlandzkiego Allied Irish Bank. Natomiast w pobliżu Ujazdu irlandzka spółka Ardagh Investments kupiła teren o powierzchni ponad 46 hektarów, gdzie planuje uruchomić obsługę transportu drogowego, hale magazynowe i produkcyjne, hotele. Marszałek Józef Sebesta przekonywał ambasadora, który przygotowuje tegoroczną wizytę studyjną irlandzkich biznesmenów na Górny Śląsk, by odwiedzili oni też Opolszczyznę. Sam ambasador podkreślał, że postrzega cały region śląski jako miejsce, gdzie powinny się lokować firmy innowacyjne. MS 13

14 14 Rodzice wyjechali za chlebem Zjawisko eurosieroctwa na Opolszczyźnie występuje od wielu lat. Wyjazdy zarobkowe do Niemiec i Holandii były popularne wśród rodzin zamieszkujących nasze województwo. Z chwilą otwarcia granic Unii Europejskiej zaczęli także wyjeżdżać ludzie, którzy wcześniej nie mieli szans, by legalnie pracować poza Polską. Zjawisko eurosieroctwa wystąpiło więc w szerszej skali mówi Adam Różycki, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Ośrodek przeprowadził badania monitorujące skalę eurosieroctwa i skutki migracji zarobkowych dla opolskich rodzin. Poddano nim dzieci z przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich. Na podstawie informacji uzyskanych z placówek oświatowych udało się określić, że około dzieci ma jedno lub dwoje rodziców pracujących zarobkowo za granicą. Największe natężenie eurosieroctwa występuje w powiecie opolskim ziemskim (1500 dzieci) oraz nyskim (1385 dzieci). Najmniej eurosierot odnotowano w powiatach głubczyckim (245), prudnickim (402) oraz namysłowskim (567). Częściej, bo w 91,4 proc., migruje jeden z rodziców. Pozostałe 8,6 proc. przypadków dotyczy sytuacji, gdy za granicą przebywają oboje rodzice. Z informacji uzyskanych z placówek oświatowych wynika, że wyjeżdżający rodzice najczęściej (93,5 proc.) powierzają opiekę nad dzieckiem bliskiej rodzinie, w dalszej kolejności pełnoletniemu rodzeństwu, sporadycznie osobom spoza rodziny. Im starsze dzieci, tym częściej zostają pod opieką rodzeństwa zarówno pełnoletniego, jak i niepełnoletniego, a także osób spoza rodziny. Jest także i inna prawidłowość związana z wiekiem dziecka im starsze, tym większe problemy wychowawcze. O ile w przedszkolach wychowawcy w 93 procent przypadków nie zaobserwowali negatywnych skutków, które miałyby związek z nieobecnością rodziców, to już w szkołach podstawowych ten odsetek wynosił 87,7 procent, w gimnazjach 81 procent, a w szkołach średnich 65 procent. Wymieniano problemy emocjonalne, wychowawcze, nieprzygotowanie do zajęć i obniżenie wyników w nauce, brak nadzoru i koncentracji, tęsknotę, brak dyscypliny, opuszczanie lekcji, absencję rodziców na zebraniach, nadużywanie alkoholu. ROPS analizował też odpowiedzi na pytania, których udzieliły osoby migrujące w celach zarobkowych. Okazało się, że 77 proc. wyjeżdżających, to mężczyźni. Podwójne obywatelstwo zarówno polskie, jak i niemieckie, posiadało 51 proc. Połowa z osób migrujących zarobkowo pracowała za granicą powyżej 3 lat. Prawie połowa ankietowanych, to osoby w przedziale wiekowym lat, nieco mniej (36 proc.) miało lat Trzy czwarte respondentów, to mieszkańcy wsi, 27 proc. mieszka w mieście liczącym do 50 tysięcy mieszkańców. Osoby migrujące posiadały najczęściej wykształcenie zawodowe (62 proc.), co czwarty badany deklarował wykształcenie średnie, zaledwie 4 proc. legitymowało się wykształceniem wyższym. Na pytanie o plany zawodowe i ewentualny powrót na stałe do kraju 32,5 proc. badanych odpowiedziało, że nie ma sprecyzowanych planów, 25 proc. zamierza wrócić do Polski w ciągu najbliższych lat, a 7,5 proc. ankietowanych chce pracować za granicą do czasu osiągnięcia wieku uprawniającego do otrzymania świadczeń emerytalnych. Osoby pracujące za granicą dość rzadko przyjeżdżają do domu. Najczęściej przyjazdy mają miejsce raz na dwa miesiące (28 proc.) lub raz w miesiącu (23 proc.). Co piąty ankietowany przyjeżdża do Polski raz na dwa tygodnie. Połowa respondentów przyznała, że powodem pracy za granicą jest możliwość uzyskania wyższych dochodów. 26 proc. jako przyczynę takiego stanu rzeczy wymienia brak pracy w kraju, 17 proc. zaakcentowało, że dzięki temu rodzinę stać na zaspokojenie wszystkich potrzeb. Pięć procent ankietowanych ceni lepszą organizację pracy, nielicznym odpowiadają dłuższe nieobecności w domu. Pytania dotyczyły także tego, jak dziecko reaguje na migrację rodzica. Zdaniem badanych w 57 proc. przypadków nie zmieniły się wzajemne relacje, jedna czwarta uznała jednak, że uległy one pogorszeniu, a 8 proc. żałuje, że nie ma wpływu na wychowanie swojego dziecka. Ankietowani zapytani, czy chcieliby, aby ich rodzina zamieszkała z nimi za granicą najczęściej udzielali (40 proc.) odpowiedzi odmownej, 31 proc. deklarowało chęć wspólnego zamieszkania, natomiast 29 proc. respondentów nie określiło się w tej sprawie. Oprac: szyl

15 Wsie z potencjałem Od początku 2009 roku samorząd województwa opolskiego realizuje projekt Listen to the voice of villages Wykorzystywanie potencjału terenów wiejskich, finansowany z funduszy Programu Operacyjnego dla Europy Środkowej w ramach Programu Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata Realizacja projektu planowana jest na 3 lata ( ) i obejmuje współpracę z partnerami z Niemiec (Powiat Forcheim), Austrii (Uniwersytet Zasobów Naturalnych i Nauk Stosowanych o Życiu w Wiedniu), Włoch (Prowincja Trento, Uniwersytet w Trento, Agencja Rozwoju Regionalnego- Lamoro w Mango), Czech (Park Krajobrazowy- Czeska Szwajcaria) i Słowenii (Centrum Rozwoju Miasta Litija). Idea projektu narodziła się z obserwacji prowadzonych w Europie przez Uniwersytet w Trento, dowodzących, że spora część terenów wiejskich mimo swoich zasobów naturalnych i kulturowych, pozostaje w pozycji marginalnej i jest obszarem szczególnej koncentracji problemów społecznych i gospodarczych. Aby wzmocnić konkurencyjność tych terenów za cel projektu przyjęto wypracowanie skutecznych rozwiązań polityki regionalnej oraz promocję ich walorów turystycznych na szczeblu krajowym i europejskim. Samorząd województwa opolskiego realizować będzie działania polegające na analizie potencjału turystycznego obszarów wybranych do projektu, wdrażaniu projektów pilotażowych z zakresu zrównoważonego rozwoju turystyki oraz rozpowszechnianiu dobrych praktyk i rozwiązań innowacyjnych w turystyce, które stosowane są już w regionach partnerskich projektu. Duża część działań poświęcona zostanie promocji obszarów. Ukażą się broszury informacyjne, opracowana będzie międzynarodowa strona internetowa, przedstawiciele regionów wezmą udział w targach turystycznych, odbędą się podróże studyjne dziennikarzy, mające na celu promocję wypoczynku i turystyki w partnerskich regionach. Powinno to zaowocować wzrostem liczby turystów. Od września 2010 do lutego 2011 planowane są również szkolenia związane z działalnością gospodarczą dla grup szczególnie zagrożonych bezrobociem (m.in. kobiety, młodzież). Istotnym elementem trwałej współpracy między partnerami projektu będzie stworzenie międzynarodowej sieci - w formie Stowarzyszenia Aktywnych Wsi (Vital Villages Association), w skład którego wejdą przedstawiciele obszarów objętych projektem. Cele stowarzyszenia to promowanie konkurencyjności terenów wiejskich na rzecz polepszenia ich kondycji gospodarczej oraz rozwijanie sieci partnerskiej w ramach stowarzyszenia. Anna Bereźnicka BIW Spływy kajakowe rzeką Mała Panew mogą stać się opolską atrakcją turystyczną, pod warunkiem, że zostaną dobrze wypromowane. 15

16 16 Pomysły bez granic Najciekawsze inicjatywy realizowane we współpracy z partnerami zagranicznymi przez samorządy i organizacje pozarządowe zostały nagrodzone w konkursie Partnerstwo bez granic. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego rozstrzygnięto ósmą już edycję tego konkursu. W tym roku zgłoszono do niej 32 inicjatywy, które pochodziły od samorządów powiatowych i gminnych, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych. Kapituła konkursu, której przewodniczył marszałek Józef Sebesta, brała pod uwagę m.in. pomysłowość, innowacyjność, rezultaty, liczbę parterów biorących udział w projekcie. W kategorii Samorządy Lokalne laureatami zostali: I nagroda: inicjatywa pt. II Międzynarodowy Plener Rzeźby w Marmurze Opole 2008, realizowana przez Urząd Miejski w Opolu; II nagroda: inicjatywa pt. II Dni Twierdzy Koźle, realizowana przez Urząd Miejski w Kędzierzynie-Koźlu; III nagroda: inicjatywa pt. I rocznica beatyfikacji Marii Luizy Merkert, realizowana przez Urząd Miejski w Nysie. Wyróżnienia: Inicjatywa pt. Środkowoeuropejskie ośrodki pielgrzymkowe, realizowana przez Urząd Miejski w Leśnicy; Inicjatywa pt. Wymiana młodzieży w ramach partnerstwa gmin, realizowana przez Urząd Gminy w Reńskiej Wsi; Inicjatywa pt. Spotkanie miast partnerskich, realizowana przez Urząd Miejski w Otmuchowie. W kategorii Instytucje publiczne nagrody otrzymali: I nagroda: inicjatywa pt. Cykl międzynarodowych imprez plenerowych realizowana przez Nyski Dom Kultury; II nagroda: inicjatywa pt. International Meeting, realizowana przez Politechnikę Opolską; III nagroda: inicjatywa pt. Polska Rosja co nas łączy, co nas dzieli sesja młodzieżowa, realizowana przez Publiczne LO nr II w Opolu Wyróżnienie: inicjatywa Erasmus Orientation Course realizowana przez Politechnikę Opolską. W kategorii Organizacje pozarządowe laureatami zostali: I nagroda: inicjatywa Strefa kreatywna region opolski, realizowana przez Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły Otwarte okno w Moszczance; II nagroda: inicjatywa Polska nasz kraj i dziadków, realizowana przez Fundację Piastun ; III nagrodę inicjatywa Międzynarodowy Turniej Piłki Prądowej Wasserball 2008, realizowana przez OSP w Przechodzie. Wyróżnienie otrzymały Dnie Kazachstanu na Opolszczyźnie, realizowane przez oddział wojewódzki Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód, Laureaci otrzymali nagrody pieniężne: za I miejsce 5000 zł, II miejsce 3000 zł, a za III miejsce 2000 złotych. Gratulując wyróżnionym marszałek województwa, Józef Sebesta, podkreślił coraz większą aktywność samorządów i organizacji publicznych w konkursie. Często inicjatyw o charakterze lokalnym rozsławiają region na arenie krajowej i międzynarodowej. Budowane są kontakty i przyjaźnie. A od dwóch lat kontakty i inicjatywy międzynarodowe odbywają się w Unii Europejskiej bez barier granicznych stwierdził marszałek Sebesta. Janusz Karpiński, naczelnik Biura Współpracy Międzynarodowej UM w Opolu, opowiadał o genezie ubiegłorocznego pleneru rzeźbiarskiego w Opolu (I miejsce w kategorii Samorządy lokalne ). Marmur, który stał się środkiem wyrazu dla artystów z całego świata, pochodził z włoskiego miasta Carrara, światowej stolicy w wydobyciu tego kamienia. Dzięki współpracy Opola i Carrary udało się nieodpłatnie pozyskać 50 ton marmuru, plener objęło patronatem UNESCO. Transport kamienia, jego pocięcie i dostarczenie na miejsce było sporym wyzwaniem logistycznym relacjonował Janusz Karpiński. Artyści pracowali w pobliżu amfiteatru, a Opolanie przez trzy tygodnie mogli śledzić postęp prac. Spośród szesnastu rzeźb, będących efektem pleneru, osiem znalazło swoje stałe miejsce. Marzena Kędra opowiadała z kolei o ciekawej inicjatywie podjętej przez szkołę podstawową w Moszczance. Szkoła wykorzystuje w procesie wychowawczym idee Celestyna Freineta, francuskiego pedagoga, który stawiał na otwartość i twórczą kreatywność uczniów. Placówki należące do ruchu freinetowskiego w 2008 roku zorganizowały spotkanie w Metepec w Meksyku. Zaprezentowano tam region opolski, odbył się wieczór kultur oraz prezentacja kuchni polskiej, na której uczono międzynarodowe grono lepienia pierogów. Druga część festiwalu kreatywności miała miejsce w Moszczance. Szkoła opracowała pierwszą w Polsce - wirtualną klasę oraz wydawnictwo popularyzowane wśród partnerów zagranicznych. Uczniowie doskonalą język angielski prowadząc korespondencję ze swymi rówieśnikami za granicą. Marzena Kędra zapytana na co szkoła wykorzysta pieniądze otrzymane w ramach nagrody, odpowiedziała, że najchętniej na zakup interaktywnej tablicy. Szyl Marzena Kędra ze szkoły w Moszczance odbiera nagrodę za zdobycie I miejsca w kategorii organizacje pozarządowe. Na zdjęciu w towarzystwie (od lewej) wicemarszałka Józefa Kotysia, marszałka Józefa Sebesty i burmistrza Prudnika, Franciszka Fejdycha.

17 Bezrobocie nadal rośnie Wojewódzki Urząd Pracy podał najnowsze dane dotyczące opolskiego rynku pracy. I tak na koniec lutego mieliśmy na Opolszczyźnie bezrobotnych. Stopa bezrobocia zwiększyła się od stycznia o 0,6 punktu procentowego i wyniosła 11,7 procent. Województwo opolskie zajmowało ósme miejsce w kraju (stopa bezrobocia dla kraju 10,5 proc.). Najmniej bezrobotnych przybyło w powiecie krapkowickim (50 osób), najwięcej w nyskim (451 osób). Dysproporcje pomiędzy poszczególnymi powiatami są kilkunastoprocentowe. W najlepszej sytuacji w lutym znalazło się Opole. Tu stopa bezrobocia wynosiła 5,3 procent. Na drugim biegunie znajduje się powiat brzeski ze stopą wynoszącą 19,5 procent. Blisko połowa bezrobotnych w naszym województwie, to osoby zamieszkujące tereny wiejskie. Ciągle też niekorzystna jest sytuacja kobiet. Stanowią one 55,2 proc. ogółu bezrobotnych, a grupie długotrwale bezrobotnych ich udział wynosi 63,3 proc.. W lutym dziewięć zakładów pracy zgłosiło zamiar zwolnienia 216 pracowników. Równocześnie w lutym do powiatowych urzędów pracy wpłynęło propozycji zatrudnienia tj. o 118 więcej niż w styczniu 2009 roku. Najwięcej ofert (681) zgłoszono w Opolu. Wykres: Stopa bezrobocia od 2008 do lutego Kroszonki po raz siedemnasty W Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu-Bierkowicach odbył się doroczny konkurs plastyki obrzędowej Kroszonki Opolskie. Wzięło w nim udział blisko dziewięćdziesiąt twórczyń. Choć Muzeum i Stowarzyszenie Twórców Ludowych są organizatorami konkursu od siedemnastu lat, to po raz pierwszy odbył się on w salach konferencyjnych bierkowickiego skansenu, który od kilkunastu tygodni jest właścicielem nowego obiektu i dysponuje salami mogącymi pomieścić tak liczne grono. Gizela Hylla i jej nowatorskie kroszonki. Rozstrzygnięcie konkursu oraz wręczenie nagród odbędzie się w czasie Jarmarku Wielkanocnego, który odbędzie się w Bierkowicach w niedzielę palmową 5 kwietnia. Jarosław Gałęza, dyrektor MWS, mówi, iż komisja nie narzuca surowych rygorów konkursowych. - Twórczynie traktują spotkanie u nas jako okazję do spotkań towarzyskich, wymiany doświadczeniami, odnowienia kontaktów. Możliwość zdobycia nagrody wcale nie jest sprawą najważniejszą, choć oczywiście prestiż płynący z tego faktu mocno się liczy. Według znawców opolskie kroszonki wyróżnia jakość wykonania, bogactwo zdobienia, wyjątkowość wzoru, technika wykonania. Pani Gizela Hylla, choć mieszka w Opolu, wychowywała się w podopolskich Węgrach i tam od babci i jej siostry uczyła zdobienia wielkanocnych jaj. Jak któreś mi się wyjątkowo udało, to wsiadałam na rower i jechałam przez las do Chrząstowic, gdzie mieszkała ciocia, by się pochwalić opowiada. Natura stanowi główne źródło inspiracji pani Gizeli. Znad turawskich jezior przywozi trawy, zioła, kwiaty, suszy je, a potem okleja nimi wydmuszki. W roku ubiegłym na konkursie kroszonkarskim w Strzelcach zaryzykowała i pokazała swoje prace. Dostała nagrodę za nowatorstwo użytego tworzywa. Inne wydmuszki pani Gizela farbuje na dwa odcienie, nabłyszcza, by wzór się nie ścierał, a jajko wytrzymało w nienaruszonym stanie przez kilka lat. Robi też kroszonki ażurowe. W tym celu kupiła mini-wiertarkę. Do tego rodzaju twórczości trzeba wielkiej wprawy, bo często prawie gotowa wydmuszka pęka i cała praca na nic. - Cały świat mówi o kryzysie, a my naszym konkursem chcemy podkreślić, że szanujemy tradycje naszych ojców. Piękno zaprezentowanych kroszonek jest tak duże, że trudno kogoś wyróżnić twierdzi Stefania Topola z opolskiego oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W gronie prawie dziewięćdziesięciu pań rzuca się w oczy 18-letni Damian Majer z Polskiej Nowej Wsi. Damian jest uczniem I LO w Opolu. Sztuki zdobienia jaj uczył się od swojej babci, która próbowała najpierw zarazić nią swoją wnuczkę. Tej zabrakło cierpliwości, miał ją za to Damian. Jego ulubioną techniką jest oklejanie jaj sitowiem. Nigdy nie wiem mówi co mi wyjdzie. Nieraz babcia podpowiada, jak dobrać kolory. Szyl 17

18 Kobieta jak powietrze Z inicjatywy członka Zarządu Województwa Tomasza Kostusia odbyła się w Opolu konferencja pod prowokacyjnym hasłem Po co nam kobiety w polityce?. Z nagranych wcześniej wypowiedzi czołowych polskich polityków wynikało (wypowiadali się m. in. marszałkowie Sejmu Bronisław Komorowski, Jerzy Szmajdziński, Jarosław Kalinowski, Krzysztof Putra oraz opolscy naukowcy i menadżerowie: Andrzej Balcerek, Kazimierz Szczygielski, Marek Tukiendorf), że kobieta w polityce łagodzi obyczaje, jest niezbędna jak powietrze, potrafi walczyć o sprawę, wykazuje się dociekliwością i konsekwencją. - Polityka jest rodzaju żeńskiego i dlatego tak ją kochają mężczyźni żartowała poseł Magdalena Kochan, przewodnicząca Parlamentarnej Grupy Kobiet. Polityka kontynuowała jest umiejętnością rozwiązywania problemów, a nie mnożeniem ich. Zdaniem posłanki kobiety niechętnie uczestniczą w pracach partii politycznych i sprawowaniu władzy, bo władza w Polsce ciągle kojarzy się z uciskiem, któremu trzeba się przeciwstawić. 20 lat w nowych realiach, to zbyt mało, by wykorzenić taki tok myślenia. Więcej kobiet działa w organizacjach pozarządowych, bo tam się coś pożytecznego dzieje. Z kolei Dorota Simonides, długoletnia poseł i senator, stwierdziła, że czuje się spełniona jako naukowiec, polityk oraz żona i matka. Ale nie kryła też, że kobieta musi się nauczyć trudnej sztuki rezygnacji i wyważenia, czy może propozycję przyjąć. Kompromis powiedziała to nie kwestia słabości ale mądrości. O kobietach w życiu publicznym i na arenie międzynarodowej mówiły poseł Danuta Jazłowiecka oraz europosłanka Lidia Geringer de Oedenberg. Z kolei Apolonia Klepacz przygotowała prezentację, w której pokazała, jaki jest udział kobiet w rządach krajów europejskich i Parlamencie Europejskim. Z tego porównania wynikało, że najliczniejszą kobiecą reprezentację ma Szwecja, w Portugalii i Grecji ten udział wynosi (odpowiednio) 10 i 5 procent. W trakcie konferencji prezentowały się też reprezentantki różnych ciał przedstawicielskich Nadrenii-Palatynatu od posłanki do parlamentu krajowego po nadburmistrza miasta Bingen i ukraińskiego Obwodu Iwano-Frankiwskiego. Niezależnie od stopnia zaawansowania demokracji ich problemy wydawały się podobne do problemów kobiet polskich. Zadaje się nam pytania, których mężczyzna nigdy nie usłyszy mówiła Hannelore Klamm. Na przykład o to, jak kobieta pogodzi obowiązki służbowe z rodzinnymi. Do niedawna dla kobiet w partiach politycznych przewidziane były jedynie stanowiska protokolantek i sekretarek. Dopiero od kilku lat sytuacja zaczęła się powoli zmieniać. Danuta Berlińska zadając raz jeszcze tytułowe pytanie konferencji odpowiadała, że kobiety w polityce potrzebne są po to, żeby pilnować interesów kobiet. Przecież polityka w samorządach, zwłaszcza polityka społeczna, dotyczy przede wszystkim kobiet mówiła. To, czy radni podejmą decyzję o otwarciu żłobka czy przedszkola, czy dadzą pieniądze na funkcjonowanie hospicjum, jest ważne przede wszystkim dla nas. Jeśli nie będzie przedszkola, nie będzie hospicjum, to obowiązek opieki nad dziećmi czy osobami chorymi spadnie właśnie na kobiety. Będą musiały zostać w domu, a więc w konsekwencji będą miały mniejsze emerytury. Dr Jolanta Malinowska, radna województwa, a jednocześnie lekarka poradni neurologicznej mówiła zaś o tym, jaki wpływ na funkcjonowanie kobiet w polityce mają różnice wynikające z różnic w mózgu. - Płeć mózgu przejawia się przede wszystkim w innym sposobie przetwarzania informacji, innym sposobie myślenia i zachowania, a także innych priorytetach. Dzięki temu bardziej jesteśmy nastawione na utrzymywanie dobrych relacji z otoczeniem i bezpieczeństwo, niż na dążenie do władzy i zysku mówiła. Podczas dyskusji uczestniczki i uczestnicy podkreślali, że trzeba walczyć ze stereotypami dotyczącymi udziału kobiet w życiu publicznym, utrwalanymi często przez media, bo ich większy udział w polityce zawsze będzie dla jakości tej polityki korzystny. Konferencja odbywała się pod patronatem marszałka województwa, Józefa Sebesty i posła do Parlamentu Europejskiego Stanisława Jałowieckiego. MS, VR Konferencja miała międzynarodowy charakter. Uczestniczyły w niej oprócz polskichkobiet polityków, także panie z Nadrenii-Palatynatu i Ukrainy. 18

19 Bonus dla zdyscyplinowanych W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego odbyło się spotkanie z przedstawicielami starostw, które otrzymały dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na zadania w dziedzinie edukacji i z dyrektorami szpitali powiatowych, które podpisały umowy na zadania w ochronie zdrowia. Wicemarszałek Józef Kotyś informował, że Zarządowi Województwa zależy na jak najszybszym sfinalizowaniu inwestycji i ich rozliczeniu, bo regiony, które najsprawniej wykorzystają europejskie fundusze mają szansę, by w nagrodę otrzymać dodatkowe pieniądze. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które ogłosiło konkurs, chce nagrodzić najlepsze województwo kwotą 97 mln euro (pozostałe cztery regiony kwotą proporcjonalnie mniejszą). Warunkiem jest wydanie co najmniej 8 procent funduszy będących w gestii RPO. Edukacyjne i zdrowotne zadania starostw, na które już podpisane zostały umowy, stanowią 2 procent RPO i opiewają na kwotę ok. 8,5 mln euro. Szpitale powiatowe podpisały umowy w czerwcu ubiegłego roku, a starostwa na zadania edukacyjne 28 lutego tego roku. Większość inwestycji szkolnych, jak wynika z deklaracji, powinno zostać sfinalizowanych do końca września 2009 roku. Karina Bedrunka, dyrektor Departamentu Koordynacji Programów Operacyjnych UMWO, zachęcała też, by etapować prace i po każdym zakończonym przedkładać wnioski o refundację. Starostowie ocenili, że to dobry pomysł. Wiele firm wykonawczych mówił starosta kędzierzyńsko-kozielski, Józef Gisman zaciąga kredyt kupiecki, by poprowadzić budowę. Jeśli po każdym etapie prac będzie można wystawić fakturę i uzyskać zwrot kosztów, inwestycja automatycznie stanie się tańsza. Artur Grochowski, dyrektor głuchołaskiego szpitala, lada dzień przedłoży rozliczenie inwestycji. Placówka za kwotę około 700 tysięcy złotych zakupiła sprzęt do wczesnego wykrywania raka płuc. Będą z niego korzystać wszyscy mieszkańcy województwa. Przetarg na dostawę sprzętu udało się nam rozstrzygnąć jesienią ubiegłego roku. Dzięki twardym negocjacjom zaoszczędziliśmy około 26 tysięcy złotych mówi dyrektor Grochowski. MS XII Wystawa Twórców Ludowych i Rzemiosła Artystycznego pogranicza polsko czeskiego Prudnik r. Hala Sportowa OSiR ul. Łucznicza 1 i na zewnątrz (taras i murawa, namioty) Organizator: Urząd Miejski Prudnik patronat honorowy: Marszałek Województwa Opolskiego Ambasada Republiki Czeskiej w Warszawie Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Ostravie patronat medialny: Tygodnik Prudnicki NTO Radio Opole TVP S.A Opole W programie: - prezentacja wszystkich dziedzin twórczości artystycznej: koronki, hafty, witraże, kowalstwo, garncarstwo, ceramika, tkactwo, pisanki, szopki, malarstwo, inne - prezentacja produktów kulinarnych naszego regionu oraz innych państw - prezentacja kulturalna miast partnerskich - międzynarodowe seminarium związane z tematyką ludową w tym tradycje kulinarne regionów - występy zespołów ludowych - współzawodnictwo o tytuł: Najciekawsze stoisko wystawowe oraz Najlepsza potrawa regionalna w kat. wyroby piekarnicze i cukiernicze, dania gotowe (w tym: mięsne, mączne, zupy, inne), napoje alkoholowe i bezalkoholowe (nalewki, piwo, wino), produkty kuchni regionalnej innych państw Udział w wystawie jest bezpłatny. Informacji i zgłoszenia przyjmuje Urząd Miejski w Prudniku Termin zgłoszeń do r Prudnik, ul. Kościuszki 3 tel fax , . dtrz@op.pl ZAPRASZAMY! Burmistrz Prudnika Franciszek Fejdych 19

20 działanie Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA Działanie 313, 322, 323 Odnowa i rozwój wsi Jaki jest cel działania? Celem działania jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych jej mieszkańców oraz promowanie obszarów wiejskich. Umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Kto może ubiegać się o przyznanie pomocy w ramach powyższego działania? gmina; instytucja kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego; osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, działająca na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania; organizacja pozarządowa mająca status organizacji pożytku publicznego (w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie), której cele statutowe są zbieżne z celami działania Odnowa i rozwój wsi objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W zakresie jakich inwestycji udzielana jest pomoc finansowa? budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia budynków pełniących funkcje rekreacyjne, sportowe i społeczno-kulturalne, w tym świetlic i domów kultury, z wyłączeniem szkół, przedszkoli i żłobków; budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów małej architektury; budowy, przebudowy lub remontu przeznaczonych do użytku publicznego ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji oraz obiektów sportowych, z wyłączeniem sal sportowych przeznaczonych wyłącznie dla szkół lub przedszkoli; zakupu towarów służących przedsięwzięciom związanym z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych lub tradycyjnych zawodów; związanych z kształtowaniem obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, w szczególności poprzez odnawianie lub budowę placów parkingowych, chodników lub oświetlenia ulicznego; urządzenia i porządkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku; budowy, przebudowy lub remontu infrastruktury turystycznej; zagospodarowania zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji lub w celu poprawy estetyki miejscowości; rewitalizacji budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, użytkowanych na cele publiczne oraz obiektów małej architektury, odnawiania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci; zakupu i odnawiania obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacji na cele publiczne; budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów budowlanych przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i usług, w tym pawilonów, punktów wystawowych, sal ekspozycyjnych lub witryn; odnawiania elewacji zewnętrznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków i odnawiania cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków; zdewastowanych obiektów budowlanych w celu uporządkowania terenu w miejscowości, jeżeli niemożliwe jest ich odpowiednie i dalsze użytkowanie w zakresie koniecznym do realizacji wyżej wymienionych inwestycji; zakupu materiału siewnego lub nasadzeniowego roślin wieloletnich koniecznego do realizacji operacji; zakupu sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji. Jakie są kryteria dostępu? inwestycja realizowana jest w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tyś. mieszkańców lub o gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczącej powyżej 5 tyś mieszkańców; inwestycja wpisuje się w zakres Planu Odnowy Miejscowości; inwestycja nie ma charakteru komercyjnego; w przypadku, gdy inwestycja realizowana jest na nieruchomości nie należącej do beneficjenta, beneficjent musi posiadać prawo do dysponowania tą nieruchomością na cele określone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji inwestycji; organizacja pozarządowa musi działać w obszarze zbliżonym z celami działania Odnowa i rozwój wsi w szczególności na rzecz aktywizacji ludności, rozwoju oraz zachowania dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego; projekt składany przez instytucję kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego został zaakceptowany przez te jednostkę. Jaka jest forma i wysokość pomocy? Pomoc finansowa ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu. Maksymalna wysokość pomocy na realizację inwestycji w jednej miejscowości wynosi zł w okresie realizacji Programu. Wielkość pomocy przyznanej na realizację jednego projektu nie może być niższa niż zł. Poziom pomocy finansowej z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowalnych inwestycji. Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych inwestycji, pochodzi ze środków własnych beneficjenta. Kto będzie udzielał wsparcia? Samorząd Województwa Opolskiego (Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego). Gdzie można uzyskać więcej informacji? pod numerem telefonu , wysyłając na adres: info.prow@umwo.opole.pl, na stronach internetowych (w zakładce PROW), w punkcie informacyjnym w Departamencie Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego w Opolu, ul. Ozimska 19, VII piętro, w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. z 2008r. Nr 38, poz. 220 ze zm.). Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , opracowana przez Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.