INFORMATOR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW. msp.krakow.pl. październik ISSN X

Transkrypt

1 27 październik 2007 ISSN X INFORMATOR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

2 Szanowni Przedsiębiorcy! Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer Informatora dla Przedsiębiorców msp. krakow.pl. Liczymy, że wydanie październikowe zaciekawi Państwa nowymi wiadomościami oraz przybliży problematykę sektora małej i średniej przedsiębiorczości. W dziale Prawo proponujemy artykuł o niedozwolonych wzorcach umownych. Dział Komentarz Eksperta poleca artykuł pt.: Makroekonomia wyborcza a MSP W dziale Fundusze dla przedsiębiorców wiadomości na temat Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Referat ds. Rozwoju Przedsiębiorczości przygotował artykuł pt.: Fundusze poręczeniowe w Krakowie w 2006 roku. Zapraszamy do zapoznania się z cyklicznymi artykułami prezentującymi dane statystyczne, przygotowanymi przez Urząd Statystyczny oraz z informacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o na temat składek. Artykuły te znajdują się w dziale Informacje dla przedsiębiorców. Również w tym dziale przestawiamy informacje Izby Skarbowej o zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towaru i usług. Mamy nadzieję, ze materiały zamieszczone w obecnym numerze spotkają się z Państwa zainteresowaniem, natomiast z artykułami z poprzednich edycji można zapoznać się na naszej stronie internetowej poświęconej sektorowi małej i średniej przedsiębiorczości Redakcja

3 SPIS TREŚCI 27 październik 2007 PRAWO Niedozwolone wzorce umowne INFORMATOR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW KOMENTARZ EKSPERTA Makroekonomia wyborcza a MSP... 7 REDAKCJA Informator dla Przedsiębiorców Referat ds. Rozwoju Przedsiębiorczości Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Urząd Miasta Krakowa Pl. Wszystkich Świętych 3/ Kraków tel.: (0 12) , msp@um.krakow.pl www. Konsultacja i koordynacja prac redakcyjnych: dr Bogdan Rogoda Sekretarz redakcji: Anna Brydniak Opracowanie graficzne, skład, łamanie tekstu i przygotowanie do druku: Beata Wojciechowska-Dudek Ilustracja na okładce: Igor Stanisławski FUNDUSZE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Małopolski Regionalny Program Operacyjny szansą dla przedsiębiorstw INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Fundusze poręczeniowe w Krakowie Wydział Strategii i Rozwoju Miasta UMK Informacje dotyczące realizacji projektów współfinansowanych ze środków EFS Grodzki Urząd Pracy Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług, część I Izba Skarbowa Składki można odraczać i rozkładać na raty Zakład Ubezpieczeń Społecznych Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa małopolskiego w lipcu 2007 roku Urząd Statystyczny Wybrane wskaźniki ogólnopolskie Urząd Statystyczny... 18

4 Niedozwolone wzorce umowne PRAWO 4 poprzednim numerze MSP przyjrzeliśmy W się prawnej konstrukcji stosowanych powszechnie zwłaszcza w obrocie półprofesjonalnym tzw. wzorców umownych. Jak już wspomniano wzorce takie bardzo ułatwiają obrót gospodarczy, ponieważ skracają czas konieczny do zawarcia umowy przez to, że ograniczają do minimum możliwość negocjacji przez stronę poszczególnych warunków umowy. Niesie to za sobą jednak pewne zagrożenie. Mianowicie strona silniejsza gospodarczo może narzucić stronie słabszej warunki wyjątkowo niekorzystne rażąco naruszające jej interesy. Zastosowanie takich niedozwolonych wzorców umownych niesie za sobą dla przedsiębiorcy wiele konsekwencji. Jak zdefiniować owe niedozwolone klauzule umowne (zwanie również tzw. klauzulami abuzywnymi) Na podstawie art Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że są to takie postanowienia umowy nie uzgodnione w toku indywidualnych negocjacji, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Co najważniejsze niedozwolone klauzule umowne mogą występować tylko w umowach, w których jedną stroną jest przedsiębiorca a drugą konsument. W celu pełnego wyjaśnienia pojęcia niedozwolonych klauzul należy odwołać się jeszcze do definicji konsumenta zawartej w art KC która stwierdza, że jest nim każda osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Przykładowo konsumentem więc będzie zarówno osoba dokonująca zakupu w sklepie obuwia, zawierająca w banku umowę kredytu konsumenckiego, zamawiająca u przedsiębiorcy telekomunikacyjnego przyłączenie do Internetu, korzystająca z usług pocztowych czy podpisująca umowę dotyczącą realizacji usług turystycznych. Zatem niedozwolone klauzule umowne mogą wystąpić tylko i wyłącznie w tzw. umowach jednostronnie profesjonalnych, tj. takich, w których jedną stroną jest przedsiębiorca a druga konsument. Użyte w definicji niedozwolonych klauzul pojęcie dobrych obyczajów jest terminem niedookreślonym. W świetle art KC oceny zgodności postanowień umownych z dobrymi obyczajami dokonuje się biorąc pod uwagę stan z chwili zawarcia umowy. Jest to bardzo cenna wskazówka przy ocenie tzw. stosunków ciągłych, które przewidują świadczenia przez dłuższy okres czasu. Biorąc pod uwagę fakt, że definicja niedozwolonych klauzul zawiera elementy niedookreślone, które mogą utrudnić rozpoznanie takiej klauzuli, ustawodawca zdecydował się na zamieszczenie przykładowej listy określanej w doktrynie prawa tzw. szarą listą. Zgodnie z art za niedozwolone klauzule należy w szczególności uznać takie, które: wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie, wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony, przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy, zezwalają kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta, uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju, uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, nie mającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie, uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta, przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, uprawniają kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie, przyznają tylko kontrahentowi konsumenta uprawnienie do stwierdzania zgodności świadczenia z umową, wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie nie spełnione w całości lub części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania, przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy, pozbawiają wyłącznie konsumenta uprawnie-

5 nia do rozwiązania umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia, zastrzegają dla kontrahenta konsumenta uprawnienie wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony, bez wskazania ważnych przyczyn i stosownego terminu wypowiedzenia, nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy, nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego, stanowią, że umowa zawarta na czas oznaczony ulega przedłużeniu, o ile konsument, dla którego zastrzeżono rażąco krótki termin, nie złoży przeciwnego oświadczenia, przewidują wyłącznie dla kontrahenta konsumenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, istotnych cech świadczenia, przewidują uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy, uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności, przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta, wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy. Z kolei klauzule, które odpowiadałyby wprost cechom określonym w art KC zalicza się do tzw. czarnej listy niedozwolonych klauzul umownych. Wymienione powyżej postanowienia powinny być uznane za niedozwolone w razie powstania wątpliwości. Obecność jednak ich w umowie nie będzie miała żadnego znaczenia dla jej oceny, jeżeli przedsiębiorca będzie w stanie wykazać, że umowa nie ma charakteru konsumenckiego albo postanowienia te zostały indywidualnie uzgodnione z drugą stroną. W jaki sposób może dojść do kontroli klauzuli umownej? Prawo przewiduje dwie sytuacje, w których dochodzi do oceny wzorca: w trakcie toczącego się pomiędzy stronami sporu sądowego oraz w trakcie tzw. kontroli abstrakcyjnej, która nie jest związana z indywidualnym sporem, a dokonywana jest przez sąd antymonopolowy przy ocenie stosowanego przez przedsiębiorcę w stosunkach z konsumentami wzorca. Kontrola indywidualna (konkretna) stosowana jest w trakcie sporu sądowego pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Sprawa taka może toczyć się przed każdym sądem, w którym następuje powołanie się na fakt niedozwolonego charakteru wzorca. Wcześniej w piśmiennictwie pojawiały się sugestie, że sprawy dotyczące tzw. kontroli incydentalnej należą do właściwości sądów gospodarczych. Jeżeli sąd zakwalifikuje daną klauzulę jako niedozwoloną, to skutkuje to bezskutecznością postanowienia umownego wynikającego z wzorca. Umowa pozostaje natomiast wiążąca dla stron w pozostałym zakresie. Taką sankcję należy uznać za szczególnie dotkliwą dla przedsiębiorcy, postanowienia korzystne dla przedsiębiorcy automatycznie zostają wycofane z obrotu prawnego pomiędzy stronami. W niektórych sytuacjach usunięcie takiej klauzuli może spowodować utratę przewidzianych ekonomicznych zysków, na które liczył przedsiębiorca, a będzie on nadal zobowiązany względem drugiej strony umowy. Z kolei w razie kontroli abstrakcyjnej sąd antymonopolowy może uznać dany wzorzec za niedozwolony. Jak wygląda postępowanie sądowe o uznanie wzorca umownego za niedozwolony? Postępowanie takie toczy się przed Sądem Okręgowym w Warszawie sądem ochrony konkurencji i konsumenta. Kontrola taka nazywana jest abstrakcyjną, ponieważ oderwana jest od treści konkretnej umowy. Postępowanie sądowe w tej sprawie może być prowadzone bez względu na to, czy jakakolwiek umowa na podstawie wzorca została faktycznie zawarta czy nie. Wprowadzenie takiej formy kontroli wynika z przyjęcia przez Polskę zasad przewidzianych w Dyrektywie konsumenckiej Unii Europejskiej Nr 93/13 o nieuczciwych klauzulach umownych. Krąg osób uprawnionych do wystąpienia z powództwem jest bardzo szeroki. Przyjęcie takiej regulacji wynika z faktu, że usunięcie z obrotu praw- PRAWO 5

6 PRAWO nego klauzul w sposób ewidentny krzywdzących interesy słabszej ekonomicznie strony stosunku zobowiązaniowego jest w interesie powszechnym. Z wnioskiem o uznanie klauzuli za niedozwoloną może wystąpić każdy, kto według oferty pozwanego teoretycznie mógłby zawrzeć umowę zawierającą sporną klauzulę. Z powództwem może także wystąpić organizacja społeczna, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów a także Prezes UOKiK. Prócz podmiotów krajowych przeciwko polskiemu przedsiębiorcy może wystąpić także zagraniczna organizacja spełniająca szczegółowe wymogi określone w art Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli klauzula zagraża interesom konsumentów w tym państwie członkowskim, w którym organizacja ma siedzibę. Bardzo szeroki zakres ma także regulacja terminu wniesienia powództwa. Można z nim bowiem wystąpić nawet jeśli przedsiębiorca zaprzestał stosowania klauzuli, a od momentu tego zaprzestania nie minęło 6 miesięcy. Tym bardziej zaprzestanie stosowania wzorca nie jest podstawą do umorzenia postępowania i nie ma wpływu na bieg sprawy. Sąd ma obowiązek dokonania oceny wzorca bez względu na jego obecność lub nie w obrocie prawnym. Dlatego nie jest też możliwe wydanie orzeczenia jedynie na podstawie uznania powództwa. Nie wchodzi też w grę zawarcie ugody przed sądem. W wyroku uwzględniającym powództwo sąd musi dokładnie przytoczyć treść postanowienia wzorca, który uznał za niedozwolony i jednocześnie zarządzić publikację wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wyrok taki odnosi skutek nie tylko względem przegrywającego sprawy przedsiębiorcy, ale także wobec osób trzecich od chwili wpisania wzorca umowy do prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta rejestru postanowień wzorców umownych uznanych za niedozwolone. Od tego momentu wzorca o takiej treści nie będzie mógł stosować zarówno przedsiębiorca, który wcześniej z niego skorzystał, jak i wszyscy inni przedsiębiorcy. Ewentualne złamanie tego zakazu może skutkować bardzo dotkliwymi sankcjami finansowymi wobec przedsiębiorcy. W świetle bowiem ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 r. stosowanie przez przedsiębiorców wzorów wpisanych do rejestru może zostać uznane jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK, jeżeli stwierdzi posługiwanie się przez przedsiębiorcę wzorcem wpisanym do przedmiotowego rejestru, może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości nie przekraczającej 10% przychodu z roku poprzedzającego rok nałożenia kary. Warto podkreślić, że przedsiębiorca powinien tu wykazać się szczególną ostrożnością i zapobiegliwością, ponieważ Prezes UOKiK może zastosować sankcję karną bez względu na to, czy przedsiębiorca działał ze świadomością złamania prawa czy też nieumyślnie. Dla przedsiębiorców, zwłaszcza rozpoczynających działalność gospodarczą, bardzo ważne mogą okazać się informacje o rejestrze niedozwolonych klauzul umownych. Rejestr taki prowadzony jest przez Prezesa UOKiK w oparciu o art Kpc, a wpisy dokonywane są na podstawie prawomocnych wyroków sądu ochrony konkurencji i konsumenta. Jego wzór został określony przez Radę Ministrów w rozporządzeniu z dnia 19 lipca 2000 r. w sprawie wzoru rejestru postanowień wzorców umownych uznanych za niedozwolone. Celem nadrzędnym prowadzenia rejestru jest ustalenie stanu prawnego w przedmiocie ochrony konsumenta przed klauzulami uznanymi za niedozwolone. Spełnia on niezwykle istotną rolę dla przedsiębiorców, którzy znając treść wpisów mogą ustrzec się przed wieloma błędami w konstrukcji umów. W związku z zasadą jawności rejestru z jego treścią może zapoznać się każdy. Rejestr dostępny jest także w Internecie na stronach internetowych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, gdzie można również wyszukać klauzule niedozwolone w poszczególnych branżach. Jak wykazano przedsiębiorcy posługując się wzorcami umownymi muszą zwrócić szczególną uwagę na ich treść, ponieważ wzorzec sprzeczny z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszający interesy konsumenta nie wiąże stron umowy, ale jeśli znajduje się w rejestrze niedozwolonych klauzul umownych prowadzonym przez Prezesa UOKiK, to może narazić przedsiębiorcę na bardzo wysokie kary finansowe. Kazimierz Pawlik 6

7 Makroekonomia wyborcza a MSP Decyzje wyborcze powinny mieć charakter racjonalny, to znaczy zgodny z interesem głosującego. Jeśli kierujemy się sympatią czy odruchem serca, to powinniśmy wiedzieć dlaczego i co poświęcamy lub uzyskujemy w zamian. Nadchodzące wybory są dla przedsiębiorców, stanowiących w Krakowie znaczącą grupę społeczną, okazją do wywarcia wpływu na bieg spraw publicznych. Od rządu i parlamentu zależy ukształtowanie wielu czynników makroekonomicznych wpływających na działanie firm. Najważniejsze z nich to: wysokość i struktura podatków; system emerytalny i stawki ubezpieczeń społecznych; swoboda działalności gospodarczej zakres wymogów koncesyjnych, regulacyjnych i kontrolnych; polityka monetarna w tym wysokość stóp procentowych; zakres interwencjonizmu państwowego i decentralizacji decyzji gospodarczych etatyzm czy liberalizm; stopień ochrony własności prywatnej; zakres preferencji dla małych i średnich przedsiębiorstw. Oprócz tych uniwersalnych kwestii dochodzą aktualne problemy dotyczące Polski dokończenie prywatyzacji lub renacjonalizacja, zakres integracji europejskiej i kształtowanie wspólnego rynku oraz przystąpienie do strefy euro. Dokonajmy więc błyskawicznego przeglądu programów głównych partii politycznych z punktu widzenia ich wpływu na funkcjonowanie MSP. Zacznijmy od Prawa i Sprawiedliwości jako formacji rządzącej. W połowie kampanii wyborczej partia ta nie opublikowała jeszcze nowego programu więc posłużymy się programem na kampanię 2005 r., który wydaje się być wciąż aktualny. PiS stawia więc w kwestiach makroekonomicznych na: utrzymanie niezależności gospodarczej wobec Unii Europejskiej, czyli nie pogłębianie integracji; unikanie poszerzania autonomii regionów państwo unitarne; obniżanie podatków i narzutów na płace dla utrzymania konkurencyjności w ramach UE; wprowadzenie limitu deficytu budżetowego; obniżanie stóp procentowych; opóźnienie wymiany złotych na euro z jednoczesną dewaluacją złotego; zmniejszanie biurokratycznych obciążeń dla przedsiębiorców; zwiększenie liczby komorników i przyspieszenie egzekucji należności; ułatwienie wymiany informacji o przedsiębiorcach; utrzymanie giełdy w rękach państwa; uwolnienie rynku telekomunikacyjnego. Ponieważ PiS jest partią rządzącą, więc jego zamiary mogą już być weryfikowane w praktyce. Do faktów zaliczyć trzeba obniżenie składki rentowej, choć w większym stopniu odczuwają to pracownicy niż pracodawcy. Została też wprowadzona konieczność uzyskiwania zezwolenia na prowadzenie sklepu o powierzchni powyżej 400 m 2, zaskarżona przez organizacje biznesowe do Trybunału Konstytucyjnego. Podwyższenie płacy minimalnej w drodze porozumienia z Solidarnością również spotkało się z krytyką ze strony organizacji pracodawców, pominiętych w tym procesie. PiS wykonał też realny krok w kierunku podatku liniowego, obniżając najwyższą stawkę podatku PIT do 32% (od 2009 r.). W kampanii partia akcentuje mocniej kwestie polityczne (walka z korupcją i układem) niż gospodarcze. Największa partia opozycyjna Platforma Obywatelska w swoim programie zawarła: decentralizację państwa; reformę finansów publicznych; ścisłą integrację europejską; obniżenie podatków i kosztów pracy; przyspieszenie realizacji Strategii Lizbońskiej, zwłaszcza w zakresie uwolnienia rynków, deregulacji i wsparcia małych i średnich firm; przyspieszenie prywatyzacji; wprowadzenie podatku liniowego; zastąpienie PIT i CIT jednolitym podatkiem dla przedsiębiorców; likwidację podatku od dywidendy; możliwie szybkie wprowadzenie euro; upowszechnienie własności prywatnej. Poza tym PO obiecuje obniżenie kosztów koncesji i zezwoleń, ułatwienie dostępu MSP do źródeł finansowania. Pomoc publiczna powinna być adresowana do najlepszych, innowacyjnych przedsiębiorstw. Platforma nie miała jeszcze okazji do sprawowania rządów na szczeblu krajowym, czyli wprowadzania własnego ustawodawstwa. Trudno więc ocenić jej konsekwencję i skuteczność przy wdrażaniu swoich projektów. Lewica i Demokraci to ugrupowanie, które w dziedzinie gospodarki preferuje: wzmocnienie pozycji związków zawodowych w przedsiębiorstwach prywatnych, zreformowanie pomocy społecznej, ograniczanie szarej strefy w zatrudnieniu, szybką zmianę waluty na euro. Przedsiębiorcom LiD obiecuje ułatwienia rejestracyjne, trzyletnie zwolnienie ze składek na ZUS wobec niektórych pracowników, stworzenie elektronicznego systemu informacyjnego. Paradoksalnie, ostatnie rządy SLD zdawały się realizować program nastawiony bardziej na przedsiębiorczość niż osłonę socjalną, zwłaszcza Jerzy Hausner promował rozwiązania mające niwelować bariery rozwoju biznesu, co znalazło wyraz w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Nie ma jednak pewności, że Hausner wejdzie do rządu, nawet jeśli LiD znajdzie się u władzy. Polskie Stronnictwo Ludowe zamierza: utworzyć specjalny fundusz, który będzie wspomagał ZUS i KRUS w najtrudniejszym okresie niżu demograficznego, wprowadzić czasowe zwolnienie z podatku dochodowego reemigrantów zakładających w Polsce firmy, szybko wejść do strefy euro, odbiurokratyzować działalność gospodarczą, ograniczyć deficyt budżetowy, nie wprowadzać podatku liniowego, stworzyć system poręczeń i gwarancji kredytowych dla firm. Samoobrona RP posiada w programie osobną sekcję poświęconą MSP, w której obiecuje likwidację barier biurokratycznych i rozszerzenie pomocy instytucjonalnej. Poza tym Samoobrona zapowiada interwencjonizm państwowy i zachowanie własności państwowej w kluczowych dziedzinach gospodarki. Program Ligi Prawicy Rzeczypospolitej (w skład której wchodzi m.in. Unia Polityki Realnej) zawiera między innymi: sprzeciw wobec wprowadzenia euro, likwidację podatku PIT dla przedsiębiorców, emerytów i rencistów, zniesienie obowiązkowej składki na otwarte fundusze emerytalne. Który wariant wejdzie w życie, okaże się niebawem. Artykuł zawiera prywatne opinie autora. Bogdan Rogoda KOMENTARZ EKSPERTA 7

8 FUNDUSZE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 8 Małopolski Regionalny Program Operacyjny szansą dla przedsiębiorstw latach mikro, mali i średni przedsiębiorcy będą mogli uzyskać dofinansowa- W nie na inwestycje z funduszy unijnych w ramach regionalnych programów operacyjnych. Przedsiębiorcy z Małopolski o takie dofinansowanie będą mogli starać się w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. 14 sierpnia br. zakończyły się negocjacje z Komisją Europejską pięciu z szesnastu regionalnych programów operacyjnych, tzn. programów dla województw: dolnośląskiego, małopolskiego, pomorskiego, śląskiego i wielkopolskiego. Z kolei 6 września w Krynicy podczas spotkania komisarz ds. polityki regionalnej Danuty Hübner, minister rozwoju regionalnego Grażyny Gęsickiej oraz przedstawicieli zarządu w/w województw podpisano postanowienia Komisji o akceptacji regionalnych programów operacyjnych. Należy przypomnieć, iż wstępny projekt Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) został przyjęty przez Zarząd samorządu Małopolski 27 grudnia 2005 r. Projekt ten następnie został poddany konsultacjom społecznym, a po ustaleniu wersji ostatecznej skierowany do Rządu RP 27 lutego 2007 r. Rząd zaakceptował projekt bez uwag, po czym przesłano go do Komisji Europejskiej. W maju oraz w sierpniu odbyły się dwie rundy negocjacyjne, które pozwoliły na wypracowanie ostatecznej wersji programu. Według projektu MRPO Małopolska otrzyma 1,29 mld euro, co stanowi 7,77% środków przeznaczonych na realizację 16 regionalnych programów operacyjnych. W oparciu o MRPO opracowany został projekt Uszczegółowienia Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, który do 15 września był przedmiotem konsultacji społecznych. Uszczegółowienie MRPO w dokładny sposób przedstawia beneficjentom rodzaj wsparcia, o które mogą ubiegać się w ramach działań MRPO oraz kryteria wyboru projektów. Przedsiębiorcy będą m.in. mogli skorzystać z dofinansowania w ramach 1. osi priorytetowej Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy. Celem osi jest poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego, dlatego też w jej ramach udzielane będzie wsparcie na inwestycje w infrastrukturę i technologie. Należy podkreślić, iż projekty przedsiębiorców otrzymają wsparcie pod warunkiem, że będą realizowane w formie partnerstwa publiczno-prywatnego. Przedsięwzięcia, które kwalifikują się do wsparcia obejmują projekty związane z budową i rozbudową regionalnych oraz lokalnych sieci szerokopasmowych (minimalnym standardem będzie tu przepustowość 512 kb/s), szczególnie na terenach dotkniętych wykluczeniem cyfrowym. Należą również do nich inwestycje związane ze zwiększeniem poziomu wykorzystania technologii telekomunikacyjno-informacyjnych w administracji publicznej w formie nowoczesnych systemów teleinformatycznych czy też inwestycje dotyczące tworzenia i modernizacji usług publicznych online oraz dotyczących budowy lub rozbudowy systemów wspomagających digitalizację zasobów dziedzictwa kulturowego. Do przedsiębiorców w głównej mierze skierowana jest 2. oś priorytetowa Gospodarka regionalnej szansy, której celem jest wzmacnianie konkurencyjności przedsiębiorstw. Dofinansowanie unijne skierowane zostanie do dwóch obszarów: bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz wzmocnienia ich otoczenia instytucjonalnego, a także na komercjalizację badań naukowych. Ze względu na to, że małopolskie przedsiębiorstwa są mało konkurencyjne i odznaczają się niskim poziomem innowacyjności wsparcie unijne zostanie przeznaczone na projekty związane z inwestycjami rozwojowymi, z naciskiem na inwestycje podnoszące innowacyjność. Z wsparcia tego wyłączone zostaną projekty przedsiębiorstw z branży handlu detalicznego oraz branży turystycznej. Przedsiębiorcy będą mogli otrzymać dofinansowanie na wdrożenie efektywnych systemów zarządzania środowiskowego, a także wdrożenie i zastosowanie technologii czystych i zapobiegających zanieczyszczeniu środowiska. Inwestycje takie mają na celu promocję produktów i procesów przyjaznych środowisku. Unijne środki finansowe zostaną przeznaczone również na rozbudowę zewnętrznych, pozabankowych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw, m.in. na tworzenie nowych i wzmacnianie już istniejących funduszy pożyczkowych i poręczeniowych dla przedsiębiorstw. Możliwe, iż w tym obszarze wsparcia wykorzysta się również inicjatywę JEREMIE. Wspomniana inicjatywa jest inicjatywą Komisji Europejskiej, przy współpracy Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, której celem jest zachęcenie państw członkowskich oraz regionów Unii do przeznaczenia części przyznanych im fun-

9 duszy na instrumenty finansowe dla wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw. Dotyczy to takich instrumentów jak: pomoc techniczna, pożyczki, venture capital kapitał ryzyka i poręczenia. Unijne dotacje przeznaczone zostaną również na wsparcie inwestycyjne instytucji otoczenia biznesu, świadczących w szczególności usługi (m.in. w zakresie własności intelektualnej, transferu wiedzy) na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w regionie, a także na powstanie i rozwój sieci powiązań między przedsiębiorstwami, np. klastrów. Wspierając komercjalizację badań naukowych środki finansowe skierowane zostaną m.in. na projekty związane z inwestycjami w środki trwałe służące do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach. Pomoc finansową będzie można również przeznaczyć na wzmocnienie współpracy sfery naukowo-badawczej z gospodarką, a także na wzrost innowacyjności przedsiębiorstw. W związku z tym wspierane będzie tworzenie innowacyjnych rozwiązań poprzez dofinansowanie badań przedkonkurencyjnych w przedsiębiorstwach. Rezultatem takich badań powinny być założenia modernizacji lub udoskonalenia produktów, procesów, usług dostosowanych do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstw. Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się również o dofinansowanie przedsięwzięć w ramach 3. osi priorytetowej Turystyka i przemysł kulturowy, której celem jest podniesienie konkurencyjności turystycznej regionu. Oś sfinansuje trzy obszary wsparcia: rozwój infrastruktury turystycznej, rozwój produktów dziedzictwa kulturowego, wsparcie instytucji kultury. W ramach rozwoju infrastruktury turystycznej przeznaczone zostaną środki dla przedsiębiorstw, które zamierzają zainwestować w budowę lub rozwój bazy noclegowej (przykładowo projekty dotyczące budowy nowych hoteli), w infrastrukturę rekreacyjno-sportową powiązaną z funkcjami turystycznymi (budowa lub rozbudowa stacji narciarskich), infrastrukturę targowo-wystawienniczą oraz w obiekty i infrastrukturę uzdrowiskową. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z dotacji w ramach 4. osi priorytetowej Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego. Celem tej osi jest rozwój infrastruktury sprzyjającej wzrostowi społeczno-gospodarczemu. Dotacje unijne wspomogą trzy obszary: infrastrukturę drogową, transport zbiorowy oraz strefy aktywności gospodarczej. Odnośnie transportu zbiorowego dąży się do poprawy i wzmocnienia miejskich systemów transportu publicznego, w tym autobusowego oraz regionalnej sieci kolejowej w celu zwiększenia atrakcyjności gospodarczej przestrzeni województwa. Dodatkowo inwestycje transportowe wpłyną także na poprawę stanu środowiska naturalnego. Cel ma być osiągnięty poprzez wymianę taboru autobusowego (zakup autobusów o zmniejszonej emisji zanieczyszczeń), kolejowego, modernizację torów kolejowych. Przewiduje się również dofinansowanie projektów dotyczących budowy inteligentnych systemów zarządzania komunikacją publiczną, projektów integrujących transport publiczny z prywatnym umożliwiających sprawne poruszanie się (budowa wspólnych węzłów przesiadkowych, wspólne systemy opłat za przewozy). Z dofinansowania inwestycji mogą skorzystać przedsiębiorcy, jeśli projekty realizowane są w formie partnerstwa publiczno-prawnego lub podmioty wykonujące usługi w zakresie publicznego transportu miejskiego na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego, w których większość udziałów lub akcji posiada gmina lub miasto na prawach powiatu lub Skarb Państwa, przedsiębiorcy podmioty świadczące usługi transportu kolejowego w zakresie regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych oraz zarządcy infrastruktury kolejowej. W przypadku tworzenia i rozwoju stref aktywności gospodarczej o środki unijne będą mogli aplikować przedsiębiorcy osoby prawne zarządzające instytucjami otoczenia biznesu, takimi jak: strefy aktywności gospodarczej, parki naukowo- -technologiczne, parki przemysłowe, inkubatory przedsiębiorczości. Projekty, na które przeznaczone zostanie dofinansowanie dotyczą przykładowo kompleksowego uzbrojenia lub zakupu i kompleksowego uzbrojenia terenów przeznaczonych na nową strefę aktywności gospodarczej, inwestycji w budowę, rozbudowę lub przebudowę istniejących budynków na cele tworzonego inkubatora przedsiębiorczości, parku technologicznego, itp. Celem tego działania jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Małopolski i przyciągnięcie nań inwestorów poprzez stworzenie odpowiednich warunków do lokowania przedsiębiorstw i inwestycji. W ramach 7. osi priorytetowej Infrastruktura ochrony środowiska dotacje unijne zostaną przekazane na następujące obszary wsparcia: go- FUNDUSZE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 9

10 FUNDUSZE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW spodarka wodno-ściekowa, poprawa jakości powietrza i zwiększenie odnawialnych źródeł energii, gospodarka odpadami, poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz ochrony przed skutkami klęsk żywiołowych. W ramach tej osi można uzyskać dofinansowanie na szereg inwestycji mających na celu poprawę stanu środowiska naturalnego. W przypadku gospodarki wodno-ściekowej środki finansowe zostaną skierowane na budowę lub modernizację urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków w aglomeracjach o RLM (Równoważnej Liczby Mieszkańców) do (w tym sieć kanalizacji sanitarnej, deszczowej, oczyszczalni ścieków). Pieniądze pójdą również na budowę lub modernizację urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody, w tym stacje uzdatniania wody, sieci wodociągowe. Beneficjentami, którzy będą mogli skorzystać z dofinansowania są m.in. przedsiębiorcy wykonujący usługi publiczne, w których większość udziałów lub akcji posiadają gmina, powiat lub województwo, spółki prawa handlowego, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, w których również większość udziałów lub akcji posiadają m. in. jednostki samorządu terytorialnego, podmioty wybrane w wyniku postępowania przeprowadzonego na postawie przepisów o zamówieniach publicznych wykonujące usługi publiczne na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego na świadczenie usług z zakresu ochrony środowiska, a także podmioty działające w oparciu o umowę zgodną z zapisami Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. W celu poprawy powietrza przewiduje się przeprowadzenie inwestycji zmierzających do redukcji zanieczyszczeń oraz do zwiększonego wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W Małopolsce poziom emisji pyłów i gazów jest wciąż wysoki. Zmalała natomiast emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania paliw, a także emisja przemysłowo-energetyczna. Niestety utrzymuje się wysoki poziom emisji niskiej. Zastosowanie odnawialnych źródeł energii przyczyniłoby się z pewnością do zmniejszenia tychże zanieczyszczeń. Mając na uwadze powyższe będzie można starać się m.in. o dofinansowanie projektów inwestycyjnych dotyczących budowy, modernizacji systemów ciepłowniczych i wyposażenia ich w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza, rozwoju infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej, w tym budowy elektrowni wodnych, wiatrowych, wykorzystania energii geotermalnej na potrzeby ciepłownictwa. Beneficjentami tego działania są również w/w przedsiębiorstwa z wyjątkiem podmiotów działających w oparciu o Ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym. Jeśli chodzi o gospodarkę odpadami celem jest wprowadzenie zgodnych z normami europejskimi systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Gospodarka odpadami w Małopolsce wymaga zmian w takich dziedzinach jak segregacja odpadów, zbiórka oraz odzysk surowców wtórnych. Dlatego dotacje unijne przekazane zostaną na inwestycje zwiększające udział odpadów segregowanych w ogólnej ilości odpadów (budowa i rozbudowa sortowni odpadów), kompleksowe systemy zagospodarowania odpadów, w tym organizację selektywnej zbiórki odpadów, odbiór posegregowanych odpadów od mieszkańców, odzysk surowców wtórnych i odpadów ulegających biodegradacji. Unijne środki przekazane zostaną również na modernizację istniejących już składowisk, a także na zamykanie i rekultywację niektórych z nich. Przedsiębiorcy, którzy będą mogli starać się o wsparcie w ramach tej osi to cztery w/w typy przedsiębiorstw, przy czym podmioty wykonujące usługi publiczne, w których większość udziałów lub akcji posiada gmina lub powiat, w tym podmioty wykonujące te usługi na mocy odrębnej umowy. Małopolski Regionalny Program Operacyjny oferuje przedsiębiorcom wiele możliwości wykorzystania środków pochodzących z funduszy unijnych. Od samych przedsiębiorców zależy jak skutecznie będą pozyskiwać dotacje oraz jak będą je wykorzystywać w trakcie realizacji projektów. Przedsiębiorcy powinni już mieć przygotowane projekty, gdyż pierwsze nabory wniosków mogą zostać wkrótce ogłoszone. Aleksandra Chudy 10

11 Fundusze poręczeniowe w Krakowie w 2006 roku Polsce w 2006 r. działało ponad 50 funduszy W poręczeń kredytowych, 1 z czego 4 miały siedzibę lub oddział na terenie Krakowa: Małopolski Fundusz Poręczeń Kredytowych o charakterze regionalnym oraz o ogólnopolskim zasięgu: Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych BGK, Fundusz Poręczeń Unijnych BGK, POLFUND Fundusz Poręczeń Kredytowych S.A., z których oferty można skorzystać na terenie Krakowa w placówkach banków współpracujących. Krakowski przedsiębiorca może również skorzystać z oferty Funduszu Poręczeń Kredytowych Tarnowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. oraz Małopolskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Nowym Sączu 2. Lokalne i regionalne fundusze poręczeniowe w Polsce (z wyłączeniem KFPK BGK i FPU BGK) udzielały w 2006 r. w 95,1% poręczeń pod kredyty bankowe w 4,5% pod pożyczki w funduszach pożyczkowych. Jeśli chodzi o ich wartość, w 72% były to kredyty obrotowe, a w 23% kredyty inwestycyjne. Głównie korzystali z poręczeń kredytowych przedsiębiorcy zajmujący się handlem (39%), usługami i transportem (30%) oraz produkcją (18%). W strukturze udzielonych poręczeń przeważały poręczenia do 50 tys. zł (50%). Ponad 71% poręczeń udzielonych zostało mikroprzedsiębiorcom. Średnie i duże firmy stanowiły zaledwie 3,83% ogółu beneficjentów. W 2006 r. fundusze poręczeniowe udzieliły w całej Polsce 4,6 tys. poręczeń, co stanowiło aż 25% wszystkich poręczeń przyznanych od początku funkcjonowania funduszy poręczeniowych (dane nie obejmują poręczeń KFPK BGK i FPU BGK). Fundusze poręczeniowe mające siedzibę lub oddział w Krakowie udzieliły w 2006 r. w sumie 126 poręczeń kredytowych w kwocie prawie 20 mln zł. W 2006 r. BGK S.A. Oddział w Krakowie udzielił z Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych 30 poręczeń na kwotę tys. zł (rok wcześniej udzielił 84 poręczeń na tys. zł). W ramach Funduszu Poręczeń Unijnych, BGK Oddział w Krakowie udzielił w 2006 r. 3 poręczeń na łączną kwotę tys. zł 3. Fundusz Poręczeń Kredytowych POLFUND S.A., za pośrednictwem banków współpracujących mających siedzibę w Krakowie, udzielił w 2006 r. 36 poręczeń na kwotę tys. zł (narastająco od 2001 r. 59 poręczeń na kwotę tys. zł), w 2005 r. udzielił 9 poręczeń na 857 tys. zł 4. 1 Raport o stanie funduszy poręczeń kredytowych w Polsce, stan na dzień: r. i r., Krajowe Stowarzyszenie Funduszy Poręczeniowych, 2 Dane adresowe funduszy poręczających kredyty krakowskim przedsiębiorcom oraz nazwy banków z nimi współpracujących, dostępne są na stronie 3 Źródło: Bank Gospodarstwa Krajowego S.A. 4 Źródło: Fundusz Poręczeń Kredytowych POLFUND S.A. Małopolski Fundusz Poręczeń Kredytowych działający przy Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. rozpoczął działalność w 2001 r. Na koniec 2006 r. jego kapitał wynosił 13,5 mln zł (średnia wartość kapitału funduszy poręczeniowych wynosiła 8,36 mln zł) w stosunku do roku poprzedniego wzrósł o 26% dzięki środkom z Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. Do końca 2006 r. MFPK udzielił w sumie 157 poręczeń na łączną kwotę 15,7 mln zł. W samym 2006 r. fundusz udzielił 57 poręczeń na mln zł), co świadczy o ogromnym wzroście jego aktywności rok wcześniej udzielił zaledwie 9 poręczeń na 1,2 mln zł. W 2006 r. 34 poręczenia udzielone zostały mikroprzedsiębiorcom, 20 poręczeń małym a 3 średnim przedsiębiorcom. W 89% MFPK udzielał poręczeń na rzecz banków a w 11% na rzecz funduszy pożyczkowych. Ze względu na wartość poręczeń w 82% poręczane były kredyty obrotowe. Zaangażowanie (wartość aktualnych poręczeń do kapitału) MFPK na koniec 2006 r. wynosiło 61% (rok wcześniej 22%), co przy średniej w kraju wynoszącej 95% (najlepszy fundusz 341%) świadczy, że aktywność funduszu w przyszłych latach powinna jeszcze sporo wzrosnąć. Wypłacone poręczenia w stosunku do kapitału funduszu były na bezpiecznym poziomie 1,22%. Tabela. Wartość i liczba poręczeń kredytowych udzielonych przez fundusze poręczeniowe mające siedzibę lub oddział w Krakowie w 2006 roku Nazwa Funduszu Poręczeniowego KFPK BGK S.A. Oddział w Krakowie FPU BGK S.A. Oddział w Krakowie Fundusz Poręczeń Kredytowych POLFUND S.A. Wartość poręczeń (w tys. zł) Liczba poręczeń MFPK MARR Razem Krakowscy przedsiębiorcy, którzy skorzystali z poręczeń w 2006 r. płacili w zależności do funduszu prowizję w wysokości 0,5-2,5% wartości kredytu/pożyczki. Poręczenie nie mogło przekroczyć 60-80% wartości kredytu/pożyczki. Maksymalna kwota poręczenia wynosiła od 150 tys. zł do 5 mln euro i zwykle nie mogła być udzielana na okres dłuższy niż 5 lat. opracował Tomasz Wyczarski INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 11

12 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 12 Informacje dotyczące realizacji projektów współfinansowanych ze środków EFS Zbliża się końcowy etap realizacji projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w perspektywie finansowej Grodzki Urząd Pracy w ramach tych funduszy od 2004 r. zrealizował 6 projektów w ramach Działania 1.2 i Działania 1.3 SPO RZL. Głównymi celami projektów było m.in.: przeciwdziałanie bezrobociu poprzez zwiększenie atrakcyjności zawodowej uczestników projektów i tym samym zwiększenie szansy na znalezienie odpowiedniego zatrudnienia. Celami szczegółowym było m.in. upowszechnienie idei kształcenia przez całe życie, stworzenie alternatywy na pierwotnym rynku pracy dla osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem, promocje adaptacyjności i mobilności, umożliwienie zdobycia doświadczenia zawodowego, uzyskania lub uzupełnienia umiejętności i kwalifikacji zawodowych, w tym umiejętności poszukiwania pracy i promocja postaw przedsiębiorczych. Znacząca większość beneficjentów pozytywnie oceniła swoje uczestnictwo w projektach. Uczestnictwo w projekcie zwiększyło ich pewność w poruszaniu się po rynku pracy, rozwinęło wiarę we własne możliwości oraz ocenę własnej osoby jako kandydata do pracy. Dzięki działaniom przewidzianym w projektach tj. poradnictwu zawodowemu, pośrednictwu pracy, organizacji szkoleń z umiejętności samodzielnego poruszania się po rynku pracy, organizacji staży, przygotowania zawodowego, szkoleń zawodowych i szkoleń z przedsiębiorczości oraz przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej wiele osób bezrobotnych odnalazło na stałe swoją pozycję na rynku pracy. REALIZACJA PROJEKTÓW Lata 2004/ SPO RZL Działanie 1.2 Europejska Perspektywa Program Aktywizacji Zawodowej Młodzieży (okres wdrażania projektu do ) Celem strategicznym projektu było przeciwdziałanie bezrobociu wśród młodzieży poprzez zwiększenie atrakcyjności zawodowej bezrobotnych do 27 roku życia, posiadających wykształcenie wyższe, z terenu Miasta Krakowa, dzięki udzieleniu kompleksowego wsparcia w sferze zawodowej i motywacyjnej. Głównymi czynności w ramach tego działania były: opracowywanie i wdrażanie Indywidualnych Planów Działania dzięki poradnictwu zawodowemu, pośrednictwu pracy, organizowanie szkoleń z umiejętności samodzielnego poruszania się po rynku pracy, organizowanie staży absolwenckich. W ramach projektu objęto wsparciem 132 osoby, w tym 113 skierowano na staże. 2. SPO RZL Działanie 1.3 Pozytywny Bo Aktywny Program Wsparcia Osób Długotrwale Pozostających Bez Pracy (okres wdrażania projektu do ) Celem strategicznym projektu było przeciwdziałanie bezrobociu osób od 25 do 54 roku życia, pozostających bez pracy do 24 miesięcy, poprzez promocję adapcyjności i mobilności tych osób, z terenu Miasta Krakowa, na rynku pracy. Dzięki nabywaniu i uzyskiwaniu dodatkowych kwalifikacji zawodowych i umiejętności pozazawodowych zwłaszcza w sferze motywacyjnej celem bezpośrednim było, aby minimum 25% uczestników projektu uzyskało zatrudnienie lub rozpoczęło własną działalność gospodarczą. W ramach projektów objęto wsparciem 309 osób, w tym 301 osób skorzystało ze szkoleń zawodowych. Lata 2005/ SPO RZL Działanie 1.2 Aktywny Start Młodzieży Program Aktywizacji Zawodowej Młodzieży (okres wdrażania projektu r. do r.) Celem głównym projektu Aktywny Start Młodzieży realizowanego przez Grodzki Urząd Pracy w Krakowie było zapobieganie bezrobociu osób młodych. Cele szczegółowe to: umożliwienie zdobycia doświadczenia zawodowego, uzyskania lub uzupełnienia umiejętności i kwalifikacji zawodowych, w tym umiejętności poszukiwania pracy i promocja postaw przedsiębiorczych. Grupą docelową były osoby młode bez doświadczenia zawodowego chcące zdobyć staż zawodowy, nabyć kwalifikacje lub założyć działalność gospodarczą, zarejestrowane w Grodzkim Urzędzie Pracy w Krakowie, jako bezrobotne: a) poniżej 25 roku życia, bezrobotne przez okres do 24 miesięcy; b) do 27 roku życia, w okresie do upływu 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły wyższej (art. 53 ust2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004). Główne czynności zaproponowane przez Grodzki Urząd Pracy w Krakowie to: doradztwo zawodowe, organizowanie staży, szkolenia z przedsiębiorczości, szkolenia zawodowego, przyznawanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, pośrednictwo pracy. Działaniom towarzyszyła akcja informacyjno-promocyjna prowadzona we współpracy z samorządem lokalnym, organizacjami pozarządowymi, lokalnymi mediami.

13 Do projektu, w 2005 roku, przystąpiły 372 osoby. W 2005 roku dla uczestników projektu zorganizowano staże, na które poszło łącznie 287 osób oraz szkolenia, na które zostało posłanych 30 osób. 7 uczestników projektu otrzymało jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Z pomocy pośredników skorzystało 340 osób, natomiast z poradnictwa zawodowego 362 osoby. 2. SPO RZL Działanie 1.3 Europejska Alternatywa (okres wdrażania projektu r. do r.) Głównym celem projektu było zwiększenie szansy na znalezienie odpowiedniego zatrudnienia wśród osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Cele szczegółowe to między innymi upowszechnienie idei kształcenia przez całe życie oraz stworzenie alternatywy na pierwotnym rynku pracy dla osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Wsparciem zostały objęte osoby bezrobotne powyżej 25 roku życia pozostające bez pracy przez okres od 12 do 24 miesięcy bez prawa do zasiłku, z wyłączeniem absolwentów. Projekt skierowany był do osób bez kwalifikacji zawodowych oraz osób, które pragnęły odnowić, uzupełnić lub nabyć nowe umiejętności zarówno teoretyczne jak i praktyczne. Główne czynności realizowane przez Grodzki Urząd Pracy w Krakowie to przeprowadzenie grupowych spotkań informacyjnych oraz indywidualnych spotkań z doradcą zawodowym, przeprowadzenie szkoleń zawodowych połączonych z warsztatami poszukiwania pracy, zorganizowanie przygotowania zawodowego wraz z doradztwem zawodowym, przeprowadzenie szkolenia z przedsiębiorczości oraz przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Do uczestnictwa w projekcie Europejska Alternatywa w 2005 roku przystąpiło 356 osób. Na przygotowanie zawodowe w miejscu pracy skierowano 21 osób. Przyznano 28 jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Zorganizowano 14 szkoleń (w tym 12 zawodowych i 2 z przedsiębiorczości) dla 330 osób. Z usług pośrednictwa pracy skorzystały 64 osoby bezrobotne. Lata 2006/ Projekt w ramach Działania 1.2 SPO RZL Szybki start pewny start (okres realizacji projektu r r.) Opis projektu: Głównym celem projektu jest pomoc młodzieży z Krakowa w aktywnym wejściu na rynek pracy. Celami szczegółowymi są: przekazanie wiedzy nt. umiejętności ułatwiających zdobycie pracy lub samozatrudnienie, podniesienie atrakcyjności zawodowej młodzieży przez dostosowanie ich kwalifikacji do potrzeb rynku pracy, umożliwienie im zdobycia doświadczenia zawodowego i poznania nawyków pracowniczych. Główne działania to doradztwo zawodowe, organizowanie staży, szkoleń zawodowych i z przedsiębiorczości, przyznawanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, pośrednictwo pracy. Projektowi towarzyszy przez cały czas jego trwania akcja promocyjno informacyjna. Grupą docelową są osoby młode zarejestrowane w Grodzkim Urzędzie Pracy w Krakowie jako bezrobotne: a) poniżej 25 roku życia, bezrobotne przez okres do 24 mies.; b) do 27 roku życia, w okresie do upływu 12 mies. od dnia ukończenia szkoły wyższej, chcące zdobyć doświadczenie, podnieść kwalifikacje lub założyć działalność gospodarczą. Zaplanowane w projekcie wsparcie ma pomóc bezrobotnej młodzieży z Krakowa w aktywnym wejściu na rynek pracy przez umożliwienie zdobycia doświadczenia zawodowego, kwalifikacji dostosowanych do potrzeb rynku pracy, poznania nawyków pracowniczych. W ramach wsparcia przewidziano trzy ścieżki dla beneficjentów ostatecznych: 1) doradztwo zawodowe staż pośrednictwo pracy; 2) szkolenie zawodowe z modułem doradztwa zawodowego pośrednictwo pracy; 3) szkolenie z przedsiębiorczości z treningiem interpersonalnym przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub pośrednictwo pracy. Warsztaty organizowane w ramach doradztwa zawodowego pomogą rozwinąć umiejętności w zakresie skutecznego poszukiwania pracy (autoprezentacja, rozmowa kwalifikacyjna, dokumenty zawodowe), podejmowania właściwych decyzji zawodowych, nabycia umiejętności miękkich cenionych przez pracodawców. Szkolenia zawodowe zostały pogrupowane w kwalifikacyjne i uzupełniające. Dla osób przedsiębiorczych będą organizowane szkolenia z przedsiębiorczości, które przygotują teoretycznie do prowadzenia firmy i pisania biznes planu, a autorzy najlepszych otrzymają jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Każdemu uczestnikowi projektu zapewnia się pomoc pośrednictwa pracy w poszukiwaniu pracy do końca roku, w którym zakończył realizację wybranej formy wsparcia. INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 13

14 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Według stanu na dzień 31 sierpnia 2007 r. do projektu Szybki start pewny start przystąpiło 786 beneficjentów ostatecznych. Z usług poradnictwa zawodowego skorzystało 770 osób, z pośrednictwa pracy 630 osób. W szkoleniach wzięło udział 135 beneficjentów ostatecznych. Na staże posłano 548 osób. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej otrzymało 36 osób. 2. Projekt w ramach Działania 1.3 SPO RZL Aktywny powrót (okres realizacji projektu r r.) Opis projektu: Celem głównym projektu jest pomoc w znalezieniu zatrudnienia osobom bezrobotnym zarejestrowanym w Grodzkim Urzędzie Pracy w Krakowie. Grupą docelową jest 695 osób w wieku powyżej 25 lat zarejestrowanych przez okres do 24 m-cy., z wyłączeniem absolwentów. W szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy znajdują się osoby, które w wyniku braku odpowiednich kwalifikacji, umiejętności poruszania się po rynku pracy, wysokiej konkurencji mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia i pozostają w rejestrach GUP i z biegiem czasu stają się osobami bezrobotnymi długotrwale. Sytuacja na rynku pracy wymaga nieustannego inwestowania we własne kwalifikacje, co wiąże się z kosztami, którym niejednokrotnie osoby bezrobotne nie są w stanie podołać. Stąd osoby rejestrujące się w GUP mają duży problem ze znalezieniem odpowiedniego zatrudnienia, a to z kolei powoduje długotrwałe pozostawanie w rejestrach tut. Urzędu i skutkuje dalszymi brakami w rozwoju zawodowym. Podjęte w Projekcie działania mają przeciwdziałać takim zjawiskom poprzez organizowanie szkoleń zawodowych oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy. Ma to na celu aktualizację posiadanych lub nadawanie nowych kwalifikacji. Wiele osób z powodu braku środków finansowych potrzebnych do rozpoczęcia działalności gospodarczej nie może zrealizować swoich pomysłów zawodowych, nie potrafi prowadzić własnej firmy bądź boi się podejmowania działalności gospodarczej. Stąd przewidziano szkolenia z przedsiębiorczości oraz jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Podjęte działania mają zagwarantować, że min. 35% beneficjentów ostatecznych do 6 miesięcy od zakończenia udziału w projekcie uzyska zatrudnienie lub podejmie samozatrudnienie. Osobom zainteresowanym udziałem w projekcie zostały przedstawione do wyboru trzy różne warianty ścieżek udziału w projekcie tj. 1) szkolenie zawodowe z modułem doradztwa zawodowego 2) pośrednictwo pracy poradnictwo zawodowe przygotowanie zawodowe -pośrednictwo pracy 3) szkolenie z przedsiębiorczości z treningiem interpersonalnym przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub pośrednictwo pracy. Osoby zainteresowane szkoleniami zawodowymi w pierwszej kolejności przeszły warsztaty poszukiwania pracy stanowiące moduł szkolenia zawodowego, celem których było rozwinięcie umiejętności z zakresu skutecznego poszukiwania pracy (autoprezentacja, rozmowa kwalifikacyjna, dokumenty zawodowe), podejmowania właściwych decyzji zawodowych. Uczestnicy szkoleń z przedsiębiorczości otrzymali teoretyczne przygotowanie do prowadzenia firmy i pisania biznes planów, a autorzy najlepszych otrzymali jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Z usług pośrednictwa pracy beneficjenci ostateczni będą mogli korzystać do końca roku po zakończeniu uczestnictwa w wybranej formie wsparcia. Zaproponowane szkolenia były odpowiednio pogrupowane w kursy uzupełniające, kursy kwalifikacyjne oraz kursy promujące rozwój małej przedsiębiorczości. Udzielone wsparcie uczestnikom projektu miało charakter kompleksowy mający na celu pomoc w powrocie na rynek pracy. Według stanu na dzień 31 sierpnia 2007 r. do projektu Aktywny powrót przystąpiło 632 beneficjentów ostatecznych. Z usług poradnictwa zawodowego skorzystało 632 osoby. W szkoleniach wzięło udział 570 beneficjentów ostatecznych. Na przygotowanie zawodowe posłano 29 osób. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej otrzymały 132 osoby. Opracowanie: Referat Pozyskiwania Funduszy Grodzki Urząd Pracy w Krakowie ul. Wąwozowa

15 Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług, część I dzisiejszym poradniku omówione zostaną zasady rejestracji w zakresie podatku VAT. Natomiast w kolejnej części W przedstawione zostaną zasady zgłoszenia VAT UE dla potrzeb handlu wewnątrzwspólnotowego. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Wymienione wyżej podmioty, stosownie do postanowień art. 96 ustawy, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, chyba że podlegają zwolnieniu na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 ustawy. Czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług to: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, 2) eksport towarów, 3) import towarów, 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. ZWOLNIENIA Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości euro. W 2007 r. kwota ta wynosi zł. Natomiast podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w trakcie roku podatkowego, stosownie do postanowień art. 113 ust. 9 ustawy, jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży określonej wyżej kwoty zł. Podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa wyżej oraz podmioty wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku, wymienione w art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 ustawy, mogą lecz nie muszą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. Dokonując czynności rejestracyjnych podmioty te uzyskują status podatnika VAT zwolnionego. Podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 9 ustawy, mogą zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Rezygnując ze zwolnienia podmiotowego uzyskują status podatnika VAT czynnego, a zatem stają się podmiotem zarówno praw jak i obowiązków wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast, niezależnie od woli podatnika, obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego powstaje w przypadku gdy wartość sprzedaży opodatkowanej przekroczy kwotę euro ( zł). Powyższa kwota nie obejmuje czynności zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3. Zgłoszenie rejestracyjne należy złożyć przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia podmiotowego. Zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 nie stosuje się do: importu towarów i usług wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca podatników dokonujących dostaw: wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali niektórych wyrobów akcyzowych nowych środków transportu terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę podatników świadczących usługi: prawnicze doradztwa jubilerskie podatników niemających siedziby lub miejsca stałego zamieszkania na terytorium kraju. Z obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego zwolnieni są również podatnicy wymienieni w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (Dz. U. Nr 58, poz. 558). Są to podatnicy wykonujący wyłącznie usługi w zakresie m.in. kontroli ruchu lotniczego, ratownictwa morskiego, obsługi statków itp. REJESTRACJA I AKTUALIZACJA DANYCH Organem właściwym w sprawie rejestracji dla potrzeb podatku VAT jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli czynności opodatkowane podatkiem VAT są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się następująco: dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej ze względu na adres siedziby, dla osób fizycznych ze względu na miejsce zamieszkania. Zgłoszenie rejestracyjne dokonuje się na formularzu VAT-R, w którym należy zadeklarować chęć rozliczania podatku od towarów i usług bądź wybór zwolnienia podmiotowego. Naczelnik urzędu skarbowego dokonuje potwierdzenia zgłoszenia rejestracyjnego na formularzu VAT-5. Podmiot, który w zgłoszeniu rejestracyjnym zadeklarował wybór zwolnienia podmiotowego uzyskuje status podatnika VAT zwolnionego. Podmiot, który w zgłoszeniu rejestracyjnym zadeklarował chęć rozliczania podatku VAT uzyskuje status podatnika VAT czynnego. Jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. OPŁATY Zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635) potwierdzenie zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego podlega opłacie skarbowej w kwocie 170 zł. Wpłaty z można dokonywać na rachunek bankowy Urzędu Miasta Krakowa (np. na poczcie, przelewem bankowym) lub bez ponoszenia dodatkowych opłat w placówkach BPH na terenie Krakowa i kasach UMK. Źródło: Izba Skarbowa w Krakowie ul. Wiślna Kraków INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 15

16 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Składki można odraczać i rozkładać na raty Rozmowa z Łukaszem Tomaszem Sroką, rzecznikiem prasowym Oddziału Wojewódzkiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie Zdarza się, że osoba prowadząca działalność gospodarczą ma problemy finansowe i nie ma pieniędzy na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne. Czy może w tej sytuacji liczyć na jakąś pomoc ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? Zakład może udzielać płatnikom składek ulg w postaci układów ratalnych i odroczeń terminów płatności uwzględniając oczywiście możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Ulga w formie odroczenia terminu płatności składek lub rozłożenia na raty zadłużenia może dotyczyć jedynie należności finansowanej przez płatnika składek. Odroczenie terminu płatności stosowane jest wyłącznie do składek bieżących, których ustawowy termin płatności nie upłynął. Dlatego też wniosek w tej sprawie zainteresowany powinien złożyć najpóźniej przed upływem ostatniego dnia terminu płatności danej składki. Należy pamiętać, że w przypadku tej ulgi naliczana jest opłata prolongacyjna. Zawarcie z dłużnikiem umowy o ratalnej spłacie zadłużenia od składek które rozłożono na raty, powoduje nie naliczanie odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie ulgi. Do każdej raty naliczana jest natomiast opłata prolongacyjna. Jakie warunki trzeba spełnić żeby skorzystać z tych możliwości? W przypadku układu ratalnego, warunki te są różne dla dłużników posiadających zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie pracowników i dla dłużników, którzy posiadają zadłużenie z tytułu składek na własne ubezpieczenie. W przypadku płatników, którzy zadłużeni są na ubezpieczenie pracowników, podpisanie umowy ratalnej możliwe jest dopiero po uregulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych i składek na ubezpieczenie zdrowotne wraz z należnymi odsetkami za zwłokę. Zgodnie bowiem z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych należności te nie podlegają ulgom. Warunek ten nie musi być spełniony tylko w przypadku płatników, którzy są zadłużeni z tytułu własnego ubezpieczenia. Dłużnicy są ponadto zobowiązani do przedłożenia dokumentów, na podstawie których Zakład szczegółowo ocenia sytuację finansową podmiotu ubiegającego się o ulgę. Należy zaznaczyć, że każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, co oznacza, że zakres udzielonej ulgi tj. okres spłaty, wysokość rat, jest dostosowany do sytuacji konkretnego dłużnika i jego możliwości płatniczych. Równocześnie ZUS uwzględnienia skutki udzielenia ulgi dla stanu finansów ubezpieczeń społecznych. Każdy kto ma zaległości w opłacaniu składek najbardziej zadowolony byłby z umorzenia przez ZUS tych należności. Nie jest to jednak takie proste. Dlaczego? Umorzenie zadłużenia co do zasady ma charakter wyjątkowy. Zakład umarza należności dopiero wówczas, gdy wyczerpane zostaną inne sposoby ich odzyskania, a więc gdy na podstawie analizy konkretnej sprawy, stwierdzony zostanie brak możliwości ściągnięcia należności, w dłuższym okresie czasu, na drodze egzekucji lub spłaty zadłużenia w ramach układu ratalnego. Najprościej rzecz ujmując Zakład ma możliwość umorzenia należności tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności. Jednakże umorzenie może dotyczyć wyłącznie należności finansowanych przez płatnika. Inaczej jest w przypadku ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek. Ich długi mogą być umorzone pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Przykładową przesłanką umorzenia może być sytuacja, w której opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Oczywiście jest to jedynie sytuacja przykładowa. Każda sprawa jest wnikliwie rozpatrywana i poddawana rzetelnej analizie i nie koniecznie podany przykład będzie miał zastosowanie. Każda inna okoliczność może także uzasadniać umorzenie zobowiązań pod warunkiem, że jej skutkiem będzie diametralne pogorszenie się sytuacji rodzinnej bądź osobistej zobowiązanego. Ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa na zainteresowanym, zaś ocena przedstawionych okoliczności należy do ZUS. Należy pamiętać, że umorzenie w przypadku osoby zobowiązanej do opłacania składek na własne ubezpieczenia może mieć wpływ na zakres oraz wysokość jego przyszłych świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Jakie formalności trzeba załatwić? Wniosek o udzielenie ulgi lub umorzenie należności trzeba złożyć do właściwego, ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ZUS-u. Wniosek ten może być sporządzony w dowolnej formie. Na naszej stronie internetowej ( zamieszczone są ich wzory. Są one również dostępne we wszystkich oddziałach i inspektoratach ZUS. Wykaz wymaganych dokumentów można również znaleźć na wymienionej stronie internetowej. Informacji w tym zakresie udzielają także pracownicy Zakładu. Należy pamiętać, że zakres dokumentacji ustalany jest indywidualnie w ZUS po złożeniu przez zainteresowanego odpowiedniego wniosku. Czy decyzja oddziału ZUS o odmowie np. umorzenia składek jest ostateczna, czy można się od niej gdzieś odwołać? Niezadowoleni z rozstrzygnięcia w sprawie o umorzenie należności z tytułu składek, mogą wystąpić do Prezesa Zakładu z wnioskiem o jej ponowne rozpatrzenie. Natomiast na decyzję wydaną w związku z tym wnioskiem można wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W przypadku wniosków o układ ratalny i odroczenie terminu płatności składek rozstrzygnięcie nie ma formy decyzji administracyjnej i nie można się od niej odwoływać do sądu. Udzielenie ulgi następuje w formie umowy cywilnoprawnej. Jeśli płatnik nie zgadza się z rozstrzygnięciem terenowej jednostki Zakładu to może wystąpić z odwołaniem do Centrali Zakładu za pośrednictwem swojego Oddziału ZUS. Źródło: materiały informacyjne ZUS 16

17 Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa małopolskiego w lipcu 2007 roku lipcu 2007 r. sytuację społeczno-gospodarczą W województwa małopolskiego charakteryzowały następujące tendencje: W omawianym miesiącu przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw osiągnęło poziom 394,6 tys. osób, czyli było wyższe od ubiegłorocznego o 6,7% (w Polsce zwiększyło się o 4,7%). W sektorze publicznym zatrudnionych było 48,5 tys. osób, tj. o 1,6% mniej niż w lipcu 2006 r., podczas gdy w sektorze prywatnym, który skupiał 87,7% ogółu (przed rokiem 86,7%), zatrudnienie wzrosło o 8,0% do poziomu 346,1 tys. osób. W końcu lipca 2007 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniosła 117,5 tys. osób, czyli była niższa zarówno w skali roku, jak i miesiąca, odpowiednio o: 23,8% i 1,7%. Stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtowała się w lipcu 2007 r. na poziomie 9,3% (rok wcześniej wynosiła 12,1%, a w czerwcu br. 9,5%). Wśród województw Małopolska uplasowała się na drugim miejscu, za Wielkopolską (9,1%). W kraju stopa bezrobocia wyniosła 12,2%. W lipcu br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w województwie małopolskim wyniosło 2619,42 zł, co stanowiło 90,5% średniej płacy krajowej. W odniesieniu do analogicznego okresu ub. roku było ono o 7,6% wyższe. Średnia płaca w kraju wzrosła w skali roku o 9,3% do 2893,71 zł. W ujęciu rocznym przeciętna płaca w sektorze publicznym zwiększyła się zaledwie o 0,1% osiągając kwotę 3116,64 zł, natomiast w sektorze prywatnym wynagrodzenie było wyższe o 9,4% i wyniosło 2549,72 zł. Wynagrodzenie wyższe od średniego w województwie odnotowano w sześciu sekcjach, przy czym najwyższe płace otrzymywali zatrudnieni w górnictwie (4007,33 zł), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, wodę (3567,75 zł) oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (2914,11 zł). Natomiast najniżej opłacane pozostawały osoby zatrudnione w hotelach i restauracjach (1819,10 zł) oraz w handlu i naprawach (2246,45 zł). W okresie styczeń-lipiec br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 2544,58 zł, tym samym wzrosło w porównaniu z ub. rokiem o 9,7% (w Polsce wzrost o 8,5%). Według wstępnych danych w lipcu br. w województwie małopolskim oddano do użytkowania 818 nowych mieszkań, tj. 8,2% mieszkań wybudowanych w Polsce. Efekty budownictwa mieszkaniowego były o 24,3% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku (w kraju zanotowano wzrost o 5,1%). Na ogólną liczbę mieszkań, które przekazano do użytkowania w lipcu br. składały się realizacje dokonane przez inwestorów indywidualnych oraz deweloperów budujących na sprzedaż lub wynajem. Inwestorzy indywidualni wybudowali 519 mieszkań (o 19,3% więcej niż rok wcześniej), czyli 63,4% ogółu, a deweloperzy 299 mieszkań (aż o 135,4% więcej niż w lipcu 2006 r.). Całkowita powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytkowania w omawianym miesiącu wyniosła 95,9 tys. m 2, tj. zwiększyła się o 26,3% w stosunku do ub. roku. W lipcu br. produkcja sprzedana jednostek prowadzących działalność przemysłową w województwie małopolskim wyniosła 4442,7 mln zł, tj. więcej o 11,3% w skali roku, ale o 4,0% mniej niż w czerwcu br. W kraju przychody ze sprzedaży produkcji przemysłowej wzrosły na przestrzeni roku o 10,4%, a w stosunku do ub. miesiąca zmniejszyły się o 2,0%. Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną na 1 zatrudnionego w lipcu br. wyniosła 24,6 tys. zł i od uzyskanej przed rokiem była wyższa o 7,7%. Od początku roku produkcja sprzedana przemysłu wyniosła 30507,7 mln zł, co oznacza wzrost w skali roku o 13,8% (w kraju o 10,7%), spowodowany głównie większymi przychodami ze sprzedaży w przetwórstwie przemysłowym (o 15,3%). Produkcja budowlano-montażowa w lipcu br. ukształtowała się na poziomie 387,7 mln zł i była wyższa o 13,5%, niż przed rokiem i o 9,5% niż przed miesiącem. Stanowiła ona 58,9% ogólnej kwoty przychodów ze sprzedaży budownictwa (wobec 60,9% w ub. roku). W okresie styczeń-lipiec br. ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej uzyskano 2141,0 mln zł, tj. więcej o 30,2% niż w analogicznym okresie ub. roku, a udział robót o charakterze inwestycyjnym wyniósł 53,6% (w ub. roku 53,8%). Według danych wstępnych w czerwcu br. z bazy noclegowej skorzystało w województwie małopolskim 271,9 tys. osób, tj. o 5,8% więcej niż przed rokiem. Turyści zagraniczni, których było 90,0 tys., stanowili 33,1% ogółu korzystających z noclegów (w ub. roku 34,3%). Udzielono 726,7 tys. noclegów, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 6,9%, w tym turystom z zagranicy 205,3 tys. noclegów, tj. o 7,2% więcej. Największą liczbę gości przyjęły hotele 142,2 tys. osób (w tym 75,8 tys. to goście z zagranicy), którym udzielono 290,7 tys. noclegów (w tym 174,5 tys. turystom zagranicznym). Wynajęto 197,1 tys. pokoi (o 16,1% więcej niż w analogicznym miesiącu ub. roku), w tym 52,0% turystom zagranicznym. Aż 86,5% ogólnej liczby wynajętych pokoi znajdowało się w hotelach. Źródło: Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel.: (0 12) INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 17

18 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW OKRESY A analogiczny okres roku poprzedniego = 100 B okres poprzedni = 100 C grudzień roku poprzedniego = 100 PKB brutto ogółem A Wybrane wskaźniki ogólnopolskie % bezrobocia reje-strowanego Przeciętne miesięczne wynagrodzenia w gospodarce narodowej w sektorze przedsiębiorstw towarów i usług konsumpcyjnych Wskaźniki cen produkcji budowlanomontażowej w zł B w zł B A B C A B C ,1 14,9 2477,23 104,9 2643,92 105,1 101,0 x 101,0 102,9 x I-III 107,4 14,4 2709,14 101,8 2737,78 97,0 102,0 100,7 100,7 105,6 101,8. IV-VI. 12,4 2644,34 97,6 2812,61 102,7 102,4 101,2 102,0 108,0 103,1. IV-VI 105,5 15,9 2427,27 95,9 2582,33 101,7 100,8 100,9 101,0 102,3 100, VII-IX 105,8 15,2 2464,66 101,5 2627,53 101,8 101,4 100,2 101,2 102,9 101,3. X-XII. 14,9 2662,51 108,0 2822,51 107,4 101,3 100,3 101,5 104,1 101,6. I. 18, ,09 88,6 100,6 100,2 100,2 102,3 100,1 100,1 II. 18, ,22 102,2 100,7 100,0 100,2 102,2 100,1 100,2 III 105,2 17,8 2530,18 100,1 2613,67 103,5 100,4 99,9 100,1 102,2 100,2 100,4 IV. 17, ,05 98,3 100,7 100,7 100,8 102,2 100,3 100,7 V. 16, ,70 99,2 100,7 100,5 101,3 102,3 100,3 101, VI 105,5 15,9 2427,27 95,9 2624,93 103,0 100,8 99,7 101,0 102,5 100,4 101,4 VII. 15, ,80 100,9 101,1 100,0 101,0 102,7 100,4 101,8 VIII. 15, ,93 98,6 101,6 100,3 101,3 102,9 100,5 102,3 IX 105,8 15,2 2464,66 101,5 2611,16 100,0 101,6 100,2 101,5 103,4 100,7 103,0 X. 14, ,99 101,8 101,2 100,1 101,6 103,9 100,6 103,6 XI. 14, ,65 103,8 101,4 100,0 101,6 104,1 100,3 103,9 XII 106,4 14,9 2662,51 108,0 3027,51 109,7 101,4 99,8 101,4 104,3 100,4 104,3 I. 15, ,55 88,0 101,6 100,4 100,4 104,8 100,5 100,5 II. 14, ,48 100,9 101,9 100,3 100,7 105,6 100,8 101,3 III 107,4 14,4 2709,14 101,8 2852,71 106,1 102,5 100,5 101,1 106,5 101,0 102, IV. 13, ,29 97,7 102,3 100,5 101,6 107,3 101,1 103,4 V. 13, ,92 99,7 102,3 100,5 102,2 108,1 101,1 104,5 VI. 12,4 2644,34 97,6 2869,69 103,3 102,6 100,0 102,2 108,7* 100,9 105,4 VII. 12, ,71 100,8 102,3 99,7 101,9 108,9 100,6 106,0 VIII ,97 99,7 101,5 99,6 101,6 108,8 100,5 106,5 * dane po korekcie Źródło: Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel.: (0 12)

19 Urząd Miasta Krakowa zaprasza przedsiębiorców oraz osoby rozpoczynające działalność gospodarczą do korzystania z usług PUNKTÓW INFORMACJI GOSPODARCZEJ PUNKT OBSŁUGI PRZEDSIĘBIORCY URZĘDU MIASTA KRAKOWA ul. Wielicka 28 a (III piętro), tel.: , W jednym miejscu: wszelkie czynności ewidencyjne, nadawanie, zmiany i likwidacje numeru REGON przedsiębiorcom, udzielanie informacji na temat uzyskiwania i aktualizacji wpisu do krajowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej REGON stanowisko Urzędu Statystycznego, przyjmowanie wniosków, informacja i doradztwo w zakresie ubezpieczeń społecznych dla osób otwierających pozarolniczą działalność gospodarczą stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, informacja o obowiązkach przedsiębiorcy wobec Państwowej Inspekcji Pracy, oraz przyjmowanie zgłoszeń przez przedsiębiorcę pracownika do PIP, udzielanie pożyczek i poręczeń przedsiębiorcom stanowisko Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, informacja o funduszach europejskich dla przedsiębiorców stanowisko Urzędu Miasta Krakowa oraz Małopolskiego Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej, informacja o rejestracji działalności gospodarczej, zmian w istniejących już wpisach, wykreśleń z ewidencji, pomocy w wypełnianiu odpowiednich formularzy, informacja o procedurach obowiązujących w UMK w sprawach leżących w sferze zainteresowań przedsiębiorcy w związku z działalnością gospodarczą, informacja o instrumentach wsparcia finansowego oferowanego przez instytucje i organizacje dla krakowskich przedsiębiorców, informacja o obowiązkach przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego, przyjmowanie zgłoszeń identyfikacyjnych lub aktualizacyjnych, doradztwo w zakresie klasyfikacji działalności gospodarczej według PKD. Czynne: poniedziałek piątek w godz NOWOHUCKIE CENTRUM INFORMACJI os. Centrum B 9, tel.: , forum_nh@interia.pl Nowohuckie Centrum Informacji, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Nowej Huty specjalizuje się w informacji społeczno-ekologiczno-turystycznej, świadczy usługi w zakresie udzielania informacji o możliwości rozpoczęcia działalności gospodarczej. Czynne: poniedziałek piątek w godz Partnerzy: Urząd Miasta Krakowa Wydział Strategii i Rozwoju Miasta, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Nowej Huty Zapraszamy Państwa do naszych placówek oraz do odwiedzenia stron internetowych:

20 Urząd Miasta Krakowa zaprasza przedsiębiorców oraz osoby rozpoczynające działalność gospodarczą do korzystania z usług STANOWISK INFORMACJI O FUNDUSZACH EUROPEJSKICH DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Stanowisko prowadzone wspólnie przez Urząd Miasta Krakowa oraz Małopolskie Regionalne Centrum Informacji Europejskiej (MRCIE) i ośrodek Europe Direct (ED) w Urzędzie Miasta Krakowa przy ul. Wielickiej 28 a (III piętro, stanowisko nr 3) Stanowisko specjalizuje się w informacji: o możliwościach uzyskania pomocy ze środków UE w jakiejkolwiek formie przy rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej oraz innych dostępnych dla przedsiębiorców instrumentach wparcia, na temat możliwości i warunków pozyskiwania środków finansowych z funduszy unijnych na inne niż wskazane w punkcie powyżej cele, o możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na terenie państw UE. Czynne: poniedziałek piątek w godz tel.: stanowiskoue@um.krakow.pl Stanowisko prowadzone w Urzędzie Miasta Krakowa przy Placu Wszystkich Świętych 3-4 w Krakowie. Obsługę Stanowiska zapewnia Małopolskie Forum Europejskie Udzielane są konsultacje w zakresie możliwości i warunków pozyskiwania przez przedsiębiorców środków finansowych z funduszy unijnych. Czynne: poniedziałek w godz , wtorek piątek w godz Punkt czynny: poniedziałek w godz , wtorek piątek w godz tel.: Zapraszamy Państwa do naszych placówek oraz do odwiedzenia stron internetowych: