Studia Poradoznawcze Journal of Counsellogy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Studia Poradoznawcze Journal of Counsellogy"

Transkrypt

1 Studia Poradoznawcze Journal of Counsellogy 2013

2 Copyright by Dolnośląska Szkoła Wyższa Copyright by Naukowe Towarzystwo Poradoznawcze Wrocław 2013 Rada naukowa Annamaria Di Fabio (Włochy), Berndt Joachim Ertelt (Niemcy), Jean Guichard (Francja), Gaby Jacobs (Holandia), Spyros Kriwas (Grecja), Robert Kwaśnica (Polska), Laura Nota (Włochy), Mark Savickas (USA), Ewa Solarczyk Ambrozik (Polska), Bogusław Śliwerski (Polska), Bożena Wojtasik (przewodnicząca) (Polska), Richard A. Young (Kanada) Zespół redakcyjny Alicja Kargulowa (redaktor naczelny) Elżbieta Siarkiewicz (z ca redaktora naczelnego) Anna Bilon (sekretarz redakcji) Witold Gidel (redaktor techniczny) Wojciech Sitek (redaktor statystyczny) Korekta językowa Zofia Smyk (język polski) Patrycja Poniatowska (język angielski) Projekt okładki Anna Mikoda Antoniewicz ISSN Adres redakcji Dolnośląska Szkoła Wyższa ul. Strzegomska Wrocław tel e mail: studia.poradoznawcze@dsw.edu.pl

3 Copyright by Dolnośląska Szkoła Wyższa Copyright by Naukowe Towarzystwo Poradoznawcze Wrocław 2013 Editorial Advisory Board Annamaria Di Fabio (Italy), Berndt-Joachim Ertelt (Germany), Jean Guichard (France), Gaby Jacobs (the Netherlands), Spyros Kriwas (Greece), Robert Kwaśnica (Poland), Laura Nota (Italy), Mark Savickas (US), Ewa Solarczyk-Ambrozik (Poland), Bogusław Śliwerski (Poland), Bożena Wojtasik (chairman) (Poland), Richard A. Young (Canada) Editors Alicja Kargulowa (editor in chief) Elżbieta Siarkiewicz (vice editor in chief) Anna Bilon (editorial assistance) Witold Gidel (typesetting) Wojciech Sitek (statistical editor) Proofreading Zofia Smyk (Polish language) Patrycja Poniatowska (English language) Cover design Anna Mikoda-Antoniewicz ISSN The Address University of Lower Silesia ul. Strzegomska Wrocław tel

4

5 Spis treści W imieniu redakcji Violetta Drabik-Podgórna I. Studia i rozprawy Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi Odpowiadają: Alicja Czerkawska, Joanna Kłodkowska, Elżbieta Siarkiewicz, Daria Zielińska-Pękał, Edyta Zierkiewicz, Zebrała i opracowała: Alicja Kargulowa Anna Bilon Współczesne tendencje w badaniach poradnictwa kariery Monika Noworolnik-Mastalska Rozwój profesjonalny jako uczenie się w relacjach Alicja Kargulowa O potrzebie badań poradoznawczych. Ku antropologii poradnictwa II. Komunikaty z badań i opinie Sandra Collins, Nancy Arthur, Candace Brown, Barbara Kennedy Opinie doradców i opiekunów praktyk na temat kształcenia w obszarze wielokulturowości i sprawiedliwości społecznej III. Rekomendacje dla praktyki poradnictwa Tom Luken Przygotowanie do konstruowania kariery (career learning) czy rzeczywiście zmierzamy w dobrym kierunku? IV. Recenzje Elżbieta Siarkiewicz, Ewa Trębińska-Szumigraj, Daria Zielińska-Pękał, Edukacyjne prowokacje. Wykorzystanie etnografii performatywnej w procesie kształcenia doradców, 2012, Kraków, Impuls, ss Bogusław Śliwerski Bożena Wojtasik, Podstawy poradnictwa kariery. Poradnik dla nauczycieli, Warszawa, 2011, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, ss Sokratis Spyridis Joanna Minta, Od aktora do autora. Wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa, 2012, ss Marcin Szumigraj

6 6 Studia Poradoznawcze 2013 V. Aktualności i kronika Katedra UNESCO Całożyciowego Poradnictwa Zawodowego organizatorem konferencji Poradnictwo kariery i dialog dla zrównoważonego rozwoju (Orientation, conseil et dialogue pour un développement humain durable), Wrocław, listopada 2013 roku Violetta Drabik-Podgórna, Marek Podgórny Kolokwium habilitacyjne Barbary Skałbani, Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław Alicja Czerkawska Doktorat Joanny Kłodkowskiej: Radzenie sobie ze zmianami w organizacjach (na przykładzie pracowników OHP), Wydział Nauk Pedagogicznych, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław, 14 czerwca 2012 roku Joanna Minta Career Guidance for Social Justice, Prosperity and Sustainable Employment Challenges for the 21st. Century, Mannheim, Niemcy, 3-6 października, 2012 roku Anna Paszkowska-Rogacz Spyros Kriwas, Nauczyciel jako doradca, Naukowe Seminarium Poradoznawcze, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Kłodzko, 24 stycznia 2013 roku Elżbieta Moroń XV Letnia Szkoła Andragogów i Poradoznawców, Międzygórze maja 2013 roku Joanna Kłodkowska

7 Contents On behalf of the Editors Violetta Drabik-Podgórna I. Studies and Dissertations Response to Professor Jean Guichard Responses by: Alicja Czerkawska, Joanna Kłodkowska, Elżbieta Siarkiewicz, Daria Zielińska-Pękał, Edyta Zierkiewicz, Compiled by: Alicja Kargulowa Anna Bilon Career Counselling: Current Trends in Research and Theory Monika Noworolnik-Mastalska Professional development as learning in relationships Alicja Kargulowa Why We Need Counsellogical Research: Towards an Anthropology of Counselling II. Research Reports Sandra Collins, Nancy Arthur, Candace Brown, Barbara Kennedy Counsellor and Supervisor Views of Multicultural and Social Justice Education III. Recommendations for Counselling Practice Tom Luken Are we on the right track with career learning? IV. Reviews Elżbieta Siarkiewicz, Ewa Trębińska-Szumigraj, Daria Zielińska-Pękał, Edukacyjne prowokacje. Wykorzystanie etnografii performatywnej w procesie kształcenia doradców (Educational provocations: On using performative etnography in counsellor education), 2012, Kraków, Impuls, p Bogusław Śliwerski Bożena Wojtasik, Podstawy poradnictwa kariery. Poradnik dla nauczycieli. (The basics of career counselling: A guide for teachers), Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (National Centre for Supporting Vocational and Continuing Education), Warsaw, 2011, pp Sokratis Spyridis Joanna Minta, Od aktora do autora. Wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery (From actor to author: Supporting the youth in constructing their careers), Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (National Centre For Supporting Vocational and Continuing Education), Warsaw 2012, pp Marcin Szumigraj

8 8 Journal of Counsellogy 2013 V. News and Chronicles UNESCO Chair of Lifelong Guidance and Counselling: Conference Career Guidance, Education and Dialogue for a Fair and Sustainable Human Development (Orientation, conseil et dialogue pour un développement humain durable), Wrocław, November 26-27, Violetta Drabik-Podgórna, Marek Podgórny Barbara Skałbania s Habilitation Colloquium, Faculty of Education, University of Lower Silesia, Wroclaw Alicja Czerkawska Joanna Kłodkowska, PhD dissertation: Radzenie sobie ze zmianami w organizacjach (na przykładzie pracowników OHP) (Coping with changes in organisations: The case study of the Voluntary Labour Corps workers), Faculty of Education, University of Lower Silesia, Wroclaw, 14 June Joanna Minta IAEVG Conference: Career Guidance for Social Justice, Prosperity and Sustainable Employment Challenges for the 21 st Century, Mannheim, Germany, 3-6 October Anna Paszkowska-Rogacz Spyros Kriwas, Teacher as a counsellor, Counsellogy Seminar, University of Lower Silesia, Kłodzko, 24 th January Elżbieta Moroń The 15 th Summer School for Young Researchers on Adult Education and Counsellogists, May 22-24, 2013, Międzygórze, Poland Joanna Kłodkowska About the Authors Lista recenzentów/reviewers list

9 Studia 2013 Poradoznawcze

10

11 Studia Poradoznawcze 2013 ISSN Violetta Drabik-Podgórna Uniwersytet Wrocławski W imieniu redakcji Myśleć jak poradoznawca Tytuł tego krótkiego tekstu w sposób oczywisty nawiązuje do książki Bogusława Śliwerskiego Myśleć jak pedagog i stanowi próbę odpowiedzi na zaproszenie do włączenia się do dyskusji nad specyfiką pedagogicznej refleksji (Śliwerski, 2010, s. 31). Nie podejmuję się jednak konfrontacji z podjętym wyzwaniem w całej jego złożoności, lecz chciałabym ograniczyć swoje rozważania do jednego tylko obszaru, na którym działają pedagodzy (choć nie tylko oni się tym zajmują), a którym jest poradnictwo. Próby doprecyzowania samego pojęcia poradnictwo od lat podejmowane są przez badaczy, ale wydaje się, że w ostatniej dekadzie, na skutek pojawiających się na rynku różnorodnych usług pomocowych, coraz trudniej określić, co poradnictwem jest, a co nim nie jest. Niektóre działania występują pod nazwą poradnictwo, lecz nimi nie są; inne natomiast odżegnując się od poradnictwa w rzeczywistości realizują jego cele. Alicja Kargulowa pisze: poradnictwo stanowią działania racjonalnych podmiotów wchodzących w różnorodne relacje z innymi podmiotami. Za najbardziej charakterystyczną można w nim uznać relację międzyosobową, jaką nawiązują doradca i radzący się, zmierzając do opracowania porady wspólnie z radzącym się i dla niego, relację mającą swe miejsce w różnych kontekstach społecznych, ekonomicznych i kulturowych (Kargulowa, 2009, s. 22). Na tej samej stronie w przypisie dodaje: zwrot opracowanie porady jest tu pewnym skrótem myślowym. W relacji poradniczej nie zawsze chodzi o zwerbalizowaną poradę, czasem o wspólne bycie, okazanie zrozumienia, emocjonalne wsparcie (tamże). Zatem skoro poradnictwo nie ogranicza się do udzielania porad, ale może przybierać postać różnych form wsparcia, które pozwalają radzącemu się na znalezienie odpowiedzi na pytania: jak w danej sytuacji się zachować?, co myśleć?, co wybrać? czy wreszcie jak żyć?, to może równie dobrze być obecne i realizowane w relacji nauczyciela i ucznia, rodzica i dziecka, spowiednika i spowiadanego, terapeuty i pacjenta, coacha i klienta, trenera i uczestnika szkolenia, rehabilitanta i pacjenta, doradcy finansowego i klienta banku, choć oczywiście nauczanie, wychowywanie, spowiedź, terapia, coaching, trening, rehablitacja i doradztwo finansowe mają również inne funkcje. Nie chcę przez to powiedzieć, że poradnictwo jest wszechobecne i wszystko jest

12 12 Studia Poradoznawcze 2013 poradnictwem, ale pragnę zaznaczyć, że jest wpisane w różne role społeczne bardziej, niż nam się to wydaje. Skoro nie odmawiamy miana poradnictwa poradnictwu nieprofesjonalnemu (koleżeńskiemu, przyjacielskiemu, itp.), to dlaczego kwestionujemy poradnictwo tam, gdzie jest ono częścią wykonywanego zawodu? Wypowiedzi wielu autorów, przytaczane w tym tomie w odpowiedzi na dyskusję zainicjowaną przez Jeana Guicharda, są konstynuacją dyskursu, rozpoczętego jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku właśnie przez Alicję Kargulową, która dokonała wyodrębnienia subdyscypliny, jaką jest poradoznawstwo. Wielokrotnie próbowała dookreślić, co kryje się za tą nazwą, więc trudno w tym miejscu przytoczyć wszystkie powstałe przez lata definicje. Przytoczę zatem tylko jedną z ostatnich, zawartą w książce Poradoznawstwo kontynuacja dyskursu. Jak pisze autorka: poradoznawstwo jest nauką o poradnictwie jako fakcie, zdarzeniu, zjawisku, procesie życia społecznego, przyjmującego kształt relacji międzyosobowej lub działalności instytucjonalnej (Kargulowa, 2009, s. 17). Ewidentnie więc poradoznawstwo nie jest zwyczajnym znawstwem porad stosownych do określonych okoliczności (co najczęściej zaznaczają studenci w testach sprawdzających ich wiedzę z tej dziedziny), lecz refleksją nad praktyką doradczą, teorią poradnictwa. Stawiając zatem pytanie: co to znaczy myśleć jak poradoznawca (a nie co to znaczy myśleć jak doradca?), pytam o specyficzny rodzaj myślenia badaczy poradnictwa (choć oczywiście mogą i nierzadko są oni jednocześnie na co dzień pracującymi doradcami 1 ). Kim są zatem owi poradoznawcy? Baza Nauki Polskiej ( pl) wskazuje jedynie osiem osób. Czy zatem tylko one myślą jak poradoznawcy? Oczywiście NIE. Grupa badaczy poradnictwa jest zdecydowanie większa. Dla poradoznawców ważne jest badanie rzeczywistości i poszukiwanie w niej przejawów fenomenu pomagania/doradzania/wspierania; analizowanie przebiegu procesu udzielania pomocy oraz efektów, jakie on przynosi; konstruowanie modeli pomagania, metod, technik i narzędzi oraz sprawdzanie ich w praktyce poradniczej. Poradoznawcy z uwagą pochylają się nad wartościami, zasadami, normami, które leżą u podstaw procesu pomocowego oraz odkrywają i demaskują ukryte wymiary. Tworzą zatem wiedzę o świecie, środowisku i klimacie doradczym. Jak jednak stwierdza B. Śliwerski, przytaczając słowa Roberta Kwaśnicy, nie każda wiedza o czymś jest zarazem myśleniem (Kwaśnica, 1994, s. 5), można więc wiedzieć, ale niekoniecznie w jakiś sposób myśleć (Śliwerski, 2010, s. 38). Parafrazując słowa B. Śliwerskiego, można by napisać, że myśleć jak poradoznawca, to znaczy skierować swoją uwagę na to, co jest dla nas istotne ze względu na poradoznawstwo lub poradniczy aspekt czegoś (tamże, s. 9). Poradoznawstwo powinno zatem być (i jest faktycznie) specyficznym sposobem myślenia o rzeczywistości na/(prze)syconej poradnictwem. Jako subdyscyplina nauk humanistycznych, 1 Pedagog, o którego myślenie niepokoi się B. Śliwerski w swojej pracy, może być zarówno praktykiem, jak i teoretykiem. W przypadku dziedziny, na której się koncentruję, sprawa wydaje się mocno komplikować.

13 W imieniu redakcji 13 mocno zakorzeniona w innych dyscyplinach filozofii, psychologii, socjologii, ekonomii czy medycynie proponuje swoistą perspektywę oglądu i interpretacji fenomenu pomagania jako specyficznej interakcji między dwoma osobami/podmiotami, jako relacji opartej na dialogu. Myślenie poradoznawcze oznacza zatem dla mnie antropocentryczne myślenie wrażliwe na dialog. W odniesieniu do poradnictwa pozwala ono dostrzec, iż: dialog jest relacją interpersonalną (poradnictwo to spotkanie doradcy z radzącym się, choć termin radzący się może oznaczać również grupę klientów czy nawet całą firmę, która poszukuje rozwiązania problemu); dialog ma również wymiar intrapersonalny (każdy prowadzi wewnętrzny dialog i choć brzmi to paradoksalnie może być jednocześnie doradcą i klientem (tzw. życiowe motto, które jednostka przyjmuje, nie jest niczym innym jak poradą, jaką sama sobie udziela można by to nazwać autoporadnictwem ); dialog może mieć charakter formalny i nieformalny (poradnictwo może być realizowane w formie instytucjonalnej w specjalnie tworzonych placówkach, zatrudniających profesjonalistów, jak również poza instytucjami doradczymi w domu, wśród rówieśników, przyjaciół, znajomych czy współpracowników); dialog może mieć charakter przedmiotowy i podmiotowy (poradnictwo może być zatem dyrektywną instrukcją, algorytmem działań, wskazówką, informacją oraz niedyrektywną obecnością, słuchaniem, wsparciem); dialog może być prowadzony bezpośrednio i pośrednio (poradnictwo może być bliskim spotkaniem twarzą w twarz oraz spotkaniem za pośrednictwem różnych mediów: telefon, Internet, telewizja, na odległość) ; dialog może być rozmową i postawą (poradnictwo może być przekazem treści, dyskusją, wymianą poglądów, konfrontacją, jak również może odbywać się bez słów poprzez zachowania, działania, gesty, poprzez towarzyszącą i wspierającą obecność); dialog ma wymiar jednostkowy i globalny (dialogiczność jest specyficznym sposobem istnienia człowieka, dlatego bycie w relacji z kimś w bezpośredniej relacji jest czynnikiem konstytutywnym; jednocześnie jednak jednostka wchodzi w dialog z otaczającym ją światem, dlatego można mówić o kulturze terapeutycznej/poradniczej, która doradza, jak żyć, podsuwając/oferując możliwe wzory życia i projekty tożsamościowe); dialog wymaga poszanowania wartości (poradnictwo potrzebuje zasad etycznych, by mogło proponować działania dla dobra jednostek, by było wrażliwe na kulturową odmienność oraz odporne na zewnętrzne naciski); i wreszcie: dialog wymaga akceptacji, otwartości, zaufania, dyskrecji, odpowiedzialności oraz świadomości konsekwencji wpływu, jaki wywiera doradca na radzącego się. Nawet jeśli doradca preferuje model skrajnego leseferysty (Wojtasik, 1993), to przez sam fakt swojego istnienia w horyzoncie

14 14 Studia Poradoznawcze 2013 radzącego się (który powinien radzić sobie sam ) oddziałuje na działanie, myślenie, zachowanie osoby, która z jego pomocy (?) korzysta. Jak pisał Józef Tischner: Spotkanie człowieka z człowiekiem niesie za sobą taką siłę perswazji, że zdolna jest zmienić radykalnie stosunek człowieka do otaczającego świata, ukształtować na nowo sposób bycia człowieka w tym świecie, zakwestionować uznawaną dotychczas hierarchię wartości. Spotkanie wprowadza człowieka w głąb wielkich tajemnic istnienia, gdzie rodzą się pytania o sens i bezsens wszystkiego co jest (Tischner, 1980, s. 137). Innymi słowy w poradoznawczym myśleniu chodzi o pewien rodzaj wrażliwości na dostrzegane problemy i zjawiska, które zostają poddane tłumaczeniu i przepracowaniu na kategorie pozwalające na lepsze zrozumienie analizowanej rzeczywistości. Przedstawiona powyżej propozycja zrozumienia, co to znaczy myśleć jak poradoznawca, jest oczywiście tylko jedną z możliwych. Mam świadomość, że moja próba zmierzenia się z wyzwaniem, jakim było udzielenie odpowiedzi na postawione na początku pytanie, jest raczej ponownym otwarciem, czy może raczej przedłużeniem toczącej się wciąż dyskusji, niż faktycznie gotową odpowiedzią. Mam nadzieję, że będzie to kolejny krok do dalszego eksplorowania tej problematyki. Bibliografia Kargulowa A. (red.) (2009) Poradoznawstwo kontynuacja dyskursu, Warszawa, Wyd. Nauk. PWN. Kwaśnica R. (1994) Wprowadzenie do myślenia o wspomaganiu nauczycieli w rozwoju, Wrocław, Wrocławska Oficyna Nauczycielska. Śliwerski B. (2010) Myśleć jak pedagog, Sopot, GWP. Tischner J. (1980) Bezdroża spotkania, Analecta Cracowiensia, nr XII. Wojtasik B. (1993) Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa, Wrocław Wyd. UWr.

15 I. Studia i rozprawy Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi Odpowiadają: Alicja Czerkawska, Joanna Kłodkowska, Elżbieta Siarkiewicz, Daria Zielińska-Pękał, Edyta Zierkiewicz, Zebrała i opracowała: Alicja Kargulowa Anna Bilon Współczesne tendencje w badaniach poradnictwa kariery Monika Noworolnik-Mastalska Rozwój profesjonalny jako uczenie się w relacjach Alicja Kargulowa O potrzebie badań poradoznawczych. Ku antropologii poradnictwa

16

17 Studia Poradoznawcze 2013 ISSN Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi Jean Guichard jest profesorem psychologii, wieloletnim pracownikiem INETOP-u (Institut national d etude du travail et d orientation professionnelle) w Paryżu. Zajmuje się analizą czynników i procesów konstruowania własnej tożsamości (ang. self i self-identity) i procesami projektowania życia, w tym głównie życia zawodowego. Prowadził wykłady i seminaria na uczelniach francuskich i zagranicznych, m.in. w Argentynie, Belgii, Brazylii, Kanadzie, Estonii, Finlandii, Niemczech, Grecji, na Węgrzech, we Włoszech, Maroko, Portugalii, USA i Polsce. Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetów: Wschodniej Finlandii, Lizbony i Buenos Aires. Jest także laureatem nagród i wyróżnień przyznawanych przez znane światowe organizacje, takie jak APA (American Psychological Association) oraz European Society of Vocational Designing and Career Counseling. Od 2013 roku jest kierownikiem Katedry UNESCO Całożyciowego Poradnictwa Zawodowego w Uniwersytecie Wrocławskim. Odpowiadają: Alicja Czerkawska, Joanna Kłodkowska, Elżbieta Siarkiewicz (Dolnośląska Szkoła Wyższa) Daria Zielińska-Pękał (Uniwersytet Zielonogórski) Edyta Zierkiewicz (Uniwersytet Wrocławski) Zebrała i opracowała: Alicja Kargulowa (Dolnośląska Szkoła Wyższa) Artykuł odzwierciedla dyskusję badaczek poradnictwa, zainspirowaną listem prof. Jeana Guicharda, przesłanym do prof. Alicji Kargulowej. Autorki przytoczonych wypowiedzi swobodnie poruszają się w symbolicznej przestrzeni dyskursu prowadzonego drogą ową. Wychodząc od własnych badań, porzucają konwencjonalny, ustrukturyzowany sposób prowadzenia wywodu i raczej spontanicznie, choć z głęboką uwagą, odnoszą się do poszczególnych podniesionych przez Profesora kwestii, związanych z procesami puryfikacji i translacji, obecnymi zarówno w uprawianiu nauki o poradnictwie, jak i w postrzeganej rzeczywistości. W artykule rozważane są kwestie takie jak: trudności w zidentyfikowaniu specyfiki poradnictwa; teoria a praktyka poradnictwa; poradnictwo i inne praktyki pomocowe; skutki, efekty uboczne, zakłócenia w codzienności poradniczej praktyki. Zamieszczona została w nim także pełna treść listu Profesora. Słowa kluczowe: dialog, pomoc, poradnictwo, poradoznawstwo, pseudopomoc, radzenie sobie, sepizowanie problemów

18 18 Studia Poradoznawcze 2013 Redakcja Studiów Poradoznawczych/Journal of Counsellogy, wydając pierwszy numer pisma, nie jest pewna, czy trafnie określiła jego profil, dlatego z dużym zainteresowaniem śledzi opinie na temat przydatności pisma i wartości zamieszczonych w nim tekstów. Wybór podejmowanych zagadnień i ich sposób interpretacji bez zainteresowania się tym ze strony środowiska naukowego byłyby dla nas niewiele warte. Dlatego tak ważna dla redakcji jest każda informacja, zarówno pozytywna, jak i podważająca sens całego przedsięwzięcia. Z satysfakcją przyjęte zostały pozytywne oceny niektórych Czytelników oraz dwie pisemne wypowiedzi Członków Rady Naukowej naszego pisma 1. Najogólniej wypowiedzi te dotyczą poradoznawstwa jako odrębnej subdyscypliny i specyfiki przedmiotu jego badań poradnictwa, jego granic, odrębności od innych procesów i zjawisk kształtujących ludzi, jego miejsca w przestrzeni życia społecznego. Profesor Jean Guichard swoim listem przywołał potrzebę pogłębienia refleksji nad poradnictwem, konieczność powrócenia do podstawowych założeń poradoznawstwa i dopracowania zakresu i specyfiki przedmiotu jego badań. Zwrócił uwagę na to, co też od lat 70. i 80. pojawiało się w publikacjach polskich poradoznawców i jest przedmiotem naukowych sporów. Dał bowiem do zrozumienia, że dokładniejsze określenie przedmiotu badań jest ciągle ważne, gdyż różnicując się w założeniach i realizacji, poradnictwo ostatecznie przybiera kształt sieci i przez to staje się używając słów Bruno Latoura jednocześnie realne jak natura, narracyjne jak dyskurs i kolektywne jak społeczeństwo (Latour, 2011, s. 16). Górnolotnie można powiedzieć, że w obecnej sytuacji zarówno poradnictwo, jak i budowana o nim nauka poradoznawstwo są wytworem późnej nowoczesności, a ta zdaniem francuskiego myśliciela odsyła do dwóch całkowicie odmiennych zespołów praktyk, które muszą pozostać różne, aby zachować efektywność ( ). Pierwszy zespół praktyk wytwarza za pomocą translacji mieszaniny zupełnie nowego rodzaju hybrydy natury i kultury. Drugi zespół praktyk wytwarza za pomocą puryfikacji dwie całkowicie różne przestrzenie ontologiczne jedną dla ludzi (kultury A.K.), drugą dla nieludzi (natury A.K.). Bez pierwszego zespołu praktyk puryfikacja byłaby pusta lub zbyteczna. Bez drugiego praca translacji zostałaby spowolniona, ograniczona, a nawet zawieszona. (Latour, tamże, s. 22). Dychotomia procesów translacji (przeniesienia) i puryfikacji (oczyszczania) jest łagodzona przez mediację. Odkąd bierzemy pod uwagę pracę mediacji, powraca też z pracą puryfikacji zwykłe człowieczeństwo i potoczna nieludzkość czytamy w książce Nigdy nie byliśmy nowocześni (tamże, s. 165). Na łamach naszego pisma włączamy się w społeczną mediację poprzez analizę poradnictwa, traktowanego jako relacja międzyludzka, jako działanie podejmowane wobec drugiego oraz jako działalność powoływanych instytucji pomocowych. 1 Była to obszerna wypowiedź prof. Jeana Guicharda, która zainspirowała członków Naukowego Towarzystwa Poradoznawczego do refleksji i dyskusji na temat podstawowych zagadnień poradoznawstwa i stała się przedmiotem wymiany drogą ową poglądów na postawione przez Pana Profesora pytania. I wypowiedź krótka, ale jakże dla nas ważna, prof. Spyrosa Kriwasa.

19 I. Studia i rozprawy 19 Poszukujemy w nim to znaczy w poradnictwie zarówno odpowiedzi na głęboko zakorzenioną w ludzkiej naturze potrzebę wzajemności, jak i stosunku ludzi do wytworzonych w kulturze wymagań, rygorów, przepisów często o nieludzkiej twarzy, rodzących problemy egzystencjalne, dotyczące sfer: duchowej, moralnej lub materialnej 2. Poszukujemy także sposobów wykorzystania technicznych urządzeń charakterystycznych dla społeczeństwa ery komunikacji satelitarnej, umożliwiających uprawianie poradnictwa w skali globalnej. Podejmując taką mediację wpisujemy się w odtwarzanie praktyk translacji. Natomiast, gdy próbujemy ustalać ogólniejsze prawa lub prawidłowości dotyczące poradnictwa, jeśli staramy się odróżnić ową hybrydę jak powiedziałby Latour od nauki o niej, nasz udział w mediacji sprowadza się do puryfikacji. W przytoczonych wypowiedziach obydwie praktyki: puryfikacji i translacji, nie dają się jednak wyraźnie wyodrębnić, i dotyczy to obecnie nie tylko poradnictwa i poradoznawstwa, a więc wytworów społecznych i bytów abstrakcyjnych, ale również zjawisk przyrodniczych, zjawisk technicznych i łączących się z nimi badań. We współczesnej płynnej rzeczywistości poradnictwo staje się bowiem także tym razem używając terminologii Manuela Castellsa przepływem, staje się strumieniem utworzonym z ludzkich problemów, emocji, wiedzy, działań i zachowań oraz materialnych i symbolicznych wytworów (idei, ideologii, organizacji, stowarzyszeń, urządzeń), przepływem o charakterze globalnym, jednak możliwym do uchwycenia w życiu codziennym, a nawet mocno zakotwiczonym w codzienności i przez nią zatrzymywanym (Castells, 2008). Zabiegi puryfikacji mogą zatem zaledwie pomóc uporządkować podjęty dyskurs, a nie zmienić obraz świata poradnictwa. Profesor Jean Guichard wypowiadając się na temat naszego pisma, zainicjował ten dyskurs w całym obszarze hybrydowego tworu, jakim jest poradnictwo, nadając mu tym samym antropologiczny wymiar. Zachęcił bowiem do pracy w nim na dwóch płaszczyznach. Na jednej płaszczyźnie puryfikacja ma prowadzić do rozdzielenia: poradnictwa-praktyki i poradoznawstwa-teorii, a na płaszczyźnie drugiej: poradnictwa i innych praktyk wspierających ludzi, praktyk zinstytucjonalizowanych lub umocowanych w codzienności. Celem podjętej pracy na płaszczyźnie drugiej powinna być odpowiedź na pytanie: co jest poradnictwem, a co nim nie jest, gdy weźmiemy pod uwagę różne działania społeczne i nawiązywane przez ludzi relacje. W podejściu do poradnictwa jako pewnej sieci, wyróżnienie obu płaszczyzn: teorii i złożonej praktyki ma charakter umowny, praktyki translacyjne dotyczą bowiem ich obu, gdyż jak pisze wcześniej cytowany B. Latour nauka nie tworzy 2 Problemy zgłaszane przez osoby radzące się to wg Alicji Czerkawskiej: kryzysy sytuacyjne (choroba, rozstanie, rozwód, żałoba, utrata pracy, przeprowadzka); kryzysy rozwojowe (dookreślanie siebie, wybór drogi życiowej, celów życiowych); nieradzenie sobie z pełnieniem ról społecznych i zawodowych oraz trudności związane z godzeniem poszczególnych sfer życia; trudności emocjonalne; trudności relacyjne; problemy rodzinne, wychowawcze, partnerskie, zawodowe, edukacyjne, tożsamościowe; współuzależnienie; konflikty; dylematy; sekrety; tranzycie; transgresje. (Wypowiedź w wirtualnej dyskusji).

20 20 Studia Poradoznawcze 2013 się naukowo, tak samo jak technologia nie wytwarza się technologicznie a ekonomia ekonomicznie (Latour, 2011, s. 168). I Płaszczyzna puryfikacji: teoria-poradoznawstwo praktyka-poradnictwo Jak już wspomniałam, dyskusje związane z wyodrębnieniem poradoznawstwa jako swoistej dyscypliny w obszarze nauk społecznych i humanistycznych toczą się w Polsce od połowy lat siedemdziesiątych 3. Potrzeba odróżnienia opisów praktyki poradniczej i metodyki jej uprawiania od analiz teoretycznych dotyczących ontologii, epistemologii i metodologii badań nad poradnictwem powstała w czasie, gdy zaczęło rozwijać się u nas poradnictwo edukacyjne, rodzinne i zawodowe jako praktyka uprawiana przez różne podmioty społeczne: państwo, Kościół katolicki i stowarzyszenia, a także gdy podjęto badania nad tym rodzajem procesu życia społecznego, jakim jest poradnictwo w ogóle. Pierwsze badania prowadzone były w paradygmacie pozytywistycznym i zmierzały do wyjaśnianiu związków, jakie miały zachodzić między działaniami podejmowanymi przez psychologów i pedagogów zatrudnionych w poradniach, a zmianami pojawiającymi u osób radzących się, w ich rodzinach lub instytucjach, z którymi były związane. W badaniach tych ważne miejsce zajmowało podejście tzw. systemowe. Poradnictwo traktowane było jako podsystem optymalizujący inne systemy społeczne: wychowania, zatrudnienia, produkcji itp. Udzielanie porad i podejmowanie innych działań przez poradnie, które były ulokowane wewnątrz poszczególnych systemów społecznych, miało przyczyniać się do optymalizacji działań tych systemów, do wzrostu ich produktywności. Podawane w postaci twardych liczbowych dane, opisujące stan poradnictwa i uzyskiwane z wyskalowanych pomiarów wskaźniki jego skuteczności, przemawiały za wspieraniem jego rozwoju, co miało odbywać się poprzez zwiększanie nakładów na badania, rozwój poradni, wzrost uposażenia zatrudnionych specjalistów; lub odwrotnie. Gdyby wyniki działań poradniczych okazały się mało efektywne, mogłoby to być podstawą zamykania poradni. Doradca pedagog lub psycholog, podobnie jak osoba korzystająca z usług poradni, byli ludzkim elementem systemu, który to system, poza elementem ludzkim posiadał elementy rzeczowe i procesowe i nawet przy pewnej otwartości zachowywał dość precyzyjnie określoną strukturę i zdefiniowane społeczne funkcje, pełnione wobec innych systemów. Nauka, która by miała opisywać i wyjaśniać sposób funkcjonowania tego systemu, także powinna być ściśle powiązanym układem pojęć, definicji, praw lub prawidłowości. Z perspektywy czasowej daje się zauważyć, że ten klarowny, modernistyczny obraz systemu poradnictwa, 3 W latach toczone były interdyscyplinarne dyskusje w ramach ogólnopolskiego seminarium naukowego Poradnictwo we współczesnym społeczeństwie organizowanego przez Instytut Pedagogiki i Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Studia Poradoznawcze 2013, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2013, ss. 349

Studia Poradoznawcze 2013, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2013, ss. 349 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/ra.2014.056 Studia Poradoznawcze 2013, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2013, ss. 349 Praca z ludźmi, bez względu na swój rodzaj i zakres, wymaga (samo)świadomości i głębokiego

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 Po ukończeniu studiów jednolitych

Bardziej szczegółowo

kierunek PEDAGOGIKA specjalność: PORADNICTWO ZAWODOWE I COACHING KARIERY (studia 2-letnie magisterskie)

kierunek PEDAGOGIKA specjalność: PORADNICTWO ZAWODOWE I COACHING KARIERY (studia 2-letnie magisterskie) kierunek PEDAGOGIKA specjalność: PORADNICTWO ZAWODOWE I COACHING KARIERY (studia 2-letnie magisterskie) Studia na specjalności Poradnictwo zawodowe i coaching kariery umożliwiają zdobycie interdyscyplinarnej

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne

WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Załącznik do Uchwały Nr 82/2016 Senatu UKSW z dnia 19 maja 2016 r. WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PODNOSZENIE KOMPETENCJI NAUCZYCIELSKICH W PRACY Z UCZNIEM O SPECJALNYCH

Bardziej szczegółowo

ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia

Bardziej szczegółowo

Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi

Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi Studia Poradoznawcze 2013 ISSN 2299-4971 Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi Jean Guichard jest profesorem psychologii, wieloletnim pracownikiem INETOP-u (Institut national d etude du travail

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku

Bardziej szczegółowo

POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego

POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego Doradztwo zawodowe i edukacja dorosłych jako systemy wspierania rozwoju człowieka

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia

Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE Efekty kształcenia dla kierunku MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE - studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Forma Studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta Obszar wiedzy Dziedzina Dyscyplina studia I stopnia praktyczny licencjat obszar nauk

Bardziej szczegółowo

Psychologia WF-PS. Studia drugiego stopnia Profil ogólnoakademicki Studia stacjonarne, niestacjonarne Magister

Psychologia WF-PS. Studia drugiego stopnia Profil ogólnoakademicki Studia stacjonarne, niestacjonarne Magister Załącznik nr 4 do Uchwały nr 34/2012 Senatu UKSW z dnia 26 kwietnia 2012 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku psychologia dla jednolitych studiów

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Załącznik nr 7 Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Psychologię jako kierunek studiów

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Załącznik do Uchwały Senatu nr 34/2019 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Kierunek studiów pedagogika

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów

Bardziej szczegółowo

Poradnictwo, orientacja i doradztwo zawodowe. ćwiczenia 1 Patrycja Rudnicka

Poradnictwo, orientacja i doradztwo zawodowe. ćwiczenia 1 Patrycja Rudnicka Poradnictwo, orientacja i doradztwo zawodowe ćwiczenia 1 Patrycja Rudnicka Poradnictwo działanie społeczne interakcja międzyosobowa działanie instytucjonalne forma pomocy (Kargulowa, 2004) Działanie poradnicze?

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna. Załącznik do uchwały nr538 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu OPIS

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Pedagogika Poziom kształcenia: studia I stopnia Specjalności: Profil kształcenia: ogólnoakademicki Forma studiów: niestacjonarne Tytuł

Kierunek: Pedagogika Poziom kształcenia: studia I stopnia Specjalności: Profil kształcenia: ogólnoakademicki Forma studiów: niestacjonarne Tytuł Kierunek: Pedagogika Poziom kształcenia: studia I stopnia Specjalności: Profil kształcenia: ogólnoakademicki Forma studiów: niestacjonarne Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta: licencjat Przyporządkowanie

Bardziej szczegółowo

Praca socjalna. studia II stopnia. Ogólne efekty kształcenia na kierunku Praca socjalna obejmują między innymi:

Praca socjalna. studia II stopnia. Ogólne efekty kształcenia na kierunku Praca socjalna obejmują między innymi: Praca socjalna studia II stopnia Praca socjalna* to kierunek adresowany do absolwentów studiów I stopnia dowolnego kierunku studiów, którzy charakteryzują się otwartością na ludzi oraz chcą świadomie i

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE

CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (POZIOM 6) PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Objaśnienie oznaczeń: P6S kod składnika opisu kwalifikacji

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem: Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień

Bardziej szczegółowo

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Załącznik 3. Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Symbol Opis efektu kształcenia Kod składnika opisu s-w-1 s-w-2 s-u-1 s-u-2 s-u-3 s-k-1 s-k-2 Wiedza: absolwent ma uporządkowaną wiedzę

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Praktyka opiekuńczo-wychowawcza w szkole podstawowej 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Education and

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKA PRZYWÓDZTWA EDUKACYJNEGO I KOMPETENCJE POLSKICH DYREKTORÓW

SPECYFIKA PRZYWÓDZTWA EDUKACYJNEGO I KOMPETENCJE POLSKICH DYREKTORÓW Prezentacja przedstawiona podczas VIII Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, Warszawa 25-27.09.2013 www.oskko.edu.pl/kongres/ SPECYFIKA PRZYWÓDZTWA EDUKACYJNEGO I KOMPETENCJE POLSKICH DYREKTORÓW DR ROMAN

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia

Opis zakładanych efektów kształcenia Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia

Bardziej szczegółowo

ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych

ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych Załącznik do uchwały nr 404 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 stycznia 2015 r. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych Objaśnienie: symbole

Bardziej szczegółowo

Specjalnościowe efekty kształcenia. dla kierunku. KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia Specjalność: edukacja artystyczna

Specjalnościowe efekty kształcenia. dla kierunku. KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia Specjalność: edukacja artystyczna Załącznik do Uchwały nr 46/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 26 maja 2015 r. Specjalnościowe efekty kształcenia dla kierunku KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego Ustawa z dnia 14

Bardziej szczegółowo

Wykłady: 20 godziny Seminaria: 10 godzin Ćwiczenia: 10 godzin

Wykłady: 20 godziny Seminaria: 10 godzin Ćwiczenia: 10 godzin Jednostka prowadząca kierunek: Zakład Zdrowia Publicznego Kierunek: Zdrowie publiczne Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna III rok I 0 studia stacjonarne Pedagogika zdrowia Punkty ECTS: Wykłady: 20 godziny

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Termin: 25.03.2017; 22.04.2017 godz. 9:00 Czas trwania 3 semestry (kwalifikacyjne) Łączna

Bardziej szczegółowo

O budowaniu poradoznawstwa. prof. dr hab. Alicja Kargulowa DSW, Wroc ław

O budowaniu poradoznawstwa. prof. dr hab. Alicja Kargulowa DSW, Wroc ław O budowaniu poradoznawstwa prof. dr hab. Alicja Kargulowa DSW, Wroc ław Poradnictwo we współczesnym społeczeństwie Ogólnopolskie Seminarium Naukowe Wrocław, 26-28 listopada 1979 Rola poradnictwa i doradztwa

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów PEDAGOGIKA SPECJALNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów PEDAGOGIKA SPECJALNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Efekty kształcenia dla kierunku studiów PEDAGOGIKA SPECJALNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Załącznik nr 5 Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów pedagogika specjalna

Bardziej szczegółowo

PROCES GRUPOWY , Łódź Iwona Kania

PROCES GRUPOWY , Łódź Iwona Kania PROCES GRUPOWY 19.0.2011, Łódź Iwona Kania Człowiek jest istotą nastawioną na bycie z innymi i jego życie w większości wiąże się z grupami. Pierwszą grupą, z jaką się styka, i w której się rozwija, jest

Bardziej szczegółowo

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA PROGRAM KSZTAŁCENIA Kierunek Obszar/obszary kształcenia, w których umiejscowiony jest kierunek studiów PEDAGOGIKA / Pedagogika opiekuńczo - wychowawcza NAUKI SPOŁECZNE Forma kształcenia STUDIA PODYPLOMOWE

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania

Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania Zapraszam na szkolenie on line prezentujące dwie nowoczesne metody pracy: coaching i mentoring. Idea i definicja coachingu Coaching,

Bardziej szczegółowo

Oczekiwania studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela edukacji zawodowej w obszarze kształcenia psychologicznego

Oczekiwania studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela edukacji zawodowej w obszarze kształcenia psychologicznego Krzysztof NIEWIADOMSKI, Ireneusz ZAWŁOCKI, Ewa NIEROBA Politechnika Częstochowska, Polska Oczekiwania studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela edukacji zawodowej w obszarze kształcenia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 FILOZOFIA. data zatwierdzenia przez Radę Wydziału. kod programu studiów

PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 FILOZOFIA. data zatwierdzenia przez Radę Wydziału. kod programu studiów PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 data zatwierdzenia przez Radę Wydziału kod programu studiów Wydział Humanistyczny pieczęć i podpis dziekana Studia wyższe na kierunku

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

Studia Podyplomowe. Studium Pomocy Psychologicznej

Studia Podyplomowe. Studium Pomocy Psychologicznej I. Informacje ogólne Studia Podyplomowe Studium Pomocy Psychologicznej II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program studiów V. Efekty kształcenia I. Informacje ogólne Czas trwania:

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH:

RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: Nazwa przedmiotu Teoretyczne podstawy doradztwa edukacyjno-zawodowego i zarządzania zasobami ludzkimi Zawodoznawstwo i informacja zawodowa Podstawy prawne poradnictwa zawodowego i elementy prawa pracy

Bardziej szczegółowo

Symbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10

Symbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10 Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do

Bardziej szczegółowo

Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki

Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki dla doktorantów rozpoczynających studia w roku akad. 2014/2015 1. Studia doktoranckie na Wydziale Fizyki prowadzone są w formie indywidualnych

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 Po ukończeniu studiów absolwent:

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: Sposób dokumentacji efektów kształcenia

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: Sposób dokumentacji efektów kształcenia Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: Lp. K_W01 K_W02 K_W06 K_W08 K_W09 Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych zna terminologię używaną w pedagogice a w szczególności w oraz jej zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r.

Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r. Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PEDAGOGIKA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ I TYFLOPEDAGOGIKA WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Komunikacja interpersonalna w praktyce antropologicznej 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Interpersonal

Bardziej szczegółowo

Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej

Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej Program kształcenia studiów podyplomowych Przygotowanie pedagogiczne Gdynia 2014 r. Podstawa prawna realizacji studiów. Ustawa Prawo

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie Rozdział pierwszy Podejmowanie decyzji przez młodzież w kontekście jej myślenia o własnej przyszłości...

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie Rozdział pierwszy Podejmowanie decyzji przez młodzież w kontekście jej myślenia o własnej przyszłości... SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 7 Rozdział pierwszy Podejmowanie decyzji przez młodzież w kontekście jej myślenia o własnej przyszłości... 11 Rozdział drugi Czynniki determinujące decyzje młodzieży dotyczące

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW

Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW dla doktorantów rozpoczynających studia w roku akad. 2014/2015, 2015/2016, 216/2017, 2017/2018 i 2018/2019 1. Studia doktoranckie

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Objaśnienie oznaczeń: S1A obszar

Bardziej szczegółowo

Rola i zadania doradcy zawodowego w szkole dla dorosłych. opracowała Bożena Belcar

Rola i zadania doradcy zawodowego w szkole dla dorosłych. opracowała Bożena Belcar Rola i zadania doradcy zawodowego w szkole dla dorosłych opracowała Bożena Belcar Na spotkaniu Rady Europejskiej w Lizbonie w marcu 2000 roku opracowano Memorandum o kształceniu ustawicznym Główne założenia:

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r.

Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych Zarządzanie Logistyką w Przedsiębiorstwie, prowadzonych

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXIV-22.24/18 Senatu UMCS Prowadzonych przez Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS Nazwa studiów podyplomowych: PSYCHOLOGIA SPORTU

Bardziej szczegółowo

Pedagogizacja rodziców jako niezbędny element w budowaniu dobrej współpracy.

Pedagogizacja rodziców jako niezbędny element w budowaniu dobrej współpracy. Pedagogizacja rodziców jako niezbędny element w budowaniu dobrej współpracy. Pedagogizacja rodziców jest to działalność zmierzająca do stałego wzbogacania posiadanej przez rodziców potocznej wiedzy pedagogicznej

Bardziej szczegółowo

Studia Podyplomowe Asystent Rodziny

Studia Podyplomowe Asystent Rodziny Studia Podyplomowe Asystent Rodziny I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program studiów V. Efekty kształcenia I. Informacje ogólne Czas trwania: 2 semestry

Bardziej szczegółowo

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 88/2017/2018. z dnia 24 kwietnia 2018 r.

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 88/2017/2018. z dnia 24 kwietnia 2018 r. Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 88/2017/2018 z dnia 24 kwietnia 2018 r. w sprawie określenia zmian w zakładanych efektach kształcenia dla kierunku studiów politologia - studia pierwszego

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO Załącznik Nr 11 do Statutu ZS Nr 1 w Wągrowcu WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego obejmuje działania podejmowane przez szkołę w celu przygotowania uczniów

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Ewa Marynowicz-Hetka - Pedagogika społeczna. T. 1. Spis treści

Księgarnia PWN: Ewa Marynowicz-Hetka - Pedagogika społeczna. T. 1. Spis treści Księgarnia PWN: Ewa Marynowicz-Hetka - Pedagogika społeczna. T. 1 Spis treści Przedmowa 11 CZE ŚĆ I PODSTAWY EPISTEMOLOGICZNE, ONTOLOGICZNE I AKSJOLOGICZNE DYSCYPLINY ORAZ KATEGORIE POJE CIOWE PEDAGOGIKI

Bardziej szczegółowo

Biogram prof. dr hab. Alicji Kargulowej

Biogram prof. dr hab. Alicji Kargulowej Biogram prof. dr hab. Alicji Kargulowej Biographical Note on Professor Alicja Kargulowa Fot. pobrano z: www.dsw.edu.pl I. Kalendarium biograficzne Profesor dr hab. Alicja Kargulowa urodziła się 2 czerwca

Bardziej szczegółowo

ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ

ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ 1. Wspieranie dziecka w poznawaniu oraz wykorzystywaniu własnego potencjału rozwojowego i budowaniu pozytywnego obrazu własnego ja. 2. Tworzenie warunków umożliwiających dziecku

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Interwencja i pomoc psychopedagogiczna 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca

Bardziej szczegółowo

Pedagogika współczesna

Pedagogika współczesna Pedagogika współczesna Sebastian Bakuła Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura wykładu Wprowadzenie Pedagogika jako nauka: przedmiot, metody

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku Uchwała Nr 50/2016 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie określenia efektów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Pedagogika medialna - opis przedmiotu

Pedagogika medialna - opis przedmiotu Pedagogika medialna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Pedagogika medialna Kod przedmiotu 03.4-WP-PEDP-PMed-W-S14_pNadGenI2SUL Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii

Bardziej szczegółowo

Nauczyciel w szkole uczącej się, czyli co wynika z pilotażu nowego systemu wspomagania szkół. Warszawa, 24 sierpnia 2015

Nauczyciel w szkole uczącej się, czyli co wynika z pilotażu nowego systemu wspomagania szkół. Warszawa, 24 sierpnia 2015 Nauczyciel w szkole uczącej się, czyli co wynika z pilotażu nowego systemu wspomagania szkół Warszawa, 24 sierpnia 2015 Wnioski i rekomendacje Założenia nowego systemu i ich pilotaż Proces wspomagania

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU. Niestacjonarne

OPIS PRZEDMIOTU. Niestacjonarne Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa

Bardziej szczegółowo

RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka

RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka DZIAŁANIA SPOŁECZNE Aktor społeczny jako podmiot działający (jednostka, grupa, zbiorowość)

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 130 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi rok szkolny 2018/2019 Podstawa prawna. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia

Bardziej szczegółowo

PEDAGOGIKA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY

PEDAGOGIKA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII Nazwa kierunku PEDAGOGIKA Poziom I STOPIEŃ Profil PRAKTYCZNY Symbole Efekty - opis słowny Odniesienie do efektów Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku Pedagogiki

Bardziej szczegółowo

SEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI. Zakład Wczesnej Edukacji. Katedra Podstaw Pedagogiki

SEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI. Zakład Wczesnej Edukacji. Katedra Podstaw Pedagogiki SEMINARIA STUDIA STACJONARNE STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI lp. Nazwisko i imię promotora 1 Józefa Bałachowicz tytuł naukowy 2. Danuta Gielarowska Sznajder Prof. Katedra/Zakład Zakład Wczesnej Katedra Podstaw

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia. Odniesienie do efektów kształcenia dla obszarów nauk humanistycznych i społecznych

Efekty kształcenia. Odniesienie do efektów kształcenia dla obszarów nauk humanistycznych i społecznych Załącznik do Uchwały nr 10/2017 RWNHiS z dnia 20.02.2017 r. Efekty kształcenia Obszar kształcenia/dziedzina nauki: nauki humanistyczne (H), nauki społeczne (S)/ Kierunek: Rewalidacja uczniów ze specjalnymi

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Doradztwo zawodowe i przedsiębiorczość

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Doradztwo zawodowe i przedsiębiorczość Załącznik do uchwały nr 550 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Mechanicznym OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Socjologia. 2. KIERUNEK: Pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Socjologia. 2. KIERUNEK: Pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Socjologia 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/2 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN:

Bardziej szczegółowo

Odniesienie efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych

Odniesienie efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych Załącznik do uchwały nr 540 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 27 stycznia 2016 r. Odniesienie efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych Tabela odniesień efektów kierunkowych do

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI NAU2/3 efekty kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela MODUŁY 2 i 3 Po podkreślniku:

Bardziej szczegółowo

mgr Hanna Arend mgr Dariusz Nowak

mgr Hanna Arend mgr Dariusz Nowak mgr Hanna Arend mgr Dariusz Nowak Poradnie od zawsze wychodziły naprzeciw potrzebom środowiska lokalnego wpierając: dziecko rodzica nauczyciela Pakiet poradniany w roku 2010 Potrzeba pełnej optymalizacji

Bardziej szczegółowo

Ogólnoakademicki. Umiejscowienie kierunku w obszarze (obszarach) kształcenia (wraz z uzasadnieniem)

Ogólnoakademicki. Umiejscowienie kierunku w obszarze (obszarach) kształcenia (wraz z uzasadnieniem) Efekty kształcenia dla kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE STUDIA II STOPNIA Wydział prowadzący kierunek studiów: Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Kierunek studiów: Stosunki międzynarodowe Poziom

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU KSZTAŁCENIA) SYLABUS

OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU KSZTAŁCENIA) SYLABUS OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU KSZTAŁCENIA) SYLABUS 1. Nazwa przedmiotu (modułu) w języku polskim Psychologiczno-pedagogiczne podstawy edukacji w szkole podstawowej 2. Nazwa przedmiotu (modułu) w języku angielskim

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. Po ukończeniu studiów podyplomowych absolwent:

WIEDZA. Po ukończeniu studiów podyplomowych absolwent: Załącznik do Uchwały nr 21/2016 RWNHiS z dnia 28.11.2016 r. Obszar kształcenia/dziedzina nauki: nauki humanistyczne (H), nauki społeczne (S)/ pedagogika, socjologia, zarządzanie Kierunek: Organizacja i

Bardziej szczegółowo

1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia

1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Załącznik do Uchwały nr 125/2014 Senatu UKSW z dnia 25 września 2014 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Poziom

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących

WIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących Nazwa kierunku studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Poziom kształcenia: studia II stopnia; Profil kształcenia: praktyczny; Obszar nauk społecznych; Dziedziny nauk: nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA W FORMIE STACJONARNEJ I NIESTACJONARNEJ PROFIL PRAKTYCZNY

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA W FORMIE STACJONARNEJ I NIESTACJONARNEJ PROFIL PRAKTYCZNY EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA W FORMIE STACJONARNEJ I NIESTACJONARNEJ PROFIL PRAKTYCZNY UMIEJSCOWIENIE KIERUNKU W OBSZARACH KSZTAŁCENIA Kierunek studiów pedagogika

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE

KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW:

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ

AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA profil ogólnoakademicki w obszarze w zakresie sztuki WIEDZA u obszarowego 1. Wiedza o realizacji prac artystycznych K1_W01

Bardziej szczegółowo

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE 1. ZALOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ)

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU MIĘDZYNARODOWA KOMUNIKACJA JĘZYKOWA

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU MIĘDZYNARODOWA KOMUNIKACJA JĘZYKOWA OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU MIĘDZYNARODOWA KOMUNIKACJA JĘZYKOWA Załącznik nr 2 do Zarządzenia nr 9/17 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Pigonia w Krośnie

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH:

RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: MODUŁ 1: PRZYGOTOWANIE PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNE SPECJALNE NAZWA PRZEDMIOTU Forma zal. Wymiar godzin w k ćw. Łączny wymiar godzin I II III Punkty ECTS Wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

posiada zaawansowaną wiedzę o charakterze szczegółowym odpowiadającą obszarowi prowadzonych badań, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki

posiada zaawansowaną wiedzę o charakterze szczegółowym odpowiadającą obszarowi prowadzonych badań, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki Efekty kształcenia 1. Opis przedmiotów Wykłady związane z dyscypliną naukową Efekty kształcenia Wiedza K_W01 K_W02 K_W03 posiada wiedzę na zaawansowanym poziomie o charakterze podstawowym dla dziedziny

Bardziej szczegółowo

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pracy Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Chełmnie

Koncepcja pracy Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Chełmnie Koncepcja pracy Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Chełmnie Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz.U. 2004 nr 256 poz. 2572). 2. Rozporządzenie Ministra

Bardziej szczegółowo

Jakość życia w perspektywie pedagogicznej

Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza

Bardziej szczegółowo

PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA. przedstawienie się;

PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA. przedstawienie się; I DZIEŃ COACHING ZESPOŁU PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA MODUŁ TEMATYKA ZAJĘĆ przedstawienie się; SESJA WSTĘPNA przedstawienie celów i programu szkoleniowego; analiza SWOT moja rola w organizacji

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI

STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI Załącznik nr 1 do Uchwały nr /2012 Senatu UKSW z dnia 25 września 2012 r. STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów

Bardziej szczegółowo

NAUKA DLA PRAKTYKI. Priorytety kształcenia studentów- aspekt teoretyczny i praktyczny ELŻBIETA MĘCINA-BEDNAREK

NAUKA DLA PRAKTYKI. Priorytety kształcenia studentów- aspekt teoretyczny i praktyczny ELŻBIETA MĘCINA-BEDNAREK NAUKA DLA PRAKTYKI Priorytety kształcenia studentów- aspekt teoretyczny i praktyczny ELŻBIETA MĘCINA-BEDNAREK Podstawowe wyzwania i problemy polityki oświatowej wiążą się obecnie z modernizacją systemu

Bardziej szczegółowo