ZAKRES WYMAGAŃ Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU LEKARSKIEGO 2016/2017

Transkrypt

1 ZAKRES WYMAGAŃ Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU LEKARSKIEGO 2016/2017 (aktualizacja: ) Znajomość mian anatomicznych w języku polskim i angielskim. Płaszczyzny i osie ciała. Pozycja anatomiczna, terminy używane do określenia położenia. Okolice ciała ludzkiego. NARZĄDY BIERNE RUCHU: ogólna budowa kości /kształt, skład, wewnętrzna budowa, właściwości fizyczne i biologiczne/, rozwój i wzrastanie kości, czynność kości, okostna i ochrzęstna, szpik kostny. Znajomość budowy i umiejętność rozpoznawania wymienionych kości: czaszki, łopatki, obojczyka, kości ramiennej, promieniowej, łokciowej, miednicznej, udowej, piszczelowej, żeber, mostka, kręgów i kości krzyżowej; pozostałe kości ogólna charakterystyka, położenie, połączenia. Ogólna budowa połączeń kości /połączenia ścisłe i wolne, stałe i niestałe składniki stawu, rodzaje stawów, rodzaje ruchów w stawach/. Znajomość budowy niżej wymienionych stawów /powierzchnie stawowe, torebki stawowe, więzadła położenie i przyczepy, rodzaje i zakres ruchów/: skroniowo-żuchwowego, szczytowo-potylicznego, szczytowo-obrotowego, ramiennego, łokciowego, promieniowo-nadgarstkowego, biodrowego, kolanowego i skokowego górnego; pozostałe połączenia powierzchnie stawowe, położenie więzadeł, mechanika stawów. Znajomość przyczepów więzadeł: podłużnego przedniego i tylnego oraz karkowego. Jamy i doły czaszki. Mechanika czaszki. Kręgosłup, klatka piersiowa, miednica - płaszczyzny i wymiary. NARZĄDY CZYNNE RUCHU: ogólna budowa mięśni /kształt, skład, przyczepy, naczynia i nerwy, fizyczne i biologiczne właściwości/. Mechanika mięśni, narządy pomocnicze mięśni. Podział mięśni na grupy czynnościowo-topograficzne. Topografia poszczególnych mięśni. Grupowe unerwienie mięśni. Znajomość przyczepów następujących mięśni: żwacza, skroniowego, skrzydłowego przyśrodkowego i bocznego, mostkowoobojczykowo-sutkowego, dwubrzuścowego, żuchwowo-gnykowego, naramiennego, dwugłowego i trójgłowego ramienia, kruczo-ramiennego, zginacza 1

2 powierzchownego i głębokiego palców, zginacza długiego kciuka, ramiennopromieniowego, prostownika palców, biodrowo-lędźwiowego, czworo- i dwugłowego uda, krawieckiego, piszczelowego przedniego i tylnego, strzałkowego długiego, brzuchatego łydki, przywodziciela wielkiego, piersiowego większego, zębatego przedniego, najszerszego grzbietu, czworobocznego, przepony, prostego brzucha, skośnego zewnętrznego i wewnętrznego brzucha oraz poprzecznego brzucha. Działanie mięśni na stawy: skroniowo-żuchwowy, ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, śródręcznopaliczkowe, międzypaliczkowe, biodrowy, kolanowy, skokowe oraz kręgosłup i klatkę piersiową Powięzie: głowy i szyi, klatki piersiowej, grzbietu, brzucha, miednicy mniejszej, barku, ramienia, przedramienia, ręki, biodra, uda, goleni i stopy. Trójkąty szyi, dół pachowy i jama pachowa, dół łokciowy, dół kulszowo-odbytniczy, trójkąt udowy i dół podkolanowy. Kanały: nadgarstka, pachwinowy, przywodzicieli, sromowy, udowy, zasłonowy, kostki przyśrodkowej Miejsca zmniejszonego oporu ścian brzucha. Pochewka mięśnia prostego brzucha. Dno miednicy. Pochewki ścięgien ręki i stopy. NARZĄDY WEWNĘTRZNE: budowa, topografia, unaczynienie, unerwienie oraz czynność narządów układu trawiennego, oddechowego i moczowo-płciowego /nie jest wymagana znajomość przyczepów mięśni języka, podniebienia, gardła, krtani oraz krocza/. Najczęstsze wady rozwojowe narządów. Czas wykłuwania się zębów mlecznych i stałych. Zstępowanie gruczołów płciowych. Otrzewna rozwój, budowa, znaczenie, topografia. Zachyłki otrzewnej. Śródpiersie ograniczenie, podział, zawartość. Opłucna budowa, unaczynienie i unerwienie, topografia. 2

3 GRUCZOŁY DOKREWNE: budowa, unaczynienie, topografia, czynność. Hormony. Korelacja gruczołów. NARZĄDY ZMYSŁÓW : budowa, lokalizacja, unerwienie, unaczynienie oraz czynność narządów: wzroku, przedsionkowo-ślimakowego, powonienia, smaku oraz czucia powierzchownego i głębokiego /nie jest wymagana znajomość przyczepów mięśni: gałki ocznej, tarczkowych oraz kosteczek słuchowych/. Ciecz wodnista, śródchłonka i przychłonka: pochodzenie, drogi odpływu. ANGIOLOGIA: Serce budowa, umocowanie, stosunki topograficzne, unaczynienie, unerwienie, czynność. Wady rozwojowe. Miejsca osłuchiwania zastawek. Pole bezwzględnego i względnego stłumienia serca. Osierdzie budowa, umiejscowienie, stosunki topograficzne. Krążenie małe i duże. Krążenie płodowe. Budowa i czynność ściany naczyń krwionośnych. Znajomość początku, przebiegu, zakończenia oraz gałęzi niżej wymienionych tętnic: pnia płucnego i tętnic płucnych, aorty, pnia ramienno-głowowego, tętnicy szyjnej wewnętrznej, zewnętrznej i wspólnej, podstawnej, podobojczykowej, pachowej, ramiennej, promieniowej, łokciowej, biodrowej wspólnej, wewnętrznej i zewnętrznej, udowej, podkolanowej, piszczelowej przedniej i tylnej, grzbietowej stopy, pnia trzewnego, krezkowej górnej i dolnej. Znajomość sieci grzbietowej nadgarstka, łuku dłoniowego powierzchownego i głębokiego oraz łuku podeszwowego /położenie, gałęzie tworzące i gałęzie odchodzące /a także sieci stawowej kolana i łokcia /położenie, dopływy/. Pozostałe tętnice początek, położenie, obszar zaopatrzenia. Znajomość początku, przebiegu, zakończenia i dopływów niżej wymienionych żył: głównej górnej i dolnej, ramienno-głowowych, nieparzystych, szyjnej wewnętrznej, podobojczykowej, wrotnej oraz żył powierzchownych kończyny górnej i dolnej. Pozostałe żyły położenie, obszar drenowania, zakończenie. Zatoki opony twardej położenie, ujście. Sploty żylne położenie, drogi odpływu krwi. Zespolenia między krążeniem wewnątrz- i wewnątrzczaszkowym. Zespolenia między układem żyły wrotnej a układem żył głównych. Zespolenia między obu żyłami głównymi. 3

4 UKŁAD CHŁONNY: Budowa ściany naczyń chłonnych. Przewód piersiowy początek, przebieg, położenie, zakończenie. Położenie pozostałych głównych pni chłonnych: lędźwiowych, jelitowych, oskrzelowo-śródpiersiowych, podobojczykowego, szyjnego i przewodu chłonnego prawego. Naczynia chłonne głowy, kończyny górnej, klatki piersiowej, brzucha i miednicy oraz kończyny dolnej z jakich okolic odprowadzają limfę i dokąd uchodzą. Lokalizacja grup węzłów chłonnych głowy i szyi, kończyny górnej i dolnej, klatki piersiowej, brzucha i miednicy, z jakich okolic dochodzą do nich naczynia doprowadzające i dokąd podążają naczynia odprowadzające. Czynniki warunkujące przepływ limfy. Odpływ limfy z narządów jamy brzusznej i klp. CENTRALNY UKŁAD NERWOWY: ogólna budowa, podział ontogenetyczny. Znajomość budowy zewnętrznej i wewnętrznej mózgowia i rdzenia kręgowego, ośrodki i drogi nerwowe rdzenia kręgowego, jądra i drogi nerwów czaszkowych, ośrodki i drogi układu pozapiramidowego, tworu siatkowatego oraz móżdżku, ośrodki i drogi międzymózgowia. Lokalizacja czynności w korze mózgu. Drogi mózgu, rdzenia kręgowego i nn. czaszkowych. Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Zbiorniki podpajęczynówkowe. Płyn mózgowordzeniowy: miejsce wytwarzania, ilość, drogi odpływu, znaczenie. Naczynia mózgowia i rdzenia kręgowego. UKŁAD NERWOWY OBWODOWY: ogólna budowa nerwów, budowa nerwów rdzeniowych. Budowa i topografia splotów: szyjnego, ramiennego i lędźwiowo-krzyżowego. Znajomość miejsca odejścia, pochodzenia włókien, topografii oraz obszaru unerwienia następujących nerwów: przeponowego, pachowego, mięśniowo-skórnego, pośrodkowego, łokciowego, promieniowego, zasłonowego, udowego, pośladkowego górnego i dolnego, kulszowego, strzałkowego wspólnego i piszczelowego. Pozostałe nerwy rdzeniowe miejsce odejścia, położenie i obszar unerwienia. Nerwy czaszkowe: miejsce wyjścia z mózgowia oraz z czaszki, przebieg w zatoce jamistej, położenie w szczelinie oczodołowej górnej, lokalizacja zwojów. 4

5 Znajomość topografii, rozgałęzień i zakresu unerwienia niżej wymienionych nerwów czaszkowych: błędnego, językowo-gardłowego, twarzowego i gałęzi nerwu trójdzielnego. Pozostałe nerwy czaszkowe położenie, zakres unerwienia. Znajomość unerwienia skóry oraz stawów kończyn. UKŁAD NERWOWY AUTONOMICZNY: właściwości budowy układu autonomicznego, podział, lokalizacja ośrodków w centralnym układzie nerwowym, zwoje i sploty układu autonomicznego. UWAGI KLINICZNE I PRZYPADKI KLINICZNE: CIAŁO Uwagi kliniczne: Określanie wieku na podstawie szkieletu. Transplantacje szpiku kostnego. Złamania kości. Martwica niedokrwienna. Osteoporoza. Złamania nasady kości. Zwyrodnieniowa choroba stawów. Wymiana stawu. Znaczenie powięzi. Porażenie mięśni (paraliż). Atrofia mięśniowa. Zerwanie i nadwyrężenie mięśni. Miażdżyca. Żylaki. Zespolenia naczyniowe i krążenie oboczne. Węzły chłonne. Dermatomy i miotomy. Ból odniesiony (rzutowany). Przypadki kliniczne: Wyrostek robaczkowy KOŃCZYNA DOLNA: Uwagi kliniczne: Złamania miednicy kostnej. Unaczynienie głowy i szyjki kości udowej. Złamania szyjki kości udowej. Złamania trzonu kości udowej. Żylaki. Zakrzepica żył głębokich. Dostęp do naczyń udowych kończyny dolnej. Iniekcje domięśniowe. Uszkodzenia mięśni kończyny dolnej. Choroby naczyń obwodowych. Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych. Zaostrzenie przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Krytyczne niedokrwienie kończyn dolnych. Urazy tkanek miękkich kolana. Choroba zwyrodnieniowa stawu. Badanie stawu kolanowego. Badanie neurologiczne goleni. Złamanie kości skokowe. Złamania części środkowej stopy. Złamania kostki. Koślawa deformacja palucha. Nerwiak Mortona. Artroskopia. Złamanie międzykrętarzowe. Objaw Trendelenburga. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych. Więzadło przednio-boczne kolana. Zerwanie ścięgna Achillesa. Opadanie stopy. Zasady kostki Ottawy. Przypadki kliniczne: Żylaki. Uraz stawu kolanowego. Złamanie szyjki kości udowej. Choroba zakrzepowa żył głębokich. Przerwane ścięgno piętowe. Tętniak tętnicy podkolanowej. Zerwanie ścięgna skokowo-strzałkowego przedniego. 5

6 KOŃCZYNA GÓRNA: Uwagi kliniczne: Złamanie końca bliższego kości ramiennej. Złamania obojczyka i zwichnięcia stawów barkowo-obojczykowego i mostkowo-obojczykowego. Zwichnięcia stawu ramiennego. Schorzenia mankietu rotatorów (zespół bolesnego barku). Zapalenie kaletki podbarkowej (podnaramiennej). Zespół otworu czworobocznego. Uszkodzenie nerwu piersiowego długiego. Obrazowanie układu naczyniowego kończyny górnej. Urazy tętnic kończyny górnej. Złamanie I żebra. Przednie zwichnięcie głowy kości ramiennej. Zespół ucisku żyły podobojczykowej. Urazy splotu ramiennego. Rak gruczołu sutkowego. Przerwanie ścięgna mięśnia dwugłowego. Pomiar ciśnienia krwi. Uszkodzenie nerwu promieniowego na ramieniu. Uszkodzenie nerwu pośrodkowego na ramieniu. Uraz stawu łokciowego. Złamanie nadkłykciowe kości ramiennej. Przecięcie tętnicy promieniowej lub łokciowej. Podwichnięcie stawu łokciowego u dzieci. Złamane głowy kości promieniowej. Zapalenie nadkłykci. Zapalenie stawu łokciowego. Uszkodzenie nerwu łokciowego. Przetoka dializacyjna. Złamania kości promieniowej i łokciowej. Zespół kanału nadgarstka. Złamanie kości łódeczkowatej i martwica niedokrwienna części bliższej kości łódeczkowatej. Tabakierka anatomiczna. Test Allena. Wkłucie dożylne. Uszkodzenie nerwu łokciowego. Uszkodzenie nerwu promieniowego. Zmiany rozwojowe stawu łokciowego. Łokieć tenisisty (zapalenie nadkłykci). Zespół de Quervaina. Zapalenie pochewek ścięgnistych. Zespół trzaskającego palca. Przypadki kliniczne: Problemy z barkiem po upadku na wyprostowaną rękę. Łopatka skrzydlata. Blokada nerwowa splotu ramiennego. Powikłania po złamaniu I żebra. Zespół kanału nadgarstka. Unieruchomienie prostowników palców. Zerwanie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. Badanie ręki. Problem ze stawem ramiennym. GRZBIET Uwagi kliniczne:rozszczep kręgosłupa. Wertebroplastyka. Skolioza. Kifoza. Zmienności w liczbie kręgów. Nowotwory kręgów. Osteoporoza. Bóle pleców. Przepuklina krążka międzykręgowego. Stawy. Więzadła żółte. Złamania kręgów. Złamania części międzystawowych. Procedury chirurgiczne. Zespolenia kręgów. Uszkodzenia nerwu powodujące zaburzenia funkcji mięśni powierzchownych grzbietu. Nakłucie lędźwiowe. Półpasiec. Bóle grzbietu - inne przyczyny. Przypadki kliniczne: Rwa kulszowa a lumbalgia (lumbago, ból lędźwiowy). Uszkodzenie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Ropień opadowy okolicy lędźwiowej w przebiegu gruźlicy. Rozwarstwiający tętniak aorty piersiowej. Nowotwór kości krzyżowej. KLATKA PIERSIOWA 6

7 Uwagi kliniczne: Rak sutka. Żebra szyjne. Pobieranie szpiku kostnego z mostka. Złamania żeber. Dojścia chirurgiczne do klatki piersiowej. Drenaż klatki piersiowej. Obrazowanie płuc. Tomografia komputerowa płuc wysokiej rozdzielczości. Bronchoskopia. Nowotwór płuca. Zapalenie osierdzia. Wysięk osierdziowy. Zaciskające zapalenie osierdzia. Wady zastawkowe. Nazewnictwo kliniczne stosowane w celu określenia tętnic wieńcowych. Choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca). Najczęstsze wrodzone wady serca. Osłuchiwanie serca. Układ bodźcoprzewodzący serca. Ektopowe przytarczyce w grasicy. Dostępy żylne dla wkłucia centralnego i dializy. Dostęp do żyły głównej dolnej przez żyłę główną górną. Koarktacja aorty. Aorta piersiowa. Nieprawidłowości łuku aorty. Nieprawidłowe miejsca odejścia dużych naczyń. Nerwy błędne i nerwy krtaniowe wsteczne a chrypka. Rak przełyku. Pęknięcie przełyku. Lordoza. Wyrostek pachowy sutka. Blokada nerwu międzyżebrowego. Wysięk opłucnej. Odma opłucnowej. Zawał serca. Klasyczne objawy zawału serca. Najczęstsze wrodzone wady serca. Czy objawy zawału serca są identyczne u kobiet i u mężczyzn? Przypadki kliniczne: Żebro szyjne. Nowotwór płuca. Rana klatki piersiowej. Zawał mięśnia sercowego. Uszkodzony rozrusznik. Koarktacja aorty. Rozwarstwienie aorty. Zapalenie płuc. Rak przełyku. Dostęp żylny. JAMA BRZUSZNA Uwagi kliniczne: Cięcia chirurgiczne. Odruch mięśnia dźwigacza jądra. Patologiczne masy w okolicy pachwinowej. Przepukliny pachwinowe.przepukliny udowe. Przepukliny pępkowe. Przepukliny pooperacyjne.otrzewna.połączenia pomiędzy układem komorowym mózgowia a jamą otrzewnową. Dializa i dializa otrzewnowa. Szerzenie się chorób poprzez otrzewną. Sieć większa. Zmiana nabłonka pomiędzy częścią brzuszną przełyku a żołądkiem. Wrzody dwunastnicy. Badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie światła przewodu pokarmowego. Badanie ścian i struktur bezpośrednio sąsiadujących z przewodem pokarmowym. Uchyłek Meckela. Badanie z zastosowaniem tomografii komputerowej (TK) oraz rezonansu magnetycznego (MR). Zaawansowane techniki obrazowania. Rak żołądka. Zapalenie wyrostka robaczkowego. Wrodzone zaburzenia przewodu pokarmowego. Zaburzenia obrotów i skręt jelita środkowego. Niedrożność jelit. Uchyłkowatość.Sztuczne przetoki (stomie). Gastrostomia. Jejunostomia. Ileostomia. Kolostomia. Plastyka pęcherza z użyciem jelita (ileocystoplastyka). Trzustka obrączkowata. Anatomia segmentów wątroby. Kamienie żółciowe. Żółtaczka. Choroby śledziony. Naczynia układu pokarmowego. Marskość wątroby. Zespolenia między krążeniem wrotnym i krążeniem układowym. Zabiegi chirurgiczne w leczeniu otyłości. Ropnie mięśni lędźwiowych. Przepukliny przeponowe. Przepuklina przełykowa. Kamienie w drogach moczowych. Rak dróg moczowych. 7

8 Nefrostomia. Przeszczep nerki.badanie dróg moczowych. Przęsłowanie aorty brzusznej. Filtr żyły głównej dolnej. Operacje chirurgiczne węzłów chłonnych leżących w przestrzeni zaotrzewnowej. Chirurgia laparoskopowa. Rak trzustki. Przypadki kliniczne: Pęknięcie urazowe przepony. Przewlekła zakrzepica żyły głównej dolnej. Biopsja wątroby u pacjentów z podejrzeniem marskości wątroby. Ziarnica złośliwa (choroba Hodgkina). Przepuklina pachwinowa. Kamica moczowodowa. Ropień wewnątrzbrzuszny. Powikłania po brzuszno-kroczowej amputacji odbytnicy. Rak głowy trzustki. Niedrożność układu żył głównych. Choroba uchyłkowa jelit. Przeciek po śródnaczyniowym leczeniu tętniaka aorty brzusznej. Krwawienie z przewodu pokarmowego. Ogniska przerzutowe w wątrobie. MIEDNICA I KROCZE: Uwagi kliniczne: Lokalizacja tętnicy udowej. Wykorzystanie tętnicy udowej w badaniu angiograficznym oraz podczas zabiegów wewnątrznaczyniowych. Wykorzystanie żyły udowej podczas angiografii płucnej. Biopsja szpiku kostnego. Złamanie miednicy. Powszechne problemy ze stawami krzyżowo-biodrowymi. Pomiary miednicy w położnictwie. Defekacja. Nacięcie krocza. Badanie przez odbytnicę. Rak okrężnicy i odbytnicy. Kamica pęcherza. Cewnikowanie nadłonowe. Rak pęcherza moczowego. Zakażenie pęcherza moczowego. Cewnikowanie. Nowotwory jądra. Wazektomia. Nowotwory gruczołu krokowego. Rak jajnika. Obrazowanie jajnika. Usunięcie macicy. Podwiązanie jajowodów. Rak szyjki macicy i rak macicy. Zagłębienie odbytniczo-maciczne. Blokada nerwu sromowego. Usunięcie gruczołu krokowego i impotencja. Ropień dołu kulszowoodbytowego. Żylaki odbytu. Przerwanie cewki moczowej. Mięśniaki macicy. Przypadki kliniczne: Żylaki powrózka nasiennego. Ucisk nerwu kulszowego. Nerka miedniczna. Zamknięcie lewej tętnicy biodrowej wspólnej. Jatrogenny uraz cewki moczowej. Ciąża pozamaciczna. Nowotwór macicy. GŁOWA I SZYJA Uwagi kliniczne: Obrazowanie głowy. Złamania sklepienia czaszki i krwiak nadtwardówkowy. Złamania z wgłobieniem. Złamania otwarte. Złamania w okolicy pterionalnej. Wodogłowie. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Guzy mózgu. Udar. Tętniaki wewnątrzczaszkowe. Uraz głowy. Rodzaje krwotoków śródczaszkowych. Ocena kliniczna pacjentów z urazem głowy. Skala Glasgow. Leczenie urazu głowy. Uszkodzenia nerwów czaszkowych. Ślinianka przyuszna. Porażenie nerwu twarzowego (VII) (porażenie Bella). Uszkodzenia ośrodkowe. Uszkodzenia w okolicy zwoju kolanka. Uszkodzenia w okolicy otworu rylcowo-sutkowego. Neuralgia nerwu trójdzielnego. Uszkodzenie skóry głowy. 8

9 Zespół Hornera. Zespół Hornera wywołany chirurgicznie. Badanie oka. Uszkodzenie nerwów zaopatrujących mięśnie otoczenia gałki ocznej. Jaskra. Zaćma. Badanie oftalmoskopowe. Badanie ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Perforacja błony bębenkowej. Zapalenie wyrostka sutkowatego. Uszkodzenie nerwu językowego. Znieczulenie stomatologiczne. Przestrzenie międzypowięziowe głowy i szyi. Dostępy do żył centralnych. Tętno żylne szyi. Gruczoł tarczowy. Tyroidektomia - usunięcie tarczycy. Patologia tarczycy. Odpływ chłonki z głowy i szyi. Tracheostomia. Wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego. Endarterektomia. Powłoki głowy, sklepienie czaszki i opony mózgu. Wstrząśnienie mózgu. Odruchy z nerwów czaszkowych. Złamanie oczodołu. Optyczna tomografia koherencyjna o wysokiej rozdzielczości. Ucho pływaka. Ucho surfera. Ektopiczne gruczoły przytarczyczne. Porażenie nerwu krtaniowego wstecznego. Laryngoskopia. Skrzywienie przegrody nosowej. Makrogruczolak przysadki. Przypadki kliniczne: Wole guzkowe. Złogi w przewodzie ślinianki przyusznej. Krwiak nadtwardówkowy. Zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej. Tętniak tętnicy łączącej tylnej. Nawracające krwawienie z nosa. Powikłanie złamania oczodołu. Guz pnia mózgu. Makrogruczolak przysadki. MÓZGOWIE I RDZEŃ NERWOWY ( Neuroanatomiia czynnościowa i kliniczna Narkiewicz, Moryś): zespoły kliniczne spowodowane uszkodzeniem przodomózgowia i kory asocjacyjnej, ośrodków mowy, zespoły związane z uszkodzeniem pnia mózgu, zamknięcie światła zatoki jamistej i odpływu z zatoki strzałkowej górnej, krwawienia wewnątrzczaszkowe, wodogłowie, zamknięcie światła naczyń mózgowych, uszkodzenie jąder podstawnych (choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona, hemibalizm), choroba Alzheimera, zespoły kliniczne związane z uszkodzeniem móżdżku, uszkodzenie hipokampa, uszkodzenia podwzgórza. OŚRODKI I DROGI NERWOWE Uszkodzenie połączeń asocjacyjnych (Narkiewicz 204) i spoidłowych (N205), wzgórza (N208, 210), torebki wewnętrznej (N212), drogi korowo-rdzeniowej (N221) i korowojądrowej (N223) oraz kory ruchowej i przedruchowej (N225), uszkodzenie dróg rdzenia kręgowego (N249) i kory czuciowej (N253), kory i drogi wzrokowej (N263, 265). Odruch żrenic na światło (N267) i akomodację (N269). Głuchota przewodzeniowa i odbiorcza (N279, 283). Uszkodzenie kory słuchowej (N284), węchowej (N291). Objawy uszkodzenia dróg nn. czaszkowych. 9