PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA

Transkrypt

1 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA Pszenica zwyczajna ozima jest zbożem o największym areale uprawy w Polsce (w latach powierzchnia upraw ponad 1,9 mln ha). Ozima forma pszenicy stanowi podstawowy surowiec w przemyśle młynarsko-piekarskim. Duża część wyprodukowanego ziarna przeznaczana jest także na paszę dla zwierząt. Od wielu lat największy postęp hodowlany obserwuje się w grupie odmian jakościowych i chlebowych. Dotyczy on zarówno plenności jak i parametrów technologicznych ziarna. Mroźna, bezśnieżna zima w sezonie 2011/2012, która zdziesiątkowała znaczną część upraw pszenicy ozimej potwierdziła jak ważny jest postęp w kierunku zimotrwałości odmian.

2 ODMIANY JAKOŚCIOWE GRUPA A NATULA Bardzo wysokie parametry technologiczne ziarna i mniejsze wymagania agrotechniczne. Wyjątkowe możliwości przystosowania się do zróżnicowanych warunków klimatyczno-glebowych. termin kłoszenia o, dojrzewania wysoka mrozoodporność (5 w skali 9-stopniowej) bardzo wysokie, stabilne plony na terenie całego kraju na obu poziomach agrotechniki; dobrze plonuje również na glebach słabszych (IVa, IVb) odmiana o bardzo dobrej zdolności krzewienia bardzo dobra odporność na choroby grzybowe, głównie na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną rośliny ej wysokości o małej skłonności do wylegania i porastania w kłosie ziarno czerwone, grube o wysokiej MTZ i rewelacyjnych parametrach jakościowych; korzystne parametry utrzymują się również w gorszych latach bardzo wysoka zawartość białka i silnego glutenu odmiana tolerancyjna na zakwaszenie, możliwa uprawa również na glebach słabszych posiada doskonałe własciwości adaptacyjne do różnych warunków klimatyczno-glebowych; zarejestrowana na Białorusi, Ukrainie, w Rosji; z powodzeniem uprawiana w Czechach, na Litwie i w Turcji nie reaguje obniżką plonu na opóźniony siew NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha Plonowanie pszenicy ozimej Natula na tle wzorca w latach w q/ha (dane COBORU) 92, ,1 81,2 77,9 77,9 69,6 73,8 88,5 88,1 88,1 81, a 1 a 2 84,6 wzorzec Natula 2

3 GRUPA A ODMIANY JAKOŚCIOWE Bardzo grube, dorodne ziarno. termin kłoszenia i dojrzewania bardzo dobra plenność we wszystkich rejonach uprawy pszenicy w Polsce rośliny ej wysokości bardzo wysoka mrozoodporność (5 w skali 9-stopniowej) odporność na choroby przeciętna ziarno grube (wysoka MTZ), szkliste, o dobrym wyrównaniu KOHELIA NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha Jakość, plenność, mrozoodporność, tolerancja na zakwaszenie. odmiana o wczesna rośliny ej wysokości o sztywnej słomie i bardzo dużej odporności na wyleganie wysoka mrozoodporność i zimotrwałość tolerancyjna na zakwaszenie dobra odporność na choroby ziarno czerwone, bardzo dobrze wyrównane duża odporność na porastanie ziarna w kłosie bardzo dobre parametry technologiczne ziarna: wysoka zawartość białka i glutenu, wysoka liczba opadania NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha MUZA Bardzo dobra odporność na choroby kłosa. termin kłoszenia, dojrzewania dość późny odmiana intensywna, wysokoplenna rośliny wysokie o długim, dorodnym kłosie odporność na choroby zróżnicowana; bardzo dobra odporność na choroby kłosa ziarno czerwone, bardzo grube (wysoka MTZ), nie porasta w kłosie dobre parametry jakościowe ziarna: wysoka zawartość glutenu o bardzo dobrej jakości, wysoka liczba opadania (nawet w niekorzystnych latach) zalecany optymalny termin siewu odmiana zarejestrowana i z powodzeniem uprawiana na Białorusi TURNIA NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha 3

4 ODMIANY CHLEBOWE GRUPA B KOBIERA Rewelacyjna mrozoodporność. odmiana o wczesna, ogólnoużytkowa na paszę i chleb bezkonkurencyjna mrozoodporność (6 w skali 9-stopniowej) rośliny ej wysokości odporność na choroby zróżnicowana, bardzo dobra na septoriozę plew i fuzariozę kłosów, słabsza na choroby podstawy źdźbła odmiana odporna na wyleganie i porastanie w kłosie ziarno szkliste, o wysokiej zawartości glutenu i wysokiej liczbie opadania NORMA WYSIEWU ziaren/m2, kg/ha WYMAGANIA KLIMATYCZNO-GLEBOWE Warunki siedliskowe takie jak nasłonecznienie, dostępność wody i składników pokarmowych kształtują parametry jakościowe ziarna pszenicy i decydują o ich przydatności. Uprawę pszenicy ozimej do celów konsumpcyjnych należy zlokalizować na glebach najlepszych (kompleks pszenny bardzo dobry, dobry i żytni bardzo dobry), zasobnych w składniki pokarmowe, o uregulowanych stosunkach wodnych i ph 6,5-7. Gwarantuje to uzyskanie surowca o wysokiej MTZ i dużej gęstości w stanie zsypnym. Nie zalecane są lekkie, piaszczyste, podmokłe, zimne i kwaśne. Na glebach kwaśnych w pierwszej kolejności należy poprawić ph. Przy odczynie poniżej 5,5 rośliny mają ograniczoną możliwość pobierania fosforu, wapnia, magnezu, potasu i azotu. WYBÓR PRZEDPLONU Pszenica spośród roślin zbożowych ma największe wymagania co do przedplonu. Wadliwy wybór stanowiska powoduje obniżenie plonu nawet do 30%. Najbardziej odpowiednim przedplonem są: okopowe, strączkowe i oleiste. TERMIN I ILOŚĆ WYSIEWU Siew należy wykonać w optymalnym terminie agrotechnicznym dla danego rejonu kraju. Dla większości rejonów jest okres od 15 września do 20 października. Opóźniony siew zmniejsza intensywność krzewienia i powoduje słaby rozwój systemu korzeniowego, a co za tym idzie zwiększa ryzyko złego przezimowania roślin. Zalecana obsada w zależności od odmiany: ziaren/m2, kg/ha. W przypadku opóźnionego siewu zaleca się zwiększenie ilości wysiewu o 10%. 4

5 GRUPA C O D M I A N Y PA S T E W N E Wysoki plon w połączeniu z możliwością zastosowania mniej intensywnej technologii uprawy. odmiana pastewna o m terminie kłoszenia i dojrzewania rośliny ej wysokości, sztywne, odporne na wyleganie bardzo wysoka mrozoodporność (5,5 w skali 9-stopniowej) odmiana wykazuje duże zdolności adaptacyjne do różnych warunków klimatyczno-glebowych; dobrze plonuje na terenie całej Polski; sprawdza się również w Turcji! ziarno o dobrych parametrach paszowych; odmiana przydatna w żywieniu zwierząt hodowlanych NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha SATYNA Przy opóźnionym siewie nie reaguje obniżką plonu. odmiana o dużej wartości paszowej wysokie i stabilne w latach plonowanie termin kłoszenia i dojrzewania rośliny dość wysokie, duży plon słomy ziarno czerwone, bardzo grube o wysokiej MTZ i dobrym wyrównaniu; niewielka ilość pośladu dobra odporność na porastanie ziarna w kłosie odmiana dobrze znosi opóźniony siew MIKULA NORMA WYSIEWU ziaren/m 2, kg/ha NAWOŻENIE Wysokość dawek składników pokarmowych i termin ich stosowania są uzależnione od zasobności i wymagań uprawianej odmiany. Nawożenie azotowe jest zasadniczym czynnikiem plonotwórczym w uprawie pszenicy. Prawidłowo zastosowany azot (optymalna dawka i termin) może przynieść znaczny wzrost plonu oraz jakości ziarna (zawartość białka i glutenu). W przeciętnych warunkach siedliskowych niezbędna jest dawka kg N/ha. Azot najlepiej stosować w 3 dawkach: I. wczesną wiosną w okresie ruszenia wegetacji kg N/ha II. w okresie strzelania w źdźbło kg N/ha III. w okresie kłoszenia kg N/ha Nawożenie fosforowo-potasowe stosuje się przed siewem w dawce: Fosfor (P) kg czystego składnika/ha Potas (K) kg czystego składnika/ha PIELĘGNACJA Przeprowadzać zwalczanie chorób, szkodników i chwastów zgodnie z aktualnymi zaleceniami Instytutu Ochrony Roślin. Przy intensywnym nawożeniu azotowym stosować regulatory wzrostu. 5

6 cecha/odmiana NATULA KOHELIA MUZA TURNIA KOBIERA SATYNA MIKULA typ odmiany A A A A B C C termin kłoszenia o o o termin dojrzałości woskowej o dość późny o dość wysokość roślin MTZ duża bardzo duża a bardzo duża a a bardzo duża mrozoodporność ,5 6 5,5 5 odporność na porastanie ziarna w kłosie odporność na wyleganie 7,5 5,7 8,1 6,9 7,0 7,9 8,1 zawartość białka ilość glutenu cechy w skali 9-stopniowej: 9 wysoka; 5 a; 1 mała Mączniak prawdziwy odporność na choroby Rdza brunatna Brunatna plamistość liści Septorioza liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów Choroby podstawy źdźbła Odporność na choroby w skali 9-stopniowej: 9-7,8 bardzo dobra (+++) 7,7-7,0 dobra (++) 6,9-6,0 a (+) poniżej 6 niska (o) 6

7 cecha/odmiana NATULA KOHELIA MUZA TURNIA KOBIERA SATYNA MIKULA typ odmiany A A A A B C C wymagania glebowe również lżejsze pszenne w dobrej kulturze dobre, również lekko zakwaszone e e i dobre e i dobre dobre i słabsze obsada ziaren (szt/m 2 ) ilość wysiewu (kg/ha) Tabela do wyliczenia ilości wysiewu wysiew w kg/ha (przy zdolności kiełkowania 95%) Ilość nasion na 1 m 2 MTZ W Przykładowe wyliczenia: ilość nasion na 1 m 2 = 475 szt. masa tysiąca nasion = 40 g. patrz strzałki wysiew na 1 ha = 200 kg 7

8 PUNKTY SPRZEDAŻY Oddział w Krakowie ul. Zbożowa 4, Kraków, woj. małopolskie tel.: 12/ Kolbuszowa , ul. Sokołowska 1, woj. podkarpackie tel.: 17/ Lidzbark Warmiński , ul. Dąbrowskiego 15, woj. warmińsko-mazurskie tel.: 89/ Mikulice Kańczuga, woj. podkarpackie tel.: 16/ Niedźwiedź Słomniki, woj. małopolskie tel.: 12/ Nieznanice Kłomnice, woj. śląskie tel.: 34/ Nowy Sącz , ul. Ciećkiewicza 3, woj. małopolskie tel.: 18/ Proszowice , ul. Kopernika 6, woj. małopolskie tel.: 12/ Świecie , ul. Woj. Polskiego 72, woj. kujawsko-pomorskie tel.: 52/ Szczucin , ul. Kościuszki 24, woj. małopolskie tel.: 14/ Uszyce Gorzów Śląski, woj. opolskie tel.: 34/ Wolbrom , ul. Garbarska 1, woj. małopolskie tel.: 32/ Oddział w Kobierzycach ul. Sportowa 21, Kobierzyce, woj. dolnośląskie tel.: 71/ Henryków , ul. Henryka Brodatego 46, woj. dolnośląskie tel.: 74/ Oddział w Zamościu ul. Kilińskiego 80, Zamość, woj. lubelskie tel.: 84/ Białka Krasnystaw, woj. lubelskie tel.: 82/ Biłgoraj , ul. Komorowskiego 33, woj. lubelskie tel.: 84/ Hrubieszów , ul. Nowa 31, woj. lubelskie tel.: 84/ Kraśnik , ul. Kolejowa 18, woj. lubelskie tel.: 81/ Lublin , ul. Łęczyńska 5, woj. lubelskie tel.: 81/ Palikije , Wojciechów, woj. lubelskie tel.: 81/ Tomaszów Lubelski , ul. Łaszczowiecka 5, woj. lubelskie tel.: 84/ Ulhówek , woj. lubelskie tel.: 84/